Autor: Köhler, Piotr - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Dzieje botaniki w Towarzystwie Naukowym Krakowskim, Akademii Umiejętności i Polskiej Akademii Umiejętności (1815–1952)
Autorzy:: KÖHLER, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/520694.pdf
Data publikacji:: 2003
Wydawca:: Polska Akademia Umiejętności
Źródło:: Prace Komisji Historii Nauki PAU; 2003, 5; 79-94
1731-6715
Pojawia się w:: Prace Komisji Historii Nauki PAU
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: The first flora of Poland
Pierwsza flora Polski
Autorzy:: Köhler, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2089465.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:: history of botany
floristics
Polska
historia botaniki
florystyka
Polska
Opis:: A flora is a publication containing a list of species of wild plants of a given region along with the information on their localities, descriptions of their morphology, and keys for their determination. Johannes Thal’s Sylva Hercynia is considered the first flora ever published. From the 18th century onwards, floras of entire Western European countries were being published. Opisanie roslin w prowincyi W. X. L. naturalnie rosnących według układu Linneusza (Description of plants in the province of the G[rand] D[uchy of] L[ithuania] naturally growing according to the Linnaeus system) by Stanisław Bonifacy Jundziłł was printed in 1791. It includes 1,297 species, comprising 1,052 flowering plants, 85 mosses, 64 fungi, 49 lichens, 34 ferns and 13 algae, and contains 97 localities from the then Polish part of the Polish-Lithuanian Commonwealth and 198 from the then Lithuanian one. The species are arranged according to the Linnaeus system, and their descriptions are concise. Contrary to its title, Opisanie roslin covers both the territories of Lithuania and Poland, which is why it should also be considered the earliest modern flora of Poland. Opisanie roslin played an important role in the history of Polish botany, especially in the development of floristics in Poland and Lithuania in the early 19th century.
Flora jest publikacją zawierającą listę gatunków dzikich roślin z danego region wraz z danymi o stanowiskach, informacjami o ich morfologii oraz kluczami do ich oznaczania. Sylva Hercynia Johannesa Thala jest uważana za pierwszą opublikowaną florę. Począwszy od XVIII w. publikowano flory obejmujące całe kraje zachodniej Europy. Opisanie roślin w prowincyi W. X. L. naturalnie rosnących według układu Linneusza Stanisława Bonifacego Jundziłła zostało wydane drukiem w 1791 r. Obejmuje 1297 gatunków, w tym 1052 roślin kwitnących, 85 mchów, 64 grzyby, 49 porostów, 34 porosty i 13 glonów, oraz zawiera 97 stanowisk z Korony oraz 198 z Litwy. Gatunki są uporządkowane według systemu Linneusza, a ich opisy są zwięzłe. Wbrew swemu tytułowi Opisanie roslin dotyczy zarówno Litwy, jak i Polski, dlatego powinno być także uznawane za pierwszą polską florę. Opisanie roslin odegrało ważną rolę w dziejach polskiej botaniki, zwłaszcza w rozwoju florystyki w Polsce i na Litwie w początkach XIX w.
Źródło:: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2020, 65, 4; 29--41
0023-589X
2657-4020
Pojawia się w:: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Polish botanical and mycological studies of the Antarctic terrestrial and fresh water ecosystems in 1977-2009: An overview
Autorzy:: Köhler, Piotr
Olech, Maria
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2051555.pdf
Data publikacji:: 2011
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: Antarctic
plants
fungi
Źródło:: Polish Polar Research; 2011, 2; 157-174
0138-0338
2081-8262
Pojawia się w:: Polish Polar Research
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Botany at Stefan Batory University in Vilna (Wilno, Vilnius) (1919–1939)
Autorzy:: Zemanek, Alicja
Köhler, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/783478.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Polska Akademia Umiejętności
Tematy:: botanical research, history of botany, Lithuania, Poland, Polish botanists, the interwar period, twentieth century, Vilnius, Wilno, University in Vilna, Stefan Batory University, Jakub Mowszowicz, Jan Muszyński, Bronisław Szakien, Piotr Wiśniewski, Józef
badania botaniczne, historia botaniki, Litwa, okres międzywojenny, polscy botanicy, Polska, Wilno, Uniwersytet w Wilnie, Uniwersytet Stefana Batorego, Jakub Mowszowicz, Jan Muszyński, Bronisław Szakien, Piotr Wiśniewski, Józef Trzebiński
Opis:: The university in Vilna (in Polish: Wilno, now: Vilnius, Lithuania), founded in 1579, by Stefan Batory (Stephen Báthory), King of Poland and Grand Duke of Lithuania, was a centre of Polish botany in 1780–1832 and 1919–1939.In the latter period the university functioned under the Polish name Uniwersytet Stefana Batorego (in English: Stefan Batory University). It comprised six departments connected with botany (General Botany, Pharmacognosy and Cultivation of Medicinal Plants, Plant Taxonomy, Botanical Garden, Garden of Medicinal Plants, and Natural History Museum).There worked such distinguished scientists, as: Jakub Mowszowicz (1901–1983), phytogeographer and phytosociologist; Jan Muszyński (1884–1957), botanist and pharmacist; Bronisław Szakien (1890–1938), cytologist and mycologist; Piotr Wiśniewski (1881–1971), physiologist; and Józef Trzebiński (1867–1941), mycologist and phytopathologist. Ca. 300 publications (including ca. 100 scientific ones) were printed in the period investigated, dealing mainly with morphology and anatomy, cytology, plant physiology, floristics (floristic geography of plants), systematics (taxonomy) of vascular plants, mycology and phytopathology, ecology of plant communities (phytosociology), as well as ethnobotany, and history of botany. Stefan Batory University was also an important centre of teaching and popularization of botany in that region of Europe.The aim of the article is to describe the history of botany at the Stefan Batory University in 1919–1939.
Uniwersytet w Wilnie (w języku angielskim: Vilna, obecnie: Vilnius w Republice Litewskiej), założony w 1579 r. przez Stefana Batorego, króla Polski i wielkiego księcia Litwy, był ośrodkiem polskiej botaniki w latach 1780–1832 oraz 1919–1939. W tym ostatnim okresie funkcjonował pod nazwą Uniwersytet Stefana Batorego (w języku angielskim: Stefan Batory University).W latach 1919–1939 zorganizowano następujące zakłady związane z botaniką: Botaniki Ogólnej, Farmakognozji i Hodowli Roślin Lekarskich, Systematyki Roślin, Ogród Botaniczny, Ogród Roślin Lekarskich oraz Muzeum Przyrodnicze.W ośrodku wileńskim pracowali wybitni uczeni, m.in. Jakub Mowszowicz (1901–1983), fitogeograf i fitosocjolog; Jan Muszyński (1884–1957), botanik i farmaceuta; Bronisław Szakien (1890–1938), cytolog i mykolog; Piotr Wiśniewski (1881–1971), fizjolog oraz Józef Trzebiński (1867–1941), mykolog i fitopatolog. Badacze roślin ogłosili drukiem ok. 300 publikacji (w tym ok. 100 naukowych) dotyczących głównie morfologii i anatomii, cytologii, fizjologii roślin, florystyki (florystycznej geografii roślin), systematyki (taksonomii) roślin naczyniowych, mykologii i fitopatologii, ekologii zbiorowisk roślinnych (fitosocjologii), a także etnobotaniki i historii botaniki. Uniwersytet Stefana Batorego był również ważnym ośrodkiem nauczania i popularyzacji botaniki w tym regionie Europy.Celem artykułu jest opracowanie historii botaniki na Uniwersytecie Stefana Batorego w latach 1919–1939.
Źródło:: Studia Historiae Scientiarum; 2019, 18
2451-3202
Pojawia się w:: Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Historia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919–1939)
Autorzy:: Zemanek, Alicja
Köhler, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/783458.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Polska Akademia Umiejętności
Tematy:: Ogród Botaniczny w Wilnie
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
kolekcje roślin
nauczanie botaniki
Jean Emmanuel Gilibert
Konstanty Prószyński (Proszyński)
Franciszek Ksawery Skupieński
Józef Trzebiński
Piotr Wiśniewski
Botanic Garden in Vilna (Wilno, Vilnius)
Stefan Batory University
plant collections
teaching botany
Jean-Emmanuel Gilibert
Opis:: Ogród Botaniczny Uniwersytetu w Wilnie był łącznie przez ponad 70 lat placówką należącą do botaniki polskiej. Utworzony w 1781 r. przez Jeana Emmanuela Giliberta (1741–1814), w praktyce funkcjonujący od 1782 r., działał do 1842 r., kiedy to został zlikwidowany przez rosyjskiego zaborcę. W 1919 r. założono w nowym miejscu Ogród Botaniczny Uniwersytetu Stefana Batorego (czynny od 1920 r.), pełniący funkcję zakładu pomocniczego dwóch zakładów (katedr) botanicznych. Organizatorem i pierwszym dyrektorem był w latach 1920–1923 fizjolog roślin – Piotr Wiśniewski (1884–1971). W latach 1924–1937 kierownictwo sprawował Józef Trzebiński (1867–1941) – mykolog, jeden z twórców polskiej fitopatologii, a w latach 1937–1939 – Franciszek Ksawery Skupieński (1888–1962) – badacz śluzowców. Dla rozwoju Ogrodu duże zasługi położył główny ogrodnik, czyli inspektor Konstanty Prószyński (Proszyński; 1859–1936), były właściciel ziemski, przyrodnik amator, autor jednej publikacji mykologicznej, zatrudniony w latach 1919–1936. Ogród, obejmujący ok. 2 ha, usytuowany był w zakolu rzeki Wilii zwanym Zakretem (po litewsku Vingis), poza centrum miasta. Mimo trudności finansowych założono tutaj działy roślin analogiczne do istniejących w innych ogrodach botanicznych: systematyki ogólnej, flory krajowej, roślin piaskowych (psammofilnych), roślin uprawnych, ekologii roślin, alpinarium, torfowisko wysokie, a także arboretum oraz gatunki wodne i błotne. W latach 1926–1929 wybudowano szklarnię dla uprawy roślin ciepłych stref klimatycznych. Grupy ilustrujące roślinność różnych typów siedlisk odzwierciedlały rozwój ekologii i fitosocjologii w nauce tego okresu. Liczba uprawianych gatunków wzrastała w miarę upływu czasu: od 1347 w latach 1923/1924 do ok. 2800 w okresie 1936/1937. Począwszy od 1923 r. zaczęto wydawać drukowane katalogi nasion. Prowadzono tutaj doświadczenia do prac naukowych, m.in. z zakresu fitopatologii. Kolekcje roślin wykorzystywano w czasie zajęć ze studentami, a także do edukacji młodzieży szkolnej i szerokiej publiczności. Po przyłączeniu Wilna do Litwy w 1939 r. władze litewskie zamknęły Uniwersytet Stefana Batorego, kończąc tym samym historię polskiego ogrodu botanicznego. Obecnie jego teren jest jednym z działów Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wileńskiego (dział „Vingis” – Vilniaus universiteto botanikos sodas). Nadal służy studentom i mieszkańcom miasta, a kwitnące rośliny używane są do ozdabiania uniwersyteckich sal i uświetniania uroczystości.
The university in Vilna (Lithuanian: Vilnius), now Vilniaus universitetas, founded in 1579 by Stefan Batory (Stephen Báthory), King of Poland and Grand Duke of Lithuania, was a centre of Polish botany in 1780-1832 and 1919-1939. The Botanic Garden established by Jean-Emmanuel Gilibert (1741–1814) in 1781 (or, actually, from 1782) survived the loss of independence by Poland (1795), and a later closure of the University (1832), and it continued to function until 1842, when it was shut down by Russian authorities. After Poland had regained independence and the University was reopened as the Stefan Batory University (SBU), its Botanic Garden was established on a new location (1919, active since 1920). It survived as a Polish institution until 1939. After the Second World War, as a result of changed borders, it found itself in the Soviet Union, and from 1990 – in the Republic of Lithuania. A multidisciplinary research project has been recently launched with the aim to create a publication on the history of science at the Stefan Batory University. The botanical part of the project includes, among others, drafting the history of the Botanic Garden. Obtaining electronic copies of archival documents, e.g. annual reports written by the directors, enabled a more thorough analysis of the Garden’s history. Piotr Wiśniewski (1884–1971), a plant physiologist, nominated as Professor in the Department of General Botany on 1 June 1920, was the organiser and the first director of the Garden. He resigned from his post in October 1923, due to financial problems of the Garden. From October 1923 to April 1924, the management was run by the acting director, Edward Bekier (1883–1945), Professor in the Department of Physical Chemistry, Dean of the Faculty of Mathematics and Natural Sciences. For 13 subsequent years, i.e. from 1 May 1924 to 30 April 1937, the directorship of the Garden was held by Józef Trzebiński (1867–1941), a mycologist and one of the pioneers of phytopathology in Poland, Head of the Department of Botany II (Agricultural Botany), renamed in 1926 as the Department of Plant Taxonomy, and in 1937 – the Department of Taxonomy and Geography of Plants. From May 1937 to 1939, his successor as director was Franciszek Ksawery Skupieński (1888–1962), a researcher of slime moulds. Great credit for the development of the Garden is due to the Inspector, i.e. Chief Gardener, Konstanty Prószyński (Proszyński) (1859–1936) working there from 1919, through his official nomination in 1920, until his death. He was an amateur-naturalist, a former landowner, who had lost his property. Apart from the work on establishing and maintaining the Garden’s collection, as well as readying seeds for exchange, he published one mycological paper, and prepared a manuscript on fungi, illustrated by himself, containing descriptions of the new species. Unfortunately, this work was not published for lack of funds, and the prepared material was scattered. Some other illustrations of flowering plants drawn by Prószyński survived. There were some obstacles to the further development of the institution, namely substantially inadequate funds as well as too few members of the personnel (1–3 gardeners, and 1–3 seasonal workers). The area of the Garden, covering approx. 2 hectares was situated on the left bank of the Neris river (Polish: Wilia). It was located on sandy soils of a floodplain, and thus liable to flooding. These were the reasons for the decision taken in June 1939 to move the Garden to a new site but the outbreak of the Second World War stood in the way. Despite these disadvantageous conditions, the management succeeded in setting up sections of plants analogous to these established in other botanical gardens in Poland and throughout the world, i.e. general taxonomy (1922), native flora (1922), psammophilous plants (1922), cultivated plants (1924/1925), plant ecology (1927/1928), alpinarium (1927–1929), high-bog plants (1927–1929), and, additionally – in the 1920s – the arboretum, as well as sections of aquatic and bog plants. A glasshouse was erected in 1926–1929 to provide room for plants of warm and tropical zones. The groups representing the various types of vegetation illustrated the progress in ecology and phytosociology in the science of the period (e.g. in the ecology section, the Raunkiaer’s life forms were presented). The number of species grown increased over time, from 1,347 in 1923/1924 to approx. 2,800 in 1936/1937. Difficult weather conditions – the severe winter of 1928 as well as the snowless winter and the dry summer of 1933/34 contributed to the reduction of the collections. The ground collections, destroyed by flood in spring of 1931, were restored in subsequent years. Initially, the source of plant material was the wild plant species collected during field trips. Many specimens were also obtained from other botanical gardens, such as Warsaw and Cracow (Kraków). Beginning from 1923, printed catalogues of seeds offered for exchange were published (cf. the list on p. ... ). Owing to that, the Garden began to participate in the national and international plant exchange networks. From its inception, the collection of the Garden was used for teaching purposes, primarily to the students of the University, as well as for the botanical education of schoolchildren and the general public, particularly of the residents of Vilna. Scientific experiments on phytopathology were conducted on the Garden’s plots. After Vilna was incorporated into Lithuania in October 1939, the Lithuanian authorities shut down the Stefan Batory University, thus ending the history of the Polish Botanic Garden. Its area is now one of the sections of the Vilnius University Botanic Garden (“Vingis” section – Vilniaus universiteto botanikos sodas). In 1964, its area was extended to 7.35 hectares. In 1974, after establishing the new Botanic Garden in Kairenai to the east of Vilnius, the old Garden lost its significance. Nevertheless, it still serves the students and townspeople of Vilnius, and its collections of flowering plants are often used to decorate and grace the university halls during celebrations.
Źródło:: Studia Historiae Scientiarum; 2016, 15; 301-345
2451-3202
Pojawia się w:: Studia Historiae Scientiarum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: „Mierz siłę na zamiary”. Nauczanie botaniki w Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (1919–1939)
“Measure your strength against intentions”: Teaching of botany at the Stefan Batory University in Vilnius, 1919–1939
Autorzy:: Zemanek, Alicja
Köhler, Piotr
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1399943.pdf
Data publikacji:: 2021-06-30
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:: Józef Trzebiński
Piotr Wiśniewski
Uniwersytet Stefana Batorego
nauczanie botaniki
wileńska szkoła botaniczna
Stefan Batory University
botany education
Vilnius botanical school
Opis:: The article describes the work of the Vilnius University in the inter-war period. After 1919, when Poland became independent, it was reorganised under the name of Stefan Batory University. Despite many technical and financial setbacks, it managed to create two botanical departments (Departments of General Botany and Plant Taxonomy). The objective of this article is to research and systemise the educational activities of the Stefan Batory University in the field of botany. The research is based both on the materials from the Vilnius archives and on some published works.
Źródło:: Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2021, 30, 1; 41-87
1509-0957
Pojawia się w:: Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki