- Tytuł:
- Przyczynek do filozoficznej genezy koncepcji Lebensweltu Jürgena Habermasa
- Autorzy:
- Michalski, Rafał Andrzej
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/644171.pdf
- Data publikacji:
- 2018
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
Lebenswelt
Recht
Pflicht
Institution
Reflexivität
Sprache
lifeworld
law
duty
institution
reflexivity
language
prawo
obowiązek
instytucja
refleksyjność
język - Opis:
-
Der Artikel bildet einen Versuch, die bisher unerforschten "begrifflichen Antezedenzen" zu benennen, die einen Teil des genealogischen Zusammenhangs für Jürgen Habermas' Entwurf der Lebenswelt gestalten. Der erste Teil des Artikels zeigt die Übereinstimmungen zwischen diesem Entwurf und dem Begriff der Rechtsphäre, die von Hegel in seiner Philosophie angewandt wird. Das Recht konstituiert einen Bereich des gesellschaftlichen Lebens, der das schriftlich niedergelegte Recht, die Sittlichkeit und ethische Institutionen (Familie, bürgerliche Gesellschaft und Staat) umfasst. Hegel trennt zwar noch nicht das "Recht" vom "System", schreibt ihm aber Eigenschaften zu, die Habermas in der Lebenswelt bemerkt (in der Theorie des kommunikativen Handelns). Im zweiten Teil des Artikels werden problematische Fäden vorgestellt, die Arnold Gehlen in seiner philosophischen Anthropologie und Theorie der Institutionen bespricht: die Rehabilitierung der instrumentalen Rationalität und Technik, das Konzept des habituellen, reflexionslosen Wissens, das soziale Praktiken bedingt, Genese der Moralnormen etc. Der Artikel weist nach, dass Habermas dieselben Fäden in seinem Lebenswelt-Entwurf aufgreift und zu ähnlichen Schlussfolgerungen wie Gehlen kommt.
The article is an attempt to indicate the unexplored "conceptual antecedence" as the part of the genealogical context from which Jürgen Habermas’ concept derives. The first part of the text shows the convergences between this concept and the notion of „the sphere of right”(Recht) which is used by Hegel in his philosophy. Thus, the sphere of right is an area of law, social life which includes positive laws, morality and ethical institutions (family, civil society and state). Although Hegel does not separate even the "right" from the "system", but he endows it with qualities that Habermas attributes to the Lebenswelt (in his Theory of Communicative Action). The second part of the article presents several motives discussed by Arnold Gehlen in his philosophical anthropology and the theory of institutions: the rehabilitation of instrumental rationality and technology; the concept of non-discursive knowledge which determines social practices; the genesis of moral norms etc. The article demonstrates that in his concept of the Lebenswelt, Habermas shares views and reaches similar conclusions to Gehlen.
Artykuł stanowi próbę wskazania niezbadanych dotąd „pojęciowych antecedencji”, które tworzą fragment genealogicznego kontekstu, z jakiego wyłoniła się koncepcji Lebensweltu Jürgena Habermasa. Pierwsza część tekstu pokazuje zbieżności między tą koncepcją a pojęciem sfery prawa, którego używa Hegel w swojej filozofii. Prawo stanowi obszar życia społecznego, które obejmuje prawo stanowione, moralność oraz instytucje etyczności (rodzinę, społeczeństwo obywatelskie oraz państwo). Wprawdzie Hegel nie oddziela jeszcze „prawa” od „systemu”, ale przypisuje mu cechy, które Habermas dostrzega w świecie przeżywanym (w swojej Teorii działania komunikacyjnego). W drugiej części artykułu zostaną zaprezentowane wątki problemowe, które omawia Arnold Gehlen w swojej antropologii filozoficznej i teorii instytucji: rehabilitacja racjonalności instrumentalnej i techniki, koncepcja shabiltualizowanej, bezrefleksyjnej wiedzy, która determinuje praktyki społeczne, geneza norm moralnych, etc. Autor pokazuje, że Habermas podejmuje te same wątki w swojej koncepcji Lebensweltu i dochodzi do podobnych konkluzji jak Gehlen. - Źródło:
-
Kultura i Wartości; 2018, 26
2299-7806 - Pojawia się w:
- Kultura i Wartości
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł