Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Kaleta, Radosław" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 19
Tytuł:
Anna Dąbrowska, Urszula Dobesz, M. Pasieka, „Co warto wiedzieć. Poradnik metodyczny dla nauczycieli języka polskiego jako obcego na Wschodzie”, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2010, ss. 236
Autorzy:
Kaleta, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/679996.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:
Niniejszy, 22 tom „Kształcenia Polonistycznego Cudzoziemców”, noszący tytuł „Błąd glottodydaktyczny”, jest wielogłosową narracją współczesnych glottodydaktyków na temat ich rozumienia błędów popełnianych w trakcie nauki języka obcego, w szczególności jpjo, przez obie strony procesu – ucznia i nauczyciela. „Bohater” tego tomu – błąd glottodydaktyczny – nie jest więc już jedynie błędem uczniowskim. Lapsologia glottodydaktyczna jako dyscyplina badająca różnorodne błędy, które pojawiają się wtedy, gdy przebiega proces nauczania-uczenia się, znacznie rozszerzyła dziś swój zakres, stając się punktem obserwacyjnym procesów błędotwórczych, które mogą zachodzić w fazie przygotowania do lekcji, w czasie lekcji i w fazie oceny (ewaluacji) i dotyczyć obu stron procesu. Zwrócenie uwagi na błędy nauczycielskie jest niewątpliwie związane z wyzwaniami, jakie stwarza prowadzenie specjalizacji i studiów podyplomowych z zakresu nauczania języka polskiego jako obcego i drugiego.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2015, 22
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Błędologia w glottodydaktyce białorutenistycznej
Autorzy:
Kaleta, Radosław
Kożynawa, Ała
Pociechina, Helena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/books/2029510.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Opis:
Данная монография заполняет пробел в исследованиях, касающихся обучения белорусскому языку как иностранному и его изучения. Ранее эта тема не была комплексно изучена даже в Беларуси, и тем более в Польше. Причиной такой ситуации, с одной стороны, может быть состояние белорусского языка в Беларуси, который много лет находился в маргинальном положении на фоне второго государственного языка (русского), а его использование свелось к роли письменного языка. Однако сейчас ситуация и языковая политика в Беларуси меняются под влиянием различных факторов – например европеизации сознания белорусов (в особенности, молодого поколения), которые путешествуют по Европе, или под влиянием вооружённого конфликта в Украине, в свете которого белорусские власти стремятся подчеркнуть культурную и языковую независимость страны от её восточного соседа, что могло бы также послужить дополнительным аргументом в пользу сохранения суверенитета страны. По этой же причине в первой главе работы представлены самы важные факты из истории белорусского языка, часто мало или вовсе неиз- вестные польскому читателю. Знакомство с историческим и социолингви- стическим контекстами функционирования белорусского языка позволяет лучше понять круг непростых вопросов, связанных с обучением и изучением белорусского языка как иностранного. Во второй главе, с одной стороны, представлен обзор литературы по теме монографии, с другой – утверждается само существование такой науки как белорусская глотодидактика. Эта часть работы посвящена теоре- тическим рассуждениям, которые ранее не были широко описаны и даже не имели сформулированных понятий и терминов в литературе, посвящённой изучению белорусского языка как иностранного. Именно по этой причине в данной главе представлены разные определения такой области науки, как белорусская глотодидактика, а также упорядочена терминология: например, было уточнено значение терминов глотодидактика, белорусская глотодидактика, родной язык, иностранный язык, второй язык, унаследованный язык, выученный заново / возвращённый язык и др. – по сравнению с дефинициями и терминами, которые используются в Польше, Беларуси и России. Это целенаправленные отсылки к так называемой сравнительной глотодидактике, в контексте которой белорусистическая глотодидактика также до сих пор не изучалась. В следующей части работы представлены результаты анкетных исследований, проведённых среди тех, кто изучает белорусский язык как иностранный в разных городах и научно-дидактиче- ских кругах Польши. Изучались также мотивация и отношение к изучению белорусского языка, а также виды и роль стереотипов о белорусском язы- ке. Результаты исследования разрушают ранее существовавшее стереотип- ное представление о исследованном вопросе. Также представлены глото- дидактические пособия, которые используются в обучении белорусскому языку как иностранному и его изучении. Их количество и разнородность также разрушают стереотипы о непривлекательности белорусского языка, и свидетельствуют о существовании спроса на материалы для изучения белорусского языка как иностранного. Третья глава также имеет теоретический характер и относится к во- просам, связанным с изучением ошибок. В главе представлен обзор типо- логии языковых ошибок иностранцев, которые изучают различные языки как иностранные. Данные рассуждения показывают разные перспективы в исследовании языковых ошибок, а также вводят читателя в авторскую типологию языковых ошибок, которым посвящена последняя глава моно- графии. В ней проанализированы ошибки поляков, которые изучают бело- русский язык как иностранный; представлена типология ошибок вместе с конкретными примерами; описаны причины и следствия ошибок и их воздействие на глотодидактический процесс. Этот вопрос также ещё не был ранее исследован на таком уровне в рамках белорусистики, хотя су- ществует множество литературы на эту тему для других языков – данная монография заполняет пробел в белорусистических исследованиях в этой области. Работу завершает общая библиография и приложения, в которых перечислены теоретические и практические разработки (глотодидакти- ческие материалы), посвященные изучению белорусского языка как ино- странного. Это первая библиография подобного типа, которая, будучи представленной в данной работе, закладывает своеобразный фундамент для библиографических исследований в этой области.
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Książka
Tytuł:
Glottodydaktyczne błędy analogiczne na przykładzie języka polskiego i języka białoruskiego
Glottodidactic analogy errors in Polish and Belarusian
Autorzy:
Kaleta, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967054.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
glottodidactic analogy error
comparative glottodidactics
glottodidactic comparativism
comparative analysis in lapsology
Belarusian language
Polish language
glottodydaktyczny błąd analogiczny
glottodydaktyka porównawcza
komparatywizm glottodydaktyczny
porównawcza analiza lapsologiczna
język polski
język białoruski
Opis:
Artykuł wpisuje się w nurt glottodydaktyki porównawczej i dotyczy polsko-białourskiej i białorusko-polskiej laspologii. W artykule zostały zaprezentowane błędy analogiczne w języku polskim i białoruskim, czyli błędy dotyczące analogicznych kwestii językowych, które sprawiają trudność Białorusinom uczącym się języka polskiego oraz Polakom chcącym opanować język białoruski. W artykule zarysowano także możliwe podobne pola badawcze, m.in. analizę porównawczą dotyczącą kształcenia i pracy lektorów języka polskiego i języka białoruskiego.
The article examines the problem of errors typical of both Belarusian and Polish from the point of view of comparative didactics of foreign language teaching. The article presents the idea of the so-called analogy errors in both Belarusian and Polish, which may be further defined as errors pertaining to similar language aspects and which may be problematic for both Belarusians learning Polish and Poles learning Belarusian. A list of potential areas of related research has been proposed as well, including a comparative analysis of both training and teaching practice of teachers of Belarusian and Polish.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2015, 22
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Homonimia w języku polskim i języku białoruskim
Homonymy in Polish and Belarusian
Autorzy:
Kaleta, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/482412.pdf
Data publikacji:
2013-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
homonymy
homonyms
the Belarusian language
the Polish language
comparison
Opis:
The paper is a review of homonymy (in a broad sense of the term) in two Slavic languages: Polish and Belarusian. Different types of homonyms were described and compared. At the beginningof the article one can find many different Polish and Belarusian definitions of homonymy. The examples of homonyms were taken from dictionaries, books and films. The analysis showsthat homonyms in two Slavic languages are very similar but very strong difference one can find inaccent.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2013, 1, XVIII; 185-195
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Liberals Among Us: Socio-Demographic Determinants of Liberal Attitudes in Poland
Autorzy:
Marzęcki, Radosław
Chmielowski, Marcin
Kaleta, Kris
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/42942976.pdf
Data publikacji:
2024-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
liberalism
libertarianism
ideology
freedom
social liberalism
economic liberalism
political attitude
correlates of liberalism
Opis:
The authors of this article attempt to describe in detail the determinants and structure of the beliefs and views of Polish society on a liberal to anti-liberal values continuum. The first research objective was to determine the extent of social and economic freedom that respondents expect in their relations with others and in their relations with state institutions. In addition, the authors wanted to identify the socio-demographic characteristics that significantly differentiate these liberal orientations, as well as the factors that independently determine the adoption of liberal views. The detailed hypotheses were verified based on an analysis of data collected in a nationwide telephone survey (CATI) conducted on a representative sample of 1,000 adult Polish citizens. The survey used an original questionnaire consisting of 31 quantitative scales, which were used to construct the Liberalism/Libertarianism Index (LLI) and to categorize respondents into “Polish Liberals” and “Polish Libertarians.” Higher index values indicate stronger and more consistent liberal attitudes in economic as well as axiological (social) terms. More liberal orientations were found to be held by respondents declaring higher incomes, younger, better educated, and less religious, although only age, some party preferences, and religious practices act as independent predictors of LLI.
Źródło:
Polish Political Science Yearbook; 2024, 2(53); 111-135
0208-7375
Pojawia się w:
Polish Political Science Yearbook
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O leksyce nacechowanej stylistycznie w nauczaniu Białorusinów języka polskiego
On Stylistic Marked Vocabulary in Teaching Belarusians the Polish Language
Autorzy:
Kaleta, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/680048.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
leksyka nacechowana stylistycznie
błąd glottodydaktyczny
glottodydaktyka porównawcza
język polski
język białoruski
Belarusian language
Polish language
didactics of foreign languages
stylistics
Stylistic Marked Vocabulary
Opis:
The aim of the present paper is to describe the idea of stylistic marked vocabulary in teaching Polish in Belarusian environment. Particular attention is paid to the nuances of different stylistic tokens Polish and Belarusian, which apparently seem very similar to each other. The collected material can help lectors working with Belarusians in stressing the particular issues of stylistic teaching of Polish language and Belarusians learning the Polish language – in avoiding stylistic errors. The issue of stylistic marked vocabulary seems to be detracted from in the field of foreign language didactics. In practice, language learners often have little awareness of such language errors which often do not hinder communication. Therefore, a need for devising dedicated exercises that would help learners not only notice this subtle linguistic difficulty but also eliminate its consequences arises.
Artykuł dotyczy leksyki nacechowanej stylistycznie w nauczaniu języka polskiego Białorusinów. Szczególna uwaga zwracana jest na niuanse stylistyczne różniące leksemy polskie i białoruskie, które z pozoru wydają się bardzo do siebie podobne. Zebrany materiał może pomóc lektorom pracującym z Białorusinami w akcentowaniu poszczególnych kwestii stylistycznych w nauczaniu JPJO, a Białorusinom uczącym się języka polskiego – w unikaniu błędów stylistycznych.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców; 2017, 24; 127-134
0860-6587
2449-6839
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O potrzebie ujednolicenia sposobów transliteracji imion i nazwisk białoruskich w Polsce
Autorzy:
Kaleta, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678651.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Belarusian language
Polish language
transliteration
transcription
names
Opis:
Towards standards in transliteration of Belarusian names and surnames in PolandThe article presents many transliteration variants of Belarusian names and surnames in Poland. It discusses the most common variants of the Belarusian alphabet transliteration, both international and Belarusian, as well as Polish transcription. The multiplicity of variants raises technical problems in the documents (passports, residence permits, acts of birth etc.). The article is a voice in the discussion on the development of a unified system of transliteration of Belarusian alphabet for the needs of the documents recognized in Poland. O potrzebie ujednolicenia sposobów transliteracji imion i nazwisk białoruskich w PolsceArtykuł prezentuje wielość wariantów transliteracji imion i nazwisk białoruskich w Polsce. Przedstawiono najpopularniejsze warianty transliteracji alfabetu białoruskiego – zarówno międzynarodowe, jak i białoruskie – oraz transkrypcję polską. Wielość wariantów rodzi problemy natury technicznej w dokumentach (paszporty, karty pobytu, akty urodzin itd.). Artykuł jest głosem w dyskusji na temat opracowania ujednoliconego systemu transliteracji alfabetu białoruskiego na potrzeby dokumentów uznawanych w Polsce.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2017, 52
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O poziomowym programie nauczania języka białoruskiego jako obcego
Autorzy:
Kaleta, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081385.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
glottodydaktyka
język białoruski
беларуская мова
вучэбная праграма
падручнік
моўны ўзровень
глотадыдактыка
The Belarusian Language
Curriculum
Coursebook
Language Level
glottodidactics
program nauczania
podręcznik
poziom językowy
Opis:
W artykule przeanalizowano projekt poziomowego programu nauczania języka białoruskiego jako obcego, który dotyczy głównie gramatyki, choć także kwestii wymowy, pisowni, słowotwórstwa, składni i leksyki. Jest to pierwsza tego typu propozycja podziału materiału według poziomów biegłości językowej, opracowana w Katedrze Białorutenistyki Uniwersytetu Warszawskiego według wzorów europejskich. Na Białorusi taki program nauczania dla obcokrajowców dopiero jest przygotowywany i wkrótce powinien ukazać się drukiem. Jest on bardzo ważny, gdyż bez niego nie jest możliwe opracowywanie poziomowych materiałów glottodydaktycznych i pisanie poziomowych podręczników dla obcokrajowców.
The following article analyses the draft of the level curriculum for Belarusian as a foreign language, which mainly concerns grammar, but also the issues of pronunciation, spelling, word formation, syntax, and lexis. This is the first proposal of this type to divide the material according to the language proficiency levels, developed at the Department of Belarusian Studies at the University of Warsaw according to European patterns. In Belarus, such a curriculum for foreigners is still being developed and should be published soon. It is very important because, without it, it is impossible to develop level teaching materials and write level textbooks for foreigners. 
У артыкуле аналізуецца праект узроўневай праграмы па беларускай мове як замежнай, які датычыць, галоўным чынам, граматыкі, але таксама пытанняў вымаўлення, правапісу, словаўтварэння, сінтаксісу і лексікі. Гэта першая такога кшталту прапанова падзелу матэрыялу паводле ўзроўняў авалодання замежнай мовай, створаная на кафедры беларусістыкі Варшаўскага ўніверсітэта паводле еўрапейскіх узораў. У Беларусі такая вучэбная праграма для замежнікаў толькі рыхтуецца і хутка павінна быць надрукаваная. Яна вельмі важная, таму што без яе немагчыма ствараць узроўневыя глотадактычныя матэрыялы і пісаць узроўневыя падручнікі для замежнікаў.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 331-347
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O wybranych polsko-białoruskich homonimach międzyjęzykowych w polsko-wielojęzycznym słowniku fałszywych przyjaciół tłumacza
Selected Polish-Belarusian Interlingual Homonyms in the Polish--Multilingual Dictionary of False Friends of a Translator
Autorzy:
Kaleta, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/482009.pdf
Data publikacji:
2019-09-30
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
the Polish Language
the Belarusian Language Interlinguistic Homonymy
False Friends of Translator Dictionary
Opis:
This paper shows the project of the Polish-Multilingual dictionary of False Friends of a Trans-lator. Such kind of a dictionary has never been made before. It is the first project of a dictionary of this type, including numerous examples from 14 languages. Some Polish-Belarusian interlingual homonyms have been described in detail in the article.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2019, 3, XXIV; 7-18
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od czasów starożytnych do współczesności. Т. В. Kабржыцкaя, M. M. Хмяльніцкі, Э. Ю. Дзюкава, Нарысы суседазнаўства: Украіна, Польшча ў прасторы і часе вачыма беларусаў: знакавыя адметнасці міфалогіі, фальклору, культуры, нарадазнаўчых канцэптаў мастацкага твора, Мінск 2012, сс. 228
Autorzy:
Kaleta, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944458.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2014, 6; 395-397
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od czasów starożytnych do współczesności. Т. В. Kабржыцкaя, M. M. Хмяльніцкі, Э. Ю. Дзюкава, Нарысы суседазнаўства: Украіна, Польшча ў прасторы і часе вачыма беларусаў: знакавыя адметнасці міфалогіі, фальклору, культуры, нарадазнаўчых канцэптаў мастацкага твора, Мінск 2012, сс. 228
Autorzy:
Kaleta, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106801.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
recenzja
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2014; 395-397
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polsko-białoruska lapsologia glottodydaktyczna
Autorzy:
Kaleta, Radosław
Cychun, Hienadź
Kożynawa, Ała
Zarzycka, Grażyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/books/2029556.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Opis:
Niniejsza książka (Polsko-białoruska lapsologia glottodydaktyczna) jest przeznaczona przede wszystkim dla wykładowców w Polsce i na Białorusi, którzy uczą języka polskiego jako obcego (JPJO), chociaż wiele uwag ma charakter bardziej ogólny i uniwersalny i może dotyczyć także innych obywateli byłego ZSRR, a nawet – wszystkich Słowian. Monografia może być bardzo pomocna również dla studentów filologów, którzy chcą doskonalić swój język polski lub pracować w charakterze wykładowców języka polskiego jako obcego. Celem niniejszej książki jest zaprezentowanie trudności i błędów językowych jako zagadnienia pozytywnego (wbrew panującemu stereotypowi). Nawet rodzimi użytkownicy języka (tzw. native speakers) popełniają błędy w swoim języku – jest to naturalne. Oczywiście ich błędy (tzw. błędy sensu largo, ang. mistakes, franc. fautes, niem. Flűchtigkeitsfehler) są zupełnie innego rodzaju niż błędy popełniane przez obcokrajowców (tzw. błędy sensu stricto, ang. errors, niem. erreurs), ponieważ cudzoziemcy często nie są świadomi swoich błędów i mogą nie wiedzieć, jak je poprawić, w odróżnieniu od rodzimych użytkowników języka. Błąd językowy (glottodydaktyczny) jest ważnym źródłem informacji dla nauczyciela. Pokazuje, z jakimi problemami spotykają się uczący się w procesie uczenia się języka obcego. Dzięki temu nauczyciel może modyfikować i ulepszać proces nauczania, żeby był bardziej efektywny i przynosił oczekiwane wyniki. Wykładowca wówczas wie, na co warto zwrócić uwagę swoich podopiecznych, jakie ćwiczenia dla nich przygotować, żeby mogli przyswoić sobie konstrukcje, które są dla nich najtrudniejsze. Wspomniane ćwiczenia powinny być zarówno pisemne, jak i ustne, ponieważ studenci mogą na zajęciach dobrze rozwiązywać ćwiczenia pisemne, bo mają czas pomyśleć czy wybrać poprawną odpowiedź, ale robią błędy w wypowiedziach ustnych, w których mają użyć analogicznych struktur. Dotyczy to np. czasowników czasu przeszłego. Studenci w ćwiczeniach pisemnych mogą świetnie dobierać odpowiednie końcówki (-em dla rodzaju męskiego) i -am (dla rodzaju żeńskiego): Rano piłem/piłam herbatę, ale po chwili w wypowiedzi ustnej wypowiadają to zdanie z błędem: *Ja pił/piła herbatę (a częściej nawet – *herbatu). Zwłaszcza wśród młodych ludzi (studentów) panuje popularny pogląd, że jeśli rozumie się Polaka, to zna się język polski. Zna się, ale pasywnie. A celem nauki języka obcego jest czynna jego znajomość i płynne posługiwanie się nim. Wśród Białorusinów można spotkać wielu, którym wydaje się, że mówią po polsku. Są przekonani, że każdy Polak powinien rozumieć zdanie typu: *Ja czytał gazetu. Z pewnością to prawda i wielu Polaków zrozumie taką wypowiedź, zwłaszcza jeśli ktoś z nich uczył się kiedyś jakiegoś języka słowiańskiego. Trzeba jednak zrozumieć, że taki poziom „opanowania” języka jest niewystarczający. Wspomniane zdanie powinno po polsku brzmieć: Czytałem gazetę. W języku polskim końcówka -em czasowników czasu przeszłego oznacza pierwszą osobę rodzaju męskiego (dla rodzaju żeńskiego zarezerwowana jest końcówka -am) i dlatego nie ma konieczności używania zaimka ja w zdaniach tego rodzaju. Z kolei rzeczowniki rodzaju żeńskiego na -а mają w bierniku końcówkę -ę. Jest to jedna z pierwszych zasad, które powinien przyswoić uczący się języka polskiego jako obcego. Język białoruski (a także rosyjski) jest bardzo podobny do polskiego, ale te podobieństwa stwarzają pewne niebezpieczeństwo językowe, gdyż nie zawsze konstrukcje podobne pod względem wymowy oznaczają to samo w obu językach. Jeśli wykładowca języka polskiego zna też język białoruski (i rosyjski), to może dokładnie ocenić, jaki rodzaj interferencji językowej jest źródłem większości błędów. Dzięki temu może dobrać odpowiednie ćwiczenia, pomagające w utrwaleniu najtrudniejszych konstrukcji. Dobrym tego przykładem są czasowniki wiedzieć і znać, których użycie w języku polskim trochę się różni od użycia ekwiwalentów w języku białoruskim czy języku rosyjskim. Czasowniki wyglądają podobnie, ale nie we wszystkich kontekstach mogą być ekwiwalentami i jeśli się tego nie wie, to można wpaść w pułapkę błędów i nieporozumień. Stąd wniosek przynajmniej jeden: język polski nie jest taki łatwy i warto się go pouczyć, niż myśleć, że się go zna, tylko dlatego, że jest podobny do języka ojczystego. W niniejszej książce wykorzystano materiał językowy pochodzący z 270 prac pisemnych różnego rodzaju: wypracowań (w formie listu, opisu), testów i egzaminów. Prace te były pisane przez Białorusinów na zajęciach z języka polskiego. Podczas badań autor zetknął się ze 130 osobami, które uczyły się języka polskiego w różnych białoruskich i polskich ośrodkach naukowo-dydaktycznych. Jednakże to nie jest cały wykorzystany materiał badawczy. Jak wiadomo, w Warszawie jest wielu Białorusinów: dyplomaci, działacze społeczni, artyści, pisarze, poeci, muzycy, bardowie, dziennikarze, tłumacze, redaktorzy, wykładowcy, studenci, turyści itd. W polskiej stolicy Białorusini mają swoje spotkania z szerokim audytorium, prezentacje, udzielają wywiadów polskim mediom itd. Rzecz jasna, poziom opanowania języka polskiego jest bardzo różny – jedni rozmawiają po polsku płynnie,a inni dopiero zaczynają się polskiego uczyć. W monografii zaprezentowano typologię błędów popełnianych przez Białorusinów, którzy uczą się języka polskiego jako obcego. W sumie uwzględniono 515 błędów (127 błędów fonetycznych, 142 błędy ortograficzne, 9 błędów interpunkcyjnych, 122 błędy fleksyjne, 85 błędów składniowych, 26 błędów leksykalnych, 4 błędy słowotwórcze). Na Białorusi funkcjonują dwa języki urzędowe – białoruski i rosyjski. Z tego względu błędy językowe można zaszeregować do czterech podstawowych grup: 1. Błędy wynikające z przenoszenia konstrukcji/słownictwa rosyjskiego do języka polskiego (transfer językowy, interferencja międzyjęzykowa). Typowe błędy podyktowane wpływami języka rosyjskiego to: Chcę się *na tobie ożenić (zamiast z tobą, por. ros. Я хочу на тебе жениться) czy *Ja uczyła polski (zamiast Uczyłam się języka polskiego, por. ros. Я учила польский). 2. Błędy wynikające z nakładania się języka białoruskiego na język polski (transfer językowy, interferencja międzyjęzykowa), np. My go nie *wiemy zamiast Nie znamy go / My go nie znamy; 3. Błędy wynikające z mechanicznego przyswajania języka obcego, przenoszenia w niewłaściwe miejsca takich form, które jako pierwsze nasuwają się użytkownikowi języka. Typowe błędy tego typu to np. przeniesienie w narzędniku lp. końcówki -em (na wzór On jest studentem) do wszystkich form męskich osobowych i stąd błąd typu: On jest *poetem (zamiast poetą). 4. Błędy wynikające z wpływów innych języków (interferencja języka obcego), np. języka angielskiego, stąd typowe błędy ortograficzne: tłumach (zamiast tłumacz), chłopcy wychodzą wiechorami na ulicę (zamiast wieczorami), 2 duzhe pokoje (zamiast duże), gdzie cz oddawane jest w piśmie za pomocą ch, sz – sh, ż – zh. Rzecz jasna, to tylko przykłady błędów popełnianych przez Białorusinów, nie da się wszystkich błędów zakwalifikować do którejś z powyższych grup. Jest to podział roboczy. Często zdarzają się błędy, które powstają w dosyć złożony sposób i nierzadko w skutek dużego podobieństwa języka białoruskiego i języka rosyjskiego, stąd trudno jednoznacznie określić, czy dany błąd powstał pod wpływem języka białoruskiego, czy jednak pod wpływem języka rosyjskiego, tym bardziej że większość Białorusinów jest dwujęzyczna. Trzeba także wziąć pod uwagę kwestię wpływów języka rosyjskiego na język białoruski oraz zagadnienie tzw. trasianki (mieszanki białorusko-rosyjskiej). Wszystko to razem sprawia, że badanie przyczyn powstawania błędów językowych popełnianych przez Białorusinów uczących się języka polskiego nie jest łatwym zadaniem – kluczowa w takich badaniach jest kwestia interferencji polsko-białorusko-rosyjskiej. Sytuacja socjolingwistyczna na Białorusi oraz kwestia dwujęzyczności Białorusinów to niełatwe zagadnienia językoznawcze, które komplikują proces badania błędów popełnianych przy nauce języka polskiego. Jednakże Białorusini, niezależnie od tego, czy na co dzień używają języka rosyjskiego, czy języka białoruskiego, i tak przy nauce języka polskiego w dużym stopniu odwołują się (świadomie lub nie) do języka białoruskiego. W sytuacjach, kiedy nie mogą oni znaleźć polskiego odpowiednika, częściej używają słowa białoruskiego niż rosyjskiego, ponieważ – jak stwierdza Olga Guszczewa – w ich świadomości zakorzenione jest głębokie przekonanie, że język białoruski jest bardziej podobny do polskiego niż rosyjski. Właśnie temu zagadnieniu jest poświęcona niniejsza monografia – koncentruje się ona na błędach, które powstają pod wpływem interferencji języka białoruskiego na język polski. W książce analizowane są błędy: fonetyczne, ortograficzne, interpunkcyjne, składniowe i leksykalne. Rzecz jasna, to podział podstawowy. Celem książki jest ukazanie tego zagadnienia lingwistycznego w pozytywnym świetle jako źródła informacji, którą można z powodzeniem wykorzystywać w procesie dydaktycznym, żeby go ulepszyć i uczynić maksymalnie efektywnym. Niewątpliwie wiele błędów wynika z niepoprawnego deklinowania czy koniugowania. Problemy przysparzają końcówki -a oraz -u w dopełniaczu lp. rodzaju męskiego (czasem jest to problematyczne także dla Polaków, np. formy: prysznica czy prysznicu, akurat w tym wypadku obie poprawne). Białorusini często zapominają o końcówce -owi w celowniku lp. rodzaju męskiego i zamiast niej używają końcówki -u. Bardzo trudny do opanowania jest mechanizm tworzenia liczby mnogiej rzeczowników i przymiotników, ponieważ występuje tu wiele alternacji spółgłoskowych, np. miły Polak – mili Polacy (ł : l’, k : c). Kolejnym problematycznym zagadnieniem jest tworzenie czasu przeszłego oraz rozróżnianie rodzaju męskoosobowego i rodzaju niemęskoosobowego, np. (oni) robili – (one) robiły. Często mylone są również przyimki. W miejsce polskiego przyimka od (np. od października) błędnie i nagminnie stosowany jest (pod wpływem języka ojczystego) przyimek z (*z października), a zamiast przyimka za (np. za godzinę) stosowany jest przyimek przez (*przez godzinę). Bardzo wiele jest także błędów przy przeczeniu, kiedy przy czasownikach zaprzeczonych używany jest biernik zamiast dopełniacza, np. Żaden aktor nie przyjmie *tę rolę – zamiast tej roli. W procesie uczenia się języka obcego nie sposób nie popełniać błędów, ale można je wykorzystywać, żeby lepiej opanować język obcy. Kto boi się próbować (czyli robić błędy), ten nigdy się go nie nauczy. Nauka języka obcego jest procesem, który polega m.in. na tym, żeby uświadomić sobie swoje błędy, zrozumieć, z czego one wynikają, i w przyszłości popełniać ich coraz mniej. Dzięki temu robi się postępy. Język białoruski i język polski należą do jednej rodziny języków słowiańskich, stąd między nimi tyle podobieństw, chociaż nie mniej różnic. Procesy nakładania się obu języków dość łatwo można obserwować, gdyż są one wyraźne i częste. Na przykładzie błędów analizowanych w niniejszej monografii widać, że podobieństwa między językiem białoruskim i językiem polskim często są pozorne i przyczyniają się do powstawania błędów. Białorusinom, którzy chcieliby lepiej władać językiem polskim, można polecić następujące pomoce naukowo-dydaktyczne napisane w języku białoruskim: Польская мова(А.К. Кіклевіч, А.А. Кожынава, І.У. Кур’ян, Мінск 2000), Кароткая граматыка польскай мовы (Л.П. Баршчэўскі, Мінск 2008), a także Беларуска-польскі размоўнік-даведнік (Л.П. Баршчэўскі, Мінск 2011). Trzeba jednak podkreślić, że Białorusini dość łatwo opanowują język polski i często płynnie się nim posługują. Chciałoby się, żeby cudzoziemcy z innych krajów tak szybko przyswajali język polski i takie czynili postępy.
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Książka
Tytuł:
Sprawozdanie z Międzynarodowej Letniej Szkoły Białorutenistyki w Mińsku. Nowa fala zainteresowania językiem białoruskim jako obcym (JBJO)
Autorzy:
Kaleta, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601149.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Źródło:
Białorutenistyka Białostocka; 2015, 7
2081-2515
Pojawia się w:
Białorutenistyka Białostocka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Złudne odpowiedniki białorusko-polskie
Autorzy:
Kaleta, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678749.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Belarusian-Polish false equivalents
Belarusian-Polish linguistics
Opis:
False equivalents in Belarusian-Polish linguisticsThe paper reviews false equivalents (in a broad sense of the term) in two Slavic languages: Polish and Belarusian. There are not many materials concerning Belarusian-Polish false equivalents, let alone a dictionary. Various types of Belarusian-Polish false equivalents are described and compared on the basis of examples taken from dictionaries and books. The analysis shows that false equivalents in Belarusian-Polish linguistics are a topic worth exploring that is yet to be described in a good monograph.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2013, 48
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 19

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies