Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Kaczmarek, Marcin" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 36
Tytuł:
Analiza cech psychologicznych i sytuacyjnych kadry kierowniczej średniego szczebla w przedsiębiorstwie
Analysis of Psychological and Situational Characteristics of Medium-Level Management in Enterprises
Autorzy:
Błaszczyk, Wanda
Bielski, Marcin
Kaczmarek, Bogusław
Sikorski, Czesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/907514.pdf
Data publikacji:
1987
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 1987, 67
0208-6018
2353-7663
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Diagnostyka postnatalna wad układu moczowego wykrytych w okresie prenatalnym. Część 1. Wady z poszerzeniem dróg moczowych
Postnatal diagnosis of prenatally detected congenital anomalies of the kidney and urinary tract (CAKUT). Part 1. Urinary tract dilatation
Autorzy:
Tkaczyk, Marcin
Czarniak, Piotr
Gastoł, Piotr
Kaczmarek, Piotr
Kiliś-Pstrusińska, Katarzyna
Samolewicz, Emeryk
Warchoł, Stanisław
Żurowska, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1030406.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
neonate
infant
ultrasound diagnostics
urinary tract malformation
guidelines
noworodek
niemowlę
diagnostyka ultrasonograficzna
wady wrodzone układu moczowego
zalecenia
Opis:
Increased availability of prenatal ultrasound examination resulted in high number of early detected abnormalities of urinary tract in neonates and infants. In at least 1/100 normal pregnancies abnormal picture of kidneys or urinary tract is suspected. Most frequently the urinary tract dilatation may be detected. One or both of the kidneys could be affected but dilatation of renal pelvis, ureter or enlargement of urinary bladder may be seen. High percent of abnormalities resolve during infancy and do not constitute an indication for postnatal surgery. On the other hand, enlarged urinary bladder with widened urinary tract accompanied by oligohydramnios clearly indicates serious congenital malformation with high perinatal risk of death. Prenatal evaluation enables both, prenatal intervention and more frequently proper and detailed planning of careful clinical postnatal evaluation. According to Polish regulations the follow up relies mainly on neonatologist and paediatrician. Unfortunately, standards of such care are not available. In the present publication (prepared in multidisciplinary cooperation of urologists, nephrologists and radiologists) we describe a part of guidelines concerning diagnostic procedures with neonates or infants with urinary tract dilatation suggested by prenatal screening. This paper is dedicated to these physicians who deal with postnatal diagnosis of urinary tract malformation. They include scheme for evaluation in case of renal pelvis dilatation, megaureter, posterior urethral valves. Suggestions for antibiotic prophylaxis are also presented.
Szeroka dostępność prenatalnej diagnostyki ultrasonograficznej płodu niesie ze sobą korzyści pod postacią zwiększonej wykrywalności wad wrodzonych układu moczowego. Wadę taką w rutynowym badaniu podejrzewa się mniej więcej u 1/100 płodów. Najczęściej wykrywanym obrazem jest poszerzenie dróg moczowych płodu. Zmiany mogą dotyczyć jednej lub obu nerek płodu. Można zauważyć także poszerzenie moczowodów oraz powiększony pęcherz moczowy. W dużej liczbie przypadków obraz poszerzenia miedniczek nerkowych ustępuje lub nie stanowi ostatecznie wskazań do interwencji zabiegowej. Z drugiej strony powiększenie pęcherza moczowego i dróg moczowych wraz ze skąpowodziem wskazuje na poważną wadę wrodzoną z wysokim ryzykiem okołoporodowym. Obraz prenatalny dróg moczowych nie tylko umożliwia zaplanowanie interwencji w okresie ciąży, ale także pozwala ustalić właściwe postępowanie okołoporodowe, co ze względu na wysoką częstość nieprawidłowych obrazów ułatwia racjonalne postępowanie. W obecnej strukturze opieki zdrowotnej pierwszy etap diagnostyki planowany jest dla lekarzy neonatologów i pediatrów, którzy do tej pory nie mieli dostępu do zunifikowanych zaleceń co do takiego postępowania. Prezentowana praca powstała na podstawie zaleceń Polskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej, które przygotował wielodyscyplinarny zespół urologów, nefrologów oraz specjalistów radiologów – pisana była z myślą o lekarzach prowadzących pourodzeniową diagnostykę wad. Zaprezentowano w niej zalecenia dotyczące diagnostyki pourodzeniowej w przypadku poszerzenia miedniczki nerkowej, moczowodu, zastawek cewki tylnej. Zawiera także sugestie co do stosowania profilaktyki zakażeń układu moczowego.
Źródło:
Pediatria i Medycyna Rodzinna; 2010, 6, 2; 118-124
1734-1531
2451-0742
Pojawia się w:
Pediatria i Medycyna Rodzinna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bacterially expressed truncated F2 domain of Plasmodium falciparum EBA-140 antigen can bind to human erythrocytes
Autorzy:
Rydzak, Joanna
Kryńska, Katarzyna
Suchanowska, Anna
Kaczmarek, Radosław
Łukasiewicz, Jolanta
Czerwiński, Marcin
Jaśkiewicz, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039687.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Biochemiczne
Tematy:
truncated F2 domain purification
human erythrocyte binding
EBA-140 antigen
Plasmodium falciparum
recombinant F2 domain expression
Opis:
The recently identified erythrocyte binding antigen-140 (EBA-140) is a member of the Plasmodium falciparum DBL family of erythrocyte binding proteins, which are considered as prospective candidates for malaria vaccine development. The EBA-140 ligand is a paralogue of the well-characterized P. falciparum EBA-175 antigen. They share homology of domain structure, including Region II, which consists of two homologous F1 and F2 domains and is responsible for ligand-erythrocyte interaction during invasion. It was shown that the F2 domain of EBA-175 antigen seems to be more important for erythrocyte binding. In order to study activity and immunogenicity of EBA-140 antigen F2 domain, it is necessary to obtain recombinant protein of high purity and in a sufficient amount, which used to pose a challenge due to the high content of disulphide bridges. Here, we present a new method for expression and purification of Plasmodium falciparum EBA-140 antigen F2 domain in E. coli Rosetta-gami strain in fusion with the maltose binding protein (MBP). The truncated F2 domain formed by spontaneous proteolytic degradation of the fusion protein was purified by affinity chromatography on Ni-NTA resin followed by size exclusion chromatography. Molecular mass of this protein was confirmed by mass spectrometry. Its N-terminal amino acid sequencing revealed a proteolytic cleavage site within the F2 domain. The proper folding of the recombinant, truncated F2 domain of EBA-140 antigen was confirmed by circular dichroism analysis. The truncated F2 domain can specifically bind to human erythrocytes but its binding is not as efficient as that of full Region II. This confirms that both the F1 and F2 domains of EBA-140 antigen are required for effective erythrocyte binding.
Źródło:
Acta Biochimica Polonica; 2012, 59, 4; 685-691
0001-527X
Pojawia się w:
Acta Biochimica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena działalności instytucji gospodarki budżetowej na podstawie sprawozdań finansowych na przykładzie Centrum Usług Logistycznych
Evaluation of Public Sector Enterprises Activities Based on Financial Reports, on the Example of Center of Logistic Services
Autorzy:
Kaczmarek, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956980.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
public sector enterprise
public sector
assessment of the financial standing
Opis:
Purpose: The article aims to assess the informative value of the financial statements of public enterprises, auxiliary enterprises and budget institutions which have been transformed into public sector enterprises (IGB). The goal of the article is also to interpret the data included in financial statements, from the property and structure management point of view. Metodology: The main research tool was the economical analysis of the chosen elements of the financial statements of public sector enterprises. Review of the data which describe the public sector enterprises which conduct business activities was done. In relation to “Center of Logistic Services” entity, the method of case study was used. Findings: The analysis shown in the article implies that the legal and organisational changes have not improved the public finance sector operations in this area. It results from the fact that the changes in management, way of thinking should be directed to managerial model. Research implications: The article is the first author’s insight into the problem of public sector enterprises. There is no doubt, this type of research should be continued in many aspects. Originality: The author presented the interesting and current problem concerning public finance sector. Stated in the article theses and the analysis of the financial standing of the public sector enterprises is one of the opinions in the debate on the expected direction of changes in the organisation of public finance sector.
Źródło:
Management and Business Administration. Central Europe; 2013, 21, 2(121); 139-154
2084-3356
Pojawia się w:
Management and Business Administration. Central Europe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Open Access. Analiza zjawiska z punktu widzenia polskiego naukowca
Autorzy:
Kozierski, Piotr
Kabaciński, Rafał
Lis, Marcin
Kaczmarek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/books/2027759.pdf
Data publikacji:
2013-09-30
Wydawca:
Oficyna Wydawnicza Impuls
Opis:
Ruch Open Access zdobywa rosnącą popularność, pojawia się jednak wokół niego wiele mitów i niekoniecznie uzasadnionych nadziei. Celem tej książki jest przyjrzenie się temu zjawisku i jego ocena z punktu widzenia polskiego badacza.
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Książka
Tytuł:
Application of Electrical Resistivity Tomography (ERT) in the investigation ofQuaternary land slide zones, based on the selected regions of Płock slope
Autorzy:
Kaczmarek, Łukasz
Mieszkowski, Radosław
Kołpaczyński, Marcin
Pacanowski, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2027107.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
slope sta bil ity
the P³ock slope
Electrical Resistiv ity Tomography (ERT)
quaternary
Opis:
The article shows the results of geophysical surveys performed by using Electrical Resistivity Tomography (ERT) method on se lected ragion of P³ock slope of a Tumski hill near Ba sil ica of As sump tion of the Blessed Vir gin Mary in P³ock and in Maszewo by the Vistula River a few ki lo me ters north of P³ock. The above-men tioned sec tions were se - lected due to land slide phe nom ena ob served there. Geo phys i cal sur veys were con ducted in or der to ver ify the state of the dis tri bu tion of elec tri cal re sis tiv ity in the sec tors where mass move ment was iden ti fied. The electrofusion crosssec tion near Ca the dral Ba sil ica shows clays and sands. Also in ERT prospection a zone of loose soils with high re sis - tance is clearly vis i ble. The re sults of the ERT method from Maszewo, in di cates his tor i cal land sur face of a land slide and that the slope in Maszewo con sists of co he sive de pos its. In or der to de scribe these par tic u lar is sues, geo log i cal cross-sec tions and safety fac tor ob tained by cal cu la tion are pre sented for the an a lyzed parts of the slope. The safety factor shows that prob a bil ity of land slide ac tiv ity near Ca the dral Ba sil ica is very un likely and in Maszewo is very high.
Źródło:
Studia Quaternaria; 2014, 31; 101-107
1641-5558
2300-0384
Pojawia się w:
Studia Quaternaria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie implantów soczewek wewnątrzgałkowych typu iris-claw u pacjentów z bezsoczewkowością
The use of iris-claw intraocular lens in patients with aphakia
Autorzy:
Jezierski, Marcin
Kaczmarek, Ilona
Prost, Marek E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1929306.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Medical Education
Tematy:
afakia
fiksacja tęczówkowa
soczewka
Opis:
Soczewki mocowane do tęczówki, z ang. iris-claw, to jedno z rozwiązań pozwalających na korekcję bezsoczewkowości w przypadku braku odpowiedniej podpory torebkowej dla tradycyjnego implantu tylnokomorowego. Stanowią one alternatywę dla śródtwardówkowej fiksacji implantów, a także przyszywania soczewek do tęczówki. Procedura wszczepienia jest stosunkowo nieskomplikowana i względnie krótka. Okres rehabilitacji po zabiegu jest krótszy, liczba powikłań mniejsza, a ostateczna ostrość wzroku stabilizuje się szybciej niż w przypadku podszycia do twardówki. Biorąc pod uwagę ryzyko rozwoju endotelopatii, implantacja z tyłu tęczówki jest lepszym rozwiązaniem niż wszczepienie do komory przedniej. Przeciwwskazania do zastosowania soczewek to: występowanie zapalenia błony naczyniowej, nieuregulowanej jaskry i retinopatii cukrzycowej proliferacyjnej. Wydaje się, że wszczepienie soczewki typu iris-claw do komory tylnej jest bezpiecznym, efektywnym i w wielu przypadkach najlepszym sposobem korekcji afakii przy braku tylnej torebki soczewki.
Iris-claw iris fixated IOLs are one of the options of optical correction of aphakia in cases without capsular support for conventional posterior chamber lens. They provide an alternative to scleral fixated or iris sutured implants. Implantation procedure is relatively simple and short. Recovery period after surgery is shorter, there is low rate of postoperative complications and the final visual acuity stabilizes faster than after scleral fixation. Retropupillary implantation of iris-claw IOLs seems to be a better choice to their fixation in the anterior chamber in regard to corneal endothelial cell loss. Contraindication for their use is uveitis, uncontrollable glaucoma and proliferative diabetic retinopathy. Retropupillary iris-claw lens implantation seems to be safe, effective, in many cases the best method for the correction of aphakia in lack of zonular support.
Źródło:
OphthaTherapy; 2014, 1, 4; 254-258
2353-7175
2543-9987
Pojawia się w:
OphthaTherapy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metal — granica — rytuał. Badania nad depozytami przedmiotów metalowych w kontekście sieci osadniczej
Autorzy:
Maciejewski, Marcin
Blajer, Wojciech
Kaczmarek, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/books/2033242.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Nauka i Innowacje
Opis:
Kultura ludzka porządkowana jest w odniesieniu do dwóch głównych współrzędnych jakimi są czas i przestrzeń. Specyfika ich postrzegania zmienia się w różnych systemach kulturowych, niezmiennie jednak ma duże znaczenie dla budowania obrazu świata. W historii naukowego zainteresowania zjawiskiem masowego składania w ziemi lub wodzie wytworów metalowych, które znane jest z epoki brązu i wczesnej epoki żelaza, badacze zwracali uwagę głównie na czas. Podstawowym celem tej książki jest odwrócenie tej tendencji i zwrócenie uwagi na znaczenie skarbów metali jako elementu przestrzeni fizycznej i kulturowej. Rozprawa obejmuje się ze wstępu, trzech rozdziałów i zakończenia, które składają się na niniejszą książkę. Katalogi i część ilustracyjna (mapy wykorzystywane w analizach osadniczych oraz ryciny artefaktów brązowych i żelaznych) będące integralną częścią pracy znajdują się na dołączonej płycie CD. Przedmiotem omawianej pracy są skarby składane przez społeczności, które akceptowały wzorce kręgu kultur pól popielnicowych, rozumiane szeroko, czyli w terminologii archeologicznych podziałów taksonomicznych określane jako: kultura łużycka, pomorska wraz z kulturą grobów podkloszowych oraz kultura kurhanów zachodniobałtyjskich. Początek akceptacji rzeczonych norm jest dolną cezurą prowadzonych badań, natomiast górną wyznacza koniec okresu halsztackiego D, stanowiący kres analizowanego zjawiska (ryc. 1). Dla wyznaczenia obszaru badań przyjęto kilka kryteriów: objęcie terenu prospekcją powierzchniową AZP, duża frekwencja znalezisk metali, z których część potencjalnie mogła być wykorzystana do analiz osadniczych oraz położenie w strefie o urozmaiconej sieci rzek i wód stojących. Wszystkie wspomniane kryteria spełnia teren Pobrzeża i Pojezierzy Południowobałtyckich w myśl regionalizacji fizycznogeograficznej Polski autorstwa Jerzego Kondrackiego (2009; ryc. 2). Wstęp referuje również historię badań, rozumianą jako główne nurty w sposobie przedstawiania skarbów, potwierdzając konieczność przeprowadzenia postulowanych badań. Odnosi się także do stanu źródeł, zarówno wiedzy na temat zespołów metali, jak i danych pochodzących z prospekcji powierzchniowych. W pierwszym rozdziale zaprezentowano ramy teoretyczne dla prowadzonych rozważań oraz przedstawiono stan badań nad zagadnieniami istotnymi z punktu widzenia celów pracy. Omówiono w nim pojęcie kultury, opowiadając się za społeczno-regulacyjną koncepcją autorstwa Grzegorza Banaszaka i Jerzego Kmity (1994). Za Anną Pałubicką (1985) zaprezentowano założenia o waloryzacji światopoglądowej, określającej kulturę analizowanych zbiorowości jako magiczną. Przedstawiono także taksonomię ugrupowań wyróżnionych w ramach okresu i terenu ujętego w pracy. Fenomen czasoprzestrzennej powtarzalności źródeł materialnych scharakteryzowano odnosząc się do koncepcji Henryka Mamzera (2004) i zaproponowano postrzeganie analizowanych grup jako wspólnoty interpretacyjnej społeczności rozwiniętej epoki brązu (rozdz. 1.1). Przedstawiono metal jako kategorię kulturową, jego wytwórczość i symbolikę, podkreślając niejednoznaczny sposób jego postrzegania wśród badanych grup (rozdz. 1.2). Scharakteryzowano wymianę akceptując propozycję Marcela Maussa (1973), zarysowano też zagadnienie kontaktów i wartość dóbr, szczególnie „obcego” pochodzenia odnosząc się do refleksji na temat biografii przedmiotu (rozdz. 1.3). Omówiono w tym rozdziale postrzeganie i wartościowanie przestrzeni oraz pełnione przez nią funkcje społeczne (rozdz. 1.4). Zaprezentowano też model osadnictwa analizowanych społeczności, a szczególnie fenomen wznoszenia „osad obronnych” oraz krytycznie odniesiono się do danych paleoprzyrodniczych (rozdz. 1.5). Zarysowano również dotychczasowe kierunki interpretacji skarbów, proponując przełamanie impasu w wyjaśnianiu badanego zjawiska poprzez zwrócenie uwagi na fakt, że w społecznościach o kulturze synkretycznej również synkretyczne są powody każdego działania, w tym analizowanego deponowania wytworów metalowych (rozdz. 1.6). Rozdział pierwszy kończą hipotezy robocze, które zostały rozwinięte w dalszych częściach pracy. Hipoteza pierwsza: miejsca składania gromadnych zespołów przedmiotów metalowych wybierane były zgodnie z respektowanymi normami kulturowymi i stanowiły elementy sieci osadniczej, które – z racji zbliżonego postrzegania świata przez członków wspólnoty interpretacyjnej rozwiniętej epoki brązu – wykazywały pewne prawidłowości możliwe do naukowej analizy. Hipoteza druga: depozyty przedmiotów metalowych miały wiele funkcji przeplatających się w jednym akcie; jako intencjonalnie lokalizowane w przestrzeni pełniły również funkcje z nią związane, takie jak jej kreowanie i komunikowanie poprzez nią o specyfice systemu kulturowego. Rozdział drugi jest częścią zawierającą analizy zebranych źródeł, które posłużyły do falsyfikacji przedstawionych wcześniej hipotez. Podstawą dla tych badań są skarby o znanej i dokładnej lokalizacji. Przeprowadzona kwerenda publikacji i danych archiwalnych, połączona z wykorzystaniem różnego rodzaju map, pozwoliła ustalić dokładną lub przybliżoną lokalizację 84 spośród 435 depozytów metali znanych z badanego obszaru i okresu, co daje 19,3% całego zbioru (ryc. 3). W ramach tej części pracy przeprowadzono analizę topografii znalezisk artefaktów brązowych i żelaznych o pewnej lokalizacji pod kątem powtarzalności ich inwentarzy (rozdz. 2.1). Postawiono pytanie: czy analizowane społeczności preferowały jakieś powtarzalne ze względu na specyfikę ukształtowania terenu miejsca, aby składać tam określone kategorie przedmiotów metalowych? W celu wykonania analizy wszystkie depozyty metali, dla których były ku temu podstawy, przydzielono do jednego z wyznaczonych typów lokalizacji topograficznej (ryc. 2.1.1; tabela 2.1.1). Określenie liczebności zespołów przedmiotów metalowych zakwalifikowanych do konkretnych typów topograficznych, w których znajdowały się poszczególne kategorie artefaktów, było kolejnym krokiem analizy. Zastosowano podział na dwadzieścia trzy kategorie w pełni odzwierciedlające zawartość badanego zbioru (ryc. 2.1.2, 2.1.3; tabela 2.1.2). Na podstawie przeprowadzonej analizy wykazano, że nie było wzmiankowanych preferencji, potwierdzono też pewne, wcześniej opisywane, tendencje w kulturze i osadnictwie omawianych społeczności, dotyczące zakładania osad i cmentarzysk na wyniesieniach nad dolinami cieków i zbiorników wodnych, coraz częstszego zasiedlania wysp i półwyspów we wczesnej epoce żelaza oraz powszechnego związku zespołów metali z osadami, w strefie łączonej z kulturą kurhanów zachodniobałtyjskich, co związane jest z interpretacją specyfiki osadnictwa tych społeczności. Drugim, znacznie ważniejszym postępowaniem badawczym, były szczegółowe badania osadnicze wytypowanych znalezisk metali. Kryteria ich doboru oraz metody analizy stanowią osobną część rozdziału (rozdz. 2.2). Uznano, że dla rozważań nad kulturowymi aspektami lokalizacji skarbów w aspekcie regionalnym największy potencjał poznawczy mają te składane w środowisku „suchym”, gdyż na dobór miejsca ich złożenia nie miała wpływu, zajmująca każdorazowo marginalną część badanych obszarów, sieć wodna. Wykluczyłem też znaleziska złożone w ramach równoczasowych elementów sieci osadniczej takich jako osady i cmentarzyska. Dobór zespołów metali poddanych tego typu badaniom wymagał również uwzględnienia stanu bazy źródłowej wykorzystywanej dla tworzenia tła osadniczego (ryc. 2.2.2). Kolejna część pracy obejmuje omówione wcześniej analizy (rozdz. 2.3 i 2.4). Wyznaczono w tym celu osiem obszarów, na których usytuowanych jest dwanaście analizowanych przypadków – skarbów, dodatkowo w ramach tych stref notowanych jest siedem znalezisk o dokładnej lokalizacji (pochodzących z kontekstów „wilgotnych” albo z równoczasowych osad lub cmentarzysk) i dziewiętnaście o przybliżonej lokalizacji. Łączna powierzchnia tych obszarów wynosi 5030,9 km2; zarejestrowano na niej 3877 faktów osadniczych. W opisywanej części pracy zastosowano cztery metody badawcze. Pierwsze dwie nawiązują do geografii osadnictwa. Są to: analiza osadnictwa oparta na wszystkich znanych punktach osadniczych z uwzględnieniem danych przyrodniczych oraz diachroniczna analiza osadnictwa na podstawie chronologii i chorologii cmentarzysk. Wykorzystane zostały także analizy matematyczno-statystyczne – test Clarka-Evansa i wskaźnik habitacji Steinhausa. Wszystkie te metody dobrane zostały pod kątem dostępnej bazy źródłowej, w taki sposób, aby wzajemnie się uzupełniały i weryfikowały. Wyniki szczegółowych badań osadniczych (rozdz. 2.5 i 2.6) jednoznacznie wskazały, że większość analizowanych skarbów lokowano w marginalnych strefach zasiedlanych obszarów, natomiast gdy osadnictwo było bardziej intensywne – na granicach między zajmowanymi skupiskami osadniczymi. W pozostałych przypadkach lokalizacja wskazywać może na związek z równoczasowymi osadami lub cmentarzyskami. Ostatni rozdział jest próbą weryfikacji i rozwinięcia zaproponowanych uprzednio hipotez w oparciu o przedstawione wcześniej założenia teoretyczne oraz dane empiryczne i wyniki ich analiz. Skarby składane były w konkretnej relacji do tworzonych intencjonalnie składowych przestrzeni fizycznej, które kreowały krajobraz kulturowy. Stwierdzenie to pozwala uznać pierwszą hipotezę za wiarygodną. Drugiej hipotezy nie można jednoznacznie zweryfikować. Można ją rozwinąć tworząc model pozwalający osadzić wyniki przeprowadzonych analiz w realiach systemu kulturowego reprezentowanego przez analizowane społeczności. Model ów wyjaśnia potencjalne powody składania wytworów metalowych w ziemi, wybór miejsca takiego aktu oraz jego funkcję. Łączy on (w synkretyczny sposób) wyjaśnienia odnoszące się do różnych sfer kultury badanych grup ludzkich (techniczno-użytkowej, symboliczno-komunikacyjnej i światopoglądowej). Zarysowany proces jest dynamiczny w ujęciu chronologicznym. Zwraca uwagę na niejednoznaczne postrzeganie metalu wśród analizowanych społeczności, które łączyło fascynację ze strachem. Zbieżna była symbolika granic, rozdzielających dwie kategorie odpowiadające dwoistości natury ludzkiej. Z jednej strony potrzebę stabilności i bezpieczeństwo, z drugiej – pragnienie przeżycia przygody budzącej zarazem strach i ciekawość, będącej zagrożeniem, ale także możliwością zyskania prestiżu, wiedzy, kontaktu z mocami nadprzyrodzonymi i przodkami, zdobycia egzotycznych przedmiotów lub surowców, a w konsekwencji nawet władzy. Z kolei kamienie, tak często odkrywane w kontekście znalezisk przedmiotów metalowych, miały moc mogącą zniwelować symboliczną potęgę brązu i żelaza. Opisana wcześniej lokalizacja skarbów wiązała się z ich praktyczną funkcją – miejsc porządkujących świat i pomagających się w nim poruszać. Były one zarówno znacznikami granic, przejść przez nie, jak i charakterystycznymi punktami na lokalnych, a może i międzyregionalnych szlakach. Zespoły przedmiotów metalowych spełniały też szereg funkcji, które określić należy jako porządkujące świat społeczny. Regulowały one relacje w grupie, ustalając i utrwalając stosunki społeczne, zapobiegały ich znaczącemu zróżnicowaniu. Pomagały dzięki temu unikać wewnętrznych konfliktów, które zyskiwały na znaczeniu wraz ze zwiększaniem się liczebności omawianych społeczności pod koniec epoki brązu i we wczesnej epoce żelaza. Rytuały składania w ziemi wytworów metalowych na wszystkich ich etapach integrowały grupę. Miejsca, gdzie to czyniono, wpisywały się we wzory kosmologiczne, a przez to w normy kulturowe, co pozwalało zapoznawać się z nimi członkom społeczności oraz je w praktyce utrwalać. Stanowiły też medium komunikacji międzygrupowej, dawały możliwość manifestacji zasobności, budowania prestiżu, podkreślania suwerenności oraz wyrównania pozycji w dialogu między zbiorowościami – partnerami o różnym potencjale. W tym wypadku stwarzało to szanse na zapanowanie nad konfliktami, szczególnie nasilającymi się przy wzroście potencjału demograficznego analizowanych populacji. Opisywane znaleziska metali są również poświadczeniem praktyk kultowych. Ich lokalizacja i specyfika spełniały wszystkie kryteria określające miejsca sakralne, ułatwiały one kontakt z „obcymi” (rozumianymi zarówno jako ludzie, jak i żywioły oraz moce nadprzyrodzone). Deponowane przedmioty mogły być darami dla mocy nadprzyrodzonych, żywiołów lub przodków. Stawały się one szczególnie istotne w obliczu napięcia między coraz liczniejszymi grupami ludzkimi, narastającego pod koniec epoki brązu. Miejsca takie stanowiły też symboliczne bramy, strzec miały one społeczności, które je tworzyły zarówno przed niebezpieczeństwami realnymi, jak i mitycznymi. Nie pozwalały na mieszanie się dwóch różnych porządków: „wewnętrznego” i „zewnętrznego”. Mimo ujęcia tak szerokiego spektrum interpretacyjnego, a raczej dzięki niemu, przedstawiony model wydaje się spójną, a jednocześnie otwartą propozycją spojrzenia na zjawisko masowego wyłączania brązowych i żelaznych artefaktów z obiegu kulturowego. Możliwe to było dzięki uwzględnieniu nowych danych, które są rezultatem analizy przestrzeni, badanej na poziomie mikroregionalnym. Zarysowany model pozwala też na wyjaśnienie zagadnienia zaniku zwyczaju składania w ziemi i wodzie skarbów. Interpretacja ta nawiązuje do zmian w osadnictwie, spadku liczebności opisywanych grup i wynikającego z tego zmniejszenia się stresu. Podsumowując, mam nadzieję, że zaprezentowane wyniki badań skłonią archeologów publikujących pojedyncze depozyty metali oraz przygotowujących szersze opracowania, odnoszące się do zespołów przedmiotów metalowych, do zwrócenia uwagi na dane związane z przestrzenią – mikroregionalne sieci osadnicze, ich relacje ze znaleziskami artefaktów brązowych i żelaznych oraz specyfikę miejsc ich złożenia. Badaczy skupiających się na analizach osadniczych zainspirują może do spojrzenia na skarby jako znaczącą składową badanych systemów kulturowych. Z jednej strony pomoże to lepiej zrozumieć zachowania społeczności pradziejowych, a z drugiej wzbogaci interpretację zjawiska masowego składania wytworów metalowych w ziemi lub wodzie.
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Książka
Wyświetlanie 1-15 z 36

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies