Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Lewaszkiewicz, Tadeusz" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-40 z 40
    Tytuł:
    Rola najstarszych zasad pisowni (odrębnych traktatów ortograficznych i części gramatyk) oraz elementarzy w rozwoju języków słowiańskich
    The role of the oldest spelling rules (separate grammatical treatises and some grammars) and reading primers in the development of Slavic languages
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28409120.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-31
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    języki słowiańskie
    słowiańskie traktaty ortograficzne
    słowiańskie elementarze
    Slavic languages
    Slavic spelling treatises
    Slavic primers
    Opis:
    Spelling treatises, spelling rules in grammars, and reading primers played a major role in the development of most Slavic languages. On occasion, the primers were also the main source of knowledge on the basics of mathematics, geography, natural science, history etc. Of particular essence in language policy were those spelling treatises and primers that furthered Slavic spelling reforms.
    Traktaty ortograficzne, zasady pisowni w gramatykach i elementarze odgrywały dużą rolę w rozwoju większości języków słowiańskich. Czasem elementarze były także głównym źródłem wiedzy z podstaw matematyki, geografii, przyrody, historii itd. Szczególnie istotne w polityce językowej były te traktaty ortograficzne i elementarze, które uczestniczyły w realizacji słowiańskich reform językowych.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2023, 2 (28); 109-132
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O r frykatywnym (ř) i śladach r frykatywnego (ř) w historii języka polskiego, w polskich gwarach etnicznych oraz w polszczyźnie południowo- i północnokresowej
    The fricative r (ř) and traces of the fricative r (ř) in the history of the Polish language, in Polish ethnic dialects and in Polish spoken in the southern and northern parts of the Polish pre-war Eastern Borderland [Kresy]
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850449.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-22
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    fricative r (ř)
    Polish language history
    Polish spoken in the southern and northern parts of the Polish pre-war Eastern Borderland
    dialectology
    r frykatywne (ř)
    historia języka polskiego
    polszczyzna południowo- i północnokresowa
    dialektologia
    Opis:
    Autor omawia i porównuje poglądy językoznawców polskich na temat powstania i rozwoju r frykatywnego (ř) w języku staropolskim i rozwoju r frykatywnego (ř) w różnych odmianach języka polskiego. Nie można wykluczyć, że niektórzy badacze mylili brzmienie ř z rž. Dlatego postuluje się przebadanie istniejących nagrań gwar polskich i kaszubskich z wykorzystaniem nowszych programów komputerowych. Należy również ustalić podobieństwa i różnice w realizacji ř w języku czeskim i w niektórych gwarach polskich oraz kaszubskich.
    The author discusses and compares the views of Polish linguists on the origin and development of the fricative r (ř) in Old Polish and the development of the fricative r (ř) in various regional dialects of the Polish language. It cannot be ruled out that some researchers mistakenly confused the sound ř with rž. Therefore, a proposal is put forward to analyse the existing recordings of Polish and Kashubian dialects by means of more modern computer software. The similarities and differences in the realization of ř in the Czech language and in some Polish and Kashubian dialects should also be investigated.
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2022, 15; 101-117
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A model monograph of Slovenian antroponymy and toponymy
    Wzorowa monografia słoweńskiej antroponimii i toponimii
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084463.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Slovenian language
    anthroponymy
    toponymy
    Tolminsko
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 217-222
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A breakthrough book about the Polish-Eastern Slavic linguistic borderland
    Przełomowa książka o polsko-wschodniosłowiańskim pograniczu językowym
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084492.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    dialects
    Polish-East Slavic language borderland
    lexical borrowings
    relict Polish-East Slavic references
    Opis:
    The discussed and reviewed book may be considered not merely a collection of word studies, but also a monograph dealing with lexical language contacts in the Polish-Eastern Slavic linguistic borderland. The authors examine more than 30 dialect words against the background of imposing Polish and East Slavic linguistic material, utilise the extensive subject literature, and apply modern dialectological research and language contact theory methods. Their main academic achievements include a precise delineation of the extent of East Slavic lexical borrowings in Polish dialect and a convincing verification of the criteria used to determine them. These efforts also allowed them to discover relict Polish-East Slavic references, previously considered borrowings from Ruthenian languages, in the examined lexical material. The publication, due to its advantages in material, theory and methodology, should serve as a model of research on dialectal linguistic borderlands for Slavic language studies. I believe that the book of Dorota Krystyna Rembiszewska and Janusz Siatkowski should deserves to be rated highly.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2020, 69; 213-222
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Słownik gwary i kultury Kujaw, t. 1. A-H. Oprac. Zofia Sawaniewska-Mochowa (hasła A-Ć), Włodzimierz Moch (hasła D-H). Zespół Redakcyjny: Anna Paluszak-Bronka, Zofia Sawaniewska-Mochowa, Mirosława Wronkowska-Dimitrowa, Krzysztof Kołatka, Włodzimierz Moch. Redakcja naukowa: Zofia Sawaniewska-Mochowa. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz 2017, ss. 335
    Autorzy:
    LEWASZKIEWICZ, TADEUSZ
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/970870.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Opis:
    Słownik gwary i kultury Kujaw, t. 1. A-H. Oprac. Zofia Sawaniewska-Mo-chowa (hasła A-Ć), Włodzimierz Moch (hasła D-H). Zespół Redakcyjny: Anna Paluszak-Bronka, Zofia Sawaniewska-Mochowa, Mirosława Wron-kowska-Dimitrowa, Krzysztof Kołatka, Włodzimierz Moch. Redakcja na-ukowa: Zofia Sawaniewska-Mochowa. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazi-mierza Wielkiego, Bydgoszcz 2017, ss. 335
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2019, 76/1; 187-189
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O zapisach fonetycznych polskiej i słowiańskiej mowy ludowej i potocznej
    Phonetic transcriptions of Polish and Slavic rural and colloquial speech.
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498414.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    dialektologia
    polonistyka
    slawistyka, transkrypcja fonetyczna
    transkrypcja uproszczona
    polszczyzna kresowa
    współczesna akustyka mowy
    dialectology
    Polish language studies
    Slavic language studies
    phonetic transcription
    simplified transcription
    Borderlands dialect
    contemporary speech acoustics
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2017, 9; 183-198
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Florilegium in honorem Alexandri Isačenko. Ad iubilaeum centenarium oblatum, red. Anton Eliáš, L’ubor Matejko, Katedra ruského jazyka a literatúry Filozofickej fakulty Univerzity Komenského v Bratislave, Bratislava 2011, ss. 132+7 s. nlb.
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/776761.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2015, 72/1; 236-237
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    PROBLEMY NORMALIZACJI I KODYFIKACJI W HISTORII JĘZYKA DOLNOŁUŻYCKIEGO I JĘZYKA GÓRNOŁUŻYCKIEGO
    The issues of standardization and codification in the history of the Upper Sorbian and Lower Sorbian languages
    Autorzy:
    LEWASZKIEWICZ, TADEUSZ
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/776774.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Lower Sorbian language
    Upper Sorbian language
    standardization and codification of Sorbian languages
    Sorbian grammars
    Sorbian lexicography
    analogous spelling
    K. B. Pful
    intellectualization of language
    Opis:
    The subject of the article is a process of standardisation and codification of the Upper Sorbian and LowerSorbian languages. The author enumerates and reviews the most important grammars and dictionaries codifying the Sorbian language, stresses the influence of the Maćica Serbska cultural and educational associations on arriving at a common Upper Sorbian standard and demonstrates the role of the Czech language in developing Sorbian standards.
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2018, 75/1; 185-198
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Александр Дмитриевич Дуличенко, Основы славянской филологии. Историко-етнографическая и етнолингвистическая проблематика, Т. I–II, Uniwersytet Opolski – Instytut Filologii Polskiej, Opolskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Opole 2011, ss. 526+640
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/777069.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2016, 73/1; 215-216
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    III Међунаодни Конгрес Слависта (Веоград, 18–25.IX.1939). Репринт -издање материjала неодржаног конгреса. Приредио Богољуб Станковић, Славистичко Друштво Србиjе, Веоград 2008, XXVII + ss. 785
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/777072.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2016, 73/1; 212-214
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewa Woźniak, Przełomowe dwudziestolecie. Lata 1918-1939 w dziejach języka polskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2020, ss. 218
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2102995.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2020, 77/1; 178-180
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zainteresowania językoznawcze Zygmunta Krasińskiego
    The linguistic interests of Zygmunt Krasiński
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2103017.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Zygmunt Krasiński
    linguistic interests of writers
    Opis:
    Zygmunt Krasiński devoted much if his attention to the “philosophical” essence of the language and the origins of various tongues. His conjectures, based on speculative and mystic philosophy, are of no scientific importance; rather, they reflect the author’s strong attachment to religion. While not original, his views on the role of a mother tongue in preserving national identity are correct. The writer was interested in spelling and correct grammatical usage of the Polish language. He also focused on assessing the style of texts written in Polish and French. His views were hardly innovative, offering some value in comparison with the 19th century theory of style. Other language-related mentions: the sophistication of Juliusz Słowacki’s language and proposals of baby names based on “inspired” etymological ideas, are inconsequential.
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2020, 77/1; 93-101
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czesko-łużyckie kontakty językowe od X/XI do XXI wieku
    Czech-Sorbian linguistic contacts from the tenth / eleventh to the twenty-first century
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/908842.pdf
    Data publikacji:
    2018-09-12
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Sorbian languages history
    lexical bohemisms
    contacts between Czech and the Sorbian languages
    historia języków łużyckich
    bohemizmy leksykalne
    czesko-łużyckie kontakty językowe
    Opis:
    Wpływy języka czeskiego dotyczą średniowiecznej i późniejszej łużyckiej terminologii chrześcijańskiej oraz piśmiennictwa religijno-biblijnego do XIX w. Od lat czterdziestych XIX w. język czeski oddziaływał intensywnie na system leksykalny i odmiany stylistyczne górnołużyckiego języka literackiego. Słownik Pfula (1866) i piśmiennictwo górnołużyckie XIX w. (głównie prasa) dokumentują ponad tysiąc jednostek leksykalnych czeskiego pochodzenia, z których tylko część zadomowiła się w górnołużyckim na stałe lub na pewien czas. Bohemizmów jest znacznie mniej w języku dolnołużyckim, do którego w większości przeniknęły one z górnołużyckiego.
    The influences of Czech are evident in medieval and later Christian terminology as well as religious and Biblical Sorbian writings up to the 19th century. From the 1840s onward, Czech intensely affected the lexical system and style variations of literary Upper Sorbian. The Pful dictionary (1866) and 19th century Upper Sorbian writings (mainly the press) document over one thousand lexical units derived from Czech, only some of which found either a permanent or temporary place in Upper Sorbian. Bohemisms are much less frequent in Lower Sorbian, the penetration occurring mostly via Upper Sorbian. 
    Źródło:
    Bohemistyka; 2017, 4; 359-382
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hasła z gwiazdkami w "Słowniku prasłowiańskim" (1974–2001) pod redakcją Franciszka Sławskiego
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/38631082.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Proto-Slavic language
    etymology
    Slavic etymological dictionaries
    Franciszek Sławski
    Oleg N. Trubachev
    język prasłowiański
    etymologia
    słowiańskie słowniki etymologiczne
    Oleg N. Trubaczow
    Opis:
    Volumes 5–8 of the Proto-Slavic Dictionary (Słownik prasłowiański, 1974–2001), edited by Franciszek Sławski, include 116 asterisked entries; 109 of them concern the Etymological Dictionary of Slavic Languages (Ėtimologicheskiĭ slovarʹ slavianskikh iazykov, 1974–2018), edited by O. N. Trubachev, and the remaining 7 – other authors and Slavic dictionary sources. The entries in question almost exclusively contain strongly critical assessment of reconstruction and etymologisation of particular items of Slavic lexis proposed in those publications. Although the asterisked entries (authored mainly by Sławski) are certainly of high scholarly standard, some of the proposals they criticise should be considered viable. Possibly, those hypotheses can be positively verified in the future, when we have a more extensive knowledge on historical and modern Slavic dialectal lexis and appellative vocabulary preserved in onomastic material.
    W tomach 5–8 Słownika prasłowiańskiego (1974–2001) pod redakcją Franciszka Sławskiego znajduje się 116 artykułów hasłowych z gwiazdkami – 109 dotyczy Etymologicznego słownika języków słowiańskich (1974–2018) pod redakcją O. N. Trubaczowa, 7 zaś innych autorów i kompendiów slawistycznych. Hasła z gwiazdkami zawierają prawie wyłącznie jednoznacznie krytyczne oceny rekonstrukcji prasłowiańskich i innych przejawów etymologizowania leksyki słowiańskiej. Hasła z gwiazdkami (zredagowane głównie przez F. Sławskiego) zasługują na wysoką ocenę. Część skrytykowanych etymologii należy jednak potraktować jako wartościowe hipotezy. Być może w przyszłości zostaną one pozytywnie zweryfikowane, gdy lepiej poznamy dawną oraz istniejącą współcześnie słowiańską leksykę gwarową i słownictwo pospolite zawarte w słowiańskich materiałach onomastycznych.
    Źródło:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2020, 55
    0081-7090
    2392-2435
    Pojawia się w:
    Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Elżbieta Skorupska-Raczyńska, Językowa kreacja świata w utworach Elizy Orzeszkowej (wybrane zagadnienia). Wydawnictwo Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim, Gorzów Wielkopolski 2016, ss. 233
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/39781117.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2021-2022, 78/1-79/1; 151-153
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O potrzebie opracowania dziejów kresowej polszczyzny nowogródzkiej
    On the need to write a history of the Polish dialect of Nowogródek
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/39782863.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    history of the Polish language
    North Borderland and Novogrudok
    Polish dialects
    language of Adam Mickiewicz
    Opis:
    The Polish dialect of Novogrudok is one of the variations that make up the North Borderlands Polish language, next to the Vilnius and Kaunas dialects, to name just two. A detailed study of this regional historical Polish dialect is important because of the history of the Polish language spoken in the North Borderland, and primarily due to the possible enrichment of the knowledge of the language used by Adam Mickiewicz. The article contains the names of authors and titles of 16th to 19th century works that might be useful in writing the history of the Polish dialect spoken in Novogrudok.
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2023, 80/1; 119-129
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pre-Reformation and Reformation Influences on the Development of European Literary Languages
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/35186221.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    pre-Reformation
    Reformation
    Bible translations into European languages
    language contacts
    and standardisation of languages
    Opis:
    The pre-Reformation and Reformation social and religious movements contributed to the development of biblical and religious as well as journalistic and polemical writings, which had a significantly positive impact on the increase in functional efficiency and standardisation of European languages. Translations of The Bible played a special role in the development of European languages as texts with the highest linguistic prestige. Not only did Luther’s Bible (1522–1534) contribute to the unification of German literary language, but its 16th-century translations had an outstanding influence on the development of Dutch and the Scandinavian languages, i.e. Danish, Swedish and Icelandic. The language of Protestant translations of The Bible was regarded in the 16th–17th centuries in France and England as a model of stylistic excellence. Prior to the 16th century, there were fairly rich Celtic writings (Irish, Scottish, Welsh and Cornish), but they were undoubtedly greatly enriched between the second half of the 16th century and the first quarter of the 19th century by Protestant translations of The Bible and other religious texts. The translation work by the Czech brothers (ideological supporters of the Reformation) – Blahoslav’s New Testament (1564) and the Kralice Bible (1579–1593) – is a symbol of the linguistic prowess of the 16th-century Czech language as well as the basis for its rebirth in the 19th century. The linguistic consciousness of the Slovaks was long influenced by the Kralice Bible. Hungarian and Polish Reformation translations of The Bible enriched the history of these languages considerably. A number of European languages owe their actual literary beginnings to the Reformation: Finnish and Estonian (Finnish languages), Latvian and Lithuanian (Baltic languages), Upper Lusatian, Lower Lusatian and Slovene (Slavonic languages). In Croatia, prints financed by Reformation supporters appeared in the 16th century. The Serbian Orthodox New Testament (1847) by Karadžić and The Old Testament (1868) by Daničić were published by the Protestant publishing house of the British Bible Society in London, which also published a translation of the Bulgarian Catholic Slaveykov Bible (1871).
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2023, 30, 2; 79-96
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Łużyckie materiały językowe w Atlasie języka i kultury ludowej Wielkopolski
    Lusatian linguistic materials in the Atlas of Great Poland folk language and culture
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498402.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
    Tematy:
    dialektologia
    dialekt wielkopolski
    języki łużyckie
    polsko-łużyckie pogranicze językowe
    Opis:
    The “Atlas of Greater Poland’s regional language and folk culture” greatly extends the knowledge on the linguistic relations between Lusatia and the south-west of Great Poland. Comments on 42 maps (cf. II.1.) contain findings and suggestions typically absent from dialectology monographs and articles published to date. These may include actual linguistic relations between Lusatia on the one hand and Great Poland and north-western Silesia on the other. However, a hypothesis that they are at least in part remains of native linguistic elements brought by Lusatian migrants who, long ago, adopted the Polish language, cannot be excluded.It appears that our knowledge on the linguistic relations between Lusatia and Greater Poland can be extended by means of thorough comparative studies, namely 11 comments on maps (cf. II.4.) Common customs connecting Lusatia with western and southern Greater Poland are also worthy of attention (cf. II.5.).
    Atlas języka i kultury ludowej Wielkopolski dosyć znacznie wzbogaca wiedzę o związkach językowych Łużyc z zachodnią i południowo-zachodnią Wielkopolską. W komentarzach do 42 map (zob. II.1.) zawarto ustalenia i sugestie, których w większości nie znajdziemy w dotychczas wydanych monografiach dialektologicznych oraz w artykułach. Mogą to być rzeczywiste związki językowe łączące Łużyce z Wielkopolską i północno-zachodnim Śląskiem, ale nie można również hipotetycznie wykluczyć, że są to przynajmniej częściowo rodzime elementy językowe po przesiedleńcach z Łużyc, którzy dawno temu językowo się spolonizowali.Wydaje się, że znajomość związków językowych łużycko-wielkopolskich mogą pogłębić wnikliwe badania porównawcze z łużycczyzną. Chodzi o 11 komentarzy do map (zob. II.4.). Na uwagę zasługują również wspólne zwyczaje łączące Łużyce z zachodnią oraz południową Wielkopolską (zob. II.5.).
    Źródło:
    Gwary Dziś; 2019, 11
    1898-9276
    Pojawia się w:
    Gwary Dziś
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teoria i praktyka etymologiczna Samuela Bogumiła Lindego na tle jego komparatystyki językoznawczej
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/776827.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    J. Dobrovský
    S.B. Linde
    etymology
    Opis:
    Linde’s theory and practice of etymology must not be evaluated solely through the lens of modern linguistics, but also from the point of view of late 19th century language (especially Slavic language) studies. Against the general background of late 18th/early 19th century linguistics, his theory of etymology may be granted tentative approval, even though it contains many mistakes and nonsensical conclusions. Linde compiled the views of many of his predecessors (such as de Brosses, de Gébelin, Adelung, Ihre, Wachter and Dobrovský), but also attempted to modify some of their thoughts and add his own. It is not true (as stated in Zwoliński 1981) that no connection exists between the etymological theories of Dobrovský and Linde. The Polish lexicographer did indeed partially utilise the Czech’s work. Such approval cannot, however, be extended to Linde’s etymological practices as regards comparing Polish and Polish-Slavic lexical material: even though 65% (i.e. 547) of etymological fields contain correctly compiled vocabulary, mistakes occur in 35% (i.e. 292) of them. That Linde’s etymology-deriving principles were ineffective is evidenced by the fact that each of these 292 etymological fields should – based on the state of knowledge in the late 19th/early 20th century – be split into from 2 to 19 etymological fields. On the other hand, his etymological lists that cite words from many Indo-European languages, such as Polish and other Slavic languages, Latin, Greek, German and Baltic languages, and Sanskrit, should be viewed with some approval. Most of the comparisons found in Linde’s etymological treatise, which contains about 1,300 entries, bear similar marks of plausibility. The possibility of Bopp, Rask and Grimm being familiar with the inquiries of the Polish lexicographer and amateur linguist cannot be excluded. In the 19th century, Linde’s etymological principles influenced the so-called inspired linguists, including J. Kamiński, J. Lelewel, A. Mickiewicz and C.K. Norwid.
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2017, 74/1; 41-75
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Władysław Kupiszewski, Wybrane nazwy temporalne w gwarach polskich, „Z Prac Towarzystwa Kultury Języka”, Tom IX, Wydawnictwo BEL, Studio Sp. z o.o., Warszawa 2012, ss. 146+mapa.
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/776944.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2013, 70/1; 177-178
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybór tekstów. Z dziejów języka polskiego. Do połowy XIX w. (Tom 1), (...). Od połowy XIX w. (Tom 2), pod redakcją Marka Cybulskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2015, ss. 630+688
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/776960.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2016, 73/1; 222-224
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zdzisław Stieber (1903–1980). Materiały i wspomnienia, pod redakcją Doroty K. Rembiszewskiej, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy. Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2013, ss. 296
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/776963.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2016, 73/1; 219-221
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dolnołużycki i górnołużycki – języki zagrożone czy wymierające?
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/777022.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Upper-Sorbian
    Lower-Sorbian
    endangered languages
    extincting languages
    multilingualism
    sociolinguistic
    Opis:
    Lower- and Upper-Sorbian of the protestant Upper Lusatia are extincting languages. Upper Sorbian in catholic Upper Lusatia is an endangered language. The Lusatians will eventually loose the fight for their national and linguistic survival because the majority of them care mainly for the material comfort and the national aims are of secondary importance. The author finds the Lusatians themselves responsible for the current linguistic situation in Lusatia.
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2014, 71/1; 37-53
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ANDRZEJ BAŃKOWSKI O SŁOWNIKU LINDEGO
    ANDRZEJ BAŃKOWSKI ON THE LINDE DICTIONARY
    Autorzy:
    LEWASZKIEWICZ, TADEUSZ
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/777090.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Andrzej Bańkowski
    Linde’s Dictionary
    Polish lexicography
    etymology
    history of Polish linguistics
    Opis:
    Bańkowski’s review of the first edition of Linde’s Dictionary (1807–1814) and the emendations and supplements introduced by the editors of the second edition of the work (1854–1860) was less than glowing (e.g. “clearly unfinished, prematurely printed”). These opinions need to be firmly rejected. Bańkowski’s nearly 330 statements inserted in the entries of his etymological dictionary contain mostly or at least partially valid observations concerning Linde’s Dictionary. Linde’s lexicographic work did, in fact, represent an important reading source for Mickiewicz. However, Bańkowski’s opinion that it had a decisive influence on the poet’s linguistic development cannot be corroborated.
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2019, 76/1; 83-92
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Między ideą wspólnego języka słowiańskiego i słowiańskimi mikrojęzykami literackimi
    Between the Idea of a Common Slavic Language and Slavic Literary Microlanguages
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/911087.pdf
    Data publikacji:
    2014-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    slavophilism
    Slavic reciprocity
    Pan-Slavism
    common Slavic language
    “Slavic Esperanto”
    Slavic literary microlanguages
    J. Križanić
    J. Kollár
    S.B. Linde
    J. Herkel’
    M. Majar
    A.S. Budilovič
    Opis:
    The idea of a common Slavic language has been strictly connected with the history of Slavophilism. The concept to use Russian or Old Church Slavonic as an all-Slavic language found numerous advocates. Apart from this, the projects of artificial all-Slavic languages were elaborated, that is “Slavic Esperanto”. Until today, we have come to know 29 such projects, among others, by J. Križanić, S.B. Linde (mainly on the basis of the Polish language), J. Herkel, M. Majar. A manifestation of the disintegration of the Slavic linguistic world is the formation of the so-called Slavic literary microlanguages. Nowadays, there exists more than 20 of such languages or the attempts of their codification.
    Źródło:
    Poznańskie Spotkania Językoznawcze; 2014, 27; 73-84
    2082-9825
    2450-0259
    Pojawia się w:
    Poznańskie Spotkania Językoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świadomość językowa i zainteresowania językoznawcze Adama Naruszewicza
    Adam Naruszewicz’s Linguistic Awareness and Interests
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044180.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Adam Naruszewicz
    linguistic interests of writers
    etymological analysis
    Opis:
    Adam Naruszewicz, the eminent Enlightenment-era writer and father of modern Polish historiography was, like many authors before and after him, interested in linguistic issues. In his letters and in a preface to a translation of Tacitus’ works, he discussed the style of literary texts as well as the culture and the proper use of Polish among eighteenth-century educated classes. In his historical works, he advanced etymologicalideas, both his own and those borrowed from other authors, and also mentioned the relationships between Indo-European and non-Indo-European languages.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2020, 27, 2; 85-97
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Violetta Jaros, Studia nad językiem i stylem pism naukowych Joachima Lelewela. Wydawnictwo im. Stanisława Podobińskiego Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie, Częstochowa 2015, ss. 784
    Autorzy:
    LEWASZKIEWICZ, TADEUSZ
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/970867.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Źródło:
    Slavia Occidentalis; 2019, 76/1; 190-191
    0081-0002
    Pojawia się w:
    Slavia Occidentalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Helmut Wilhelm Schaller, Geschichte der slawischen und baltischen Philologie an der Universität Königsberg, Symbolae Slavicae 28, Peter Lang Internationaler Verlag der Wissenschaft en, Frankfurt am Main 2009, ss. 193.
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676952.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2011, 35
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Miejsca pamięci, pamięć traumatyczna i nostalgiczna oraz pamięć językowa w życiu rodzinnym powojennych przesiedleńców z północnokresowego Nowogródka i okolicy
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2081260.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Memory Science
    traumatic
    nostalgic and linguistic memory
    lexical kresovisms
    Novogrudok
    post-war population displacement
    pamięcioznawstwo
    pamięć traumatyczna
    nostalgiczna i językowa
    kresowizmy leksykalne
    Nowogródek
    powojenne przesiedlenia ludności
    „памяцязнаўства”
    траўматычная
    настальгічная і моўная памяць
    лексічныя рэгіяналізмы
    Навагрудак
    пасляваенныя міграцыі насельніцтва
    Opis:
    Artykuł nawiązuje do studiów z tzw. pamięcioznawstwa, interdyscyplinarnej dziedziny naukowej, której poświęca się dużo uwagi w ostatnich kilku dziesięcioleciach. Celem artykułu jest ukazanie elementów symbolicznych typów „pamięci” (zasygnalizowanych w tytule artykułu) w pamięci zbiorowej powojennych przesiedleńców z północnokresowego Nowogródka i okolicy. Do zebrania materiału wspomnieniowego zastosowano metodę zapisywania i nagrywania wypowiedzi oraz ekscerpcji korespondencji; materiał językowy zebrano na podstawie długoletniej obserwacji językowej przesiedleńców, odpytywania kwestionariusza i ekscerpcji źródeł pisanych (listów, zeszytów szkolnych, brudnopisów podań i różnych notatek). Pamięć traumatyczna dotyczy bolesnych wydarzeń z pierwszej wojny światowej i okresu wojny polsko-bolszewickiej (1919–1921), przywoływanych w okresie międzywojennym, z drugiej wojny światowej (wspomnienia o wymordowanych Żydach nowogródzkich) i z dwóch powojennych lat, w których przesiedleńcy musieli opuścić Nowogródek. Pamięć nostalgiczna polegała na tym, że po 1945 r. tęskniono za Nowogródkiem i okolicą jak za ziemią ojczystą, za czymś, co było w życiu cenne, ale zostało utracone. Przejawem pamięci językowej jest przede wszystkim to, że w języku przesiedleńców z Nowogródka i okolicy oraz częściowo w języku ich dzieci (urodzonych nie później niż 10–15 lat po wojnie) zachowało się ponad 200 dobrze znanych kresowizmów leksykalnych, głównie pochodzenia białoruskiego, białorusko-rosyjskiego oraz rosyjskiego
    This article refers to the studies from so-called Memory Science, an interdisciplinary scientific field, which has received a lot of attention in the last few decades. The purpose of the article is to present the elements of symbolic types of „memory” (indicated in the title of the article) in the collective memory of post-war displaced people from Novogrudok and the surrounding area. The method of writing and recording of statements and excerpts from correspondence was used to collect the memoirs; the linguistic material was collected on the basis of long-term linguistic observations of displaced people, questionnaires and excerpts from written sources (letters, school notebooks, drafts of applications and various notes). Traumatic memory refers to the painful events of World War I, the period of the Polish-Bolshevik war (1919–1921), recalled in the interwar period, as well as memories from the Second World War (memories of the murdered Jews of Novogrudok). This includes the two post-war years, in which the displaced people had to leave Novogrudok. Nostalgic memory is based on the fact that after 1945 they missed their homeland, Novogrudok and its surroundings, something that was valuable in their life but was lost. The manifestation of linguistic memory is primarily the fact that more than 200 well-known lexical kresovisms, mainly of Belarusian, Belarusian-Russian and Russian origin, have been preserved in the language of displaced people from Novogrudok and the surrounding area, and partly in the language of their children (born no later than 10–15 years after the war).
    У артыкуле выкарыстоўваецца падыход, заснаваны на вывучэнні памяці, у польскай навуцы існуе асобны тэрмін “памяцязнаўства” як інтэрдысцыплінарная навуковая галіна, якой прысвячаецца шмат увагі ў апошнія дзесяцігоддзі. Мэта артыкула – паказаць элементы сімвалічных тыпаў „памяці” (пазначаных у назве артыкула) у калектыўнай памяці пасляваенных перасяленцаў з Навагрудка і ваколіц. Для збору ўспамінаў выкарыстоўваліся метады традыцыйнага запісу і аўдыёзапісу выказванняў, а таксама вытрымкі з карэспандэнцыі; моўны матэрыял сабраны на падставе шматгадовага назірання за мовай перасяленцаў, апытальніка і выбаркі прыкладаў з пісьмовых крыніц (лістоў, школьных сшыткаў, чарнавікоў заяваў і розных нататак). Траўматычная памяць датычыць балючых падзей, напр. Першай сусветнай вайны і польска-бальшавіцкай вайны (1919–1921), якія мелі месца ў міжваенны перыяд, Другой сусветнай вайны (успаміны пра вынішчэнне навагрудскіх габрэяў) і двух пасляваенных гадоў, г.зн. у час, калі перасяленцы вымушаны былі пакінуць Навагрудак. Настальгічная памяць заключалася ў тым, што пасля 1945 г. сум па Навагрудку і ваколіцах быў адначасова сумам па бацькаўшчыне, па тым, што было вельмі каштоўным у жыцці, але беспаваротна страчаным. Праяўленнем моўнай памяці зʼяўляецца перад усім тое, што ў мове перасяленцаў з Навагрудка і ваколіц, а таксама часткова ў мове іх дзяцей (народжаных не пазней як 10–15 гг. пасля вайны) захавалася больш за 200 лексічных рэгіяналізмаў, пераважна беларускага, беларуска-рускага і рускага паходжання.
    Źródło:
    Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 55-67
    1898-0457
    Pojawia się w:
    Studia Białorutenistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z badań nad językiem piśmiennictwa nowogródzkiego z okresu międzywojennego. Elementy północnokresowe w języku Józefa Żmigrodzkiego
    Studies on the Language of Nowogródek Literature in the Interwar Period. Elements of Polans’s North-Eastern Borderland Dialect in the Language of Józef Żmigrodzki
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/468399.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Józef Żmigrodzki
    North-Eastern Borderlands Polish
    Nowogródek literature
    Polish regional dialect
    polszczyzna północnokresowa
    piśmiennictwo nowogródzkie
    polszczyzna regionalna
    Opis:
    The Nowogródek i okolice [Nowogródek and environs] tourist guide by Józef Żmigrodzki occasionally reveals some phonetic features typical for North-Eastern Borderlands Polish (rznięty, najprzód, szkarpa), peculiar noun inflections (uczni, soft instead of hard adjectival stem – bezleśni), peculiar adjectival and adverbial gradation forms (najpamiętniejszy, najkonieczniejszy, szczególniej), emphasising word using the -ż particle (temuż). Typical word formation features include the adverbial suffix -o instead of -’e (zaledwo) and 23 peculiar prefixed verbs (e.g. pobudować – zbudować ). Syntax features present in the work include a total of 6 language structures: adjective/participle predicate in the locative instead of nominative case (2), historic non-compound form of the passive participle in the predicate (1), verbs governing unusual cases (3). Word material is much more abundant, with 63 single lexical units, 6 peculiar phrases and 1 peculiar expression.The text of Żmigrodzki’s book undoubtedly bears witness to the North-Eastern Borderlands heritage of its author. Other interwar writings originating from the North-Eastern Borderlands should be the subject of linguistic studies as well.
    Źródło:
    Forum Lingwistyczne; 2019, 6; 43-59
    2449-9587
    2450-2758
    Pojawia się w:
    Forum Lingwistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przekłady biblijne na słowiańskie mikrojęzyki literackie
    Translations of the Bible into Slavic literary microlanguages
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/496953.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    słowiańskie mikrojęzyki literackie
    przekłady Biblii
    prestiż językowy
    intelektualizacja dialektów ludowych
    Slavic literary microlanguages
    Bible translations
    language prestige
    intellectualization of folk dialects
    Opis:
    So far, more than 20 Slavic literary microlanguages have been identified, differing by the level of linguistic polyvalence they have achieved. The sources from which microlanguages derive their language efficiency are usually (at least for a certain time) the respective Slavic macrolanguages (such as Polish, Czech or Slovenian) characterized a longstanding literary tradition and use by distinguished representatives of the nation. Codificators of Slavic microlanguages attempt to increase their prestige in various ways. One of the methods of proving that a nascent literary language is functionally efficient and worthy of international recognition is the translation of world literature classics, including the whole or parts of the Bible. Translators of the Bible are, in a certain sense, following in the footsteps of their predecessors who intellectualized folk dialects or not yet fully effective written languages, transforming them into literary languages. As far as Slavic microlanguages are concerned, the richest collection of biblical writings can be found among the Lusatians, with the entire Protestant version of the Bible having been translated into Lower Sorbian and the entire Protestant and Catholic versions into Upper Serbian. The entire New Testament or the four Gospels have been translated into the following Slavic microlanguages: Cashubian, Prekmurje Slovene, Ruthenian, Banat Bulgarian and West Polesian. In case of the Silesian, Podhale, Carpatho-Rusyn (Lemko) and Eastern Slovakian microlanguages, only portions of the NT are available.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2017, 1(15); 145-162
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wspomnienia Julija Benešicia jako ważne źródło do dziejów wzajemnych chorwacko‑polskich kontaktów naukowo‑kulturalnych
    The reminiscences of Julije Benešić as an important source for the history of scientific and cultural contacts between Poland and Croatia
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26731734.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Julije Benešić
    kroatystyka i serbistyka
    polsko‑chorwackie kontakty kulturalne
    Juraj Križanić
    Croatian and Serbian studies
    Polish‑Croatian cultural contacts
    Opis:
    The material substrate for the article are the reminiscences of that Croatian writer and philologist, published in book form in 1985. The article deals with the following aspects of activity of Julije Benešić during his stay in Warsaw from 1930 to 1938: teaching a Croatian language course at the University of Warsaw, contacts with Polish and Slavic scholars (mainly linguists), contacts with Polish writers and artists, the Yugoslavian Library and statements about translations and translators, Croatian grammar together with a Croatian‑Polish dictionary, popularisation of knowledge about the Panslavic activities of Juraj Križanić (1618–1683), statements about difficulties faced by Poles in learning and understanding Croatian and Serbian. The multi‑faceted activity of J. Benešić in Poland and his accompanying observations enrich our knowledge on the history of Slavic studies in the inter‑war period.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2023, 18; 221-235
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Interferencyjne oddziaływanie języka rosyjskiego w procesie nauczania Niemców języka polskiego
    The interfering impact of Russian in the process of teaching Polish to Germans
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33916662.pdf
    Data publikacji:
    2024-06-05
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    interferencje
    glottodydaktyka
    nauczanie Niemców języka polskiego
    interferences
    language teaching
    teaching Polish to Germans
    Opis:
    In the article I listed, broken down by suitable groups, over 1,600 confirmed interferences of Russian in the process of teaching Polish to Germans. Out of 670 noted word entries, phonetic interferences accounted for 146 entries, morphological interferences for 116 entries, and lexical interferences for 176 entries. As regards graphical interferences, 263 uses of Cyrillic letters (ъ, ы, я, н, б, ч, л) account for some 70 entries, while 163 lexical entries attest to about 300 mistakes such as ɡom ‘dom’ [house], namiętać ‘pamiętać’ [to remember], tożemy ‘możemy’ [we can], napicał ‘napisał’ [he wrote], buł ‘był’ [he was], tytaj ‘tutaj’ [here], kupułem ‘kupiłem’ [I bought (masc.)]. The object of the article included only the interference-caused mistakes I noticed. In fact, there were many more of them.
    W artykule przedstawiłem w odpowiednich grupach ponad 1600 poświadczeń interferencji językarosyjskiego w procesie nauczania Niemców języka polskiego. Pojawiły się one w około 670 hasłachwyrazowych, które dotyczyły interferencji fonetycznych (w 146 odnotowanych hasłach), morfologicznych(116) i leksykalnych (176). Jeśli chodzi o interferencje graficzne, to 263 użycia litercyrylickich (ъ, ы, я, н, б, ч, л) dotyczą około 70 haseł wyrazowych, około zaś 300 błędów typu ɡom‘dom’, namiętać ‘pamiętać’, tożemy ‘możemy’, napicał ‘napisał’, buł ‘był’, tytaj ‘tutaj’, kupułem‘kupiłem’, wodori ‘wodoru’ poświadczają 163 hasła leksykalne. Przedmiotem artykułu były jedyniezauważone przeze mnie błędy interferencyjne. W rzeczywistości było ich znacznie więcej.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2024, 1 (29); 35-53
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z badań nad językiem piśmiennictwa nowogródzkiego z okresu międzywojennego. 3. Elementy kresowe i inne osobliwości językowe w międzywojennym „Życiu Nowogródzkim”
    From Studies on the Language of Nowogródek Province Literary Texts in the Inter-War Period. 3. Borderland Features and Other Linguistic Peculiarities in the Inter-War “Życie Nowogródzkie” [The Life of Nowogródek] Newspaper
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40263599.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    North Borderlands dialect of Polish
    “Życie Nowogródzkie” language of press in the Borderlands
    Opis:
    In the inter‑war period, a number of press titles appeared in Nowogródek, but chief among them was “Życie Nowogródzkie”. Several dozen issues of this periodical/daily bear witness to the rare phonetic, inflectional, word‑making and syntactic features of Borderland Polish. Much more numerous are Borderland dialect words, words and phrases more frequently used in the Borderlands, and other peculiar words (archaisms, words now obsolete, words rarely used, “neologisms,” idiolectisms and phrasal idioms). 165 such language forms have been recorded. All volumes of “Życie Nowogródzkie” are deserving of detailed study.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2023, 23; 187-203
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Świadomość językowa, troska o język polski i zainteresowania językoznawcze Elizy Orzeszkowej w świetle jej korespondencji
    Language awareness, caring about language,and linguistic interests of Eliza Orzeszkowa in light of her letters
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Krystyna
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1929463.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-22
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    E. Orzeszkowa
    linguistic interests of writers
    the struggle against Russificationof Poles in the Russian partition
    Opis:
    The raw material for this article came from the nine volume edition of letters written by Orzeszkowa to her friends, acquaintances, publishers etc. The authors reveal and review the authoress’ statements concerning her own literary works and the language used to translate them, while also discussing the meticulousness of proofreaders and Orzeszkowa’s mastery of foreign languages. Other issues include the writer’s attitude to the Russian language, Russian culture and Russification of Poles, her role in defending of the Polish spirit and promoting the Polish language, her opinions on other writers and their language, statements about the Linde dictionary, interests in botanical nomenclature, mentions of north Borderlands Polish dialect, reflections on the correctness of specific language facts, contacts with eminent philologists and linguists.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2021, 2 (24) A; 83-122
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “Slovenian/Carinthian/Jaun Valley dialect” numerals found in a Latin manuscript dated to the third quarter of 12th century (Heiligenkreuz, Cod. 250)
    „Słoweńskie/karynckie/podjuńskie” (?) liczebniki w łacińskim rękopisie z trzeciej ćwierci XII wieku (Heiligenkreuz, Cod. 250)
    Autorzy:
    Lewaszkiewicz, Tadeusz
    Wydra, Wiesław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084455.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Slovenian language
    Slovenian numerals
    Slavic and Slavonic nasal vowels
    Opis:
    The numerals in question are used to number the pages of a medieval Latin manuscript. These are cardinal numerals, transcribed as follows: edno, četiry, pęt, šest, sedem, osem, devęt, desęt. In addition, two ordinal numerals, drugi and tretiji, also appear there. The words analysed here are undoubtedly Slavic numerals, but it is not possible to assign them with certainty to a specific Slavic language. The most probable theory of their origin links them to the Slovenian dialectal area in Carinthia (mostly due to attested continuation of Proto‑Slavic *ę, the eno < edno numeral and the phonetic spelling of the ordinal numeral as tretji), although a Polish linguistic substrate cannot be definitely ruled out due to attested nasal vowels.
    Źródło:
    Rocznik Slawistyczny; 2021, 70; 69-86
    0080-3588
    Pojawia się w:
    Rocznik Slawistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-40 z 40

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies