Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Matuszewski, Jacek" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 23
Tytuł:
Jana Adamusa droga ku naukowemu niebytowi
Jan Adamus’s path to scientific oblivion
Autorzy:
Matuszewski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533133.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Jan Adamus
methodology of history
monarchy of the Anonymous Gaul
patrimonial monarchy
Piast monarchy
monarchism and republicanism
Polish medieval studies
clan theory
Oswald Balzer
metodologia historii
monarchia Gallowa
monarchia patrymonialna
monarchia piastowska
monarchizm i republikanizm
mediewistyka polska
teoria rodowa
Opis:
The article presents the complicated history of the works and achievements of the founder of Medieval Studies Centre at the Faculty of Law of the University of Łódź, Jan Adamus. The eminent researcher of bygone judicial law criticised the political system of the state of the kings of the House of Piast approved by the Polish historiography by the authority of Oswald Balzer. The text quotes ways of avoiding references to the claims of Jan Adamus or glossing them over resorted to by historians, and literature containing material assessment of his achievements, to point finally at some of the reasons that resulted in near absolute avoidance of including the criticism of his predecessors flung by the Łódź-based medievalist.
W artykule przedstawione zostały skomplikowane dzieje dorobku założyciela oś rod ka badań mediewistycznych na Wydziale Prawa Uniwersytetu Łódz kiego – Jana Adamusa. Znakomity badacz dawnego prawa sądowego celnie krytykował także teorie ustrojowe państwa piastowskiego, które dzięki autorytetowi Oswalda Balzera przyjęte zostały w polskiej historiografii. W tekście wskazane zostały sposoby unikania przez historyków ustosunkowania się do tez Jana Adamusa bądź ich pomijania, przywołane też zostały wypowiedzi literatury zawierające rzetelną ocenę tego dorobku, by w końcu wskazać niektóre z przyczyn powodujących niemal powszechne uchylanie się od merytorycznego uwzględniania krytyki poprzedników przeprowadzanej przez łódzkiego mediewistę.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2014, 17; 271-286
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Garść uwag na jubileusz Profesora Zygfryda Rymaszewskiego
Autorzy:
Matuszewski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/913381.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
historia prawa
źródłoznawstwo
nauka prawa
Uniwersytet Łódzki
Opis:
Życiorys i dorobek wybitnego historyka prawa skreślony ręką wytrawnego uczonego i kolegi.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2014, 66, 1; 295-300
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stan nauki. Węzłowe problemy – próba niepolitycznej oceny
Autorzy:
Matuszewski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/916880.pdf
Data publikacji:
2019-09-25
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
reforma szkolnictwa wyższego
Opis:
Stan dyscyplin historyczno-prawnych w Polsce zależy od polityki naukowej państwa, zatem na stan naszej dziedziny wpływać musi działalność związana ze sterowaniem nauką przez władzę publiczną (polityczną). Diagnoza stanu tak rozległej sfery działalności społecznej, jak nauka, wymaga dla zachowania racjonalności postępowania gruntownych, rozległych i obiektywnych badań, zwłaszcza że pamiętamy o niemal permanentnym stanie reformy, czyli polskim mechanizmie elastyczności organizacyjnej. A takich niezbędnych, kompleksowych badań nie prowadzi nikt, kierując się w podejmowaniu lub wspieraniu akcji reformatorskiej intuicją. Skoro działań reformatorskich nie poprzedza rzetelna analiza stanu materii, którą zamierzano reformować, to stosowane środki mogą prowadzić do efektów przeciwnych deklarowanym zamierzeniom: zamiast naprawiać rzekomo zrujnowaną naukę, prowadzić do jej rzeczywistej destrukcji.
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2019, 71, 1; 215-234
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sąd polubowny w Grazu – kształtowanie się organizacyjnej koncepcji rozstrzygnięcia sporu granicznego i podteksty tego procesu
The arbitral tribunal in Graz – shaping of the organizational concept of resolving a border dispute and the subtext of this trial
Autorzy:
Matuszewski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1596727.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Franciszek Józef jako mediator
polityczne relacje rządowe w monarchii Austro-węgierskiej
sąd polubowny w Grazu z 1902 roku
spór o Morskie Oko
Władysław hrabia Zamoyski
Opis:
Spór o granicę austriacko-węgierską przy Morskim Oko był po rozbiorowym rabunku (1772 r.) kontynuacją ciągnącego się od XVI w. konfliktu granicznego między Królestwem Polskim a Węgrami. Próby ugodowego ustalenia granicy nie przyniosły przez niemal cały XIX w. efektu. W 1879 r. majątek graniczny po stronie węgierskiej (Jaworzyna) kupił pruski książę Chrystian Hohenlohe i podjął działania w celu zajęcia spornego terytorium. Jednak gdy hrabia Władysław Zamoyski w 1889 r. kupił w Galicji dobra (Zakopane) położone z drugiej strony spornego obszaru, zdecydowanie przeciwstawił się roszczeniom pruskiego magnata. Konflikt o własność prywatną (konflikt prawa cywilnego) eskalował w postaci sąsiedzkich gwałtów i trafiał przed sądy, jednak ich orzeczenia, bez ustalenia przynależności politycznej (państwowej) spornego terytorium, nie mogły wiązać zwaśnionych stron. Wobec zagrożenia bezpieczeństwa i spokoju na granicy austriacko-węgierskiej (doszło nawet do grożenia przez żandarmów węgierskich urzędnikom sądowym Galicji bronią palną) rządy w Wiedniu i Budapeszcie doszły do porozumienia, ustalając poufnie linię podziału. Ponieważ uznano, że publiczne ujawnienie rządowego kompromisu, wiążące się z przyznaniem do wzajemnych ustępstw obu stron, zostanie wykorzystane w walce politycznej zarówno w Austrii, jak i na Węgrzech, postanowiono zrzucić odpowiedzialność za kompromis na międzynarodowy sąd polubowny. W artykule autor przedstawia rozwiązania oraz instrumenty polityczne i prawne, do których sięgnęły władze obu państw, by zapewnić taki wyrok sądu rozjemczego, który realizowałby wcześniej przyjęte międzyrządowe porozumienie, a równocześnie przenosiłby na trybunał odium za dokonane ustępstwa.
The dispute over the Austro-Hungarian border at Morskie Oko was, after the predatory partition of Poland in 1772, a continuation of a border conflict between the Kingdom of Poland and Hungary which started in the 16th century. The attempts to amicably delineate the border did not yield any results for the majority of the 19th century. In 1879, Christian Hohenlohe, a Prussian Prince, bought a border estate situated on the Hungarian side (a village called Jaworzyna) and he subsequently took steps with a view to seize the disputed territory. However, Count Władysław Zamoyski purchased lands in Galicia (Zakopane), located on the other side of the border, in 1889 and then he firmly resisted the claims of the Prussian magnate. The conflict concerning private property (a civil law conflict) continued to escalate and resulted in violence in the area and ended up in courts afterwards. However, without determining the political (state) affiliation of the disputed territory, no decisions made by the courts could be binding for the feuding parties. In the face of danger to safety and peace at the Austro-Hungarian border (there were even threats aimed at Galician court clerks with the use of firearms by Hungarian gendarmes), the governments in Vienna and Budapest came to a covert agreement and delineated a demarcation line. It was deemed that public disclosure of the compromise as well as of the concessions made by both parties would be used in political conflicts in both countries. As a consequence, it was decided that the blame should be put on the international arbitral tribunal. The paper presents solutions as well as the legal and political instruments used by both governments in order to secure such a court decision which would implement the international agreement they had previously reached and, at the same time, it would allow to lay the blame for the concessions on the tribunal.  
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2021, 73, 1; 233-258
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak profesor Oswald Balzer pomógł niechcący Węgrom zalegalizować zabór Doliny Białej Wody
How Professor Oswald Balzer Accidently Helped Hungarians to Legalize the Annexation of the White Water Valley
Autorzy:
Matuszewski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/4306120.pdf
Data publikacji:
2023-04-25
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Oswald Balzer
proces o Morskie Oko
Dolina Białej Wody
sąd polubowny
międzynarodowy spór graniczny
Trial for Morskie Oko
Dolina Biała Woda (the White Waters Valley)
Court of Arbitration
International border dispute
Opis:
W 1769 r. Austria gwałtem przyłączyła do Węgier ziemie polskiego starostwa nowotarskiego, w tym Dolinę Białej Wody. W 1772 r. cesarzowa te same tereny zabrała Węgrom i przyłączyła do Austrii. Toczący się w XIX w. spór o austriacko-węgierską granicę w Tatrach został w 1902 r. rozstrzygnięty wyrokiem sądu polubownego. Trybunał uwzględnił niemal w całości żądania Austrii, ale równocześnie przesądził, na skutek upartych żądań austriackiego obrońcy, Oswalda Balzera, o pozbawieniu Galicji prawa do odzyskania zrabowanej przez Węgrów Doliny Białej Wody.
In 1769, Austria had annexed by force the lands of the Polish starosty of Nowy Targ to Hungary, including the White Water Valley. In 1772 the Empress took back these territories from Hungary and attached them to Austria. The conflict over the Austro-Hungarian border in the Tatra Mountains, lasting throughout the nineteenth century, was settled in 1902 by an arbitration award. The Tribunal approved almost all of Austria’s demands, but at the same time it submitted to the stubborn demands of the Austrian defense attorney prof. Oswald Balzer, and decided to deprive Galicia of the right to regain the White Waters Valley, which had been forcibly seized by the Hungarians.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2023, 102; 91-99
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola naoczni (wizji lokalnej) w procesie o granicę polsko-węgierską przy Morskim Oku. W 120. rocznicę procesu
The role of the naocznia (on-site check) in the trial concerning the Polish-Hungarian border by lake Morskie Oko. On the 120th anniversary of the trial
Autorzy:
Matuszewski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27322525.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kórnicka PAN
Tematy:
proces o Morskie Oko
austriacka Galicja
sąd polubowny
Austro-Węgry
polityczne nadużycie
trial over Morskie Oko
Austrian Galicia
arbitration court
Austria-Hungary
political abuses
Opis:
Dziewiętnastowieczny spór o granicę austriacko-węgierską w polskich Tatrach zakończył wyrok międzynarodowego sądu polubownego w 1902 roku. Powszechnie traktowany jest jako sukces obrońców integralności ziem polskich pod zaborami. W artykule analizowane są przesłanki wskazujące, że trybunał rozjemczy nie rozstrzygał sporu samodzielnie, lecz wydał wyrok jedynie wprowadzający w życie poufną umowę między rządem Austrii i Węgier w tej kwestii.
The 19th-century dispute over the Austro-Hungarian border in the Polish Tatra Mountains ended with an international arbitration award in 1902 in Graz. It is widely regarded as a success for the defenders of integrity of the Polish lands under partitions. The article examines the indications that the conciliation tribunal did not resolve the dispute on its own, but issued a judgment merely implementing a confidential agreement between the Austrian and Hungarian governments on this matter.
Źródło:
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej; 2022, 39; 81-109
0551-3790
Pojawia się w:
Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kudrycyzacja, czyli poniewieranie nauki przez biurokrację
Kudrycisation – maltreatment of science by bureaucracy
Autorzy:
Matuszewski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965372.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
reform of education
academic bureaucracy
scientific review
financing science
pseudo-science
pseudo-scientists
parameterisation of science
academic evaluation
reforma nauki
biurokracja akademicka
recenzja naukowa
finansowanie nauki
pseudonauka
pseudonaukowcy
parametryzacja nauki
ewaluacja akademicka
Opis:
The tendencies to reform science in Poland have intensified in the recent years , which has led to the domination of science by bureaucracy of various levels. The intended Americanisation of organisation and financing of science greatly encumbered researchers with administrative tasks, deprived them of financial stabilisation of research forcing to become involved, at the cost of research, into seeking financial means designed for academic teaching and scientific research. The transformations taking place do not protect even to a smallest degree against the practising of pseudo-science, and the mechanisms for assessment of academic staff instigate taking steps that ensure satisfaction of bureaucratic expectations in the place of scientific activity. The system being introduced leads to the wasting of funds designed for scientific research, at the same time depriving the academic world of the opportunity of resorting to its legally guaranteed research autonomy. Creation of an illusion of progress achieved thanks to the use of the English language and introduction of ever more numerous obstacles, and formal and legal limits do not provide for a prospect of realistic developments of Polish science.
Nasilające się w ostatnich latach tendencje reformy nauki w Polsce prowadzą do zdominowania jej przez biurokrację różnego szczebla. Zamierzona amerykanizacja organizacji nauki i jej finansowania w znacznej mierze obciążyła badaczy zadaniami administracyjnymi, pozbawiła ich stabilizacji finansowej badań, zmuszając do zaangażowania się kosztem badań w poszukiwanie środków finansowych przeznaczonych na dydaktykę akademicką i badania naukowe. Dokonujące się przemiany w najmniejszym stopniu nie chronią przed uprawianiem pseudonauki, a mechanizmy oceny pracowników naukowych skłaniają w miejsce aktywności naukowej do podejmowania działań zapewniających zaspokojenie oczekiwań biurokracji. Wprowadzany system prowadzi do marnotrawienia środków finansowych przeznaczanych na badania naukowe, pozbawiając równocześnie środowisko akademickie możliwości wykorzystywania gwarantowanej prawem autonomii badawczej środowiska. Tworzenie iluzji postępu osiąganego dzięki posługiwaniu się językiem angielskim oraz wprowadzanie coraz liczniejszych utrudnień i formalno-prawnych ograniczeń nie stwarza perspektywy realnego rozwoju polskiej nauki.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2015, 18; 211-231
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak polski suweren bronił się przed absolutyzmem królewskim. Szlachta a królewscy urzędnicy komisaryczni w sporach granicznych z królewszczyznami w systemie urzędniczym późnośredniowiecznej Polski w świetle prawa stanowionego
Autorzy:
Matuszewski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1401311.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Jagiellonowie
urzędnicy komisaryczni
walka szlachty z absolutyzmem królewskim
pobieranie podatków
graniczenie królewszczyzn
Jagiellons
commission officers (the Commissaires)
the fight of the nobility with royal absolutism
tax collection
demarcation of royal goods
Opis:
Proces odbudowy administracji publicznej w Królestwie Polskim za Jagiellonów nie doprowadził do stworzenia dobrze funkcjonującego systemu urzędów. Zachowano zależne od szlachty średniowieczne struktury, uzupełnione o urzędy, które tylko początkowo całkowicie podlegały królowi. Gdy władca próbował narzucać swoją wolę za pomocą rozbudowanego systemu urzędników komisarycznych (powoływanych doraźnie, na konkretną sprawę, na określony czas), społeczność szlachecka systematycznie ograniczała prawa królewskie, pozbawiając monarchę uprawnienia do powoływania takich urzędników, z wyjątkiem przypadków dopuszczonych w ustawie.
The process of rebuilding public administration in the Kingdom of Poland under the Jagiellonian dynasty failed to create a well-functioning system of offices. Medieval structures dependent on the nobility were preserved, to be supplemented with offices, only initially dependent on the king. When the ruler tried to carry out his will by means of an extended system of commissaires (appointed on an ad hoc basis, for a specific case, for a specific period of time), the noble community systematically limited royal rights, depriving the king of the power of appointment of such offi cials, except in statutory cases.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2020, 23; 157-175
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warto publikować negatywne recenzje
Negative reviews are worth publishing
Das Veröffentlichen negativer Rezensionen macht Sinn
Autorzy:
Matuszewski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/533007.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Opis:
The article speaks of a work of Marek Wroński presenting the case of plagiarism committed at the Catholic University of Lublin (KUL).
Artykuł przywołuje publikację Marka Wrońskiego przedstawiającą przebieg sprawy o plagiat popełniony na KUL.
In dem Artikel wird auf die Veröffentlichung von Marek Wroński zurückgegriffen, in welcher die Aufklärung einer Plagiatssache an der Katholischen Universität in Lublin dargestellt wird.
Źródło:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2012, 15; 233-238
1733-0335
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O wydawcach i wydawaniu źródeł. Na marginesie "Księgi kryminalnej miasta Krakowa z lat 1554-1625" i "Księgi kryminalnej miasta Dobczyc (1699-1737)" słów kilka.
Autorzy:
Matuszewski, Jacek
Zakrzewski, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/913316.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Opis:
Po pozytywnie przyjętych przez krytykę kolejnych tomach Volumina Constitutionum oraz Acta malefi corum Wisniciae (1629-1665) 10 i Acta nigramalefi corum Wisniciae (1665-1785), krakowscy wydawcy kontynuują swą pracę „u podstaw” i opublikowali kolejne źródła miejskie: najstarszą księgę kryminalną krakowską z lat 1554-1625 oraz księgę miasta Dobczyc (1699-1737). Źródła w formie rękopiśmiennej nie były nieznane, ale wybór jest nader trafny: duże, zamożne, europejskie miasto, o ukształtowanym systemie sądownictwa, zróżnicowani podsądni z całej Rzeczypospolitej i szeroki wachlarz przestępstw. Obok niewielka mieścina – Dobczyce, stanowiąca co najwyżej satelitę odległej o niespełna 30 kilometrów metropolii. Na pozór – dwa różne światy. Czy także w świecie przestępczym?
Źródło:
Czasopismo Prawno-Historyczne; 2014, 66, 1; 407-416
0070-2471
Pojawia się w:
Czasopismo Prawno-Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O SYMULOWANEJ NAUCE, CZYLI O NIEKOMPETENTNEJ, NIEUDOLNEJ I NIEUDANEJ REKONCEPTUALIZACJI SPOŁECZNEJ, KULTUROWEJ, GOSPODARCZEJ I POLITYCZNEJ HISTORII I RZECZYPOSPOLITEJ, NIERZETELNYM POSTęPOWANIU HABILITACYJNYM I GROŹNYM POMRUKU METODOLOGICZNYM à LA OTWOCK
Autorzy:
Matuszewski, Jacek
Uruszczak, Wacław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/664346.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
history of Poland (16th-18th c.)
the political and constitutional system of the First Republic of Poland
methodology of history
history of culture
academic criticism in historiography
the humanities research paradigm
historia Polski XVI-XVIII w.
I Rzeczpospolita – ustrój
metodologia historii
historia kultury
krytyka naukowa w historiografii
paradygmat badań humanistycznych
habilitacja
postępowanie habilitacyjne
pseudonauka
pseudopsychoanaliza w historiografii
Opis:
SummaryThis article is a review of Jan Sowa’s book Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą (The Phantom Body of the  King: Peripheral Struggles with a Modern Form, TAiWPN, Kraków: UNIVERSITAS, 2011, pp. 572). Some academic circles treat this book as the discovery of “a new paradigm for research in the disciplines of history.” The reviewers, historians of the Polish State and its law, challenge the book’s scholarship and qualify it as an example of pseudo-scholarship and sham academia. In his description of economic, social, and political relations in the First Polish Republic in 1572-1795 J. Sowa commits a series of flagrant methodological errors. In particular, very often he ignores the facts or interprets them on the basis of presuppositions. The “reconceptualisation” he embarks on is conducted on the basis of a knowledge of history at the level presented in grammar-school textbooks, with no hint of the necessary analysis of the sources. His use of the historical material is selective and notoriously ignorant of the realities. The aspect of his book which qualifies especially for the label of pseudo-scholarship is his psychoanalysis of Polish history based on the Lacanian methodology, which has been pulled to pieces by critics like A. Sokal and J. Bricot for the use it makes of mathematics. Sowa’s fundamental hypothesis that there was no Polish State after 1572 – that the Commonwealth of Poland and Lithuania was “a phantom body of the king” – is an absurdity due to its author’s failure to understand Ernst Kantorowicz’s theory of the king’s two bodies, physical and political, and hence its misapplication to the realities of Polish history. The Jagiellonian kingdom which preceded the First Republic was never the body politic of its monarch, but a collective body politic with a recognised, enfranchised legal status as the Corpus Regni or Corona Regni Poloniae. The Polish-Lithuanian Republic most definitely continued to exist as a state after the extinction of the House of Jagiellon in 1572, right up to 1795; and neither the right of all who were enfranchised to take part in the election of its monarch nor the practice of liberum veto deprived that state of its statehood as a legal entity. Sowa’s claim that the First Polish Republic was not a state is not founded on any theory of the state, which makes it even more unwarranted as scholarship. The book is also wrong on objective facts, such as the alleged permanence of the borders along the Elbe and Danube. The aprioristic assumption of the superiority of absolute monarchy over the First Republic’s mixed monarchy is at odds with the opinions expressed in the recent historiography. The scholarship of Sowa’s book is further undermined by his numerous borrowings from the work of others without the requisite acknowledgement.
StreszczenieW artykule zawarto ocenę książki Jana Sowy pt. „Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą” (TAiWPN UNIVERSITAS, Kraków 2011, ss. 572). Książka ta traktowana jest przez niektóre środowiska naukowe jako odkrycie „nowego paradygmatu badań w naukach historycznych”. Autorzy artykułu, będący historykami państwa i prawa polskiego, kwestionują wartość naukową tej pracy, kwalifikując ją jako przykład pseudonauki i naukowego pozoranctwa. Opisując stosunki gospodarcze, społeczne i polityczne w I Rzeczypospolitej (1572 – 1795) J. Sowa dopuszcza się rażących uchybień metodologicznych. W szczególności niezwykle często ignoruje fakty albo interpretuje je według z góry przyjętych założeń. Podjęta przez niego „rekonceptualizacja” odnosi się do wiedzy historycznej na poziomie podręczników licealnych, bez jakiejkolwiek wiarygodnej analizy źródłowej. Materiał historyczny wykorzystywany został wybiórczo z notoryczną ignorancją rzeczywistości. Za pseudonaukę należy uznać zwłaszcza rozważania poświęcone psychoanalizie polskiej przeszłości oparte na metodologii Jacque’a Lacana, w obliczu poddania jej w literaturze gruntownej krytyce w zakresie zastosowań matematyki (A. Sokal, J. Bricot). Fundamentalna teza J. Sowy o nieistnieniu państwa polskiego po 1572 r. (Rzeczpospolita Obojga Narodów jako „fantomowe ciało króla”) jawi się jako nonsens, wynikający z niezrozumienia teorii Ernsta Kantorowicza o dwóch ciałach króla: fizycznym i politycznym i fałszywej jej aplikacji do polskich realiów historycznych. Poprzedzająca I Rzeczpospolitą monarchia Jagiellonów nigdy nie była ciałem politycznym króla („jednoosobową korporacją”), lecz ciałem politycznym zbiorowym o uznanej osobowości prawnej (Corpus Regni, Corona Regni Poloniae). Nie ma wątpliwości, że Rzeczpospolita jako państwo istniała także po wygaśnięciu dynastii Jagiellonów, aż do 1795 r., a wolna elekcja czy liberum veto nie pozbawiały tego państwa realnego bytu prawnego. Teza o nieistnieniu I Rzeczypospolitej jako państwa nie opiera się na żadnej teorii państwa, a więc tym bardziej nie ma wartości naukowej. W pracy występują błędy rzeczowe, jak teza o trwałości granicy na Łabie i Dunaju. Aprioryczna założenie o wyższości monarchii absolutnej nad ustrojem monarchii mieszanej, jaką była I Rzeczpospolita, rozmija się tezami najnowszej historiografii. Wartość pracy jako samodzielnego dzieła naukowego podważają liczne zapożyczenia z prac innych autorów bez poszanowania autorstwa.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2017, 17, 1
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 23

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies