Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Kosmowski, K." wg kryterium: Autor


Tytuł:
Cognitive engineering and functional safety technology for reducing risks in hazardous plants
Autorzy:
Kosmowski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2068937.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Morski w Gdyni. Polskie Towarzystwo Bezpieczeństwa i Niezawodności
Tematy:
cognitive science
cognitive systems engineering
human factors
human reliability
functional safety
Opis:
Cognitive engineering is considered nowadays as interesting multidisciplinary domain that focuses on improving the relations between humans and the systems that are supervised and operated. The industrial automation and control systems (IACS) in hazardous plants are increasingly computerized and perform various safety functions. These are designed and implemented according to the functional safety concept. The objective is to maintain high performance / productivity and reduce various risks related to identified hazards and threats. An approach is proposed to apply selected cognitive engineering methods for verifying the design of the functional safety technology implemented in given hazardous plant in context of defined safety functions, operator interfaces, communication means and procedures. The methodology developed might be applied for functional safety management in life cycle of industrial hazardous plants and oil port terminals.
Źródło:
Journal of Polish Safety and Reliability Association; 2017, 8, 1; 73--86
2084-5316
Pojawia się w:
Journal of Polish Safety and Reliability Association
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problems in designing and operating functional safety solutions of higher integrity levels
Autorzy:
Kosmowski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2069389.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Morski w Gdyni. Polskie Towarzystwo Bezpieczeństwa i Niezawodności
Tematy:
functional safety
control system
protection systems
dependent failures
layer of protection
human factors
Opis:
The aim of this article is to identify and discuss some problems that have been encountered in designing and operating the functional safety solutions of higher safety integrity levels (SIL 3 and SIL 4) in the light of analyses outlined in a new version of the international standard IEC 61508:2010. Examples of such solutions are the electric / electronic / programmable electronic systems (E/E/PESs) and the safety instrumented systems (SISs) being designed and operated respectively according to IEC 61508 and IEC 61511 in the system safety life cycle. The role of functional safety solutions is effective reducing and controlling the individual and/or societal risk with regard to tolerable levels defined. Some aspects of potential influence of danger failures of the E/E/PESs or SISs on the plant safety are considered. The influence of common cause failures (CCFs) and dependent failures in the context of the layer of protection analysis is also discussed.
Źródło:
Journal of Polish Safety and Reliability Association; 2013, 4, 1; 83--100
2084-5316
Pojawia się w:
Journal of Polish Safety and Reliability Association
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Functional safety analysis including human factors
Autorzy:
Kosmowski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2069671.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Morski w Gdyni. Polskie Towarzystwo Bezpieczeństwa i Niezawodności
Tematy:
hazardous plants
functional safety
human factors
layer of protection analysis
alarm system
Opis:
In this paper selected aspects of human factors are discussed that should be taken into account during the design of safety-related functions for a complex hazardous installation and its protections. In such installations the layer of protection analysis (LOPA) methodology is often used for simplified risk analysis based on defined accident scenarios. To control the risk the safety instrumented functions (SIFs) are identified and their safety integrity levels (SILs) determined with regard to results of risk assessment. Given SIF is to be realised by the electric/ electronic/ programmable electronic system (E/E/PES) or safety instrumented system (SIS) and the human-operator. The SIL is to be verified according to requirements and criteria given in international standards IEC 61508 and IEC 61511. Selected issues related to designing the alarm system (AS) with regard to human factors are outlined. Some aspects of human reliability analysis (HRA) as a part of human-machine interface (HMI) assessing and probabilistic modelling of the system are shortly discussed.
Źródło:
Journal of Polish Safety and Reliability Association; 2009, 2; 251--264
2084-5316
Pojawia się w:
Journal of Polish Safety and Reliability Association
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Current risk analysis and management issues in technical systems
Aktualne kwestie analizy i zarządzania ryzykiem w systemach technicznych
Autorzy:
Kosmowski, K. T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/267526.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Gdańska. Wydział Elektrotechniki i Automatyki
Tematy:
risk analysis
technical systems
risk management
protection systems
functional safety
information security
analiza ryzyka
systemy techniczne
zarządzanie ryzykiem
bezpieczeństwo funkcjonalne
ochrona informacji
Opis:
Dealing with the reliability and safety of industrial hazardous plants requires taking into account relevant interdisciplinary scientific knowledge and some existing approaches based on so-called good engineering practices, also those included in the international standards and guidelines. In this article an approach is proposed how to integrate the functional safety concept with information security aspects in the design and management of the industrial automation and control systems during operation of an industrial hazardous plant.
Zajmowanie się niezawodnością i bezpieczeństwem obiektów przemysłowych wysokiego ryzyka wymaga uwzględnienia stosownej wiedzy interdyscyplinarnej i podejść opartych na tzw. dobrych praktykach inżynierskich, również tych, zawartych w międzynarodowych normach i poradnikach. W artykule zaproponowano podejście jak integrować koncepcję bezpieczeństwa funkcjonalnego z aspektami ochrony informacji w projektowaniu i zarządzaniu przemysłowej automatyki i systemów sterowania w procesie eksploatacji instalacji.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej; 2016, 51; 81-86
1425-5766
2353-1290
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza ryzyka i zarządzanie bezpieczeństwem funkcjonalnym
Risk analysis and functional safety management
Autorzy:
Kosmowski, K. T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2069721.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Morski w Gdyni. Polskie Towarzystwo Bezpieczeństwa i Niezawodności
Tematy:
analiza ryzyka
zarządzanie niezawodnością
zarządzanie bezpieczeństwem
bezpieczeństwo funkcjonalne
analiza kosztów i korzyści
risk analysis
reliability management
safety mamagement
functional safety
cost-benefit analysis
Opis:
This article addresses current issues concerning the risk analysis and functional safety management. Some cost-benefit analysis methods (CBA) are presented oriented on optimizing the safety-related solutions on example of functional safety technologies reducing risk based on programmable systems E/E/PE (PN-EN 61508) and SIS (PN-EN 61511). The importance of safety-related criteria, such as tolerability of risk (TOR) in the context of cost-benefit analysis (CBA), is emphasized to reach rational decisions as regards safetyrelated solutions to be sufficiently reliable, safe and preferably economically justified.
Źródło:
Journal of Polish Safety and Reliability Association; 2011, 2, 3; 9--16
2084-5316
Pojawia się w:
Journal of Polish Safety and Reliability Association
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towards systemic functional safety and security management in hazardous plants
Autorzy:
Kosmowski, K. T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2069397.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Morski w Gdyni. Polskie Towarzystwo Bezpieczeństwa i Niezawodności
Tematy:
hazards
safety
security
risk
functional safety
control systems
protection system
life cycle
decision making
Opis:
The aim of this article is to identify and discuss some issues related to functional safety and security management in hazardous industrial plants. The safety functions are to be realised using the electric / electronic / programmable electronic systems (E/E/PESs) or the safety instrumented systems (SISs) that are designed and operated respectively according to IEC 61508 and IEC 61511 requirements in life cycle. Although the role of functional safety solutions in effective reducing and controlling the individual and/or societal risks has been widely recognised, the substantial problems emerge when E/E/PEs or SISs operate in industrial distributed computer networks. Thus, the security-related problems appear that can introduce some additional risks. An integrated systemic functional safety and security concept is proposed, which includes general requirements as well as appropriate using specified methods and international standards.
Źródło:
Journal of Polish Safety and Reliability Association; 2014, 5, 1; 107--118
2084-5316
Pojawia się w:
Journal of Polish Safety and Reliability Association
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Defence in depth conception in nuclear power plants and requirements for instrumentation and control systems
Autorzy:
Kosmowski, K. T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2069514.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Morski w Gdyni. Polskie Towarzystwo Bezpieczeństwa i Niezawodności
Tematy:
nuclear power plants
defence in depth
instrumentation and control systems
functional safety
Opis:
The aim of this article is to identify and discuss some issues of the safety systems’ design for nuclear power plants equipped with the light water reactors using a defence in depth (D-in-D) conception. Because the functional safety solutions play nowadays an important role for the risk control, the basic requirements for the instrumentation and control systems are specified with regard to relevant international standards. For the design purposes the safety functions are categorized into three categories. The I&C systems implementing these functions are assigned to one of three classes that conform to defined design, manufacturing and qualification requirements. These systems are designed to implement functions of relevant categories. Additional design requirements are discussed, including hardware and software aspects, to achieve and maintain the required reliability commensurate with the importance of the safety functions to be performed to reduce risk.
Źródło:
Journal of Polish Safety and Reliability Association; 2014, 5, 2; 87--100
2084-5316
Pojawia się w:
Journal of Polish Safety and Reliability Association
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czynniki ludzkie i analiza bezpieczeństwa funkcjonalnego
Human factors and functional safety analysis
Autorzy:
Kosmowski, K. T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2069730.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Morski w Gdyni. Polskie Towarzystwo Bezpieczeństwa i Niezawodności
Tematy:
czynniki ludzkie
błędy człowieka
bezpieczeństwo funkcjonalne
analiza niezawodności człowieka
warstwy zabezpieczeń
human factors
human errors
functional safety
human reliability analysis
layers of protection
Opis:
In this article some issues concerning the safety management in computerized complex hazardous plant are presented in the context of human factors. It has been shown that the risk of losses can be significantly reduced using appropriate technical solutions in the form of a layer protection system, which includes a basic process control system, human-operator and protection automatics. The significance of appropriate designing of interfaces including functions of the alarm system is emphasized. It will contribute to reducing the humanoperator error probability. The functional safety management, which includes the risk control in a life cycle of complex plant, should be carried out in relation to requirements associated with possible avoiding of software systematic failures in programmable systems and reducing the frequency of hardware random failures.
Źródło:
Journal of Polish Safety and Reliability Association; 2011, 2, 3; 53--60
2084-5316
Pojawia się w:
Journal of Polish Safety and Reliability Association
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Methodological issues of functional safety and reliability assessment of critical systems in industrial hazardous plants
Autorzy:
Kosmowski, K. T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2069067.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Morski w Gdyni. Polskie Towarzystwo Bezpieczeństwa i Niezawodności
Tematy:
hazardous plants
control systems
functional safety
security
human factors
human reliability
Opis:
The aim of this article is to identify and discuss some methodological issues that are of interest among functional safety specialists and experts after publication of the second edition of international standards IEC 61508 and IEC 61511, including the design and implementing the safety-related functions of higher safety integrity levels and protection layers. The basic role of safety-related systems is to reduce effectively and to control in time the individual and/or societal risk with regard to its tolerable levels. These issues include: risk criteria, reliability data, probabilistic models of systems operating in high and/or low mode, dependent failures, human reliability analysis, security of programmable safety-related systems, and reducing uncertainty issues in decision making process applying the cost-benefit analysis. Selected aspects of these issues are discussed and some challenges requiring further research are indicated.
Źródło:
Journal of Polish Safety and Reliability Association; 2015, 6, 2; 59--70
2084-5316
Pojawia się w:
Journal of Polish Safety and Reliability Association
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Designing issues of the alarm system in context of functional safety and human factors
Autorzy:
Kosmowski, K. T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2069129.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Morski w Gdyni. Polskie Towarzystwo Bezpieczeństwa i Niezawodności
Tematy:
hazardous plants
protection layers
functional safety
alarm system
human factors
Opis:
This article addresses selected aspects of the alarm system and human factors that should be evaluated during the design and operation of an industrial hazardous installation. In such installations the layer of protection analysis (LOPA) methodology is often applied for simplified risk analysis based on defined accident scenarios. To reduce and control the risks the safety instrumented functions (SIFs) are identified and their safety integrity levels (SILs) determined taking into account defined criteria the risk evaluation results. Given SIF is implemented using the basic process control system (BPCS), the alarm system (AS) and the safety instrumented system (SIS). Nevertheless a crucial role plays the human-operator undertaking safety-related decisions during potential abnormal situations and accidents. Below some issues concerning requirements for the alarm system design in context of human factors are outlined and discussed.
Źródło:
Journal of Polish Safety and Reliability Association; 2015, 6, 2; 47--58
2084-5316
Pojawia się w:
Journal of Polish Safety and Reliability Association
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Current challenges and methodological issues of functional safety and security management in hazardous technical systems
Autorzy:
Kosmowski, K. T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2069420.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Morski w Gdyni. Polskie Towarzystwo Bezpieczeństwa i Niezawodności
Tematy:
functional safety
safety integrity level
SIL
information security
evaluation assurance leve
EAL
Opis:
The aim of this article is to identify problems of the risk assessment of the electric / electronic / programmable electronic (E/E/PE) systems concentrating on the functional safety and security aspects. These aspects should be considered in an integrated way in the system life cycle. The role of functional safety solutions is effective reducing the risk from unacceptable level. The risk is defined as a combination of the probability of occurrence of harm and the severity of that harm. Security is concerned with the protection of assets including the E/E/PE systems or safety instrumented systems (SISs) from potential threats including cyber attacks. This article deals with current challenges and methodological issues of integrating the functional safety and security aspects of the programmable systems’ operation for the control and protection of hazardous industrial systems.
Źródło:
Journal of Polish Safety and Reliability Association; 2012, 3, 1; 39--52
2084-5316
Pojawia się w:
Journal of Polish Safety and Reliability Association
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Layers of protection analysis in the context of functional safety management
Analiza warstw zabezpieczeń w kontekście zarządzania bezpieczeństwem funkcjonalnym
Autorzy:
Kosmowski, K. T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/153800.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
analiza warstw zabezpieczeń
bezpieczeństwo funkcjonalne
programowalne systemy sterowania i zabezpieczeń
system alarmowy
czynniki ludzkie
layer of protection analysis
functional safety
programmable control and protection systems
alarm system
human factors
Opis:
This paper presents the layer of protection analysis (LOPA) to be taken into consideration during the design of programmable safety-related control and protection systems for a hazardous process installation. Some issues concerning the solutions of the basic process control system (BPCS), safety instrumented system (SIS) and alarm system (AS), and the role of human operator in abnormal situations are discussed in the context of requirements and criteria given in international standards IEC 61508 and IEC 61511.
Niniejszy artykuł przybliża analizę warstw zabezpieczeń (LOPA) uwzględnianą podczas projektowania programowalnych systemów sterowania i zabezpieczeń związanych z bezpieczeństwem instalacji procesowej podwyższonego ryzyka. Przedstawia się problemy dotyczące rozwiązań podstawowego systemu sterowania (BPCS), przyrządowego systemu bezpieczeństwa (SIS) i systemu alarmowego (AS) oraz rolę człowieka operatora w sytuacjach nienormalnych w kontekście wymagań i kryteriów podanych w normach międzynarodowych IEC 61508 i IEC 61511. Niektórzy producenci sprzętu i oprogramowania do zastosowań w programowalnych systemach sterowania i zabezpieczeń obiektów/ instalacji podwyższonego ryzyka proponują integrowanie systemów BPCS i SIS w warstwie sprzętowej widząc określone korzyści takich rozwiązań, chociaż wskazują również na możliwe ich wady. Autor niniejszego artykułu zarysowuje szersze podejście do problemu w kontekście projektowania systemu alarmowego i analizy roli człowieka-operatora traktowanej jak warstwa zabezpieczeń. Proponuje się przyjęcie ostatecznego rozwiązania na podstawie dogłębnej analizie i ocenie ryzyka oraz analizie niezawodności człowieka, jeśli przewidziano zadania do wykonania przez człowieka w ramach rozważanej funkcji związanej z bezpieczeństwem. Zwraca się uwagę na konieczność uwzględnienia i właściwej interpretacji norm bezpieczeństwa funkcjonalnego i poradnika metodycznego LOPA.
Źródło:
Pomiary Automatyka Kontrola; 2011, R. 57, nr 11, 11; 1452-1457
0032-4140
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Kontrola
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza ryzyka i modelowanie probabilistyczne oparte na wiedzy w projektowaniu i użytkowaniu programowalnych systemów sterowania i zabezpieczeń
Risk Analysis and probabilistic modelling based on knowledge in designing and operation of the programmable control and protection systems
Autorzy:
Kosmowski, K.
Śliwiński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/153855.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
analiza ryzyka
modelowanie probabilistyczne
poziom nienaruszalności bezpieczeństwa
risk analysis
probabilistic modelling
safety integrity level
Opis:
W niniejszym artykule przedstawiono wybrane zagadnienia związane z projektowaniem i użytkowaniem programowalnych systemów sterowania i zabezpieczeń. Są one wdrażane coraz częściej jako systemy elektryczne/ elektroniczne i programowalne elektroniczne (E/E/PE) zgodnie z koncepcją bezpieczeństwa funkcjonalnego, zarysowaną w normie IEC 61508 o charakterze ogólnym oraz normach sektorowych. Celem artykułu jest przedstawienie niektórych problemów związanych z określaniem wymaganego SIL (safety integrity level) projektowanej funkcji bezpieczeństwa i jego weryfikacją dla rozważanych architektur systemu E/E/PE.
In this paper the selected issues associated with the design and operation of the programmable control and protection systems are presented. They are more and more often implemented as electrical/electronic and programmable electronic systems (E/E/PE) according to a functional safety concept, described in the generic international standard IEC 61508 and some sectorial standards. The aim of this paper is outlining some issues related to determining required safety integrity level (SIL) of designed safety related function and verifying SIL for considered architectures of the E/E/PE system.
Źródło:
Pomiary Automatyka Kontrola; 2007, R. 53, nr 4, 4; 135-138
0032-4140
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Kontrola
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towards a process based management system for oil port infrastructure in context of insurance
Autorzy:
Gołębiewski, D.
Kosmowski, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2068919.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Morski w Gdyni. Polskie Towarzystwo Bezpieczeństwa i Niezawodności
Tematy:
process based management system
business continuity management
risk evaluation
oil port infrastructure
insurance
key performance indicators
Opis:
This article addresses selected methodological aspects of a process based management system based on analysis of hazards and threats and risk evaluation for an oil port infrastructure in context of insurance. The oil port terminal is regarded as important system of the critical infrastructure that require careful system oriented approach to deal with integrated aspects of environmental, safety and security management to reduce risk of potential consequences of abnormalities and accidents, especially major accidents with catastrophic consequences. The risk of potential economic losses should be also minimised applying in practice an effective business continuity management system. Careful evaluations of relevant risks carried out for the oil port infrastructure are crucial also for the insurance company. Some requirements and activities of the risk engineer and the underwriter in the insurance process are outlined including important factors influencing risks. It is emphasised that determining and evaluating a set of key performance indicators based on data from site audits and analyses can be useful for the safety management of the oil port and its insurance.
Źródło:
Journal of Polish Safety and Reliability Association; 2017, 8, 1; 23--38
2084-5316
Pojawia się w:
Journal of Polish Safety and Reliability Association
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza niezawodności człowieka-operatora w kontekście bezpieczeństwa funkcjonalnego
Human-operator reliability analysis in context of functional safety
Autorzy:
Piesik, E.
Kosmowski, K. T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/266839.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Gdańska. Wydział Elektrotechniki i Automatyki
Tematy:
czynniki ludzkie
bezpieczeństwo funkcjonalne
system alarmowy
analiza niezawodności człowieka-operatora
human factors
functional safety
layer of protection analysis
alarm system
human reliability analysis
Opis:
Artykuł przedstawia niektóre kwestie analizy warstwowego systemu zabezpieczeń instalacji podwyższonego ryzyka z uwzględnieniem analizy niezawodności człowieka HRA (human reliability analysis). Działania człowieka operatora w odniesieniu do systemu operatorskiego HSI (human system interface), w tym systemu alarmowego i potencjalnych błędów człowieka mogą mieć istotny wpływ na wyniki analiz probabilistycznych w procesie weryfikacji poziomów nienaruszalności bezpieczeństwa SIL (safety integrity level). Wpływ ten może być analizowany przy użyciu wybranych metod HRA. W pracy przeanalizowano wpływ czynników ludzkich na prawdopodobieństwo błędu człowieka HEP (human error probability) korzystając z metod SPAR-H oraz HEART. Uzyskane wyniki HEP są analizowane dla wybranego scenariusza awaryjnego w kontekście rozwiązań bezpieczeństwa funkcjonalnego.
The paper addresses some issues of the layer of protection analysis concerning an industrial hazardous plant taking into account results of the human reliability analysis (HRA). The functional safety analysis includes determining required safety integrity level (SIL) of safety functions proposed for hazards identified, based on the risk analysis results obtained and assessed regarding the risk criteria defined. The next step is to verify whether required SIL level is achieved using appropriate protection layers that include the safety instrumented system (SIS) of configuration considered in design to implement given safety function, using appropriate methods of probabilistic modelling. Human-operator activities in context of the humansystem interface - including the alarm system - and potential human errors, may have significant impact on the probabilistic results obtained. This impact is evaluated using appropriate HRA method or methods. In the paper the influence of human factors relevant to two HRA methods selected, i.e. HEART and SPAR-H, are evaluated. The results of the human error probability (HEP) obtained using these methods are discussed for an accident scenario considered.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej; 2016, 51; 147-150
1425-5766
2353-1290
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies