Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Lewczuk, K." wg kryterium: Autor


Tytuł:
Procesy innowacyjne w gospodarstwach rozwojowych Euroregionu 'Sprewa-Nysa-Bobr'
Autorzy:
Brodzinska, K
Lewczuk, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/804260.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
gospodarstwa rolne
przedsiebiorczosc
wspolpraca transgraniczna
obszary wiejskie
rolnicy
rozwoj obszarow wiejskich
procesy innowacyjne
Euroregion Sprewa-Nysa-Bobr
obszary przygraniczne
modernizacja
euroregiony
gospodarstwa rozwojowe
farm
entrepreneurship
transboundary cooperation
rural area
farmer
rural area development
innovation process
Sprewa-Nysa-Bobr Euroregion
border area
modernization
Euroregion
farm development
Opis:
Określono uwarunkowania procesów innowacyjnych w gospodarstwach rozwojowych położonych na obszarze funkcjonowania Euroregionu „Sprewa-Nysa- Bóbr”. Poznano możliwości wykorzystania położenia przygranicznego i współpracy transgranicznej gospodarstw rozwojowych na ich aktywizację gospodarczą. Badania przeprowadzono w czwartym kwartale 2002 roku. Objęto nimi 100 gospodarstw rozwojowych i ich właścicieli z obszaru Euroregionu „Sprewa-Nysa- Bóbr”. Właściciele gospodarstw rozwojowych to ludzie stosunkowo młodzi i dobrze wykształceni. Prezentują oni jednak postawy zachowawcze, co znacznie ogranicza stopień wykorzystania renty położenia ich gospodarstw. Procesy modernizacyjne i innowacyjne w gospodarstwach rozwojowych, ich charakter i forma, zależą głównie od przestrzennego zróżnicowania poziomu rozwoju rolnictwa, możliwości ekonomicznych gospodarstw, predyspozycji innowacyjnych rolników oraz sprawnie funkcjonujących instytucji stymulujących te procesy. Możliwości produkcyjne gospodarstw rozwojowych są szczególnie duże w produkcji roślinnej i chowie trzody chlewnej. Były to gospodarstwa duże (średnio 93 ha), dobrze wyposażone pod względem technicznym, przeznaczające na rynek znaczną część produkcji oraz inwestujące w rozwój gospodarstw.
The study recognized the determinants of innovative processes on developmental farms located within „Sprewa-Nysa-Bóbr” Euroregion. Another important research objective was to learn about possibilities of taking advantage of borderland location and transborder cooperation of development farms for the benefit of their economic mobilization. The study was carried out in the last quarter of 2002. The survey covered 100 developmental farms situated in „Sprewa-Nysa- Bóbr” Euroregion, and the farm owners. The owners of developmental farm are relatively young and well-educated people. However, they tend to present conservative attitudes, which significantly restricts the degree of making good use of their farm location status. Modernisation and innovative processes in developmental farms as well as the character and condition of the farms depend mainly on spatial differentiation of agricultural development level, economic potential of the farms, farmers’ innovative predisposition and efficient functioning of institutions which support the processes. Production possibilities of developmental farms are particularly significant in the sphere of plant production and swine breeding. Surveyed developmental farms were rather large (on average 93 ha), well equipped with technical means, selling a considerable part of their produce and investing in farm development.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 503; 67-79
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przedsiebiorczosc wlascicieli gospodarstw rozwojowych w Euroregionie 'Pro-Europa-Viadrina' z wykorzystaniem szans polozenia przygranicznego
Autorzy:
Brodzinska, K
Lewczuk, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/800394.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
gospodarstwa rolne
Euroregion Pro Europa Viadrina
przedsiebiorczosc
wspolpraca transgraniczna
obszary wiejskie
rolnicy
rozwoj obszarow wiejskich
obszary przygraniczne
euroregiony
gospodarstwa rozwojowe
farm
Pro Europa Viadrina Euroregion
entrepreneurship
transboundary cooperation
rural area
farmer
rural area development
border area
Euroregion
farm development
Opis:
Określono czynniki warunkujące zachowania przedsiębiorcze właścicieli gospodarstw rozwojowych w rolnictwie na obszarach wiejskich Euroregionu „Pro- Europa-Viadrina”. Szczególnie ważnym zagadnieniem jest rozwój przedsiębiorczości w rolnictwie i jego otoczeniu w oparciu o możliwości wykorzystania szans położenia przygranicznego, współpracy transgranicznej oraz zasobów gospodarstw i lokalnego środowiska. Badania zostały przeprowadzone w czwartym kwartale 2002 roku na obszarach wiejskich Euroregionu „Pro-Europa-Viadrina”. W pracy wykorzystano wyniki badań, które uzyskano w oparciu o wywiad z losowo wybranymi 82 właścicielami gospodarstw rozwojowych. Z badań wynika, że właściciele gospodarstw rozwojowych posiadają szereg korzystnych cech społeczno-zawodowych (stosunkowo niski wiek, wysokie wykształcenie, duża aktywność społeczna i gospodarcza), które pozwalają im rozwijać przedsiębiorczość w oparciu o zasoby położenia bliskości granicy, współpracę transgraniczną oraz zasoby własnych gospodarstw i lokalnego środowiska. Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że właściciele gospodarstw rozwojowych możliwości zwiększenia swoich dochodów dostrzegają głównie w zwiększaniu skali produkcji rolniczej w oparciu o rozwój przedsiębiorczości i integrację poziomą rolników.
The study was to get acquainted with the determinants of developmental farm owners’ enterprising behaviour in agricultural sector in „Pro-Europa-Viadrina” Euroregion rural areas. The issue of particular importance is enterprise development in agricultural sector and its environment, using possibilities of taking advantage of borderland location potential, transborder cooperation and the resources of farms and local environment. The study was carried out in the last quarter of 2002 in „Pro-Europa-Viadrina” Euroregion rural areas. The paper is based on the research results obtained during interviews with randomly selected 82 developmental farm owners. The results revealed that developmental farm owners have many advantageous socio-economic qualities (on average young age, high education level, significant socio-economic activity) which enable them to develop enterprise using the resources of borderland location, transborder cooperation and the resources of their own farms and local environment. The fact that should be emphasized is that the developmental farm owners see the possibilities of their income increase mainly in terms of increasing their agricultural production, with advantage taken of enterprise development and farmers’ horizontal integrity.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 503; 51-66
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hydrochemiczna charakterystyka wód źródlanych torfowiska kopułowego koło Łabędnika na Równinie Sępopolskiej
Hydrochemical characteristics of artesian spring mire near Labednik on the Sepopolska Plain
Autorzy:
Burandt, P.
Kalinowski, A.
Glińska-Lewczuk, K.
Śmiechowski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126439.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
torfowiska źródliskowe
wody podziemne
jakość wód
wydajność źródeł
spring mire
groundwater
water quality
discharge
Opis:
Rzadką i interesującą odmianę torfowisk niskich na obszarach pojeziernych stanowią kopulaste torfowiska źródliskowe. Największe z nich wykształciły się na obszarze Równiny Sępopolskej, stanowiącej nieckę wypełnioną iłami zastoiskowymi i glinami moreny dennej. Celem badań było rozpoznanie warunków hydrologicznych i hydrochemicznych torfowiska źródliskowego zasilanego wodami naporowymi. W wyniku badań stwierdzono, iż naturalny wypływ wód naporowych ma wpływ na wykształcenie się specyficznych cech torfowiska źródliskowego niskiego o charakterze kopuł. Odpływ ze źródlisk jest ustabilizowany z tendencją do zmniejszania. Skład chemiczny wód wskazuje na duży udział składników pochodzących z denudacji chemicznej, podczas gdy procesy rozkładu torfu na kopułach odzwierciedlają zmiany stężeń mineralnych form azotu i fosforu. Wskaźnikami intensywnego wietrzenia chemicznego na obszarze źródliskowym są: 3 HCO , Ca2+ i Cl–.
Rare and interesting type of mires on postglacial areas show copulas of artesian spring mires. On the Sepopolska Plain, they appeared in the basin filled with clays of marginal lakes and ground moraine. The aim of the research was to recognize hydrochemical properties of outflow from the artesian spring mire located near Labednik on the Sepopolska Plain. The results of the study showed that artesian springflow is considered to be that which originates from confined aquifiers. The outflow is hydrodynamically stable with the tendency to decreasing. Chemical composition of springflow is made up of elements originated mainly from chemical weathering, whereas biochemical processes of the peat decay in the spring dome are responsible for seasonal changes of mineral forms of nitrogen and phosphorus. The indices of intensive chemical weathering in the spring areas are components considered to be of mainly lithospheric origin as HCO3 –, Ca2+ and Cl–.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2011, 5, 2; 511-518
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy przemian strukturalnych na obszarach wiejskich północno-wschodniej Polski ze szczególnym uwzględnieniem gminy Górowo Iławeckie
Problems of structural transformation on agricultural areas of North-Eastern Poland with particular regard to Gorowo Ilawskie commune
Autorzy:
Chylek, E.K.
Brodzinski, Z.
Lewczuk, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/801778.pdf
Data publikacji:
1998
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Opis:
Celem pracy było określenie ważniejszych problemów i czynników, które warunkują procesy przemian strukturalnych na obszarach wiejskich północno-wschodniej Polski, ze szczególnym uwzględnieniem gminy Górowo Iławeckie (woj. olsztyńskie). Szczególną uwagę zwrócono na bariery zemian struktury agrarnej w rolnictwie, struktury społeczno-zawodowej, tym zwłaszcza jakości siły roboczej i nieracjonalnego jej wykorzystania az struktury produkcji rolniczej i jej efektywności. Poznanie tych uwarunkowań winno pozwolić na opracowanie strategii kierowania procesami zemian strukturalnych w rolnictwie (modernizacji rolnictwa), wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich, a także doskonalenie systemu oświaty i doradztwa dla potrzeb przedsiębiorczego wychowania mieszkańców wsi. W opracowaniu podjęto także próbę sformułowania najważniejszych celów badawczych w problemie przemian strukturalnych na obszarach północno-wschodniej Polski.
The study was carried out to qualify most important problems and ctors conditioning the process of structural transformations in agricul- iral areas of north-eastern Poland, with particular regard to the com- une of Górowo Iławeckie (province of Olsztyn.) The special heed was iken of barriers of agrarian structure transformation in agriculture,) cio-professional structure (especially the quality of man power and its treasonable use), as well as the structure of agricultural production and s efficiency. Recognition of the conditions should help with working out strategy of structural transformation process management (modernization of the agriculture), multifunctional development of rural areas and improvement of educational and advisory system for the country people's enterprising education. Author of the study also tried to formulate the most important research goals connected with the issue of structural transformation in the north-eastern part of Poland.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1998, 457
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The use of Water Quality Indices (WQI and SAR) for multipurpose assessment of water in dam reservoirs
Autorzy:
Cymes, I.
Glińska-Lewczuk, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/962796.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Opis:
The paper intends to show the potential of diverse benefits of two water quality indices used to assess 4 dammed lakes in lowland area in NE Poland: the Water Quality Index (WQI), developed by the Scottish Development Department, used in the assessment of water potential for human consumption, fisheries, industries and recreation, as well as the Sodium Adsorption Ratio (SAR), recommended by the Salinity Laboratory of the US Department of Agriculture, used in the water assessment for the irrigation purpose. Our study was based on the results of a water quality monitoring programme, in which the following water parameters have been analyzed: pH, dissolved oxygen, electrical conductivity, biological oxygen demand, chemical oxygen demand, NH4 +, NO3 -, Cl-, SO4 2-, Na+, Ca2+, Mg2+ and HCO3-. The water quality parameters differed among the studied reservoirs, and represented a medium (Wykrot) and poor class (Grodzisk Duży, Karwacz and Łoje) on a 5-degree WQI scale. The SAR was less diversified and water in the studied reservoirs showed class I. The results revealed that the water in all the reservoirs is suitable for irrigation with no hazard to the soil structure as well as for breeding of fish that tolerate lower water aeration. This water can be also used for recreational purposes, although direct contact with water is not recommended. The water quality indices (WQI and SAR) showed a great potential in the assessment of water for multi-purpose usage. The WQI and SAR are excellent tools for summarizing overall water quality conditions over space and time. When used together, they are also a method of providing relevant information for specific water use that can be more readable for planners and managers.
Źródło:
Journal of Elementology; 2016, 21, 4
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka ochrony obszarow zrodliskowych na obszarach wiejskich Pojezierza Mazurskiego
Autorzy:
Glinska-Lewczuk, K
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/796688.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
obszary wiejskie
ochrona zasobow wodnych
Pojezierze Mazurskie
wydajnosc zrodel
zrodlisko
ekosystemy wodne
degradacja srodowiska
zrodla
srodowisko naturalne
rural area
water resource protection
Mazurian Lakeland
seepage spring area
aquatic ecosystem
environment degradation
water source
natural environment
Opis:
Szczególną rolę w krajobrazie Pojezierza Mazurskiego odgrywają źródła i obszary źródliskowe usytuowane zwykle w dolinach rzek i strumieni wciętych głęboko w teren. Różnorodne formy samowypływów wód napiętych hydrostatycznie spełniają wiele cennych i niezwykle złożonych funkcji przyrodniczo-gospodarczych. Wyniki prac badawczych, odnoszone do 34 źródeł i mokradeł dolinowych zajmujących łączną powierzchnię 902 ha, wskazują na daleko zaawansowany proces degradacji ekosystemów wodnych. Wskaźniki nierównomierności wydatku źródeł (Q maks./Q min.), dochodzące do 28,6, są dowodem braku stabilizacji i równowagi hydrodynamicznej zbiorników wód podziemnych. Wahania ekstremalne stanów wód w mokradłach sięgają wielkości 100-200 cm, co wynika z zaburzenia cykliczności występowania zjawisk naturalnych zachodzących w środowisku siedlisk hydrogenicznych. Dla powstrzymania procesu dalszej degradacji ekosystemów wodnych niezbędne jest podjęcie odpowiednich działań o charakterze organizacyjno-gospodarczym, jak: wyrównanie zbiornikowe odpływu na sieci rzecznej, hydroenergetyczna zabudowa zlewni, stopniowe wprowadzanie form rolnictwa ekologicznego, powiększenie retencji użytecznej gleb, wzbogacanie waloryzacji przestrzennej krajobrazu drogą odpowiednich zabiegów melioracyjnych (biologiczna regulacja rzek, regeneracja oczek wodnych i mokradeł śródpolnych, odbudowa zadrzewień o charakterze brzegowym i wodochronnym).
The results of survey covering 34 springs and marshy river valleys of the total area 902 ha in the Mazury Lake District (NE Poland) were presented in the paper. Advanced degradation process of water ecosystems was pointed out with respect to their valuable and complex functions of environmental and economic character. An evidence for hydrodynamic imbalance in underground water resources may be a high level of spring discharge irregularity coefficient (Q max./Q min.), achieving nearly 28.6. The extreme fluctuations of bog water table range from 100 to 200 cm what results from disturbances of natural circulation phenomena in hydrogenic environments. Some activities are proposed towards limiting the further degradation of water ecosystems e.g. flood wave attenuation in water reservoirs, hydro-power plant building on the river’s network, increasing useful retention of soils, enrichment of landscape valorization by means of using reclamation methods such as biological rivers’ regulation, renovation of small mid-field ponds, restoration of the forests along river banks.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 503; 81-90
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy rybackiego zagospodarowania starorzeczy w krajobrazie rolniczym Doliny Lyny
Autorzy:
Glinska-Lewczuk, K
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/800773.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
Dolina Lyny
krajobraz rolniczy
starorzecze
stawy rybne
zagospodarowanie rybackie
Lyna valley
agricultural landscape
old riverbed
fish pond
fishery management
Opis:
W pracy przedstawiono możliwości i problemy zagospodarowania starorzeczy na stawy rybne lub łowiska rekreacyjne dla wędkarzy w kontekście cech morfologicznych starorzeczy i własności fizykochemicznych ich wód. Zespół cech środowiska przyrodniczego starorzeczy, jak: morfologia, warunki termiczno-tlenowe, a także parametry jakości wody stwarzają możliwość ekstensywnego chowu ryb. Starorzecza mają dogodne warunki dla egzystencji organizmów stagnofilnych oraz chowu ryb karpiowatych limnofilnych (karp, lin, karaś) oraz drapieżnych (szczupak, sum). Na przykładzie starorzecza zaadaptowanego na staw rybny w Smolajnach stwierdzono w pierwszym roku duży przyrost jednostkowy ryb, tj. ok. 1,32 kg na sztukę karpia i 1,38 kg na sztukę suma na pokarmie naturalnym. Pozytywnym czynnikiem w funkcjonowaniu stawu jest stały dopływ dobrze natlenionej wody rzecznej. Jednakże reżim rzeczny jest także jednym z czynników przesądzających o tym kierunku wykorzystania i wymuszającym zakres inwestycji. Ponadto efektywność inwestycji obniża wykorzystanie pomp w celu osuszenia zbiorników, a także powszechne kłusownictwo. Z uwagi na niewielką opłacalność inwestycji, prezentowany obiekt służy głównie celom dydaktycznym, a w przyszłości wykorzystany zostanie także na łowisko rekreacyjne.
The study was carried out to recognize the possibilities and problems concerning management of oxbow lakes as the fish ponds and also as the terrain of recreation fishing, consider morphological qualities of oxbow lakes, chemical and physical parameters of water. The complex of natural environment conditions such as morphology, oxygen and thermal conditions as well as the water quality create the possibility for extensive fish breeding in such reservoirs. Oxbow lakes are favorable for living of stagnant water organisms as well as breeding of cyprinids (carp Cyprinus carpio, tench Tinca tinca, crucian carp Carassius carassius) and predatory fish (pike Esox lucius, sheatfish Silurus glanis). First year of breed gave quite large annual growth of carp on natural food (on average 1375 g). An advantageous factor in the pond operation system is a constant inflow of well oxygenated river water. However, the hydrological regime of river is one of main factors limiting transformation of an oxbow lake into fish pond. Moreover, the efficiency of investment is not too high due to difficult ponds emptying that needs the pumps to be used. There is also a serious problem with poaching. Due to low economic efficiency presented object is assigned mainly for educational purposes and its recreational utilization may be possible in the future.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 503; 91-100
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The use of a geochemical method in the detection of groundwater discharge to floodplain lakes
Zastosowanie metody geochemicznej do identyfikacji zasilania podziemnego starorzeczy
Autorzy:
Glinska-Lewczuk, K.
Burandt, P.
Banaszek, Z.
Chormanski, J.
Slapinska, M.
Timofte, C.
Serwotka, L.
Sawczyn, J.
Jarzab, N.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/84954.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
geochemical method
detection
ground water
discharge
flood plain lake
oxbow lake
hydrological connectivity
thermal gradient
aeration
Opis:
Water quality parameters of floodplain lakes may be indicative of the intensity of groundwater recharge. The main assumption made in the study is that the direct influence of groundwater recharge is reflected in the vertical gradient of temperature and aeration along the whole water column. Considering this, we seasonally monitored physical and chemical properties of 22 oxbow lakes in postglacial river valleys (the Słupia, Drwęca and Łyna rivers) in temperate climate zone in the southern watershed of the Baltic Sea (N Poland). The results were compared with groundwater samples from transects of piezometers located near the floodplain lakes. The floodplain water bodies showed variability (both in vertical and spatial dimensions) in temperature, aeration and electrolytic conductivity, affected mainly by different sources of water supply. The temperatures and dissolved oxygen contents declined not only with the increasing depth of water and a distance from the river channel, but also a significant drop in the parameters’ values have been associated with groundwater recharge within the floodplain edge.
Parametry jakości wód w jeziorach rzecznych mogą być traktowane jako indykatory intensywności zasilania podziemnego. Głównym założeniem prowadzonych badań był bezpośredni wpływ zasilania podziemnego na jakość wód starorzeczy zidentyfikowany na podstawie gradientu temperatury i natlenienia wody w przekrojach pionowych i podłużnych zbiorników. Uwzględniając tę hipotezę, monitoringowi poddano właściwości fizyczne i chemiczne wody w 22 starorzeczach północnej Polski (w dolinie rzeki Słupi, Drwęcy i Łyny) położonych w umiarkowanej strefie klimatycznej, w warunkach fizyczno-geograficznych południowego zlewiska Bałtyku. Wyniki uzyskane z monitoringu wód starorzeczy porównano z jakością wód gruntowych badanych w piezometrach położonych w pobliżu jezior rzecznych. Badane zbiorniki charakteryzowały się dużą zmiennością cech fizykochemicznych, głównie natlenienia, przewodności elektrolitycznej wynikającej z różnych źródeł pochodzenia wody. Badania wykazały, że zarówno temperatura, jak i koncentracje tlenu rozpuszczonego zmniejszają się nie tylko wraz ze wzrostem głębokości zbiorników i odległości względem rzeki, ale także znaczący spadek tych wskaźników związany jest z zasilaniem gruntowym u podnóży krawędzi dolin rzecznych.
Źródło:
Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline; 2013, 17
1643-0115
Pojawia się w:
Baltic Coastal Zone. Journal of Ecology and Protection of the Coastline
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Variability of zinc content in soils in a postglacial river valley – a geochemical landscape approach
Zmienność zawartości cynku w glebach młodoglacjalnej doliny rzecznej w aspekcie krajobrazów geochemicznych
Autorzy:
Glinska-Lewczuk, K.
Bieniek, A.
Sowinski, P.
Obolewski, K.
Burandt, P.
Timofte, C.M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/14152.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Opis:
The paper presents the research results on the relation between the contents of total zinc and its bioavailable form (Zn) and physicochemical properties of soil carried out along three catenas in the postglacial valley of the middle Łyna River, in NE Poland. We focused on topographical factors to determine the amount of Zn in the soil in relation to specific geochemical landscape types. The analyzed soil showed a relatively low level of soil pollution with Zn and did not exceed the threshold values for soil contamination with Zn. The average Zn content amounted to 45.75 mg kg -1 d.m. and ranged from 8.80 to 176.26 mg kg -1 d.m. The heavy metal content in the soil was related to organic matter and clay fraction, while it was inversely proportional to the share of sandy fraction. Distribution of zinc showed variability due to factors derived from topography, soil heterogeneity in the river valley as well as fluvial processes taking place within the floodplain. Different geochemical landscapes showed depressive trends in both Zn and Zn contents along the catenas. It diminished from eluvial to transeluvial landscapes and increased again to superaqual landscape. Depressions after former river channel were favorable for the Zn accumulation. The most abundant in Zn were upper horizons of Fluvisols in superaqual landscape (45.12 mg kg –1 ) filling overgrown and terrestialized floodplain lakes. The share of Zn a was the highest in organic horizons of Fluvisols and achieved 51.4% of total Zn. The nature and power of functional links between the heavy metal mobility and the soil properties were determined with multivariate statistics and GAM models. Applied ordination statistics confirmed its usefulness in soil factor analyses.
Źródło:
Journal of Elementology; 2014, 19, 2
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw zlewni rolniczo-lesnej na funkcjonowanie systemu rzeczno-jeziornego na przykladzie strugi Wolki
Autorzy:
Glinska-Lewczuk, K
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/802284.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
sklad chemiczny
zlewnie rolniczo-lesne
struga Wolka
obieg materii
woda
jeziora przeplywowe
system rzeczno-jeziorowy
Opis:
W wyniku badań przeprowadzonych w latach 1998 - 2000 w zlewni pojeziernej o użytkowaniu rolniczo-leśnym stwierdzono, iż zbiorniki które są włączone w obieg poziomy wody (przepływowe) mają wpływ nie tylko na obieg wody, ale i substancji w niej zawartych. Wody krążące w systemie rzeka-jezioro są wrażliwe na dodatkową dostawę substancji ze zlewni użytkowanej rolniczo. Zbiorniki przepływowe odgrywają znaczącą rolę w regulacji odpływu rzecznego substancji biogennych. Porównanie składu chemicznego wód dopływających i odpływających z wybranych jezior wykazało, iż modyfikują one właściwości fizykochemiczne wód rzecznych. Oddziaływanie jezior uzależnione jest od cech morfometrycznych danego jeziora i położenia jego niecki względem nie tylko zlewni, ale także przepływającego przez niego cieku. Jeziora płytkie, zagrożone nadmierną dostawą materii ze zlewni bezpośredniej, przyjmując zbyt duże obciążenie jednostkowe składników mogą ulegać procesom degradacyjnym wód, co prowadzi w kierunku stopniowej samolikwidacji zbiorników.
The research conducted in the years 1998 - 2000 in the agricultural and forested drainage area, in the Olsztyn Lake District, showed that flow-through reservoirs have an influence on horizontal circulation not only of water but also of nutrients contained in the water. Water circulating in the river-lake system is sensitive to additional supply from agriculture. Flow-through lakes play a significant role in regulation of the nutrients outflow. The comparison of chemical properties of water flowing into and flowing out from the lake showed that the chemical and physical composition of water in the river continuum is depended on morphometrical properties of the lake, its location with respect to the supplying area and the watercourse flowing through the lake. Shallow lakes in danger of the excess supply from their direct basins may be destroyed by receiving excessive loads of nutrients.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2002, 484, 1; 163-173
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw uzytkowania zlewni na zanieczyszczenie wod rzecznych na przykladzie Narwi i jej doplywow. Czesc I. Wskazniki tlenowe
Autorzy:
Grabinska, B
Koc, J
Glinska-Lewczuk, K
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/807011.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
zanieczyszczenia organiczne
wskazniki tlenowe
doplywy
zlewnie rolnicze
jakosc wody
rzeka Narew
organic pollutant
oxygen index
tributary
agricultural catchment
water quality
Narew River
Opis:
W pracy przedstawiono wybrane wyniki oceny jakości wód rzecznych w systemie Narwi. Badania te stanowią integralną część szerokiego projektu badawczego, którego celem było określenie wpływu użytkowania zlewni na transport substancji rozpuszczonych w wodach Narwi i wybranych jej dopływów. W pracy dokonano (a) rozpoznania środowiska przyrodniczego zlewni oraz źródeł dostawy substancji chemicznych do wód płynących; (b) analizy mechanizmów odpływu wód i substancji rozpuszczonych w warunkach zróżnicowanej gospodarki agrarnej oraz (c) określenia jakościowych i ilościowych zmian dokonujących się w chemizmie wód jako skutku warunków istniejących w badanych zlewniach. Przedstawione w pracy jakościowe charakterystyki są efektem procesów, które rządzą zasilaniem koryta rzecznego w systemie o zróżnicowanych warunkach przyrodniczych oraz rolniczej działalności człowieka. Występujące zmiany jakości wody wzdłuż profilu podłużnego Narwi są rezultatem bezpośrednich dostaw zanieczyszczeń oraz z systemów niższych rangą taksonomiczną. Ze względu na średnią zawartość wskaźników ogólnego zanieczyszczenia substancjami organicznymi (BZT₅, ChZT) jakość wód Narwi oraz dopływów (Biebrzy, Pisy, Rozogi i Omulwi) różnicowała się od I (bardzo dobrej) do IV (niezadowalającej) klasy jakości.
Paper presented chosen results of the water quality assessment in the Narew river system. The study is an integral part of the wide research project aimed at the affect of land use on the transfer of dissolved substances with the Narew river and its tributaries. The paper contains: (a) recognition of natural environment of the basin and sub-basins and the sources of chemical substances entering flowing water; (b) analyses of outflows mechanisms of water and dissolved substances under conditions of diversified agricultural management; (c) seasonal changes in quality and quantity of water resulted from individual characteristics of the basins. Presented data concerning water quality are affected by the processes of riverbed supply with water under diversified environmental conditions and human agricultural activity. The changes in water quality occurring downstream the longitudinal profile of Narew river resulted from direct contamination, as well as from the water systems of lower taxonomical level. Due to average content of organic pollutants (BOD₅, COD), the water quality of Narew river and its tributaries (Biebrza, Pisa, Rozoga, Omulew) ranged from the Ist class of water purity (very good) to the IVth class (unsatisfactory).
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 503; 101-110
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw uzytkowania zlewni na zanieczyszczenie wod rzecznych na przykladzie Narwi i jej doplywow. Czesc II. Azot mineralny
Autorzy:
Grabinska, B
Koc, J
Glinska-Lewczuk, K
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/797000.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
doplywy
zlewnie rolnicze
zanieczyszczenia rolnicze
jakosc wody
zawartosc azotu
rzeka Narew
zanieczyszczenia wod
ladunek azotu
zwiazki azotowe
tributary
agricultural catchment
agricultural pollutant
water quality
nitrogen content
Narewka River
water pollutant
nitrogen
nitrogen compound
Opis:
W latach 1997-2003 przeprowadzono badania, mające na celu określenie jakościowych i ilościowych zmian dokonujących się w chemizmie wód Narwi i wybranych jej dopływów, jako skutku oddziaływań gospodarczych. Stwierdzono, że na wzrost stężenia oraz wielkości ładunku azotu wpływają: wzrost udziału terenów użytkowanych rolniczo, dopływ zanieczyszczeń komunalnych i spływy ścieków burzowych. Najniższe stężenia form azotu w wodach wystąpiły latem (średnio: 0,013 N·NO₂ 0,387 N-NO₃ i 0,309 N-NH₄ mg·dm⁻³), a najwyższe w porze zimowej. Zawartość N-NO₃ była o 71%, a N-NH₄ o 30% wyższa w stosunku do pory letniej. Odpływ azotu ze zlewni rolniczych (Orzą, Ruża i Rozogi) był o 68% wyższy od najniższego w zlewni rolniczo-leśnej z jeziorami (Pisy). We wszystkich badanych zlewniach dokonała się akumulacja azotu (w < 1). Istotny wpływ na wielkość odpływu składnika miała szata roślinna, właściwości gleby (skład granulometryczny) oraz struktura użytkowania zlewni, która warunkowała również formy występowania azotu w wodach rzecznych.
The studies aimed at quantification and qualification of changes in water chemistry of the Narew river and its chosen tributaries as affected by human economic activities were conducted within 1997-2003. It was found that the increase in nitrogen concentrations and loads resulted from extended share of cropland areas, the inflow of municipal sewage and rain water runoff. The lowest concentrations of nitrogen compounds in water were observed in summer (0.013 mg N-NO₂·dm⁻³, 0.387 mg N-NO₃·dm⁻³ and 0.309 mg N-NH₄·dm⁻³), whereas the highest in the winter season. The content of N-NO₃ was higher by 71% and N- NH₄ by 30%, in comparison to the summer. The N outflow from agricultural areas (Orz, Ruż, Rozoga) was higher by 68% than the lowest outflow from the rural-forest basin with the lakes (Pisa). Accumulation of N was stated (w < 1) in all of the studied basins. The nitrogen outflow was significantly affected by vegetation cover, soil properties (texture) as well as the structure of land use, conditioned also N forms in river water.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 503; 111-120
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wplyw uzytkowania zlewni na zanieczyszczenie wod rzecznych na przykladzie Narwi i jej doplywow. Czesc III. Fosfor
Autorzy:
Grabinska, B
Koc, J
Glinska-Lewczuk, K
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/807555.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
fosforany
doplywy
zawartosc fosforu
zlewnie rolnicze
zanieczyszczenia rolnicze
fosfor
jakosc wody
rzeka Narew
zanieczyszczenia wod
phosphate
tributary
phosphorus content
agricultural catchment
agricultural pollutant
phosphorus
water quality
Narew River
water pollutant
Opis:
W latach 1997-2003 prowadzono badania wpływu użytkowania terenu zlewni na zawartość fosforu w wodach Narwi i wybranych jej dopływów. Stwierdzono, iż wzrost stężenia fosforu w wodach rzecznych powodują: intensywne rolnictwo, spływy zanieczyszczeń komunalnych i spływy ścieków burzowych. Odpływ fosforu ogólnego wynosił średnio 1,06 kg rocznie z 1 ha zlewni ze zróżnicowaniem od 0,42-1,29 kg. Stężenie fosforu ogółem w wodach wynosiło 0,42 mg·dm⁻³ z wahaniami od 0,16-0,92 mg·dm⁻³. Fosfor fosforanowy stanowiły średnio 64% ogólnej zawartości fosforu w wodach. Najniższe stężenia fosforu w wodach stwierdzono wiosną (średnio 0,27 mg P·dm⁻³ ), a najwyższe w okresie letnim, gdy odpływ ze zlewni przewyższał bioakumulację. Najwyższe stężenia i odpływy fosforu stwierdzono w zlewniach rolniczych (Rozoga, Ruż, Orz), mniejsze w zlewni leśnej (Omulew) oraz mieszanych (Biebrza i górna Narew), a najniższy w zlewni rolniczo-leśnej z jeziorami (Pisa). Odpływ fosforu z wodami rzecznymi był 3-krotnie wyższy od odpływu z opadami w zlewniach rolniczych, podczas gdy w zlewniach rolniczo-leśnych był 1,5-krotny. Istotny wpływ na odpływ fosforu ze zlewni, obok szaty roślinnej, miały właściwości gleby, w tym skład granulometryczny. Dlatego z piaszczystej zlewni Omulwi, mimo że zaliczono ją do leśnych, odpływ był większy niż ze zlewni rolniczo-leśnych.
The influence of land use on phosphorus contents in water of the Narew river as well as its main tributaries, was studied in the period of 1997-2003. The research showed the increase of P concentrations resulted from intensive agriculture, municipal waste waters outflow and rainfall runoff. The average annual outflow of total phosphorus from 1 ha of basin area amounted to 1.06 kg (range of 0.42-1.29 kg·ha⁻¹). Average concentration of total phosphorus was 0.42 (range 0.16-0.92 mg·dm⁻³). Phosphate phosphorus amounted to 64% total P content in the tested water. The lowest concentrations were observed in spring (0.27 mg P·dm⁻³), whereas the highest in the summer, when the outflow exceeded bioaccumulation. Highest P concentrations and loads were stated in agricultural river basins (the Rozoga, Ruż, Orz), lower in forested (Omulew) and mixed (Biebrza and upper Narew) basins whereas the lowest values characterized agricultural- forested basins with the lakes (Pisa). The outflow of phosphorus with river water on agricultural areas was 3-times higher in comparison to its outflow with rain water; in case of agricultural-forested basin it was 1.5 times higher, respectively. An important factor limiting P outflow from the basins were soil properties especially grained structure. Thus, the sandy of basin Omulew river, although forested, showed the higher outflow than the agricultural-forested river basins.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2005, 503; 121-130
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Implementation of the model of proecological transport system
Autorzy:
Jachimowski, R.
Kłodawski, M.
Lewczuk, K.
Szczepański, E.
Wasiak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/245589.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
Tematy:
proecological transport system
transport
simulation
traffic modelling
emissions of harmful compounds of exhaust gases
Opis:
Paper presents assumptions to build simulation model allowing computational experimentation and inference on impact of various factors on transport modal split and the impact that transport has on environment. It presents a general mathematical model of environmentally friendly transport system and characterizes particular elements of this model. The structure of transport network is mapped with a graph. The characteristics describing elements of this structure, vehicles, and characteristics of harmful compounds emission are given. Model will be implemented in PTV VISUM environment – a tool supporting planning of transport processes as well as analysis and designing of transport systems. The model of proecological transport system developed in PTV VISUM will consist of model of demand for both passenger and freight transport, and model of transport network cooperating with various means of transport. Road and rail vehicles for passenger and freight transport are characterized and divided into groups according to type of fuel and harmful emission. The demand for transport services and emission of exhaust gases components are reflected in model of proecological transport system of Poland. The last part of paper presents a sample of preliminary research on estimating emission from particular type of vehicle.
Źródło:
Journal of KONES; 2013, 20, 4; 129-139
1231-4005
2354-0133
Pojawia się w:
Journal of KONES
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Decision Problems in Developing Proecological Transport System
Problemy decyzyjne kształtowania proekologicznego systemu transportowego
Autorzy:
Jacyna, M.
Wasiak, M.
Lewczuk, K.
Chamier-Gliszczyński, N.
Dąbrowski, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1813776.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
EMITRANSYS model
transport system
transport
environment
simulation
emission of harmful exhaust compounds
Model EMITRANSYS
system transportowy
środowisko
symulacja
emisja szkodliwych związków spalin
Opis:
Transport systems are of key importance for functioning of the economy and development of society. Due to the constant increase in transport volumes, the impact of transport on the natural environment and human health has also become critical. The pro-ecological aspects are therefore indispensable design factors that reflected in the construction of vehicles and transport infrastructure as well as in the planning, organization and legal regulation of transport. The environmental pollution resulting from mobile sources of harmful compounds of exhaust gases such as trucks and passenger cars with combustion engines of all kinds, as well as means of railway transport and other modes of transport are of particular importance. The pollution resulting from internal combustion engines use translates into the emission of harmful exhaust components, in particular carbon monoxide CO, hydrocarbons HC, nitrogen oxide NO, nitrogen dioxide, NO2, particulates of various sizes PMx and carbon dioxide CO2. Additionally, the noise and vibration, soil and water pollution, and environmental fragmentation must be considered. Reducing these negative factors while increasing the volume of passenger and freight transport requires development of new types of vehicles and methods of organization, which are the subject of this paper. The paper discusses pro-ecological shaping of rail and road transport systems for passenger and freight transport in the scale of country. The basic factors influencing the development of transport system, their impact on the environment and way of modelling are discussed. The original model EMITRANSYS developed in the PTV VISUM environment was presented. The model is used for modeling of operation and development of large-scale transport systems with regard to emission of harmful exhaust compounds and noise. The features of the tool and application possibilities are discussed. Next, the components of the model are presented: model of transport network (road and rail) along with the characteristics of network sections and nodal points enabling changing the type of transport (commodality) and regions, the demand model for freight transport and demand model for passenger transport. The demand model for freight transport was based on the NST classification of loads, and the demand model for passenger transport was based on the divisions of travel motivation typical for transport feasibility studies. The railway and road transport network operate in parallel and are loaded with the same traffic flows. The decision about choosing the type of transport and the route in the network (distribution of the traffic flow) is simulated in PTV VISUM according to the given criterion. In this case, the criterion is the emission volume and simultaneous implementation of the set transport tasks. Then, the rolling stock in passenger and freight road transport and rail transport, the types of engines, fuel used and EURO emission standards were discussed. On this basis, a formal mathematical model that minimizes the emission of harmful exhaust compounds as a function of the distribution of traffic flow to the network is discussed. The results of the General Movement Measurement (2015), approximated for 2020, were used to calibrate the model. The article ends with an analysis of the case for the transport network of Poland and conclusions.
Systemy transportowe mają kluczowe znaczenie dla funkcjonowania gospodarki oraz rozwoju społeczeństwa. Ze względu na stały wzrost skali przewozów, krytyczny stał się także sposób oddziaływania transportu na środowisko naturalne oraz zdrowie człowieka. Aspekty proekologiczne są więc niezbędnymi czynnikami projektowymi, które mają swoje odzwierciedlenie w konstrukcji pojazdów i infrastruktury transportowej, a także w mechanizmach planowania, organizacji i regulacji prawnej przewozów. Szczególnie istotne jest zanieczyszczenie środowiska wynikające z wykorzystania mobilnych źródeł emisji szkodliwych związków spalin takich jak samochody ciężarowe i pasażerskie z silnikami spalinowymi wszystkich rodzajów, a także środki transportu kolejowego oraz innych gałęzi transportu. Zanieczyszczenie wynikające z wykorzystania silników spalinowych przekłada się na emisję szkodliwych składników spalin, a w szczególności tlenku węgla CO, węglowodorów HC, tlenku azotu NO, dwutlenku azotu, NO2, cząstek stałych o różnych rozmiarach PMx i dwutlenku węgla CO2. Do tego dochodzi hałas i wibracje, zanieczyszczenie gleby i wód oraz fragmentacja środowiska. Zmniejszanie tych negatywnych czynników przy jednoczesnym wzroście wielkości przewozów pasażerskich oraz towarowych wymaga opracowania nowych rodzajów środków transportu i metod organizacji transportu, które są przedmiotem tego artykułu. W artykule podjęto tematykę proekologicznego kształtowania systemów transportowych kolejowo-drogowych realizujących przewozy pasażerskie oraz przewozy towarowe w skali kraju. Przedstawiono podstawowe czynniki wpływające na rozwój systemu transportowego i jego wpływu na środowisko, omówiono ich wpływ oraz sposoby modelowania. Przedstawiono autorski model EMITRANSYS zbudowany w środowisku PTV VISUM, służący do modelowania działania i rozwoju systemów transportowych w dużej skali z uwzględnieniem emisji szkodliwych związków spalin oraz hałasu. Omówiono cechy narzędzia i możliwość jego wykorzystania. Następnie przedstawiono składowe modelu: model sieci transportowej (drogowej i kolejowej) wraz z charakterystyką odcinków sieci i punktów węzłowych umożliwiających zmianę rodzaju transportu (komodalność) oraz rejonów, model popytu na przewozy towarowe oraz model popytu na przewozy pasażerskie. Model popytu na przewozy towarowe został przygotowany w oparciu o klasyfikację NST ładunków, zaś model popytu na przewozy pasażerskie został oparty oparto o typowe dla studiów wykonalności w transporcie podziały motywacji podróży. Sieć transportowa kolejowa i drogowa działają równolegle i obciążane są tymi samymi potokami ruchu. Decyzja o wyborze rodzaju transportu oraz drogi w sieci (rozłożenie potoku ruchu) jest symulowana w PTV VISUM zgodnie z zadanym kryterium. W tym przypadku kryterium wielkości emisji przy jednoczesnej realizacji zadanych zadań przewozowych. Następnie omówiono tabor realizujący przewozy w transporcie drogowym pasażerskim i towarowym oraz w transporcie kolejowym wraz z rodzajami silników, stosowanego paliwa i norm emisji EURO. Na tej podstawie omówiono formalny model matematyczny minimalizujący emisję szkodliwych związków spalin w funkcji rozłożenia potoku ruchu na sieć. Do kalibracji modelu wykorzystano wyniki Generalnego Pomiaru Ruchu (2015), aproksymowane na rok 2020. Artykuł kończy się analizą przypadku dla sieci transportowej Polski oraz wnioskami.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 2; 1007-1025
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies