Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Krokos, Jan" wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-12 z 12
Tytuł:
Czy fizyka wskazuje na istnienie transcendencji? Dyskusja wokół książki "Fizyk w jaskini światów"
Does Physics Point to the Existence of Transcendence? Discussion of the Book: "Fizyk w jaskini światów" ["A Physicist in the Cave of Worlds"] by Krzysztof A. Meissner (conversation with Jerzy Sosnowski), Biblioteka Więzi, Vol. 389, Warszawa 2023
Autorzy:
Buczkowska, Janina
Krokos, Jan
Lemańska, Anna
Świeżyński, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/39572155.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
fizyka
transcendencja
filozofia nauki
filozofia fizyki
platonizm
physics
transcendence
philosophy of science
philosophy of physics
Platonism
Opis:
Profesor Krzysztof A. Meissner proponuje obraz transcendencji wynikającej z poznawania świata przez fizykę, która oznacza świat uniwersalnych i niezmiennych praw przyrody. Czy tego rodzaju wypowiedzi są uprawnione na gruncie fizyki, czy też należy uznać je za określony pogląd filozoficzny? Czy istnienie praw przyrody wskazuje na istnienie jakiejś transcendencji? Publikacja jest zapisem dyskusji wokół książki: Krzysztof A. Meissner, Fizyk w jaskini światów (rozmawia Jerzy Sosnowski), (Biblioteka Więzi, tom 389, Warszawa 2023), która to dyskusja odbyła się 25 marca 2023 w Instytucie Filozofii UKSW w Warszawie w ramach spotkania Katedry Filozofii Przyrody.
Professor Krzysztof A. Meissner proposes a picture of transcendence resulting from physics’ understanding of the world. The transcendence of which he speaks does not mean the Absolute-God, but the world of universal and unchanging laws of nature, which are understood by him in the shape of the Platonic world of ideas. Therefore, one may ask whether such statements are legitimate on the grounds of physics, or should they be considered a particular philosophical view? Furthermore, what is Meissner’s actual understanding of the status of “laws of nature”? Can they legitimately be considered a world of ideas? Does their existence actually indicate the existence of some transcendence? This article is the transcript of a discussion around the book A Physicist in the Cave of Worlds, (Biblioteka Więzi, Vol. 389, Warszawa 2023) by Krzysztof A. Meissner, Jerzy Sosnowski, which took place on March 25, 2023 at the Department of Philosophy of Nature of the CSWU Institute of Philosophy in Warsaw.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2023, 59, 2; 205-218
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fenomenologia jako filozofia mniejsza. Rozważania wokół sporów o metodę Husserla
Autorzy:
Płotka, Witold
Gniazdowski, Andrzej
Krokos, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/books/2116621.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wydawnictwo Liberi Libri
Opis:
Phenomenology as a Minor Philosophy. Considering the Controversies over Husserl’s Method Phenomenology is first and foremost a method, i.e., an analytical device which serves to investigate into what and how is given. One can expect that as any reliable method it contains a set of clear rules how to implement the method to achieve the same result every time — despite particular time, place, and personal preferences of a philosopher. However, this is not the case. Of course, Edmund Husserl did present many examples of how to use his method, e.g., in the context of intentional consciousness, the world, and a community of subjects. He also devoted hundreds of pages of his works, research manuscripts and lecture notes to the problem of how to understand different steps of his method. Nonetheless, this impressive intellectual work seems to be pointless since, paradoxically, he was not clear enough in his descriptions. The main problem lies in the fact that Husserl did reinterpret his method many times to redefine and to establish new understanding of phenomenology itself. In result of these perennial changes and corrections, if one considers his discourse of the method as a whole, it seems to present a series of different, sometimes contradict formulations. Given this plura- lity of formulations and reformulations, it is not surprising that Husserl’s method became a cornerstone of many disputes on how to understand the method. In any case, our understanding of phenomenology as a method is rather a subject of interpretation, than a clear presentation. The book is an attempt to consider phenomenology as a method in the context of selected disputes of its understanding. Questions that I offer to ask are: how to understand a phenomenological method? What motivates a philosopher to use the method? How to understand concrete steps of this method? How, if at all, one can define its limits? What is its subject matter, and its purpose? Is it justified to speak of one, or rather many methods of phenomenology? If many, are different forms united? To put it bluntly, what is the essence of the method? All these questions define a framework for reflections presented in the book. Therefore, one can understand this work as a study rather in “phenomenology of phenomenology”, i.e., a subdiscipline of phenomenology which concerns the question of a method, its subject matter, structure, aims, and presuppositions, than as a systematic analysis of a given phenomenon. It can be also classified as a study in meta-pheno- menology. In any case, its main purpose is a presentation and a discussion of different understandings of Husserl’s method, also with regard to his students and commentators. I do not want to reconstruct in detail different so-called ways which lead to phenomenology. This problem was considered by other scholars. An ultimate aim of the book is a presentation of Husserl’s method as a specific philosophical way of thinking and analysis. I try to show that this method serves to describe systematically of what is given. My main thesis is that this critical though rigorous aspect of Husserl’s method expresses its understanding as a minor philosophy. An elucidation of phenomenology as a “minor philosophy” comes from Nicolas de Warren. For this reason, in the Chapter 1 I refer to his work to present a sketch of how to understand a minor philosophy, namely as a cri- tical method of thinking which is an attempt to think beyond narrow limits of natural thinking by defining new region of analysis, and by suspending any claims which unify a philosophical discourse. Then, I try to compare this understanding of a “minor philosophy” with a “major philosophy”. The latter I bind with the Cartesian motif of phenomenology. In my opinion, the Cartesian reading of Husserl has limited range of application since it reduces philosophy to a kind of foundationalism which aims to justify our knowledge adequately. This reading, however, reduces phenomenology to dogmatic thinking. In contrast, phenomenology as a minor philosophy is an attempt to overcome preliminary naivety. I consider the problem of relation of Husserl’s method to naivety also in the Chapter 2 where I refer to the controversy over the beginning of the method. In addition, I rise the question of motivations of reduction. I show here that reduction is completely unmotivated. But if within natural attitude one cannot find any motives to do reduction, one should understand reduction rather as an expression of philosopher’s free will. Here a philosopher wants to take responsibility for his philosophical thinking. By referring to the analogy between reduction and questioning, I aim at a description of reduction as a methodological step that has to be repeated again and again. In the Chapter 3 I consider the dispute on a unity of the method. It is clear that Husserl refers to two analytical approaches: static and genetic analysis. Inasmuch as the former serves as a tool to describe consciousness’s achievements, the latter can give explanations of the habitual backgro- und of the achievement. Both analytical attitudes are linked, and for this reason one can claim that Husserl understands experience as a complex process of sense-giving, the process which is essentially connected with a given situation that is constituted historically and in the intersubjective context. In the next chapter, given a description of subjectivity embedded in the world, I consider a controversy over the subject matter of Husserl’s method. If the world indeed co-constitutes subjective experience, how, if at all, the world can be a subject of a philosophical reflection? With this regard, I claim that reduction is justified only if it is global, so if it concerns the world as a whole. While considering the issue, I refer to Jan Patočka’s philosophy, and I try to show a liberating function of reduction. After all, reduction enables a phenomenologist to question the world by a problema- tization of the natural attitude. From this point of view, an ultimate subject matter of phenomenology understood as a minor philosophy is givennes of the world itself. In the Chapter 5 I ask the question of consequences of Husserl’s method. Here I refer to the realism-idealism controversy. I focus mainly on the dispute between Roman Ingarden and Husserl. I defend a thesis that phenomenology as a minor philosophy adopts an attitude of the ontological neutrality. To show this, I reinterpret a thought experiment of the annihilation of the world as presented in Ideas I. The main topics of the chapter I attempt to deepen in the next chapter by considering the question of the limits of Husserl’s method. Here I consider the question of a possibility of phenomenology of God, and the question of Husserl’s understanding of metaphysics. I try to show here that there is no necessary link between phenomenology and me- taphysics. If this is the case, there is neither a necessary link between a “mi- nor” and a “major philosophy”. In the Chapter 7 I try to describe a practice of the phenomenological movement which adopts postulates of the minor philosophy. In my opinion, such an application has practical meaning since Husserl’s method requires to take a responsibility for thinking.
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Książka
Tytuł:
Is phenomenology metaphysics?
Czy fenomenologia jest metafizyką?
Autorzy:
Krokos, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/430973.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
phenomenology
metaphysics
Husserl Edmund
fenomenologia
metafizyka
Opis:
The question whether phenomenology is metaphysics is an extremely difficult one. The most common expression used to refer to metaphysics is ‘the fundamental philosophical science concerned with being as being’. Metaphysics is the first philosophy in the order of things, and being. Aristotelian "first philosophy" was supposed to precede "second philosophy", i.e. physics. Husserl's phenomenology, being a science about the essence of pure consciousness, was supposed to precede eidetic formal sciences, eidetic material sciences and all sciences concerning facts, including metaphysics. Thus, in his declarations, Husserl distinguished phenomenology, including transcendental phenomenology, from metaphysics. Husserl claimed that the question about the reason for being, its ratio, should not be the starting point in philosophy. In his opinion, the question that ought to introduce one to philosophy is the question of how every sense is constituted in consciousness, in subjectivity, or in the subject. Thus, Husserl's phenomenology, including transcendental phenomenology, is not metaphysics understood as the study of being qua being. It is not a contemplation of being, but a meditation on processes involved in consciousness, in which the sense of being is constituted.
Problem, czy fenomenologia jest metafizyką, jest trudny do rozstrzygnięcia. Najczęściej pojawia się określenie metafizyki jako podstawowej nauki filozoficznej, rozważającej byt jako byt. Metafizyka jest filozofią pierwszą w porządku rzeczowym i bytowym. Arystotelesowska „filozofia pierwsza” wskazuje, że ma ona poprzedzać jakąś „filozofię drugą”, a mianowicie – fizykę. Fenomenologia Husserla jako nauka o istocie czystej świadomości miała poprzedzać eidetyczne nauki formalne, eidetyczne nauki materialne oraz wszystkie nauki o faktach, w tym metafizykę. W deklaracjach zatem Husserl odróżniał fenomenologię, w tym fenomenologię transcendentalną, od metafizyki. Husserl zanegował pytanie o rację bytu jako wyjściowe pytanie filozofii. Według niego pytaniem, które winno wprowadzać w filozofię, jest pytanie o to, jak wszelki sens konstytuuje się w świadomości, w subiektywności czy też w podmiocie. A zatem fenomenologia Husserla, w tym fenomenologia transcendentalna, nie jest metafizyką pojmowaną jako badanie bytu jako bytu. Fenomenologia nie poszukuje bowiem bytowych racji bytu, nawet jeśli przedmiotu badań metafizycznych nie ograniczymy do bytu realnego.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2011, 47, 2; 13-30
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafizyka i teologia w dyskusji o człowieku i kulturze
Metaphysics and Theology in the Discussion of Man and Culture
Autorzy:
Krokos, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/5959714.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Naukowe Towarzystwo Tomistyczne
Tematy:
Szymonik
dyskusja
metafizyka
chrześcijaństwo
teologia
discussion
metaphysics
Christianity
theology
Opis:
Marian Szymonik’s book Metafizyka jako podstawa rozumienia człowieka i kultury. Glosa do współczesnego sporu aksjologicznego. Rozważania filozoficzno-teologiczne (Metaphysics as the Basis for Understanding Man and Culture. Gloss to the modern axiological dispute. Philosophical and theological reflections) became an opportunity to indicate the necessary conditions for its inclusion in the contemporary discussion about man and culture. First of all, it is necessary to preserve the basic principles of fruitful discussion. These include the impartiality of the debaters and their focus on factual understanding and explanation of the problem of interest and the preservation of certain formal conditions. Another is to see in the metaphysics of man the plane of searching for an answer to the question of the raison d’être of all being, and therefore of human being and its products, that is, the culture created by it. Finally, the recognition of the rationality of Christianity, the rationality of its doctrine and theology as a rationalization of faith. It is only in such a discussion that one can strive for the fullest possible understanding of human being.
Źródło:
Rocznik Tomistyczny; 2022, 11; 363-375
2300-1976
Pojawia się w:
Rocznik Tomistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mówienie - rozmowa - dialog - dyskusja
Speaking – Conversation – Dialogue – Discussion
Autorzy:
Krokos, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1926989.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
mówienie
rozmowa
dialog
dyskusja
speaking
conversation
dialogue
discussion
Opis:
Mówienie, rozmowa, dialog i dyskusja to cztery bliskoznaczne terminy i cztery fenomeny ze sobą spokrewnione. Mówienie to sensowne artykułowanie dźwięków przez podmiot osobowy i jako takie jest warunkiem pozostałych aktywności. Rozmowa jest wzajemnym mówieniem do siebie przynajmniej dwóch osób na jakiś temat. Dialog i dyskusja, będące rozmową osób, różnią się przedmiotem, celem i strukturą. Dla obu rozmowa jest fundamentem. Warunkiem dialogu i dyskusji jest wewnętrzna wolność osób, które w nich biorą udział. Głównym celem dialogu jest zapoznanie się ze stanowiskiem i poglądami jego uczestników na określony temat. Uczestnicy dialogu nie muszą posiadać równych kompetencji. Dyskusja jest dialogiem sformalizowanym, kwalifikowanym. Jej celem jest rozwiązanie jakiegoś problemu. W dyskusji musi być zatem wyraźnie określony jej przedmiot, aspekt oraz muszą zostać uzgodnione pojęcia. Dyskutanci muszą posiadać podobne kompetencje w dyskutowanych sprawach. Dyskusja posiada też swą wewnętrzną, logiczną strukturę. -------------- Zgłoszono: 22/09/2020. Zrecenzowano: 06/11/2020. Zaakceptowano do publikacji: 20/11/2020
Speaking, conversation, dialogue and discussion are four synonymous terms and refer to four related phenomena. Speaking is a sensible articulation of sounds by a personal subject, and as such is a condition for other activities. Conversation occurs when at least two people talk to each other on a topic. Dialogue and discussion, which are a form of conversation between persons, are characterized by different objects, purpose and structure. In both cases, conversation is foundational. The main condition of dialogue and discussion consists in the freedom of the will of persons. The main purpose of dialogue is the recognition of the views of participants. The participants in a discussion must not own equal competence. Discussion is a formalized dialogue. Thus, the purpose of a discussion is to solve problems. Therefore, there must be a definite object in discussion, and the details and notions employed must be stated. Moreover, the participants in discussion must own a similar competence. Lastly, discussion possesses its own internal and logical structure. -------------- Received: 22/09/2020. Reviewed: 06/11/2020. Accepted: 20/11/2020
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 4; 315-340
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O etyce na czasy współczesne
On the Ethics for the Present Times
Autorzy:
Krokos, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232564.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
koncepcja etyki
etyka chrześcijańska
epoka postchrześcijańska
concept of ethics
Christian ethics
post-Christian age
Opis:
Artykuł odnosi się do książki Sebastiana Gałeckiego Etyka chrześcijańska dla postchrześcijańskiej epoki, w której autor proponuje koncepcję takiej etyki, opartej na chrześcijańskim fundamencie. W swoim rdzeniu jest to dzieło metaetyczne, dla którego pierwowzorem i inspiracją były ujęcia etyki Johna Henry’ego Newmana, Alasdaira MacIntyre’a oraz Johna Finnisa. Poszerzając horyzont badawczy książki Gałeckiego, należy zauważyć, że wszelkie systemy etyczne są jakimś wyzwaniem dla współczesnych, nie tylko bowiem etyka, lecz każda nauka pojmowania klasycznie jako theoria ma dla życia praktycznego jedynie moc motywacyjną, a w życiu społecznym oddziałuje, jeśli zostanie przełożona na rzetelną popularyzację i skuteczne jej krzewienie. Przydawka „chrześcijańska” jedynie dookreśla określoną etykę, determinuje ją w określony sposób, lecz jej nie modyfikuje. Tym samym etyka chrześcijańska jest propozycją nie tylko dla konkretnego życia indywidualnego i społecznego, lecz także dla teoretycznej dyskusji etycznej. Współcześnie, w epoce nazwanej postchrześcijańską, w takiej dyskusji istotne znaczenie ma pluralizm argumentacyjny. Ma on swój fundament w tym, że fenomen moralności jest zawsze ujmowany w bogactwie jego aspektów, choć często niektóre z nich są niesłusznie absolutyzowane. 
The article refers to Sebastian Gałecki’s book Etyka chrześcijańska dla postchrześcijańskiej epoki [Christian Ethics for the Post-Christian Age], in which the author proposes the concept of such an ethics, based on a Christian foundation. At its core, it is a metaethical work, for which the prototype and inspiration were the taking of ethics by John Henry Newman, Alasdair  MacIntyre and John Finnis. Broadening the research horizon of Gałecki’s book, it should be noted that all ethical systems are a challenge for contemporaries, because not only ethics, but every science conceived  classically as theoria has only motivational power for practical life, and in social life it has an impact if it is translated into reliable popularization and effective dissemination of it. The “Christian” adjective merely specifies a particular ethic, determines it in a certain way, but does not modify it. Thus, Christian ethics is a proposal not only for concrete individual and social life, but also for theoretical ethical discussion. Nowadays, in the post-Christian era, argumentative pluralism is of great importance in this discussion. It has its foundation in the fact that the phenomenon of morality is always apprehended in the richness of its aspects, although often some of them are unjustly absolutized. 
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 3; 441-447
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pastoralny wymiar filozofii
Pastoral Dimension of Philosophy
Autorzy:
Krokos, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1048261.pdf
Data publikacji:
2017-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
pastoralne posłannictwo Kościoła
filozofia
philosophy
pastoral mission of the church
Opis:
The pastoral dimension of philosophy manifests itself in the service of truth which becomes part of the mission of the Church. It is revealed in the work of Jesus Christ, in the Church’s pastoral endeavours and in theology. The role of philosophy in the mission of the Church is ancillary and necessary at the same time, as it helps to answer man’s questions about the meaning of his/her being, cognition and action, the foundation of his/her knowledge and faith.
Źródło:
Filozofia Chrześcijańska; 2017, 14; 37-46
1734-4530
2450-0399
Pojawia się w:
Filozofia Chrześcijańska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pytanie a poznanie w początkach filozofii
Query and Knowledge in the Beginnings of Philosophy
Frage und Erkenntnis in den Anfängen der Philosophie
Autorzy:
Krokos, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015975.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metafilozofia
pytanie
filozofia starożytna
metaphilosophy
question
antique philosophy
Opis:
Dieser Artikel skizziert die Bedeutung der Fragestellung in der Erkenntnis, wie sie sich in den Anfänger der griechischen Philosophie darstellt: bei den drei Milesiern (Thales, Anaximander und Anaximenes), in den sokratischen und platonischen Dialogen sowie bei Aristoteles. Die griechische Philosophie war von Anfang an mit der Fragestellung an sich verbunden. Die erste philosophische Frage war die Frage nach dem ἀρχή. Sie diente der Entmythologisierung und hatte Erkenntnischarakter. Die Bedeutung der Frage nach dem ἀρχή wurde unterschieden je nach Bedeutung des Terminus ἀρχή. Jedoch unabhängig von diesen Unterschieden zielte die Frage auf die Klärung der ganzen Wirklichkeit ab, und diese Klärung mußte außerhalb der Fakten, dem Verstande nach, gesucht werden. Während wir es bei den Milesiern mit dem “Faktum“ der Fragestellung zu tun haben, wurde die Frage bei Sokrates und später bei Plato deutlich in die Methode, zur Fragestellung zu gelangen, eingebaut. Die Dialektik, jenes “Spiel“ von Frage und Antwort, war bei Sokrates und später bei Plato eine Konfrontation zwischen der einen und der anderen Seele und diente zunächst der gemeinsamen Wahrheitsfindung, der das Verhalten folgt. Im Bereich der Elenktik spielte die Frage eine therapeutische, dagegen im Bereich der Maieutik eine stimulierende Rolle. Die sokratische Dialektik betraf nicht die materielle Wirklichkeit, sondern des menschliche Vorstellungsvermögen von der Wirklichkeit und führte zu neuem Wissen, das rein intellektuell war. Gemäß der Lehre Platos war die Frage ein Mittel, um zu dem vorzudringen, was intelligibel ist, d.h. zur Idee. Erkenntnis wurde zur Erinnerung, zur Anamnese, und der Impuls für die Erinnerung an die Idee war unter anderem die Frage. Den Beginn der Theorie der Frage finden wir schon in den Logikschriften des Aristoteles. Er tat dies im Kontext des Syllogismus und der Theorie der Lehre. Die Frage betrachtete er als Baumaterial für jegliche Diskussion. Er unterschied vier Arten von Fragen, je nachdem, wonach wir fragen, sowie vier Arten von Fragen, je nachdem, welches Wissen wir erreichen, das sich auf das Wissen von ὅτι und διότι zurückführen läßt. Voraussetzung für jede dieser Fragestellungen ist das fehlende Wissen. Aristoteles bringt in das Phänomen der Bedeutung von Fragen im Erkenntnisablauf einige neue Elemente ein: er zeigt die logische Ordnung der Fragestellung auf; das Stellen von Fragen siedelt er im Bereich praktischer Fähigkeiten an, die der Wissensaneignung dienen, und er weist darauf hin, daß von der Art der Fragestellung der inhaltliche Gehalt der Antwort sowie die Art des erlangten Wissens abhängen.
This article outlines the importance of asking questions in learning as it is presented in the beginnings of Greek philosophy: with the three Milesians (Thales, Anaximander and Anaximenes), in the Socratic and Platonic dialogues as well as in Aristotle. From the beginning, Greek philosophy was connected with asking questions to  itself. The first philosophical question was the question about the ἀρχή. It served to demythologize and had an epistemological character. The meaning of the question about the ἀρχή was differentiated according to the meaning of the term ἀρχή. However, regardless of these differences, the question aimed to clarify the whole reality had to be sought outside of the facts, according to understanding. While with the Milesians we are dealing with the “fact” of asking questions with Socrates and later with Plato the question was clearly incorporated into the method of arriving at questions. The dialectic, that "game" of question and answer, was with Socrates and later with Plato a confrontation between one and another soul and initially served to find the truth together. In the field of elenctics the question played a therapeutic role, but in the field of maieutics it played a stimulating role. The Socratic dialectic did not concern material reality, but the human imagination of reality and led to new knowledge that was purely intellectual. According to Plato's teaching, the question was a means of getting to what is intelligible, i.e., to the idea. Knowledge became memory, anamnesis, and the impulse for remembering the idea was, among other things, the question. We find the beginning of the theory of the question in Aristotle's writings on logic. He did this in the context of the syllogism and the theory of doctrine. He saw the question as building material for any discussion. He distinguished four types of questions depending on what we ask for, and four types of questions depending on what knowledge we achieve, which can be traced back to the knowledge of ὅτι and διότι. The prerequisite for each of these questions is the lack of knowledge. Aristotle brings some new elements into the phenomenon of the meaning of questions in the course of knowledge: he shows the logical order of the question. He places asking questions in the domain of practical skills that serve the acquisition of knowledge, and he points out that the content of the answer and the kind of knowledge gained depend on the type of question asked.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 361-382
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The three dimensions of intentionality
Autorzy:
Krokos, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070375.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
intentionality
mind
consciousness
action
creativity
cognition
Opis:
The issue of intentionality was posed anew in philosophy by Franz Brentano. However, it was Brentano himself who indicated that the source of intentionality-related problems dates back to Classical Antiquity and the Middle Ages. The search for the original traces of this issue in the history of philosophy has led me to conclude that intentionality as an inalienable characteristic of consciousness is characterized by three-dimensionality, which is expressed in theoria, praxis and poiesis. Contemporary research focuses primarily on cognitive intentionality, examining in particular either the very subject-object relation or the immanent (intentional) object, in-existing in psychical experience (in the acts of consciousness). And yet, intentionality is a basic feature of the whole consciousness-anchored (mental) life of a human being. It determines the whole consciousness-based activity of the subject in abstract theorizing, practice and production. Therefore, it manifests itself as a mode of being of a conscious (mental) entity, i.e. an entity partially constituted by intentional content, relationality, reference, directionality, openness and conscious awareness , as well as determining the meaning and the creation of purely intentional beings. Intentionality is revealed as a primary factor in the awakening of consciousness, through the building (constituting) of conscious experiences that are poietic, practical and theoretical. Each of these three ways of categorizing the nature of experience, however, indicates only the predominant aspect of a given experience, for strictly speaking experiences are determined by all three aspects. Intentionality and – consequently – all conscious experience, are thus characterized by three-dimensions: cognitive, activistic and productive. Any act of consciousness is always a form of activity that is informed by its cognitive aspect and produces something transcendent with regard to itself. The recognition of the three-dimensional nature of intentionality allows us to understand the human being and the dilemmas concerning his actions, knowledge and creativity.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, S1; 107-121
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trójwymiar intencjonalności
The three dimensions of intentionality
Autorzy:
Krokos, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/431000.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
intentionality
mind
consciousness
action
creativity
cognition
intencjonalność
umysł
świadomość
działanie
wytwarzanie
poznanie
Opis:
The issue of intentionality was posed anew in philosophy by Franz Brentano. However, it was Brentano himself who indicated that the source of intentionality-related problems dates back to Classical Antiquity and the Middle Ages. The search for the original traces of this issue in the history of philosophy has led me to conclude that intentionality as an inalienable characteristic of consciousness is characterized by three-dimensionality, which is expressed in theoria, praxis and poiesis. Contemporary research focuses primarily on cognitive intentionality, examining in particular either the very subject-object relation or the immanent (intentional) object, in-existing in psychical experience (in the acts of consciousness). And yet, intentionality is a basic feature of the whole consciousness-anchored (mental) life of a human being. It determines the whole consciousness-based activity of the subject in abstract theorizing, practice and production. Therefore, it manifests itself as a mode of being of a conscious (mental) entity, i.e. an entity partially constituted by intentional content, relationality, reference, directionality, openness and conscious awareness , as well as determining the meaning and the creation of purely intentional beings. Intentionality is revealed as a primary factor in the awakening of consciousness, through the building (constituting) of conscious experiences that are poietic, practical and theoretical. Each of these three ways of categorizing the nature of experience, however, indicates only the predominant aspect of a given experience, for strictly speaking experiences are determined by all three aspects. Intentionality and – consequently – all conscious experience, are thus characterized by three-dimensions: cognitive, activistic and productive. Any act of consciousness is always a form of activity that is informed by its cognitive aspect and produces something transcendent with regard to itself. The recognition of the three-dimensional nature of intentionality allows us to understand the human being and the dilemmas concerning his actions, knowledge and creativity.
Problematyka intencjonalności została przywrócona filozofii przez Franciszka Brenatana. Jednakże już on wskazywał, że źródlła tej problematyki sięgają starożytności i średniowiecza. Poszukiwanie śladów tej problematyki w dziejach filozofii doprowadziło mnie do stwierdzenia, że intencjonalność (intencyjność) jako niezbywalna właściwość świadomości charakteryzuje się trójwymarowością, która wyraża się w theoria, praxis i poiesis. Współcześni badacze intencjonalności skupiają się przede wszystkim na intencjonalności poznawczej, a w tym – albo na samym odniesieniu się do przedmiotu, albo na immanentnym (intencjonalnym) przedmiocie, inegzystującym w przeżyciach psychicznych (w aktach świadomości). Tymczasem charakteryzuje ona całe życie świadomościowe (psychiczne) człowieka. Dookreśla całą świadomościową aktywność podmiotu w sferach: teoretycznej, praktycznej i wytwórczej. Przejawia się zatem jako sposób bycia podmiotu świadomego (psychicznego): jako zawieranie w sobie treści intencjonalnych, jako relacyjność, odniesienie, skierowanie, otwarcie i zdawanie sobie sprawy, a także jako nadawanie sensu i powoływanie bytów czysto intencjonalnych. Jako podstawowy faktor intencyjności ujawnia się w budzeniu się świadomości, budując (konstytuując) przeżycia świadome, które mają charakter pojetyczny, praktyczny i teoretyczny. Tak określony charakter przeżyć jest jednakże jedynie wskazaniem na dominujący moment w danym przeżyciu, gdy każde z nich określane jest przez wszystkie trzy momenty. Dzięki niej przeżycie świadome charakteryzuje się trójwymiarowością poznawczą, działaniową i wytwórczą. Wszelka aktywność świadomości jest zawsze pewnym działaniem, które zawiera w sobie moment poznawczy i które wytwarza coś transcendentnego wobec własnego działania. Zdanie sobie sprawy z trójwymiarowości intencyjności i intencjonalności pozwala zrozumieć człowieka oraz rodzące się dylematy dotyczące jego działania, poznania i wytwarzania.
Źródło:
Studia Philosophiae Christianae; 2016, 52, 3; 51-67
0585-5470
Pojawia się w:
Studia Philosophiae Christianae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwagi o filozofii pierwszej
Autorzy:
Krokos, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1917773.pdf
Data publikacji:
2020-11-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1997, 45, 1; 213-214
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-12 z 12

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies