Autor: Marcisz, M. - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Korpusy startowych silników rakietowych ze stali "maraging"
Bodies of Rato Booster Rockets Made of Maraging Steel
Autorzy:: Stępień, J.
Marcisz, J.
Garbarz, B.
Burdek, M.
Moskalewicz, M.
Wójtowicz, W.
Patek, A.
Materniak, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/403851.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
Tematy:: inżynieria materiałowa
stal maraging
silnik rakietowy
korpus silnika startowego
materials engineering
maraging steel
RATO booster rockets
Opis:: Artykuł zawiera wyniki prac zrealizowanych we współpracy Zakładów Metalowych MESKO, Instytutu Metalurgii Żelaza i Politechniki Poznańskiej, dotyczących opracowania i zastosowania nowoczesnych wyrobów stalowych do wytwarzania korpusów rakiet. Badania przeprowadzono w celu opracowania i wdrożenia technologii wytwarzania korpusów rakietowych silników startowych z krążków wyciętych z blachy walcowanej na zimno ze stali "maraging" zamiast ze stali 28H3SNMWFAŻ (SP28Ż). Opracowano skład chemiczny stali "maraging" o symbolu N18K9M5Ts oraz wymagania w zakresie właściwości mechanicznych przed poszczególnymi operacjami technologii wytwarzania korpusów rakietowych silników startowych. Wykonano badania podstawowych właściwości fizycznych stali "maraging" N18K9M5Ts wytworzonej w IMŻ w piecu próżniowym VSG 100S, w celu przygotowania bazy danych do projektowania technologii przeróbki plastycznej i obróbki cieplnej. Wyznaczono temperatury przemian fazowych, opracowano charakterystyki odkształcalności na zimno oraz ustalono parametry przesycania i utwardzania wydzieleniowego.
The paper presents the results of examinations carried out to determine thepossibilities of application of super-clean 300 ksi maraging steel instead of 28H3SNMWFAŻ steel to produce the bodies of RATO booster rockets. The studies of basic physical properties, cold formability, temperatures of phase transformations, and parameters of precipitation hardening of 300 ksi maraging steel were carried out.
Źródło:: Problemy Mechatroniki : uzbrojenie, lotnictwo, inżynieria bezpieczeństwa; 2012, 3, 2 (8); 99-108
2081-5891
Pojawia się w:: Problemy Mechatroniki : uzbrojenie, lotnictwo, inżynieria bezpieczeństwa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Korpusy startowych silników rakietowych ze stali o podwyższonej wytrzymałości
Bodies of RATO booster rockets made of higher strength steel
Autorzy:: Stępień, J.
Garbarz, B.
Burdek, M.
Marcisz, J.
Moskalewicz, M.
Wójtowicz, W.
Materniak, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/211142.pdf
Data publikacji:: 2008
Wydawca:: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
Tematy:: odlewanie stali w próżni
korpus silnika rakietowego
właściwości wytrzymałościowe
vacuum casting
rocket engine body
strength properties
Opis:: Artykuł zawiera wyniki pracy zrealizowanej we współpracy Zakładów Metalowych "MESKO" i Instytutu Metalurgii Żelaza, dotyczącej opracowania i zastosowania nowoczesnych wyrobów stalowych do wytwarzania łusek amunicji i korpusów rakiet. W zakresie badań odkształcania na zimno współpracowano z Politechniką Poznańską. Badania przeprowadzono w celu określenia możliwości wykonania korpusów rakietowych silników startowych z krążków wyciętych z blachy ze stali "maraging" zamiast ze stali 28H3SNMWFAŻ (SP28Ż). Opracowano wytyczne dotyczące składu chemicznego i wymaganych właściwości mechanicznych przed poszczególnymi operacjami technologicznymi stali "maraging" typu 250 (N18K9M5T) na korpusy silników rakietowych startowych. Wykonano badania podstawowych właściwości fizycznych stali "maraging" MS250 (N18K9M5T) wytworzonej w IMŻ, w celu przygotowania bazy danych do projektowania technologii przeróbki plastycznej i obróbki cieplnej tych stali. Materiał do badań wytworzono w postaci wlewków odlanych z wytopów wykonanych w IMŻ w piecu próżniowym VSG 100S o masie wytopu 100 kg. Wyznaczono temperatury przemian fazowych, opracowano charakterystyki odkształcalności na zimno oraz ustalono parametry przesycania i utwardzania wydzieleniowego.
The paper presents the results of examinations carried out to determine the possibilities of application of 250 ksi maraging steel instead of 28H3SNMWFAŻ steel to produce the bodies of RATO booster rockets. The studies of basic physical properties, cold formability, temperatures of phase transformations and the mode of precipitation hardening of 250 ksi maraging steel were carried out. As a result of the work it was found that the bodies of RATO booster rockets could be manufactured out from MS250 steel having higher mechanical properties than currently used material. Instructions for the chemical composition and required mechanical properties of steel before each technological operation of the bodies forming were worked out. Production technology of the bodies will be determined in a research work which is planned to be done this year.
Źródło:: Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej; 2008, 57, 3; 305-313
1234-5865
Pojawia się w:: Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Nowoczesne materiały stalowe do wytwarzania okuć, łusek, korpusów pocisków rakietowych i artyleryjskich oraz pancerzy
Modern steel materials used in production of cartridge-cases, cartridges, bodies of rocket and artilery projectiles and armour
Autorzy:: Stępień, J.
Garbarz, B.
Burdek, M.
Marcisz, J.
Burian, W.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/235146.pdf
Data publikacji:: 2009
Wydawca:: Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia
Tematy:: materiały metalowe
materiały konstrukcyjne
metal materials
structure materials
Opis:: W wyniku realizacji projektów badawczych rozwojowych, projektów celowych, prac własnych dofinansowanych ze środków budżetowych oraz prac zleconych przez zakłady przemysłu obronnego, Instytut Metalurgii Żelaza (IMŻ) we współpracy z Politechniką Poznańską, wojskowymi instytutami badawczymi i wytwórcami rozwijanych wyrobów opracował nowoczesne materiały konstrukcyjne na elementy uzbrojenia. Opracowano również technologie wytwarzania wyrobów z tych materiałów, które znalazły zastosowanie m.in. w produkcji do amunicji okuć 120mm, korpusów silników rakietowych kalibru od 70 do 300mm, pierścieni wiodących do pocisków kalibru 35mm i skorup HE (high explosive). Obecnie rozpoczęto projekt mający na celu opracowanie supertwardych materiałów na bazie stopów żelaza z przeznaczeniem na pancerze. W celu zapewnienia dostaw specjalnych materiałów metalowych do zastosowań w przemyśle obronnym, przedstawiono koncepcję uruchomienia centrum produkcji i rozwoju metalowych materiałów konstrukcyjnych.
As a result of research and development projects, targeted projects, own projects subsidized with the domestic budget funds and research commissioned by defense industry plants, Institute for Ferrous Metallurgy in cooperation with Poznań University of Technology, military scientific institutes and manufacturers of the developed new products has worked out modern structural materials for elements of armament. Technologies for production of armament parts made from the new materials have been worked out. They are applied, among others, in production of 120mm cartridge cases, engine bodies of 70-300mm caliber rocket projectiles, leading rings for 35mm caliber missiles and HE (high explosives) shell cases. Currently a new project has been started. Its aim is to work out superhard materials on the basis of iron alloys dedicated for armour. In order to ensure supplies of special metallic materials used in defense industry, an idea of establishing centre for production and development of structural metallic materials was presented.
Źródło:: Problemy Techniki Uzbrojenia; 2009, R. 38, z. 111; 15-26
1230-3801
Pojawia się w:: Problemy Techniki Uzbrojenia
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Technologia wykonania prototypowej partii korpusów rakietowych kalibru 227 mm
Manufacturing Technology for Prototype Bodies of 227 mm Rato Booster Rockets
Autorzy:: Stępień, J.
Marcisz, J.
Garbarz, B.
Burdek, M.
Kaczmarek, Z.
Szałata, D.
Materniak, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/403925.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
Tematy:: inżynieria materiałowa
stal 15HGMV
korpusy rakietowe
materials engineering
15HGMVŻ steel
RATO booster rockets
Opis:: Artykuł zawiera wyniki pracy zrealizowanej we współpracy Instytutu Metalurgii Żelaza, Politechniki Poznańskiej i Fabryki Produkcji Specjalnej Bolechowo dotyczącej opracowania założeń do technologii wykonania partii prototypowej korpusów rakietowych silników kalibru 227 mm. Opracowanie oparto o wyniki projektu badawczego rozwojowego nr R00-O0034/3 finansowanego ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego pt. "Opracowanie podstaw technologii produkcji stalowych wsadów formowanych na gorąco przeznaczonych do wykonania korpusów silników rakietowych kaliber 227 mm technologią zgniatania obrotowego na zimno", zrealizowanego w latach 2007-2009. Wykonano badania podstawowych właściwości fizycznych i technologicznych stali 15HGMV wytworzonej w IMŻ i w warunkach przemysłowych, przeznaczonej do wykonania partii modelowej korpusów silników rakietowych kalibru 227 mm. Na podstawie opracowanych charakterystyk badanej stali opracowano parametry technologiczne i wykonano partię modelową korpusów.
The paper presents the results of examinations carried out to determine the possibilities of application of 15HGMVś steel to produce the bodies of RATO booster rockets of 227mm caliber. The studies of basic physical properties, cold formability, temperatures of phase transformations, and the mode of precipitation during tempering of 15HGMVś steel were carried out.
Źródło:: Problemy Mechatroniki : uzbrojenie, lotnictwo, inżynieria bezpieczeństwa; 2012, 3, 1 (7); 91-100
2081-5891
Pojawia się w:: Problemy Mechatroniki : uzbrojenie, lotnictwo, inżynieria bezpieczeństwa
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Changes of coking properties with depth of deposition in coal seams of Zofiówka monocline (SW part of Upper Silesian Coal Basin, Poland)
Własności koksownicze a głębokość występowania pokładów węgla koksowego w złożu monokliny Zofiówki
Autorzy:: Probierz, K.
Marcisz, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/216374.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: Górnośląskie Zagłębie Węglowe
monoklina Zofiówki
węgiel kamienny
własności koksownicze
skład petrograficzny
Upper Silesian Coal Basin
Zofiówka Monocline
hard coal
coking properties
petrographic composition
Opis:: The scope of the study is the description of coking properties (Roga Index RI, Swelling Index SI, contraction a, and dilatation b) changing with depth in Zofiówka monocline deposit. The results were derived from an area which is of crucial importance to the Polish coking coal resources base, characterised by considerable variability of coal quality and coal rank. About 2,7 thousand samples of coking properties were considered for channel samples collected at the seams of currently operating coal mines. The objective of the research was to designate possible trends in the changes of the coking parameters of coal in deeper, so far unexcavated seams and the forecasts of these parameters. The mean values of coking parameters change with the depth of deposition, initially rising up to the depth of about -300 m, and next, rendering fairly constant values, whereas, decreasing from the depth of -700 m.
Przedstawiono charakterystykę zmian własności koksowniczych (zdolności spiekania RI, wskaźnika wolnego wydymania SI, kontrakcji a, dylatacji b) wraz z głębokością, w złożu węgla koksowego monokliny Zofiówki. Wyniki badań uzyskano w obszarze o podstawowym znaczeniu dla polskiej bazy zasobowej węgli koksowych, które charakteryzują się znaczną zmiennością jakości i uwęglenia. Uwzględniono około 2,7 tys. oznaczeń własności koksowniczych wykonanych dla próbek bruzdowych węgla, które pobrano w pokładach czynnych kopalń. Celem badań było określenie ewentualnych trendów zmian wartości parametrów koksowniczych w głębszych, nieeksploatowanych dotychczas partiach złoża i prognozowanie tych parametrów. Wykazano, że wartości średnie parametrów koksowniczych z głębokością początkowo wzrastają do głębokości około -300 m, następnie wykazują dość stałe wartości, zaś od głębokości -700 m maleją.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2010, 26, 4; 71-87
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Eksploatacja ropy naftowej metodami górnictwa podziemnego w dawnym złożu Wietze (Niemcy)
Exploitation of crude oil by use of underground mining methods in the oil field at Wietze (Germany)
Autorzy:: Probierz, K.
Volkmann, N.
Marcisz, M.
Hänsel, W.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/164750.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:: historia górnictwa ropy naftowej
wysad solny Wietze
piaski roponośne
eksploatacja
system ścianowy
history of crude oil mining
salt dome Wietze
oil-bearing sands
exploitation
longwall mining system
Opis:: Na tle zarysu historii rozwoju górnictwa naftowego, począwszy od najstarszej na świecie z 1854 r. kopalni Bóbrka w polskich Karpatach, poprzez Titusville (Pennsylwania), Oil Springs (Ontario), Ploieşti (Rumunia), przedstawiono funkcjonowanie unikalnej kopalni w Wietze, położonej na północ od Hanoweru w Dolnej Saksonii – Niemcy. W Wietze znajduje się obecnie muzeum ropy naftowej, czynne od 1970 r. Zlokalizowane jest ono na obszarze kopalni, funkcjonującej w latach 1859÷1963, w której eksploatowano ropę naftową metodą otworową jak również metodami górnictwa podziemnego (szyby, chodniki). Na złożu zlokalizowanym na wysadzie solnym odwiercono ok. 2000 otworów wiertniczych z których 4/5 było produktywnych. Głównym horyzontem produktywnym złoża były piaski roponośne wealdu (dolna kreda), z których w latach 1918÷1963 wydobyto ok. 1 mln ton ropy naftowej. Scharakteryzowano warunki geologiczne występowania piasków roponośnych oraz własności eksploatowanej ciężkiej ropy naftowej. Opisano system eksploatacji ropy naftowej metodami górnictwa podziemnego: drenaż złoża chodnikami oraz wydobycie piasków roponośnych systemem krótkich ścian. Przedstawiono również metody podsadzania, transportu materiału oraz sposoby termicznej przeróbki kopaliny i odzyskiwania ropy naftowej.
On the background of history development of crude oil mining, beginning from the oldest mine worldwide Bóbrka in Polish Carpathians, through Titusville (Pennsylvania), Oil Springs (Ontario), Ploieşti (Romania), the operation of unique mine in Wietze, situated north from Hannover in the Lower Saxonia, Germany was presented. Nowadays in Wietze there is a museum of crude oil, opened in 1970. It is situated in the area of former mine, operating in the years 1859-1963, where the crude oil was exploited by use of borehole method and other mining methods (shafts, galleries). In the deposit, located on the salt dome, there were 2000 drill-holes drilled, from among which 4/5 were productive. The main productive horizon of the deposit was the oil-bearing sand of weald (Lower Cretaceous), from among which there was ca. 1 million Mg of crude oil produced in the years 1918-1963. Geological conditions of oil-bearing sands occurrence and characteristics of the exploited heavy oil were presented. Methods of underground mining for crude oil exploitation are the following: drainage of the deposit with galleries and exploitation of oil sands in a system of short walls. The methods of backfilling, transport of the material and ways of preparation of the rocks with thermal methods application and crude oil recovery were also presented.
Źródło:: Przegląd Górniczy; 2015, 71, 6; 57-63
0033-216X
Pojawia się w:: Przegląd Górniczy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Rozpoznanie warunków geologicznych występowania węgla koksowego w rejonie Jastrzębia dla potrzeb projektu „Inteligentna koksownia”
The recognition of geological conditions of coking coal occurrence in the Jastrzębie area for the project: Smart coke plant fulfilling requirements of best available techniques
Autorzy:: Probierz, K.
Marcisz, M.
Sobolewski, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2061999.pdf
Data publikacji:: 2012
Wydawca:: Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:: węgiel koksowy
rozpoznanie parametrów jakości węgla
monoklina Zofiówki
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
coking coal
coal quality parameters
Zofiówka Monocline
Upper Silesian Coal Basin
Opis:: Zaprezentowano wyniki badań obejmujących wertykalne i lateralne zmiany parametrów jakości węgla na monoklinie Zofiówki, zlokalizowanej w SW części GZW, ze złożami kopalń Zofiówka i Pniówek o podstawowym znaczeniu dla bazy zasobowej polskich węgli koksowych. Rezultaty uzyskano w ramach, realizowanego od 2008 r., projektu badawczego „Inteligentna koksownia spełniająca wymagania najlepszej dostępnej techniki”, finansowanego ze środków POIG. W początkowym etapie projektu pt. „Zintegrowany system rozpoznania i oceny przydatności technologicznej węgla oparty na prognostycznym modelowaniu jakości otrzymywanego koksu” przyjęto założenie, że „prawidłowe zarządzanie złożem węgla” wymaga połączenia procedury rozpoznawania warunków geologiczno-górniczych występowania węgli koksowych z rozpoznaniem możliwości technicznych kopalń i logistyką wydobycia węgli o pożądanej przydatności technologicznej. Wykonanie tego zadania wymaga dobrej znajomości wielkości i jakości bazy zasobowej węgli koksowych GZW. Wobec przewidywanego kilkudziesięcioletniego okresu produkcji koksu, koniecznością stało się sporządzanie wiarygodnych i weryfikowalnych prognoz zmian jakości węgla w złożu (wertykalnych i lateralnych) oraz węgla koksowego dostarczanego odbiorcom. Spełnienie wymagań stawianych wobec geologii górniczej i złożowej umożliwiło skonstruowanie cyfrowej bazy danych o jakości węgla koksowego. Baza ta bieżąco aktualizowana, umożliwia m.in. konstrukcję cyfrowych map parametrów jakości. Realizacja projektu wpływa na efektywniejsze gospodarowanie zasobami węgla zaś producentom koksu przybliża możliwości kopalń w zakresie dostarczania węgla o pożądanej przez nich jakości. Producenci węgla uzyskają natomiast lepszą orientację, co do wymagań jakościowych stawianych przez producentów koksu. Złoża monokliny Zofiówki charakteryzują się bowiem znaczną zmiennością jakości i stopnia uwęglenia, a także specyficzną budową petrograficzną, m.in. podwyższonym udziałem macerałów grupy inertynitu. W pracy przedstawiono zakresy i kierunki zmienności parametrów jakości węgla w złożu.
The paper presents the results concerning vertical and lateral variability of coking coal quality in the Zofiówka Monocline (SW part of USCB). In this area, the Zofiówka and Pniówek coal mines are located. They are of primary importance for the resources of coking coals in Poland. The results were obtained within a framework of the project entitled “Smart coke plant fulfilling requirements of best available techniques”, financed by EU means. The procedure for the recognition of geological-mining conditions of coking coals occurrence, technical possibilities of coal mines and logistics of coal extraction were combined. Fulfillment of requirements for mining and ore geology makes possible to do a digital database on coking coal quality. Implementation of the project allows for a more efficient management of resources, and coke producers have possibilities of coal mines to deliver coal of desirable quality. The deposit of the Zofiówka Monocline is characterized by a wide variability of coal quality and rank and specific petrographic composition (increase of inertinite macerals content and presence of fluorescence bituminous substance). The paper shows the range and directions of changes of coal quality parameters in the deposit.
Źródło:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 452; 245--256
0867-6143
Pojawia się w:: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: The effect of the petrographic composition on the variation of CRI and CSR indices in the Pniówek deposit in the SW part of the Upper Silesian Coal Basin (Poland)
Wpływ składu petrograficznego na zmiany wartości wskaźników CRI i CSR w złożu Pniówek, SW część Górnośląskiego Zagłębia Węglowego (Polska)
Autorzy:: Probierz, K.
Marcisz, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/219981.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: CRI and CSR variation in deposit
coking coal
petrographic composition
vitrinite reflectance
Upper Silesian Coal Basin
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
złoże Pniówek
węgiel koksowy
zmiany wartości wskaźników CRI i CSR w złożu
skład petrograficzny
refleksyjność witrynitu
Opis:: The characteristics of variation of the CRI (Coke Reactivity Index) and CSR ( Coke Strength after Reaction) indices as well as the variation of the petrographic composition of coking coal in the Pniówek deposit (SW part of the Upper Silesian Coal Basin) have been presented. The area in which the research results have been obtained has a fundamental meaning to the Polish coking coal reserves, which are characterized by high variation both in quality and coalification. So far, no research related to the determination of the CRI and CSR variation in deposits that would be based on pillar samples collected from active workings has been performed for the Polish coking coal deposits. The samples have been obtained from 6 coal seams (Załęże Beds, a part of Mudstone Series-Westphalian A), at depths between –500 and –700 m.a.s.l. The variation of CRI and CSR values has been presented both along the depth of the deposit (vertically) as well as isolines maps (horizontal variations). The relationships between the CRI and CSR index values and the parameters which are fundamental for their values, that is the R vitrinite reflectance and the petrographic composition (content of the Vtmmf vitrinite, Lmmf liptinite, and Immf inertinite macerals) have been analyzed. The examined coking coal of the Pniówek coal mine is characterized by the following values of the analyzed parameters: CRI = 19.9-60.8% (mean of 33.4%), CSR = 24.4-65.3% (mean of 49.5%), R = 0.98-1.14% (mean of 1.08%), Vtmmf = 60-81% (mean of 74%), Lmmf = 4-11% (mean of 7%), Immf = 13-31% (mean of 19%). The analysis of the variation of the coal quality parameters has not indicated evident and distinct vertical variation tendencies. When considered together with the horizontal variation in the E-W direction, in the view of the tectonics of the deposit (strike, dip, course of the main faults), it indicated a relation between the quality parameters and the direction of bed dips. In the deposit of the Pniówek coal mine, presence of coals of various quality has been confirmed. In the east, at greater depths, less coalified coal characterized by lower CRI values and higher CSR values is present. Such coal has a lesser vitrinite content and a high inertinite content. In the western direction (opposite to the dip direction), higher coalified coals, with higher CRI values and lower CSR values occur-these coals have a high content of vitrinite and low part of inertinite. Inversion of coalification has been demonstrated, as the smaller the depth the lower the reflectance of the coal should be, whereas the case in the Pniówek coal mine is the opposite. Such inversion may be related, as it has been demonstrated numerous times, to the occurrence of thermal metamorphism which modified the regional structure of coalification. No evident relationship of CSR and CRI values and the petrographic content of coal has been found, which is exhibited by low values of correlation indices. High content of inertinite in the samples characterized by relatively low values of CRI, relatively high CSR values and the lowest reflectance, however, draws attention. This runs against expectations, as usually the coal with better coking properties is characterized by the lowest content of inertinite macerals. The explanation of this relation requires further research on the inertinite macerals, especially the typically inert macerals (that is fusinite, micrinite and sclerotinite). The found relationship between the CSR and CRI values does not deviate from the data provided in literature from around the world. The correlation of the CSR index and the Pniówek coal mine vitrinite reflectance, however, is only partially consistent with the results relating to other coals. This confirms the difference of the coal in the examined area, which was exhibited many times and which should be connected to a very specific course of the coalification processes, especially the effect of thermal metamorphism.
Przedstawiono charakterystykę zmian wskaźników koksowniczych CRI (coke reactivity index) i CSR ( coke strength after reaction) oraz składu petrograficznego węgli koksowych w złożu Pniówek (SW część GZW). Wyniki badań uzyskano w obszarze o podstawowym znaczeniu dla polskiej bazy zasobowej węgli koksowych, która charakteryzuje się znaczną zmiennością jakości i uwęglenia. Badania związane z określaniem zmienności wartości wskaźników CRI i CSR w przestrzeni złożowej, na podstawie próbek bruzdowych pobranych z czynnych wyrobisk górniczych, nie były dotychczas podejmowane w polskich złożach węgli koksowych. Próbki do badań pobrano z 6 pokładów warstw załęskich (Westphalian A) wchodzących w skład Serii Mułowcowej GZW, z przedziału głębokościowego od –500 do –700 m npm. Przedstawiono zmiany wartości wskaźników CRI i CSR zarówno z głębokością złoża (wertykalnie) jak i mapy izolinii (zmiany horyzontalne). Przeanalizowano zależności pomiędzy wartościami wskaźników CRI i CSR a zasadniczymi parametrami wpływającymi na ich wartości tj. refleksyjnością witrynitu R oraz składem petrograficznym (zawartość macerałów grupy witrynitu Vtmmf, liptynitu Lmmf i inertynitu Immf). Badane węgle koksowe z KWK „Pniówek” charakteryzują się wartościami analizowanych parametrów: CRI = 19,9-60,8% (śr. 33,4%), CSR = 24,4-65,3% (śr. 49,5%), R = 0,98-1,14% (śr. 1,08%), Vtmmf = 60-81% (śr. 74%), Lmmf = 4-11% (śr. 7%), Immf = 13-31% (śr. 19%). Analiza zmian parametrów jakości węgla nie wykazała wyraźnych wertykalnych tendencji zmian. Rozpatrywana jednakże łącznie z analizą zmian horyzontalnych w kierunku E–W, na tle tektoniki złoża (rozciągłość, upad, przebieg głównych uskoków), wykazała związek parametrów jakościowych z kierunkiem upadu warstw. W złożu KWK „Pniówek” wykazano obecność populacji węgli różniących się jakością. Na wschodzie, na większych głębokościach, występują węgle niżej uwęglone, o niższych wartościach CRI oraz wyższych CSR, charakteryzujące się niską zawartością witrynitu i podwyższonym udziałem inertynitu. W kierunku na zachód (przeciwnym do upadu) pojawiają się węgle wyżej uwęglone, o wyższych wartościach CRI i niższych CSR, wysokowitrynitowe i o niskim udziale inertynitu. Wykazano inwersję uwęglenia bowiem w miarę zmniejszania się głębokości występowania pokładów powinny pojawiać się węgle o niższej refleksyjności, a nie odwrotnie jak to jest w złożu KWK „Pniówek”. Ta inwersja może mieć związek, jak to wielokrotnie wskazywano, z występowaniem metamorfizmu termalnego modyfikującego regionalny obraz uwęglenia. Wykazano brak wyraźnej zależności wskaźników CSR oraz CRI od składu petrograficznego węgli o czym świadczą niskie wartości współczynników korelacji. Zwraca uwagę wysoki udział inertynitu w próbkach charakteryzujących się względnie niskimi wartościami CRI, i względnie wysokimi wartościami CSR oraz najniższą refleksyjnością. Odbiega to od oczekiwań bowiem zazwyczaj węgle o lepszych własnościach koksowniczych charakteryzują się niższą zawartością macerałów grupy inertynitu. Wyjaśnienie tego związku wymaga dalszych badań macerałów grupy inertynitu, szczególnie udziału macerałów typowo inertnych (tj. fuzynitu, mikrynitu i sklerotynitu). Wykazana zależność wartości wskaźnika CSR od CRI nie odbiega od znanych z literatury światowej. Współzależność wartości wskaźnika CSR od zdolności odbicia światła witrynitu węgli z KWK „Pniowek” jest natomiast jedynie częściowo zgodna z wynikami badań innych węgli. Potwierdza to wielokrotnie wykazywaną odmienność węgli z obszaru badań, którą należy wiązać ze specyficznym przebiegiem procesów uwęglenia, szczególnie oddziaływaniem metamorfizmu termalnego.
Źródło:: Archives of Mining Sciences; 2015, 60, 2; 625-644
0860-7001
Pojawia się w:: Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Trójwymiarowy model złoża węgla kamiennego z zastosowaniem środowiska CAD na przykładzie SW części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego
3D model of hard coal deposit with using cad software on the base of SW part of Upper Silesian Coal Basin
Autorzy:: Probierz, K.
Marcisz, M.
Ignacok, D.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/171406.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:: Górnośląskie Zagłębie Węglowe
węgiel kamienny
modelowanie 3D
CAD
budowa geologiczna
Upper Silesian Coal Basin
hard coal
3D modeling
geological structure
Opis:: Przedstawiono możliwości trójwymiarowego modelowania wielopokładowego złoża węgla kamiennego z zastosowaniem programu AutoCAD firmy Autodesk. Obiekt badań stanowiło nowo rozpoznawane złoże węgla kamiennego zlokalizowane w SW części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego, dla którego nie opracowano jeszcze jego szczegółowego modelu przestrzennego. Modelowanie oparto na danych z 24 otworów badawczych powierzchniowych zlokalizowanych w obszarze badań i jego sąsiedztwie. Końcowa forma modelu złoża uwzględnia powierzchnie 36 spągów pokładów węgla, nie uwzględniono natomiast ich miąższości jak również rodzaju skał towarzyszących.
The paper presents the possibilities of three–dimensional modeling of a multi–seam coal deposit using the Autodesk Auto-CAD software. The subject of the study was constituted by the newly explored hard coal deposit located in the SW part of the Upper Silesian Coal Basin (Poland) where no detailed dimensional model of the deposit has yet been developed. The modeling was based on data collected from 24 surface exploratory boreholes located in the area of the study and in its vicinity. The final form of the model gives consideration to 36 coal seam floors, while their thickness as well as the type of adjacent rocks have not been incorporated.
Źródło:: Górnictwo Odkrywkowe; 2017, 58, 3; 84-85
0043-2075
Pojawia się w:: Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Waloryzacja zwałowisk odpadów pogórniczych z kopalń Katowickiego Holdingu Węglowego S.A.
Valorization of coal mining waste dumps from he mines of Katowicki Holding Węglowy
Autorzy:: Probierz, K.
Gawor, Ł.
Jonczy, I.
Marcisz, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/216632.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: Górnośląskie Zagłębie Węglowe
węgiel kamienny
zwałowisko odpadów
odpady pogórnicze
waloryzacja odpadów
Upper Silesian Coal Basin
hard coal
waste dump
mining waste
waste valorization
Opis:: Na obszarze Górnośląskiego Zagłębia Węglowego zinwentaryzowano ponad 220 zwałowisk odpadów po górnictwie węgla kamiennego. Ze względu na znaczne zawartości substancji węglowej w odpadach, obiekty te mogą stanowić perspektywiczne złoża wtórne. W celu określenia możliwości odzysku podjęto próbę powiązania jakości węgla w złożach oraz w materiale odpadowym. Kolejnym istotnym krokiem jest rekultywacja oraz zagospodarowanie zwałowisk po zakończeniu efektywnych procesów odzysku. Badania miały na celu inwentaryzację, skartowanie oraz waloryzację zwałowisk po górnictwie węgla kamiennego z kopalń Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. (KHW S.A.), pod kątem rekultywacji i zagospodarowania badanych obiektów oraz określenia potencjalnych możliwości odzysku węgla ze zwałowisk. Waloryzacja zwałowisk pogórniczych została wykonana z wykorzystaniem autorskiej metodologii, uwzględniającej zagadnienia rekultywacji, zagospodarowania, dostępności oraz zagrożeń środowiskowych. Określono kierunki rekultywacji technicznej (przykładowo obiekty krajobrazowe, zwałowiska stołowe) i biologicznej (np. kierunek leśny – zadrzewienie), rekultywacja mieszana (zadarnienie i zadrzewienie, zadarnienie, brak rekultywacji), oceniono dostępność w odniesieniu do otwarcia/zamknięcia terenu zwałowiska oraz rodzaju dróg prowadzących do obiektu. Powiązanie jakości węgla w złożach eksploatowanych przez kopalnie KHW S.A. i węgla w materiale odpadowym zwałowisk pozwoliło na ocenę możliwości bardziej efektywnego odzysku z nich węgla.
The cataloging of over 220 coal mining dumping grounds after hard coal mining was carried out on the area of the Upper Silesian Coal B asin (USCB ). Considering the significant content of coal particles in the waste, these object may be perceived as perspective anthropogenic deposits. In order to define the possibilities of recovery, an attempt of linking the quality of coal in the deposit and the in waste material was performed. Another step is the reclamation and use of dumping grounds after completing effective recovery processes. The purpose of the research was the cataloging, mapping and valorization of coal mining waste dumps from Katowicki Holding Węglowy coal mines, for the needs of reclamation and management of examined objects and defining the potential recovery of coal from the dumps. The valorization of the post-mining waste dumps was done with the use of original methodology, considering the problems of: reclamation, management, accessibility of the dumps as well as environmental hazards. The directions of the technical reclamation (e.g. landscape objects, tabular dumps) and biological reclamation (e.g. forest direction, mixed reclamation (grass and tree reclamation), grass cultivation, lack of reclamation) were defined. Accessibility with regard to open access/closing of the dump area and the roads leading towards the object were evaluated. The connection of coal quality in the deposits of KHW S.A. and in waste material enabled the definition and evaluation of the potential possibilities of recovery of coal from the post mining dumping grounds.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2017, 33, 1; 35-50
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Współpraca Katedry Geologii Stosowanej Politechniki Śląskiej Gliwice z Grupą Roboczą ds. Petrologii Węgla i Petrologii Organicznej − AKOP, TU Bergakademie Freiberg, Niemcy
Cooperation of the Chair of Applied Geology of Silesian University of Technology in Gliwice with the Working Group for Coal Petrology and Organic Petrology − AKOP, TU Bergakademie Freiberg, Germany)
Autorzy:: Probierz, K.
Volkmann, N.
Marcisz, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/165707.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:: węgiel kamienny
węgiel brunatny
torf
petrologia węgla
Grupa Robocza ds. Petrologii Węgla i Petrologii Organicznej
hard coal
lignite
peat
coal petrology
Working Group for Coal and Organic Petrology
Opis:: Przedstawiono zarys współpracy Katedry Geologii Stosowanej Politechniki Śląskiej z niemiecką Grupą Roboczą ds. Petrologii Węgla i Petrologii Organicznej (Arbeitsgemeinschaft für Organische Petrologie – AKOP), działającą przy TU Bergakademie Freiberg. W ramach tej współpracy zapoznawano się z budową geologiczną złóż torfu, węgla brunatnego, kamiennego oraz łupków bitumicznych Niemiec, Polski i Francji oraz problemami współczesnej petrologii węgla
This paper describes the cooperation of the Chair of Applied Geology of Silesian University of Technology Gliwice with the Working Group for Coal Petrology and Organic Petrology (AKOP, TU Bergakademie Freiberg, Germany). Within the framework of this cooperation it was possible to get acquainted with the geological structure of peat deposits, lignites, hard coals and bituminous shales of Germany, Poland and France, and the problems of modern petrology of coal.
Źródło:: Przegląd Górniczy; 2018, 74, 9; 46-59
0033-216X
Pojawia się w:: Przegląd Górniczy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: 3D representation of geological observations in underground mine workings of the Upper Silesian Coal Basin
Autorzy:: Marcisz, M.
Probierz, K.
Ostrowska-Łach, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/92031.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Główny Instytut Górnictwa
Tematy:: Upper Silesian Coal Basin
hard coal
underground mine working
3D visualization
CAD
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
węgiel kamienny
podziemne wyrobisko górnicze
wizualizacja 3D
Opis:: The purpose of the paper is to present the possibilities of the three-dimensional representation of geological strata in underground (access) workings in a hard coal deposit in the SW part of the Upper Silesian Coal Basin, using CAD software and its flagship program AutoCAD. The 3D visualization of the results of underground workings’ mapping is presented and illustrated on two opening out workings (descending galleries). The criteria for choosing these workings were based on their length and the complexity of geological settings observed while they were driven. The described method may be applied in spatial visualization of geological structures observed in other deposits, mines and existing workings (it is not applicable for designing mine workings), also beyond the area of the Upper Silesian Coal Basin (USCB). The method presented describes the problem of the visualization of underground mine workings in a typical geological aspect, considering (aimed at) detailed visualization of geological settings revealed on the side walls of workings cutting the deposit.
Źródło:: Journal of Sustainable Mining; 2018, 17, 1; 34-39
2300-1364
2300-3960
Pojawia się w:: Journal of Sustainable Mining
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Chlorine content in bituminous coal of „Pniówek” deposit from SW part of Upper Silesian Coal Basin
Zawartość chloru w węglu kamiennym złoża „Pniówek” z SW części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego
Autorzy:: Marcisz, M.
Sobolewski, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/216612.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:: Upper Silesian Coal Basin
bituminous coal
coal quality estimation
quality parameters
chlorine content
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
węgiel kamienny
szacowanie jakości węgla
parametry jakościowe
zawartość chloru
Opis:: Chlorine content variability analysis has been performed for 11 coal seams of the “Pniówek” deposit. The analysis has been performed based upon a digital database including 1136 samples, among which, for 472 samples the content of this parameter was determined. Basic statistical analyses were performed, which led to the determination of the number of samples from individual seams, in which the chlorine content was specified as well as the identification of the maximal and mean content of the parameter in a given seam. The horizontal (E-W and N-S directions) and vertical (with depth) variation of the chlorine content was determined. Also isoline maps of chlorine content in all examined seams were plotted. The results have shown that the chlorine content in the examined seams of the“Pniówek” deposit varies in a wide range from 0.025 to 0.584% Cl^a (mean of 0.134%). The extreme values (the highest and the lowest) of this parameter have been found in the 401/1 seam, which is characterized by a mean part of Cl^a amounting to 0.125%. No general tendency of chlorine content variation has been found. Each of the seams presents different characteristics of these variations. As it seems, it may nevertheless be observed that the chlorine content increases in the eastern and north-eastern direction.
Scharakteryzowano zmiany zawartości chloru w 11 pokładach węgla kamiennego złoża „Pniówek”. Dokonano tego na podstawie utworzonej cyfrowej bazy danych obejmującej 1136 próbek, spośród których w 472 oznaczono zawartość tego pierwiastka. Przeprowadzono podstawowe analizy statystyczne, za pomocą których określono m.in. liczbę próbek, w których oznaczono zawartość chloru w poszczególnych pokładach, a także minimalną, maksymalną oraz średnią zawartość tego pierwiastka w danym pokładzie. Prześledzono zmiany zawartości chloru w układzie horyzontalnym (w dwóch kierunkach: wschód-zachód oraz północ-południe) i wertykalnym (wraz z głębokością). Wykreślono także mapy izolinii zawartości chloru we wszystkich badanych pokładach węgla. Wyniki badań wykazały, iż zawartość chloru w badanych pokładach złoża „Pniówek” zmienia się w szerokim zakresie od 0,025 do 0,584% Cl^a (śr. 0,134%). Ekstremalne (najniższa i najwyższa) wartości tego parametru stwierdzono w pokładzie 401/1, charakteryzującym się średnim udziałem 0,125% Cl^a. Nie wykazano żadnej ogólnej tendencji zmian zawartości chloru.W każdym z pokładów obserwuje się odmienny charakter tych zmian. Można jednakże zauważyć wzrost zawartości chloru w kierunku wschodnim i północno-wschodnim.
Źródło:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2015, 31, 1; 95-106
0860-0953
Pojawia się w:: Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Czyste technologie węglowe – szansą rozwoju sektora górniczego
Clean coal technologies – chance for development of mining sector
Autorzy:: Marcisz, M.
Probierz, K.
Chmielniak, T.
Sobolewski, A.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/113598.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: STE GROUP
Tematy:: węgiel kamienny
czyste technologie węglowe
przetwórstwo paliw
przygotowanie paliw
wytwarzanie energii
zgazowanie
emisja CO2
redukcja CO2
efekt cieplarniany
hard coal
clean coal technologies
fuel processing
fuel preparation
energy generation
gasification
CO2 emission
CO2 reduction
greenhouse effect
Opis:: Udokumentowane zasoby paliw kopalnych oraz prognozy ich zużycia wskazują, że węgiel, w perspektywie średnio i długoterminowej, będzie miał istotną rolę jako źródło energii i surowiec dla przemysłu chemicznego. Dotyczy to zarówno naszego kraju, jak i gospodarki światowej. Procesy przetwórstwa węgla, w tym zgazowanie i piroliza mogą wykorzystywane być również do wielotonażowej produkcji wodoru, tworząc podstawę do rozwoju nowych kierunków energetycznych w ramach tzw. Gospodarki Wodorowej. W powiązaniu ze wzrostem zapotrzebowania na energię spowoduje to konieczność rozwoju zarówno istniejących, jak i opracowania nowych wysokoefektywnych technologii wykorzystania węgla. Oprócz wymagań wzrostu sprawności wytwarzania energii kluczowym kierunkiem rozwoju technologii węglowych będzie radykalne obniżenie ich uciążliwości dla środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem emisji CO2, uważanej za jedną z podstawowych przyczyn efektu cieplarnianego. W pracy przedstawiono charakterystykę podstawowych kierunków rozwoju Czystych Technologii Węglowych (CTW), obejmujących zarówno procesy przygotowania paliwa, jak również jego przetwórstwa do energii oraz cennych produktów chemicznych w tym paliw płynnych i gazowych. Szczególną uwagę poświęcono metodom obniżenia emisji CO2 oraz technologiom zgazowania jako źródła gazu syntezowego dla zastosowań energetycznych i chemicznych. Przedstawiono podstawy procesu zgazowania węgla oraz stan rozwoju komercyjnych technologii zgazowania na świecie. Omówiono również wyniki badań ukierunkowanych na rozwój własnych, krajowych, rozwiązań technologicznych. Dotyczy to zwłaszcza rozwoju fluidalnej technologii zgazowania wykorzystującej jako surowiec w procesie ditlenek węgla. Ważnym elementem pracy jest również przedstawienie aktualnej sytuacji w obszarze działań administracyjnych oraz komercyjnych ukierunkowanych na wdrożenie pierwszych układów przemysłowych w naszym kraju.
Fossil fuel reserves and forecasts of their consumption indicate that coal, in the medium to long term perspective, will have a significant role as a source of energy and raw materials for the chemical industry. This applies both to Poland and world economy. Coal can also be a valuable source of hydrogen, whose multi-tonnage production is the basis for the development of new energy directions within Hydrogen Economy. The key directions of coal technologies development are related to increase of energy efficiency and radical reduction in environmental impact, with particular emphasis on CO2 emission, which contribute in to global warming and climate change. The paper presents the main directions for the development of Clean Coal Technologies (CTW), which covers both, coal preparation processes and coal processing into energy and valuable chemical products including liquid and gaseous fuels. Particular attention has been paid to CO2 separation processes and coal gasification technology as a source of synthesis gas for energy and chemical applications. The principles of the gasification process and state of development of commercial solutions were shown. The results of national research aimed at the development of in-house, technology were also discussed. An important part of the paper is also presentation of the current situation in the field of activities aimed at the implementation of the first commercial gasification technology in Poland.
Źródło:: Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji; 2017, 6, 3; 121-135
2391-9361
Pojawia się w:: Systemy Wspomagania w Inżynierii Produkcji
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Digitization of mining maps in the Polish underground hard coal mines
Cyfrowanie map górniczych w polskich podziemnych kopalniach węgla kamiennego
Autorzy:: Marcisz, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/164542.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:: mapy cyfrowe
mapy górnicze
mapy geologiczne
Górnośląskie Zagłębie Węglowe
górnictwo podziemne
digital maps
mining maps
geology maps
Upper Silesian Coal Basin
underground mining
Opis:: This paper presents a compendious study on methods of vectorization of maps (mining maps in particular). The introduction contains a compiled encyclopedic definition of a map (from Latin mappa = tablecloth) and explains the subject of digitization from the mining geology point of view. The types of mining maps occurring in archives of surveyor-geological divisions of hard coal mines were distinguished and briefly characterized. The methods (manual digitization with a digitizer, manual digitization from the screen, automatic vectorization) and advantages of digitization of mining maps (convenience, easy access to data collected on maps, easy modification and updating of maps) were presented. “Environments” of vectorization were described and compared (with determination what for and where to digitalize, which system should be used and what should be chosen?). The author of this paper made a review of methodologies, in the meaning of the existing, on the domestic market, main GIS (Geographic Information System) and CAD (Computer Aided Design, Computer Assisted Drafting) tools, and indicated the differences between them, their advantages and disadvantages. In the similar way traditional and digital methods of drawing mining maps were compared. The author presented the current level of digitization of documents and briefly described the types of mining maps which are at the mines’ disposal (analog maps, “hybrids” – semi-digital maps, digital maps). It was determined that nowadays the most frequently occurring types of mining maps are the “hybrid” maps, linking together the elements of raster and vector maps. The design of “hybrid” maps often uses connections of several computer programs. The most frequent solution is to combine the Surfer and AutoCAD software, which fulfills the needs of the whole surveyor-geological divisions, i.e. requirements of mining surveyors (AutoCAD) and geologists (Surfer). This combination enables a fusion of scalability (freedom to choose a scale/format) of maps and proper selection of mining-geological details (from the AutoCAD software) with different methods of drawing isolines (from the Surfer software). The paper outlined a method of cooperation of the said software and their advantages and possibilities. It was determined that superposition of several parameters of isolines in one seam on the maps allows to look for an interdependence of changes of different parameters values in the coal seam/deposit. The superposition of maps of one parameter of isolines in several seams allows to search tendencies of changes of the particular parameters` values on depth of the coal seam/deposit. Furthermore, the superposition allows to draw a map of coal types according to the Polish Standard PN–82/G–97002 and observe changes to the borders of the area of occurrence of particular coal type in the deposit. In the conclusion, the author discussed a question whether digitization should comprise only maps or whether one should aim for a comprehensive numerical documentation of the deposit, which will totally eliminate working on documents in their traditional (analog, paper) form.
Artykuł przedstawia zwięzłe studium poświęcone metodom wektoryzacji map (w szczególności map górniczych). Na wstępie zestawiono encyklopedyczną definicję mapy (z łac. mappa = „obrus”) z ujęciem przedmiotu cyfrowania z punktu widzenia geologii górniczej. Wyróżniono i krótko scharakteryzowano rodzaje map górniczych występujących w archiwach działów mierniczo-geologicznych zakładów górniczych wydobywających węgiel kamienny. Przedstawiono metody (digitalizacja ręczna za pomocą digitizera, digitalizacja ręczna z ekranu, digitalizacja automatyczna) i zalety cyfrowania map górniczych (dogodność przechowywania zapisu, łatwy dostęp do zgromadzonych na mapach danych, łatwy sposób ich modyfikacji i uzupełniania). Omówiono i porównano z sobą “środowiska” wektoryzacji (z określeniem po co i w czym cyfrować, jakim systemem się posługiwać, co wybrać?). Dokonano przeglądu warsztatu pracy, w rozumieniu istniejących na krajowym rynku głównych narzędzi GIS (Geographic Information System) i CAD (Computer Aided Design, Computer Assisted Drafting) oraz wskazano różnice, wady i zalety. W analogiczny sposób porównano ze sobą tradycyjną i cyfrową metodę kreślenia map górniczych. Zaprezentowano aktualny stopień cyfryzacji materiałów dokumentacyjnych oraz krótko opisano jakimi rodzajami map górniczych dysponują zakłady górnicze (mapy analogowe, „hybrydy” – mapy półcyfrowe, mapy cyfrowe). Stwierdzono, że najczęściej spotykaną obecnie formą map górniczych są „hybrydy” łączące ze sobą elementy mapy rastrowej i mapy wektorowej. Do konstrukcji map „hybrydowych” nierzadko wykorzystuje się połączenia kilku programów komputerowych. Najczęściej jest to kombinacja programów Surfer i AutoCAD łącząca potrzeby całego działu mierniczo-geologicznego, tj.: wymagania mierniczych górniczych (AutoCAD) i geologów (Surfer). Kombinacja taka pozwala bowiem na zespolenie skalowalności (czyli dowolnego doboru skali/formatu) map i odpowiedniego doboru detali górniczo-geologicznych (z programu AutoCAD) z różnymi metodami kreślenia map izolinii (z programu Surfer). Zwięźle omówiono metodę współdziałania tych programów oraz jej zalety i możliwości. Stwierdzono, że superpozycja map izolinii kilku parametrów w jednym pokładzie umożliwia poszukiwanie współzależności zmian wartości różnych parametrów w pokładzie/złożu węgla. Superpozycja map izolinii jednego parametru w kilku pokładach pozwala natomiast poszukiwać tendencji zmian wartości danego parametru od głębokości zalegania pokładu/złoża węgla. Superpozycja pozwala również na wykreślenie mapy typów węgla wg PN–82/G–97002 i obserwowanie zmian granic obszaru występowania danego typu węgla w złożu. W konkluzji poddano rozważaniom zagadnienie czy cyfryzacja obejmować ma jedynie mapy, czy też należy dążyć do pełnej numerycznej dokumentacji geologicznej złoża, pozwalającej na całkowite wyeliminowanie prac na mapach w ich tradycyjnej (analogowej, papierowej) formie.
Źródło:: Przegląd Górniczy; 2017, 73, 8; 1-7
0033-216X
Pojawia się w:: Przegląd Górniczy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Marcisz, M." wg kryterium: Autor

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język