Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Krótki, Zuzanna" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 22
Tytuł:
Handel alkoholem w leksyce staro- i średniopolskiej
The alcohol trade in old and middle Polish lexicology
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/683815.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historia języka polskiego
nominacja
semantyka
nazwy miejsc
gdzie sprzedawano i spożywano alkohol
nazwy osób sprzedających alkohol
the history of Polish language
nomination
semantics
the names of places where the alcohol was consumed
names of alcohol traders
Opis:
In the herein article over thirty lexical units are maintained and analysed depicting the place where the alcohol was sold or the person selling that ‛thing’. The written material was gathered from all available lexicographical sources registering the old vocabulary - to the end of the 18th century. Stemming from the etymology, the authoress investigated the meanings of particular word-forms, which she put into the table-chart at the end. The diagram illustrates quantity and quality changes which happened in analyzed lexical field. It was documented and stated that the character of these changes was influenced by the ongoing linguistic theory and vogue. The longest in practice are the oldest names in unchanged state which are reaching with its own roots the pre-Slavic culture.
-
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2017, 51, 1; 177-189
0208-6077
2450-0119
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksem cud i jego derywaty w historii polszczyzny
Lexeme cud (miracle) and his derivatives in history of Polish language
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044702.pdf
Data publikacji:
2018-08-28
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
history of Polish language
the changing in meanings
semantics
lexeme cud (miracle) and its derivatives
diachronic
Opis:
In the article the fifty lexical units were analysed and attributed to the word family of the noun – cud (miracle). The general scope of the analysis was created by the semasiological method. Stemming from the etymology, upon investigation by which methods the particular wordforms acquired new senses it was characterized by movements and objective, which these modifications served. As it turned out the researched lexical units concentrated around such semantic fields as: WONDER and STRANGENESS. The second category (field) developed not until the 18th century. Earlier the analyzed derivatives implied such words as: ‘beauty’, ‘perfectness’, ‘politeness’, ‘magic’, ‘wizardry’ and ‘fraud’. The life changing events and the developing knowledge caused the eradication of last written material and as it happened nobody correlates the jugglers with the miracle makers.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 1; 93-108
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z historii rodziny leksykalnej rzeczownika paskuda
History of lexical family of the noun paskuda (shtunk)
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1044877.pdf
Data publikacji:
2017-08-10
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
history o Polish language
the changing in meanings
diachroniy
semantics
lexemes – paskuda
paskudny
paskudzić
spaskudzić
napaskudzić
zapaskudzić
robić na paskudę
Opis:
In the article the lexical units gathered from all history of Polish language were put under investigation belonging to the word family of the noun – paskuda. By using the semasiological method the researched process of how particular formations formed the new semantical senses manifested itself and how eradicated the old ones. The general key of its movings and the purpose were underlined and of these modifications ‘in the better serving’ depicted.As shown the afore-mentioned lexical units comprised with a multitude of senses already by-gone featuring the adultery, the burglary, defamation, gluttony and the cattle disease. At the beginning they seemed stable nevertheless the overuse of them paradoxically caused the eradication of popular meanings. They were not forgotten fully because it’s ‘residua’ were found in folk-slang. The essential figure is hereditary of pre-Slavic senses for instance; ‘something shoddy’, ‘something off’, ‘something repulsive’. Nowadays they function primarily in written material of all lexical family of the noun – paskuda.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2017, 24, 1; 51-66
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie leksemy o rdzeniu piecz-/piek- pochodne od piec się
Polish lexemes with the piecz-/piek- root derived from the verb piec się
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045166.pdf
Data publikacji:
2015-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
history of the Polish language
semantics
word-forming cluster
semantic changes
Opis:
In this article, the author presents the lexical family with piecz-/piek- roots. A pool of 39 lexemes was extracted from all the available lexicographic sources of historical vocabulary and presented in the form of a word-forming cluster. The goal of the analysis was to display the internal structure of the chronological derivation of the core of the cluster, piec się with the group of terms of varying degrees of derivation. The analysis is an attempt at explaining the meaning behind the formations with piecz-/piek-roots. The reconstruction of the cluster leads to a discussion of the observed transformations, as well as identifying the nature of the changes to the meaning of specific units. To a large extent, the semantic modifications discussed contributed to constraints in the meaning. Once the primary meaning had disappeared, Polish language users would gradually become less aware of the word formation of the derivatives. Subsequently, the very large etymological cluster disintegrated.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2015, 22, 2; 69-88
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
SMUTEK w historii języka polskiego
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1797991.pdf
Data publikacji:
2020-05-29
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
the history of Polish language
the changes of meanings
the semantics
the name of values
Opis:
The purpose of this article was the semantic analysis of the eight names of the sadness: smutek (smętek), ckliwość, tęskność, tęsknota, tęskliwość, żal, żałość, żal, żalość i żaloba. The composite written material gathered from all available leksicographical sources encompassed the texts starting from the XIV century. It seemed that the meanings and features of the investigated lexems diametrically differed from the contemporary state of things. Those written things featured and characterized themselves on the basis of the numerous sacral texts and it’s assured that the primal essence of those was enveloped with the category of peccata capitalia. We can notice the residua – in the context it’s the religious thinking corresponding with the old polish language – that were long. At the begining of the “young–polish” era it’s registered the “usebles” which indicated the sins tristita, acedia or ira. It’s being said that the language is a very conservative form and that’s why it stays behind in the relationship with the language–beyond world ingraining the history into the contemporariness.
Źródło:
Conversatoria Linguistica; 2014, 8; 37-49
1897-1415
Pojawia się w:
Conversatoria Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Staro- i średniopolskie nazwy ciast
The Old- and Middle-Polish Names of Pastries (Cakes)
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459363.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
nominacja
semantyka
leksyka
historia języka polskiego
nomination
semantics
lexicology
history of Polish language
Opis:
In the article herein the thirty-four lexical units were undertaken and analysed thoroughly which maintained the old- and middle-Polish appellations of baking products – pastries. Stemming from the etymology, the motivation was investigated, the meaning and the semantic changes in the gathered texts of words were also scrutinized and put under the magnifying glass. It was evidenced that the nomination of investigated names of ‘baked cakes’ consisted of six general functions such as: 1. literal character of particular cake; 2. indication of its main baking ingredients; 3. the form of it; 4. origin of a cake; 5. increase of ‘favourable of a cake’ by a referral to the authority; 6. correlation of the particular cake with its rites and holidays (during which the pastries were served) (sic!). Most frequently the old names of ‘baked goodies’ were made as simple associations and were coupled with particular shape of the bake.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2016, 11; 75-87
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przepowiednia w historii języka polskiego
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611390.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
divination
former stages of Polish
history of Polish
przepowiednia
polszczyzna dawna
historia języka polskiego
Opis:
The article analyzes 15th- and early 20th-century terms for divination and for people able to augur future. The material has been excerpted from all available lexicographic sources. It has been arranged with regard to images, relative to which lexical units are formed. The units oscillate around six thematic fields: (i) throwing the dice; (ii) divination dictated by the awareness of the sorcerer (the witch or the magus); (iii) divination based on visual sensations; (iv) divination based on speech acts; (v) divination based on dreams; (vi) the names of charlatans. The assignment of particular units to these categories is never arbitrary. The analysis reveals an increasing number of expressive names at the end of the 18th century and at the beginning of the 20th century. This probably results from the rising distrust of the magical portends and superstitions prevailing in 18th-century Europe.The predominating method in this study is an examination of contexts in which divination words appeared in the history of the Polish language. The semantic values of the lexemes has been determined on the basis of their use registered in historical dictionaries of Polish.
W artykule poddano analizie nazwy przepowiedni oraz osób umiejących przewidzieć przeszłość, funkcjonujące w polszczyźnie w okresie od XV do początków XX wieku. Zgromadzony ze wszystkich dostępnych źródeł leksykograficznychmateriał uporządkowany został w nawiązaniu do obrazów, które były podstawa dla generowania jednostek leksykalnych. Okazało się, że nazwy te oscylowały wokół sześciu pól: 1. Rzucanie losów; 2. Przepowiednie dyktowane przez podświadomość wróżącego; 3. Przepowiednie oparte na doznaniach wzrokowych; 4. Przepowiednie oparte na nazwie aktu mowy; 5. Przepowiednie oparte na odczytywaniu przyszłości ze snów; 6. Nazwy szarlatanów. Przynależność poszczególnych jednostek do wydzielonych grup nigdy jednak nie była arbitralna.Badania pokazały również, że pod koniec XVIII i na początku XX wieku notowanych jest coraz więcej nazw ekspresywnych. Przyczyna tego zjawiska jest zapewne rosnąca nieufność względem przepowiedni i zabobonów, obserwowana w całej osiemnastowiecznej Europie.Metodą dominującą w niniejszym szkicu jest analiza kontekstów, w których występowały wyrazy należące do pola semantycznego PRZEPOWIEDNIA w historii języka polskiego. Na podstawie poświadczeń użycia danego wyrazu w słownikach rejestrujących polszczyznę dawną wnioskowano o jego wartości znaczeniowej w danym okresie.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy marzeń sennych w historii języka polskiego
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678661.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
nomination
semantics
history of the Polish language
meaning change
Opis:
Names of dreams in the history of the Polish languageThis article analyzes old names of dreams. During the process of collecting and sorting of the material, etymological data were taken into consideration, which allowed to establish that all the investigated units concentrated around three fields: 1. words with the root: sen/sn-, 2. words with the root: mor-/mar-/marz-, 3. words with the root: widz-. The dominating method in this sketch is the analysis of contexts in which the words within the “dream field” appeared. Considering as evidence the usages of each word recorded in dictionaries of old Polish, I deduce its meaning value in particular periods. Nazwy marzeń sennych w historii języka polskiegoW artykule analizie poddano dawne nazwy marzeń sennych. Podczas porządkowania materiału pod uwagę wzięto dane etymologiczne, które pozwoliły ustalić, że wszystkie badane jednostki koncentrowały się wokół trzech pól: 1. o rdzeniu sen-/śn-; 2. o rdzeniu mor-/mar-/marz-; 3. o rdzeniu widz-. Metodą dominującą w szkicu jest analiza kontekstów, w których występowały wyrazy należące do pola marzenie senne. Na podstawie poświadczeń użycia danego wyrazu w słownikach rejestrujących polszczyznę dawną wnioskuję o jego wartości znaczeniowej w danym okresie.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2017, 52
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy demonów powietrznych w historii języka polskiego
The names of air spirits in the history of Polish language
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117329.pdf
Data publikacji:
2016-12-30
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
nomination
lexicology
diachrony
history of Polish language
beliefs
air demons and half-demons of space
Opis:
The analysis was undertaken concerning the ancient names of air ghosts and spirits in this article. The written material gathered from all available lexicographical sources registered the ’lexis’ to the end of 18th century. The author used the old texts and literature for example: Postępek prawa czartowskiego przeciwko narodowi ludzkiemu and Pogrom czartowskie błędy, latawców zdrady i alchemickie zdrady jako rozpłasza. As was evidenced the vintage names of air spirits were structured as a form of three ’pictures’ such as: 1. ‘given to fly’, 2. ‘given to whistle’, 3. ‘the fire in the sky’ the key figure among these creatures was latawiec who was taken as a satan’s helper other demons were treated as an entities who plagued the human kind with bad meteorological aura. Some of them took a revenge on the people for disturbance of their peace and quiet (for instance – południca). Others were the creatures who did a penance. Some characters existed to teach people how to do a husbandry. The author took a notice that there’s no way to reconstruct the full measure of meanings because of the gaps in the written text.
Źródło:
Białostockie Archiwum Językowe; 2016, 16; 159-172
1641-6961
Pojawia się w:
Białostockie Archiwum Językowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Średnio- i nowopolskie nazwy dolegliwości kobiecych
The middle- and modern-Polish names of women’s maladies in Polish history
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459560.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
nomination
semantics
history of Polish language
names of women’s ailments
nominacja
semantyka
historia języka polskiego
nazwy dolegliwości kobiecych
Opis:
In the herein article the forty-four lexical units were analysed thoroughly by semasiological method. They were coupled with the middle and modern-Polish ‘women’s trouble’. The written material was gathered throughout based upon the formal structure of collected lexemes. It turned out that the investigated units concentrated around six fields: 1. Uterus, 2. Secretions, 3. Breath, 4. Pain, 5. Time, 6. Woman. The primary meaning of many analysed appellations were neutral, they were concerned mainly with the physical ailments. Around the 19th century the researched units were correlated with the hysteria. The ongoing and signalized semantic change was influenced by the socio-cultural factors. The fashion of that time contributed deeply to the manifestation of these supposed women’s maladies.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2018, 13; 74-86
2083-1765
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biała magia w leksyce dawnej polszczyzny
The white magic in the lexicology of the old Polish
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/475684.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
Tematy:
nominacja
semantyka
historia języka polskiego
leksyka
the nomination
semantics
the history of the Polish language
Opis:
W artykule analizie poddano jednostki wiązane z polem BIAŁA MAGIA. Mimo że we współczesnej polszczyźnie pojęcie to nie istnieje, do końca XIX wieku tworzyło rozległą kategorię, w skład której wchodziły elementy aktualnie kojarzone z medycyną lub religią. Analizie poddano zasygnalizowane zagadnienie, aby móc prześledzić, w jaki sposób doszło do jego zaniku. Okazało się, że mimo iż pierwsza wzmianka o białej magii odnotowana została dopiero w XVIII wieku, kategoria ta funkcjonowała począwszy od staropolszczyzny. Jej elementy charakteryzowały początkowo zabiegi o proweniencjach pogańskich, z czasem natomiast do tego pojęcia weszły również nazwy egzorcyzmów. Metodą dominującą w niniejszym szkicu jest analiza kontekstów, w których występowały wyrazy należące do pola semantycznego BIAŁA MAGIA w historii języka polskiego. Na podstawie poświadczeń użycia danego wyrazu w słownikach rejestrujących polszczyznę dawną wnioskowano o jego wartości znaczeniowej w danym okresie.
In this article were undertaken the units corresponding with the field of white magic in the form of analysis. Beside the fact that this word ‘white magic’ does not exist in the contemporary Polish — it has a meaning in the interpretation itself namely it was considered as a broad category (to the end of the 19th century) which included the elements associated with the medicine and the religion. The above mentioned topic (the white craft) was analysed as a matter of the investigation of how it was extinct this ‘white lore’. It was stated that the first indication of the white magic was recorded scarcely in the 18th century. The category of the topic was prevalent starting from the ancient Polish language. The onset of it's elements and features characterized the measures of the pagan provenances. By and by to this ‘white way of life’ were introduced the names of the exorcisms. The method dominating in this essay is the analysis of contexts. Considering as an evidence the use of that particular word in the dictionary recording the old Polish and deduce the meaning value of it in the particular time.
Źródło:
Socjolingwistyka; 2015, 29; 301-311
0208-6808
Pojawia się w:
Socjolingwistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spoglądanie „zazdrosnym okiem” a grzech invidia w historii języka polskiego
Seeing with the envious eye-the sin ‘invidia’ in history of Polish language
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/626880.pdf
Data publikacji:
2016-09-03
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Opis:
The article is dedicated to the analysis of three old names of the fourth from among the seven deadly sins – the sin of invidia. These units are characterized by one common feature, it’s etymon in the form of the verb – ’seeing’ referring to the ‘body talk’of a jealous person. The general direction of these analyses was designated as the semasiological method. Stemming from etymology investigated how particular word-forms have taken new meanings, figuring out the character of these changes, movements and the goal which these modificationsserved for. To the end of the 17th century the names zazdrość, zawiść and nienawiść functioned as a group of very familiar synonyms. In the course of time it’s gist changed through semantic modification. As a consequence the name of the sin – invidia formed into the lexeme – jealousy whose contemporary meaning differs hugely from the theological perspective.
Artykuł poświęcony jest analizie trzech dawnych nazw czwartego spośród grzechów głównych, grzechu invidia. Jednostki te łączy jedna wspólna cecha, ich etymonem jest czasownik oznaczający ‘widzieć’, nawiązujący do mowy ciała osoby zazdrosnej. Główny kierunek analiz wyznaczano za pomocą metody semazjologicznej. Wychodząc od etymologii, badano, jakimi drogami poszczególne słowoformy nabywały nowych sensów, określano charakter tych przesunięć oraz cel, któremu modyfikacje te służyły.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2016, 11, 4; 42-55
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O łakomstwie słów parę. Polskie leksemy o rdzeniu łacz-/łak-
A few words about greediness. Polish lexemes containing the root łacz-/łak-
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/943864.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historical word formation
word formation nest
linguistic transformation
historical semantics
disappearance of lexemes
słowotwórstwo historyczne
gniazdo słowotwórcze
zmiana językowa
semantyka historyczna
zanik leksemów
Opis:
The paper presents the word family of the łacz-/łak- root. The material included 51 word forms, gathered from all accessible lexicographical sources of the entire history of the Polish language, and were presented in the form of a word formation nest. The aim of the analyses was to show the internal structure of the motivating relations between the center of the nest –*olkati, olčǫ, and a group of words of different levels of derivation. The studies tried to answer the question of how the word forms of the łacz-/łak- root were built. The (re)construction of the nest was used to discuss the discerned transformations and aided in defining the character of the changes in meaning of the examined units. The patterns of suffixal connections presented in the paper allowed tracing the paths of word formative development of individual formations. They have also enabled pointing out the transformations which were most important for the changes in the nest of the root łacz-/łak-.
W artykule zaprezentowana została rodzina leksykalna o rdzeń łacz-/łak-. Materiał liczący pięćdziesiąt jeden słowoform, wyekscerpowany ze wszystkich dostępnych źródeł leksykograficznych rejestrujących słownictwo historyczne, zaprezentowany został w postaci gniazda słowotwórczego. Celem analiz było pokazanie wewnętrznej struktury relacji motywujących pomiędzy centrum gniazda –*olkati, olčǫ a grupą wyrazów o różnym stopniu pochodności. Analizy stanowią próbę odpowiedzi na pytanie, jak były budowane formacje o rdzeniu łacz-/łak-. (Re)konstrukcja gniazda posłużyła omówieniu dostrzeżonych przeobrażeń, jak również określeniu charakteru zmian w znaczeniach badanych jednostek. Zaprezentowane w artykule wzory połączeń sufiksów pozwoliły prześledzić drogi słowotwórczego rozwoju poszczególnych formacji, umożliwiły również wskazanie najważniejszych przeobrażeń dla gniazda o rdzeniu łacz-/łak- procesów.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Studia Indogermanica Lodziensia. Supplementary Series; 2015, 4
2451-1153
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Studia Indogermanica Lodziensia. Supplementary Series
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z dziejów polskich przymiotników znaczących ‘chytry’
From Polish background of adjectives ‘crafty’
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1045016.pdf
Data publikacji:
2016-12-04
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
semantics
lexicology
history of Polish language
changes of meanings
Opis:
In the article there were analyzed etymologically and semantically 37 names of adjectives ‘crafty’ in the Old Polish lexicology. The material was gathered from all available lexicographical sources registering the vocabulary to the end of 19th century.It was evidenced that the formal structures investigated adjectives implied pictures such as: the picture of grasping at something, a picture of efficiency and excellence in particular field, the image of vector of change movement, the picture of phatamorgana, deception of something duplicitous, the figure of something hidden. Moreover the gross of analyzed units found its place in noun-derivation group of actions manifesting – cunningness or created in the ‘noun place’ with figurative sense. The implemented analysis depicted the differences between old Polish and the contemporary Polish language demonstrating itself on the par with lexicology and semantics.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2016, 23, 2; 83-98
1233-8672
2450-4939
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z historii nazw demonów domowych rejestrowanych w dobie staro- i średniopolskiej
From the history of the names of the domestic demons registered in the Old- and Middle Polish periods
Autorzy:
Krótki, Zuzanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1591672.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
diachrony
semantics
demonology
diachronia
semantyka
demonologia
Opis:
W artykule analizie poddano dawne, XV-, XVI-, XVII- oraz XVIII-wieczne nazwy demonów domowych. Zebrany ze wszystkich dostępnych źródeł leksykograficznych materiał uzupełniony został o fragmenty dzieł literackich, w których pojawiły się nazwy tych demonów. Okazało się, że jednostki, które pod koniec doby średniopolskiej posiadały znaczenie ‘duchy-opiekunowie domu’, w XVI i XVII wieku charakteryzowały najczęściej ‘dżina’ lub ‘diabła’. Na charakter tych wierzeń ogromny wpływ wywarła literatura z czasów kontrreformacji. Doprowadziła ona do przemieszania wyobrażeń dawnych, mitycznych sprzymierzeńców ludzi z wyobrażeniami diabła i jego pomocników. Na początku doby nowopolskiej natomiast, pod wpływem kultury zachodniej, analizowane jednostki utraciły negatywne nacechowanie.
The article presents the names of the domestic demons registered in the 15th to 18th centuries. The material, collected from all the accessible lexicographical sources was supplemented with the fragments of the literary works in which the names of these demons occurred. It has turned out that the lexical units which in the late Middle Polish period had the meaning of a ‘protective household spirit’, in the 16th and 17th centuries characterized most frequently a ‘genie’ or a ‘devil’. These beliefs were immensely affected by the Counter Reformation literature. It caused the confusion of the notions of the ancient mythical human allies with the notions of the devil and his helpers. In the early New Polish period the analysed lexical units lost their negative markedness under the influence of the Western culture.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2017, 16; 175-187
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 22

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies