- Tytuł:
-
Między wizerunkiem a praktyką – diagnoza stanu wykorzystania programów komputerowych wspomagających analizę danych jakościowych w Polsce.
Between the image and practice: diagnosis of the use of computer assisted qualitative data analysis software in Poland - Autorzy:
-
Haratyk, Karol
Kordasiewicz, Anna - Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/961569.pdf
- Data publikacji:
- 2013-12-31
- Wydawca:
- Łódzkie Towarzystwo Naukowe
- Tematy:
-
badania jakościowe
analiza danych jakościowych
komputerowa analiza danych jakościowych (KADJ) metodologiczne zaplecze analizy
teoria ugruntowana
qualitative research,
qualitative data analysis,
computer assisted qualitative data analysis (CAQDA),
methodology of analysis,
grounded theory - Opis:
-
Programy komputerowe wspomagające analizę danych jakościowych
(PADJ) są tworzone i rozwijane od lat 80. XX wieku. Ich pojawienie się wiązało
się m.in. z postulatem systematyzacji analizy danych jakościowych. Od
początku wzbudzały kontrowersje wśród badaczy jakościowych. Najczęściej
formułowane były obawy, iż pozbawią one analizę jakościową charakteru
interpretatywnego [m.in. Seale 2008]. Współcześnie ich wykorzystanie jest
częstsze, ale nie powszechne; również nie wszystkie podręczniki metodologiczne
zalecają ich wykorzystanie bądź podkreślają przewagę nad tradycyjnymi
technikami analizy (np. sceptyczni wobec wykorzystania programów:
Lofland i in. 2010).
W tym tekście pokażemy, dlaczego obraz programów komputerowych
w literaturze przedmiotu nazywamy „wizerunkiem” oraz w jaki sposób
wizerunek tworzony przez literaturę przedmiotu rozmija się z praktykami
analizy zdiagnozowanymi w trakcie badań przeprowadzonych na potrzeby
niniejszego tekstu. Autorzy tekstów na temat komputerowej analizy danych jakościowych
(KADJ), szczególnie w polskiej literaturze, angażują się w ciągłe ich legitymizowanie.
Przybiera ono postać koncentracji na technicznych aspektach
analizy w duchu instruktażu, budowania pozytywnego obrazu KADJ oraz
wsparcia KADJ o względnie powierzchowne nawiązania do podejścia teorii
ugruntowanej. Może to wywoływać wrażenie kreowania wizerunku programów
zamiast krytycznej analizy ich możliwości i praktyk ich wykorzystania.
Nie sprzyja też rozwojowi dyscypliny. Komunikat płynący z literatury wydaje
się częściowo skuteczny. Z jednej strony użytkownicy PADJ doceniają
użyteczność KADJ. Z drugiej jednak strony zdają się nie wykorzystywać
zaawansowanych opcji tego oprogramowania oraz stwierdzają, że zastosowanie
PADJ może utrudniać pogłębienie analizy.
Since the beginning in the ’80 there were reservations toward CAQDAS among qualitative researchers (e.g. Seale 2000: 154–5). Currently in Poland their use is more common, but not universal and the reservations remained. Taking this into consideration the Polish literature of the subject engage in continuous CAQDAS legitimizing practices instead of offering critics of their capabilities. The legitimizing strategies consist of 1) exploiting the grounded theory (GT) approach to theoretically support the CAQDA, 2) creating the image of an analytical “magic wand”, and 3) each time providing introductory detailed descriptions of software procedures which impedes the papers to develop beyond this basic description. Our paper is based on the pioneer meta-methodological research on practice and opinions of Polish researchers on qualitative analysis and especially computer based analysis. Our results include the diagnosis of a dual gap within Polish sociology in the area of CAQDAS. First one is between image of CAQDAS in the methodological literature and in the opinions of the researchers themselves. Second gap is between the image among the users and actual practices of their use. There is also inconsistency between opinions commonly repeated in the methodological literature about close links between CAQDAS and GT and the lack of functions essential for the analysis inspired/required by the GT in CAQDAS. - Źródło:
-
Przegląd Socjologiczny; 2013, 62, 1; 167 - 187
0033-2356 - Pojawia się w:
- Przegląd Socjologiczny
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł