Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Jankowiak, Mirosław" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 17
Tytuł:
Inflanty Polskie – reaktywacja zapomnianych Kresów
Autorzy:
Jankowiak, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969580.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Opis:
Recenzja książki:K. Zajas, Nieobecna kultura. Przypadek Inflant Polskich, Kraków 2008
Źródło:
Wielogłos; 2009, 1, 5-6; 166-172
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szlakiem białoruskich Poleszuków (raport z badań terenowych)
Autorzy:
Jankowiak, Mirosław
Grajewski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676947.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Polesia
Poleszuks
dialects of Polesia
Belorussian dialectology
Opis:
Tracing the Belorussian Poleszuks (a report on field research)The present article is a report on field research conducted in summer 2010 in order to collect dialectological material. 13 localities were researched altogether: Pinsk and 11 villages of the Pinsk district and one village of the Stolin district. During the interviews the following topics were discussed: the language situation in the village, issues of national identity, visions of Polesia and Poleszuks, traditions and customs, issues of confession, attitude towards the process of draining bogs or image of Poland and Poles. Belorussian linguists (e.g. A. Krywicki) take note of the fact that Polesia, despite frequent dialectological research, has not been described accurately enough by linguists. The rich material collected showed not only well-preserved dialects of Polesia of Ukrainian basis (slight influence mainly of the Russian language can be observed with people of the oldest generation) but also strong though disappearing spiritual and material culture of the inhabitants of Polesia. По следам белорусских полешуков (отчёт по итогам полевых исследований) Настоящая статья является рапортом полевых исследований, проведённых летом 2010 г. с целью сбора диалектологического материала. Исследование охватило 13 населённых пунктов – город Пинск, 11 деревень Пинского района и одну деревню Столинского района Брестской области Беларуси. В интервью затрагивались следующие темы: языковая ситуация в деревне, вопросы национального самосознания, образы Полесья и полешуков, традиции и обычаи, вопросы вероисповедания, отношение к процессу мелиорации, а также образ Польши и поляков. Белорусские филологи (напр. А. Кривицкий) обращают внимание на то, что несмотря на многочисленные диалектологические исследования, Полесье остаётся территорией, которая всё ещё недостаточно подробно описана языковедами. Собранный обширный материал показал не только хорошо сохранившиеся полесские диалекты с украинской основой (среди респондентов старшего поколения видны незначительные влияния в основном русского языка), но и до сих пор сильную, хотя и угасающую духовную и материальную культуру полешуков.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2011, 35
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
"Latvieši un Latvija" (Latvians and Latvia), chief editor: Jānis Stradiņš, Latvijas Zinātņu Akadēmija, Rīga, no. of pages: 526 (volume I), 559 (volume II), 479 (volume III), 814 (volume IV)
Autorzy:
Jankowiak, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676348.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Latvia
Latvians
Latvian history
culture
language
Opis:
In 2013 in Riga the monumental study entitled Latvieši un Latvija (Latvians and Latvia) was published. The book under review consists of four volumes: Latvians; Statehood in Latvia and the Latvian State – established and lost; The restored Latvian state; and Culture, education and science in Latvia. In the publication its authors presented articles showing the most important aspects for the Latvian nation, connected with history, national identity, language, culture and other aspects of the functioning of the Latvian statehood.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2014, 38; 315-322
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czym jest i co zawiera „Słownik mówionej polszczyzny pónocnokresowej”
What is ”A Dictionary of oral Polish language of the north-eastern borderland” and what does it include?
Autorzy:
Grek-Pabisowa, Iryda
Biesiadowska-Magdziarz, Beata
Jankowiak, Mirosław
Ostrówka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965799.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
dictionary
headword
meaning
Polish borderland dialects
hasło słownikowe
podhasło
polszczyzna północnokresowa
słownik
znaczenie
Opis:
A regional variety of the Polish language of the north-eastern borderland in both oral and written forms has been functioning in Belarus, Lithuania and Latvia (former Polish Livonia) for several centuries. In 2000, The Team for Research on the Polish Language of the North-Eastern Borderland of the Institute of Slavic Studies of PAS came up with an idea of creating A Dictionary of oral Polish language of the north-eastern borderland. First, publications containing patterns of the Polish language, credibly recorded, were collected. There were more and more new studies, and the material was enriched with many new lexemes as well as their new variants or better exemplifications. Therefore, the lexical collection continued and was completed in 2012. At the same time the team researchers carried out excerpting from earlier texts, choosing examples, searching for parallel forms of lexemes, blending the material in dictionary units, i.e. establishing the form of a dictionary entry. In this way the corpus of the dictionary was written, following a formula created by the team. The article presents methodology of creating the Dictionary, its material basis, short description of lexical items included and the content of an entry.
Regionalna odmiana polszczyzny północnokresowej w postaci języka mówionego i pisanego funkcjonowała na obszarze Białorusi, Litwy i Łotwy (dawne Inflanty Polskie) od kilku wieków. W roku 2000 w Zespole Badań Polszczyzny Północnokresowej IS PAN powstał pomysł opracowania Słownika mówionej polszczyzny północnokresowej. Przez pierwsze lata wyszukiwano i gromadzono publikacje zawierające zarejestrowane w sposób wiarygodny wzorce mowy polskiej na interesującym nas terenie. Nowych opracowań stale przybywało, materiał powiększał się o nowe leksemy lub ich nowe postaci czy lepszą egzemplifikację. Dlatego też uzupełnianie zbioru leksykalnego zamknięto datą publikacji wydanych w roku 2012. Równolegle z uzupełnieniami pochodzącymi z nowo pojawiających się prac prowadzono ekscerpcję z tekstów wcześniejszych, dobór przykładów, wyszukiwanie paralelnych postaci leksemów i scalanie materiałów w jednostki słownikowe, czyli ustalanie postaci hasła. W ten sposób powstał korpus Słownika, który opracowywano według ułożonej przez zespół formuły. Artykuł przedstawia metodologię tworzenia Słownika, jego podstawę materiałową, krótką charakterystykę leksyki, którą zawiera oraz zawartość artykułu hasłowego.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2014, 49; 277-301
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawozdanie z konferencji Polyslav XVII (Kijów 11–14 września 2013 roku)
Report of the conference Polyslav XVII (Kiev, 11–14 September 2013)
Autorzy:
Jankowiak, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/645170.pdf
Data publikacji:
2014-04-02
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
conference report
Polyslav
Slavic studies
Slavic languages
young Slavists
Opis:
The paper is a conference report. Young Slavists meet each other every year at the Polyslav conference. The previous meeting took place in Kiev and was organized by the Institute of Philology of the Taras Shevchenko National University in Kiev (Department of the Modern Ukrainian Language). Young linguists from 11 countries presented 68 reports associated with Slavic languages. The reports were related to almost all areas of linguistics.
Tekst jest sprawozdaniem z konferencji. Młodzi slawiści co roku spotykają się na konferencji Polyslav. Ostatnia z nich została zorganizowana przez Instytut Filologii Państwowego Uniwersytetu Kijowskiego im. Tarasa Szewczenki (Katedra Współczesnego Języka Ukraińskiego) w Kijowie. Młodzi slawiści z 11 krajów zaprezentowali 68 referatów opisujących języki słowiańskie. Referaty dotyczyły prawie wszystkich dziedzin językoznawstwa.
Źródło:
Adeptus; 2014, 3; 110-112
2300-0783
Pojawia się w:
Adeptus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Baltu valodu atlants. Leksika 1: Flora, red. D. Mikulėnienė, A. Stafecka, Vilnius: Lietuvių kalbos institutas, Latvijas universitātes Latviešu valodas institūts, 2013, 568 ss.
Autorzy:
Jankowiak, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676595.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Baltic languages and dialects
lexicon
dialectal atlases
Opis:
ReviewThis text is a review of the work entitled Baltu valodu atlants. Leksika 1: Flora (Eng. Atlas of the Baltic Languages. Lexis 1: Flora), published in Vilnius in 2013.The publication was prepared by linguists from the Institute of Latvian Language and the Institute of Lithuanian Language. The Atlas presents vocabulary from the second part of the 20th century on the territory of Latvia and Lithuania and partly of Belarus and Poland. The authors prepared 46 maps and descriptions of 26 words (connected with flora), which showed different phonetic variants of derivatives, linguistic parallels between the Latvian and Lithuanian dialects (lexical, semantic, geographical) and common Slavic-Baltic zone of interference. RecenzjaTekst jest recenzją pracy Baltu valodu atlants. Leksika 1: Flora, ktora została wydana w Wilnie w 2013 r. Publikację opracowali litewscy i łotewscy lingwiści z Instytutu Języka Litewskiego Akademii Nauk Litwy i Instytutu Języka Łotewskiego Uniwersytetu Łotewskiego w Rydze. W Atlasie zaprezentowano słownictwo z drugiej połowy XX w., funkcjonujące na obszarze Litwy, Łotwy a także częściowo Białorusi i Polski. Autorzy przedstawili 46 map i zaprezentowali opisy 26 nazw związanych z florą, ukazujących ich różne warianty fonetyczne oraz językowe paralele pomiędzy dialektami litewskimi i łotewskimi (leksykalne, semantyczne, geograficzne) oraz wspólną słowiańsko-bałtycką strefę kontaktów językowych.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2015, 39
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
XXI a. pradžios lietuvių tarmės: geolingvistinis ir sociolingvistinis tyrimas. Žemėlapiai ir jų komentarai, red. D. Mikulėnienė, V. Meiliūnaitė, Vilnius: Lietuvių kalbos institutas, Leidykla Briedis, 2014, 459 ss.
Autorzy:
Jankowiak, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676619.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
dialectology
Lithuanian dialectology
geolinguistics
Opis:
ReviewThis text is a review of the Lithuanian language monumental work entitled XXI a. pradžios lietuvių tarmės: geolingvistinis ir sociolingvistinis tyrimas. Žemėlapiai ir jų komentarai published in Vilnius in 2014. It is the result of long-lasting studies by famous linguists conducting research on the Lithuanian dialects, on the Polish language of the Northern Borderlands and on the Belarusian and Russian languages in Lithuania. The publication presents some theoretical aspects of contemporary dialectological research in Lithuania, geolinguistic research in Lithuania, geolinguistic situation of the Lithuanian dialects in the 21st century and the optimisation of the field study points, description of other languages and dialects spoken in Lithuania (the Polish and Russian languages, the Belarusian dialects) and the dynamics of dialectal changes. The publication under review is of paramount importance for the Lithuanian dialectology – not only enormous and valuable dialectal material was collected but also its professional linguistic analysis was carried out. RecenzjaTekst stanowi recenzję monumentalnej pracy litewskojęzycznej XXI a. pradžios lietuvių tarmės: geolingvistinis ir sociolingvistinis tyrimas. Žemėlapiai ir jų komentarai, która ukazała się w Wilnie w 2014 r. Jest ona efektem wieloletniej pracy znanych lingwistów badających gwary litewskie, polszczyznę północnokresową oraz języki białoruski i rosyjski na Litwie. W publikacji ukazano aspekty teoretyczne współczesnych badań dialektologicznych na Litwie, litewskie badania geolingwistyczne, sytuację geolingwistyczną litewskich dialektów w XXI w. i optymalizację punktów terenowych, a dalej opis innych języków i gwar występujących na Litwie (polszczyzna, rosyjski, gwary białoruskie) oraz dynamizm zmian dialektalnych. Recenzowana publikacja jest niezmiernie ważną pozycją dla litewskiej dialektologii. Zgromadzono w niej nie tylko ogromny i wartościowy materiał dialektalny, lecz przeprowadzono też jego profesjonalną analizę.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2015, 39
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leksyka pochodzenia bałtyckiego w mieszanych białorusko-rosyjskich gwarach południowej Pskowszczyzny (rejon Siebieża i Newla)
Autorzy:
Jankowiak, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676520.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
words of Baltic origin
mixed Belarusian-Russian dialects
borrowings
Pskov region
Opis:
The Vocabulary of Baltic Origin in Mixed Belarusian-Russian Dialects of the South Pskov Region (the Area of Sebezh and Nevel)The article discusses the issue of the vocabulary of Baltic origin which functions in contemporary mixed Belarusian-Russian dialects. It contains analysis of the vocabulary of dialects functioning in the southern part of Pskov region – in the area of Sebezh and Nevel which once were part of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The material basis was the author’s own recordings collected during a dialectological expedition carried out as a part of the TriMCo (Triangulation Approach for Modelling Convergence with a High Zoom-In Factor) project in 2014 as well as volumes of the Pskov regional dictionary (Псковский областной словарь).The southern part of Pskov region has been the place of contact of various languages and dialects (Russian, Belarusian, Lithuanian, Latvian, Polish, Yiddish). The Baltic vocabulary is connected mainly with the oldest layer of the lexis and concerns the traditional agriculture, farming, nature or features of people’s character and appearance. The material showed that the Belarusian dialect (now a mixture of Belarusian and Russian) helped to preserve words of Baltic origin. The number of words of Baltic origin is scant in those villages where there are Russian-speaking inhabitants and only few Belarusian language features. Interlocutors often highlight that they know a certain word only from their childhood and no-one describes things in that way. Leksyka pochodzenia bałtyckiego w mieszanych białorusko-rosyjskich gwarach południowej Pskowszczyzny (rejon Siebieża i Newla)W przedstawionym artykule została omówiona leksyka bałtyckiego pochodzenia, funkcjonująca we współczesnych gwarach mieszanych białorusko-rosyjskich. Przeanalizowano słownictwo gwar funkcjonujących w południowej części obwodu pskowskiego – w rejonie Siebieża i Newla, które wchodziły niegdyś w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego i Rzeczypospolitej. Za podstawę materiałową posłużyły nagrania własne autora, zebrane w trakcie ekspedycji dialektologicznej przeprowadzonej w ramach projektu TriMCO (Triangulation Approach for Modelling Convergence with a High Zoom-In Factor) w 2014 r. oraz wydane dotychczas tomy Regionalnego słownika pskowskiego (Псковский областной словарь – ПOC).Południowa część obwodu pskowskiego od setek lat jest obszarem stykania się różnych języków i dialektów (rosyjski, białoruski, litewski, łotewski, polski, jidysz). Słownictwo bałtyckie odnosi się w większości do najstarszej warstwy leksyki i dotyczy m.in. tradycyjnej uprawy roli, gospodarstwa, otaczającej przyrody czy cech charakteru i wyglądu człowieka. Zebrany materiał ukazał, że zachowaniu bałtyzmów sprzyjało funkcjonowanie na badanym obszarze gwary białoruskiej (obecnie mieszanej białorusko-rosyjskiej). Tam, gdzie mowa mieszkańców wsi ma charakter rosyjski, a cech białoruskich zachowało się niewiele, liczba bałtyzmów również jest znikoma, a rozmówcy nierzadko podkreślają, że dane słowo znają tylko z dzieciństwa i nikt już tak nie nazywa konkretnych przedmiotów.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2016, 40
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Strefy dialektalne języka białoruskiego jako przykład językowych kontaktów z sąsiednimi narodami
Autorzy:
Jankowiak, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/678565.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
dialectal zones of the Belarusian language
Belarusian dialectology
language contact
linguistic borderland
Opis:
Dialectal zones of the Belarusian language as an example of language contacts between neighbouring nationsThe article regards dialectal zones of the Belarusian language, which, as opposed to the traditional division into dialectal belts and dialectal groups, were marked out mainly on the basis of lexical and not grammatical features. While the traditionally delineated dialects indicate ethnographic unity of the Belarusian nation, dialectal zones present cultural and historical contacts with neighbouring nations. We can distinguish five zones: north-western (contacts with the Baltic languages, mainly with Lithuanian, and the Polish language of the northern borderland), south-eastern (contacts with Russian and Ukrainian), western (contacts with Polish), eastern (contacts with Russian) and central. Strefy dialektalne języka białoruskiego jako przykład językowych kontaktów z sąsiednimi narodami Artykuł traktuje o strefach dialektalnych języka białoruskiego, które, w odróżnieniu od tradycyjnego podziału na pasy dialektów i grupy gwarowe, zostały wyznaczone przede wszystkim w oparciu o cechy leksykalne, a nie gramatyczne. O ile tradycyjne dialekty wskazują na etnogenetyczną wspólnotę narodu białoruskiego, o tyle strefy dialektalne na kulturowo-historyczne kontakty z narodami sąsiednimi. Wyróżnia się pięć stref: północno-zachodnią (kontakt z językami bałtyckimi, głównie litewskim, i polszczyzną północnokresową), południowo-wschodnią (z rosyjskim i ukraińskim), zachodnią (z językiem polskim), wschodnią (z językiem rosyjskim) oraz centralną.
Źródło:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej; 2016, 51
2392-2435
0081-7090
Pojawia się w:
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja: Iryda Grek-Pabisowa, "Polskie wyspy gwarowe z przełomu XIX i XX wieku na Białorusi. Gwary późnego osadnictwa na Polesiu, Witebszczyźnie i Mohylewszczyźnie. Z wykazem słownictwa przedstawionym leksykograficznie", Warszawa: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, 2017
Autorzy:
Jankowiak, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676918.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
dialectology
Polish language of late settlement in Belarus
North Borderland Polish
lexicography
lexicology
Opis:
Review: Iryda Grek-Pabisowa, Polskie wyspy gwarowe z przełomu XIX i XX wieku na Białorusi. Gwary późnego osadnictwa na Polesiu, Witebszczyźnie i Mohylewszczyźnie. Z wykazem słownictwa przedstawionym leksykograficznie (Polish dialect islands in Belarus at the turn of the 20th century: Dialects of late settlement in Polesie, and the Vitebsk and Mogilev regions. With a lexicographic listing of vocabulary), Warszawa: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.This article is a review of the work entitled Polskie wyspy gwarowe z przełomu XIX i XX wieku na Białorusi. Gwary późnego osadnictwa na Polesiu, Witebszczyźnie i Mohylewszczyźnie. Z wykazem słownictwa przedstawionym leksykograficznie (Polish dialect islands in Belarus at the turn of the 20th century: Dialects of late settlement in Polesie, and the Vitebsk and Mogilev regions. With a lexicographic listing of vocabulary), published in electronic version in Warsaw in 2017. The volume is a result of long studies by renowned Polish linguist Professor Iryda Grek-Pabisowa. In her publication, the author characterised late Polish settlement on the territory of contemporary Belarus, available language sources as well as features of the subdialects (including East Slavic influences and comparisons with North Borderland Polish, polszczyzna północnokresowa). The second part of the volume consists of three dictionaries presenting Polish speech in Polesie and the Vitebsk and Mogilev regions. Recenzja: Iryda Grek-Pabisowa, Polskie wyspy gwarowe z przełomu XIX i XX wieku na Białorusi. Gwary późnego osadnictwa na Polesiu, Witebszczyźnie i Mohylewszczyźnie. Z wykazem słownictwa przedstawionym leksykograficznie, Warszawa: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk.Tekst stanowi recenzję pracy pt. Polskie wyspy gwarowe z przełomu XIX i XX wieku na Białorusi. Gwary późnego osadnictwa na Polesiu, Witebszczyźnie i Mohylewszczyźnie. Z wykazem słownictwa przedstawionym leksykograficznie, która ukazała się w wersji elektronicznej w Warszawie w 2017 roku. Jest ona efektem wieloletniej pracy znanej polskiej lingwistki – prof. dr hab. Irydy Grek-Pabisowej. W publikacji autorka scharakteryzowała późne osadnictwo polskie na ziemiach współczesnej Białorusi, dostępne źródła językowe, a także cechy tychże gwar (z uwzględnieniem wpływów wschodniosłowiańskich i porównaniem z polszczyzną północnokresową). Drugą część publikacji stanowią trzy słowniki prezentujące mowę Polaków na Polesiu, Witebszczyźnie i Mohylewszczyźnie.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2019, 43
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Północna grupa gwar białoruskich jako przykład związków z sąsiednimi grupami etnicznymi i językami
The Northern group of Belarusian subdialects as an example of relations with neighboring ethnic groups and languages
Паўночная група беларускіх гаворак як прыклад сувязей з суседнімі этнасамі і мовамі
Autorzy:
Jankowiak, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1932779.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
Tematy:
Belarusian dialectology
Belarusian subdialects
the North subdialectal group
contact between languages
Kryvičy
dialektologia białoruska
gwary białoruskie
grupa północna gwar białoruskich
kontakty międzyjęzykowe
Krywicze
беларуская дыялекталогія
беларускія гаворкі
паўночная група беларускіх гаворак
міжмоўныя сувязі
крывічы
Opis:
The article discusses the Northern subdialect group of the Northeastern Belarusian dialect, which is one of the least studied in terms of its structure and genesis. It is characterized primarily by a number of lexical and lexical-semantic features, typical not only for this area of Belarus, but linking it with Russian dialects and dialects of the Baltic languages. These features were formed in various historical periods: the oldest (from before the writing system appeared) include, among others, the so-called cokan'e and the preservation of the suffix -dl- forming the names of farm tools; the syncretism of noun endings probably dates back to to the general Russian period, while the pronouns íchny, jéjny and the verb forms jadzióm and dadzióm are newer innovations from the period of the formation of Belarusian dialects.
W artykule omówiona została północna grupa gwar północno-wschod¬niego dialektu języka białoruskiego, która należy do najsłabiej zbadanych tak pod względem struktury, jak i samej genezy. Charakteryzuje się przede wszystkim szere¬giem cech leksykalnych i leksykalno-semantycznych, typowych nie tylko dla tego obszaru Białorusi, ale łączących ją z gwarami rosyjskimi a także dialektami języków bałtyckich. Cechy te formowały się w różnych okresach historycznych – do najstarszych (z czasów sprzed piśmiennictwa) należą m. in. tzw. cokan’e oraz zachowanie sufiksu -dl- tworzącego nazwy przyrządów gospodarczych, synkretyzm końcówek rzeczowników odnosi się zapewne do okresu ogólnoruskiego, a z kolei zaimki íchny, jéjny a także formy czasowników jadzióm i dadzióm są no-wotworami językowymi z okresu formowania się dialektów białoruskich.
У артыкуле аналізуюцца гаворкі паўночнай групы паўночна-ўсходняга дыялекту беларускай мовы, якія з’яўляюцца найменш даследаванымі як з пункту гледжання структуры, так і паходжання. Яны характарызуюцца, прынамсі, шэрагам лексічных і лексічна-семантычных рыс, тыповых не толькі для гэтага абшару Беларусі, але і для суседніх рускіх гаворак, а такса-ма для дыялектаў балцкіх моў. Гэтыя рысы фармаваліся ў розныя гістарычныя перыяды – да найстарэйшых (з дапісьмовага перыяду) можам залічыць г. зв. цоканне і захаванне суфікса -дл , пры дапамозе якога ствараюцца назвы гаспадарчых прылад, сынкрэтызм канчаткаў назоўнікаў адносіцца праўдападобна да агульнарускага перыяда, а займеннікі іхны, ейны з’яў-ляюцца пазнейшымі інавацыямі з часоў фармавання беларускіх дыялектаў.
Źródło:
Acta Albaruthenica; 2021, 21; 207-217
1898-8091
Pojawia się w:
Acta Albaruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prasa białoruska międzywojennej Łotwy (przegląd wydawnictw)
Autorzy:
Jankowiak, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2081273.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Belarusians in Latvia
Belarusian press in Latvia
Belarusian language
K. Jezavitaŭ
S. Sacharaŭ
Białorusini na Łotwie
prasa białoruska na Łotwie
okres międzywojenny
język białoruski
K. Jezawitau
S. Sacharau
Беларусы Латвіі
беларуская прэса ў Латвіі
міжваенны перыяд
бела- руская мова
К. Езавітаў
С. Сахараў
Opis:
W prezentowanym artykule omówiono prasę białoruską, wydawaną na Łotwie w okresie międzywojennym (w latach 1920–1933). W dostępnych publikacjach zazwyczaj odnajdujemy jedynie wzmianki o tym, że gazety i periodyki białoruskojęzyczne wychodziły w Rydze czy Dyneburgu, wymienia się je z nazwy, dając ogólną informację, albo analizuje konkretny aspekt (język tekstów czy wybrane zagadnienie poruszane na łamach prasy). Zamierzeniem autora była prezentacja szerszego opisu każdego z drukowanych wydań, z możliwie jak najpełniejszą informacją o jego redakcji, autorach, tematyce czy miejscu wydawania. Drugim ważnym zagadnieniem było ukazanie uwarunkowań polityczno-społeczno-kulturalnych, które wpływały na funkcjonowanie mniejszości białoruskiej na Łotwie i m. in. tworzenie nowych gazet i wydań periodycznych w języku białoruskim oraz ich druk. Autor przeprowadził w tym celu kwerendę biblioteczną w Rydze (Biblioteka Narodowa Łotwy), w Londynie (Białoruska Biblioteka i Muzeum im. Franciszka Skaryny) oraz w Pradze (Biblioteka Słowiańska Biblioteki Narodowej w Czechach). Powoływanie nowych gazet i periodyków, częstotliwość ich wychodzenia uzależnione były przede wszystkim od możliwości finansowych białoruskich organizacji i ich aktywności a także bieżących wydarzeń politycznych (jak np. tzw. „Białoruski proces” czy wprowadzenie w 1934 r. rządów autorytarnych K. Ulmanisa). Największe znaczenie odegrała prasa, której redaktorami byli najbardziej aktywni działacze (m.in. K. Jezawitau i S. Sacharau), a które wydawane były przez największe organizacje białoruskie (np.: Голас беларуса, Беларуская школа ў Латвіі oraz Школьная праца). Większość prasy wychodziło nieregularnie i/lub tylko w jednym lub kilku numerach.
The presented article describes the Belarusian press that was published in Latvia in the interwar period (1920–1933). The available publications usually only mention that Belarusian-language newspapers were published in Riga or Daugavpils, were mentioned by name, provided general information, or analysed a specific aspect (the language of the texts or some issue raised in the press). The author’s intention is to provide a broader description of each of the printed newspapers with the fullest possible information about their editorial office, authors, subject matter, or place of publication. The second important issue was to show the political, social, and cultural conditions that influenced the functioning of the Belarusian minority in Latvia and, inter alia, creating new newspapers in Belarusian and publishing them. For this purpose, the author conducted a library query in Riga (The National Library of Latvia), in London (Francis Skaryna Belarusian Library and Museum) and in Prague (Slavonic Library of the National Library in the Czech Republic). The creation of new newspapers and the frequency of their appearances depended primarily on the finances of Belarusian organizations and their activity as well as current political events (such as the so-called “Belarusian trial” and the introduction of authoritarian rule by K. Ulmanis in 1934). The most important were the newspapers edited by the most active activists (K. Jezavitaŭ and S. Sakharaŭ) and published by the largest Belarusian organizations (newspapers: Голас беларуса, Беларуская школа ў Лавтвіі and Школьная праца). Most of the newspapers were published irregularly and/or only one or a few issues were published.
артыкуле аналізуецца беларуская прэса, якая выходзіла ў Латвіі ў міжваенны перыяд (1920–1933 гг.). У даступных публікацыях пераважна толькі ўзгадваецца, што беларускамоўныя перыядычныя выданні друкаваліся ў Рызе і Даўгаўпілсе, пералічваюцца іх назвы, падаецца агульная інфармацыя або аналізуецца канкрэтны аспект (напрыклад, мова тэкстаў або выбраная тэматыка, якая закраналася ў друкаваных там артыкулах). Мэта аўтара – стварыць разгорнутую характарыстыку перыядычных выданняў, даць, па магчымасці, падрабязную інфармацыю пра рэдакцыю, аўтараў, тэматыку і месца друку. Другі важны аспект публікацыі – паказаць палітычныя і грамадска-культурныя перадумовы, якія мелі ўплыў на функцыянаванне беларускай меншасці ў Латвіі і, паміж іншымі, выданне новых газет на беларускай мове, а таксама іх друк. З мэтай сабраць усю беларускамоўную прэсу аўтар працаваў у Нацыянальнай бібліятэцы Латвіі ў Рызе, Бібліятэцы і Музеі імя Францішка Скарыны ў Лондане, а таксама Славянскай бібліятэцы Нацыянальнай бібліятэкі Чэхіі. Стварэнне новых перыядычных выданняў і частотнасць іх друку залежыла, перад усім, ад наяўных матэрыяльных сродкаў і актыўнасці беларускій арганізацый, а таксама ад актуальных палітычных падзеяў (як, напрыклад, т.зв. „Беларускі працэс” або ўвядзенне аўтарытарнага рэжыму К. Улманісам у 1934 г.). Вялікае значэнне мелі перыядычныя выданні, якіх рэдактарамі былі найбольш актыўныя грамадскія дзеячы (напр. К. Езавітаў, С. Сахараў), і якія выдаваліся беларускімі арганізацыямі з колькаснай перавагай (напр.: „Голас беларуса”, „Беларуская школа ў Латвіі” і „Школьная праца”). Большая частка газет друкавалася нерэгулярна і/або абмяжоўвалася адным або некалькімі нумарамі.
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2021, 15; 11-31
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z badań nad łotewską leksyką gwarową
From the Research on Latvian Dialectal Lexis
Autorzy:
Jankowiak, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38454102.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
język łotewski
dialekty łotewskie
leksyka
leksyka z zakresu rybołówstwa
Latvian language
Latvian dialects
lexis
fishing vocabulary
Opis:
This article is a review of the work entitled Zvejasrīku nosaukumi latvijas piekrastē [Names of Fishing Gear on the Latvian Coast], written by the Latvian linguist from Liepāja – Benita Laumane. The study consists of two major parts. The first one, divided into thematic sections, presents the vocabulary related to coastal sea fishing (1: Sea fishing and fishing gear; 2: Hook gear; 3: The organisation of fishing; 4: Fish processing). The second part is devoted to the linguistic characteristics of the lexemes under discussion (phonetics, grammar, etymology, geographical extent).
Tekst stanowi recenzję książki pt. Zvejasrīku nosaukumi latvijas piekrastē [Nazwy narzędzi połowowych na wybrzeżu łotewskim], napisanej przez łotewską lingwistkę z Lipawy, Benitę Laumane. Badaczka wydzieliła w monografii dwie podstawowe części. W pierwszej, z podziałem na grupy tematyczne, opisała słownictwo związane z przybrzeżnym rybołówstwem morskim (1. Rybołówstwo morskie i sprzęt połowowy; 2. Sprzęt rybacki; 3. Organizacja życia rybackiego; 4. Przetwórstwo ryb). Część druga poświęcona została charakterystyce językowej omawianych leksemów (fonetyka, gramatyka, etymologia, zasięg geograficzny).
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2021, 45
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 17

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies