Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Kaca, E." wg kryterium: Autor


Tytuł:
Infrastruktura wodno-ściekowa na wsi na przełomie wieków
Water supply and sewage disposal infrastructure on rural areas on the turn of centuries
Autorzy:
Kaca, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/238973.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
teren rolniczy
wieś
system wodociągowy
sieć kanalizacyjna
infrastruktura
lokalna oczyszczalnia ścieków
dane statystyczne
analiza
Polska
rural area
Polska
village
water supply system
sewerage network
infrastructure
local sewage treatment plants
statistical data
analysis
Opis:
Na podstawie corocznie publikowanych przez GUS danych wykazano, że komunalna gospodarka wodno-ściekowa w obszarach wiejskich nie jest zrównoważona. Dominują systemy wodociągowe bez kanalizacyjnych. Średnio tylko co 4-5 budynek lub gospodarstwo podłączone do zbiorczej sieci wodociągowej korzysta z sieci kanalizacyjnej. Ciągle jeszcze częstą sytuacją jest sieć kanalizacyjna bez zbiorczej oczyszczalni ścieków. Liczba tych oczyszczalni, wynosząca w końcu 2005 r. 2360, nie zaspokaja potrzeb ludności wiejskiej. Dotychczasowy przyrost liczby oczyszczalni indywidualnych nie jest duży, a ich stan na koniec 2005 r. wyniósł 31 tys. Stopień wyposażenia wsi polskiej w sieci wodociągowe i kanalizacyjne jest zróżnicowany. W końcu 2005 r. na ogólną liczbę 41,1 tys. wsi sołeckich, bez wodociągów pozostawało 14,8% wsi, częściowo zwodociągowanych było 8% i całkowicie 77,2% wsi, zaś bez kanalizacji pozostawało 86,4% wsi, częściowo skanalizowanych było 5,2%, a całkowicie tylko 8,3% wsi. Sytuacja ta jest znacznie zróżnicowana w poszczególnych województwach. Ponad 20% wsi sołeckich w każdym z 4 województw na wschód od Wisły nie ma zbiorowej sieci wodociągowej. W pięciu województwach Polski centralno-wschodniej ponad 90% wsi nie ma kanalizacji zbiorczej.
An attempt was made to characterize the register and development trends of water supply and sewerage infrastructure on rural areas, i.e. in rural communes and rural parts of municipal-rural communes, within last decade. The study was based on data published every year by the Main Statistical Office and collected in the Ministry of Agriculture and Rural Development. It was revealed that the water supply - wastewater disposal systems on rural areas were unbalanced. Waterworks without sewerage dominated in analyzed systems. Only every 4th to 5th building or farm connected to collective water supply network used the sewerage. Still very often on rural areas exist the sewer systems without sewage treatment plant. The number of sewage treatment plants at the end of 2005 (2360 plants) did not fulfill the needs of rural population. Until now the development of household sewage treatment plants was not too high and their number at the end of 2005 reached only just 31 thousand plants. Equipment of the Polish countryside with water supply and sewer networks is differentiated. At the total number of 41.1 thousand villages at the end of 2005, 14.8% were devoid of water supply network, 8% were partly supplied and 77.2% were fully supplied with the tap water. There were 86.4% villages without sewerage systems, 5.2% were partly canalized and only 8.3% villages were fully furnished with sewerage networks. This situation is quite differentiated among particular provinces. Over 20% villages in each of the provinces to the east of Vistula river do not have water supply network. Still worse is the situation of villages with reference to sewerage systems. In five provinces of central-east Poland over 90% villages are not fitted with these systems.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2007, R. 15, nr 1 cz.2, 1 cz.2; 35-46
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zagrożenia wynikające ze stanu sanitacyjnego wsi
Threats resulting from sanitation conditions in the country side
Autorzy:
Kaca, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/239908.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
zagrożenia środowiskowe
sanitacja wsi
woda
zdrowie ludności
environmental threats
sanitation on rural areas
water
health
human population
Opis:
W pracy zwrócono uwagę na ten rodzaj zagrożenia środowiska, szczególnie zaś wiejskich wód powierzchniowych i gruntowych oraz zdrowia ludzi i dobrostanu zwierząt, który jest spowodowany niewłaściwą gospodarką wodno-ściekową na wsi. Wykazano m.in., że komunalna gospodarka wodno-ściekowa w obszarach wiejskich nie jest zrównoważona. Dominują systemy wodociągowe bez kanalizacyjnych. Taki stan jest korzystny dla zdrowia ludzi i dobrostanu zwierząt gospodarskich, a niekorzystny dla jakości wód gruntowych i wiejskich wód powierzchniowych. Istotne zagrożenie jakości wód wiejskich, szczególnie powierzchniowych, wynika z niedostatku zbiorczych oczyszczalni ścieków w obszarach wiejskich. Z oczyszczalni tych korzysta tylko 26% ludności wiejskiej, najwięcej w województwie pomorskim, a najmniej - w łódzkim. W 2015 r. ze zbiorczych oczyszczalni będzie korzystać ok. 35-40% ludności wiejskiej. Poprawa stanu sanitarnego wsi polskiej, a tym samym ograniczenie zagrożenia jakości wód oraz zdrowia ludności wiejskiej i dobrostanu zwierząt gospodarskich, może być osiągnięte w wyniku przyspieszenia budowy, rozbudowy i modernizacji zbiorczych systemów kanalizacyjnych i zbiorczych oczyszczalni ścieków. Zwielokrotnione musi być tempo budowy lokalnych i indywidualnych oczyszczalni ścieków. W związku ze złą jakością wiejskich wód gruntowych, szczególnie pilne jest wyposażenie wsi w brakujące systemy wodociągowe.
Attention was paid in the paper to specific kind of environmental emergency, particularly to rural surface and ground waters as well as to the human health and animal welfare, as resulted from improper water supply and sewage disposal service on the rural areas. Among the others, it was revealed that the municipal water supply and sewage disposal on rural areas are out of balance; water supply systems without sewerage are dominating. Such a situation may be to advantage of the human health and welfare of farm animals, but is most unfavourable for the quality of surface and ground waters on rural areas. Essential threat to water quality on rural areas, the surface waters in particular, results from shortage of the common sewage treatment plants on rural areas. Such treatment plants are accessible to 26% of rural population only, the most in Pomorskie province, while the least of all - in Łódzkie province. In 2015 the common sewage treatment plants should be available to 35-40% of rural population. Improving the sanitation state in Polish country side and thus - reduction of threats to water quality as well as to the health of rural population and farm animals' welfare, may be attained as a result of accelerated building, extension and modernization of common sewerage systems and sewage treatment plants. The rate of building local and individual sewage treatment plants has to be multiplied. Because of poor quality of the ground waters on rural areas, the equipment of villages with lacking water supply systems is paricularly urgent.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2010, R. 18, nr 3, 3; 5-15
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Międzywojewódzkie zróżnicowanie wartości wskaźników masy zebranych odpadów komunalnych
Inter-voivodship defferentiation of mass indices of collected domestic wastes
Autorzy:
Kaca, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338742.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
odpady komunalne
odpady wyselekcjonowane
odpady zmieszane
gospodarstwa domowe
województwa
miasta
wsie
households
mixed wastes
municipal wastes
separated wastes
towns
villages
voivodships
Opis:
Na podstawie danych GUS, dotyczących 2010 r. wykazano, że w Polsce tylko część ludności jest objęta zbiórką odpadów komunalnych. Najmniej ludności korzysta ze zbiórki odpadów w województwach lubelskim i podlaskim, najwięcej zaś - w województwie dolnośląskim. Średnia z województw masa zebranych odpadów w przeliczeniu na mieszkańca (M) wynosi ok. 250 kg, w tym ok. 20 kg stanowią odpady wyselekcjonowane i ok. 230 kg - odpady zmieszane. Zróżnicowanie między województwami jest duże - od ok. 160 kg·M-¹ w województwie lubelskim do ok. 350 kg·M-¹ w województwie dolnośląskim. Średnia z województw masa zebranych odpadów zmieszanych z miast w przeliczeniu na mieszkańca miasta wynosi ok. 300 kg, ze wsi zaś - ok. 130 kg. Najwięcej odpadów zmieszanych zbiera się w województwie dolnośląskim (ok. 380 kg·M-1), najmniej zaś - w województwie świętokrzyskim (ok. 240 kg·M-¹). Masa odpadów zmieszanych zebranych ze wsi jest bardziej zróżnicowana w poszczególnych województwach. Najmniej (ok. 50 kg·M-¹) odpadów zbiera się ze wsi lubelskiej, najwięcej zaś (ok. 180 kg·M-¹) - ze wsi lubuskiej i dolnośląskiej. Należy przypuszczać, że w związku z wejściem w życie ustawy o zmianie ustawy o zachowaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw obliczone w pracy wartości wskaźników masy zebranych odpadów ulegną istotnej zmianie.
Based on the GUS statistical data from 2010 it was shown that only part of population is Server by waste collection. Least people is served in lubelskie and podlaskie voivodships and most - in dolnośląskie voivodship. Mean per capita mass of collected wastes is 250 kg including 20 kg of separatek and 230 kg of mixed wastes. The mass varies among voivodships - from c. 160 kg·M-¹ in lubelskie voivodship to c. 350 kg·M-¹ in dolnośląskie voivodship. Mean per capita mass of wastes collected in towns is 300 kg, in villages - c. 130 kg. Most Mied wastes is collected in dolnośląskie voivodship (c. 380 kg·M-¹), the least - in świętokrzyskie voivodship (c. 240 kg·M-¹). The mass of wastes collected in villages is more differentiated among voivodships. The least wastes (c. 50 kg·M-¹) is collected in villages of lubelskie voivodship and most (c. 180 kg·M-¹) in villages of lubuskie and dolnośląskie voivodships. One should expect that due to a novel act on cleanness in communes and to other acts, the indices of collected wastes presented in this paper will significantly change.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 4; 123-135
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Methodology of assessing the relative environmental validity of developing drainage and irrigation on a regional scale
Metodyka szacowania względnej przyrodniczej zasadności rozwoju odwodnień i nawodnień w skali regionów
Autorzy:
Kaca, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292608.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
AHP method
ELECTRE III method
land reclamation development
ranking of regions
metoda AHP
metoda ELECTRE III
nawodnienia
odwodnienia
ranking regionów
rozwój melioracji rolnych
Opis:
The topic of the research is a specific feature of the region within a group of regions – the relative environmental validity of developing drainage and irrigation within it; relative, as it refers to the environmental validity of developing drainage and irrigation in regions belonging to a selected group of regions. The research revolves around the issue of the methodology for assessing (quantifying) the relative environmental validity of developing drainage and irrigation in a region (province). Developing such a methodology and presenting an example of its application is, thus, the aim of this work. The methodology comprises two parts. The first of them pertains to generic, e.g.: climate, soil-water, hydrological, etc. quantification of the relative environmental validity of developing drainage and irrigation in regions (provinces), while the second – the synthesis of these partial generic validities into one indicator – the relative environmental validity of developing drainage and irrigation in a region (province). When realizing the first part, indicators characterizing the partial validities for developing drainage and irrigation in subregions (districts) are used, whereas in the second – a fragment of the ELECTRE III multi-criteria dialogue method of ordering of variants. Based on the proposed methodology, the individual provinces of Poland were classified. The classification was carried out based on such generic validities for the development of irrigation as climatic, soil-water, hydrological and environmental-ecological validity. According to this classification, Opolskie Province is characterized by the strongest environmental validity of developing irrigation, whereas Małopolskie Province – the lowest. Preliminarily analyses confirmed the accuracy and reliability of the proposed methodology for assessing the relative environmental validity of developing drainage and irrigation in the provinces.
Przedmiotem pracy jest specyficzna cecha regionu w grupie regionów, którą jest względna przyrodnicza zasadność rozwoju w nim odwodnień i nawodnień. Względna, gdyż odnoszona do przyrodniczej zasadności rozwoju melioracji w regionach należących do wyróżnionej grupy regionów. Problemem pracy jest pytanie o metodykę szacowania (kwantyfikacji) względnej przyrodniczej zasadności rozwoju melioracji w regionie (województwie). Opracowanie takiej metodyki i zaprezentowanie przykładu jej zastosowania stanowi cel pracy. Metodyka składa się z dwóch części. Pierwsza dotyczy rodzajowej, np. klimatycznej, glebowo-wodnej, hydrologicznej itp., kwantyfikacji względnej przyrodniczej zasadności rozwoju melioracji w regionach (województwach), druga zaś – syntezy tych cząstkowych rodzajowych zasadności w jeden wskaźnik – względną przyrodniczą zasadność rozwoju melioracji w regionie (województwie). W realizacji pierwszej części wykorzystuje się wskaźniki charakteryzujące cząstkowe zasadności rozwoju melioracji w subregionach (powiatach), w drugiej zaś – fragment wielokryterialnej dialogowej metody porządkowania wariantów ELECTRE III. Na podstawie zaproponowanej metodyki sklasyfikowano województwa w Polsce. Klasyfikacji dokonano na podstawie takich rodzajowych zasadności rozwoju melioracji, jak: zasadność klimatyczna, glebowo-wodna, hydrologiczna i przyrodniczo-ekologiczna. Według tej klasyfikacji największą przyrodniczą zasadnością rozwoju nawodnień charakteryzuje się województwo opolskie, najmniejszą zaś – małopolskie. Wstępne analizy potwierdziły trafność i rzetelność proponowanej metodyki szacowania względnej przyrodniczej zasadności rozwoju nawodnień w województwach.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2017, 35; 101-112
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szacowanie względnej zasadności rozwoju melioracji w skali regionów
The assessing of relative validity of developing land reclamation on the regional scale
Autorzy:
Kaca, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338070.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
metodyka
zasadność
odwodnienia
nawodnienia
metoda ELECTRE III
metoda AHP
AHP method
ELECTRE III method
drainage
irrigation
methodology
validity
Opis:
W pracy zaproponowano metodykę szacowania względnej zasadności rozwoju melioracji (odwodnień, nawodnień) w skali regionów. Zasadność tę rozumie się jako specyficzną nieobserwowalną cechę (zmienną) regionu, wyrażającą pogląd (stanowisko, przekonanie) na rozwój melioracji, często opisywany w strategiach rozwoju regionów. Wartość tej cechy odnosi się do wartości takiej cechy w pozostałych regionach należących do grupy branych pod uwagę regionów, np. województw. Można wyróżnić różne rodzaje zasadności rozwoju melioracji, np. zasadność produkcyjno-ekonomiczna, społeczno-demograficzna i przyrodnicza. Szacowanie danego rodzaju względnej zasadności rozwoju melioracji w regionach wg zaproponowanej metodyki rozpoczyna się od doboru wymiarów tej zasadności. W przypadku zasadności przyrodniczej typowe jej wymiary to: klimatyczny, glebowo-wodny, hydrologiczny i przyrodniczoekologiczny. Następnie dla każdego wymiaru dobiera się i oblicza wskaźnik inferencyjnie związany z tym wymiarem oraz oblicza indeks zasadności rozwoju melioracji w regionie. Postępowanie kończy się oszacowaniem wskaźnika (wskaźników) względnej zasadności rozwoju melioracji w regionach. Podstawę oszacowania tej wielkości stanowi wynik porządkowania regionów ze względu na obliczone indeksy, wykonany metodą bilansu netto NFS (ang. Net Flow Score), stanowiącą fragment wielokryterialnej dialogowej metody porządkowania wariantów (tu: regionów) ELECTRE III.
In the research, it was proposed methodology for assessing the relative validity of developing land reclamation (drainage and irrigation) on the regional scale. The validity is understood as a specific unobservable (hidden) feature (variable) of the region, expressing the view (conviction) to the development of land reclamation, often described in the development strategies of the regions. The value of this feature refers to the value of such features in other regions belonging to the group taken into account regions, for example provinces. There are different types of the validity of the development of reclamation, such as for example production-economic, socio-demographic and environmental. Estimating the relative validity of the development of land reclamation in the regions by the proposed methodology begins with the selection of dimensions of this validity. In the case of the environmental validity the typical dimensions are the climate, the soil and water, hydrological and environmental dimension. Then, for each dimension the indicator inferentially associated with the dimension of the validity is chosen and calculated and then the index of the validity of the development of land reclamation in the region is calculated. The procedure ends with the estimate of the value of the indicator of the relative validity of the development of land reclamation in the regions. The basis for the estimation of the value of this validity is the result of the ordering of the regions due to the calculated indices, made net balance method (NFS. Net Flow Score) a fragment of the multi-criteria dialogue method of ordering of variants (regions) ELECTRE III.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2017, 17, 4; 49-65
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomiar objętości przepływu wody i masy substancji w niej zawartej i jego niepewność na przykładzie stawów rybnych
Measurement of water flow and mass of substances contained therein and its uncertainty based on fishponds example
Autorzy:
Kaca, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338204.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
masa przepływu
masowe natężenie przepływu
metody obliczeń
niepewność pomiaru
objętościowe natężenie przepływu
objętość przepływu
flow mass
flow volume
mass flow intensity
methods of calculation
uncertainty of measurement
volumetric flow intensity
Opis:
Przedstawiono metody obliczania objętości przepływającej wody i masy substancji w niej zawartej na podstawie pomiarów objętościowego natężenia przepływu i wyników laboratoryjnych analiz stężeń. Zaproponowano wykonywanie tych obliczeń metodą prostokątów i - szczególnie wygodną, chociaż mniej dokładną - metodą trapezów. Błąd obliczeń tymi metodami jest wprost proporcjonalny do kwadratu okresu próbkowania. Dokładność obliczeń można poprawić, postępując zgodnie z zaproponowanym algorytmem. Zwrócono uwagę na konieczność charakteryzowania wyników obliczeń ich niepewnością, czyli przedziałem wartości, w jakim - z określonym prawdopodobieństwem, np. 95% - znajduje się wartość dokładna. W przypadku pomiarów objętości wody lub masy substancji w niej zawartych na podstawie co najmniej 15 pomiarów cząstkowych (pomiar objętościowego natężenia przepływu, a w przypadku obliczeń masy - dodatkowo stężenia substancji w wodzie) podstawą obliczeń niepewności mogą być odpowiednio: systematyczne niepewności standardowe pomiaru objętościowego natężenia przepływu i dodatkowo- systematyczne niepewności standardowe oznaczeń stężenia substancji w wodzie. W przypadku obliczeń objętości wody lub masy zawartej w niej substancji na podstawie mniejszej liczby pomiarów cząstkowych, podstawą obliczeń niepewności powinny być nie tylko systematyczne, lecz również przypadkowe niepewności standardowe pomiaru objętościowego natężenia przepływu i analiz stężeń substancji w wodzie. Stężenie substancji w wodzie i niepewność wyniku jego pomiaru powinny być określone przez chemiczne laboratoria akredytowane, które oprócz całkowitej niepewności wyniku analizy, powinny podawać jej składowe - niepewność przypadkową i systematyczną. W pracy podano przykłady obliczeń, w których wykorzystano pomiary prowadzone na jednym ze stawów w kompleksie Stawów Raszyńskich w Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Technologiczno-Przyrodniczego.
The paper presents methods of calculating the volume of flowing water and mass of substances it contains based on measurements of water flow and laboratory analyses of concentrations. These calculations are proposed to be made with the method of rectangles and with especially convenient though less precise method of trapeziums. Error of calculations with these methods is proportional to the square of the sampling period. The accuracy may be improved by following the proposed algorithm. The need was underlined of characterising the results of calculations by their uncertainty i.e. by the range of values within which, at a certain probability e.g. 95%, falls the exact value. In case of measurements of water volume or mass of substances it contains based on at least 15 partial meas urements (measurement of volumetric flow and, for mass calculations, also the concentration of a substance in water) calculations of uncertainty may be based on systematic standard uncertainty of volumetric flow and systematic standard uncertainty of concentration measurements, respectively. When the number of partial measurements is smaller, than the uncertainty should be based not Orly on systematic but also on random standard uncertainties of volumetric flow measurements and analyses of concentrations. Concentrations of a substance in water and uncertainty of its measurement should be determined by accredited chemical laboratories, which, apart from the total uncertainty of analytical result should also give its components - random and systematic uncertainty. The paper gives examples of calculations which used measurements made in one of ponds in the complex Stawy Raszyńskie of the Experimental Farm, Institute of Technology and Life Sciences.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2013, 13, 1; 31-57
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tendencje i tempo zmian masy zmieszanych odpadów komunalnych z miast i wsi
Tendencies and the rate of changes in the mass of mixed solid wastes collected from towns and villages
Autorzy:
Kaca, E.
Kaca, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338748.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
gospodarstwo domowe
masa odpadów
miasto
odpady komunalne
tendencje
wieś
tendencies
mass of wastes
municipal wastes
household
village
town
Opis:
Tendencja i tempo zmian masy odpadów zmieszanych, zbieranych corocznie z miast i wsi są w Polsce zróżnicowane. Masa odpadów zbieranych rocznie z miast, zarówno z gospodarstw domowych, jak i spoza nich, zmniejsza się, ze wsi zaś - rośnie. W miastach i na wsiach dominują odpady z gospodarstw domowych. W 2010 r. z miast zebrano 7,4 mln Mg odpadów (w tym z gospodarstw domowych 5,0 mln Mg), ze wsi zaś - 1,7 mln Mg (w tym 1,3 mln Mg z gospodarstw domowych). Na jednego mieszkańca w miastach przypada 2,7 razy więcej zbieranych odpadów niż na wsi. W 2010 r. z miast zebrano 319 kg·M-¹ odpadów, ze wsi zaś - 118 kg·M-¹. W przypadku gospodarstw domowych jednostkowa masa odpadów zmieszanych zbieranych z miast jest ok. 2,4 razy większa niż ze wsi, spoza gospodarstw zaś - 3,6 razy większa. W 2010 r. z gospodarstw domowych miast zbierano, w przeliczeniu na mieszkańca, 214 kg odpadów, a ze wsi 88 kg, spoza gospodarstw domowych zaś - 105 kg z miast i 29 kg ze wsi.
Tendency and the rate of changes in the mass of mixed solid wastes collected every year from towns and villages in Poland vary. The mass of solid wastes collected every year in towns from households and from elsewhere decreases while that in villages - increases. Wastes from households dominate in both towns and villages. In the year 2010, 7.4 million Mg of wastes (including 5.0 million Mg from households) were collected in towns. Respective figures in villages were: 1.7 and 1.3 million Mg. In towns there is 2.7 times more wastes collected per capita than in villages. In the year 2010 the amount of wastes collected in towns was 319 kg·M-¹, that in villages was 118 kg·M-¹. The unit mass of mixed wastes collected from households is c. 2.4 times larger in towns than in villages. In the year 2010 the amount of household wastes collected per capita was 214 kg and 88 kg in towns and villages, respectively, while that from other than household sources was 105 and 29 kg, respectively.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 4; 137-144
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wskaźniki masy odpadów w Polsce w świetle danych statystycznych
Mass indices of the wastes in Poland in light of the statistical data
Autorzy:
Kaca, E.
Kaca, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/239902.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
wskaźnik masy nagromadzenia odpadów
odpady komunalne
odpady wyselekcjonowane
odpady zmieszane
gospodarstwo domowe
mass index of land filling wastes
municipal wastes
selected wastes
mixed wastes
family households
Opis:
Według danych Eurostatu Polska należy do tych państw w Europie, w których wytwarza się najmniej odpadów komunalnych w przeliczeniu na mieszkańca. Roczna masa wytworzonych odpadów jest 1,6 razy mniejsza od średniej krajów Unii Europejskiej. Wyniki uzyskane w ramach pracy, opierające się na danych GUS, świadczą, że pomimo tej korzystnej sytuacji, Polska nie ma dobrze zorganizowanej gospodarki odpadami. Zbiórką odpadów obejmuje się tylko 4/5 mieszkańców i przyrost tej liczby ma tendencję malejącą. Wśród zbieranych odpadów komunalnych tylko ok. 10% ich masy stanowią odpady wyselekcjonowane. Istnieją jednak oznaki, że gospodarowanie odpadami w Polsce rozwija się. Należy do nich m.in. duże 19-procentowe tempo wzrostu masy odpadów wyselekcjonowanych, szczególnie w gospodarstwach domowych (wzrost o 20% rocznie). Na uwagę zasługuje fakt, że 30% masy odpadów komunalnych stanowią odpady spoza gospodarstw domowych, tj. z takich obiektów, które mogą nie być pod kontrolą gmin. Wyniki pracy można traktować jako podsumowanie gospodarowania odpadami w okresie obowiązywania ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach z 13 września 1996 r. Od 1 stycznia 2012 r. weszły w życie zmiany do tej ustawy, radykalnie zmieniające podejście do odpadów komunalnych w Polsce.
According to Eurostat data Poland belongs to the European countries, where the amount of produced municipal wastes (as accounted per 1 inhabitant) is the least. Mass of produced annually municipal wastes is 1.6-times lower than an average in European Union countries. The results obtained in this study, based on the MSO (Main Statistical Office) data, testify that, apart from the above mentioned advantageous situation, waste management in Poland is not organized good enough. Waste collection comprises just 4/5 of inhabitants only, and an increase of this amount shows a receding tendency. From among the municipal wastes collected, only about 10% by weight consists of selected wastes. However, there exist some symptoms that the waste management in Poland is going to develop. It should be emphasised here - among the others - high, 19% rate of increasing the weight of wastes selected, particularly in the family households (increase by 20% per year). It is also worth to mention that 30% of municipal waste weight includes the wastes from outside of households, i.e. from the objects which may be under control of local administration. Results of this study may be treated as a recapitulation of waste management during the period of being in force the law (of 13 Sept. 1996) on retaining purity and order in the communes. Since the 1 st January 2012 have come into existance some changes to this law, radically changing an approach to municipal wastes in Poland.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2012, R. 20, nr 3, 3; 123-134
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Water retention in ponds and the improvement of its quality during carp production
Retencjonowanie wody w stawach oraz poprawa jej jakości w procesie produkcji karpiowej
Autorzy:
Barszczewski, J.
Kaca, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292381.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
amoniak
azot azotanowy
fosfor fosforanowy
magnez
potas
zmniejszenie ładunku
zmniejszenie stężenia
wapń
ammonia
calcium
magnesium
nitrate nitrogen
phosphate-phosphorus
potassium
reduction of concentration
reduction of load
Opis:
Ponds play various functions both productive and non-productive. It was demonstrated in the paper that ponds retain water and during heavy rainfalls they act as a flood control measure. Self-purification of water takes place along the pond. Statistically significant reduction of nitrate-N, phosphate-P and calcium concentrations was found in pond water. From 102± 24 to as much as 360± 53 kg nitrate-N per ha of fishpond is retained during fish growth. Phosphorus may not be retained in fishpond; if it is then the amounts of stored P are small (from 1 to 7 kg·ha–1 on average). Slightly more potassium may remain in the pond. After the period of fish growth and draining the pond, only part of stored load of nutrients reaches the recipient water body. From 200 to 400 kg N-NO3 and up to 2300 kg Ca per ha does not flow out of the pond. The outflow of ammonium-N, phosphorus and potassium may, however, increase or decrease.
Stawy pełnią liczne funkcje, zarówno produkcyjne, jak i pozaprodukcyjne. W pracy wykazano, że stawy pełnią funkcję retencyjną w zlewni, a w okresach nasilonych opadów również funkcję przeciwpowodziową. Staw jest zbiornikiem, w którym następuje samooczyszczanie się wody. Stwierdzono istotne statystycznie zmniejszenie stężenia azotu azotanowego (N-NO3), fosforu fosforanowego (P-PO4) i wapnia (Ca) w wodzie stawów. W okresie odrostu ryb na powierzchni hektara stawu zatrzymuje się od 102± 24 do nawet 360± 53 kg azotu azotanowego. Wśród zatrzymanych substancji są również duże ilości wapnia i magnezu. Fosfor fosforanowy może nie być zatrzymywany w stawie, a jeżeli będzie - to w niewielkiej ilości (przeciętnie od 1 do 7 kg·ha–1). Nieco więcej będzie pozostawać w stawie potasu. Po okresie wzrostu ryb w wyniku spustu wody tylko część zgromadzonego ładunku substancji trafia do odbiornika wody. Do odbiornika nie odpływa średnio od ok. 200 do 400 kg·ha–1 azotu azotanowego i do 2300 kg·ha–1 wapnia. Może natomiast zwiększyć się lub zmniejszyć odpływ azotu amonowego, fosforu i potasu.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2012, no. 17 [VII-XII]; 31-38
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania obiegu i retencjonowania wody w Rezerwacie Przyrody „Stawy Raszyńskie”
The determinants of water cycling and retention in the nature reserve “Raszyn Ponds”
Autorzy:
Bem, B.
Kaca, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/339052.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
stawy rybne
retencja
bilans wodny
fish ponds
retention
water balance
Opis:
W pracy przedstawiono wybrane środowiskowe i techniczne uwarunkowania obiegu i retencjonowania wody w stawach rybnych, należących do Rezerwatu Przyrody „Stawy Raszyńskie”. Szczególnie istotną pozycję wśród uwarunkowań stanowi wielkość alimentacji wodnej lub drenażu obszaru przyległego do stawu. Wielkość tę można określić na podstawie równania bilansu wodnego. Przykładowy bilans przedstawiono w pracy dla Stawów: Parkowego Górnego i Dolnego. Badania wykazały, że na wymianę wody między stawami a przyległym do nich terenem może mieć wpływ: stan wody w stawach, rowach odwadniających, doprowadzalnikach wody i na terenie przyległym. Przypuszcza się, że w latach mokrych stawy przyjmowały wodę z terenów przyległych, zaś w latach suchych woda podziemna z terenu przyległego była drenowana przez stawy. Dlatego składnik S bilansu wodnego (alimentacja lub drenaż obiektów przyległych do stawu) często przyjmuje wartości znacznie różne od zera. Może to być również spowodowane błędami oszacowania pozostałych składników bilansu. Stwierdzono, że natężenie przepływu wody w dolnym biegu Cieku Wschodnim spod Laszczek jest prawie dwa razy mniejsze niż w Cieku Zachodnim spod Laszczek.
The paper presents some environmental and technical determinants of water cycling and retention in fish ponds within the nature reserve “Raszyn Ponds”. Water alimentation Or drainage of the surrounding area are particularly important determinants. Their value can be estimated from equation of the water balance. Example of such a balance is presented in the paper. Exchange of water between the ponds and adjacent area was found to depend on water level in ponds, draining ditches, water collectors and on adjacent grounds. It was assumed that in wet years the ponds received water from adjacent grounds while in dry years ground water from the surrounding was drained by the ponds. That’s why the element S (alimentation Or drainage of the adjacent grounds) of the water balance assumed values markedly different from zero. It was found that water discharge in the lower course of the Eastern Stream from Laszczki is almost two times smaller than in the Western Stream from Laszczki.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2003, T. 3, z. spec. (6); 85-95
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przegląd metod obliczeń parametrów urządzeń odwadniających doliny zasilane wodami podziemnymi
Obzor metodov rascheta parametrov osushitelnykh sooruzhenij v doline pitaemoj podzemnymi vodami
Survey of calculation methods of parameters of drying structures of the valley fed with underground waters
Autorzy:
Sokolowski, J.
Kaca, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/809280.pdf
Data publikacji:
1988
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Opis:
The survey of the methods, which can be used for calćulation of valley drainage network under conditions of : - feeding with ground waters of a free table, - feeding with waters under pressure and precipitation waters. In the laster case the methods of dimensioning the interception network (side ditches and drains, self-discharging wells) and of the systematic network of ditches and drains are presented. The calculation methods concern single- and double-layer ground profiles. Attention is drawn also to the need of particular protection of the drainage network against silting as well as to the need of subsolling reclamations.
В статье дается обзор методов расчета параметров осушительной сети на площади долин в условиях: - питания грунтовыми водами со свободным зеркалом, - питания напорными водами и осадками. В последнем случае рассматриваются методы димензионирования перехватывающей сети (боковые канавы и дрены, самовыплывательные колодцы) и систематической сети канав и дрен. Расчетные методы касаются одно- и двухгоризонтных почвенных профилей. Внимание уделяется также необходимости специальной охраны дренажной сети против заиления, а также потребностям в агромелиоративных мероприятиях .
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 1988, 347
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ głębokości odwodnienia na warunki wilgotnościowe gleby torfowej średnio zmurszałej
The effect of the drainage depth on moisture conditions in moderately mineralised peat soil
Autorzy:
Kaca, E.
Kasperska-Wołowicz, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338523.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
ekstensywne użytkowanie łąkowe
norma rolnośrodowiskowa odwodnień
odpływ regulowany
agro-environmental draining standard
extensive meadow utilisation
regulated outflow
Opis:
Przedmiotem podjętych w ramach pracy badań jest wpływ głębokości odwodnień, w warunkach różnej intensywności gruntowego dopływu wody i różnych warunków klimatycznych Polski, na czas występowania stanów nadmiernego, dostatecznego i niedostatecznego uwilgotnienia korzeniowej warstwy gleby o średnim stopniu zmurszenia, występującej pod ekstensywnie użytkowaną dwukośną łąką. Problem praktyczny to pytanie o "najlepszą" głębokość odwadniania, gwarantującą najdłuższy czas dostatecznego uwilgotnienia gleby. W wyniku przeprowadzonych badań z wykorzystaniem kalibrowanego i weryfikowanego matematycznego modelu symulacyjnego stwierdzono m. in., że: 1. Głębokość odwodnienia i intensywność gruntowego zasilania gleby w wodę mają istotny wpływ na czasy trwania nadmiernego, dostatecznego i niedostatecznego uwilgotnienia korzeniowej warstwy gleby. Wpływ ten jest w małym stopniu zróżnicowany zmiennością warunków klimatycznych Polski. 2. Istnieje taka głębokość odwadniania, nazywana normą rolnośrodowiskową odwodnień, w warunkach której osiąga się najkorzystniejsze uwilgotnienie korzeniowej warstwy gleby - największą wartość średnią z rocznych sum czasów trwania dostatecznego uwilgotnienia korzeniowej warstwy. Norma ta jest równa: - minimalnej normie odwodnienia z1 - w przypadku opadowego zasilania gleby w wodę, - średniej wartości z minimalnej z1 i średniej z2 normy odwodnienia - w przypadku gruntowego zasilania gleby w wodę ze stałą intensywnością q = 1 mm·d-¹, - średniej normie odwodnienia z2 - w przypadku dopływu wód gruntowych ze stałą intensywnością q = 2 mm·d-¹. 3. Brak odwadniania badanej gleby może być akceptowany tylko w przypadku opadowego zasilania jej w wodę. Efekty są tym lepsze, im suchszy rok, szczególnie zaś - suchszy okres zimowy. Najgorsze (nieakceptowalne) efekty, tj. duża częstość występowania długich okresów nadmiernego uwilgotnienia, występują w glebach o opadowo-gruntowym zasilaniu w wodę. 4. Niekontrolowane (samoczynne) odwodnienia stanowią dobrą metodę regulacji stosunków powietrzno-wodnych w glebach o opadowo-gruntowym zasilaniu w wodę. W przypadku gleb zasilanych w wodę tylko przez opady, taki sposób melioracji może być korzystny tylko w latach wilgotnych i po śnieżnych zimach.
The study was focussed on the effect of the draining depth, at variable intensity of ground water input and climatic conditions in Poland, on the prolongation of excessive, sufficient and insufficient moisture content in the rhizosphere of moderately mineralised soil under extensively used 2-cut meadow. Practical problem consisted in looking for "the best" draining depth which would guarantee the longest period of sufficient soil moisture. As a result of performed studies with the use of calibrated and verified simulation mathematical model it was found that: 1. Draining depth and the intensity of ground feeding with water exerted significant effect on the prolongation of excessive, sufficient and insufficient moisture in the soil rhizosphere. The effect was to a small degree differentiated by variable climatic conditions in Poland. 2. There is such a draining depth, termed agro-environmental draining standard, at which the most beneficial moisture of the soil rhizosphere is obtained. The latter means the highest mean of annual sums of the periods of sufficient soil moisture. The standard is equal to: - minimum draining standard z1 - in the case of soil feeding from rainfall, - mean value of the minimum z1 and the mean draining standard z2 - in the case of ground water feeding with a constant intensity of q = 1 mm·d-¹, - mean draining standard z2 - in the case of ground water feeding with a constant intensity of q = 2 mm·d-¹. 3. The lack of drainage of the studied soil is acceptable only in the case of soil feeding from rainfall. The effects are the better the drier is the year - particularly its wintertime. The worst (unacceptable) effects i.e. high frequency of long periods of excessive moisture can be obtained in soils fed from mixed ground and rainfall sources. 4. Uncontrolled (spontaneous) draining is a good method of regulation of water and air relations in soils fed from mixed ground and rainfall sources. In soils fed exclusively from the rainfall such a way of reclamation might be favourable only in wet years and after snowy winters.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2007, T. 7, z. 2a; 159-172
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Względna przyrodnicza zasadność rozwoju odwodnień i nawodnień w skali województw
The relative validity of developing drainage and irrigation in the provinces scale
Autorzy:
Kaca, E.
Rek-Kaca, G.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338529.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
metoda AHP
metoda ELECTRE III
nawodnienia
odwodnienia
zasadność
AHP method
ELECTRE III method
irrigation
drainage
validity
Opis:
Przedmiotem pracy jest specyficzna cecha województwa, którą jest względna przyrodnicza zasadność rozwoju w nim melioracji (odwodnień albo nawodnień) użytków rolnych. Względna, gdyż cecha ta odnoszona jest do przyrodniczej zasadności rozwoju melioracji w pozostałych województwach w kraju. Praca składa się z dwóch części. Pierwsza dotyczy klimatycznej, glebowo-wodnej, hydrologicznej i przyrodniczej kwantyfikacji względnej zasadności rozwoju melioracji w województwach, druga zaś syntezy tych cząstkowych rodzajowych zasadności w jeden wskaźnik – względną przyrodniczą zasadność rozwoju melioracji w województwie. W realizacji pierwszej części wykorzystuje się wskaźniki charakteryzujące cząstkowe zasadności rozwoju melioracji w powiatach, w drugiej zaś fragment wielokryterialnej dialogowej metody porządkowania wariantów ELECTRE III. Na podstawie metodyki opisanej wcześniej przez autora sklasyfikowano województwa w Polsce. Klasyfikacji dokonano na podstawie takich rodzajowych zasadności rozwoju melioracji, jak: klimatyczna, glebowo-wodna, hydrologiczna i przyrodniczo-ekologiczna. Według tej klasyfikacji największą przyrodniczą zasadnością rozwoju odwodnień charakteryzuje się województwo łódzkie, a najmniejszą – województwo lubuskie. Największa zasadność rozwoju nawodnień występuje w województwie opolskim, najmniejsza zaś w województwie małopolskim.
The subject of the research is a specific feature of the province in Poland – the relative environmental validity of developing drainage and irrigation within it; relative, as it refers to the environmental validity of developing land drainage and irrigation in the remaining provinces in the country. The research consists of two parts. The first applies to soil-water, climate, hydrological and environmentalecological quantification of the relative validity of the development of land reclamation in the provinces, while the second – synthesis of these partial validity in one indicator – relative environmental validity of developing land reclamation in the province. In the first part of the research, the indicators characterizing the partial justification the development of land reclamation in the counties is used. In the second, a fragment of the multi-criteria dialogue method of ordering of variants (regions) ELECTRE III is used. Based on the methodology described in the work of the author [KACA 2017a, b] the provinces in Poland were classified. The classification was made on the basis of such generics the validity of the development of reclamation as the climate, soil and water, hydrological and environmental-ecological validity. According to this classification, the largest natural reasons for the development of drainage systems is characterized by the Łódzkie Voivodeship and the smallest – Lubuskie Voivodeship. The highest rationale for irrigation development occurs in the Opolskie Voivodeship, and the smallest in Małopolskie Voivodeship.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2017, 17, 4; 67-80
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Innowacyjność w gospodarce wodno-stawowej na przykładzie Stawów Raszyńskich
Innovations in water-pond management on an example of the Raszyn ponds
Autorzy:
Kaca, E.
Barszczewski, J.
Walczuk, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/238937.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
gospodarka wodna
staw rybny
oczyszczanie mechaniczne
nowoczesność
Raszyn fish-ponds
water management
water retention
water distribution system
water purification
technical structures
innovations
research project
development project
Opis:
Przedstawiono rozwiązania techniczne i organizacyjne, zastosowane w Zakładzie Doświadczalnym Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach na Stawach Raszyńskich, poprawiające opłacalność produkcji karpia oraz minimalizujące negatywny wpływ stawów na środowisko wodne. Opracowanie i wdrożenie tych rozwiązań zostało częściowo sfinansowane przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ze środków Europejskiego Funduszu Rybackiego w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego "Rybołówstwo i przetwórstwo ryb". Rozwiązania te, których koszt realizacji wyniósł ok. 2 mln zł., stanowią spójny układ kompleksowych rozwiązań Do szczególnie istotnych dla gospodarki stawowej obiektów o innowacyjnym charakterze należy zaliczyć okołostawowe obiekty małej retencji wodnej, tzw. stawy kieszeniowe, wykorzystywane do retencjonowania wód przesiąkających przez groble stawowe, infiltrujących do gruntu z rzeki oraz wód dobrej jakości dopływających do kompleksu stawowego. Obiektom tym towarzyszą wysokosprawne małe pompownie wodne, umożliwiające stosowanie w gospodarce wodno-stawowej zamkniętych obiegów wody. Do grupy obiektów innowacyjnych należy również staw osadnikowy, służący do mechanicznego oczyszczania wód spuszczanych ze stawów. Za innowacje należy także uznać szerokie zastosowanie urządzeń do ewidencjonowania poborów i zrzutów wody oraz ilości wody retencjonowanej w stawach, jak również wykorzystywanie danych pomiarowych do planowania i realizacji rozrządu wody. Oczekuje się, że wdrożone rozwiązania znajdą zastosowanie w tych obiektach stawowych, w których zachodzi potrzeba poprawy bilansu wody, w szczególności zaś zmniejszenia jej deficytu i poprawy jakości wody ujmowanej na stawy i z nich spuszczanej.
Within the frames of research and development project, technical innovations were introduced in Raszyn fish-pond complex. The innovations concern improvement of water management: the objects of small water retention, water distribution control and purification systems, including adequate solutions of technical structures (pumping stations, settlement pond). Actually the monitoring investigations are carried out on the effect of innovations on water balance in the ponds and the quality of water intaken and emptying the ponds.
Źródło:
Problemy Inżynierii Rolniczej; 2009, R. 17, nr 3, 3; 91-99
1231-0093
Pojawia się w:
Problemy Inżynierii Rolniczej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zagrozen srodowiska zanieczyszczeniami obszarowymi w wojewodztwie kujawsko-pomorskim
Autorzy:
Kaca, E
Labedzki, L.
Miatkowski, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/796865.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
ochrona srodowiska
woj.kujawsko-pomorskie
zanieczyszczenia srodowiska
zagrozenia srodowiska
zanieczyszczenia obszarowe
Opis:
Poziom produkcji rolniczej i nawożenia mineralnego w województwie kujawsko-pomorskim należy do najwyższych w kraju. Działalności rolniczej towarzyszy silne oddziaływanie na jakość zasobów naturalnych środowiska, które jest bezpośrednio związane z poziomem intensywności użytkowania gleb i stopniem koncentracji produkcji zwierzęcej. W pracy przedstawiona jest względna ocena stanu zagrożenia środowiska zanieczyszczeniami obszarowymi pochodzącymi z rolnictwa w gminach województwa kujawsko-pomorskiego. Gminy sklasyfikowano w trzy grupy zagrożenia, stosując analizę skupień (grupowanie metodą k-średnich) oraz cztery pośrednie wskaźniki: wskaźnik waloryzacji przestrzeni produkcyjnej dla rolnictwa, stosunek powierzchni gruntów ornych do łącznej powierzchni użytków zielonych, lasów i gruntów pod wodami, obsada trzody chlewnej na 1 ha gruntów ornych, stosunek powierzchni zmeliorowanej gruntów ornych do powierzchni gruntów ornych ogółem. Dobre i bardzo dobre warunki przyrodnicze dla produkcji rolnej, rolniczy charakter regionu (długoletnie tradycje rolnicze i korzystna struktura agrarna) oraz niski udział użytków zielonych i lasów, wskazują na wysokie i potencjalnie bardzo wysokie ryzyko emisji zanieczyszczeń obszarowych z rolnictwa na znaczącej powierzchni województwa kujawsko-pomorskiego.
In the Kujawsko-Pomorskie province the agricultural production and mineral fertilization are among the highest in Poland. Agriculture impacts strongly on the quality of natural resources of environment. The magnitude of this impact is directly connected with the intensity of soil utilization and the concentration of animal production. This paper presents the relative evaluation of threats of non-point source entries from agriculture to the environment in the communities of Kujawsko-Pomorskie province. The communities were classified into the three groups using k-means clustering and the four indirect indices: index of production space valorization for agriculture, the ratio of arable area to total area of grassland, forests and land under water, number of pigs per 1 ha arable land, area of drained arable land to total arable land ratio. Good and very good natural conditions for agricultural production, high level of agriculture as well as the small area of grassland and forests in the region indicate a high and potentially very high risk of the emission of non-point pollutions from agriculture to environment on the majority of the kujawsko-pomorskie province area.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2001, 476; 141-147
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies