Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Janiszewska, Anna." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 37
Tytuł:
Gospodarka przestrzenna - definicje i powiązania z innymi naukami
Space Economy – Definitions and Relationship to Other Disciplines
Autorzy:
Janiszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26469694.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:
Space – Society – Economy; 2009, 09; 11-21
1733-3180
2451-3547
Pojawia się w:
Space – Society – Economy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Starzenie się ludności w polskich miastach
Autorzy:
Janiszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1040789.pdf
Data publikacji:
2019-09-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
proces starzenia się
miasta małe
miasta średnie
miasta duże
indeks starości demograficznej
wskaźnik starzenia się demograficznego
ageing process
small towns
large towns
cities
demographic dependency ratio
index of demographic ageing
Opis:
Mieszkańcy miast w Polsce stanowią ponad 60% ludności kraju. W systemie osadniczym naszego kraju występuje wykształcona, kilkustopniowa struktura hierarchiczna miast, a stolica kraju odznacza się niewielką, na tle innych krajów europejskich, przewagą nad innymi ośrodkami regionalnymi. Rozmieszczenie miast, zwłaszcza małych i średniej wielkości, jest równomierne w przestrzeni. Te cechy systemu osadniczego wskazują, że jest to system policentryczny. Obserwowane od kilkudziesięciu lat przemiany demograficzne w Polsce, w tym także starzenie się ludności, dotyczą mieszkańców miast zarówno dużych, średnich, jak i małych. Jednak poziom starzenia się mieszkańców miast różnej wielkości, a także dynamika tego procesu są zróżnicowane przestrzennie. Głównym celem opracowania jest określenie poziomu i dynamiki starzenia się mieszkańców miast małych, średnich oraz dużych w Polsce.
The inhabitants of cities and towns constitute more than 60% of the Polish population. The settlement system of Poland has a developed, multi-stage, hierarchical, urban structure, and the capital city has little advantage over other regional centres as compared with other European countries. Cities and towns, especially the latter, are evenly distributed over the area of the country. These features of the settlement system indicate its polycentrism. The demographic changes that have been observed in Poland for several decades, including population ageing, concern the inhabitants of cities, as well as large and small towns. However, both the level of population ageing in the urban units of varying sizes and the dynamics of this process are spatially diverse. The main purpose of this work is to determine the level and dynamics of population ageing in cities, large towns and small towns in Poland.
Źródło:
Space – Society – Economy; 2019, 29; 45-69
1733-3180
2451-3547
Pojawia się w:
Space – Society – Economy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The second demographic transition in Europe and its implications
Drugie przejście demograficzne w Europie i jego implikacje
Autorzy:
Janiszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691582.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
-
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie wybranych przemian demograficznych w krajach europejskich dotyczących drugiego przejścia demograficznego. W opracowaniu zaprezentowano wybrane charakterystyki demograficzne dla krajów europejskich i ich przestrzenne zróżnicowanie. Biorąc pod uwagę wybrane wskaźniki ilościowe dokonano porównania przebiegu zmian demograficznych w krajach europejskich według długoletniego politycznego podziału Europy na Wschód i Zachód. Przemiany demograficzne, które rozpoczęły się w Europie Północnej i Zachodniej po kilku dziesięciu latach objęły pozostałe części kontynentu. W krajach wschodnio i środkowoeuropejskich przebieg tych procesów był krótki, ale niezwykle dynamiczny. Właśnie tam obserwujemy kryzys demograficzny, u którego podłoża leżą głębokie przemiany tworzenia i rozpadu rodziny. Potwierdziła to analiza dostępnych materiałów statystycznych. Wynika z niej obraz bardzo zróżnicowanej przestrzennie Europy pod względem przemian matrymonialno-reprodukcyjnych. Dawny podział polityczny Europy na Wschód i Zachód, dziś ma inny wymiar i jest to efekt już nie ideologiczny, a demograficzny. Bezpośrednią implikacją tego stanu rzeczy są rozpoczęte procesy depopulacyjne, które w największym stopniu dotykają krajów postkomunistycznych.
-
Źródło:
Space – Society – Economy; 2013, 12; 21-41
1733-3180
2451-3547
Pojawia się w:
Space – Society – Economy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem jakości życia ludzi starych w dokumentach międzynarodowych i krajowych
The Issue of the Quality of Life of the Elderly in the International and National Documents
Autorzy:
Janiszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691807.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
dokumenty ONZ
WHO
UE
jakość życia
stan zdrowia
documents of UN
EU
quality of life
health state
Opis:
The work presents an overview of selected documents prepared by international organizations and institutions which shows that the issue of improving the inhabitants’ quality of life has been approached numerous times since the 1950s. The documents focused on the issue of decent living meant to fulfil people’s basic existential needs. The last of the documents quoted, the 2030 Agenda for Sustainable Development, discusses the issue of the promotion of the broadly-understood prosperity for all people of all ages. The issues of the health of the elderly and the improvements thereto are also frequently discussed in the documents of international organizations and institutions. A particular attention, in this case, is paid to the promotion of a healthy lifestyle and health-improving behaviours. The purpose of the work is to determine the actions and solutions undertaken by international, national and EU initiatives directed at the elderly and intended to improve their quality of life.
W opracowaniu dokonano przeglądu wybranych dokumentów organizacji i instytucji międzynarodowych i wykazano, że problem poprawy jakości życia obywateli był podnoszony już od lat 50. ubiegłego wieku. Zwracano w nich uwagę na godziwe życie, zapewniające mieszkańcom naszego globu zaspokojenie podstawowych potrzeb egzystencjalnych. W ostatnim z przytaczanych dokumentów, tj. w Agendzie na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju 2030 podnoszona jest kwestia promocji szeroko rozumianego dobrobytu dla wszystkich ludzi w każdym wieku. Dużo miejsca w dokumentach organizacji i instytucji międzynarodowych i krajowych zajmuje kwestia stanu zdrowia osób starszych i jego poprawy. Szczególną uwagę zwraca się w tym przypadku na upowszechnianie stylu życia i zachowań sprzyjających zdrowiu.Celem opracowania jest wskazanie działań i rozwiązań, jakie są wyznaczane i podejmowane w inicjatywach międzynarodowych, unijnych i krajowych skierowanych do ludzi starszych i zmierzające do poprawy ich jakości życia.
Źródło:
Space – Society – Economy; 2015, 14; 63-81
1733-3180
2451-3547
Pojawia się w:
Space – Society – Economy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz starości demograficznej w krajach UE a stan zdrowia jej mieszkańców
The Image of Demographic Old Age in the Countries of EU and the Health of Its Inhabitants
Autorzy:
Janiszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691815.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
starzenie się ludności
stan zdrowia ludności
subiektywna ocena stanu zdrowia
kraje UE 28
population ageing
population health state
subjective assessment of health state
28 countries of EU
Opis:
Population ageing has been observed in the 28 countries of the EU for many years. It is a spatially diverse process. The growing percentage of the elderly people influences the health of societies. The health state of the elderly is, among the factors influencing their quality of life, a crucial element associated with the need for the subjective feeling of satisfaction with a fulfilment of the health potential and an active social life. The purpose of the work is to present the selected aspects of the ageing process in the countries of the EU and the selected aspects of the characterisation of the EU inhabitants aged 65 and above in terms of health.
W krajach UE 28 obserwujemy od wielu lat starzenie się ludności. Jest to proces zróżnicowany przestrzennie. Powiększanie się odsetka ludzi starych nie pozostaje bez wpływu na sytuację zdrowotną społeczeństw. Wśród czynników wpływających na jakość życia ludzi starych, ich stan zdrowia jest elementem bardzo istotnym, związanym z potrzebą subiektywnego odczuwania satysfakcji ze swojego pełnego potencjału zdrowotnego i pełnienia aktywnego życia społecznego. Celem opracowania jest zaprezentowanie wybranych aspektów procesu starzenia się ludności krajów unijnych oraz wybranych aspektów zdrowotnej charakterystyki mieszkańców powyżej 65. roku życia w krajach unijnych.
Źródło:
Space – Society – Economy; 2015, 14; 25-48
1733-3180
2451-3547
Pojawia się w:
Space – Society – Economy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Senior-oriented policy for the ageing society of the city of Łódź
Autorzy:
Janiszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/582342.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
social policy
senior-oriented policy
ageing of society
demographic rate of ageing, Łódź
Opis:
The article explores the issue of senior-oriented policy carried out in Łódź. Actions undertaken as part of this policy are especially crucial in contemporary times due to the major demographic changes occurring in the city. The article discusses selected demographic problems of the city, including the ageing of the society, showing their changeability in time and space. The juxtaposition of the spatial arrangement of the facilities which undertake actions benefitting the elderly with the areas of high concentration of seniors’ homes shows that the access to the former is satisfactory. On the other hand, taking into account the range of actions related to the senior-oriented policy, a unique innovativeness in regards to the issue does not appear to distinguish the city of Łódź from other cities.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2018, 510; 75-89
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemiany form życia małżeńsko-rodzinnego w województwie łódzkim
Autorzy:
Janiszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/471374.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
forms of marital and family life
the Łódź Voivodeship
matrimonial phenomena
reproductive phenomena
formy życia małżeńsko-rodzinnego
województwo łódzkie
zjawiska matrymonialne
zjawiska prokreacyjne
Opis:
Rodzina postrzegana jest w wielu społeczeństwach jako wartość zajmująca wysokie miejsce w hierarchii, zdecydowanie wyprzedzając inne wartości, takie jak kariera zawodowa, samorealizacja czy życie towarzyskie. W Polsce pozycja rodziny była zawsze bardzo wysoka, wyższa nawet niż w innych krajach Europy Wschodniej. Zmiana ustrojowa zapoczątkowana w 1989 r. niewiele w tej materii zmieniła. Jednocześnie zmienia się koncepcja rodziny: z jednej strony umacnia się dążenie do rodziny pełnej, złożonej z pary rodziców i dzieci, z drugiej zaś – rośnie liczba osób dostrzegających konieczność zmodyfikowania form życia rodzinnego, podkreślająca prawo osób żyjących w rodzinie do samorealizacji. Oznacza to spadek akceptacji jej tradycyjnych form.W artykule zaprezentowano przemiany form życia małżeńsko-rodzinnego w województwie łódzkim wykorzystując dostępne dane statystyczne pochodzące z dwóch ostatnich spisów powszechnych (2002 i 2011). Celem opracowania jest pokazanie przestrzennego zróżnicowania (według powiatów) przemian demograficznych dotyczących obszaru przemian rodziny (jej formy i składu). Z przeprowadzonej analizy danych statystycznych wynika, że przemiany zjawisk matrymonialno-prokreacyjnych w województwie łódzkim są wyraźnie zróżnicowane w podziale miasto/wieś. Należy podkreślić, że dynamika przemian była większa w powiatach bardziej „wiejskich” niż „miejskich”.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica; 2016, 10
2084-5456
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Feminizacja i maskulinizacja rynków pracy w krajach UE a polityka spójności
Autorzy:
Janiszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/583877.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
feminizacja
maskulinizacja
rynki pracy
polityka spójności
kraje UE
Opis:
Artykuł podejmuje problematykę nierówności płci na rynkach pracy krajów europejskich. W opracowaniu zwrócono uwagę na wybrane aspekty związane z rynkiem pracy, a ich dobór, choć subiektywny, był podyktowany ich znaczeniem i wpływem na rozwój gospodarczy. Analiza danych statystycznych (desk research) wzbogacona o metody kartograficzne umożliwiła pokazanie zróżnicowania przestrzennego nierówności płci na rynkach pracy UE28. Polityka spójności UE, w tym m.in. przeciwdziałanie zjawisku wykluczenia społecznego oraz zwiększenie dostępu i uczestnictwa kobiet na rynku pracy, ma przyczynić się do ograniczenia tych niekorzystnych zjawisk.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 465; 60-70
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polityka imigracyjna Australii
Autorzy:
Janiszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/582595.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Tematy:
polityka imigracyjna
ruch migracyjny
ludność
White Australia
multikulturalizm
Związek Australijski
Opis:
W artykule podjęta została problematyka związana z polityką imigracyjną Australii, a szczególnie aspekty tej polityki, które wpływają na kształtowanie się potencjału ludnościowego i jego struktury. Przedstawiono ewolucję poglądów, rozwiązań prawnych i działań Związku Australijskiego, które doprowadziły do zarzucenia polityki White Australia i wprowadzenia polityki wielokulturowości. Celem artykułu było także określenie wpływu ruchu migracyjnego na rozmiary zasobów ludnościowych Australii.
Źródło:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu; 2017, 498; 112-121
1899-3192
Pojawia się w:
Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Małżeństwa vs związki nieformalne w opiniach młodych mieszkańców Łodzi
Marriage vs. informal relationships as viewed by young inhabitants of Łódź
Autorzy:
Janiszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691549.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
-
Opis:
In this article, I present the opinions of young inhabitants of Łódź regarding marriage and civil partnerships in the context of matrimonial behaviour of the inhabitants of Łódź.I complemented the analysis of statistical material with a survey study. I selected surveyees on purpose to acquire the opinions of people entering the stage in their lives related to matrimonial behaviours. The choice to conduct the study on the inhabitants of a city with the third largest population in Poland was also intentional. This was supported by the values of the indicators of demographic transformations which confirmed the growing changes in Łódź since the beginning of the Polish transformation in the 1980s.The results indicate that young inhabitants of Łódź display openness towards new demographic phenomena, but, in some aspects, they support traditional values. Undeniably, the surveyees are three times more likely to permit cohabitating relationships than to dismiss them. At the same time, they treat their current informal relationships as trial relationships rather than a way of living in the future. They mostly declare they want to enter into marriage rather than into informal relationships. This indicates that marriage as an institution is not threatened by cohabitating relationships even though the scope of the phenomenon will increase.
-
Źródło:
Space – Society – Economy; 2013, 12; 185-211
1733-3180
2451-3547
Pojawia się w:
Space – Society – Economy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zróżnicowanie przestrzenne starzenia się ludności na świecie
The Worldwide Spatial Diversity in Population Ageing
Autorzy:
Janiszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/657404.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
starzenie się społeczeństw
ludzie starzy
zróżnicowanie przestrzenne
świat
kontynenty
population ageing
elderly people
spatial diversity
world
continents
Opis:
The ageing of populations is a currently global process which occurs in almost all regions of the world, although it is uneven in different countries. Doubtlessly, the changes in demographic behaviours observed at present contribute to the growing thereof, yet the process itself started much earlier. The work analyses statistical data and confirms that the most intense demographic ageing has been occurring for half a century in Europe. However, it needs to be mentioned that the dynamics of population ageing in Europe ever since the 1990s has been lower than in Central and South America or Asia which signifies the spreading of this phenomenon onto other continents. The main purpose of this work was to present the spatial diversity of population ageing in the world, sorted by continents and countries.
   Starzenie się ludności jest procesem, który obecnie ma zasięg globalny i dotyczy niemal wszystkich regionów świata, choć przebiega bardzo nierównomiernie w skali poszczególnych krajów. Niewątpliwie obserwowane współcześnie przemiany zachowań demograficznych przyczyniają się do pogłębiania rozmiarów tego zjawiska, niemniej jednak sam proces rozpoczął się dużo wcześniej. W opracowaniu poddano analizie dane statystyczne i potwierdzono, że najwyższy poziom starości demograficznej występuje już od pół wieku na kontynencie europejskim. Należy jednak stwierdzić, że dynamika starzenia się ludności w Europie począwszy od lat dziewięćdziesiątych jest niższa niż w Ameryce Środkowej i Południowej czy w Azji, co oznacza rozprzestrzenianie się tego zjawiska na inne kontynenty. Głównym celem opracowania jest pokazanie zróżnicowania przestrzennego starzenia się ludności na świecie według kontynentów i krajów.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica; 2017, 5, 331; 91-113
0208-6018
2353-7663
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The spatial nature of matrimonial behaviours
Przestrzenny charakter zachowań matrymonialnych
Autorzy:
Janiszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/965424.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
matrimonial behaviours
marital selection
behavioural geography
zachowania matrymonialne
dobór małżeński
geografia behawioralna
Opis:
The work presents a research approach of behavioural geography to the analysis of man’s spatial behaviours. Matrimonial behaviours constitute those which are influenced to a greater degree by behavioural factors (social status, education, nationality, religion) than spatial factors. Although in the process of marital selection, the future spouse’s spatial features are important during selection, other features, such as demographic and social ones are also taken into consideration. This study presents selected theoretical approaches to marital selection. Yet another purpose thereof is to present and exemplify the spatial dimension of marital selection in Poland on different levels: of voivodeships, of city-village units and of cities (on the example of Łódź).
Artykuł podejmuje problematykę aspektów przestrzennych zachowań matrymonialnych. Zachowania matrymonialne należą do tych, na które w większym stopniu wpływają czynniki behawioralne (status społeczny, wykształcenie, narodowość, religia) niż czynniki przestrzenne. Niemniej jednak, w procesie doboru małżeńskiego cechy przestrzenne przyszłego współmałżonka są istotne przy podejmowaniu decyzji, obok innych cech partnerów, takich jak cechy demograficzne i społeczne. W artykule przedstawiono wybrane podejścia teoretyczne odnoszące się do doboru małżeńskiego. Celem artykułu było także zaprezentowanie przestrzennego wymiaru doboru małżeńskiego w Polsce w różnych przekrojach: województw, jednostek miasto–wieś oraz miasta (przykład Łodzi).
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica; 2016, 23
1508-1117
2353-4826
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Drugie przejście demograficzne w dużych miastach w Polsce i jego implikacje
The Second Demographic Transition in Large Cities in Poland and Its Implications
Autorzy:
Janiszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2109553.pdf
Data publikacji:
2022-06-10
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
drugie przejście demograficzne
formy życia małżeńsko-rodzinnego
zjawiska matrymonialne
zjawiska prokreacyjne
duże miasta
the second demographic transition
forms of marital and family life
matrimonial phenomena
reproductive phenomena
big cities
Opis:
Przeobrażenia współczesnych społeczeństw, w tym szeroko rozumiana modernizacja, wywierają wpływ na socjologiczno-psychologiczny i demograficzny obraz rodziny. W koncepcjach wyjaśniających przemiany zjawisk matrymonialnych i prokreacyjnych akcentuje się indywidualność osób, ich emocje, uczucia, specyficzne potrzeby, a nie tylko pojmowanie rodzin w kategoriach instytucji i interesu. Teorią opisującą współczesne przemiany w obszarach małżeńskości i rozrodczości jest koncepcja drugiego przejścia demograficznego, sformułowana przez Dirka van de Kaa i Rona Lesthaeghe na przełomie lat 70. i 80. ubiegłego wieku. W wyjaśnianiu znaczenia czynników sprzyjających odraczaniu małżeńskości i rozrodczości odniesiono się także do ekonomicznych i socjologicznych koncepcji związku partnerskiego i małżeńskiego oraz wzrostu preferencji do ograniczania liczby potomstwa. W artykule zaprezentowano przemiany form życia małżeńsko-rodzinnego w miastach przy wykorzystaniu dostępnych danych statystycznych z lat 1990–2019. Celem opracowania była identyfikacja i ocena zmian w obszarze zachowań matrymonialnych i prokreacyjnych w miastach w Polsce, w tym szczególnie w dużych ośrodkach miejskich. Z przeprowadzonej analizy danych statystycznych wynika, że przemiany zjawisk matrymonialno-prokreacyjnych są zróżnicowane w czasie i przestrzeni. Otrzymane wyniki analizy zjawisk matrymonialnych i prokreacyjnych w dużych miastach potwierdziły wnioski z innych badań, ale też dostarczyły nowych spostrzeżeń w zakresie zmian w zachowaniach demograficznych. Występujące na początku okresu transformacji wyraźne dysproporcje w dynamice przemian demograficznych w miastach różnej wielkości ulegają osłabieniu. W wielu obszarach zmian matrymonialno-prokreacyjnych tempo przeobrażeń jest obecnie większe w miastach średniej wielkości. Potwierdzono również utrwalony od lat podział kraju na wschód, południowy wschód oraz zachód i północ, które są odmienne pod względem zachowań demograficznych. Niemniej jednak to mieszkańcy dużych aglomeracji miejskich najszybciej przyswajają nowe wzorce zachowań, stąd zróżnicowanie przestrzenne form życia małżeńsko-rodzinnego nie w pełni pokrywa się z ww. układem przestrzennym. Bezpośrednią implikacją współczesnych przemian ludnościowych związanych z drugim przejściem demograficznym są procesy depopulacyjne i przeobrażenia struktury demograficznej, szczególnie w zakresie niekorzystnych trendów starzenia się społeczeństwa oraz niskiego wskaźnika urodzeń. Pogłębianie się ubytku demograficznego w większości ośrodków miejskich oraz starzenie się społeczeństwa wymusza prowadzenie polityki miejskiej zorientowanej na trudności związane z tą sytuacją. Wyzwania demograficzne mają wymiar strukturalny i ogólnokrajowy, stąd przede wszystkim winny być przedmiotem zainteresowania polityki demograficznej i społecznej państwa. Nie oznacza to jednak, że nie powinny być one również brane pod uwagę w przypadku polityki miejskiej – rozumianej jako terytorialny wymiar zarówno polityk państwa wobec zagadnienia rozwoju miast, jak i polityk rozwojowych prowadzonych przez poszczególne miasta.
The transformations of contemporary societies, including the broadly understood modernisation, have an impact on the sociological, psychological, and demographic image of the family. The concepts explaining the transformations of matrimonial and procreation phenomena emphasise the individuality of people, their emotions, feelings, specific needs, as well as the understanding of families in terms of institutions and interests. The theory explaining contemporary changes in the areas of marriage and reproduction is the concept of the second demographic transition, formulated by Dirk van de Kaa and Ron Lesthaeghe at the turn of the 1970s and 1980s. In explaining the importance of factors favouring the postponement of marriage and reproduction, reference was also made to the economic and sociological concepts of civil partnership and marriage, and the increase in preferences to limit the number of children. The article presents the changes in the forms of marriage and family life in cities, using the available statistical data in the period of 1990–2019. The aim of the study was to identify and assess changes in the area of the matrimonial and reproductive behaviour in cities in Poland, especially in large urban centres. The analysis of statistical data shows that the transformations of matrimonial and procreation phenomena vary in time and space. The results obtained from the analysis of matrimonial and reproductive phenomena in large cities confirmed the conclusions of other studies, but also provided new insights into changes in demographic behaviour. The clear disproportions in the dynamics of demographic changes in cities of various sizes, occurring at the beginning of the transformation period, are weakening. In many areas of matrimonial and reproductive changes, the pace of change is currently higher in medium-sized cities. The division of the country into the east, the south-east, the west, the and north which have been different in terms of demographic behaviour – has been confirmed for years. Nevertheless, it is the inhabitants of large urban agglomerations that assimilate new patterns of behaviour the fastest, which is why the spatial differentiation of the forms of marital and family life does not fully correspond to the above-mentioned spatial arrangement. Depopulation processes and the transformations of the demographic structure are a direct implication of contemporary population transformations related to the second demographic transition, especially in terms of unfavourable trends in the ageing of the society and low birth rate. The deepening demographic decline in most urban centres and the ageing of the society forces us to pursue an urban policy which would be focused on the challenges related to this situation. Demographic challenges are of a structural and countrywide dimension, hence they should primarily be of interest to the demographic and social policy of the state. This does not mean, however, that they cannot also be taken into account in the case of urban policy – understood as the territorial dimension of both state policies regarding urban development and development policies conducted by individual cities.
Źródło:
Space – Society – Economy; 2022, 33; 7-40
1733-3180
2451-3547
Pojawia się w:
Space – Society – Economy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Diagnozy współczesności. Przedruk z „Kultury Współczesnej” 2–3(28–29)/2001
Diagnoses of the present. Reprint from "Kultura Współczesna" 2–3(28–29)/2001
Autorzy:
Zeidler-Janiszewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1857396.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Narodowe Centrum Kultury
Źródło:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2018, 100; 12-13
1230-4808
Pojawia się w:
Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 37

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies