Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Juszczak, K." wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-21 z 21
Tytuł:
Plony owoców w Polsce na tle wyników wybranych krajów w latach 1995-2007
Yields of fruit’s in Poland and in selected countries in the years 1995-2007
Autorzy:
Juszczak, K.
Olewnicki, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/868333.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists
Opis:
Dokonano analizy plonów wybranych gatunków owoców (jabłek, wiśni, truskawek i malin), mających największe znaczenie gospodarcze w Polsce, w odniesieniu do wybranych krajów zarówno Unii Europejskiej jak i krajów pozaeuropejskich. Przeprowadzone badania wykazały, że wysoką pozycję w europejskiej i światowej produkcji owoców osiągamy drogą ekstensywną, tzn. przez dużą powierzchnię i niskie plony, co w porównaniu z takimi krajami jak np. Hiszpania, Holandia, Włochy, Stany Zjednoczone i Turcja czyni nas mało konkurencyjnymi na światowym rynku owoców.
The article analyzes the yields of selected kinds of fruits, which have the greatest economic importance in Poland and in selected countries, both EU and non-European countries. Analyses covers yields of apples, cherries, strawberries and raspberries. The study showed that the high position in European and world production of fruit is achieved by us through extensive way of production, ie, the large area and low yields, compared to countries such as Spain, Holland, Italy, the United States of America and Turkey makes us less competitive on global fruit market. One of the reasons of the low level of yields in Poland is very fragmented structure of fruit farms.
Źródło:
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu; 2010, 12, 4
1508-3535
2450-7296
Pojawia się w:
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Agroturystyka jako dodatkowe źródło dochodów gospodarstw ogrodniczych w woj. mazowieckim
Agritourism as an additional source of revenue for horticultural farms in the region of Mazowsze
Autorzy:
Juszczak, K.
Matejek, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/871023.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists
Tematy:
agroturystyka
zrodla dochodow
dochody dodatkowe
gospodarstwa ogrodnicze
woj.mazowieckie
gospodarstwa agroturystyczne
liczba gospodarstw
dzialalnosc agroturystyczna
lata 2001-2007
Opis:
Przedstawiono wyniki badań dotyczące rozwoju i funkcjonowania agroturystyki w województwie mazowieckim w latach 2001-2007. Badania wykazują, że baza agroturystyczna w tym regionie systematycznie wzrasta. Głównym powodem zainteresowania rolników agroturystyką jest konieczność szukania dodatkowych źródeł dochodów.
In Mazowsze region agritourism has developed intensively. There are many farms continuing their activity for years. There will be increasing demand for agritourism in this region due to the fact that more and more people are willing to spent their free time outside. Agritourism allows them to do it in an easy and not expensive way. The main objective of the article was to indicate the above mentioned changes and to characterize agritourism activities in Mazowsze region in the years 2001-2007.
Źródło:
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu; 2009, 11, 1
1508-3535
2450-7296
Pojawia się w:
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postawy studentów ogrodnictwa względem pracy na przykładzie Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
The horticulture students’ attitudes towards the issue of work on the example of Warsaw University of Life Sciences - SGGW
Autorzy:
Juszczak-Szelagowska, K.
Gunerka, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/869213.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
The Polish Association of Agricultural and Agribusiness Economists
Opis:
Dokonano oceny postawy studentów ogrodnictwa SGGW względem pracy oraz określono poziom czynników ekonomicznych oraz pozaekonomicznych, które mają istotny wpływ przy wyborze rodzaju pracy oraz branży, w której w przyszłości chcieliby pracować. Przeprowadzone analizy wykazały, że ponad połowa ankietowanych chciałaby pracować we własnym zawodzie i nie zdecydowałaby się na inny kierunek studiów niż obecny. Badaniami objęto łącznie 89% wszystkich studentów II roku studiów dziennych kierunku ogrodnictwo, 85% III roku i 55% II roku studiów magisterskich. Aż 61% ankietowanych po studiach chciałoby założyć własną firmę. Studenci mieli świadomość, że doświadczenie zawodowe i znajomość języków obcych stwarza większe szanse znalezienia pracy, nawet podczas recesji. Dlatego aż 63% ankietowanych pracowało lub pracuje podczas studiów.
The main objective of the article is to analyse students’ attitudes towards the issue of work. For the purposes of the present article, the survey was conducted among 174 horticulture students at Warsaw University of Life Sciences (SGGW) in 2014/2015. Both the article and the questionnaire are focused on economic and non-economic factors that have a significant influence on the type and line of work which the students would like to choose in the future. The analysis of the questionnaires shows that more than half of the students surveyed would like to work according to their education/ profession and would not change a present field of study. The majority (61%) of the surveyed would like to start their own business after graduation. A positive aspect is that the students are aware of the fact that work experience and a good command of foreign languages create better job and career prospects even in recession. Therefore, 63% of respondents worked or has been working while studying at the same time.
Źródło:
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu; 2015, 17, 5
1508-3535
2450-7296
Pojawia się w:
Roczniki Naukowe Stowarzyszenia Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pollutant emission from a heat station supplied with agriculture biomass and wood pellet mixture
Autorzy:
Juszczak, M.
Lossy, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/185505.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
pozostałości rolnicze
drewno
spalanie
emisja
stacja ciepła
agricultural residue
wood
combustion
emission
heat station
Opis:
Tests for combustion of hay and sunflower husk pellets mixed with wood pellets were performed in a horizontal-feed as well as under-feed (retort) wood pellet furnace installed in boilers with a nominal heat output of 15 and 20 kW, located in a heat station. During the combustion a slagging phenomenon was observed in the furnaces. In order to lower the temperature in the furnace, fuel feeding rate was reduced with unaltered air stream rate. The higher the proportion of wood pellets in the mixture the lower carbon monoxide concentration. The following results of carbon monoxide concentration (in mg/m3 presented for 10% 02 content in flue gas) for different furnaces and fuel mixtures (proportion in wt%) were obtained: horizontal-feed furnace supplied with hay/wood: 0/100 - 326; 30/70 - 157; 50/50 - 301; 100/0 - 3300; horizontal-feed furnace supplied with sunflower husk/wood: 50/50 - 1062; 67/33 - 1721; 100/0 - 3775; under-feed (retort) furnace supplied with hay/wood: 0/100 - 90; 15/85 - 157; 30/70 - 135; 50/50 - 5179; under-feed furnace supplied with sunflower husk/wood: 67/33 - 2498; 100/0 - 3128. Boiler heat output and heat efficiency was low: 7 to 13 kW and about 55%, respectively, for the boiler with horizontal-feed furnace and 9 to 14 kW and 64%, respectively, for the boiler with under-feed furnace.
Źródło:
Chemical and Process Engineering; 2012, 33, 2; 231-242
0208-6425
2300-1925
Pojawia się w:
Chemical and Process Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gaseous emissions during agricultural biomass combustion in a 50 kw moving step grate boiler
Autorzy:
Pałaszyńska, K.
Juszczak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/185580.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
agricultural biomass
boiler
pollutant emission
combustion
biomasa rolnicza
bojler
emisja zanieczyszczeń
spalanie
Opis:
Results of the study examining carbon monoxide and nitric oxide concentrations while burning different types of agricultural biomass: coffee husk pellets alone or in combination with wheat straw pellets and cherry stones, sewage sludge pellets, corn stover briquettes and a mixture of rye straw briquettes and miscanthus briquettes were presented. The combustion was performed in a 50 kW boiler type Biowarmer with a cast-iron moving step grate. The temperature in the combustion chamber did not exceed 800 ◦C. For all biomass types, only brittle slag was generated in the furnace, which was easily broken by a reciprocating movement of the grate. Carbon monoxide concentration in the flue gas except for the case of sewage sludge pellet firing did not exceed the permitted value of 3000 mg/m3 and nitric oxide concentration 515 mg/m3, both presented for 10% O2 concentration in the flue gas based in dry gas. Hydrocarbon concentrations for all test runs were close to zero.
Źródło:
Chemical and Process Engineering; 2018, 39, 2; 197--208
0208-6425
2300-1925
Pojawia się w:
Chemical and Process Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Usefulness assessment of automatic air flow control system with oxygen sensor in a 20 kW boiler with periodic wood pellet supply
Autorzy:
Juszczak, M.
Cichy, W.
Palaszynska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52809.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Technologii Drewna
Tematy:
usefulness assessment
automatic system
air flow control
oxygen sensor
heating boiler
wood pellet
combustion
pollutant emission
heat station
Źródło:
Drewno. Prace Naukowe. Doniesienia. Komunikaty; 2016, 59, 198
1644-3985
Pojawia się w:
Drewno. Prace Naukowe. Doniesienia. Komunikaty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ kompleksowania skrobi utlenionych składnikami mineralnymi na ich właściwości reologiczne
Effect of complexation of starches oxidised with mineral elements on their rheological properties
Autorzy:
Pietrzyk, S.
Juszczak, L.
Fortuna, T.
Krolikowska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/826585.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Opis:
Celem pracy było określenie wpływu kompleksowania skrobi utlenionych składnikami mineralnymi (w postaci jonów metali) na ich właściwości reologiczne. Skrobię ziemniaczaną i orkiszową utleniono chloranem(I) sodu, a następnie poddano kompleksowaniu jonami potasu, magnezu lub żelaza. Badania reologiczne skrobi obejmowały oznaczenie jej lepkości granicznej oraz charakterystyki kleikowania. Ponadto wyznaczono krzywe płynięcia kleików skrobiowych oraz mechaniczne spektra żeli skrobiowych. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że kompleksowanie skrobi utlenionych jonami metali wpłynęło na: zmniejszenie lepkości granicznej skrobi oraz na zmiany właściwości reologicznych kleików i żeli skrobiowych. Właściwości reologiczne kleików i żeli skrobi utlenionych kompleksowanych jonami metali zależały nie tylko od rodzaju modyfikacji, ale również od pochodzenia botanicznego skrobi.
The objective of the research study was to determine the effect of complexation of starches oxidised with mineral elements on their rheological properties. Potato and spelt wheat starches were oxidised using chlorate (I) sodium and, next, they underwent complexation with potassium, magnesium, or iron ions. The rheological analysis of the starches comprised the determination of their intrinsic viscosity and pasting profile. Moreover, the flow curves of starch pastes were determined as were the mechanical spectra of starch gels. Based on the results obtained, it was found that the complexation of starches oxidised with metal ions caused the intrinsic viscosity of the starches to decrease and the rheological properties of the starch pastes and gels to change. The rheological properties of pastes and gels of starches oxidised with metal ions depended on both the modification type and the botanical origin of the starches.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2013, 20, 3
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmienność dobowa strumieni CO2 wymienianych między atmosferą a różnymi uprawami rolniczymi
Diurnal variability of CO2, fluxes exchanged between the atmosphere and various crops
Autorzy:
Sakowska, K.
Juszczak, R.
Uździcka, B.
Olejnik, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338267.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
metody komorowe
oddychanie ekosystemu
produkcja pierwotna ekosystemu
strumienie CO2
wymiana netto ekosystemu
chamber methods
CO2 fluxes
ecosystem respiration
net ecosystem exchange
primary ecosystem production
Opis:
Jedną z metod, służącą poznaniu mechanizmów procesów wymiany masy i energii między atmosferą a powierzchnią czynną różnych ekosystemów lądowych, jest bezpośredni pomiar strumieni gazów szklarniowych. Szczególna uwaga badaczy skupia sie na ditlenku węgla, którego koncentracja w atmosferze wzrasta w niepokojącym tempie (URBANIAK 2006). W pracy przedstawiono wyniki pomiarów wymiany ditlenku węgla przeprowadzonych w dniu 29 czerwca 2011 r. i wykonanych na trzech poletkach doświadczalnych (uprawa lucerny, pszenicy oraz ziemniaków), zlokalizowanych na terenie Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Brodach (województwo wielkopolskie) oraz wymodelowane wielkości oddychania (Reco), wymiany netto (NEE) i produkcji pierwotnej (GEP) ekosystemu. Pomiary przeprowadzono techniką dynamicznych komór zamkniętych. W dniu 29 czerwca 2011 r. wartości zmierzonego Reco wahały się w granicach od 3,61 do 16,62 µmol CO2·m-²·s-¹, natomiast wartości zmierzonego NEE od 4,22 do -24,08 µmol CO2·m-²·s-¹. Wyniki modelowania oddychania ekosystemu (Reco) dla poszczególnych upraw, uzyskane za pomocą modelu LLOYDA i TAYLORA (1994), nie różniły się średnio od wartości zmierzonych o wiecej niż 4%. Wyniki modelowania NEE wskazują że wybrany model (MICHAELIS, MENTEN 1913) sprawdził się dla stanowiska z uprawą lucerny i pszenicy (średni bezwzględny błąd procentowy - MAPE równał sie, odpowiednio, 25,0 i 7,3%). Prognozy NEE dla stanowiska z uprawą ziemniaka rożniły się w znacznym stopniu (MAPE równy 98,5%) od wartości pomierzonych, dlatego też przesłankę do dalszych badań stanowi poszukiwanie modelu, który uwzględniałby, oprócz PPFD, także inne czynniki środowiska kontrolujące proces fotosyntezy.
One of the methods to study the exchange of mass and energy between the atmosphere and the surface of various terrestrial ecosystems is direct measurement of the fluxes of greenhouse gases. Particular attention is focussed on carbon dioxide whose concentration in the atmosphere dramatically increases (URBANIAK 2006). The paper presents results of the measurements of carbon dioxide exchange conducted on 29th of June 2011 on three experimental plots (alfalfa, winter wheat and potato crops) situated in Agricultural Experimental Station in Brody (Wielkopolskie Province) and modeled values of ecosystem respiration (Reco), net ecosystem exchange (NEE) and gross ecosystem production (GEP). Measurements were carried out by means of closed dynamic chamber system. Reco measured on 29th of June 2011 ranged from 3.61 to 16.62 µmol CO2·m-² ·s-¹ and measured NEE - from 4.22 to -24.08 µmol CO2·m-² ·s-¹. Modeled values of the ecosystem respiration (Reco) for particular crops obtained with the LLOYD and TAYLOR [1994] function did not differ from measured values by more than 4% on average. The results of NEE modeling indicate that selected model [MICHAELIS, MENTEN 1913] worked well for sites with alfalfa and winter wheat crops (mean absolute percentage error - MAPE was 25.0 and 7.3%, respectively). NEE predictions for the site with potato crop differed largely (MAPE = 98.5%) from measured values and hence there is a need for looking for a model that would consider, apart from PPFD, also other environmental factors driving photosynthesis.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 2; 221-244
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Carbon monoxide and nitric oxide concentrations in the flue gas during the combustion of agricultural biomass briquettes in a 25 kW log gasification boiler
Autorzy:
Palaszynska, K.
Juszczak, M.
Grobelny, T.
Andrzejczak, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/52407.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Technologii Drewna
Źródło:
Drewno. Prace Naukowe. Doniesienia. Komunikaty; 2019, 62, 204
1644-3985
Pojawia się w:
Drewno. Prace Naukowe. Doniesienia. Komunikaty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Związek między wskaźnikiem LAI a spektralnymi wskaźnikami roślinności na przykładzie wybranych gatunków roślin uprawnych
The relationship between LAI and spectral indices of vegetation based on some species of crop plants
Autorzy:
Uździcka, B.
Juszczak, R.
Sakowska, K.
Olejnik, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/338275.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
spektralne wskaźniki roślinności
wskaźnik powierzchni liści
znormalizowany wskaźnik zieleni
leaf area index
spectral plant indices
standardised index of green
Opis:
W pracy określono charakter i stopień wpływu wskaźnika powierzchni liści LAI na charakterystyki optyczne pokrywy roślinnej, opartych na promieniowaniu w przedziałach czerwieni i bliskiej podczerwieni dla obszaru rolniczego. Pomiary wykonano dla pięciu gatunków roślin (tzn. żyta ozimego, pszenicy ozimej, pszenżyta ozimego, ziemniaków i jęczmienia jarego), uprawianych na stacji doświadczalnej w Brodach (województwo wielkopolskie). LAI jest istotnym parametrem ekofizjologicznym. Obecnie szybko rozwijającą się techniką, służącą do szacowania charakterystyk biofizycznych pokrywy roślinnej, jest stosowanie pomiarów jej charakterystyk optycznych. Porownując wartości współczynnika determinacji R2, a także statystyczne miary dopasowania modelu, uzyskane dla różnych typów zależności (liniowej, logarytmicznej, wykładniczej, wielomianowej i potęgowej) i różnych gatunków roślin zauważono, że zależność analizowanej grupy spektralnych wskaźników roślinności od LAI jest nieliniowa, przez co jego szacunki na ich podstawie są obarczone stosunkowo dużym błędem (średnio 0,48 m²·m-²). Najwcześniej efekt saturacji występował dla najczęściej stosowanych wskaźników NDVI i SR. Dane wskazują także, że podczas szacunków LAI na podstawie większości spektralnych wskaźników roślinności, opartych na ρNIR i ρRED, znaczący wpływ mają zaburzające efekty tła glebowego, które najsilniej oddziałują na wartości NDVI. Wpływ ten okazał się być najmniejszy w przypadku SAVI, dla którego uzyskiwane wartości R² w warunkach zależności od LAI były, w porównaniu z pozostałymi analizowanymi wskaźnikami, najczśćciej największe. SAVI najlepiej sprawdza. się także jako wskażnik, na podstawie którego można modelować oczekiwane wartości LAI.
The paper presents the character and effect of the leaf area index (LAI) on optical characteristics of plant cover based on radiation in the red and near infrared region for an agricultural area. Measurements were made for 5 plant species (winter rye, winter wheat, winter triticale, potatoes and spring barley) grown in experimental station in Brody (Wielkopolska Province). LAI is an important ecophysiological parameter. Measurement of optical characteristics is now a rapidly developing technique used to estimate bio-physical characteristics of plant cover. Comparison of determination coefficient R2 and statistical measures of model fitness for various types of relationships (linear, logarithm, exponential, polynomial, power) and for various plant species showed that the relationship between the analysed group of spectral plant indices and LAI was non-linear and hence burdened with relatively large error (mean 0.48 m²·m-²). The effect of saturation appeared earliest for most commonly used indices - NDVI and SR. Disturbing effects of soil background, which most strongly affect the NDVI values, expressed themselves when estimating LAI from most spectral plant indices based on ρNIR and ρRED. This effect was smallest for SAVI, for which R2 was highest as compared with other analysed indices. SAVI worked best as an index, based on which one may model the expected values of LAI.
Źródło:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie; 2012, 12, 2; 283-311
1642-8145
Pojawia się w:
Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradycyjne i alternatywne metody oceny intensywności procesu sekwestracji ditlenku węgla przez kruszywo betonowe z recyklingu
Traditional and Alternative Methods of Assessment of Carbon Dioxide Sequestration Process by Recycled Concrete Aggregates
Autorzy:
Mądrawski, J.
Ziemblińska, K.
Juszczak, R.
Zawal, D.
Olejnik, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819139.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
proces sekwestracji
recykling
kruszywo betonowe
ditlenek węgla
Opis:
One of the way of carbon dioxide sequestration is concrete carbonation process. In this paper an assessment of the CO absorption abilities of the recycled concrete aggregates is presented. Analyses have been carried out both with an accelerated method, wherein the concrete aggregates placed in closed chambers under controlled conditions were exposed to the air composed of 8% CO2, and at the ambient atmospheric carbon dioxide concentration. This is the first innovative study where the intensity of the carbonation process was assessed at the ambient CO2, concentration level by means of the closed dynamic chamber technique which is commonly applied in studies of greenhouse gases exchange between the ecosystem and the atmosphere. The recycled aggregates made from concretes with different water to cement ratio (0.40, 0.50, 0.55 and 0.65) and grain sizes (2/4, 6/8, 12/16 and 4/6, 8/12, 12/16 mm) were tested in our study. The results confirmed that carbonation rate increases with increasing water to cement ratio, whereas decreases with an increase of the aggregates fraction size. As determined by measurements carried out with the closed dynamic chamber system, the recycled concrete aggregates absorbed from 1.48 to 3.56 mg kg-1 s-1 of CO2, at the ambient carbon dioxide concentration level dependently on the aggregates characteristics.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2013, Tom 15, cz. 3; 2526-2545
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Badania obecności neurotoksyn w wodzie ze Zbiornika Sulejowskiego.
Neurotoxins in the Sulejów Impoundment Lake Water.
Autorzy:
Kabziński, A.K.M.
Macioszek, B.T.
Szczukocki, D.
Juszczak, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237732.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
glony
sinice
neurotoksyny
ozonowanie
algae
cyanobacteria
neurotoxins
Opis:
Sinice (Cyanophyta) z rodzaju Microcystis, Oscillatoria, Anabaena, Aphanizomenon czy też Phormidium są zdolne są zdolne do wytwarzania hepatotoksyn (mikrocystyn), jak również licznej grupy neurotoksyn (anatoksyna-a, -a(s), -b, -c, -d, saksytoksyna, neosaksytoksyna, itp.) o bardzo zróżnicowanym mechanizmie działania na ekosystem i organizm ludzki. W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących zawartości neurotoksyn (Antx-a, Antx-a(s), HomoAntx-a) w wodzie ze Zbiornika Sulejowskiego. W oparciu o wskaźniki jakości wody oraz parametry jej oczyszczania scharakteryzowano skuteczność usuwania neurotoksyn w poszczególnych procesach oczyszczania wody. Stwierdzono, że zawartość neurotoksyn w biomasie pobranej ze Zbiornika Sulejowskiego wynosiła 0,1÷139,1 mg/g, natomiast ich średnia zawartość w ujmowanej wodzie wynosiła 1-5 mg/m3. Wykazano, że najskuteczniejszym etapem usuwania neurotoksyn (Antx-a, HomoAntx-a oraz Antx-a(s)) był etap ozonowania, którego skuteczność wynosiła 13,1÷23,1%, lecz była jednak niższa niż w wypadku usuwania mikrocystyny LR (58÷80%).
Cyanobacteria (Cyanophyta) of the genus Microcystis, Oscillatoria, Anabaena, Alphanizomenon or Phormidium have the ability to produce hepatotoxins (microcystins) and a large group of neurotoxins (anatoxin-a, -a(s), -b, -c, -d, saxitoxin, neosaxitoxin, etc.) highly diverse in the mechanism of toxicity towards the ecosystem and humans (with an LD50 ranging from 10 to 200 mg/kg of human body). Samples of the Sulejów lake water were analyzed for the presence of neurotoxins (Antx-a, Antx-a(s) and HomoAntx-a). The efficiency of neurotoxins removal was assessed after particular unit process by taking into account the values of the water quality parameters measured prior to and after the treatment process. The content of neurotoxins in the biomass samples collected from the Sulejów Impoundment Lake varied from 0.1 to 139.1 mg/g, while in the lake water samples their content averaged between 1 and 5 mg/m3. Ozonation was found to be the most efficient unit process with an extent of neurotoxin (Antx-a, Antx-a(s) and HomoAntx-a) removal of 13.1 to 23.1%, which was, however, lower than that of misrocystin LR removal amounting to 58-80%.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2006, R. 28, nr 1, 1; 55-58
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Neuroprotective activity of 2-amino-1,3,4-thiadiazole derivative 4BrABT – an in vitro study
Autorzy:
Juszczak, M.
Walczak, K.
Langner, E.
Karpinska, M.
Matysiak, J.
Rzeski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/49999.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Opis:
4BrABT (2-(4-Bromophenylamino)-5-(2,4-dihydroxyphenyl)-1,3,4-thiadiazole) is a compound known for its interesting in vitro anticancer profile. 4BrABT inhibited proliferation and motility of several cancer cell lines in concentrations which were not toxic to normal cells. A major problem associated with cancer chemotherapy, but also caused by environmental factors such as pesticides, is neurotoxicity. Therefore, the aim of the presented study was an in vitro evaluation of the neuroprotective activity of this compound. 4BrABT activity (1–100 μM) was tested in cultures of mouse neurons, rat astrocytes and rat oligodendrocytes. A possible protective action of the compound in different neurodegenerative models, as serum deprivation (SD), excitotoxicity (presence of 500 μM glutamate in culture medium), as well as cisplatin toxicity (astroglia – 50 μM and oligodendroglia – 100 μM) was investigated. Cell viability in the tested cultures was assessed with the use of LDH and MTT methods. Moreover, 4BrABT ability to prevent the cisplatin-induced apoptosis in astrocyte and oligodendrocyte cultures was analysed after Hoechst 33342 fluorostaining. The obtained results indicate that 4BrABT was not toxic to neurons, astrocytes and oligodendrocytes. Moreover, a decrease in the neuronal LDH level was observed, which may suggest the ability of 4BrABT to act as a trophic agent. Furthermore, the protective action of the studied compound was shown in neuronal cultures exposed to neurotoxic conditions (presence of glutamate and trophic stress) and in cisplatin-treated astrocytes and oligodendrocytes. The expression of anticancer and neuroprotective activity raises hopes for the potential use of 4BrABT as a safe anticancer drug, or neuroprotective agent in chemotherapy-associated neurotoxicity.
Źródło:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine; 2013, 20, 3
1232-1966
Pojawia się w:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wskaźniki NDVI i PRI jako odzwierciedlenie dobowej zmienności frakcji akumulowanej energii fotosyntetycznie czynnej dla odłogu oraz dla wybranych gatunków roślin uprawnych
NDVI and PRI as indicators of diurnal changes in fraction of absorbed photosynthetically active radiation for fallow and selected species of crop plants
Autorzy:
Uzdzicka, B.
Juszczak, R.
Sakowska, K.
Chojnicki, B.H.
Urbaniak, M.
Olejnik, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34778.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Agrofizyki PAN
Tematy:
rosliny uprawne
gatunki roslin
Znormalizowany Wskaznik Wegetacji
zmiennosc dobowa
aktywnosc fotosyntetyczna
promieniowanie fotosyntetycznie czynne
wlasciwosci spektralne
odlogi
cultivated plant
plant species
vegetation index
daily variation
photosynthetic activity
photosynthetically active radiation
spectral property
fallow
Opis:
Frakcja akumulowanej energii fotosyntetycznie czynnej (fAPARcanopy) jest ważnym parametrem ekofizjologicznym, stosowanym między innymi do szacowania produkcji pierwotnej brutto (GPP) ekosystemów. W pracy przedstawiono zależności pomiędzy dobową zmiennością frakcji akumulowanej energii fotosyntetycznie czynnej a dwoma spektralnymi wskaźnikami roślinności – znormalizowanym różnicowym wskaźnikiem wegetacji (ang. Normalized Difference Vegetation Index, NDVI) i wskaźnikiem odbicia fotochemicznego (ang. Photochemical Reflectance Index, PRI). Pomiary wykonano 28 maja 2012 r. na poletkach eksperymentalnych z uprawami jęczmienia jarego, żyta ozimego i pszenicy ozimej oraz na poletku wieloletniego odłogu. Pomiary padającego, przepuszczonego i odbitego promieniowania w zakresie PAR (potrzebne do obliczenia fAPARcanopy) wykonano z wykorzystaniem systemu pomiarowego firmy Delta-T (Delta-T Devices, Cambridge, UK). Potrzebne do obliczenia NDVI i PRI pomiary promieniowania padającego i odbitego o długościach fali 530, 570, 670 i 849 nm wykonano używając dwóch czterokanałowych czujników SKR1850 (SKYE Instruments Ltd., Llandrindod Wells, UK), zamontowanych w pozycji zenit – nadir na przenośnym urządzeniu SpectroSense2+. Z zaprezentowanych danych wynika, że NDVI stanowi znacznie lepszy niż PRI spektralny wskaźnik dobowej zmienności fAPARcanopy roślin uprawnych. Uzyskane wyniki świadczą o tym, że fAPARcanopy nie jest jedynym czynnikiem kształtującym zmienne wartości wskaźników NDVI i PRI w cyklu dobowym.
fAPARcanopy is an important ecophysiological parameter, widely used for Gross Primary Production estimation. The paper presents the effect of diurnal changes in fAPARcanopy on two spectral vegetation indices – NDVI and PRI. Measurements were made on 28th of May, 2012, for 4 measurement plots (fallow, spring barley, winter rye, winter wheat). Measurements of incident, transmitted and reflected photosynthetically active radiation (used for fAPARcanopy calculation) were performed using Delta-T measurements system (Delta-T Devices, Cambridge, UK). Measurements of incident and reflected radiation at 530, 570, 670 and 849 nm were used for NDVI and PRI calculation. They were performed using two SKR1850 sensors (SKYE Instruments Ltd., Llandrindod Wells, UK) mounted in zenith-nadir position on the mobile Spectrosense 2+ device. Presented data showed that NDVI was much better than PRI spectral indicator of diurnal variability of fAPARcanopy of crop plants. Results indicated that the fraction of absorbed photosyntetically active radiation (although its impact was noticeable) was not the only factor affecting diurnal changes in NDVI and PRI values.
Źródło:
Acta Agrophysica; 2013, 20, 4
1234-4125
Pojawia się w:
Acta Agrophysica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ jakości wody i parametrów jej uzdatniania na efektywność usuwania toksyn sinicowych na przykładzie wodociągu "Sulejów-Łódź"
Effect of water quality and treatment parameters on the extent of cyanobacterial toxins removal from the water: A case study
Autorzy:
Kabziński, A. K. M.
Grabowska, H.
Cyran, J.
Juszczak, R.
Zawadzka, A.
Macioszek, B. T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/236388.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
woda powierzchniowa
glony
mikrocystyny
chlorowanie
ozonowanie
surface water
algal blooms
microcistin
chlorination
ozonation
Opis:
Sinice (Cyanophyta), wchodzące w skład fitoplanktonu, należą do grupy gram ujemnych prokariotycznych organizmów fotosyntezujących. W normalnych warunkach liczebność komórek sinicowych w 1 cm3 wody waha się od kilkuset do kilku tysięcy, przy czym w okresach intensywnego zakwitu może dochodzić do kilkuset tysięcy komórek w 1 cm3 wody. Intensywne zakwity nadają wodzie barwę i nieprzyjemny zapach, uwalniają też duże ilości neurotoksyn alkaloidowych i hepatotoksyn o charakterze oligopeptydów o wysokiej toksyczności. W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące efektywności uzdatniania wody ujmowanej ze zbiornika sulejowskiego, przy obecności komórek sinicowych i hepatotoksyn, w systemie wodociągowym Sulejów-Łódź. W badaniach przeprowadzonych w 2002 r. stwierdzono, że końcowe stężenia mikrocystyny LR były dużo niższe niż wartość dopuszczalna (1,0 mg/m3), świadcząc o prawidłowym przebiegu procesu uzdatniania wody. Czynnikiem mającym negatywny wpływ na efektywność uzdatniania wody była całkowita biomasa mikroorganizmów oraz pośrednio wysoka temperatura wody powierzchniowej, wpływająca korzystnie na zakwity oraz przyrost całkowitej biomasy, jak też ilość produkowanych toksyn. Zastosowane w procesie uzdatniania dawki dwutlenku chloru i ozonu były dostateczne do usunięcia mikrocystyny LR w granicach 85÷100%, a innych izoform w granicach 70÷100%. Dokładniejsze zbadanie wpływu tych czynników na efektywność usuwania toksyn sinicowych będzie przedmiotem dalszych badań, w celu potwierdzenia wcześniej uzyskanych wyników.
Cyanobacteria (Cyanophyta) belong to the group of gram-negative procariotic photosynthesizing organisms and are part of the phytoplankton. Normally, the number of cyanobacteria ranges between several hundred and several thousand cells per cubic centimeter of water to increase to several hundred thousand cells per cubic centimeter when blooming. Blooming produces an intensive hue and objectionable odor of the water; it also releases large amounts of alkaloid neurotoxins and hepatotoxins of oligopeptide type displaying a very high toxicity. The present paper shows the results of an experimental study (performed in 2002), which aimed at determining the efficiency of the treatment process involving water taken in from the Sulejów impoundment lake, contaminated with cyanobacterial cells and hepatotoxins. The study has produced a number of major findings. The final concentrations of microcystin LR fell much below the admissible level (1.0 mg/m3). The total biomass of the microorganisms and, indirectly, the high temperature of the surface water had an adverse influence on the efficiency of the treatment process; they promoted blooming, enhanced the increment in the total biomass and increased the amount of the toxins produced. The chlorine dioxide and ozone doses used in the experiments sufficed to yield a removal of microcistin LR and other isoforms within 85 to 100% and 70 to 100%, respectively. The effect of the factors mentioned above upon the extent of cyanobacterial toxins removal will be examined in more detail in a further study in order to substantiate our previous results.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2004, R. 26, nr 3, 3; 13-20
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sezonowy przebieg wskaźnika wykorzystania wody (WUE) w lesie sosnowym
Seasonal Water Use Efficiency (WUE) Index Course in Pine Forest
Autorzy:
Ziemblińska, K.
Urbaniak, M.
Danielewska, A.
Baran, M.
Juszczak, R.
Chojnicki, B. H.
Olejnik, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819204.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
wykorzystanie wody
lasy sosnowe
flux measurements
carbon
exchange
canopy
heat
Opis:
Assessment of the ecosystem productivity in relation to the amount of water used for such kind of processes have already been investigated for the different ecosystem types by many researchers. Water Use Efficiency (WUE) parameter shows seasonal variation due to changing weather conditions, which determine processes of photosynthesis, respiration and evapotranspiration, and because of biological factors variability. The analysis of the WUE dynamics in the forest ecosystem in Tuczno research station over the hydrological year 2012 were presented in the paper. WUE was calculated based on the daily CO2 and H CO2 O fluxes measured by means of the eddy covariance system (EC) installed over the forest canopy. The fluxes were quality checked in relation to the wind direction, friction velocity values and stationary. The data series used in this investigation were not gap-filled. By using the net value of both fluxes, a good indicator which describe the behavior of the ecosystem as the whole, was obtained. Among a number of weather condition factors, that affect the value of the tested indicator (WUE), mainly photosynthetic photon flux density (PPFD) and the air temperature were evaluated. Separate analysis has been done for daily courses of both CO2 and H2 O fluxes, as well as for WUE for each month of the analyzed period. The highest values of H2 O fluxes (FH) were observed in May and June (0.25 and 0.3 kg m-2s-1) and the lowest in the period from September to December (0.02–0.05 kg m-2s-1). The daily courses of water vapor fluxes revealed dependence to the measured PPFD fluxes, which determines in turn the intensity of the evapotranspiration process. The time courses of the daily 30-min average carbon dioxide fluxes (FC) were also highly variable in each month, similarly to the variances of the FH fluxes. The lowest values of the net F COC were measured in the period from October to December (net CO2 fluxes did not exceed 0.55g m-2 s-1), while in the period from April to July the net ecosystem productivity was the biggest (1.5–2.0 m-2s-1),). WUE reached its minimum in May (7 g [CO2] kg-1), [H2O]), what indicates that the evapotranspiration of the ecosystem was the least effective from the point of view of COCOD absorption from the atmosphere (the ecosystem had a high productivity but it lost a great amount of water at the same time). In contrary, higher WUE values were observed in the colder period of the year, when the amount of available radiant energy was limited. WUE reached its peak in September (nearly 45 g of [CO2] kg-1), [H2O] ) which reveals, that in autumn the decline of evapotranspiration rates were higher than rates of the net CO2 exchange decrease. It also highlights the high adaptability of Scots pine (main species in studied forest ecosystem – 99%), to described conditions. The designated water use efficiency (WUE) parameter, may be used as a good indicator of the current condition of the ecosystem.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2013, Tom 15, cz. 3; 2780-2798
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie modelu LandscapeDNDC do symulacji warunków wodnych gleby oraz plonu roślin uprawnych
Application of LandscapeDNDC Model for Simulating Soil Water Content and Crop Yield Quantity
Autorzy:
Nyćkowiak, J.
Leśny, J.
Juszczak, R.
Olejnik, J.
Blecharczyk, A.
Haas, E.
Kiese, R.
Butterbach-Bahl, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819081.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Landscape DNDC
warunki wodne
process oriented model
nitrous oxide
atmospheric methane
agricultural soils
carbon dioxide
forest soils
fluxes
sinks
Opis:
The purpose of the work was to assess the results of simulation of soil water content (SWC) and the simulated crop yield quantity using a module LandscapeDNDC model which belongs to the family of DNDC models. The assessment was conducted on the outcome data gathered during the simulation carried out in the experimental plots of Agricultural Experimental Station in Brody (nearby Poznań, Poland) in the period of 28 March to 13 August 2012. The crops grown in the experimental fields were as follows: alfalfa, potatoes, winter wheat, rye and spring barley. Average daily content of water in the soil at the depth of 10 cm from 28 March to 13 August 2012 was 12.95 ± 0.52% (CI = 95%). This value was measured by the sensors installed in the automatic measurement site located 20–60 meters from individual experimental fields. This area in 2011/2012 was overgrown by low vegetation (monocotyledons and dicotyledons). Simulated average value of SWC for the experimental plots in the same period was 12.43 ± 0.85%. These results lead to a conclusion that the model correctly simulates water conditions of the soil. Simulations conducted in LandscapeDNDC brought the crop yield results which amounted from 64.4 to 116.1% of the specific actual crop yield. The crop yield quantity of spring barley was simulated most accurately, then the crops of alfalfa, winter wheat and potatoes. The measured quantity of winter rye crop yield (7.1 t ha-1) differs from national average quantity which was 2.4 t ha-1 in the years from 1999 to 2011. Such a big crop yield obtained in the experimental plot is rare in farming conditions, which results in the overestimation of the crop yield quantity by the model.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2013, Tom 15, cz. 2; 1937-1951
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mineral content of muscle tissue of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum)
Autorzy:
Siemianowska, E.
Barszcz, A.A.
Skibniewska, K.A.
Markowska, A.
Polak-Juszczak, L.
Zakrzewski, J.
Wozniak, M.
Szarek, J.
Dzwolak, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/13811.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
Opis:
Fish are most often considered as a rich source of valuable fat, although sometimes the high quality of fish meat protein is also emphasized, but there is comparably little information on the mineral composition of fish meat. Chemical composition, caloric value and health safety of fish as food depend on many factors, of which the rearing conditions are most influential. Aside from environmental conditions, production technology is a major determinant of the quality and nutritional value of trout. In this study, the influence of a farming technology on the content of minerals in the muscle tissue of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss Walbaum) netted in various Polish regions has been assessed. Fish were caught in autumn 2010 and 2011 and spring 2011, at 3 farms with a water flow-through system and 3 farms with water recirculation. The trout muscle tissue contained: 188.4 - 518.4 mg kg-1 of calcium, 306.9 - 338.1 mg kg-1 of magnesium, 464.0 - 718.2 mg kg-1 of sodium, 4.5 - 6.9 mg kg-1 of zinc, 2485.7 - 2823.6 mg kg-1 of phosphorous, 4261.2 - 4615.4 mg kg-1 of potassium, 3.0 - 9.4 mg kg-1 of iron and 0.09 – 11.74 mg kg-1 of copper. The farming technology influenced the content of calcium, sodium, zinc, iron and copper but had no effect on the content of magnesium, phosphorous and potassium in rainbow trout muscle tissue. Trout farmed in water recirculation systems contained higher amounts of most elements than the fish reared in water flow-through systems. The season of sample collection (date of netting) also affected the content of sodium, zinc, phosphorus, iron and copper. The fish farming site (localization of the farm) determined the content of most of the minerals except magnesium. Rainbow trout is a good source of phosphorous and potassium in a human diet, significantly covering the daily demand for the elements.
Źródło:
Journal of Elementology; 2016, 21, 3
1644-2296
Pojawia się w:
Journal of Elementology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczenie badań interdyscyplinarnych dla zrozumienia zaburzeń torfowisk w lasach
Significance of the interdisciplinary studies for the understanding of peatlands disturbances in forested areas
Autorzy:
Lamentowicz, M.
Slowinska, S.
Slowinski, M.
Marcisz, K.
Buttler, A.
Chojnicki, B.H.
Jassey, V.E.J.
Juszczak, R.
Kajukalo, K.
Kolaczek, P.
Lamentowicz, L.
Lucow, D.
Reczuga, M.K.
Samson, M.
Zielinska, M.
Harenda, K.
Barabach, J.
Tobolski, K.
Galka, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/880359.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
torfowiska
monitoring
badania interdyscyplinarne
paleoekologia
torfowisko Linje
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2017, 19, 2[51]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Eksperyment manipulacyjny jako narzędzie oceny wpływu zmian klimatycznych na emisję CO2 z torfowiska
Manipulation experiment as a tool for the study of climate change impact on peatlands CO2 emission
Autorzy:
Chojnicki, B.H.
Harenda, K.M.
Samson, M.
Slowinska, S.
Slowisnski, M.
Lamentowicz, M.
Barabach, J.
Zielinska, M.
Jassey, V.E.J.
Buttler, A.
Strozecki, M.
Lesny, J.
Urbaniak, M.
Jozefczyk, D.
Juszczak, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/880395.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Tematy:
zmiany klimatyczne
torfowiska
emisja gazow
dwutlenek wegla
eksperymenty manipulacyjne
emisja gazow cieplarnianych
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2017, 19, 2[51]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-21 z 21

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies