Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Kuryłowicz, Beata" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 27
Tytuł:
Katarzyna Grabowska, Język "Latopisu supraskiego" 1519 r. (Fonetyka. Fleksja. Słownictwo), Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2020, ss. 307
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40260935.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2022, 22; 371-376
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pole semantyczne CIAŁO CZŁOWIEKA w słowniku tykocińskim Zygmunta Glogera
The semantic field THE HUMAN BODY in Zygmunt Gloger’s Tykocin Dictionary
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20679058.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
gwara Polski północno-wschodniej
leksyka dotycząca ciała człowieka
leksykografia gwarowa
pole semantyczne
relacje semantyczne
the dialect of north-eastern Poland
lexis regarding the human body
dialect lexicography
semantic field
semantic relations
Opis:
Przedmiotem artykułu jest leksyka gwarowa tworząca pole semantyczne CIAŁO CZŁOWIEKA, wyekscerpowana z XIX-wiecznego słownika gwary ludowej Zygmunta Glogera (Słownik gwary ludowej w okr. tykocińskim). Autorka opisuje strukturę pola, pokazuje znaczenie leksemów tworzących to pole, ustala miejsce wyrazów w jego obrębie, prezentuje relacje semantyczne (synonimię, polisemię, hiponimię i meronimię) między wyrazami. Z przedstawionej analizy wynika, że Gloger zanotował 298 leksemów dotyczących ciała człowieka, najwięcej nazw grupują podpola 1. ciało, jego części, cechy fizyczne, wygląd (110) i 4. czynności i stany fizjologiczne, sprawność i wydolność organizmu, zmysły, choroby, leczenie (98), a najczęstszym typem relacji semantycznej jest synonimia.
The subject of the article is the dialect lexis forming the semantic field CIAŁO CZŁOWIEKA (The Human Body), extracted from the 19th-century dictionary of folk dialect by Zygmunt Gloger (Słownik gwary ludowej w okr. tykocińskim). The author describes the structure of the field, shows the meaning of the lexemes forming this field, determines the place of the words within it, presents the semantic relations (synonymy, polysemy, hyponymy and meronymy) between the words. The analysis shows that Gloger recorded 298 lexemes referring to the human body, with the largest number of names grouped in subfields 1. body, its parts, physical features, appearance (110) and 4. physiological activities and states, fitness and efficiency of the body, senses, diseases, and treatment (98), and the most frequent type of semantic relation is synonimy.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2022, 56; 351-365
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rękopiśmienny słowniczek wileńskiej gwary ludowej Artura Dolińskiego jako źródło do badań gwar polskich
Artur Doliński’s manuscript dictionary of Vilnius folk dialects as a source for the study of Polish dialects
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40248828.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
dialect dictionaries of the 2nd half of the 19th century
borderland Polish
folk dialects
Opis:
The article presents a manuscript collection of dialect lexicon from the 2nd half of the 19th century compiled by Artur Doliński. The glossary records the vocabulary characteristic of the folk dialect of the Vilnius area. The author has established that in terms of methodology, Doliński’s work differs from other studies of this type (the entries are not arranged alphabetically, they lack qualifiers or explicataions of how to use a particular word). However, this does not diminish the value of the work under discussion, since the glossary records unknown lexemes from historical Lithuania, and attests to phonetic and grammatical features inherent in the borderland variety of the language. This makes Doliński’s work an important source for the study of Polish dialects in the 19th century Northeastern Borderlands.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2022, 22; 347-361
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Linguistic and Cultural Perceptions of Selected Occupations in Eighteenth-Century Proverbs (on the Basis of "Nowy dykcjonarz" by Michał Abraham Troc)
Językowa i kulturowa percepcja zawodów w XVIII-wiecznych przysłowiach (na materiale Nowego dykcjonarza Michała Abrahama Troca)
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Szamryk, Konrad Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38695729.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
lexicography
proverbs
Polish language of the 18th century
Michael Abraham Trotz
Polish culture of the 18th century
Opis:
This paper is an attempt to show the possibilities offered by an analysis of a historical dictionary in researching the old ways of perceiving, categorizing and evaluating the world. The observations in question are based on proverbs extracted from Nowy dykcjonarz by Michał Abraham Troc, which is one of the most significant achievements of Polish lexicography of the eighteenth century. Using the methodology of linguistic worldview reconstruction, the authors present the ways of perceiving certain occupations (shoemakers, blacksmiths, wheelwrights, cooks, doctors, executioners) by people in the eighteenth century and provide the cultural context of these perceptions. The analysis demonstrates that language is not only a communication tool, but also a carrier of the collective experience and outlook on life.  
Celem niniejszego tekstu jest wskazanie możliwości, jakie daje analiza słownika historycznego w badaniu dawnych sposobów postrzegania, kategoryzowania i wartościowania świata. Rozważania te opierają się na przysłowiach zaczerpniętych z Nowego dykcjonarza Michała Abrahama Troca. Słownik ten jest jednym z najważniejszych osiągnięć polskiej leksykografii XVIII wieku. Posługując się metodologią językowego obrazu świata, autorzy rekonstruują językowo-kulturowy sposób postrzegania zawodów (szewców, kowali, kołodziejów, kucharzy, lekarzy, katów) utrwalony w osiemnastowiecznych przysłowiach. Przedstawiona analiza dowodzi, że język jest nie tylko narzędziem komunikacji, ale także nośnikiem zbiorowego doświadczenia i poglądu na świat.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2021, 56
0081-7090
2392-2435
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Największe dzieła polskiej leksykografii XVIII wieku (Nowy dykcjonarz Michała Abrahama Troca oraz Nowy wielki dykcjonarz Piotra Daneta i Dymitra Koli) z perspektywy współczesnych badań historycznojęzykowych: nowe wyzwania i potrzeby badawcze
The most significant works of the 18th century Polish lexicograph (Nowy dykcjonarz by Michał Abraham Troc and Nowy wielki dykcjonarz by Piotr Danet and Dymitr Kola) from the perspective of contemporary historical linguistics: new research challenges and needs
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117217.pdf
Data publikacji:
2021-11-22
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
historical lexicography
multilingual dictionaries
18th century Polish language
Opis:
The paper presents fundamental achievements of the 18th century Polish lexicography: Nowy dykcjonarz (New Dictionary) by M.A. Troc and Nowy wielki dykcjonarz (New Great Dictionary) by P. Danet and D. Kola, in the context of contemporary research needs (especially those pertaining to historical linguistics) as well as the challenges faced by Polish lexicography (historical lexicography in particular). The primary objective is the identification of lexis comprised in both dictionaries – the linguistic material is reliable and representative of the status and condition of the Polish language of the day. A more profound insight into lexical structure, the analysis of word meanings along with the examination of the frequency of words in particular lexico-semantic fields may be a major contribution to the knowledge of the Polish lexis of mid 18th century and a promising scientific springboard for further research into the development of lexical system of the epoch that still remains a blank spot in Polish lexicology. The two works are also interesting for their cultural value. The units recorded in both lexicons not only show the richness of Polish vocabulary, but they also shed light on the Polish culture. Behind these words are two worlds – the material and the mental/spiritual, the latter hidden beneath the former. The aforementioned challenges for historical lexicography include the need for digitization of the contents of the dictionaries under study. Although they have already been digitized, the present version is far from being easy to use, with the Polish material (especially that in Danet-Kola’s lexicon) still remaining inaccessible.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2021, 21; 97-107
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Struktura znaczeniowa słownictwa anatomicznego w Nowym dykcjonarzu M.A. Troca
Semantic structure of anatomical vocabulary in Nowy dykcjonarz by M. A. Troc
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109367.pdf
Data publikacji:
2020-12-08
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
anatomical vocabulary
multilingual lexicography
lexical field
lexis of the 18th century
Opis:
This article is an attempt to perform a semantic analysis of anatomical vocabulary collected by Michał Abraham Troc in Nowy dykcjonarz, published in Lipsk in 1764. The aim of individual analyses based on the lexical field theory is to demonstrate the meaning of lexemes, to determine their place within a field, as well as to disclose semantic relationships: synonymy, polysemy and hyponymy. The semantic analysis presented in this article clearly demonstrates abundance and differentiation of 18th century anatomical vocabulary, as well as prevalence of native over borrowed words. Among 250 names, only eleven units are borrowings from foreign languages: seven Latin and four German ones. This provides evidence there is a fundamental role of native lexis, especially colloquial vocabulary, in the formation of Polish anatomical terminology, and, more extensively, also medical terminology, in the first phase of its development which continued until the end of the 18th century. Of note is also the non-uniform arrangement of lexemes in individual fields and asymmetry in their number. Selected lexical fields are characterised by non-uniform size, different level of semantic stratification and differentiated degree of generality of words they contain. On the other hand, semantic relations observed in the analysed anatomical vocabulary, especially synonymy and polysemy, confirm there is a differentiation of anatomical lexis, on the other hand, they indicate lack of precision in expressing content by the discussed lexical units.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2020, 20; 119-133
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Terminologia medyczna w Nowym dykcjonarzu Michała Abrahama Troca na tle źródeł z XVI i XVII wieku
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084094.pdf
Data publikacji:
2020-05
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
medical terminology
Stefan Falimirz
Grzegorz Knapiusz
Michał Abraham Trotz
Wojciech Bystrzonowski
Opis:
In this paper, 74 medical terms excerpted from Nowy dykcjonarz (New dictionary) by Michał Abraham Trotz were subject to semantic and formal analyses. The relevant material was presented in the context of the medical lexis being in operation in the 16th and 17th centuries and confronted with the medical vocabulary present in the study by W. Bystrzonowski titled Informacya matematyczna (Mathematical information) of 1749. The analysis of the medical terminology collected by Trotz is aimed to expand our knowledge of the medical vocabulary present in the Polish language of the first half of the 18th century since, as specialists note, there are few studies discussing the medical lexis of that period, and therefore our cognition of the scientific sphere of the human activity in this respect is limited. The presented analyses show that the medical terminology collected in Nowy dykcjonarz is mainly old lexis, which is well-established in the Polish language, the origin of which is Polish (lexical borrowings include 13 units), and which came into existence as a result of word formation, syntactic, and semantic derivation. The presence of numerous synonymous names, which prove, among others, that the Polish medical terminology has still been in the phase of formation, has also been noticed.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2020, 774, 5; 76-87
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konrad Kazimierz Szamryk, Język rękopiśmiennych kazań Krzysztofa Kluka, Białystok 2016, ss. 315
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109918.pdf
Data publikacji:
2018-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2018, 18; 345-350
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przysłowia jako źródło wiedzy o osiemnastowiecznej kulturze duchowej Polaków (na przykładzie Nowego dykcjonarza Michała Abrahama Troca)
Proverbs as a source of knowledge of the eighteenth-century spiritual culture of Poles (based on Nowy dykcjonarz (New dictionary) by Michał Abraham Troc)
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3151141.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Opis:
This paper brings observations of the spiritual world of the eighteenth century participants of the Polish culture, which was reconstructed based on nearly 800 proverbs noted down from Nowy dykcjonarz (New dictionary) by M.A. Troc. The analysis of the paroemias registered in the dictionary serves the purpose of reconstructing the community reflection about the world, about the attitude to moral principles and system of values, to beliefs, attitudes towards the God and people, to judgments about the style of life, art, language, law, etc. Proverbs, which are the object of the discussions in this text, are evidence of the tradition and culture, where universal contents are coded, and a testimony of a given time – an epoch when they originated and the period when they formed the living substance of the Polish language, namely the second half of the 18th century. Due to their cliché nature, proverbs are carriers of conventionalised, not seldom stereotypical, information and therefore they reflect the thinking patterns that are most established in the cultural code. Owing to that, the cultural message contained in these short, yet not seldom meaningful, texts is a valuable supplementation of the information coming from other textual, historical, cultural sources.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2017, 744, 5; 55-64
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapomniany świat obrzędowości weselnej w dawnej Polsce (na podstawie słowniczka Nazwy weselne... Zygmunta Glogera)
The forgotten world of wedding rites in old Poland (on the basis of the glossary Nazwy Weselne... by Zygmunt Gloger)
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117877.pdf
Data publikacji:
2016-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
dialect lexicography
19th century
thematic vocabulary
wedding rites and customs
linguistic image of the world
Opis:
The article depicts former, regionally diversified wedding lexis and helps to reconstruct rich nuptial rites hidden behind words, which were still very common in the second half of the 19th century and are now nearly completely forgotten. The resource material used as a basis of considerations herein is a nineteenth century glossary by Z. Gloger Nazwy weselne, wyrażenia i przedmioty używane przy godowych obrzędach ludu na przestrzeni byłej Rzplitej. The set of words recorded by Gloger mostly includes archaisms which not only show a fragment of a historical reality of the language but also reflect an important segment of a family and social life that does not exist anymore in the same old form.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2016, 16; 173-190
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wartości i antywartości w osiemnastowiecznych przysłowiach
The Values and Anty-Values in the 18th Century Proverbs
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1882840.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
aksjologia lingwistyczna
XVIII wiek
paremiologia
leksykografia
Michał Abraham Trotz
linguistic axiology
the 18th century
paremiology
lexicography
Opis:
Niniejszy artykuł jest próbą lingwistycznego opisu wartości występujących w osiemnastowiecznych przysłowiach, wyekscerpowanych z Nowego dykcjonarza Michała Abrahama Trotza. Autorka omawia preferencje aksjologiczne, odzwierciedlone w paremiach, ukazuje, które kategorie i jak licznie eksponowane są w prowerbiach, jakie środki językowe i stylistyczne służą wyrażaniu wartości i ich waloryzowaniu, a także jakie aspekty wartości uobecnione są w planie semantycznym przysłów.
This article is an attempt to linguistically describe the values occurring in the 18th century proverbs excerpted from Nowy dykcjonarz by Michł Abraham Trotz. The author discusses the axiological preferences reflected in the proverbs, shows which categories and how many of them are emphasized in the proverbs, what linguistic and stylistic means are used to express and estimate of the values, and what aspects of the values are present in the proverbs semantic plan.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 6; 263-275
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizja afrykańskiego czasu w reportażach Ryszarda Kapuścińskiego
Autorzy:
KURYŁOWICZ, BEATA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/615252.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
R. Kapuścińsk
reportage
Africa
time
the means of artistic expression
Opis:
Time is one of the main categories that affect human life. Various communities, nations or tribes perceive and understand time in a different way. In every case understanding of time determines the character of a particular culture.The purpose of this article is an attempt to show the concept of time as a part of the African reality revealed in the literary reportages by R. Kapuściński. The author of “Ebony”, through linguistic and stylistic material, creates a conception of time characteristic of the residents of the Black Continent. Understanding of time is one of the elements of reality in Africa which Kapuœciñski wanted to convey in the most accurate manner. But he knew that the reproducing of the African world is not possible,therefore, the image of time presented on the pages of “Ebony” was his personal perception of the phenomenon, the artistic creation where an objectively existing fragment of reality was filtered through the imagination of the author, his cognitive, intellectual and psychophysical abilities. Kapuściński, by means of linguistic and stylistic expressions, gave literary form to what he saw, heard and read about the African concept of time. First of all, in descriptions of time, the most prominent feature is the author’s tendency to build opposition. Kapuściński confronts two concepts of time: the African and the European. In this way he emphasizes the differences in understanding of the concept of time in both aforementioned cultures, and, at the same time, he highlights the characteristics of time typical to African culture. The accumulation of stylistic devices, unique use of words, selection of appropriate lexis and emphasizing the connotative value of words serve one purpose – to express difficult to convey aspects of African time.Thus, the individual author’s style contributes to the vision of African time, affects modeling of its meaning and imprints a profound, special influence on the actual image of time which is used as a base for a creative play both with imagination and a matter of language.
Źródło:
Stylistyka; 2015, 24; 199-210
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anna Kozłowska "Od psalmów słowiańskich do rzymskich medytacji. O stylu artystycznym Karola Wojtyły" Warszawa 2013, ss. 358
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2118277.pdf
Data publikacji:
2014-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
recenzja
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2014, 14; 299-303
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metaforyczne sposoby ujmowania Boga i relacji Bóg – człowiek w przysłowiach polskich
Metaphoric Ways of Presenting God and The Relation Between God and Man in Polish Proverbs
Autorzy:
Kuryłowicz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950562.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
przysłowia
Bóg
metafora
obrazowanie
językowy obraz świata
proverbs
god
metaphor
imaging
language image of the world
Opis:
The aim of the author is an attempt to show metaphoric ways of presenting God and the relations God-man in Polish proverbs. The analysis of the research material shows that figurative images of God are strictly related to everyday life and daily occupations of an average user of Polish, especially trade, craft, construction, medicine, finances, education. It is not odd that these branches of life, generally acknowledged and respected, have become a basis for depictions of God as the highest value. It is also vital that metaphorical images of God and His relations to man are identical with the Christian idea of the Creator. What is more, almost all the metaphors of God present in the research material have their equivalents in the quotations from the Scriptures. Thus, we observe both the influence of the Bible on common images of the nature of God and the impact of the original (dating back to the times when the Bible was coming into existence), ‘naïve’ and commmon-sense vision of the world on biblical images of the Creator.
Źródło:
Rocznik Teologii Katolickiej; 2014, 13, 2
1644-8855
Pojawia się w:
Rocznik Teologii Katolickiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 27

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies