Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Markowska, Małgorzata." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-42 z 42
    Tytuł:
    THE ANALYSIS OF DIVERSIFICATION TENDENCIES IN THE REGIONAL INNOVATIVENESS OF EU COUNTRIES 1999-2012
    ANALIZA DYNAMIKI REGIONALNEGO ZRÓŻNICOWANIA INNOWACYJNOŚCI W KRAJACH UE, W LATACH 1999-2012
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/654733.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    analizy regionalne
    analiza skupień
    innowacje i wynalazki
    Europa
    regional analysis
    cluster analysis
    innovation and invention
    Europe
    Opis:
    Pomiar innowacyjności, której rola w procesach gospodarczych rozpatrywana jest w głównej mierze w kontekście pozycji konkurencyjnej, znajduje zastosowanie w ocenie zarówno przedsiębiorstw jak i sektorów gospodarki, ale także poszczególnych państw, regionów i gmin. Działania innowacyjne, jak podkreśla M. E. Porter, pozwalają bowiem na osiągnięcie przewagi konkurencyjnej określonych terytoriów. Celem artykułu jest przedstawienie wyników poszukiwania odpowiedzi na pytanie jak zmieniało się regionalne zróżnicowanie innowacyjności w krajach Unii Europejskiej, w latach 1999-2012. Realizacja tak postawionego celu wymagała ustalenia wartości wskaźnika innowacyjności, dla każdego regionu Unii Europejskiej szczebla NUTS 2, na podstawie charakterystyk opisujących regionalną innowacyjność w ujęciu dynamicznym. W pracy przedstawiony zostanie algorytm ustalania tego wskaźnika oraz cechy statystyczne, które on obejmuje. W następnym kroku dla regionów krajów UE dla każdego roku z okresu badanego obliczone zostało odchylenie standardowe (z wyłączeniem krajów obejmujących tylko jeden region szczebla NUTS 2). Oszacowane trendy liniowe i wykładnicze, wraz z testowaniem istotności współczynników kierunkowych wskazały kraje, w których obserwowano zmniejszające się regionalne zróżnicowanie innowacyjności, kraje o stabilnym zróżnicowaniu oraz kraje gdzie te różnice regionalne uległy pogłębieniu.
    The measurement of innovation, the role of which in economic processes is mainly analysed in the context of competitive position, is applied in the assessment of both enterprises and economy sectors, as well as with reference to particular countries, regions and municipalities. Innovative activities, as M. E. Porter emphasises, allow for particular territories to achieve a competitive advantage. The objective of this paper is to present the results of seeking an answer to the question about the changes which have occurred in regional innovation diversification in the European Union countries in the period 1999-2012. The realisation of this defined goal requires determining the value of the innovation indicator for each EU NUTS-2 level region based on the characteristics describing regional innovation in dynamic perspective. The study presents an algorithm for this indicator specification, as well as the statistical properties it covers. This is followed by calculating the standard deviation for the EU regions in each year of the study (excluding countries with just one NUTS-2 level region). The estimated linear and exponential trends, including the slope coefficients significance testing, are to indicate the countries characterised by stable diversification as well as those where regional differences became more extensive.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2014, 5, 307
    0208-6018
    2353-7663
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena zmian struktury pracujących w unijnych regionach szczebla NUTS 2 z wykorzystaniem miary Braya i Curtisa
    Structural changes of employment in EU NUTS 2 regions evaluated with Bray & Curtis measure
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/438833.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    regiony NUTS 2
    sektory gospodarki
    struktury pracujących
    zróżnicowanie struktur
    NUTS 2 regions
    economic sectors
    employment structure
    structure diversity
    Opis:
    Celem artykułu jest ocena zmian struktury pracujących, zaobserwowanych w europejskiej przestrzeni regionalnej szczebla NUTS 2. Struktura pracujących zostanie ujęta w układzie trzech sektorów gospodarki, czyli rolnictwa, przemysłu i usług. Zakres czasowy prowadzonych badań dotyczy dwóch zazębiających się okresów, lat 2000–2008 i 2008–2012, co wynika ze sposobu prezentacji danych w bazach Eurostatu (zmiana podejścia do nomenklatury Europejskiej Klasyfikacji Działalności Gospodarczej NACE z 1997 roku, która w 2008 roku została uaktualniona). Przyczyny zmian to głównie pojawienie się nowych dziedzin działalności, zwłaszcza tych związanych z usługami i technologiami informacyjnymi oraz komunikacyjnymi. W nowym układzie NACE różnią się głównie dane na temat działalności firm, a z tego powodu także dane dotyczące rynku pracy, w tym – przykładowo – zmieniły się definicje pracujących w przemysłach wysokiej technologii i usługach opartych na wiedzy, co spowodowało utratę porównywalności. Jako metodę badawczą zastosowano w pracy miarę zróżnicowania struktur, co umożliwi identyfikację intensywności przeobrażeń na rynku pracy w czasie i przestrzeni.
    The aim of the paper is the evaluation of the changes observed in the employment structure at the European regional space of NUTS 2 level. The employment structure is expressed in three elements: agriculture, industry and services. Data covers two overlapping periods: 2000–2008 and 2008–2012. This is because of the changes in Eurostat data bases imposed by the update of European Classification of Economic Activities introduced in 2008 to the original regulation from 1997. New activities were defined, mainly in the field of information services and technologies. In new system, information on enterprises and labour market and some definitions in high-tech industries and services are not fully comparable with the old one. This problem is discussed in the paper. The measure of structures diversity is the basic research method for the analysis presented in the paper. It makes it possible to identify the intensity of labour market changes in both time and space.
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2015, 29, 2; 7-22
    2080-1653
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Province capitals vs. their neighbors – the assessment of changes by dynamic classification of employment structures
    Miasta wojewódzkie a ich otoczenie − ocena zmian w strukturze zatrudnienia z wykorzystaniem klasyfikacji dynamicznej
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/589241.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
    Tematy:
    City
    Dynamic classification
    Employment structure
    Environment
    NUTS 4
    Sectors
    Klasyfikacja dynamiczna
    Miasto
    Sektory gospodarki
    Struktura zatrudnienia
    Środowisko
    Opis:
    The purpose of the study is to identify the groups of cities and counties (NUTS 4), located in an immediate neighborhood and characterized by similar employment structures and paths of their changes. The groups of cities and counties, were found using dynamic classification. Ward method was used to define the number of groups and k-means method was applied for the final classification. The analysis covers the period of ten years (based on the statistical data availability in the Central Statistical Office – Local Data Bank), i.e. the years 2005-2014.
    Celem pracy jest identyfikacja grup miast i otaczających ich powiatów charakteryzujących się podobną strukturą zatrudnienia oraz kierunkiem jej zmiany. Grupy miast znaleziono przy pomocy metod klasyfikacji dynamicznej. Liczbę grup ustalono przy pomocy metody Warda, a ostateczny podział uzyskano metodą k-średnich. Analiza obejmuje okres 10 lat (2005-2014) i wykorzystano w niej informacje dostępne w Banku Danych Lokalnych GUS.
    Źródło:
    Studia Ekonomiczne; 2017, 314; 28-44
    2083-8611
    Pojawia się w:
    Studia Ekonomiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A Measure For Regional Resilience To Economic Crisis
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/465679.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Główny Urząd Statystyczny
    Tematy:
    economic crisis
    aggregate measure
    NUTS 2
    Opis:
    The purpose of the study (presented in this article) was to develop a measure of resilience to crisis, one that may be applied to regional data. In principle, such measure can take either positive or negative values. A positive value confirms resilience to crisis, whereas a negative one confirms the absence of resilience (sensitivity/vulnerability). The measure uses growth rates referred to the previous year under the assumption that crisis results in a slowdown in growth, or even in a decline in values of important economic indicators. Growth rates are standardized by dividing values of original change rates by medians specified based on spatio-temporal data modules. Such division results in each characteristic being brought to equal validity. Simultaneously, the original character is maintained and variables are not “flattened” by the outliers. Changing destimulants into stimulants occurs during growth rates calculation. The measure of resilience to crisis is calculated as an arithmetic mean of the values of characteristics brought to comparability. The measure of resilience can be converted into the measure of sensitivity by multiplying it by (-1). The application of the proposed measure to assessing the resilience to crisis in the period 2006-2011 is presented for regions meant as the European Union NUTS2 units. The measure is based on comparable data, which allowed for using only six variables measuring changes in GDP, salaries, investments, household income, employment and unemployment.
    Źródło:
    Statistics in Transition new series; 2015, 16, 2; 293-308
    1234-7655
    Pojawia się w:
    Statistics in Transition new series
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Brief review of logit models applications in regional studies
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/584013.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    review
    logit models
    regional studies
    Opis:
    The problems referring to the functioning of economy are closely related to a territory. The place of their occurrence, whether it is a country, a region or a smaller territorial unit, implies the scale and the benchmark for carrying out analyses. Numerous phenomena within the area of economic research are of complex nature and, moreover, it is frequently difficult to express them in a measurable form. The solution to such “inconvenience” is e.g. the application of qualitative variables. Logistic regression is one of the tools allowing the assessment of dependence and prediction in case of qualitative variables of dichotomous type. The purpose of the study is to review the applications of logit models in regional studies.
    Źródło:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 476; 9-17
    1899-3192
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miasta wojewódzkie a ich otoczenie – trendy zmian sektorowej struktury pracujących
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Strahl, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/581974.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    NUTS 4
    miasta
    otoczenie
    struktura pracujących
    trendy
    Opis:
    Celem artykułu jest ocena trendów zmian sektorowej struktury pracujących w polskich miastach – stolicach województw i ich otoczeniu (powiatach sąsiadujących) w latach 2005-2014. Wykorzystano dane GUS (BDL) o liczbie pracujących w sektorach (rolnictwo, przemysł, finanse, handel i usługi) w wybranych jednostkach terytorialnych szczebla NUTS 4 – 18 miast będących administracyjnymi centrami polskich regionów oraz 44 sąsiadujące z nimi powiaty. Do ustalenia trendów zmian posłużyła modyfikacja miary podobieństwa struktur, co pozwoliło na wydzielenie grup miast, w których nastąpiło – w sensie upodabniania – zbliżanie (9 miast) lub oddalanie się (4) struktur pracujących w analizowanym okresie, oraz budowę prognoz zmian na trzy kolejne lata.
    Źródło:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 477; 135-143
    1899-3192
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    WRAŻLIWOŚĆ REGIONALNYCH RYNKÓW PRACY UNII EUROPEJSKIEJ NA KRYZYS EKONOMICZNY. KLASYFIKACJA METODĄ WARDA Z WARUNKIEM SPÓJNOŚCI
    SENSITIVITY OF THE EUROPEAN UNION REGIONAL LABOUR MARKETS TO ECONOMIC CRISIS. CLASSIFICATION USING WARD METHOD WITH COHESION CRITERION
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Sobolewski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/658674.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Zatrudnienie
    bezrobocie
    analizy regionalne
    regionalne rynki pracy.
    Employment
    unemployment
    regional analysis
    regional labour markets.
    Opis:
    The popular clustering procedures applied in administrative units clustering (regions, districts, municipalities) frequently result in distinguishing incoherent groups, which is difficult to accept by the analyses addressees. The intuitive approach also imposes the investigation of coherent divisions, since it greatly facilitates both the interpretation of results and their practical application. The study presents the modification of Ward method by applying the condition of cluster coherence at every agglomeration stage. Therefore the starting point of the clustering procedure is not only the distance matrix between objects, but also their mutual neighbourhood matrix, most often understood literally, in the geographical sense. While searching for two closest clusters only the neighbouring ones were considered. The modified clustering algorithm was implemented as the extension of STATISTICA software. The modified clustering algorithm is illustrated by the classification results of the European Union regions regarding sensitivity to economic crisis. The objective of analysis was to distinguish the coherent division of EU regions against the selected diagnostic variables illustrating changes on the EU labour markets in the period 2008-2012.
    Popularne procedury grupowania zastosowane do grupowania jednostek administracyjnych (regionów, powiatów, gmin), prowadzą bardzo często do wyodrębnienia niespójnych grup, co bywa trudne do zaakceptowania przez odbiorców analiz. Także podejście intuicyjne każe poszukiwać podziałów koherentnych, bowiem znakomicie ułatwia to zarówno interpretację wyników jak i ich praktyczne wykorzystanie. W pracy przedstawiono modyfikację metody Warda poprzez wprowadzenie warunku spójności skupień na każdym etapie aglomeracji. Punktem wyjścia procedury grupowania jest zatem nie tylko macierz odległości pomiędzy obiektami, ale także macierz ich wzajemnego sąsiedztwa, najczęściej rozumianego dosłownie, w sensie geograficznym. Poszukując dwóch najbliższych sobie skupień, pod uwagę brane są tylko te z nich, które ze sobą sąsiadują. Zmodyfikowany algorytm grupowania zaimplementowano jako rozszerzenie programu STATISTICA. Ilustracją zmodyfikowanego algorytmu grupowania są wyniki klasyfikacji regionów Unii Europejskiej ze względu na wrażliwość na kryzys ekonomiczny. Celem analizy było wyodrębnienie spójnego podziału regionów unijnych względem wybranych zmiennych diagnostycznych, ilustrujących zmiany na regionalnych rynkach pracy UE w latach 2008-2012.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2014, 6, 308
    0208-6018
    2353-7663
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sektorowe struktury zatrudnienia w krajach Unii Europejskiej w latach 2008–2017 – nowe podejście w ocenie dynamiki
    Employment Structures of the European Union Countries in 2008–2017 – New Approach to Dynamic Assessment
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Sokołowski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/438165.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    kraje
    Unia Europejska
    zatrudnienie
    zmiany struktury
    country
    employment
    European Union
    structural changes
    Opis:
    The aim of the paper is to present a new idea in analysing changes in structures, assuming that structures change gradually through rather slow evolution. Employment structures of European Union countries, analysed in terms of 10 economic sections are definitely these types of structures. Single structure is a result of individual decisions undertakes by thousands of citizens. Cluster analysis is a method used in the paper, and what is new is a non-standard list of diagnostic variables. It consist of 10 coefficients of structure from the initial year of analysis (2008), 8 measures of structure changes from year to year and 9 measures of structure dissimilarity between each year and the initial one. Such a set of features describes structures at a starting point of analysis together with chain and fixed base dynamics. 28 EU countries are analysed, which creates a taxonomic problem [Y, TZ]. Using furthest neighbour agglomerative method we found 7 group of countries, and two of them are single-country groups. Differences between groups have been described by within-group averages.
    Celem pracy jest zaprezentowanie nowej koncepcji analizy zmian struktur, przy założeniu, że zmiany te nie są gwałtowne i mają raczej charakter ewolucyjny. Niewątpliwie takimi strukturami są struktury zatrudnienia w krajach Unii Europejskiej rozpatrywane w układzie 10 sekcji. Struktura taka powstaje w wyniku sumowania się decyzji lub zdarzeń dotyczących wielu tysięcy ludzi. Podstawową metodą stosowaną w pracy jest analiza skupień, a jej nowość polega na wykorzystaniu niestandardowego zestawu cech. Tworzy go 10 wskaźników struktury z wyjściowego roku analizy, czyli z roku 2008; 9 wartości miar zmian struktur z roku na rok oraz 8 wartości miar niepodobieństwa struktur z poszczególnych lat w stosunku do roku wyjściowego. Taki zestaw opisuje stan wyjściowy struktur oraz ich dynamikę łańcuchową i o podstawie stałej. Analizowanych jest 28 krajów Unii Europejskiej. Taki układ badawczy tworzy zagadnienie taksonomiczne [Y, TZ]. W wyniku zastosowania aglomeracyjnej metody najdalszego sąsiedztwa na danych niestandaryzowanych uzyskano siedem grup krajów, w tym dwie grupy jednoelementowe. Opisano różnice między tymi grupami na podstawie obliczonych średnich wartości cech w grupach
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2019, 33, 2; 7-17
    2080-1653
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Klasyfikacje krajów Unii Europejskiej z uwagi na struktury zatrudnienia w sektorach i wybranych sekcjach – ocena zgodności podziałów
    Classification of European Union Countries Based on Employment Structure in Sectors and Selected Sections – Assessment of Similarity of Divisions
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Strahl, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/438397.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    kraje UE
    sekcje struktury
    Unia Europejska
    zatrudnienie
    employment
    EU countries
    European Union
    sections
    Opis:
    The aim of the paper is to analyse and evaluate the relation between sector employment structure (sectors are as follows: 1. Agriculture, forestry and fishing; mining and quarrying; 2. Manufacturing; 3. Electricity, gas, steam and air conditioning supply; water supply and construction; 4. Services) and employment structure at selected high technology and knowledge-intensive employment sections in European Union countries. Complete linkage method was used to cluster countries characterised by sector and section employment structures separately, for sector and section structures, and for 2008 and 2018. Respectively 8 and 6 groups of countries in those years have been found with respect to sector structure, while 8 and 9 for high technology and knowledge-intensive sections. Divisions have been compared with Sokołowski’s (1976) measure similar to Rand index. The results are as follows: sector structures between 2008 and 2018 – 0.839; section structures between 2008 and 2018 – 0.913; between sector and section structures in 2008 – 0.704; between sector and section structures in 2018 – 0.807.
    Zasadniczym celem artykułu jest ocena (z wykorzystaniem miary podobieństwa podziałów) związku między sektorową strukturą zatrudnienia (sektory: 1 – rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo; górnictwo i wydobywanie; 2 – przemysł; 3 – zaopatrzenie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i klimatyzację; zaopatrzenie w wodę i budownictwo; 4 – usługi) a strukturą zatrudnienia w wybranych sekcjach tych sektorów, wydzielonych z uwagi na zaawansowanie technologiczne i intensywność wykorzystania wiedzy, w krajach Unii Europejskiej. Klasyfikacja państw Unii Europejskiej metodą pełnego wiązania, ze względu na strukturę zatrudnienia w sektorach oraz ocenianych sekcjach w roku 2008 i 2018, umożliwiła wydzielenie, w granicznych latach, różnolicznych grup: odpowiednio ośmiu i sześciu grup krajów, uwzględniając strukturę zatrudnienia w sektorach, oraz ośmiu i dziewięciu grup krajów w przypadku wyodrębnionych sekcji przemysłu o odmiennych poziomach zaawansowania technologicznego i usług, o różnej intensywności wykorzystania wiedzy. Do oceny podobieństwa otrzymanych klasyfikacji, a w konsekwencji do oceny relacji między badanymi strukturami zatrudnienia, stanowiącej cel badawczy artykułu, wykorzystano zaproponowaną przez A. Sokołowskiego (1976) miarę podobieństwa podziałów, która dla ocenianych układów wynosiła: struktury sektorowe w roku 2008 i 2018 – 0,839, struktury sekcji w roku 2008 i 2018 – 0,913, struktury sektorowe i w sekcjach w roku 2008 – 0,704, struktury sektorowe i w sekcjach w roku 2018 – 0,807.
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2020, 34, 1; 7-19
    2080-1653
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fuzzy classification of European regions in the evaluation of smart growth
    Ocena inteligentnego rozwoju regionów europejskich z zastosowaniem klasyfikacji rozmytej
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Jefmański, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/422986.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Główny Urząd Statystyczny
    Tematy:
    fuzzy region classification
    fuzzy c-means
    Europe 2020
    smart growth of regions
    rozmyta klasyfikacja regionów
    rozmyta metoda c-średnich
    Europa 2020
    rozwój inteligentny regionów
    Opis:
    “Europe 2020 Strategy” presents the vision of European economy development, in which smart development, i.e. development based on knowledge and innovation, constitutes one of major priorities. Smart specialization which refers to enterprises, research centres and high schools cooperating in defining the most promising areas of specialization in a given region, represents one of crucial smart development components. Smart specialization refers to both, the concept and the tool, allowing regions and countries to assess their unique position in knowledge-based economy. This knowledge should not be underestimated at the stage of preparing regional and interregional policy assumptions and specifying directions for the distribution of financial means allocated to further development of regions, constructing their advantage in regional space and position in knowledge based economy. Therefore, the essential objective of the hereby study is to distinguish classes of regions in European space with regard to one complex phenomenon, i.e. smart specialization. For this reason both classical and fuzzy classification methods were applied. Such approach facilitated e.g. specifying these regions for which it is difficult to provide clear division regarding their membership in distinguished classes. They are the regions which “keep searching” for their optimum path of smart development and which should be offered particular attention from entities managing development at regional, national and overall EU level.
    „Strategia Europa 2020” stanowi wizję rozwoju gospodarki europejskiej, dla której jednym z priorytetów jest rozwój inteligentny czyli oparty na wiedzy i innowacjach. Istotnym elementem inteligentnego rozwoju jest inteligentna specjalizacja obejmująca przedsiębiorstwa, ośrodki badawcze oraz szkoły wyższe, które współpracują na rzecz określenia najbardziej obiecujących obszarów specjalizacji w danym regionie. Stanowi ona zarówno koncepcję jak i narzędzie pozwalające regionom i krajom ocenić ich unikalną pozycję w gospodarce opartej na wiedzy. Trudno przecenić tą wiedzę na etapie formułowania założeń polityk regionalnych i interregionalnych oraz ustalania kierunków dystrybucji środków finansowych przeznaczonych na dalszy rozwój regionów budujących swoją przewagę w przestrzeni regionalnej oraz pozycję w gospodarce opartej na wiedzy. Dlatego zasadniczym celem niniejszego opracowania było wyodrębnienie klas regionów w przestrzeni europejskiej ze względu na zjawisko złożone jakim jest inteligentna specjalizacja. W tym celu zastosowano klasyczne i rozmyte metody klasyfikacji. Podejście takie umożliwiło m.in. wskazanie tych regionów, dla których nie można jednoznacznie określić przynależności do wyodrębnionych klas. Są to regiony „poszukujące” optymalnej ścieżki inteligentnego rozwoju, które winne zostać otoczone szczególną uwagą przez podmioty zarządzające rozwojem zarówno na szczeblu regionalnym, krajowym jak i całej wspólnoty europejskiej.
    Źródło:
    Przegląd Statystyczny; 2012, 59, 1; 74-93
    0033-2372
    Pojawia się w:
    Przegląd Statystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dostosowanie przedsiębiorstw do wymogów czwartej rewolucji przemysłowej – ujęcie regionalne
    Adjustment of enterprises to the requirements of the fourth industrial revolution – regional approach
    Autorzy:
    Sokołowski, Andrzej
    Markowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1026307.pdf
    Data publikacji:
    2021-01-29
    Wydawca:
    Główny Urząd Statystyczny
    Tematy:
    Przemysł 4.0
    wskaźniki agregatowe
    rankingi
    regiony NUTS 2
    Industry 4.0
    composite indicators
    rating
    NUTS 2 regions
    Opis:
    Celem artykułu jest zaproponowanie agregatowego wskaźnika poziomu rozwoju polskich regionów szczebla NUTS 2 w zakresie wdrażania i efektów rozwiązań charakteryzujących czwartą rewolucję przemysłową (Przemysł 4.0) oraz przedstawienie rankingu regionów pod względem dostosowania przedsiębiorstw do wymogów Przemysłu 4.0. Podstawą obliczeń były wyniki badania eksperymentalnego przeprowadzonego przez GUS w 2019 r. Zastosowano dwie metody wyznaczania wskaźnika agregatowego: klasyczną oraz iteracyjną, która uwzględnia ocenę odporności wskaźnika na ewentualne obserwacje odstające. Zakres przedmiotowy obejmował 10 podkryteriów, a w ich ramach – 21 cech statystycznych. Przodującym regionem pod względem wdrażania rozwiązań z zakresu Przemysłu 4.0 okazało się woj. opolskie. Ocena trafności zaproponowanego wskaźnika będzie możliwa na podstawie porównań z wynikami analogicznych badań GUS przeprowadzanych w kolejnych latach.
    The aim of the paper is to propose a composite indicator characterising the level of development of Polish NUTS 2 regions with respect to the implementation and results of the changes the fourth industrial revolution (Industry 4.0) entails, and to present a ranking of regions illustrating the degree to which enterprises have adjusted to the requirements of Industry 4.0. Data used for the calculations have been based on the results of an experimental research conducted by Statistics Poland (GUS) in 2019. Two methods for constructing the composite indicators have been used - classical and iterative which is to assess the indicator's resilience to the influence of any potential outliers. 10 sub-criteria, covered by 21 variables have been taken into account. Opolskie region appeared to be the best NUTS 2 region in Poland in terms of the implementation of the requirements outlined by Industry 4.0. The evaluation of the proposed composite indicator will be possible when comparing it with the results of similar surveys carried out by GUS in the future.
    Źródło:
    Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician; 2021, 66, 1; 32-48
    0043-518X
    Pojawia się w:
    Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Iteracyjna metoda liniowego porządkowania obiektów wielocechowych
    Iterative Method for Linear Ordering of Multidimentional Objects
    Autorzy:
    Sokołowski, Andrzej
    Markowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1373829.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Główny Urząd Statystyczny
    Tematy:
    porządkowanie liniowe
    wskaźniki agregatowe
    Opis:
    W porządkowaniu liniowym obiektów wielocechowych najpopularniejszą metodą doprowadzania danych do porównywalności jest transformacja zmiennych do przedziału [0;1] z jednoczesną zamianą destymulant na stymulanty. W tym przekształceniu wykorzystuje się zaobserwowane najmniejsze i największe wartości zmiennych. Jeżeli występują wartości odstające, lub rozkład zmiennej jest bardzo asymetryczny to w efekcie mamy do czynienia ze sztucznym ważeniem tej zmiennej. Przy asymetrii prawostronnej zmienna sztucznie zyskuje na zaznaczeniu, a przy lewostronnej – traci. W pracy zaproponowano nową, iteracyjną metodę porządkowania obiektów wielocechowych, która pozwala na ominięcie omówionej niedogodności metody klasycznej. Dalsze pozycje w rankingu wyznacza się kolejno, po jednej w każdej iteracji, a przyporządkowany obiekt jest eliminowany ze zbioru, w którym poszukujemy obiektu następnego w kolejności. Taka procedura wymagała również zaproponowania nowego sposobu wyznaczania wskaźnika agregatowego.
    Źródło:
    Przegląd Statystyczny; 2017, 64, 2; 153-162
    0033-2372
    Pojawia się w:
    Przegląd Statystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena udziału sektorów w zróżnicowaniu struktur zatrudnienia w Warszawie i powiatach sąsiadujących w latach 2005–2014
    Evaluating the Share of Sectors in Employment Structure Differences between Warsaw and Neighbouring Districts in the Period 2005–2014
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Sokołowski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/438516.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    dynamika zmian;
    niepodobieństwo struktur;
    NUTS 4;
    sektory gospodarki;
    struktura zatrudnienia
    dissimilarity of structures;
    dynamics of change;
    employment structure;
    sectors of economy
    Opis:
    Celem pracy jest identyfikacja zróżnicowania struktur (kształtu i skali) zatrudnienia w Warszawie i powiatach sąsiednich w ujęciu dynamicznym oraz ocena znaczenia sektorów gospodarki w tym zróżnicowaniu. W pracy przedstawiono wyniki oceny udziału takich sektorów, jak: rolnictwo, przemysł oraz usługi, w podziale na handel, usługi finansowe oraz pozostałe usługi, w zróżnicowaniu struktur zatrudnienia w Warszawie i powiatach, które ze stolicą sąsiadują, czyli: legionowskim, mińskim, otwockim, wołomińskim, piaseczyńskim, pruszkowskim oraz warszawskim zachodnim. Badanie przeprowadzono w latach 2005–2014, a do realizacji celu pracy wykorzystano – w porównaniach przestrzennych – miary oceniające udział składnika w zróżnicowaniu (niepodobieństwie) dwóch struktur. Miara URij pozwala na ocenę udziału i-tego składnika w niepodobieństwie rozmiaru dwóch struktur, zaś miara UKij – w niepodobieństwie kształtu struktur. Uzyskane wyniki pozwalają zarówno na dokonywanie porównań dla poszczególnych sektorów w konkretnych powiatach, jak i na porównywanie powiatów dla konkretnego sektora. Odnośnie rozmiaru struktury zauważono zdominowanie przez Warszawę miar udziału poszczególnych sektorów w niepodobieństwie struktury zatrudnienia oraz fakt, że hierarchia powiatów (poza piaseczyńskim) nie ulegała zmianom. W zakresie kształtu struktur stwierdzono zdecydowanie wyższy udział przemysłu i rolnictwa w strukturze zatrudnienia w powiatach ościennych oraz chaotyczne (a przez to trudne do interpretacji) zmiany w usługach finansowych. Przeprowadzone analizy potwierdzają potrzebę osobnego rozważania efektu rozmiaru i efektu kształtu w porównywaniu struktur.
    The aim of the paper is the identification of differences in employment structure (from the point of view of shape and scale), in dynamic perspective, in Warsaw and neighbouring districts. Shares of agriculture, industry, trade, financial services and other services in difference between Warsaw city and the following districts: legionowski, miński, otwocki, wołomiński, piaseczyński, pruszkowski and warszawski zachodni, have been evaluated. The analysis is based on data from the period of 2005–2014. Two statistical measures have been used: URij which enables to estimate the share of i-th element in dissimilarities of two structures with respect to size, and UKij with respect to shape. The results obtained make it possible to compare sectors in a district, or to compare districts for a given sector of economy. As far as the differences in the size of structure are concerned, Warsaw dominated, and the hierarchy of districts was very stable, except for piaseczyński district. In the analysis of the shape of employment structure we have found significantly higher shares of industry and agriculture in particular districts, as compared with Warsaw city. Changes in the influence of financial services appeared more random and were difficult to interpret. Our results advocate for separate consideration of size and shape while comparing structures.
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2017, 31, 4; 25-39
    2080-1653
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metoda dekompozycji zmian struktury
    Decomposition Method for Changes in the Structure
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Sokołowski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/439219.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    dekompozycja zmian
    porównywanie struktur
    taksonomia struktur
    zatrudnienie
    change decomposition
    clustering structures
    comparing structures
    employment
    Opis:
    Pojęcie struktury jest na ogół używane w dwojakim znaczeniu. Pierwsze to konfiguracjapunktów w przestrzeni wielowymiarowej, a drugie to ciąg liczb nieujemnych, sumujących się do jedności.Rozpatrujemy strukturę w tym drugim sensie. Struktura jest wówczas pewnym efektem rachunkowym istniejącymtylko w wyniku porównań części z całością i mówimy wówczas o „kształcie”. Wartości elementówstruktury definiują jej „rozmiar”. Do istnienia nietrywialnej struktury potrzeba co najmniej dwóch jej składników.Zmiana rozmiaru nie musi powodować zmiany kształtu, jeżeli zmiany składników następują w tej samejproporcji. Natomiast zmiana kształtu nie może odbyć się bez zmiany rozmiaru. W pracy zaproponowanomiary udziału elementu struktury w jej zmianach przy porównywaniu struktur w dwóch obiektach (lub okresach),zarówno w odniesieniu do rozmiaru, jak i do kształtu. Określają one udział składnika w zmianach, a ichznak wskazuje, czy był to wzrost, czy spadek udziału. Suma modułów wartości miar dla wszystkich składnikówstruktury jest równa jedności. W pracy poddano analizie zmiany sektorowej struktury zatrudnieniaw regionach Republiki Czeskiej w latach 2008–2014.
    Structure can be understood in two ways. The first one means the configuration of points in a multidimensional space, and the second one is a sequence of nonnegative numbers summing to one. In the paper the authors analyse the latter meaning of structure. It is in fact an arithmetic result of comparing parts with the whole and only then can we talk about “shape”. Values of structure elements define its “size”. We need at least two elements to have a nontrivial structure. A change in size does not have to cause a change in shape if changes in size are proportional for all elements. The change in shape must follow the change in size. Two measures have been proposed in the paper to reflect both types of changes while comparing two structures. They show the share of each structure element in changes and their sign define the direction of influence (positive or negative). Absolute values of each measure sum up to one. As an example, the analysis of structural employment changes in the regions of Czech Republic, between 2008 and 2014 is presented in the paper.
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2016, 30, 3; 25-32
    2080-1653
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Assessment Of Geographical Borders In Economic Research
    Ocena ważności granic geograficznych w badaniach ekonomicznych
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Sobolewski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/633235.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    systemy wagowe
    analizy przestrzenne
    korelacja przestrzenna
    weighing systems
    spatial analyses
    spatial correlation
    Opis:
    Długość wspólnej granicy między dwiema jednostkami geograficznymi jest często używana jako podstawowa waga w analizie zależności przestrzennych. Najnowsze propozycje dotyczą m.in. testowania wpływu podziału geograficznego wyższego rzędu na podział niższego rzędu (Markowska i in. 2014; Sokołowski i in. 2013), regionalnej przestrzennej średniej ruchomej oraz nowego współczynnika korelacji przestrzennej (Markowska i in. 2015). W cytowanych pracach nowe metody zilustrowano na przykładach analiz regionów Unii Europejskiej szczebla NUTS 2. Jest oczywiste, że w sensie oddziaływania społeczno-ekonomicznego granice pomiędzy regionami należącymi do różnych państw mają inną ważność niż granice międzyregionalne w ramach tego samego państwa. W niniejszej pracy podano prostą propozycję oceny ważności granic. Należy wziąć jakąś zmienną makroekonomiczną nie wykorzystywaną w aktualnych analizach (np. PKB, śmiertelność niemowląt, wartość HDI) a dostępną na poziomie NUTS 2 i określić lokalną ważność granic dzieląc większą wartość tej zmiennej przez mniejszą dla regionów leżących po obu stronach danej granicy. Następnie rozsądne wydaje się uśrednienie tych ocen ważności dla wewnętrznych granic w każdym z krajów osobno, oraz dla granic międzypaństwowych. Można też wykorzystać oceny ważności bez uśredniania do zbudowania dodatkowego systemu wag.
    The length of common border between two geographical units is frequently used as a basic weight in spatial analysis. The newest methodological propositions such as tests for hierarchical relations (Markowska et. al. 2014; Sokołowski et. al. 2013), regional spatial moving average and new spatial correlation coefficient (Markowska et. al. 2015) are using border lengths. In cited references new methods have been illustrated by analyses for EU NUTS2 regions. It is obvious that borders between regions belonging to different countries have different socio-economic impact than borders between regions lying in the same country. A new simple method for assesment the importance of borders is proposed in the paper. It is based on a chosen macroeconomic variable available at NUTS 2 level (e.g. GDP, infant mortality, Human Development Index). For neighboring regions bigger value is divided by smaller value giving the local importance of the given border. These measures of local border importance can be than average for borders within the same country and for borders for each pair of neighboring countries.
    Źródło:
    Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe; 2016, 19, 5; 99-123
    1508-2008
    2082-6737
    Pojawia się w:
    Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    European Regional Space Classification Regarding Smart Growth Level
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Strahl, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/632781.pdf
    Data publikacji:
    2012-12-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Opis:
    Europe 2020 strategy, as the successor of Lisbon strategy, represents the vision of social market economy for Europe of the 21st century covering three related priorities: 1/ smart growth: knowledge based economy and innovation growth; 2/ sustainable growth: support for effective and taking advantage of resources economy which is more environmentally friendly and more competitive; 3/ inclusive growth: support for high employment level economy providing social and territorial cohesion. The paper presented classification results including European regional space positional statistics regarding advancement and smart growth level in NUTS 2 regions. Regional smart growth covers three pillars: innovation, creativity (Knowledge Based Economy) and smart specialization illustrated by characteristics available in Eurostat data resources. These qualities constituted the basis for constructing aggregate measures for specific pillars and also for the purposes of regional classification. The results of obtained classes were assessed in an overall European space, in groups of regions distinguished in line with integration processes chronology and also in capital regions and these including the country capital, as well as in the system of Polish regions.
    Źródło:
    Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe; 2012, 15, 4; 233-247
    1508-2008
    2082-6737
    Pojawia się w:
    Comparative Economic Research. Central and Eastern Europe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hierarchical Clustering Methods With Territorial Integrity Criterion
    Metody grupowania hierarchicznego z warunkiem spójności terytorialnej
    Autorzy:
    Sobolewski, Marek
    Markowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/655031.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    grupowanie hierarchiczne
    spójność terytorialna
    hierarchical clustering
    territorial integrity
    Opis:
    Na konferencji „Ekonometria przestrzenna i regionalne analizy ekonomiczne”, która odbyła się w Łodzi w 2014 roku, zaproponowano wprowadzenie warunku spójności przestrzennej do metody Warda, stosowanej do grupowania jednostek administracyjnych. Na każdym etapie aglomeracji w zmodyfikowanej metodzie Warda uwzględniane są tylko te skupienia, które ze sobą sąsiadują. Niniejszy artykuł stanowi rozszerzenie tej koncepcji na inne metody grupowania hierarchicznego, w szczególności metodę prostych i zupełnych połączeń. Zwrócono uwagę na korzyści płynące z zastosowania metody grupowania z warunkiem spójności, akcentując jednak także pewne ograniczenia tych procedur. Wprowadzenie warunku ograniczającego podczas procedury grupowania hierarchicznego powoduje przede wszystkim zmniejszenie jednorodności wyodrębnianych skupień. Ograniczenia przestrzenne mogą też prowadzić do sytuacji, kiedy odległość między skupieniami łączonymi na późniejszym etapie jest mniejsza niż na etapie wcześniejszym (można tu mówić o graficznym „cofaniu się” dendrogramu). Od tej aberracji wolna jest metoda zupełnych połączeń, gdzie odległość między skupieniami jest wyznaczana jako maksimum odległości między ich elementami. Zmodyfikowany algorytm grupowania zaimplementowano jako rozszerzenie programu STATISTICA. Przykłady zastosowania metod grupowania hierarchicznego z warunkiem spójności dotyczą europejskiej przestrzeni regionalnej (w układzie NUTS–2) w latach poprzedzających i następujących po kryzysie finansowym 2008 roku. Celem analiz było wyodrębnienie spójnych przestrzennie obszarów, które charakteryzowałyby się podobną wrażliwością na zjawiska kryzysowe w obszarze rynku pracy.
    During the conference entitled Spatial Econometrics and Regional Economic Analyses, which took place in Lodz in 2014, there was a proposition to introduce the spatial coherence property into the Ward method, which is applied to group administrative units [1]. At each stage of agglomeration in the modified Ward method, there are included only those aggregates which are adjacent to each other. This work is an extension of this concept based upon other methods of hierarchical clustering, in particular the single and complete linkage method. The study highlighted the benefits of clustering methods with the coherence property, also emphasizing the limitations of these procedures. First of all, the introduction of the restricting condition during the procedure of the hierarchical clustering reduces the homogeneity of isolated clusters. Spatial constraints may also lead to a situation where the distance between the clusters linked at a later stage is smaller than at an earlier stage (graphically, we can talk about the dendrogram “backflow”). The method of complete linkage is free of these aberration where the distance between the clusters is defined as the maximum distance between their elements. The modified clustering algorithm was implemented as an extension of STATISTICA software. Examples of an application of the hierarchical clustering method with the coherence concern sector changes in the European regional space. The aim of the analysis was to isolate spatially coherent areas that demonstrate a similar direction and intensity of structural change in selected areas of the labour market.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2017, 4, 330
    0208-6018
    2353-7663
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The role of entrepreneurial discovery process in technological development of Silesian voivodeship
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Kruczek, Mariusz
    Deska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27313550.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    entrepreneurial discovery process
    smart specialization strategy
    technological development
    proces przedsiębiorczego odkrywania
    strategia inteligentnej specjalizacji
    rozwój technologiczny
    Opis:
    Purpose: the main purpose of this paper is to define the scope in which the entrepreneurial discovery process for smart specialization affects the technological development of the region. Design/methodology/approach: Based on theoretical analysis of the concept of smart specialization and entrepreneurial discovery process (EDP), set of research tools and methods has been proposed, including broad participation and interaction between EDP participants. The research tool – questionnaire for studying the needs of entrepreneurs in the direction of technological development of the Silesian Voivodeship consisted of four thematic blocks, including such aspects, as: innovative activity, financial aspects and the effectiveness of obtaining funds, cooperation and development strategy. A representative group of 300 companies was selected to participate in the survey. The responses obtained were processed and generalized using statistical methods – with use of MS Excel and Statistica software. The results of the research, conducted in 2017-2019, were used as a tool to identify areas of technological and cooperation advantage in the Silesian Voivodeship and recommendations for the update of Regional Technological Program for the 2030 perspective. Findings: The role of different groups of actors is varies substantially in terms of their involvement and impact, with the stakeholders from business and research are the main group to be targeted in the entrepreneurial discovery process. Research limitations/implications: The results provide a basis to improve the effectiveness of regional development planning, especially solutions for SME involvement and cooperation. The results confirm, that a detailed study of entrepreneurs' needs should be included as the main instrument for the implementation and for gaining reliable information on the effectiveness of implemented solutions in the field of innovation support. Limitations of the study include the subjectivity of respondents' opinions and the relatively small research sample, which may limit the generalization of the results. Practical implications: The results of the survey indicate the existence in Silesian region of the distance between entrepreneurs and scientists (thinkers and doers), which may result in lessening of effectiveness and willingness of cooperation, without preventive measures on a regional scale. The results also confirmed, the existence of financial barriers for innovativeness activities, especially impeded access to external capital, translating into lost benefits. Originality/value: The contribution of the research to the development of innovation management process in the region, which is based on a broad process of collaboration with different stakeholder groups. The results provide a contribution to the operationalization of the entrepreneurial discovery process.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2022, 155; 249--270
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rewitalizacja miejskich dolin rzecznych jako istotny aspekt polityki miejskiej – doświadczenia z realizacji projektu REURIS w Polsce
    Regeneration of urban river valleys as a key aspect of urban policy – experiences from the implementation of the REURIS project in Poland
    Autorzy:
    Gieroszka, Agnieszka
    Markowska, Małgorzata
    Trząski, Leszek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/447214.pdf
    Data publikacji:
    2014-06
    Wydawca:
    Instytut Rozwoju Miast
    Tematy:
    partycypacja społeczna w rewitalizacji
    rewitalizacja rzeki miejskiej
    zarządzanie przestrzenią
    ekosystemy/zielono-niebieska infrastruktura
    revitalisation of urban rivers
    public participation
    cooperative planning in the revitalisation process
    urban river corridor
    pilot implementation
    Opis:
    Rewitalizacja fragmentu doliny rzeki Ślepiotki w Katowicach oraz fragmentu Starego Kanału w Bydgoszczy została wykonana w ramach projektu REURIS (Rewitalizacja miejskich przestrzeni nadrzecznych), realizowanego w latach 2008–2012 w ramach Programu dla Europy Środkowej. Celem działań w projekcie było stworzenie zielonej przestrzeni rekreacyjnej w dolinie rzecznej, przyjaznej dla mieszkańców miasta i o wysokich wartościach środowiskowych. W drodze współpracy międzynarodowej wypracowano narzędzia umożliwiające przeprowadzenie kompleksowej rewitalizacji miejskich przestrzeni nadrzecznych oraz zilustrowano je poprzez praktyczne wdrożenie. Działania rewitalizacyjne bezpośrednio wpływają na życie mieszkańców, zatem ich pomyślna realizacja w sposóbszczególny wymagała nie tylko aprobaty społeczności, ale także realnego wsparcia z ich strony. W projekcie REURIS przygotowaniu i przeprowadzeniu procesu partycypacji społecznej poświęcono dużo uwagi. Dla osiągnięcia najlepszych efektów przyjęto wieloetapowy plan działań, obejmujący m.in. opracowanie diagnozy stanu, wypracowanie scenariusza rozwoju dla rewitalizowanego obszaru oraz wygenerowanie i priorytetyzację dalszych potencjalnych działań rewitalizacyjnych. Planowanie kooperatywne z udziałem lokalnych interesariuszy we wszystkich etapach prac umożliwiło aprojektowanie i budowę atrakcyjnej, dostępnej i bezpiecznej przestrzeni nadrzecznej, a także wpłynęło na postrzeganie rzeki jako wartościowego elementu przestrzeni miejskiej. Rezultaty projektu wpisują się w wyzwania sformułowane w Krajowej Polityce Miejskiej, dotyczące rewitalizacji zdegradowanych społecznie, ekonomicznie i fizycznie obszarów miejskich oraz poprawy jakości życia.
    In this paper, the authors present conclusions from urban regeneration efforts in the Ślepiotka River valley in Katowice and the Old Canal in Bydgoszcz, based on research for the REURIS project (Regeneration of Urban River Spaces), which has been implemented as part of the CENTRAL EUROPE Programmefrom 2008 till 2012. The aim of the project was to create green recreational public spaces in an urban river corridor, combining high environmental quality with attractiveness and accessibility for local residents. This was achieved by developing sustainable river area regeneration tools through transnational collaboration and illustration via practical field implementation. A multi-stage plan of action was adopted including the following sequence of activities: (1) diagnosis of the problem at hand, (2) development of scenarios for the revitalised area, and (3) generation and prioritisation offurther potential revitalisation work. As revitalisation activities directly affect the lives of local residents, successful implementation in a particular way not only requires the approval of the local community, but also demands real support from residents. Therefore, public participation and consensus procedures were used for the generation of revitalisation scenarios. Cooperative planning with the involvement of local stakeholders at all stages of design and construction made it possible to create attractive, accessible, and safe riverside spaces. REURIS project results fit solutions to the challenges set out in Poland‟s National Urban Policy, especially those concerning the revitalisation of socially, economically or spatially blighted urban areas.
    Źródło:
    Problemy Rozwoju Miast; 2014, 2; 43-55
    1733-2435
    Pojawia się w:
    Problemy Rozwoju Miast
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dynamiczne skalowanie wielowymiarowe w analizie zmian struktury zatrudnienia w krajach Unii Europejskiej w latach 1999–2016
    Dynamic Multidimensional Scaling of Employment Structure Changes in EU Countries in 1999–2016
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Sokołowski, Andrzej
    Strahl, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/438267.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    skalowanie wielowymiarowe
    struktury
    Unia Europejska
    zatrudnienie
    employment
    European Union
    multidimensional scaling
    structures
    Opis:
    Multidimensional Scaling method makes it possible to show the configuration of multivariate objects in the space with less dimensions than the original one (usually on the plane) in such a way that a distance matrix calculated in lower dimension is the most similar to the distance matrix calculated in the original multivariate space. The application of this approach for the analysis of spatio-temporal structures is presented in the paper. Structures are described by shares, so no standardisation (or normalisation) is needed to eliminate the measurement units. Separate Multidimensional Scaling is performed for each time point. On the sequence of results we can follow the changes of object position. Those trajectories can be approximated by trend functions. The example considered in the paper deals with the employment structure in 28 European Union countries in 1999–2016. Structures are calculated on the basis of 10 aggregated sections of the economy.
    Skalowanie wielowymiarowe to metoda pozwalająca na przedstawienie obserwacji złożonych w przestrzeni o mniejszej liczbie wymiarów (zazwyczaj na płaszczyźnie) w taki sposób, aby macierz odległości liczonych na płaszczyźnie była jak najbardziej podobna do macierzy liczonej w przestrzeni oryginalnej. W pracy przedstawiono propozycję wykorzystania tego podejścia w analizie struktur przestrzenno-czasowych. Struktury są opisane udziałami, zatem nie jest konieczna procedura doprowadzania udziałów do porównywalności ze względu na jednostkę miary. Dla każdej jednostki czasu przeprowadzane jest osobne skalowanie wielowymiarowe. Ciąg wyników pozwala śledzić przemieszczanie się badanych obiektów względem innych w zbiorze. Te trajektorie można aproksymować funkcjami trendu. Rozważany przykład merytoryczny to analiza struktur zatrudnienia w 28 krajach Unii Europejskiej w latach 1999–2016. Struktury te liczone są w podziale na 10 zagregowanych sekcji.
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2019, 33, 1; 7-17
    2080-1653
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Taksonomia dynamiki zmian struktury zatrudnienia w nowoczesnym przemyśle i usługach, w regionach Unii Europejskiej
    The taxonomy of employment structure changes in modern industry and services in the European Union regions
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Strahl, Danuta
    Sokołowski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/439095.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    analiza trendu
    NUTS 2
    taksonomia dynamiczna
    dynamic clustering
    trend analysis
    Opis:
    Celem pracy jest analiza zmian udziału zatrudnionych w nowoczesnych, rozwiniętych technologicznie usługach i przemyśle w regionach Unii Europejskiej na poziomie NUTS 2. Wykorzystano dane z lat 1999–2008, kiedy były one w miarę kompletne i porównywalne. Dla każdej cechy osobno i dla każdego regionu oszacowano tendencję rozwojową. Współczynniki trendu potraktowano jako zmienne wejściowe do analizy taksonomicznej. Przy pomocy metody Warda zidentyfikowano liczbę grup regionów, różniących się modelem dynamiki zmian zatrudnienia w analizowanych sferach. Ostateczny podział regionów ze względu na dynamikę uzyskano przy pomocy metody k-średnich. Wyniki grupowania były weryfikowane przy pomocy jednoczynnikowej analizy wariancji. Na końcu ustalono modele dynamiki typowe dla wyróżnionych grup regionów.
    The objective of the study is to analyze changes of employment share in modern, high-tech services and industry in the European Union regions at NUTS 2 level. The data covering the period of 1999–2008 were used since they are relatively complete and comparable. The growth tendency, separately for each quality/property and for each region, was estimated. Trend coefficients were used as input variables for the purposes of cluster analysis. By applying Ward’s method identified was the number of regional clusters, which differ by the model of employment changes dynamics in the analyzed spheres. The ultimate division of regions in terms of dynamics was obtained by using the k-means method. The results of clustering were verified by applying one-way analysis of variance. Finally the models of dynamics typical for the distinguished clusters of regions were specified.
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2014, 26; 46-64
    2080-1653
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Development conditions of the health resorts in the Lower Silesian voivodeship. Selected socio-demographic aspects
    Autorzy:
    Marszowski, Ryszard
    Markowska, Małgorzata
    Skowronek, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27313588.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    health resort
    demographic change
    social policy
    labour market policy
    uzdrowisko
    zmiany demograficzne
    polityka społeczna
    polityka rynku pracy
    Opis:
    Purpose: the main objective of the article is to support building sustainable development of spa towns by protecting their unique resources. Design/methodology: the theses presented in the article were verified using: critical analysis of literature, document analysis, descriptive statistical analysis. Findings: on the basis of the article it can be concluded that demographic change is an important challenge for numerous areas of public policy, such as family, health care, labour market, social security, education and active leisure. The identified challenges and areas of their impact are part of a broader spectrum of reflection that should focus on a holistic approach to active policies, which are a key determinant of human capital – in which, as forecasts indicate, by 2050 people over sixty-five years of age may constitute 20% of the total population of Europe. Originality: the article enriches knowledge and develops discussion on demographic changes and the resulting great contemporary challenge for environment, institutions and people creating the future of the studied areas, which may turn out to be maintaining the professional activity of the ageing population while building modern active social and labour market policies – corresponding to the economic structure of the studied areas.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2022, 155; 311--337
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aproksymacja wyników dynamicznego skalowania wielowymiarowego trendami nieliniowymi
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Sokołowski, Andrzej
    Rygiel, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/582036.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Tematy:
    skalowanie wielowymiarowe
    rozwój gospodarczy
    Unia Europejska
    aproksymacja trendów nieliniowych
    ścieżka rozwoju
    Opis:
    Ideą skalowania wielowymiarowego jest rozmieszczenie analizowanych obiektów na płaszczyźnie (rzadziej w przestrzeni trójwymiarowej) w taki sposób, aby odległości tam wyznaczane jak najlepiej oddawały relacje odległości w oryginalnej przestrzeni wielowymiarowej. W dynamicznym skalowaniu wielowymiarowym proponujemy takie postępowanie, które uwzględnia relacje (w sensie odległości) między punktami w ramach tej samej jednostki czasu, ale również dla różnych jednostek czasu. Kluczowym zabiegiem jest tu przekształcenie kostki danych Y w macierz X oraz zastosowanie tzw. standaryzacji globalnej. Wyniki można przedstawić na jednej płaszczyźnie, ale ciekawszym zabiegiem jest śledzenie ciągu płaszczyzn odpowiadających kolejnym jednostkom czasu oraz przemieszczania się konkretnych punktów. W pracy proponujemy dopasowanie trendów wielomianowych. Przykład empiryczny pokazuje trajektorie rozwoju 28 krajów Unii Europejskiej opisanych pięcioma zmiennymi makroekonomicznymi, w latach 2004-2015.
    Źródło:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2018, 507; 161-168
    1899-3192
    Pojawia się w:
    Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Materiały zasypowe do likwidacji szybów górniczych
    Materials used in liquidating mining shafts
    Autorzy:
    Całus-Moszko, Joanna
    Klupa, Agnieszka
    Markowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/45439402.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
    Tematy:
    likwidacja
    szyb górniczy
    materiały zasypowe
    wymywalność
    odpady pogórnicze
    żużel
    liquidation
    mining shaft
    backfilling materials
    leachability
    post-mining waste
    slag
    Opis:
    W Polsce, zgodnie z obowiązującymi wymaganiami prawnymi, szyb likwiduje się przez jego wypełnienie materiałem odpowiednio dobranym do warunków geologicznych, z uwzględnieniem czynników decydujących o bezpieczeństwie. Przy doborze materiałów do likwidacji szybu należy również brać pod uwagę ich wpływ na środowisko naturalne. W publikacji przedstawiono wyniki badań laboratoryjnych wymywalności substancji rozpuszczalnych z materiałów stosowanych do likwidacji szybów górniczych. Badanie wymywalności substancji rozpuszczalnych materiałów zasypowych przeprowadzono z zastosowaniem wody destylowanej oraz wody dołowej. Przeprowadzone badania wykazały, że wymywalność substancji rozpuszczalnych, zawartych w badanych materiałach z wodą dołową wykazują, że duże zasolenie wód może mieć wpływ na agresywne rozpuszczanie i wymywanie związków chemicznych, co powoduje zanieczyszczenie wód podziemnych.
    In Poland, in accordance with the applicable legal requirements, the shaft is dismantled by filling it with material selected for the geological conditions, taking into account the factors determining safety. When selecting materials used in liquidating mining shafts, one should also take into account their impact on the natural environment. The publication presents the results of laboratory tests on the leachability of soluble substances from materials used in liquidating mining shafts. The test of leachability of soluble substances was carried out with the use of distilled water and mine water. The conducted research showed that the leachability of soluble substances contained in the tested materials with mine water shows that high salinity of mine waters can have an aggressive dissolution and leaching of chemical compounds, which can cause groundwater contamination.
    Źródło:
    Przegląd Górniczy; 2022, 78, 2; 26-33
    0033-216X
    Pojawia się w:
    Przegląd Górniczy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Assessment model of regions competitive advantage based on statistical data and indicator analyses
    Autorzy:
    Czaplicka-Kolarz, Krystyna
    Kruczek, Mariusz
    Markowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1883426.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    region competitiveness
    entrepreneurial discovery process
    evidence-based policy
    konkurencyjność regionu
    proces odkrywania przedsiębiorczości
    polityka oparta na dowodach
    Opis:
    Purpose: The aim of the article is to present a conceptual model for the assessment of competitive advantage of the region referring to smart specialization. Design/methodology/approach: For the purpose of developing the model, a literature review of the competitive advantage was conducted. Then the main statistical indicators necessary to assess the competitiveness of the region were selected. These indicators included data on economy, research and patents. Indicator data are a source of information for experts to conclude on the competitive advantage of the region and areas of potential specialisation. Pilot studies for the developed model were carried out in the Silesia Voivodeship. Findings: The main result of the work was to develop a model for assessing the competitiveness of the region in the context of smart specialisations. The model based on statistical data and expert opinions and is a useful tool for selecting and updating specialization. Research limitations/implications: It was noted that relying only on statistical data to assess a region's level of competitiveness is not sufficient, as these are provided with some delay. In addition, these data usually represent a high level of aggregation. Practical implications: The developed model finds practical application in the process of identifying and updating smart regional specialisations. It can be used by local governments to build a regional innovation policy. Social implications: Intelligent specialisations are key components of regional development. They influence economic, social and environmental aspects. The use of the model in the Silesian Voivodeship has made it possible to distinguish a new smart specialisation which is green economy. Originality/value The article contribute to realization of the entrepreneurial discovery process in the regions, which is, according to the guidelines of the European Commission, the main component of the innovation development policy.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2020, 145; 57-70
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podobieństwo struktur zatrudnienia w krajach Unii Europejskiej w latach 2008–2017 – ocena dynamiki
    Similarities in Employment Structure of the European Union Countries in the Years 2008–2017 – Assessment of Dynamics
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Strahl, Danuta
    Sobczak, Elżbieta
    Hlaváček, Petr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/438482.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    kraje UE
    struktury
    Unia Europejska
    zatrudnienie
    employment
    EU countries
    European Union
    structures
    Opis:
    The aim of the paper is to identify groups of European Union countries similar in terms of employment structures, applying the furthest neighbour agglomerative clustering procedure with dynamic approach.The employment data for UE countries is reported in 10 sections: agriculture, industry, construction, trade, information, finance and insurance, real estate, professional services, administration, culture. A research presented covers the period of 2008–2017. Distance matrices for the dissimilarity of employment structures in EU countries have been calculated separately for each year. Then, the furthest neighbour method has been applied (which is next to Ward method in group identification efficiency) with the critical agglomerative distance of 0.15. It means that two groups can be merged if the furthest distance between objects belonging to different groups is not bigger than 0.15. Cutting dendrograms in this way we found that the resulting groups of countries for consecutive years are rather similar. Luxemburg and Romania formed a single‑object groups in every year. Three main groups have been identified within other EU countries. Dynamics of these groups content, and average structures is discussed.
    Celem pracy jest identyfikacja grup krajów Unii Europejskiej podobnych co do struktury zatrudnienia w ujęciu dynamicznym, z wykorzystaniem metody aglomeracyjnej najdalszego sąsiedztwa.W ocenie wykorzystano informacje o zatrudnieniu w krajach Unii Europejskiej, dokumentowane m.in. w podziale na 10 sekcji: rolnictwo, przemysł, budownictwo, handel, informacja, finanse i ubezpieczenia, nieruchomości, usługi profesjonalne, sfera budżetowa, kultura. Analizowane są podobieństwa struktur zatrudnienia w krajach Unii Europejskiej w latach 2008–2017. Dla każdego roku osobno wyznaczono macierz odległości (niepodobieństwa) struktur zatrudnienia pomiędzy krajami UE. Wykorzystując tę macierz, zastosowano taksonomiczną metodę aglomeracyjną najdalszego sąsiedztwa, która po metodzie Warda jest drugą co do skuteczności metodą odkrywania grup podobnych w zbiorach analizowanych obiektów. Wybór metody zdeterminowany był wykorzystaną miarą odległości, jak również jej elastycznością – na podstawie analizy porównawczej uzyskanych dendrogramów – poziomu cięcia dendrogramu. W pracy, po obserwacji otrzymanych drzew klasyfikacyjnych, przyjęto odległość krytyczną jako 0,15. Oznacza to, że dwie grupy obiektów mogą być połączone, jeżeli najdłuższa odległość pomiędzy obiektami należącymi do różnych podgrup nie przekracza 0,15. Przy cięciu dendrogramu na poziomie 0,15 otrzymano dla każdego roku podział krajów UE na grupy zbliżone co do struktury zatrudnienia. Okazało się, że Luksemburg oraz Rumunia we wszystkich latach stanowiły osobne, jednoelementowe grupy. Dla pozostałych krajów wyróżniono trzy zasadnicze grupy.Poddano analizie zmiany składu grup w czasie oraz dynamikę średnich struktur dla grup.
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2019, 33, 4
    2080-1653
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Life Cycle Assessment of Eco-Innovative Organo-Mineral Granulated Fertilizer’s Production Technology
    Ocena cyklu życia eko-innowacyjnej technologii produkcji nawozu mineralno-organicznego
    Autorzy:
    Bałazińska, Maria
    Markowska, Małgorzata
    Blaut, Agata
    Głodniok, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1811625.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
    Tematy:
    organic-mineral fertilizer
    sewage sludge
    life cycle assessment
    LCA
    eco-innovation
    granulate
    nawóz mineralno-organiczny
    osad ściekowy
    ocena cyklu życia
    ekoinnowacje
    granulat
    Opis:
    This paper presents the possibilities of waste management originating from municipal wastewater treatment through the production of mineral-organic fertilizers based on sewage sludge. The original method created for this purpose was used in the study together with the environmental assessment of this method. Therefore, the purpose of this publication is twofold. On the one hand, the first goal of the paper is to draw attention to the need to choose the appropriate method of utilization of sewage sludge, taking into account its characteristics and potentially harmful effects on the environment. The second goal of the paper is to assess the environmental impact of the selected method and demonstrate its eco-innovation. The first part of the paper is a theoretical introduction to the issues of sewage sludge management, as well as theoretical considerations on the essence of eco-innovation. The second part of the paper presents practical issues of production and application of the organo-mineral granulated fertilizer subjected to research, while the third part – the methodology of the applied Life Cycle Analysis (LCA), including in particular the application of Material and Energy Flow Analysis (MEFA) at the Life Cycle Inventory stage. The fourth section presents the assumptions and results of the conducted research for four alternative solutions for the production of organic-mineral fertilizers. The fifth and final part summarizes the results and contains a number of conclusions and recommendations that should be considered in the context of the possibilities of further product optimization.
    W niniejszym artykule przedstawiono możliwości użytkowego wykorzystania odpadów z oczyszczania ścieków komunalnych, poprzez wytwarzanie nawozów mineralno-organicznych na bazie osadów ściekowych autorską metodą oraz ocenę środowiskową tej metody. Tak więc, cel niniejszej publikacji jest dwojaki. Z jednej strony, pierwszym celem artykułu jest zwrócenie uwagi na konieczność doboru odpowiedniej metody utylizacji osadów ściekowych z uwzględnieniem ich charakterystyki oraz potencjalnie szkodliwego oddziaływania na środowisko. Drugim celem artykuły jest ocena wpływu środowiskowego wybranej metody, celem wykazanie jej eko-innowacyjności. Pierwsza część pracy stanowi wprowadzenie teoretyczne do problematyki zagospodarowania osadów ściekowych, jak również teoretyczne rozważania nad istotą eko-innowacyjności. Druga część pracy przedstawia praktyczne zagadnienia produkcji i zastosowania organo-mineral granulated fertilizer poddanego badaniom, podczas gdy trzecia – metodykę zastosowanej analizy cyklu życia LCA, w tym szczególnie zastosowania analizy Material and Energy Flow Analysis (MEFA) na etapie Life Cycle Inventory. Czwarta sekcja przedstawia założenia i wyniki prowadzonego badania dla czterech alternatywnych rozwiązań technologii produkcji nawozów organiczno-mineralnych. Część piąta i ostatnia podsumowuje wyniki i zawiera szereg wniosków i zaleceń, które należy rozważyć w kontekście możliwości dalszej optymalizacji produktu.
    Źródło:
    Rocznik Ochrona Środowiska; 2020, Tom 22, cz. 1; 561-588
    1506-218X
    Pojawia się w:
    Rocznik Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Innovation as a determinant of current ecology
    Autorzy:
    Marszowski, Ryszard
    Drobek, Leszek
    Hetmańczyk, Piotr
    Markowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27313557.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
    Tematy:
    innovation
    eco-innovation
    current ecology
    innowacja
    ekoinnowacja
    obecna ekologia
    Opis:
    Purpose: authors based on trends, goals, theses and examples of good practices presented in the article focus – both in theoretical and practical dimensions – on striving to identify need to develop eco-innovation as an element strengthening environmental policy in global, regional and national dimension. Design/methodology/approach: theses presented in the article have been verified using the following methods: literature review, critical literature analysis, document and comparative analysis, and examples of good practice. Findings: innovations in the field of ecology focus in particular on human activities in two areas. The first is use of existing living and inanimate natural resources resulting from need to maintain life expectancy. In the second area, focus on its protection and care for its duration. Therefore, it should be emphasized that associating innovations with them is extremely important in modern ecology. Striving to create new eco-friendly solutions of an eco-innovative nature both in the sphere of its social acceptance and in utilitarian dimension. Originality/value: the article enriches, and at the same time develops, knowledge and discussion in the field of defining eco-innovations – and their impact on the lives of communities and individuals. Thanks to knowledge presented in the article, the need to look for solutions that can strengthen the impact of eco-innovation on the natural environment is clearly justified.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2022, 155; 271--289
    1641-3466
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dynamiczna klasyfikacja regionów UE ze względu na strukturę rynku pracy – pozycja regionów polskich
    Dynamic Classification of EU Regions with Respect to the Labour Market Structure – position of Polish regions
    Autorzy:
    Markowska, Małgorzata
    Sokołowski, Andrzej
    Strahl, Danuta
    Sobolewski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/438094.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    analizy regionalne
    rynek pracy
    taksonomia dynamiczna
    regional analyses
    labour market
    dynamic clustering
    Opis:
    W pracy zaprezentowano wyniki dynamicznej klasyfikacji regionów Polski na tle regionów Unii Europejskiej szczebla NUTS 2 ze względu na strukturę zatrudnionych w trzech podstawowych sektorach gospodarki: rolnictwie, przemyśle i usługach. Okres analizy obejmuje lata 2000–2012. W 2008 roku Europejska Klasyfikacja Działalności Gospodarczej została uaktualniona oraz zmieniona i dla tego roku istnieją dwa zestawy danych. Wykorzystano je do oszacowania równań regresji, które w dalszej kolejności posłużyły do przeliczenia danych dla lat 2000–2007 na system uaktualniony. Podstawowa metoda badawcza to dynamiczna analiza skupień, w której przedmiotem grupowania są obiekto-okresy (operacyjne jednostki taksonomiczne – OJT). To podejście umożliwia śledzenie zmian zarówno w czasie, jak i w przestrzeni oraz pozwala na zidentyfikowanie typowych struktur zatrudnienia. Istotna zmiana struktury zatrudnienia w regionie skutkuje przemieszczeniem się tego regionu do innej grupy. Wyniki mogą być analizowane na poziomie regionów, a także na poziomie państw. W ramach analizy skupień liczba grup jest identyfikowana przez ocenę dendrogramu uzyskanego metodą Warda, natomiast ostateczny podział dokonywany jest metodą k-średnich. Oceniana jest też stabilność grup i ich zdolność przyciągania innych regionów.
    The results of dynamic classification of Polish regions within the framework of European NUTS 2 units, characterized by employment structure in three sectors: agriculture, industry and services, are presented in the paper. The analysis covers 2000–2012 period. In 2008 the European Classification of Economic Activities was changed and revised and for that year two sets of data are available. They were the information base for the regression models used later to recalculate 2000–2007 data and make it homogeneous to the current system. Dynamic cluster analysis is the basic method used throughout this research. Spatio-temporal units are treated as subjects for classification (operational taxonomic units – OTU). This approach makes it possible to track changes both in time and geographical space as well as to identify typical labour market structures. Change in labour market structure is considered significant if a region is changing its group membership. The number of clusters is identified by the analysis of Ward’s method dendrogram and final partition is obtained by k-means method. Finally, the stability and attractiveness of clusters is evaluated.
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2015, 29, 2; 23-36
    2080-1653
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A preliminary assessment of climate change impacts – implications for mining activity in Polish coal regions
    Autorzy:
    Janson, Ewa
    Markowska, Małgorzata
    Łabaj, Paweł
    Wrana, Aleksander
    Zawartka, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1853841.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    zmiany klimatyczne
    działalność górnicza
    wydobycie węgla
    climate change
    mining activity
    extreme weather events
    climate change impacts on coal mining
    transition of coal regions
    Opis:
    It is widely known and accepted that the global climate is changing with unprecedented speed. Climate models project increasing temperatures and changes in precipitation regimes which will alter the frequency, magnitude, and geographic distribution of climate-related hazards including flood, drought and heat waves. In the mining industry, climate change impacts are an area of research around the world, mostly in relation to the mining industry in Australia and Canada, where mining policies and mitigation actions based on the results of this research were adopted and applied. In Poland, there is still a lack of research on how climate change, and especially extreme weather events, impacts mining activity. This impact may be of particular importance in Poland, where the mining industry is in the process of intensive transition. The paper presents an overview of hazardous events in mining in Poland that were related to extreme weather phenomena. The needs and recommended actions in the scope of mitigating the impact of future climate change on mining in all stages of its functioning were also indicated. The presented analyses and conclusions are the results of the first activities in the TEXMIN project: The impact of extreme weather events on mining activities, identifying the most important factors resulting from climate change impact on mining.
    Źródło:
    Archives of Mining Sciences; 2020, 65, 3; 703-717
    0860-7001
    Pojawia się w:
    Archives of Mining Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The origins of the Plitvice Lakes (Croatia)
    Autorzy:
    Markowska, Joanna
    Mikulska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2029393.pdf
    Data publikacji:
    2004-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Tematy:
    origin
    Plitvice
    lakes
    tectonic
    barriers
    sedra
    Opis:
    The question of the origin of the Plitvice Lakes, situated in the Dynarics Mountains, in central Croatia is still unexplained. Not so many place in a literature is dedicated to this issue. It is said that the Plitvice Lakes are of tectonic or karst origin. In the article the complicated origin of the lakes is shown. To define their origin the author proposes the term “tectonic - barriered”. As a result of tectonical movements which occured on the researched area, many tectonic faults were formed. At the bottom of the lakes barriers of sedra - rock of biogenic origin started to grow. The process of sedra creating has been lasting till today and as a result a very complicated, permanently transformed lakes system has formed. At present, below the lowest located lake of the Plitvice Lakes new lakes appear, which demonstrate about existing and growing submarine barriers.
    Źródło:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 2004, 11; 93-99
    0867-6046
    2084-6118
    Pojawia się w:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rak endometrium typu I i II – nowe spojrzenie na etiologię i przebieg kliniczny
    Type I and II endometrial cancer – a new look at the etiology and clinical course
    Autorzy:
    Markowska, Anna
    Pawałowska, Monika
    Korcyl, Małgorzata
    Markowska, Janina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1030431.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Medical Communications
    Tematy:
    endometrial cancer
    molecular background
    signaling pathways
    podłoże molekularne
    rak endometrium
    ścieżki sygnałowe
    Opis:
    Endometrial cancer is the most frequent malignancy of female genital organs in more developed countries. It is a heterogeneous tumor with variable risk factors, precancerous conditions, clinical course and prognosis. The majority of cases are sporadic, however endometrial cancer develops in around 8–12% of women with Lynch syndrome, who are at increased risk of this disease. MLH1, MSH2 and MSH6 mutations are observed with equal frequency. Recent molecular studies on endometrial cancer indicate that the classic division into two types according to Bokhman is insufficient, particularly with respect to type II which is less common, and which includes both serous carcinomas and clear-cell carcinomas. Endometrial intraepithelial carcinoma is considered a precursor lesion for uterine serous carcinoma. In immunohistochemical tests (p53, Ki67, ER and PR) it resembles a precursor lesion for ovarian serous carcinoma, possibly indicating the clonal origin of both carcinomas. It is possible that cells from the foci of endometrial intraepithelial carcinoma migrate to the fallopian tube and lead to the peritoneal spread of the disease. Differential diagnosis of uterine serous carcinoma and ovarian serous carcinoma is difficult; testing ER and PR profiles and evaluation of WT1 expression can prove helpful. In recent years, it has been found that uterine serous carcinoma can be associated with the carrier state of mutated BRCA1. These studies are significant since in carriers of mutated BRCA1, apart from prophylactic adnexectomy, hysterectomy should be considered as well. Another important aspect in such cases is therapy with PARP inhibitors.
    Rak endometrium jest najczęstszym nowotworem złośliwym żeńskich narządów płciowych w krajach wysoko rozwiniętych. To heterogenny nowotwór o zróżnicowanych czynnikach ryzyka, stanach przedrakowych, przebiegu klinicznym i rokowaniu. Większość przypadków ma charakter sporadyczny, jednak kobiety z zespołem Lyncha mają rodzinne predyspozycje do powstania tego nowotworu, rozwijającego się u 8–12% z nich. Mutacje w MLH1, MSH2 i MSH6 występują z równą częstością. Najnowsze badania molekularne raka endometrium wskazują, że klasyczny podział według Bokhmana – na dwa typy – jest niewystarczający, zwłaszcza w obrębie rzadszego typu II, w którym stwierdzane są zarówno raki surowicze, jak i jasnokomórkowe. Za zmianę prekursorową raka surowiczego endometrium (uterine serous carcinoma) uznaje się śródnabłonkowego raka surowiczego (endometrial intraepithelial carcinoma). W badaniach immunohistochemicznych (p53, Ki67, ER i PR) wykazuje on podobieństwo do zmiany prekursorowej surowiczego raka jajnika (serous ovarian carcinoma), co może świadczyć o klonalnym pochodzeniu obu raków. Istnieje możliwość, że komórki z ognisk śródnabłonkowego raka surowiczego migrują do jajowodu i prowadzą do śródotrzewnowego rozsiewu choroby. Rozróżnienie raka surowiczego endometrium i surowiczego raka jajnika jest trudne; pomocne są badania profilu ER, PR i ocena ekspresji WT1. W ostatnich latach stwierdzono, iż rak surowiczy endometrium może mieć związek z nosicielstwem zmutowanego BRCA1. Badania te są istotne, gdyż u nosicieli zmutowanego BRCA1 oprócz profilaktycznej adneksektomii powinno się rozważyć również histerektomię. Innym ważnym aspektem byłaby w tych przypadkach terapia przy pomocy inhibitorów PARP.
    Źródło:
    Current Gynecologic Oncology; 2015, 13, 1; 5-10
    2451-0750
    Pojawia się w:
    Current Gynecologic Oncology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    When to Cast a Love Spell: Unsecure Attachment and Relational Distress as an Interactive Determinants of a Tendency to Magical Thinking
    Autorzy:
    Niemyjska, Aleksandra
    Gieszczyk, Paulina
    Markowska, Angelika
    Pajączkowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/419406.pdf
    Data publikacji:
    2011-01-01
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    magical thinking
    love
    attachment
    myślenie magiczne
    miłość
    przywiązanie
    Opis:
    Threat of important resources of any individual may be accompanied by thinking based on the laws of magic (Keinan, 1994; Rozin, Millman and Nemeroff, 1986). The aim of three studies was to examine how different sorts of distress occurring in a romantic context such as insecure attachment style and situationally manipulated bonds deprivation versus connection are associated with a tendency to magical thinking (MT) about the loved one. As expected, attachment anxiety was a positive predictor of MT especially among people who were not in a romantic relationship or those experiencing deprivation of romantic bonds. Individuals with high attachment anxiety were characterized by greater levels of magical thinking at the beginning of the relationship than in the later stages. Avoidant attachment allowed the negative prediction of magical thinking but only among those who presently were in romantic relationships or those experiencing increased situational closeness to the partner. The regulatory function of MT is being discussed.
    Źródło:
    Studia Psychologiczne (Psychological Studies); 2011, 49, 1; 35-48
    0081-685X
    Pojawia się w:
    Studia Psychologiczne (Psychological Studies)
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena wiedzy wybranych grup społecznych na temat profilaktyki raka jelita grubego
    Evaluation of the knowledge of chosen social groups about the prevention of the colorectal cancer
    Autorzy:
    Markowska, Agnieszka
    Górka, Justyna
    Grochans, Elżbieta
    Szkup, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1199632.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Instytut Medycyny Wsi
    Opis:
    Rak jelita grubego jest bardzo rozpowszechnionym nowotworem u obu płci, głównie u osób powyżej 60. roku życia. Cel pracy. Celem pracy była analiza poziomu wiedzy społeczeństwa na temat profilaktyki oraz leczenia chorób nowotworowych jelita grubego w zależności od parametrów socjodemograficznych oraz wystąpienia raka jelita grubego w rodzinie, wykonania badania kolonoskopowego, epizodu krwi w kale u osoby badanej. Materiał i metoda badań. Badania przeprowadzono wśród 215 osób. W badaniu wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego, natomiast narzędzie badawcze stanowił autorski kwestionariusz ankiety. Pytania sprawdzały wiedzę badanych na temat czynników ryzyka występowania raka jelita grubego, objawów, badań przesiewowych oraz występowania nowotworu jelita grubego w rodzinie. Wyniki badań. Ogólny poziom wiedzy na temat raka jelita grubego można ocenić jako średni wśród osób zamieszkujących obszar miejski i niski dla obszaru wiejskiego. Najwyższy poziom wiedzy na temat nowotworów jelita grubego występował u osób z wykształceniem wyższym. Osoby niepracujące miały niższy poziom wiedzy na temat raka jelita grubego niż osoby pracujące, renciści i emeryci. Epizod obecności krwi w stolcu oraz wykonanie badania kolonoskopowego nie miało większego wpływu na poziom wiedzy na temat profilaktyki nowotworu jelita grubego, podobnie jak płeć i wiek osób badanych. Wnioski. Istnieje duże zapotrzebowanie społeczeństwa na edukację zdrowotną prowadzoną przez profesjonalistów ochrony zdrowia w kierunku raka jelita grubego ze szczególnym uwzględnieniem środowiska wiejskiego, osób z niższym wykształceniem i niepracujących.
    Colorectal cancer is a very common cancer in both genders, occurring mostly in people over 60 years of age. Objective. The aim of the study was to analyze the level of public awareness of the prevention and treatment of colorectal cancer, depending on sociodemographic data, family history of colorectal cancer, past colonoscopy, and the presence of blood in faeces. Materials and method. A survey-based study on a group of 215 people, performed using the author’s questionnaire concerning the respondents’ knowledge of risk factors for colorectal cancer, its symptoms, screening, and history of colorectal cancer in the family. Results. The general level of knowledge of colorectal cancer can be assessed as medium in cities and low in rural areas. The highest level of knowledge was observed among subjects with higher education. The unemployed demonstrated lower levels of knowledge than employees and recipients of retirement or disability pension. Neither the presence of blood in faeces and past colonoscopy, nor gender and age of the respondents had significant influence on the level of knowledge of colorectal cancer prevention. Conclusions. There is a great demand for public health education on colorectal cancer issues provided by healthcare professionals with special attention paid to people from rural environments, those with lower education and the unemployed.
    Źródło:
    Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu; 2016, 22(51), 4
    2083-4543
    Pojawia się w:
    Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Detection and identification of potentially toxic cyanobacteria in Polish water bodies
    Autorzy:
    Głowacka, Joanna
    Szefel-Markowska, Magdalena
    Waleron, Małgorzata
    Łojkowska, Ewa
    Waleron, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1039881.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Biochemiczne
    Tematy:
    mcyB
    microcystins
    toxins
    16S rRNA
    Cyanobacteria
    mcyE
    rpoC1
    Opis:
    The main goal of this study was to determine the distribution of potentially toxic cyanobacteria in 39 selected Polish water bodies. From the water bodies with blooms and also from those in which blooms were not visible 87 samples were investigated. For the first time samples from ponds localized in villages with high agricultural activities were included. Lakes for which microcystin concentrations had been determined before were included as a reference for the research. The detection of cyanobacteria was conducted by microscopic observation as well as by PCR amplification of the rpoC1 gene fragment. Cyanobacteria were present in 75 out of 87 samples. The presence of potentially toxic cyanobacteria was detected by amplification of the mcyB and mcyE genes, which are involved in the biosynthesis of microcystins. Both genes were detected in 7 out of 9 blooms investigated. In the case of samples collected from water bodies in which blooms were not observed, the mcyB and mcyE genes were detected in 20 out of 36. In order to identify the cyanobacteria occurring in selected reservoirs, 16S plus ITS clone libraries were constructed. The method allowed distinguishing 18 different genotypes. After sequence analysis, cyanobacteria belonging to genera Microcystis, Planktothrix, Anabaena, Pseudanabaena, Synechocystis, Synechococcus and Woronichinia were identified. Results confirmed the usefulness of the rpoC1 and mcy genes for monitoring water bodies and detection of potentially toxic cyanobacteria. Application of molecular markers allowed detecting potentially toxic cyanobacteria before the bloom was visible. This is the first comprehensive study concerning cyanobacteria present in different types of Polish water bodies performed using molecular markers.
    Źródło:
    Acta Biochimica Polonica; 2011, 58, 3; 321-333
    0001-527X
    Pojawia się w:
    Acta Biochimica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Low genetic differentiation between two morphotypes of the gastropod Nacella concinna from Admiralty Bay, Antarctica
    Autorzy:
    Chwedorzewska, Katarzyna J.
    Korczak, Małgorzata
    Bednarek, Piotr T.
    Markowska-Potocka, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2051614.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Antarctica
    Nacella concinna
    genetic diversity
    AFLP
    Źródło:
    Polish Polar Research; 2010, 2; 195-200
    0138-0338
    2081-8262
    Pojawia się w:
    Polish Polar Research
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ocena zachowań zdrowotnych osadzonych w jednostkach penitencjarnych
    Autorzy:
    Markowska, Agnieszka
    Podębska, Iwona
    Szkup-Jabłońska, Małgorzata
    Jurczak, Anna
    Mroczek, Bożena
    Grochans, Elżbieta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/551607.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Przyjaciół Medycyny Rodzinnej i Lekarzy Rodzinnych
    Tematy:
    zachowania zdrowotne
    więźniowie
    Źródło:
    Family Medicine & Primary Care Review; 2013, 2; 143-145
    1734-3402
    Pojawia się w:
    Family Medicine & Primary Care Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    W stronę rozwoju. Drogi Azji i Afryki
    Autorzy:
    Górak-Sosnowska (red.), Katarzyna
    Grącik-Zajączkowska, Małgorzata
    Kobyłka, Aleksander
    Markowska-Manista, Urszula
    Rybaczyk, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/books/1705621.zip
    https://bibliotekanauki.pl/books/1705621.pdf
    https://bibliotekanauki.pl/books/1705621.mobi
    https://bibliotekanauki.pl/books/1705621.epub
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Wydawnictwo Ibidem
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Książka
      Wyświetlanie 1-42 z 42

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies