Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Jurczyk, L." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-20 z 20
    Tytuł:
    Wpływ odcieków ze składowiska odpadów komunalnych w Kozodrzy na wzrost pieprzycy siewnej Lepidium sativum (L.)
    The influence of municipal landfill leachate on growth rate of garden cress Lepidium sativum (L.)
    Autorzy:
    Jurczyk, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/401126.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    toxicity
    municipal landfill leachate
    Lepidium sp
    toksyczność
    odcieki składowiskowe
    Opis:
    W Polsce najczęstszym sposobem unieszkodliwiania odpadów jest ich składowanie. Wiąże się zawsze z ryzykiem środowiskowym, a jednym z podstawowych zagrożeń jest generowanie odcieków składowiskowych. Odcieki, ze względu na proces powstawania i złożony skład, mogą być w różnym stopniu toksyczne. Najczęściej toksyczność odcieków bada się metodami fizykochemicznymi, ale pełny obraz działania można uzyskać jedynie przez testowanie na wybranych organizmach. W pracy badano wpływ skumulowanej przez 10 dni dawki odcieków ze składowiska w Kozodrzy (woj. podkarpackie) na wzrost i rozwój pieprzycy siewnej Lepidium sativum (L.). Roślina okazała się relatywnie odporna na toksyczne działanie odcieków; stężenie 100% powodowało całkowite zahamowanie wzrostu, ale koncentracja hamująca kiełkowanie 50% roślin (EC50) wyniosła maksymalnie 50,8% w 8 dniu, a hamująca wzrostu korzenia wyniosło 65,17% w 10 dniu (średnio 58,11%).
    In Poland, the most common way of waste neutralization is landfilling. Landfilling is always associated with the environmental risk, and one of the main threats is generation of landfill leachate. Due to the complex process of formation and composition of the leachate, the runoff from landfill methods, but the complete information of toxic activity can only be obtained by testing on selected organisms. The influence of cumulative dose of landfill leachate during 10 days of exposure, on the growth rate of garden cress Lepidium sativum (L.) has been investigated in this paper. The plant turned out to be quite resistant to toxic leachate- dose of 100% resulted in complete inhibition of growth, but the maximum effective concentration (EC50) for the germination inhibition was 50.8% at day 8, and calculated for root growth inhibition was 65.17% at day 10.
    Źródło:
    Inżynieria Ekologiczna; 2012, 31; 47-56
    2081-139X
    2392-0629
    Pojawia się w:
    Inżynieria Ekologiczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Genotoksyczność odcieków ze składowiska odpadów komunalnych w Kozodrzy wobec celomocytów E. fetida
    Genotoxicity of leachates from municipal landfill in Kozodrza (Poland) against E. fetida celomocytes in vitro
    Autorzy:
    Jurczyk, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/357208.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Politechnika Śląska
    Tematy:
    odpady komunalne
    składowanie odpadów
    odciek składowiskowy
    toksyczność
    genotoksyczność
    test kometowy
    municipal waste
    waste disposal
    landfill leachate
    toxicity
    genotoxicity
    comet assay
    Opis:
    Jednym z największych problemów eksploatacyjnych na składowiskach są odcieki, powstające podczas wymywania substancji zawartych w odpadach i produktach ich rozkładu przez wodę penetrującą złoże, a ich złożony charakter wymaga stosowania do oceny ryzyka środowiskowego oprócz analiz chemicznych, testów na układach biologicznych. Celem pracy było zbadanie wpływu odcieków pochodzących ze zorganizowanego, ustabilizowanego składowiska, w dużym zakresie rozcieńczeń, na uszkodzenia materiału genetycznego jąder komórkowych E. fetida. Uszkodzenia indukowane przez odcieki w czasie krótkiej, 2h ekspozycji były niewielkie ale zauważalne, analiza statystyczna wykazała istotne (p>0,001) różnice wartości momentu kometowego i intensywności świecenia pomiędzy próbą zerową, a stężeniami ≥6,2%.
    One of the biggest problems of operating a landfill is leachate, resulting from the leaching of substances contained in waste and products of their decomposition by water penetrating the bed. The complex nature of this mixture requires both the chemical analyzes and tests on biological systems to assess environmental risk. The aim of the study was to investigate the effect of leachate derived from an organized, stabilized landfill, in a large range of dilutions, on nuclear DNA damage in the E. fetida coelomocytes. Damage induced by leachate during a short, 2h exposure were small but noticeable, statistical analysis showed a significant (p <0.001) differences in such parameters as comet moment and tail intensity between the control probe, and the concentrations of ≥ 6.2%.
    Źródło:
    Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska; 2014, 16, 3; 33-40
    1733-4381
    Pojawia się w:
    Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zasady C&R w opinii wędkujących w wodach regionu podkarpackiego
    The principles of C&R in opinion of anglers from the subcarpathian Region (Poland)
    Autorzy:
    Jurczyk, Ł
    Pączka, G
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/401903.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    wędkarstwo
    catch and release
    gospodarka rybacko-wędkarska
    retardacja przekształcania zasobów
    rozwój zrównoważony
    angling
    sport fishing management
    sustainable development
    resources retardation
    Opis:
    Człowiek eksploatuje zasoby przyrodnicze również tam, gdzie na pierwszy rzut oka, nie jest to uzasadnione zapewnianiem sobie środków do egzystencji. Do takich działań zaliczyć można wędkarstwo, rozumiane jako forma rekreacji lub sportu związanego z użytkowaniem zasobów ryb. Perspektywa zmniejszenia liczebności, a nawet wyginięcia w wyniku przełowienia, wielu lokalnych populacji gatunków cennych wędkarsko sprawia, że indywidualni wędkarze coraz częściej zauważają swoją odpowiedzialność za stan środowiska, a świadomość ekologiczna prowadzi do konkretnych zachowań na łowisku. Jednym z przejawów troski o środowisko jest, coraz popularniejsze w naszym kraju, dobrowolne stosowanie wytycznych C&R (Catch and release – złów i wypuść), zasad postępowania ze złowionymi rybami, które wspomagają zrównoważoną eksploatację ichtiofauny. W ankiecie przeprowadzonej wśród wędkarzy łowiących na wodach Podkarpacia, badano stosunek do stosowania poszczególnych zasad C&R.
    The man exploits natural resources also when, at first sight, it is not necessary to maintain his existence. Angling, understood as a form of recreation or sport, associated with fish stocks usage, should be classified as that kind of activity. The prospect of significant reduction, or even extinction as a result of overharvest of many local populations of valuable species, cause that individual anglers more often recognizing their responsibility for the environment and leads towards increasing of environmental awareness and proper behavior in the fishery ground. One of the expressions of solicitude for the environment is, more and more popular among polish anglers, application to Catch and Release principles, which support the sustainable exploitation of fish fauna. In a survey conducted among anglers fishing in the Subcarpathian region (Poland), they were asked about the knowledge and approach to chosen C&R rules.
    Źródło:
    Inżynieria Ekologiczna; 2013, 34; 129-139
    2081-139X
    2392-0629
    Pojawia się w:
    Inżynieria Ekologiczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmiany podejścia do składowania odpadów a generowanie odcieków składowiskowych
    Changes in the approach to waste disposal and generation of the leachate
    Autorzy:
    Jurczyk, Ł.
    Koc-Jurczyk, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/357094.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Politechnika Śląska
    Tematy:
    odcieki składowiskowe
    odpady komunalne
    składowanie odpadów
    gospodarka odpadami
    landfill leachate
    municipal waste
    landfilling
    waste management
    Opis:
    Składowanie jest wciąż najpowszechniejszym sposobem unieszkodliwiania odpadów komunalnych zarówno w Polsce jak i wielu krajach świata. Najważniejszym zagrożeniem środowiskowym związanym ze składowaniem odpadów jest powstawanie odcieków składowiskowych. Wzrost poziomu życia i konsumpcji jaki miał miejsce w ostatnich dziesięcioleciach skutkował zmianami w ilości i jakości składowanych odpadów, co z kolei wpływało na objętość powstających odcieków i możliwości ich biodegradacji. W publikacji autorzy starają się przeanalizować jak zmiany w podejściu do składowania mogły oddziaływać na tworzenie odcieków i z jakimi zagrożeniami będziemy musieli spotkać się w przyszłości.
    Landfilling is still the most common way of municipal waste disposal, as in Poland as in many countries worldwide. The main environmental risk related to municipal waste dumps is generation of leachate. The increasing living standards and consumption that have occurred in recent decades resulted in changes of quantity and quality of dumped waste what influenced the volume and biodegradability of leachate. In this paper authors try to analyze how the evolution of dumping conceptions would affect generation of leachate and what will be the future prospects of threats.
    Źródło:
    Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska; 2014, 16, 1; 31-39
    1733-4381
    Pojawia się w:
    Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Influence of filling in an SBR reactor on the treatment of leachate from municipal landfills
    Wplyw obecnosci wypelnienia w reaktorach SBR na efektywnosc oczyszczania odciekow ze skladowisk odpadow komunalnych
    Autorzy:
    Koc-Jurczyk, J
    Jurczyk, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/13822.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
    Tematy:
    solid filling
    organic substance
    effectiveness
    ammonium
    leachate
    municipal landfill
    activated sludge
    SBR reactor
    SBBR reactor
    Opis:
    The aim of the present study was to determine the influence of solid filling on the effectiveness of removal of organic substances (as COD) and ammonium from leachate from municipal landfills in SBR and SBBR reactors. The reactors worked on a laboratory scale reactors working under aerobic conditions at constant hydraulic retention time (HRT) of 3 d.COD values in outflow were similar: on average 635 mg O2·dm-3 (SBR) and 646 mg O2·dm-3 (SBBR). Regardless of the presence or absence of filling, nitrate dominated in the effluent. The average concentration was 693 mg NNQ3·dm3·h-1 in SBR and 699 mg NNQ3·dm3 in SBBR. The concentrations of ammonium and nitrite were low, less than 2.9 mg NNH4·dm-3 and 0.5 mg NNO2·dm-3 (SBR), and 3.2 mg NNH4·dm-3 and 0.3 mg NNO2·dm-3 (SBBR). The results indicate that the presence of solid filling did not influence the effectiveness of nitrification in activated sludge.
    W pracy badano wpływ obecności wypełnienia stałego w reaktorach SBR i SBBR na skuteczność usuwania substancji organicznych (ChZT) oraz azotu amonowego z odcieków ze składowisk odpadów komunalnych. Reaktory pracowały w skali laboratoryjnej, w warunkach tlenowych. Czas zatrzymania odcieków wynosił 3 d. Wartości ChZT w odpływie z reaktorów kształtowały się na podobnym poziomie, średnio 635 mg O2·dm-3 (SBR) and 646 mg O2·dm-3 (SBBR). Niezależnie od obecności wypełnienia, w odciekach oczyszczonych dominował azot azotanowy (V), średnio 693 mg NNQ3·dm3 (SBR) oraz 699 mg NNQ3·dm3 (SBBR).Stężenia azotu amonowego i azotu azotanowego (III) były niskie i nie przekroczyły: 2,9 mg NNH4·dm-3 i 0,5 mg NNO2·dm-3 (SBR) oraz 3,2 mg NNH4·dm-3 i 0,3 mg NNO2·dm-3 (SBBR). W badaniach stwierdzono, że obecność wypełnienia stałego w SBR nie ma wpływu na efektywność oczyszczania odcieków.
    Źródło:
    Journal of Elementology; 2007, 12, 4; 317-325
    1644-2296
    Pojawia się w:
    Journal of Elementology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola nieformalnego sektora gospodarki odpadami w ekologistyce zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego
    The role of informal waste management sector in ecologistics of worn-out electrical and electronic equipment
    Autorzy:
    Koc-Jurczyk, J.
    Jurczyk, Ł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1383202.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne
    Tematy:
    logistyka zwrotna
    gospodarka odpadami
    zużyty sprzęt elektryczny
    zużyty sprzęt elektroniczny
    nieformalny system gospodarki odpadami
    ZSEE
    NSGO
    reverse logistics
    waste management
    waste electrical equipment
    waste electronic equipment
    informal system of waste management
    WEEE
    ISWM
    Opis:
    Rozwój technologiczny i wzrost gospodarczy stwarzają zagrożenie dla środowiska. Życie i funkcjonowanie człowieka związane jest z planowaniem, realizowaniem i kontrolowaniem przepływu surowców czy materiałów. Jednym z efektów ubocznych funkcjonowania człowieka są odpady. Pojęciem zakładającym spójność trzech systemów: społecznego, gospodarczego i środowiska naturalnego jest ekorozwój. W pracy poruszono zagadnienia zagospodarowania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Omówiono również zagrożenia jakie niesie za sobą nieformalny system gospodarki odpadami. Z powodu niskich kosztów, „szara strefa” przyczynia się do tego, że tylko 25% wszystkich ZSEE jest oficjalnie bilansowanych i poddanych recyklingowi, a pozostałe 75% jest tracone w wyniku nielegalnych działań. Pozostaje więc niewykorzystana duża pula surowców wtórnych. Skuteczniejsze wtórne wykorzystanie ZSEE pozwoliłoby na oszczędności w produkcji urządzeń elektrycznych i elektronicznych, a także przyczyniłoby się do ochrony ludzkiego zdrowia i zasobów środowiska.
    Undoubtedly the technological development and rate of economic growth creates many environmental threats, with which nature has never faced before. The human activity is currently much more related with planning, implementing and controlling flows of the more or less processed material, and one of the main side effects is generation of waste. Ecodevelopment, as a concept which assumes the coherence of Three Systems: Social, Economic and Environment, seems to be essential also in waste management . In this paper the chosen issues of ecologistics of worn-out electrical and electronic equipment is raised, considering the role of informal waste management sector. Low cost of work in this gray area contributes to situation, when only 25% of WEEE is officially budgeted, thus has a chance to be recycled, when the remaining 75% is uncontrolled and mostly lost, as a result of illegal actions. Politics towards more efficient reuse of WEEE would allow to save the environmental resources, as well as contribute to the protection of human health.
    Źródło:
    Gospodarka Materiałowa i Logistyka; 2017, 7; 19-24
    1231-2037
    Pojawia się w:
    Gospodarka Materiałowa i Logistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Efficiency of removal of heavy metals from municipal landfill leachate
    Efektywnosc usuwania metali ciezkich z odciekow ze skladowisk odpadow komunalnych
    Autorzy:
    Koc-Jurczyk, J
    Jurczyk, L.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/14425.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie / Polskie Towarzystwo Magnezologiczne im. Prof. Juliana Aleksandrowicza
    Tematy:
    heavy metal
    removal efficiency
    municipal landfill
    leachate
    landfill leachate
    Fenton's reaction
    activated sludge
    Opis:
    The aim of this study was to determine the rate of removal of heavy metals depending on a treatment method applied to leachate from a municipal waste landfill. After the biological treatment, concentrations of Cu, Zn and Ni were observed to have increased. Application of the reagent Fenton caused further growth in Cu, Zn, and also Pb concentrations. The highest concentrations of Cu, Zn and Ni were observed when the Fe2+: H2O2 ratio in Fenton was 1:3. The lowest concentrations of these heavy metals were observed at a 1:5 ratio of Fe2+ : H2O2. The concentration lead, for example, was over 30-fold higher than in raw leachate. There was not correlation between the COD values in raw leachate or in biologically or chemically processed leachate and the concentrations of the analysed metals.
    W pracy badano wpływ oczyszczania odcieków ze składowisk odpadów komunalnych na stężenie występujących w nich metali ciężkich. Oczyszczanie biologiczne spowodowało wzrost stężenia Cu, Zn i Ni. Po zastosowaniu odczynnika Fentona stwierdzono dalszy wzrost stężenia Cu, Zn, a także Pb. Proporcja Fe2+: H2O2 wynosząca 1:3 okazała się niekorzystna w przypadku Cu, Zn i Ni, ponieważ ich stężenie było w tych warunkach najwyższe. W przypadku proporcji Fe2+: H2O2 wynoszącej 1:5 zaobserwowano najniższe stężenia Cu, Zn i Ni, podczas gdy stężenie Pb było ponad 30-to krotnie wyższe niż w odciekach surowych. Nie stwierdzono korelacji między wartością ChZT w odciekach surowych oraz oczyszczonych biologicznie i chemicznie a stężeniem analizowanych metali ciężkich.
    Źródło:
    Journal of Elementology; 2007, 12, 4; 327-334
    1644-2296
    Pojawia się w:
    Journal of Elementology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Optymalizacja warunków procesu pogłębionego utleniania odcieków składowiskowych odczynnikiem Fentona
    Optimization of advanced oxidation process of the municipal landfill leachate by Fenton’s reagent
    Autorzy:
    Koc-Jurczyk, J.
    Jurczyk, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/357266.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Politechnika Śląska
    Tematy:
    odcieki składowiskowe
    odczynnik Fentona
    temperatura
    landfill leachate
    Fenton's reagent
    temperature
    Opis:
    W badaniach analizowano wpływ temperatury i proporcji reagentów chemicznych (Fe2+ i H2O2) na efektywność usuwania ChZT i zmiany proporcji BZT5/ChZT w odciekach składowiskowych pochodzących z 21-letniego składowiska odpadów komunalnych (Polska, województwo podkarpackie). Przetestowano cztery temperatury prowadzenia procesu: 30, 40, 50 i 60˚C. Badania prowadzono przy stałej dawce H2O2 – 1 g/dm3 i zmieniającej się proporcji Fe2+:H2O2: 1:3, 1:2 i 1:1. Stwierdzono, że najniższa efektywność oczyszczania odcieków zachodziła w temperaturze 40˚C niezależnie od zastosowanej proporcji reagentów chemicznych. Najbardziej efektywną okazała się proporcja Fe2+:H2O2 1:1 i temperatura 30˚C.
    In this paper the influence of temperature and proportions of chemical reactants (Fe2+ i H2O2) on efficiency of COD removal and changes of BOD/COD ratios in leachate form 21 years old municipal landfill have been analyzed (Poland, Podkarpackie province). Four temperature variants: 30, 40, 50 i 60˚C. The process was conducted in constant H2O2 dose of 1 g/dm3, and variable proportions of Fe2+/H2O2: 1:3, 1:2 i 1:1. It was stated that in temperature of 40˚C treatment was most ineffective regardless of reactant doses. The most efficient conditions for examined wastewater was dose 1:1 at the temperature of 30˚C.
    Źródło:
    Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska; 2015, 17, 3; 1-8
    1733-4381
    Pojawia się w:
    Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Biological Removal of Ammonia from Municipal Landfill Leachate (Kozodrza, Poland) at Limited Oxygen Access and Presence of Kaldnes Media
    Autorzy:
    Jurczyk, Ł.
    Koc-Jurczyk, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/123143.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    landfill leachate
    SBR
    Kaldnes
    nitrogen removal
    Opis:
    The effect of filling the sequential batch reactor (SBR) with Kaldnes biomass carrier media on the effectiveness of landfill leachate treatment was examined. The experiment was carried out under limited access to oxygen (0.5–1.0 mg·L-1). The raw leachate was characterized with the COD concentration at the level of 7758 mg·L-1, BOD5 – 904 mg·L-1, and NH4+ – 980 mg·L-1. The nitrogen loading rate (NLR) was low and amounted to 0.3 kg·m-3·d-1. The fill fraction had no effect on the concentration of contaminants in effluents, but turned out to be significant as far as the ammonia nitrogen loss rate was concerned. During the first six hours of SBR operation, the reaction rate increased from 0.64 mg·L-1·h-1 to 6.85 mg·L-1·h-1 with increasing fill fraction. In the remaining time (7–23 h) in the case of the reactor operating only with suspended activated sludge, and the one with 10% of filtration media, the reaction rate was comparable, i.e. 27.24 mg·L-1·h-1 and 27.02 mg·L-1·h-1, respectively. Increasing the fill fraction to 20% resulted in a decrease of the reaction rate to 18.28 mg· L-1·h-1.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2018, 19, 2; 131-139
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Thermal Conversion of Municipal Waste Into Energy: Prospects for the Sub-Carpathia
    Autorzy:
    Jurczyk, Ł.
    Koc-Jurczyk, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/123302.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    municipal waste
    waste-to-energy
    Sub-Carpathia
    Opis:
    Dumping municipal waste is the least expensive and most commonly used method of disposing solid waste. However, there is an alternative, two-in-one, solution: conversion of waste to energy. Non-recyclable waste can be turned into heat, electric power or fuel using various processes, such as gasification, pyrolysis or anaerobic fermentation. This is how residual waste can serve as sustainable local source of energy, additionally, contributing to environmental protection and, to a significant extent, energy supply security.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2017, 18, 2; 157-165
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Efficiency of Landfill Leachate Treatment Using the Fenton’s Reagent
    Autorzy:
    Koc-Jurczyk, J.
    Jurczyk, Ł.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/124411.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    wastewater treatment
    landfill leachate
    Fenton's reagent
    Opis:
    In this studies the influence of the dose and ratio of chemical reagents (Fe2+ and H2O2) on the efficiency of COD removal and changes of BOD5/COD ratio in landfill leachate was analysed. The molar Fe2+/H2O2 ratio was lower than 1 and amounted to: 1:10, 1:5, 1:3, three research series with 1; 2.5 and 5 g/L Fe2+ concentration. A higher efficiency in removing BOD than COD, and therefore the decrease of BOD5/COD ratio in effluent was stated. The efficiency of COD removal from leachate was from 58.34% (Fe2+ 0.5 g/L, Fe22+/H2O2 1:5) to 8.33% (Fe2+ = 0.1 g/L, Fe2+/H2O2 = 1:10), while the efficiency of BOD removal ranged from 62 to 77%. With the molar ratio Fe2+/H2O2 equal 1:5 the BOD5/COD ratio was the largest for each of the analysed Fe2+ doses. The lowest BOD5/COD ratio was observed for the Fe2+ dose 0.1 g/L and molar ratio of reagents 1:3.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2015, 16, 3; 70-76
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Analiza wybranych parametrów pracy oczyszczalni w technologii „Lemna” na przykładzie gminnej oczyszczalni ścieków w Chmielniku (woj. Podkarpackie)
    Analysis of selected operational parameters of „Lemna” treatment plant, on the example of the MWWTP in Chmielnik (Poland, Subcarpathian Province)
    Autorzy:
    Jurczyk, Ł
    Koc-Jurczyk, J.
    Winiarska, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/400273.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    ścieki komunalne
    Lemna
    oczyszczanie ścieków
    efektywność oczyszczania
    wskaźnik niezawodności
    municipal wastewater
    wastewater treatment
    treatment efficiency
    reliability index
    Opis:
    W pracy przedstawiono analizę pracy gminnej oczyszczalni ścieków typu „Lemna”, a badaniami objęto okres siedmiu lat (2009–2015). Badano sprawność usuwania takich wskaźników jak BZT5, ChZT oraz zawiesiny ogólnej. Pomimo bardzo wysokiej zmienności stężeń w ściekach dopływających, we wszystkich przypadkach stwierdzono wysoką skuteczność i niezawodność działania instalacji. Średnia efektywność usuwania zanieczyszczeń organicznych i zawiesiny ogólnej wyniosła 94,23% BZT5, 82,55% ChZT oraz 76% zawiesiny ogólnej i była dodatnio skorelowana z obciążeniem tymi parametrami ścieków surowych.
    In this paper the analysis of „Lemna” municipal treatment plant performance is reported, the study covered a period of seven years (2009–2015). The efficiency of removal of such indicators as BOD5, COD and total suspended solids were examined. Despite the very high variability of concentrations in raw wastewater, high efficiency and reliability of the installation was found in all cases. The average removal efficiency of organic compounds and total solids was 94.23% for BOD5, 82.55% for COD and 76% for total suspended solids; moreover, it was positively correlated with the load on these parameters in inflow.
    Źródło:
    Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 5; 10-17
    2081-139X
    2392-0629
    Pojawia się w:
    Inżynieria Ekologiczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dynamika ilościowa AOB w procesie biologicznego oczyszczania odcieków składowiskowych w warunkach beztlenowych
    Quantitative dynamics of AOB in the biological treatment of landfill leachate in anaerobic conditions
    Autorzy:
    Jurczyk, Ł.
    Koc-Jurczyk, J.
    Różalska, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/296871.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
    Tematy:
    odcieki składowiskowe
    SBR
    AOB
    16S rRNA
    Q-PCR
    landfill leachate
    Opis:
    Składowanie odpadów, nawet na obiektach prawidłowo zaprojektowanych i eksploatowanych może stwarzać wiele zagrożeń dla środowiska. Jednym z najpoważniejszych jest powstawanie w obrębie składowiska odcieków, charakteryzujących się między innymi dużymi stężeniami azotu amonowego oraz znaczną zawartością trudno rozkładalnych związków organicznych. Podstawową metodą unieszkodliwiania odcieków składowiskowych jest ich oczyszczanie w reaktorach biologicznych. U podstaw tego procesu leży biochemiczny rozkład azotu amonowego przez mikroorganizmy wykazujące ekspresję genu monooksygenazy amoniaku, a jednym ze sposobów zwiększenia jego efektywności jest stosowanie różnych typów nośników stwarzających tym mikroorganizmom optymalne warunki życia. Odcieki wykorzystane w badaniach pochodziły ze składowiska odpadów komunalnych w Kozodrzy (woj. podkarpackie). Badania prowadzono w trzech sekwencyjnych reaktorach biologicznych o pojemności 2 l (SBR 1-3), w warunkach beztlenowych, w temperaturze 42°C i przy stałym czasie zatrzymania wynoszącym 6 d. SBR 1 pracował tylko z osadem czynnym zawieszonym, natomiast SBR 2 i 3 zostały wyposażone w wypełnienia z PCV o różnej średnicy porów (odpowiednio 2 ÷ 3 oraz 4 ÷ 5 mm). W pobranych z reaktorów próbkach osadu badano, za pomocą techniki ilościowej łańcuchowej reakcji polimerazy (Q-PCR), zawartość kopii genu 16S rRNA o sekwencji charakterystycznej dla wszystkich znanych β-proteobakterii mających zdolność do utleniania amoniaku. Porównując w badanych próbkach dynamikę ilości badanego genu, stwierdzono, że wypełnienie zastosowane w SBR 2 powodowało najmniejsze wahania liczebności bakterii w procesie ich adaptacji do warunków technologicznych. Efektywność usuwania azotu amonowego we wszystkich reaktorach miała związek z ilością kopii badanego genu.
    Waste disposal, even on properly designed and operated landfills may be environmentally hazardous. One of the most onerous aspects of landfilling is formation of the leachate, characterized by high concentrations of ammonia nitrogen and organic compounds. One of the most common method applied for nitrogen neutralization in landfill leachate is biological treatment based on biochemical decomposition of an ammonia by micro-organisms expressing gene of ammonia monooxygenase. The way to increasing efficiency of this process is the application of different types of fillings creating optimal conditions for microorganisms life. Leachate used in the study came from a large scale municipal waste landfill in Kozodrza (podkarpackie province, Poland). The research was conducted in three sequential batch reactors of 2 l (SBR 1-3), in anaerobic conditions, high temperature (42°C) and a constant HRT of 6 d. SBR 1 ran with suspended activated sludge, while the SBR 2 and 3 were equipped with PVC filling of different pore diameters (respectively 2 ÷ 3 and 4 ÷ 5 mm). The samples of sludge were examined for number of 16S rDNA copies characterized for ammonia oxidizing β-proteobacteria. Comparing the quantitative dynamics of 16S rRNA gene in samples it was found that fillings used in the SBR 2 resulted in slightest hesitation of the number of bacteria during the process of their adaptation to technological conditions. The ammonia nitrogen removal efficiency in all reactors was related to the number of 16S rRNA gene copies.
    Źródło:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2011, 14, 4; 309-322
    1505-3695
    2391-7253
    Pojawia się w:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ wypełnienia w reaktorze sekwencyjnym na efektywność usuwania substancji organicznych i azotu z odcieków składowiskowych
    The influence of solid fillings in sequencing batch reactor on the removal efficiency of organic matter and nitrogen from landfill leachate
    Autorzy:
    Koc-Jurczyk, J.
    Jurczyk, Ł.
    Micał, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/296953.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Politechnika Częstochowska. Wydawnictwo Politechniki Częstochowskiej
    Tematy:
    odcieki składowiskowe
    azot amonowy
    azot azotanowy(III)
    Sharon
    SBR
    landfill leachate
    nitrogen
    nitrite
    Opis:
    Produktem procesów zachodzących na składowisku odpadów są między innymi odcieki. Do nowych metod biologicznych stosowanych do ich oczyszczania można zaliczyć częściową nitryfikację. Jednym ze sposobów zwiększania efektywności nitryfikacji, w porównaniu z samym osadem czynnym, jest wprowadzenie do osadu nośników. Badania prowadzono w reaktorach sekwencyjnych na trzech stanowiskach badawczych przy stałym czasie zatrzymania wynoszącym 1d. Cykl pracy reaktorów składał się z fazy: napełnienia (15 min), napowietrzania (23 h), sedymentacji (0,5 h) oraz dekantacji (15 min). W SBR 2 i 3 umieszczono 6 gąbek PCV o wymiarach 10×3×3cm. W SBR 2 umieszczono gąbkę PCV o średnicy porów 2 ÷ 3 mm, w SBR 3 4 ÷ 5 mm. Doświadczenie prowadzono w temperaturze 37 ±C. Stwierdzono, że najwyższą sprawność usuwania związków organicznych (ChZT), wynoszącą 75%, uzyskano w reaktorach pracujących z wypełnieniem, niezależnie od gęstości wypełnienia. W SBR 1 efektywność usuwania związków organicznych z odcieków była niższa i wynosiła 73%. Największą skuteczność usuwania azotu amonowego z odcieków uzyskano w SBR 2 i 3 pracujących z wypełnieniem (79 i 66%), natomiast w reaktorze pracującym bez wypełnienia sprawność usuwania azotu wynosiła jedynie 55%. We wszystkich reaktorach utlenianie azotu w osadzie czynnym zachodziło z pominięciem azotu azotanowego(V) i (III) i prowadziło do strat azotu amonowego.
    The leachate is the product of the processes occurring during landfilling. This kind of sewage is characterized by the high concentrations of heavy metals, ammonia nitrogen and organic compounds which cause a serious threat to the environment. Among the biological methods used for the neutralization of the leachates nitrification is of the most common. To increase the efficiency of nitrification in the suspended activated sludge, different types of fillers are applied. The leachates used in this study came from municipal landfill in Kozodrza (Podkarpackie province, Poland). The study was conducted in three sequential batch reactors (SBR 1-3), at HRT of 1 d. The working cycle consisted of: filling phase (15 min), aeration (23 h), sedimentation (0.5 h) and decantation (15 min). SBR 2 and 3, were filled with 6 PVC sponges of sizes 10 × 3 × 3 cm, immersed in leachates. SBR 2 was filled with sponge with a pore size of 2 ÷ 3 mm, while SBR 3, 4 ÷ 5 mm. The experiment was conducted at 37 ±C. It was found that the density of solid filling of the reactor did not influence the removal efficiency of organic matter from leachate. However the presence of filling impacts on quality of treated leachate (COD). The highest removal efficiency of organic compounds of 75% was achieved in reactors operating with filling, regardless of the density of the fill. In the SBR 1 a removal efficiency of organic compounds was lower and was 73%. The presence and density of the filling has an effect on ammonia nitrogen removal efficiency. The highest efficiency was achieved in SBR 2 and 3 both operating with filling (79 and 66%), while in the reactor working with suspended activated sludge nitrogen removal efficiency was only 55%. In all reactors, the oxidation of nitrogen in the activated sludge occurred without nitrate(V) and (III) nitrogen and led to the loss of ammonium nitrogen.
    Źródło:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska; 2011, 14, 1; 59-71
    1505-3695
    2391-7253
    Pojawia się w:
    Inżynieria i Ochrona Środowiska
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Efficiency of Pre-Treatment of Leachate from Municipal Waste Dumps by Gaseous Desorption (Stripping) of Ammonia
    Autorzy:
    Koc-Jurczyk, J.
    Jurczyk, Ł.
    Olszówka, K.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/123391.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    landfill leachate
    gaseous desorption of ammonia
    retardation of adverse environmental effect
    Opis:
    The paper studies the efficiency of pre-treatment of landfill leachate by gaseous desorption of ammonia. The research was done on a municipal non-hazardous waste dump in Krosno (Sub-Carpathian Province, Poland). The pretreatment provided a favorable BOD5/COD ratio in leachate. Also concentrations of 16 PAHs and heavy metals did not exceed the legal limits. However, gaseous desorption of ammonia was insufficiently efficient in recovering ammonia nitrogen from leachate.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2017, 18, 3; 125-132
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Effect of Technological Conditions on Removing Organic Substances from Landfill Leachates
    Autorzy:
    Koc-Jurczyk, J.
    Jurczyk, Ł.
    Urbańska, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/123941.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    municipal leachate
    COD
    humic substances
    Opis:
    The paper presents the research on how the effectiveness of removing organic substances is affected by the use of polyurethane foam fillings characterized by a varied porosity and the temperature of the process of treating landfill leachate in a biological sequencing batch reactor. The information on the conversion of organic compounds during the operation of the reactor was obtained by measuring the absorbance for selected wavelengths to describe the process of humification. It was found that the technological conditions used in the experiment affected the effectiveness of reducing the COD, but did not affect the type or amount of the humic substances in the leachate treated. In all of the variants examined, the COD decreased the as the humification level increased, and yet this relation was not linear in character.
    Źródło:
    Journal of Ecological Engineering; 2018, 19, 1; 75-82
    2299-8993
    Pojawia się w:
    Journal of Ecological Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relative quantification of CYP1A gene expression in whitefish (Coregonus lavaretus) exposed to benzo[a]pyrene
    Autorzy:
    Brzuzan, P.
    Jurczyk, Ł.
    Łuczyński, M. K.
    Góra, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/363188.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    ekspresja genu CYP1A
    sieja
    benzo(a)piren
    real-time PCR
    benzo(a)pyrene
    Coregonus lavaretus
    CYP1A gene expression
    RealTime PCR
    relative quantification
    Opis:
    The expression of CYP1A (cytochrome P4501A) can be induced by a number of aromatic compounds in teleost fishes. We developed a real-time PCR assay for measuring relative quantities (RQ) of CYP1A mRNA in whitefish (Coregonus lavaretus). To test for the usefulness of the assay we performed a treatment study, using benzo[a]pyrene (B[a]P) a model CYP1A inducer. Primers for the CYP1A gene were adapted from the literature, whereas those for [beta]-actin (endogenous control) were designed from a region that was found to be conserved among salmonid [beta]-actin genes. A group of hatchery raised whitefish, with an average body mass of 15 g and total length of 12 cm were given an intraperitoneal injection (10 mg/kg) of B[a]P in corn oil (2 mg B[a]P/ml corn oil) or corn oil alone (Control). After 48 h, whitefish liver, head kidney and brains were collected for mRNA isolation and analysis. In all three tissues sampled, CYP1A mRNA was affected by treatment with B[a]P. Head kidney tissue showed the greatest induction potential (RQ=11.00) from base levels (RQ=1.00), followed by liver (RQ=9.45), and brain (RQ=3.76). These results demonstrated that CYP1A was highly inducible by B[a]P in whitefish head kidney and liver, and to some extent, in brain tissue. The approach presented here has the advantage of providing rapid and accurate measures of CYP1A induction in various tissues of fish responding to PAH contaminant exposure.
    Źródło:
    Environmental Biotechnology; 2005, 1, 1; 11-15
    1734-4964
    Pojawia się w:
    Environmental Biotechnology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Effects of deworming in mouflons from forest districts in the Pomerania Province, Poland
    Autorzy:
    Balicka-Ramisz, A.
    Laurans, L.
    Jurczyk, .
    Bielewski, A.
    Kwita, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/5997.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Parazytologiczne
    Tematy:
    deworming
    mouflon
    Ovis orientalis musimon
    parasite
    internal parasite
    forest district
    Pomeranian district
    Polska
    Źródło:
    Annals of Parasitology; 2016, 62, Suppl.
    0043-5163
    Pojawia się w:
    Annals of Parasitology
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Malaria: the forgotten threat. A case study of patients hospitalized in the Department of Infectious Diseases and Hepatology at the Pomeranian Medical University Szczecin
    Malaria - zapomniane zagrożenie. Analiza przypadków malarii u osób leczonych w Klinice Chorób Zakaźnych i Hepatologii Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
    Autorzy:
    Laurans, L.
    Niscigorska-Olsen, J.
    Socha, L.
    Urbanska, A.
    Jurczyk, K.
    Karpinska, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/44769.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Opis:
    Malaria remains a major health issue In the world, while in Poland no cases of the indigenous disease have been observed since 60-ties of the last century, but the number of cases imported from the epidemic areas is increasing. The aim of work was to analyse the epidemiology of malaria diagnosed and treated in the Department of Infectious Diseases and Hepatology, Pomeranian Medical University, Szczecin, Poland from 1.02.2010 until 31.01.2011. In total 11 cases were found, all diagnoses based on the thick and thin blood smear microscopy, alongside to the standard laboratory analyses.All clinical data presented are based on the case history. Results: Majoriry of cases reported travel to Sub-Saharan Africa (45%) or Indian subcontinent (27%). The travel was usually for recreational purposes, with significant proportion (45%) of patient not taking the malaria prophylaxis. Clinical course of infections was largely mild, with dominance of Pl. Falciparum parasitaemia. Fever was the most common clinical symptom (90%), while in the routine laboratory test no significant abnormalities, suggesting the disease, were found. Conclusions: malaria should be suspected in every case of the returning traveler with fever, especially if the travel was to the endemic area. The exclusion of the disease cannot be based on routine laboratory tests or quick immunoassays – thick and thin blood smear microscopy must be performed.
    Malaria ciągle jest głównym problemem zdrowotnym świata, natomiast w Polsce od lat 60. ubiegłego wieku nie stwierdzono rodzimych przypadków malarii. Zwraca jednak uwagę ostatnio rosnąca liczba pacjentów z malarią powracających ze stref epidemicznych. Celem pracy była analiza epidemiologiczna wszystkich przypadków potwierdzonej malarii leczonych w Katedrze i Klinice Chorób Zakaźnych PUM w Szczecinie w okresie między 1.02.2010 a 31.01.2011 r. Do analizy zakwalifikowano 11 przypadków malarii hospitalizowanych w Oddziale Chorób Zakaźnych i Hepatologii. U wszystkich rozpoznanie tej parazytozy oparto na badaniu grubej kropli i cienkiego rozmazu, dodatkowo u wszystkich wykonano rutynową diagnostykę laboratoryjną. Dodatkowe informacje uzyskano na podstawie poszerzonego wywiadu lekarskiego. Wyniki: najczęściej pacjenci z malarią powracali z Afryki Subsaharyjskiej (45%) bądź z Półwyspu Indyjskiego (27%). Większość osób wyjeżdżała w celach turystycznych, a znamienna większość nie przyjmowała chemoprofilaktyki przeciwmalarycznej. Wśród analizowanych pacjentów, poza jednym przypadkiem, dominowały łagodne postaci malarii, głównie gatunek Pl. falciparum. Prawie u wszystkich osób występowała gorączka (90%), natomiast w rutynowych badaniach dodatkowych nie wykazano odchyleń uznanych za wykładniki tej choroby. Wnioski: malarię należy podejrzewać u każdego chorego powracającego z rejonu epidemicznego, zwłaszcza, jeżeli występuje gorączka. Nie można wykluczyć tej choroby na badaniach rutynowych czy szybkich testach immunoenzymatycznych, a jedynie na podstawie grubej kropli i cienkiego rozmazu.
    Źródło:
    Acta Scientiarum Polonorum. Zootechnica; 2012, 11, 1
    1644-0714
    Pojawia się w:
    Acta Scientiarum Polonorum. Zootechnica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    DSC Application for Microstructure Investigations of Medieval Cu Alloys
    Autorzy:
    Konieczny, J.
    Labisz, K.
    Głowik-Łazarczyk, K.
    Surma, S.
    Wierzbicki, Ł.
    Jurczyk, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/381124.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    scanning calorimetry DSC
    archaeometallurgy
    copper alloy
    excavation
    phase analysis
    kalorymetria skaningowa DSC
    archeometalurgia
    stop miedzi
    wyrobisko
    analiza fazowa
    Opis:
    Archaeometallurgical investigations presented in this work focus on analysing the microstructure as well as mechanical properties of artefacts from the17th in form of findings performed from cast iron as well as copper casts. The presented research results extend the up-to-date knowledge and present the analysis of structural compounds found in the microstructure of the artefacts from the time dating back to the late Middle Ages in the region around Czestochowa, Poland. The tested samples were found in earth in the city centre under the present marketplace. The excavation works were carried out in summer in the year 2009, and have resulted in the excavation of artefacts in form of copper block of the weight of several kg. The excavation action was led by a group of Polish archaeologists collaborating with the local authorities. The performed pre-dating of this element determines the age of the artefacts as the 17th century AD. The excavations that have been taking place since 2007 have widened the knowledge of the former Czestochowa. Historians of this town have suggested, that the found weight and traces of metallurgical activity suggest that the exposed walls were an urban weight. The weight is visible on the 18th century iconography. What was find on the Old Market indicates that there was a lush economic life before the Swedish invasion in this part of Poland. Some buildings lost their functions or were changed, others died in fires, but new places developed. To describe the microstructure, with its structural components, research was done using microscopy techniques, both of the light as well as electron microscopy (SEM), also chemical composition analysis was carried out using the EDS technique, as well as tool for phase analysis were applied in form of X-Ray Diffraction (qualitative analysis), especially for the reason to describe the phases present in the excavated material. This research will help to obtain new information in order to investigate further archaeometallurgical artefacts, extending the knowledge about middle age metallic materials its usage and manufacturing.
    Źródło:
    Archives of Foundry Engineering; 2018, 18, 2; 21-26
    1897-3310
    2299-2944
    Pojawia się w:
    Archives of Foundry Engineering
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-20 z 20

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies