Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Kráľová, K." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Occurrence, characterization and action of metal nanoparticles
    Występowanie, charakterystyka i działanie nanocząstek metali
    Autorzy:
    Masarovičová, E.
    Kráľová, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/126623.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    behaviour
    direct and indirect effects
    green synthesis
    living organisms
    metal nanoparticles
    plants
    zachowania
    skutki bezpośrednie i pośrednie
    zielona synteza
    organizmy żywe
    nanocząstki metali
    rośliny
    Opis:
    Metal nanoparticles (MNPs) are attracting attention for many technological applications as catalysts, in optical materials, medical treatments, sensors, and in energy storage and transmission. The function and use of these materials depend on their composition and structure. A practical route for synthesis of MNPs is by chemical procedure and by use of biological material (“green synthesis” as a dependable, environmentally benign process) including bacteria, algae and vascular plants (mainly metallophytes). Currently, there are various chemical and physical synthetic methods used for preparation of metal nanoparticles and several experimental techniques aimed at controlling the size and shape of MNPs. Toxic effects of MNPs on plants could be connected with chemical toxicity based on their chemical composition (eg release of toxic metal ions) and with stress or stimuli caused by the surface, size and shape of the particle. The physicochemical properties of nanoparticles determine their interaction with living organisms. In general, plant cells possess cell walls that constitute a primary site for interaction and a barrier for the entrance of nanoparticles. Inside cells, nanoparticles might directly provoke either alterations of membranes and other cell structures or activity of protective mechanisms. Indirect effects of MNP depend on their chemical and physical properties and may include physical restraints, solubilization of toxic nanoparticle compounds, or production of reactive oxygen species. However, it should be stressed that impact of MNPs on human and environmental health remains still unclear. Thus, evaluation scheme for national nanotechnology policies (that would be used to review the whole national nanotechnology plan) was recommended. The three following criteria for policy evaluation were suggested: appropriateness, efficiency and effectiveness.
    Nanocząstki metali (MNPS) przyciągają uwagę ze względu na ich wykorzystanie w wielu zastosowaniach jako katalizatory, materiały optyczne, czujniki, w zabiegach medycznych, w przechowywaniu i transmisji energii. Funkcja i zastosowanie tych materiałów zależą od ich składu i struktury. Praktycznymi drogami syntezy MNPS są metody chemiczne i wykorzystanie materiałów biologicznych („zielona synteza” niezawodna, przyjazna środowisku), w tym bakterii, glonów i roślin naczyniowych (głównie metalofitów). Obecnie stosowane są różne fizyczne i chemiczne metody wytwarzania nanocząstek metali i kilka technik eksperymentalnych, mających na celu kontrolę wielkości i kształtu MNPS. Toksyczny wpływ MNPS na rośliny może być związany z toksycznością chemiczną ze względu na ich skład chemiczny (np. uwalnianie jonów metali) oraz stresem lub stymulacją spowodowanymi przez powierzchnię, wielkość i kształt cząstek. Interakcje z organizmami żywymi są określane przez fizykochemiczne właściwości nanocząstek. Ogólnie rzecz biorąc, ściany komórkowe roślin stanowią podstawowy element interakcji i barierę wejścia nanocząstek. Wewnątrz komórek nanocząstki mogą bezpośrednio wywoływać zarówno zmiany błon komórkowych, jak i innych struktur lub spowodować aktywizację mechanizmów ochronnych. Pośrednie skutki MNP zależą od ich właściwości chemicznych i fizycznych, mogących prowadzić do tworzenia pewnych ograniczeń fizycznych, rozpuszczania związków toksycznych czy wytwarzania reaktywnych form tlenu. Jednak należy podkreślić, że wpływ MNPS na zdrowie ludzi i stan środowiska jest nadal niejasny. Z tego względu konieczne jest stworzenie schematu systemu oceny polityki w dziedzinie nanotechnologii (które zostaną wykorzystane do przeglądu całości krajowego planu nanotechnologicznego). Zaproponowano trzy następujące kryteria oceny polityki: adekwatność, efektywność i skuteczność.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2012, 6, 2; 445-449
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phytotoxic effects of hexavalent chromium on rapeseed plants
    Fitotoksyczność chromu sześciowartościowego dla roślin rzepaku
    Autorzy:
    Peško, M.
    Kráľová, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/126705.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    bioaccumulation and translocation factors
    chlorophyll content
    chromium
    lipid peroxidation
    rapeseed
    bioakumulacja i translokacja czynników
    zawartość chlorofilu
    chrom
    peroksydacja lipidów
    rzepak
    Opis:
    Rapeseed (Brassica napus L. subsp. napus) plants were exposed to six different concentrations (12, 24, 60, 120, 240, 480 μmol dm–3) of K2Cr2O7 for 7 days. Dry mass of shoots and roots decreased rapidly with increasing external Cr(VI) concentration. Application of Cr(VI) concentrations ³ 120 μmol dm–3 caused that leaves were strongly chlorotic and some of them even desiccated. Roots of these plants where subtile and brownish. Notable decrease in chlorophyll content was observed already at the lowest (12 μmol dm–3) used concentration. Content of soluble proteins in leaves decreased rapidly within the studied concentration range, whereby the lowest protein content was observed after application of 240 μmol dm–3 Cr(VI). Lipid peroxidation expressed as a content of malondialdehyde in leaves was notable already after application of 12 μmol dm–3 Cr(VI). At lower applied Cr(VI) concentrations (12÷120 μmol dm–3) the bioaccumulation factors related to Cr accumulation in roots were higher then those determined for shoots. Treatment with higher Cr(VI) concentrations (240 and 480 μmol dm–3) had an opposite effect and BAFs for the shoots exceeded those determined for the roots. The portion of Cr allocated in shoots related to the total Cr amount accumulated by plant ranged from 23.3% (12 μmol dm–3) to 94.7% (480 μmol dm–3). In the case of higher applied external Cr(VI) concentrations (120÷480 μmol dm–3) the defence mechanisms of plants were evidently impaired and uncontrolled Cr translocation within the plant occurred.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2011, 5, 2; 413-418
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Applications of nanoformulations in agricultural production and their impact on food and human health
    Zastosowania nanozwiązków w produkcji rolnej i ich wpływ na żywność i zdrowie człowieka
    Autorzy:
    Jampílek, J.
    Kráľová, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/125890.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    nanoinsecticides
    nanoherbicides
    nanofungicides
    controlled release and targeted delivery
    environmental impact
    health risks
    nanoinsektycydy
    nanoherbicydy
    nanofungicydy
    kontrolowane uwalnianie i ukierunkowana dostawa
    wpływ na środowisko
    zagrożenie dla zdrowia
    Opis:
    In last years, an increasingly growing number of nanoagrochemicals such as nanopesticides, nanofertilizers or plant growth stimulating nanosystems is put into the practice. This is connected with the demand to decrease the dose-dependent toxicity of pesticides by reduction of the amount of applied active ingredients in nanoscale formulations, securing not only their increased aqueous solubility resulting in better bioavailability but also targeted delivery, controlled release and/or protection against degradation. Application of nanofertilizers enables more effective supply of nutrient to plants. The contribution is focused on nanoformulations applied in agriculture enabling controlled release of the active ingredient into weeds and the body of pests and nutrients to plants as well as on benefits of the use of nanoformulations in food industry related to food packaging, food security, encapsulation of nutrients and development of new functional products. The environmental impact of nanoagrochemicals and related health risks are highlighted as well.
    W ostatnich latach coraz bardziej rośnie liczba nanochemikaliów stosowanych w rolnictwie, takich jak: nanopestycydy, nanonawozy lub stymulujące wzrost roślin nanosystemy. Jest to związane z potrzebą ograniczenia, zależnej od dawki, toksyczności pestycydów poprzez zmniejszenie ilości stosowanych składników aktywnych w nanopreparatach, zapewniając nie tylko ich zwiększoną rozpuszczalność w wodzie, co gwarantuje lepszą biodostępność, ale również kontrolowane uwalnianie i/lub ochronę przed degradacją. Zastosowanie nanonawozów umożliwia bardziej efektywne dostarczanie składników odżywczych roślinom. W pracy przedstawiono nanozwiązki stosowane w rolnictwie, umożliwiające kontrolowane uwalnianie składnika czynnego do chwastów i szkodników oraz składników odżywczych dla roślin, jak również korzyści wynikające z użycia nanozwiązków w przemyśle spożywczym związanym z pakowaniem żywności, bezpieczeństwem żywności, kapsułkowaniem składników odżywczych i rozwojem nowych produktów funkcjonalnych. Omówiono również wpływ nanoagrochemikaliów na środowisko i związane z nimi zagrożenia dla zdrowia.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2015, 9, 2; 465-472
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Physiological response of Brassica napus L. plants to Cu(II) treatment
    Reakcja fizjologiczna Brassica napus L. na działanie miedzi(II)
    Autorzy:
    Peško, M.
    Kráľová, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/126820.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    akumulacja miedzi
    współczynnik bioakumulacji
    peroksydacja lipidów
    rzepak
    copper accumulation
    bioaccumulation factor
    lipid peroxidation
    rapeseed
    Opis:
    Rośliny rzepaku poddawano działaniu CuSO4 5H2O w siedmiu różnych stężeniach (0,5, 1, 3, 6, 12, 24, 60 μmol · dm–3) przez 7 dni. W zakresie stężeń 0,5-3 μmol·dm–3 zaobserwowano znaczny wzrost biomasy (obie części roślin). Zmniejszenie biomasy zauważono po zastosowaniu wyższych stężeń niż 6 μmol ·dm–3. Znaczny spadek zawartości chlorofili oraz karotenoidów stwierdzono po zastosowaniu 6 μmoli · dm–3 Cu(II). Spadek zawartości białka w liściach roślin zaobserwowano w zakresie stężeń 3-60 μmol · dm–3. Peroksydacja lipidów wyrażona zawartością dialdehydu malonowego w liściach była silna w zakresie stężeń 6-60 μmol · dm–3 Cu(II). Wartości współczynnika bioakumulacji w korzeniach była większe niż w pędach w całym zakresie stężeń (0,5-60 μmol · dm–3 Cu). Stosunek Cu zakumulowanej w pędach do całkowitej ilości miedzi zakumulowanej przez rośliny mieścił się w zakresie od 27,6% (0,5 μmol · dm–3) do 8,4% (60 μmol · dm–3).
    Rapeseed plants were exposed to seven different concentrations (0.5, 1, 3, 6, 12, 24, 60 μmol · dm–3) of CuSO4•5H2O for 7 days. Within concentration range 0.5-3 μmol · dm–3 a significant increase of biomass (both plant organs) was observed. Decrease of biomass was notable after application of concentrations higher than 6 mol · dm–3. Considerable drop in content of chlorophylls as well as carotenoids was observed after application of 6 mol · dm–3 Cu(II). Decline of protein content in leaves of plants was observed in concentration range 6-60 mol · dm–3. Lipid peroxidation expressed as a content of malondialdehyde in leaves was strong within concentration range 6-60 μmol · dm–3 Cu(II). Bioaccumulation factor values of roots were higher then those of shoots in the whole concentration range (0.5-60 μmol · dm–3 Cu). The portion of Cu allocated in shoots related to the total Cu amount accumulated by plant ranged from 27.6% (0.5 μmol · dm–3) to 8.4% (60 μmol · dm–3).
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2013, 7, 1; 155-161
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Phytotoxic effect of some metal ions on selected rapeseed cultivars registered in Slovakia
    Wpływ fitotoksyczności jonów niektórych metali na wybrane odmiany uprawne rzepaku zarejestrowane na Słowacji
    Autorzy:
    Peško, M.
    Kráľová, K.
    Masarovičová, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/126749.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    toxic metals
    Brassica napus L.
    phytotoxicity
    root growth
    metale toksyczne
    fitotoksyczność
    wzrost korzeni
    Opis:
    The aim of this study was to investigate the phytotoxic effects of seven metal ions (Cd(II), Cr(VI), Cu(II), Hg(II), Ni(II), Pb(II) and Zn(II)) on length of roots of five rapeseed (Brassica napus L. subsp. napus) cultivars registered in Slovakia (Atlantic, Baldur, Californium, Oponent and Verona). The phytotoxic effect of metals was evaluated using IC50 values. The studied metal ions inhibited germination and root growth of rapeseed seedlings. In general, the toxicity of metal ions decreased in the following order Cu > Cr >Hg > Cd > Pb > Ni > Zn. Atlantic, Baldur and Californium were more sensitive to Cd than to Ni, for Oponent and Verona higher toxicity exhibited Ni. From the studied rapeseed cultivars Atlantic and Californium were found to be most sensitive to tested metals. On the other hand, high tolerance to metal treatment was determined for Baldur. Czech cultivar Opponent showed high tolerance to Cd, Cr, Cu and Pb, but it was sensitive to Hg and Ni. The above-mentioned results confirmed differences in the metal tolerance of tested rapeseed cultivars.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2011, 5, 1; 83-86
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Energetic plants species that not compete with conventional agriculture
    Gatunki roślin energetycznych niekonkurujące z rolnictwem konwencjonalnym
    Autorzy:
    Masarovičová, E.
    Král’ová, K.
    Peško, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/125884.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    biofuels
    biomass
    conversion processes
    energetic plants
    invasive plants
    life-cycle analysis (LCA)
    non-food plants
    biopaliwa
    biomasa
    procesy przetwarzania roślin energetycznych
    rośliny inwazyjne
    analiza cyklu życia (LCA)
    rośliny niespożywcze
    Opis:
    The objective of this contribution is to evaluate such energetic plants that will not compete with conventional agriculture. Our analysis is based on definition of energetic plant - a plant grown as a low cost and low maintenance harvest used to make biofuels, or directly exploited for its energy content (heating or electric power production). It was emphasized that besides of woody plant species as energetic plants can be also used both crops and non-food plants. Besides switch grass (Panicum virgatum L), jatropha (Jatropha curcas L) or algae some species from family Euphorbiaceae and Asteraceae store high concentration of triacylglycerols and latex, that can be used for production of biocomponents into the fuels. Species Amaranthus sp., Miscanthus sinensis Anderss., Euphorbia marginata L, Ambrosia artemisifolia L, Helianthus tuberosus L, and Solidago canadensis L successfully grown under climatic conditions of Slovakia, are presented as a potentially used energetic plant species - herbs - that will not compete with the crops. However, it should be stressed that mentioned species are (like jatropha) invasive plants. Since production of biofuels from crops as well as from non-food plants is still actual, carbon dioxide emission and energy balance of biofuel production is presently intensively discussed. Life-cycle analysis (LCA) appeared as a useful tool to appreciate impact of biofuels on the environment. LCA is presented as a scientific method to record environmental impacts from fuel production to final disposal/recycling. This approach is also known as “well to wheel” for transport fuels or “field to wheel” for biofuels. In order to investigate the environmental impacts of bioenergy and biofuels it is necessary to account for several other problems such are acidification, nitrification, land occupation, water use or toxicological effects of fertilizers and pesticides.
    Celem pracy było wytypowanie takich roślin energetycznych, które nie będą konkurować z rolnictwem konwencjonalnym. Punktem wyjścia przedstawionej analizy jest definicja roślin energetycznych - roślin uprawianych przy niskich kosztach utrzymania i zbioru, stosowanych do produkcji biopaliw lub bezpośrednio wykorzystywanych do produkcji energii (ciepła lub wytwarzania energii elektrycznej). Podkreślono, że oprócz gatunków roślin drzewiastych roślinami energetycznymi mogą być również zboża i rośliny niebędące pożywieniem. Oprócz trawy (Panicum virgatum L) i jatrofy (Jatropha curcas L), niektóre gatunki glonów z rodziny Asteraceae i Euphorbiaceae zawierające duże stężenia triacylogliceroli i lateksu, mogą być wykorzystane do produkcji biokomponentów paliw. Gatunki Amaranthus sp., Anderss Miscanthus sinensis, Euphorbia marginata L, Ambrosia artemisifolia L, Helianthus tuberosus L, Solidago canadensis L mogą być pomyślnie uprawiane w warunkach klimatycznych Słowacji. Rośliny te przedstawiane są jako potencjalnie użyteczne gatunki roślin energetycznych, niekonkurujących z uprawami roślin spożywczych. Należy jednak podkreślić, że wymienione gatunki (np. jatrofa) należą do roślin inwazyjnych. Ponieważ produkcja biopaliw zarówno z roślin uprawnych, jak też z roślin nieżywnościowych jest nadal prowadzona, dlatego emisja ditlenku węgla i bilans energii z biopaliw obecnie są intensywnie dyskutowane. Analiza cyklu życia (LCA) to użytecznenarzędzie określania wpływu biopaliw na środowisko przyrodnicze. LCA jest przedstawiona jako metoda naukowa, pozwalająca na ocenę oddziaływania paliwa na środowisko od produkcji do ostatecznej jego likwidacji/recyklingu. Takie podejście jest również znane jako „szyb naftowy do koła“ dla paliw transportowych lub „pole do koła“ w odniesieniu do biopaliw. W celu zbadania wpływu bioenergii i biopaliw na środowisko należy uwzględnić kilka innych problemów, takich jak zakwaszenie, nitryfikacja, użytkowanie terenu, zużycie wody lub toksycznych nawozów i pestycydów.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2010, 4, 2; 235-241
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cost and benefit of energetic plants - challenges for environment friendly management
    Koszty i korzyści wykorzystania roślin energetycznych - wyzwania dla przyjaznego zarządzania środowiskiem
    Autorzy:
    Masarovičová, E.
    Král’ová, K.
    Peško, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/126668.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    alternative energy source
    bioethics
    biofuels
    energetic plants
    environment
    phytoremediation
    alternatywne źródła energii
    bioetyka
    biopaliwa
    rośliny energetyczne
    środowisko
    fitoremediacja
    Opis:
    Biomass energy has been recognized as one of the most promising and most important renewable energy sources in near future. It was emphasized that besides of woody plant species as energetic plants can be also used both crops (mainly maize, rapeseed, sunflower, soybean, sorghum, sugarcane) and non-food plants (e.g. switchgrass, jatropha, algae). Energetic plant was characterized as a plant grown as a low cost and low maintenance harvest used to make biofuels, or directly exploited for its energy content (heating or electric power production). Moreover, by-products (green waste) of crops and non-food plants can be also used to produce biofuels. It was stressed that European production of biodiesel from energy crops has grown steadily in the last decade, principally focused on rapeseed used for oil as a substance in FAME (fatty acid methyl ester) production. Similar tendency was observed for bioethanol (as a biocomponent in gasoline) prepared mainly from maize or cereals. At present bioethanol and biodiesel primarily produced from the crops (maize and rapeseed) are used in the traffic. However, in the past these crops were used only as a food. Consequently, a new ethical problem appeared: discrepancy between utilization of maize and rapeseed as a food or as an alternative source of energy. New biotechnological approach showed that energetic plants have also significant application for environment friendly management, mainly in phytoremediation technology. Phytoremediation was presented as a cleanup technology belonging to the cost-effective and environment-friendly biotechnology. Thus several types of phytoremediation technologies being used today were briefly outlined.
    Energia biomasy jest uznana za jedno z najbardziej obiecujących i najważniejszych odnawialnych źródeł energii. Podkreślono, że oprócz gatunków roślin drzewiastych, jako rośliny energetyczne mogą być również wykorzystywane uprawy (głównie kukurydzy, rzepaku, słonecznika, soi, sorgo, trzciny cukrowej) i inne rośliny niespożywcze (np. proso, jatrofa, glony). Uprawa i zbiór roślin energetycznych wymaga niewielkich kosztów, a wykorzystuje się je do produkcji biopaliw lub bezpośredniego uzyskania energii (ogrzewanie lub produkcja energii elektrycznej). Ponadto, produkty uboczne upraw (odpady zielone) i inne rośliny niespożywcze mogą być także wykorzystywane do produkcji biopaliw. Podkreślono, że europejska produkcja biodiesla z roślin energetycznych stale rośnie w ostatnim dziesięcioleciu, koncentrując się głównie na oleju rzepakowym stosowanym w produkcji FAME (estry metylowe kwasów tłuszczowych). Podobne tendencje zaobserwowano w przypadku bioetanolu (jako biokomponentu benzyny), otrzymywanego przede wszystkim z kukurydzy i zbóż. Obecnie bioetanol i biodiesel, wytwarzane głównie z kukurydzy i rzepaku, są stosowane w transporcie. Natomiast w przeszłości rośliny te były używane tylko jako żywność. W konsekwencji pojawiły się nowe problemy etyczne wynikające z rozbieżność między wykorzystaniem kukurydzy i rzepaku jako żywności lub jako alternatywnego źródła energii. Nowe podejście biotechnologiczne pokazuje, że rośliny energetyczne mają również duże znaczenie dla przyjaznego zarządzania środowiskiem, szczególnie w fitoremediacji. Oczyszczanie za pomocą fitoremediacji jest uważane za technologię oszczędną i przyjazną dla środowiska. W skrócie zaprezentowano niektóre z obecnie wykorzystywanychrodzajów fitoremediacji.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2009, 3, 2; 259-265
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies