Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Kasabuła, Tadeusz" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-7 z 7
    Tytuł:
    Appointing Canonical Prebendaries in the Vilnius Cathedral Chapter During the 14th-18th Centuries
    Obsadzanie prebend kanonickich w kapitule katedralnej wileńskiej w XIV-XVIII wieku
    Autorzy:
    Kasabuła, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950527.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Wilno
    diecezja wileńska
    katedra
    kapituła katedralna
    prałat
    kanonik
    koadiutor
    patronat
    prebenda
    grand duchy of lithuania
    vilnius
    diocese of vilnius
    cathedral
    cathedral chapter
    prelate
    canon
    coadjutor
    patron
    ius patronatus
    prebendary
    Opis:
    The diocesan bishop enjoyed the right to fill cathedral chapter stalls and bestow patronages and benefices in medieval Western Europe, including in the Kingdom of Poland. However, a different practice developed in Lithuania in the Diocese of Vilnius, which was established in 1388. The King of Poland and the Grand Duke of Lithuania, Władysław II Jagiełło, founded the first Vilnius chapter when the Diocese of Vilnius was created. This chapter began with two prelates and ten canonical prebendaries. The next two prelatures: the custody (established before 1397) and the archdeacon (established in 1435) as well as the two canons, which were established in the early 16th century, were also grand-ducal or royal foundations. The king received and sustained these beneficiaries ius patronatus. The last two prelatures, cantoria and scholasteria, which Bishop Jan z Książąt Litewskich created, remained part of the bishops’patronage right from 1561 onward. The patronage right in the Vilnius chapter was established in the second half of the 16th century, when, in 1588, King Sigismund Augustus II gave the chapter the right to present candidates for the deanery. Compared to the cathedral chapters under the Polish crown, the diocesan bishop’s influence in filling the seats in the Vilnius chapter was definitely more modest, and even minimal, as it pertained to only two prelatures. The monarch, who could nominate up to three prelatures and all twelve canons, had incomparably greater rights. The bishop was vested ius patronatus with only two prelatures, and the chapter was vested with only one prelature. Once the chapter canon coadjutors appeared cum futura successione in the Vilnius capitular college, the Holy See was able to exercise a certain influence over filling the Vilnius chapter. A priest who was nominated as a canon coadjutor had to legitimize his appointment by presenting a papal bull that indicated his right of succession. This state of affairs lasted until the end of the 18th century.
    Obsadzanie stalli w kapitułach katedralnych związanie z prawem prezenty i patronatu w średniowiecznej Europie zachodniej, w tym także w Królestwie Polskim, należało do biskupa diecezjalnego. Inna praktyka ukształtowała się natomiast na Litwie w powstałej w 1388 r. diecezji wileńskiej. Już pierwsze fundacje na rzecz miejscowej kapituły katedralnej z 1388 r.: dwie prałatury i 10 kanonii, były dziełem króla Polski i wielkiego księcia litewskiego, Władysława II Jagiełły. Kolejne dwie prałatury: kustodia (przed 1397 r.) i archidiakonia (w roku 1435) oraz dwie kanonie, powstałe w początkach XVI w., także były fundacjami wielkoksiążęcymi lub królewskimi. Król otrzymał i utrzymał ius patronatus na te beneficja. Dwie ostatnie prałatury, kantoria i scholasteria, utworzone przez biskupa Jana z Książąt Litewskich, od 1561 r. pozostały przy prawach patronatu biskupiego. Prawa patronackie w kapitule wileńskiej ustaliły się ostatecznie w drugiej połowie XVI stulecia, gdy król Zygmunt II August w 1558 r. przekazał kapitule prawo przedstawiania kandydatów na dziekanię. W porównaniu z kapitułami katedralnymi w Koronie, wpływ biskupa diecezjalnego na obsadzanie miejsc w kapitule wileńskiej był zdecydowanie skromniejszy, wręcz minimalny (tylko dwie prałatury). Natomiast nieporównanie większe prawa miał monarcha, który nominował aż do trzech prałatur i wszystkich dwunastu kanonii. Biskupowi przysługiwał ius patronatus tylko na dwie prałatury. Kapituła prezentowała na jedną prałaturę. Pewien wpływ na obsadę stalli kapituły wileńskiej zdobyła Stolica Apostolska z chwilą pojawienia się w wileńskim kolegium kapitulnym kanoników koadiutorów cum futura successione. Duchowny nominowany na kanonika koadiutora ekspektanta musiał wylegitymować się bulą papieską na prawo sukcesji. Taki stan rzeczy utrzymał się do końca XVIII w.
    Źródło:
    Rocznik Teologii Katolickiej; 2017, 16, 1
    1644-8855
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologii Katolickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chryścijanskaja Dumka w publicystyce białoruskich chrześcijańskich demokratów
    Chryścijanskaja Dumka in the journalism of the Belarusian Christian Demokrates
    Autorzy:
    Kasabuła, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951130.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    publicystyka
    chrześcijańscy demokraci
    „Chryścijanskaja Dumka”
    Opis:
    Die Zeitschrift „Chryścijanskaja Dumka” („Christlicher Gedanke”) existierte in Polen, als periodisch erscheinende Schrift, in den Jahren 1928–1939. Sie ist aus der Zeitschrift „Biełaruskaja Krynica” („Weißrussische Quelle”) hervorgetreten und befriedigte religiöse Bedürfnisse der weißrussischen katholischen Minderheit. „Chryścijanskaja Dumka” hat schon von ihrem Anfang den christlichen und demokratischen Charakter gehabt und, so lange sie existierte, wurde mit dem politischen Verband „Weißrussische Christliche Demokratie” verbunden. Trotz der apolitischen Deklarationen, diese Zeitschrift neigte sich zu den emanzipatorischen Bewegungen der weißrussischenMinderheit hin. Obwohl die Redaktion bis zum Ende des 1937 Jahres konsequent ihren apolitischen Charakter öffentlich deklarierte, wurde sie von der Seite der polnischen Verwaltungsbehörden, sowie von der kirchlichen Verwaltung als Hort der weißrussischen Freiheitsbewegung betrachtet. Als Pfr. Adam Stankiewicz, der Hauptideologe der weißrussischen christlichen Demokratie und der Gründer der Zeitschrift „Chryścijanskaja Dumka” war, auf die Stelle des Chefredakteurs verzichtete, nahm die Zeitschrift den immer weniger religiösen Charakter an. Immer mehr setzte die neue Redaktion ein radikales, politisches Programm der weißrussischen christlichen Demokratie an die erste Stelle. Der Inhalt der „Chryścijanskaja Dumka” entsprach schon nicht mehr ihrem ursprünglichen Programm.
    Źródło:
    Studia Wschodniosłowiańskie; 2017, 17
    1642-557X
    Pojawia się w:
    Studia Wschodniosłowiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prałatury i kanonie de gremio Kapituły Katedralnej Wileńskiej w okresie przedrozbiorowym
    Prelatures and canonries de gremio the Vilnius Cathedral Chapter before the partitions
    Autorzy:
    Kasabuła, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/950365.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Wielkie Księstwo Litewskie
    Wilno
    katedra
    kapituła katedralna
    prałat
    kanonik
    kanclerz
    vilnius cathedral
    the cathedral chapter
    the prelate
    the canon
    the chancellor
    grand duchy of lithuania
    Opis:
    Formation of the Vilnius Cathedral Chapter was a long process since its inception in 1388 to the middle of the sixteenth century. As the capital city of the cathedral chapter of the Grand Duchy of Lithuania from the beginning of its existence in the system and the organization was inspired by the Cracow Cathedral Chapter. Under the papal foundation bull by pope Urban VI Pontifex Maximus to erect bishopric of Vilnius the first two of the Prelature were founded (provost and dean) and 10 canonries. All of them were endowed in 1387 by king Vladislav II Jagiello. The next four prelate names: custodian, archdeacon, scholastic and cantor, and two canonries were developed under the efforts of successive monarchs, bishops and Chapter. The structure of the Chapter was finally clarified around 1525, which since then consisted of six prelates and 12 canons. In such organizational frameworks the Vilnius corporation canons and prelates survived until the end of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Individual members of the Chapter had a specific range of privileges and obligations which in the case of prelates were assigned to each of the dignity of the individual. Competence of canons were evolving, depending on the current needs. In the reporting period, the corporation prelates and canons in gremio constituted under the church law a control body of the actions of diocesan bishops, which was de facto institution co-managering of the diocese.
    Źródło:
    Rocznik Teologii Katolickiej; 2016, 15, 1
    1644-8855
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologii Katolickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sesje Kapituły Katedralnej Wileńskiej w okresie przedrozbiorowym
    Sessions Held by the Vilnius Cathedral Chapter Before the Partition of Poland
    Autorzy:
    Kasabuła, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2149288.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Vilnius
    Diocese of Vilnius
    cathedral chapter
    general chapter session
    particular chapter session
    college of clerics
    chapter notary
    prelate
    canon
    Wilno
    diecezja wileńska
    kapituła katedralna
    esja kapitulna generalna
    sesja kapitulna partykularna
    korporacja kanonicka
    notariusz kapitulny
    prałat
    kanonik
    Opis:
    Cathedral chapters were colleges appointed to help bishops govern their dioceses. As such, they functioned according to collegiate principles. These principles presupposed that all decisions were to be made during collegiate meetings, which were generally referred to as sessions or chapters. These meetings primarily served as a means for the participants to come to mutual agreements and to adopt appropriate resolutions regarding how the chapter functioned as a college and its activities outside of the college. The Cathedral Chapter of Vilnius modeled itself after the royal chapter. From the 15th to the 18th centuries, the general chapter sessions and individual meetings, which included both weekly sessions as well as extraordinary sessions that convened to discuss pressing matters, took place two to three times each year on specific days. The extraordinary sessions also included urgent meetings known as sessiones repertinae, which differed from the other sessions primarily because of topics they addressed, the type of resolutions that were to be adopted, how frequently these resolutions were to be implemented, and the extent to which the prelates and canons were obliged to be present. During the pre-conciliar period, the meetings of the general Vilnius chapter were occasions to discuss and resolve more important and essential matters in accordance with statutes and adopted practices, while the individual sessions were dedicated to less important matters and often dictated by the college’s ongoing needs.
    Kapituły katedralne były korporacjami powołanymi do pomocy biskupowi w zarządzie diecezją i jako takie funkcjonowały na zasadach przyjętych w korporacjach, co zakłada, że wszelkie decyzje ich dotyczące zapadały kolegialnie na wspólnych posiedzeniach, zwanych ogólnie sesjami lub kapitułami. Służyły one przede wszystkim wzajemnemu porozumieniu się i podjęciu odpowiednich uchwał dotyczących funkcjonowania kapituły zarówno w zakresie jej funkcjonowania jako kolegium, jak też jej aktywności zewnętrznej. Kapituła Katedralna Wileńska wzorująca się w swym ustroju na kapitułach koronnych, w okresie od XV do XVIII stulecia odbywała dwa lub trzy razy w roku w ściśle określonych terminach sesje generalne oraz posiedzenia partykularne, przez które rozumiano zarówno regularnie odprawiane sesje cotygodniowe, jak też sesje nadzwyczajne zwoływane dla omówienia spraw niecierpiących zwłoki. Do tych ostatnich należy też zaliczyć posiedzenia zwoływane w trybie pilnym, tzw. sessiones repertinae. Różniły się one głównie zakresem kompetencji określanych przedmiotem obrad, rodzajem podejmowanych uchwał, częstotliwością ich odprawiania i stopniem zobowiązania prałatów i kanoników do obecności. Posiedzenia generalne Kapituły Wileńskiej w okresie przedsoborowym – w myśl statutów i przyjętej praktyki – służyły, ogólnie rzecz biorąc, omawianiu i rozstrzyganiu spraw ważniejszych i zasadniczych, sesje zaś partykularne, poświęcone były sprawom mniej ważnym, często dyktowanym bieżącymi potrzebami korporacji.
    Źródło:
    Rocznik Teologii Katolickiej; 2018, 17, 3; 259-272
    1644-8855
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologii Katolickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Influence of the Catholic Church in Cracow on the Cathedral Chapter of Vilnius from the Fifteenth through Eighteenth Centuries
    Autorzy:
    Kasabuła, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2149988.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Catholic Church
    Polska
    Lithuania
    Cracow
    Vilnius
    Diocese of Cracow
    Diocese of Vilnius
    cathedral chapter
    cathedral
    bishop
    prelate
    canon
    Opis:
    Like the entire Diocese of Vilnius, the Cathedral Chapter of Vilnius drew considerably from the experience of the ecclesiastical environment of the Diocese of Cracow, which had already existed for four centuries when the Vilnius Chapter began and was establishing and organizing its own institutions and structures. Although the Diocese of Vilnius had remained part of the organizational structures of the ecclesial province of Gniezno from the beginning of the fifteenth century, it looked to Wawel and not to Wzgórze Lecha’s example. From the fourteenth century onward, Vilnius and Cracow were the capital cities of the Polish-Lithuanian state. For this reason, it was fitting that both of the dioceses, including their cathedral chapters, were organized, looked, and functioned similarly. When the local Church was being established and organized in Lithuania, Cracow naturally served as a model for Vilnius because the local church in Cracow had already existed for more than four centuries and was, therefore, more organized, dynamic, and greatly exposed to the world in every respect than the ecclesiastical environment of Gniezno. This was also due to the fact that the Diocese of Cracow was at the center of royal power: it supported the throne of the Commonwealth directly; it sanctioned the court’s actions; it provided the monarch with expert and intellectual help necessary to conduct internal politics and engage in diplomacy. It is also significant that the person responsible for establishing the Church in Lithuania was, in fact, Lithuanian—King Władysław II Jagiełło was the first Jagiellonian to ascend the Polish throne. His successors continued his policies in the religious realm in Lithuania. It is not surprising, therefore, the Jagiełłoes were solicitous to ensure that Vilnius enjoyed the proper place in the hierarchy of Polish-Lithuanian dioceses under their jurisdiction in accordance with the belief that “Vilnius annot stand out from Cracow.” The Lithuanian King Władysław II Jagiełło provided materially for the Church in Vilnius, and he ensured that the capital of the Grand Duchy of Lithuania had the proper position within the structures of the Polish-Lithuanian state, which has becoming increasingly more integrated. Although the Diocese of Vilnius drew from the Diocese of Cracow’s example, it did not blindly imitate it. After it had been established and organized, the Vilnius Cathedral Chapter was able to develop its own models, unique identity, and manner of functioning as a completely self-sufficient corporation that no longer needed to refer so strongly to the model of Cracow.
    Źródło:
    Rocznik Teologii Katolickiej; 2021, 20; 89-101
    1644-8855
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologii Katolickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Officials of the Cathedral Chapter of Vilnius Before the Partition of Poland
    Autorzy:
    Kasabuła, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2150764.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Grand Duchy of Lithuania
    Vilnius
    cathedral chapter
    capitular procuator,
    chancellor
    notary
    archivist
    Lithuanian Tribunal
    Opis:
    Originally, the members of cathedral chapters were organizationally and structurally divided into two categories: general prelates and canons. During the early stages of organization, prelatures were simultaneously dignities and capitular offices. After the Middle Ages, however, prelatures ceased to be offices and became titular dignities instead. Due to the evolution of the structure and the development of the organization of the chapters and the ways in which they functioned, it was necessary to appoint new officials who were independent of the particular dignities. From the moment that the college of prelates and canons was founded and established in Vilnius, they functioned and acted in spiritualibus and in temporalibus by following the example of the chapter in Cracow that had existed for centuries and adapted the practices to the local conditions of Vilnius. This influence is very clear in the selection and competencies of the officials chosen for the Cathedral Chapter of Vilnius. Among the officials chosen before the partition of Poland took place, those who had the most lasting effects were the capitular procuators, inspectors of capitular goods and property, chancellors, notaries, architivists, and deputies to the Lithuanian Tribunal.
    Źródło:
    Rocznik Teologii Katolickiej; 2019, 18; 183-200
    1644-8855
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologii Katolickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Statutes of the Cathedral Chapter of Vilnius Before the Partition of Poland
    Autorzy:
    Kasabuła, Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2150217.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Grand Duchy of Lithuania
    Vilnius
    cathedral chapter
    statute
    legal norm
    confirmation
    Holy See
    Opis:
    After being canonically erected in 1388, the Cathedral Chapter of Vilnius did not have any recognized privileges or land grants. It subsisted exclusively off of the bishop of Vilnius’ bona mensae, and it followed the Cathedral Chapter of Cracow’s example with regard to its organization, internal structure, activities, and relationship with the diocesan bishop. Having certain privileges and revenue at its disposal in the 15th century, the canonical corporation of Vilnius began to seek greater legitimacy. It was not until 1515, however, that Bishop Wojciech Radziwiłł ordered that the Chapter write up its rights and duties in the form of statutes and that the Holy See approve them. Pope Leo X subsequently approved the Cathedral Chapter of Vilnius’ statutes through his legate Bishop Zacharias Ferreri on November 29, 1520. The papal confirmation gave the Cathedral Chapter of Vilnius strong legal standing that no one, with the exception of the Holy See, could violate or change. The statutes strengthened the Chapter’s position in relation to the diocesan bishop, which turned out to be both in accordance with the spirit of the times and, with time, affirmed by the Council of Trent (1545-1563).
    Źródło:
    Rocznik Teologii Katolickiej; 2020, 19; 211-225
    1644-8855
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologii Katolickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-7 z 7

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies