Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Kuffel, Józef" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Literatura w kręgu wpływu hezychazmu: Wałaam w prozie Nikołaja Leskowa i Iwana Szmielowa
    Literature in the Circle of Influence of Hesychasm: Valaam in Prose of Nikolai Leskov and Ivan Shmielyov
    Autorzy:
    Kuffel, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52172061.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    hesychazm
    starzec
    monaster wałaamski
    literatura rosyjskiej emigracji
    neorealizm
    Hesychasm
    elder (staretz)
    The Valaam Monastery
    Russian émigré literature
    neorealism
    Opis:
    Materiał do badań stanowiła proza wybitnego przedstawiciela literatury „pierwszej fali” emigracji rosyjskiej po rewolucji 1917 r., Iwana Szmielowa, oraz wybrane teksty Nikołaja Leskowa. Emigracyjny autor reprezentuje neorealistyczny nurt w prozie początku XX w., nawiązujący do klasyki dziewiętnastowiecznej literatury rosyjskiej. Traumatyczne przeżycia związane z rewolucją i wojną domową stały się dla niego, jak zresztą dla całego pokolenia rosyjskich emigrantów, punktem zwrotnym w przewartościowaniu światopoglądowym, prowadzącym do odrodzenia religijnego. W konsekwencji stał się kontynuatorem prawosławnej tradycji w literaturze, której wyrazicielem był N. Leskow. Pomimo odmienności dyskursów patrystyki i literatury pięknej zawarta w tytule artykułu hipoteza, że rozpatrywany artysta słowa – zarówno w aspekcie światopoglądowym, jak i literackim – znalazł się w kręgu wpływu hezychazmu (starcostwa), uzyskuje potwierdzenie.  
    The prose of a prominent literary representative of the “first wave” of Russian emigration after the 1917 revolution Ivan Shmielyov and selected texts by Nikolai Leskov were used as the material for the study. The émigré author represents the neorealistic trend in the prose of the early 20th century, referring to the classics of 19th century Russian literature. The traumatic experiences of the revolution and the civil war became for him, as for the entire generation of Russian émigrés, a turning point in reevaluating their worldview, leading to a religious revival. Consequently, the author became a continuator of the Orthodox tradition in literature, whose exponent was N. Leskov. Despite the differences between the discourses of patristics and belles-lettres, the hypothesis stipulated in the title of the article that the considered word artist - both in terms of worldview and literature - was under the influence of hesychasm (elderhood), is confirmed.
    Źródło:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2023, XIX; 27-38
    2451-4985
    2543-9561
    Pojawia się w:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Кирпич Ивана Грозного или московский вариант симфонии
    A Brick of Ivan the Terrible or the Moscovite Variant of Symphony
    Autorzy:
    Kuffel, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52425260.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    symfonia
    hezychazm
    Maksym Grek
    Iwan Groźny
    symphony
    Hesychasm
    Maximus the Greek
    Ivan the Terrible
    Opis:
    W tytule artykuł nawiązuje do latopisarskiego podania o cegle, która spadła na głowę Iwana Groźnego podczas zwiedzania nowo zbudowanej cerkwi katedralnej Wołogodzkiego Kremla. Przywoływane są polemiki i częstokroć wzajemnie sprzeczne poglądy wyrażane w środowiskach historyków, publicystów, pisarzy, a nawet mnichów w odniesieniu do osobowości i roli pierwszego władcy moskiewskiego koronowanego na Cara Wszech Rusi. Szczególnie pomocne dla scharakteryzowania owej różnorodności interpretacji i ocen okazały się prace wybitnego badacza staroruskiego społeczeństwa i państwowości Stiepana Wiesiołowskiego. Na początku swego panowania Iwan IV brał aktywny udział w kodyfikacji życia i liturgii Cerkwi Moskiewskiej, zwołując w Moskwie w 1551 r. Sobór Stu Rozdziałów (Stogław). To wydarzenie – mające z założenia mieć rangę porównywalną do soborów Kościoła greckiego, w którym uczestniczyli zarówno Car, jak i Metropolita Moskwy i Wszech Rusi Makary – stanowiło wyraz dążenia państwa moskiewskiego do symfonii Cerkwi i władzy carskiej – deklarującego wolę kontynuacji tradycji bizantyńskiej. Św. Maksym Grek identyfikujący się z kierunkiem mistyczno-ascetycznym w prawosławnym monastycyzmie – współcześnie nazywanym hezychazmem – przybył do Moskwy w marcu 1518 r. Atonicki Starzec był apologetą i w pewnym sensie stróżem idei bizantyńskiej na Rusi. W swoich pouczeniach, posłaniach i komentarzach – w oparciu o teksty patrystyczne chrześcijaństwa wschodniego – utrzymywał, że prawdziwa symfonia władzy państwowej i cerkiewnej nie jest możliwa bez przemiany natury ludzkiej każdego członka Kościoła. W bizantyńskiej i staroruskiej tradycji osiągnięcie takiego stanu określano mianem przebóstwienia (gr. theosis). Iwan IV w listach adresowanych do jednego ze swych dawnych doradców i krewnego, księcia Andrieja Kurbskiego, który wyemigrował na Litwę, wyraził własny pogląd na temat prawosławnej władzy carskiej. Pomimo deklaracji wierności prawosławiu de facto odrzucił on tradycję bizantyńską, czego wyrazem stało się m.in. powołanie opryczniny i stracenie metropolity Filipa. W artykule wysuwa się i uzasadnia tezę o tym, że istota osobistej tragedii Iwana IV oraz niespełnienie nadziei w nim pokładanych stanowiły rezultat nieposłuszeństwa cara wobec atonickiego świętego starca. Brak mądrości pokory i nieprzyjęcie pouczenia o tym, że bez ontologicznej przemiany (gr. metanoia) każdego z członków prawosławnej teokracji (w tym również cara, który dla Cerkwi miał stać się ikoną Chrystusa łagodnego i pokornego sługi) – niweczy prawosławną symfonię władzy, a tym samym uniemożliwia Rusi realizację dziejowej misji III Rzymu.
    The title refers to a legend about a brick that fell on Ivan IV head while exploring the newly built Cathedral Church of Vologda Kremlin. In this article is shown polemics and mixed responses – in environmental historians, publicists, writers and even monks – to the personality and the role of the first ruler to be crowned as Tsar of All the Russias. Especially the variety of views is presented in works of Stephan Veselovsky who is a researcher of Old Russian society and state. At the beginning of his reign Ivan IV confirmed the position of the Orthodox Church with the Council of the Hundred Chapters [The Stoglavy Sobor] that was held in Moscow in 1551. This event, with the participation of Tsar and Metropolitan Macarius, was an expression of the desire of Muscovite state to symphony of Orthodox Church and Tsarist power. Maximus the Greek, identified himself with the mystical-ascetic trend in the Orthodoxy monasticism called Hesychasm, came to Moscow in March 1518. Hagiorite Elder (Staretz) was a teacher of the Byzantine idea on Russia. He taught on the basis of The Holy Fathers of Eastern Christianity that true symphony is not possible without transformation of human nature. In the Byzantine and Old Russian tradition this state was termed as deification. Ivan IV in the correspondence to one of his advisors, Prince Andrei Kurbsky, who defected to the Lithuanians, expressed his own view about Orthodoxy Tsarist power. He rejected the Byzantine tradition. One expression of this was, among other things, the creation of the Oprichnina and the execution of Metropolitan Philip. The article promotes the thesis that the essence of personal tragedy and fulfillment of hopes pinned on Ivan IV is the result of disobedience to Saint Hagiorite Elder who warned that without transformation (gr. Metanoia) of each member of the body of the Orthodox Theocracy – the idea of the Third Rome is unachievable.
    Źródło:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2017, XIII; 165-178
    2451-4985
    2543-9561
    Pojawia się w:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bunin, chrześcijaństwo i rewolucja
    Bunin, Christianity and Revolution
    Autorzy:
    Kuffel, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52482688.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    Bunin
    rewolucja w Rosji
    Wielka Rewolucja Francuska
    Wandea
    kult Rozumu
    Ivan Bunin
    Revolution in Russia
    Great French Revolution
    Vendée
    the cult of Reason
    Opis:
    Za punkt wyjścia do refleksji na temat rewolucji posłużył dziennik pierwszego rosyjskiego noblisty w dziedzinie literatury Iwana Bunina, w którym opisano wydarzenia 1918- 1919 r. w Moskwie i Odessie. Oryginalny tytuł Окаянные дни sugeruje ich genezę w buncie biblijnego Kaina. Zarówno w owym pisanym na gorąco diariuszu, jak i w powstałym już na emigracji opowiadaniu Bogini Rozumu autor wykorzystał epizody Wielkiej Rewolucji Francuskiej, konstatując uniwersalizm mechanizmów rządzących każdą rewolucją. W artykule odwołano się również do prac francuskich historyków – Georges’a Lenotre’a i Reynalda Sechera, a także szkicu historiograficznego rosyjskiego poety Fiodora Tiutczewa. Na podstawie przeanalizowanego materiału badawczego wysunięta została teza o ontologicznej sprzeczności pomiędzy rewolucją a chrześcijaństwem. Pierwsza propaguje kult Rozumu oraz bunt, i w konsekwencji jest cywilizacją śmierci. Chrześcijaństwo z kolei wyznaje zmartwychwstałego Chrystusa, głosi powszechne zmartwychwstanie umarłych, i jest bezwzględną afirmacją życia.
    The diary of Russia’s first Nobel Prize winner in literature, Ivan Bunin, describing the events of 1918-1919 in Moscow and Odessa, served as a starting point for reflection on the revolution, the genesis of which is seen in the rebellion of the biblical Cain, as the original title Окаянные дни suggests. In both works – this diary, written in the spur of the moment, and in the short story The Goddess of Reason written in exile, the author used episodes from the Great French Revolution, stating the universalism of the mechanisms by which every revolution in ruled. The article also refers to the works of French historians Georges Lenotre and Reynald Secher, as well as the historiosophical sketch of Russian poet Fyodor Tyutchev. Based on the analysed research material, a thesis about the ontological contradiction between a revolution and Christianity was put forward. The former propagates the cult of Reason and calls for rebellion which consequently leads to the civilization of death. Christianity confesses the Risen Christ, proclaims the universal Resurrection of the dead and is an absolute affirmation of life.
    Źródło:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2022, XVIII; 161-172
    2451-4985
    2543-9561
    Pojawia się w:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Послание Старца Филофея к Великому Князю Василию: поли- тический манифест или религиозно-символический дискурс?
    Autorzy:
    Kuffel, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/638709.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Opis:
    Artykuł w pierwotnej, skróconej wersji został wygłoszony jako referat w kwietniu 2003 r.w Pskowie na międzynarodowej konferencji na temat „Moskwa – Trzeci Rzym”, zorganizowanejw ramach obchodów 700-lecia staroruskiego grodu.W analizowanym zabytku, napisanym w pierwszej ćwierci XVI wieku, przedstawionozintegrowany, średniowieczny światopogląd, w którym religia stanowi najważniejsze kryteriumw życiu społeczno-państwowym oraz osobistym. Jest to kontynuacja bizantyńskiejtradycji, w której religijność miała przede wszystkim charakter wewnętrznego, wspólnotowego(soborowego) i osobistego doświadczenia, wyrażonego głównie w literaturze patrystyczneji prawosławnej liturgii. Doświadczenie to najkrócej można scharakteryzować jako żywei nieustanne doznawanie wszechobecności Boga w świecie. Najpełniej owo tajemnicze doznaniezostało opisane w hezychazmie – najważniejszym kierunku bizantyńskiej teologiimistycznej – jako oglądanie energii Bożych w świecie i realne odczuwanie obecności ŚwiętejTrójcy na ziemi, stanowiących zasadę życia duchowego prawosławia. Na głęboko hezychastycznejświadomości przenikającego wszystko „Niestworzonego Światła” opiera się realizmsymboliczny Świętych Ojców, którzy w zjawiskach ziemskich rozpoznają ich pierwoobrazy(symbole) istniejące na niebiosach. W tę prawdziwie chrześcijańską perspektywę doskonalewpisuje się sposób rozumienia charyzmatu władzy carskiej przez spadkobierców spuściznyCesarstwa Bizantyńskiego na Rusi, co zostało wyrażone w omawianym liście Starca Filoteusza,ihumena monasteru Św. Eleazara pod Pskowem. Metoda realizmu symbolicznego stanowipunkt wyjścia również przy analizie tego zabytku. W powyższym studium funkcja carazostała ukazana przede wszystkim w jej wymiarze religijnym, tj. symbolu-ikony Chrystusa w hierarchicznie rozpatrywanym narodzie prawosławnym, który jest utożsamiany z Cerkwią.Taka optyka pozwala na zrozumienie uniwersalnego i ponadczasowego znaczenia charyzmatuwładcy w światopoglądzie Rusi Moskiewskiej pretendującej do roli spadkobiercy Bizancjum,co znalazło wyraz w określeniu „Trzeci Rzym” w odniesieniu do stolicy Wielkiego Księstwa,a następnie Carstwa Moskiewskiego.
    Źródło:
    Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis; 2006, 1, 1
    2084-3933
    Pojawia się w:
    Studia Litteraria Universitatis Iagellonicae Cracoviensis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie działalności piśmienniczej św. Paisjusza Wieliczkowskiego (1722-1794) dla odnowy i rozwoju rosyjskiej myśli religijnej
    Значение писательской деятельности св. Паисия Величковского (1722-1794) для обновления и развития русской религиозной мысли
    Autorzy:
    Kuffel, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1963492.pdf
    Data publikacji:
    1996
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Opis:
    Автор вышеозаглавленной статьи представляет общий обзор жизни и деятельности Паисия Величковского, пробует, - опираясь на свои прежние исследования писательского наследия этого украинско-молдавско-русского религиозного писателя, а также реформатора монашеской жизни на территории восточной Славянщины, - проследить процесс формирования именно религиозной мысли Величковского, монаха-старца, которого Православная Церковь России недавно воздвигла на алтарь, и влияния классического исихазма, пропагандистом и автором адаптации которого на восточнославянской почве был св. Паисий. В связи с этим автор поочерёдно обсуждает такие детальные вопросы, как: проявление возрождения исихазма в ХVIII веке, смысловой предел понятия „исихазм - изихазм”, проявление и конкретизация этой теологической доктрины в период Киевской Руси, её сформирование в монашеской республике на Афоне, сущность концепции т. нз. „Иисусовой молитвы” и „мысленной молитвы”, внутренней, а также греко-византийских и русских споров вокруг них, проблемы двойной интерпретации в этом круге Святого Письма и роли Богородицы, традиции св. Георгия Палямаса на Руси, и наконец - проблемы актуальности идеи св. Паисия в его время и в нашем религиозном настоящем.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 1996, 44, 7; 231-251
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reguła skitu w odniesieniu do bizantyńskiej tradycji patrystycznej (po 135 latach od pierwszej monografii o św. Nile Sorskim)
    Ustav Skitsky in Relation to the Byzantine Patristic Tradition (135 years after the first Monography about st. Nil Sorsky)
    Autorzy:
    Kuffel, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1807234.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    hezychazm; Filokalia, św. Nił Sorski; Reguła skitu, antropologia synergijna
    Hesychasm; Filokalia; St. Nil Sorsky; Ustav Skitsky [The Hermitage Rule]; Synergic Anthropology
    Opis:
    Za punkt odniesienia dla refleksji posłużyła pierwsza monografia o św. Nile Sorskim Aleksandra Archangielskiego, wydana w Sankt Petersburgu w 1882 r. Przypisanie przez rosyjskiego filologa (wybitnego znawcę piśmiennictwa Moskiewskiej Rusi) rozdziałowi V Reguły, dotyczącemu ośmiu głównych namiętności, znaczenia centralnej części utworu ma wpływ na określoną interpretację sensu traktatu oraz prowadzi do hipotezy o bezpośrednim wpływie św. Jana Kasjana Rzymskiego na staroruskiego hezychastę. W artykule natomiast prezentowana jest teza o tym, że najważniejszy tekst sorskiego pustelnika opisuje strategię duchową, w której nauka o namiętnościach i walce z nimi spełnia rolę ogniwa podstawowego Łańcucha Strategii Hezychazmu, odzwierciedlającego proces duchowy, wiodący ku theosis. Wobec konstatacji braku bezpośrednich odwołań autora Reguły skitu do protoplasty zachodniego monastycyzmu z IV-V w. jako główne źródło literackie wskazani zostali na pierwszym miejscu dwaj święci Ojcowie należący do synajsko-syryjskiej formacji hezychazmu: Jan Klimak i Izaak Syryjczyk. Ich imiona pojawiają się w 11 rozdziałach „Z pism Świętych Ojców o działaniu umysłu” po 24 razy. W następnej kolejności występuje przedstawiciel athosko-synaickiego nurtu – św. Grzegorz Synaita (16 razy) oraz św. Symeon Nowy Teolog (przywołany 12 razy), reprezentant areopagitycko-konstantynopolitańskiej formacji hezychamu bizantyńskiego. Cкитский устав по отношению к святоотеческой византийской традиции (135 года после первой монографии о преп. Ниле Сорском) Отправной точкой для рассуждений послужила первая монография об основателе Сорской пустыни Александра Семеновича Архангельского (издана в Санкт-Петербурге в 1882 г.) Поставление русским филологом, знатоком письменности Московской Руси, пятой главы Скитского устава, относящейся к 8 главным страстям («помыслам злобы»), в качестве центральной части произведения – влияет на определенную интерпретацию всего трактата и ведет к гипотезе о непосредственном влиянии преп. Иоанна Кассиана Римлянина на творчество древнерусского исихаста. В статье, однако, был выдвинут тезис о том, что самое значительное творение Сорского отшельника описывает духовную стратегию, в которой учение о страстях и борьбе с ними выступает здесь в качестве звена основной Цепи Стратегии Исихазма, воспроизводящей этапы духовного процесса, ведущего к обожению. Вследствие осознания отсутствия непосредственных ссылок автора Скитского устава на основоположника западного монашества IV-V в. – в виде главного литературного источника были названы в первую очередь два Святых Отца, принадлежащих к синайско-сирийскому направлению исихазма: преподобные Иоанн Лествичник и Исаак Сирин. Их имена появляются в 11 главах «Отъ писанiй святыхъ отецъ о мысленом дѣланiи» – 24 раза каждое. В следующем порядке выступает представитель афонско-синаитского течения – преп. Григорий Синаит (16 раз), а также преп. Симеон Новый Богослов (12 ссылок на его имя), принадлежащий к ареопагитико-константинопольскому направлению византийского исихазма.
    The first monography about St. Nil Sorsky by Alexander Arhangelskii published in St. Petersburg in 1882 served as a point of reference for the reflection. The Russian philologist (a specialist in the field of Moscovite Rus’ literature) assigned to the 5th chapter of the Hermitage Rule about 8 main passions, the role of the central part of the work has an impact on a specific interpretation of the meaning of the treaty and leads to the hypothesis of a direct impact of St. John Cassian the Roman on the Old Russian Hesychast. However, in the article the thesis is proposed that the most important text of Sorsky hermit describes the spiritual strategy in which the doctrine of the passions and fight with them serves as a link of the Strategic Chain of Hesychasm, which reflects the spiritual process leading to the theosis. In view of the finding of the lack of direct references by the author of the Hermitage Rule to the Progenitor of Western monasticism of 4th-5th century – as a source of quotations and references in the first place two Holy Fathers who belong to the Sinai-Syrian formation of Hesychasm were mentioned: John Climacus and Isaac the Syrian whose names appear in the Rule 24 times each. In the next the Athos-Sinai mainstream – St. Gregory of Sinai (16 times) and St. Symeon the New Theologian (appointed 12 times), a representative of the Areopagitic-Constantinople formation of Byzantine Hesychasm, are referred to.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 7; 5-18
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Heroiczna świętość” i wybrane współczesne ujęcia mitu bohaterskiego bądź jego imitacje
    “Heroic Holiness” and Selected Contemporary Portrayals of the Heroic Myth or its Imitations
    Autorzy:
    Kuffel, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52407201.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    prawosławie
    hezychazm
    św. Grzegorz Palamas
    świętość
    heroizm
    Orthodoxy
    Hesychasm
    St. Gregory Palamas
    holiness
    heroism
    Opis:
    Znacząca część artykułu poświęcona została charakterystyce szeregu przykładów nowszych ujęć heroizmu – z intencją ukazania niejednoznaczności paradygmatu bohaterstwa w kulturze. Na owym zróżnicowanym tle niejednokrotnie wzajemnie sprzecznych ideałów bohaterstwa zademonstrowano sylwetkę św. Piotra Atonity. Tytułowy bohater późnobizantyńskiej literatury hagiograficznej wykreowany został przez św. Grzegorza Palamasa na wzorzec prawosławnego ascety realizującego w swym życiu strategię hezychazmu.
    A considerable part of the article is devoted to the characteristics of a number of examples of newer portrayals of heroism – with the intention of showing the ambiguity of the heroism paradigm in culture. The figure of St. Peter the Athonite was presented on this varied background of the ideally contrary ideals of heroism. The title character of late Byzantine hagiographic literature was created by St. Gregory Palamas on the model of the Orthodox ascetic who implemented the hesychastic strategy in his life.
    Źródło:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU; 2018, XIV; 209-235
    2451-4985
    2543-9561
    Pojawia się w:
    Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies