Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Hentschel, Gerd" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    Germanizmy w języku białoruskim mające polskie ekwiwalenty: ich liczebność w ujęciu diachronicznym i charakterystyka jakościowa
    German loans in Belarusian with equivalents in Polish: quantities in time and questions of their qualitative characteristics
    Autorzy:
    Hentschel, Gerd
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459334.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    kontakt językowy
    zapożyczenia leksykalne
    białoruski
    polski
    rosyjski
    niemiecki
    language contact
    lexical borrowings
    Belarusian
    Polish
    Russian
    German
    Opis:
    In Belarusian, different types of German loans are found. However, most of them did not come directly from German, but were passed on to Belarusian by other languages such as Polish, or later in history, Russian. In many cases, the path is unclear, especially with German loans found in all three Slavic languages mentioned. Apart from this, some of the (alleged) Germanisms are already loans in German itself, and hence could have taken different ways into Belarusian. This paper criticises older studies which comment on quantitative aspects of German loans in Belarusian, neglecting the “etymological” heterogeneity of the elements. Instead, an (approximate) quantitative analysis of German loans in Belarusian is offered, concentrating on those elements with Germanic etymology most probably mediated by Polish, the undoubtedly largest subset of Germanisms in Belarusian.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2017, 12; 120-129
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Белорусская «трасянка» и украинский «суржик»: oб основных различиях в степени влияния русского языка
    Autorzy:
    Hentschel, Gerd
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/604762.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
    Opis:
    The article presents a comparison of two post-Soviet mixed languages basing on Russian and other East Slavonic languages: Ukariniana (Surzhik) and Belarussian (Trasyanka). The author considers the role of Russian influence in the process of forming new hybrid language forms.
    Źródło:
    Przegląd Rusycystyczny; 2018, 2
    0137-298X
    Pojawia się w:
    Przegląd Rusycystyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Głos w sprawie aktualnego stanu użycia zapożyczeń niemieckich we współczesnym etnolekcie śląskim i postaw językowych jego użytkowników (raport wstępny z projektu badawczego)
    On the Use of German Loan Words in Silesians’ Contemporary Ethnolect and Their Linguistic Attitudes (a Working Paper from a Research Project)
    Autorzy:
    Hentschel, Gerd
    Fekete, István
    Tambor, Jolanta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/468397.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Silesian ethnolect
    German loans
    language attitudes
    subjective frequency
    codification
    etnolekt śląski
    germanizmy
    postawy językowe
    subiektywna frekwencja
    kodyfikacja
    Opis:
    The article presents initial findings from a research project that aims to investigate to what extent German loan words are still in use in Silesian today. Over the centuries, Silesian has adopted far more loan words from German than any other dialect on Polish territory. The project focuses on speakers of Silesian and analyses their so-called subjective frequency of usage of specific Silesian Germanisms in comparison with synonymous words in Standard Polish. Nearly 700 word pairs are tested. The estimates of usage frequency are correlated with the respondents’ sociodemographic data and their so-called language attitudes towards Silesian and its position in Silesian-Polish society. The question of how Germanisms are treated is a central issue in the current discussion on the codification of Silesian.
    Źródło:
    Forum Lingwistyczne; 2019, 6; 17-42
    2449-9587
    2450-2758
    Pojawia się w:
    Forum Lingwistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Języki regionalne: zagrożenie czy umocnienie polskiej wspólnoty językowej?
    Regional Languages: A Threat or a Chance for Strengthening the Polish Language Community?
    Autorzy:
    Hentschel, Gerd
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2095974.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-29
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    dialekt
    regiolekt
    śląski
    kaszubski
    prawo językowe
    emancypacja językowa
    dialect
    regiolect
    Silesian
    Kashubian
    linguistic legislation
    linguistic emancipation
    Opis:
    Przedstawiony esej dotyczy pojęcia wspólnoty językowej. Pokazuje, że w niektórych dyskusjach politycznych, ale także naukowych, przyjmuje się je bez refleksji i naukowego namysłu. W takim rozumieniu jest wówczas podświadomie lub świadomie utożsamiane z pojęciem wspólnoty narodowej. Przywołane podejście wpisuje się w tradycję Leo Weisgerbera z jego koncepcjami, które dziś wydają się mgliste, takimi jak duch języka i światopogląd języka, które stanowią ideologiczne ramy dla odróżnienia jednych od drugich społeczności językowych i narodowych. W Europie XIX i XX wieku nie należy postrzegać tych koncepcji w zdecydowanie negatywnym świetle, wystarczy choć porównać różnorodność dzisiejszego europejskiego krajobrazu państwowego np. z sytuacją po Kongresie Wiedeńskim. Z drugiej strony, tego typu koncepcje mogą być również postrzegane jako przeszkoda w emancypacji językowej w odniesieniu do języków narodowych. Dialekty są początkowo jedynie konstruktami językowymi, którym przypisuje się dialektalność zgodnie z pewnymi cechami strukturalnymi. Czasami jednak użytkownicy różnych dialektów widzą siebie, swoją grupę jako coś większego, tj. jako wspólnotę językową lub etniczną, której podstawą są zwykle specyficzne wydarzenia o charakterze historycznym, społecznym i kulturowym. Na tym tle esej jest próbą konstruowania niewyłączającej koncepcji wspólnoty językowej, czyli takiej, w której duża wspólnota językowa akceptuje różne mniejsze i w której jednostki mogą należeć do więcej niż jednej, bez konfliktu lojalności.
    Gerd Hentschel’s essay concerns the concept of the linguistic community. Hentschel shows that in both political and scholarly discussions, this concept is used unreflectively and its meaning lacks scientific clarity. When this happens, this concept is treated, subconsciously or consciously, as synonymous with that of the national community. This approach belongs to Leo Weisgerber’s tradition and its concepts – which today seem vague – such as the spirit of language and the worldview of language, which provide an ideological framework for distinguishing one linguistic and national community from another. In the Europe of the nineteenth and twentieth centuries, these concepts should not be seen in a decidedly negative light. Thus, it is enough to compare the diversity of today’s European geopolitical landscape with the situation after the Congress of Vienna. On the other hand, such concepts can also be seen as an obstacle to the linguistic emancipation of national languages. Dialects are initially only linguistic constructs, which are accorded the dialect status on account of them having certain structural features. Sometimes, however, speakers of different dialects see themselves and their group as something larger, namely, as a linguistic or ethnic community, which is usually based on specific historical, social and cultural events and circumstances. Against this background, Hentschel’s essay is an attempt to construct a non-exclusive concept of linguistic community, i.e., one in which a large linguistic community accepts various smaller ones and in which individuals can belong to more than one without a conflict of loyalty.
    Źródło:
    Postscriptum Polonistyczne; 2022, 29, 1; 1-13
    1898-1593
    2353-9844
    Pojawia się w:
    Postscriptum Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Socjodialektologia ilościowa. Zróżnicowanie regionalne i społeczne regiolektu śląskiego na przykładzie żywotności niemieckich zapożyczeń
    Quantitative Socio-Dialectology. Regional and Social Differentiation of the Silesian Regiolect. Exemplified by the Vitality of German Lexical Borrowings
    Autorzy:
    Hentschel, Gerd
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2095996.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-19
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    zapożyczenia leksykalne
    subiektywna częstotliwość leksykalna
    kontakt językowy
    zmienność leksykalna
    zmiana języka
    lexical borrowing
    subjective lexical frequency
    language contact
    lexical variation
    linguistic change
    Opis:
    Nie tylko w Polsce tradycyjna dialektologia staje się dialektologią historyczną – ze względu na fakt, że w wielu regionach dialekty coraz bardziej zanikają. Tradycyjna dialektologia opisuje sytuację sprzed kilkudziesięciu lat. Dzisiejsi użytkownicy dialektów są najczęściej „wielokodowi”: posługują się również językiem ogólnym. Z jednej strony oznacza to, że używanie gwary i języka ogólnego zależy od kryteriów społecznych, w tym sytuacyjnych, ale z drugiej gwara, jeśli w ogóle się utrzymuje, zmienia się pod wpływem języka ogólnego: dialekt i język ogólny wytwarzają mowę mieszaną, na którą mają wpływ także warunki społeczne. Młodsi przedstawiciele polskiej dialektologii wyrażają dziś pogląd, że (współczesna) dialektologia funkcjonuje de facto jako subdyscyplina socjolingwistyki.Badania dowodzą, że dialektologia, która we wczesnej fazie poszukiwała dawnych plemion, musi częściowo odejść od dotychczasowego skupiania się na wiejskiej odmianie języka narodowego, podobnie jak znacznie nowsza dialektologia odeszła od pierwotnej koncentracji na zachowaniach językowych klas społecznych. Cechą wspólną obu dyscyplin jest to, że zajmują się odmianami „w obrębie konkretnego języka”, przy czym socjolingwistyka skupia się na uwarunkowaniach społecznych, a dialektologia na uwarunkowaniach terytorialnych. Jeśli we współczesnych, dynamicznych społeczeństwach ma zostać zarejestrowana aktualna sytuacja językowa, jedno podejście nie może obejść się bez drugiego. Ponieważ jednak w ostatnich dziesięcioleciach metody i teorie socjolingwistyczne znacznie się rozwinęły, dialektologia może bardziej skorzystać metodologicznie z ustaleń socjolingwistyki niż odwrotnie.Na przykładzie żywotności zapożyczeń niemieckich w obecnym regiolekcie śląskim pokazano, jak taka dialektologia mogłaby wyglądać w badaniu społeczeństwa nawet w dużej mierze miejskiego, z zastosowaniem metod ilościowych. Nacisk położono na kwestię wielu kodów osób mówiących w odpowiednich kontekstach społecznych. Jeśli w typowej mowie śląskiej występują synonimiczne pary leksykalne (tutaj śląski germanizm lub polonizm ogólnopolski), to izoglosa jako centralny instrument różnic terytorialnych staje się bezwartościowa. Nie chodzi już o to, gdzie używany jest jeden z nich, a gdzie drugi, ale z jaką częstotliwością oba elementy takich par są stosowane w różnych miejscach kolekcji materiałów. Takie różnice w częstości użycia można następnie nanieść na poszczególne zjawiska, a większe podziały terytorialne językowych powinowactw strukturalnych wyabstrahować z map indywidualnych, które zastępują obraz tradycyjnych dialektów.
    Traditional dialectology is developing more and more into historical dialectology, not only in Poland, for the reason that in many parts of the country vernaculars are disappearing more and more. Traditional dialectology describes the situation from several decades ago. Today’s speakers of vernaculars are very frequently “multi-codal”: they are also fluent in the general language. This means that, on the one hand, the usage of vernaculars and general language depends on social criteria, including situational factors, and on the other hand that spoken vernacular, if it persists at all, changes under the influence of the general language: usually, vernacular and general language are mixed, which is also influenced by social conditions. Younger representatives of Polish dialectology today express the view that (contemporary) dialectology functions de facto as a sub-discipline of sociolinguistics.The study argues that dialectology, which in its earlier phase was concerned with the search for ancient tribes or historical principalities, must partly move away from its old focus on vernaculars in the village, similarly to how the much younger sociolinguistics has moved away from its original focus on the linguistic behaviour of social classes. What unites both disciplines is that they study variations “within a language”, with sociolinguistics foregrounding social conditioning and dialectology territorial conditioning. If the current linguistic situation in modern, dynamic societies is to be captured, then one cannot do without the other. Since the methods and theories in sociolinguistics have developed enormously over recent decades, dialectology can profit more from sociolinguistics than vice versa.Using the vitality of German loan words in the current regiolect of Silesian as an example, quantitative procedures are used to show how such a dialectology could look, even in a largely urban and therefore dynamic society. The focus is on speakers’ multicodality in different social contexts. If, for example, synonymous lexical pairs exist in typical Silesian speech (here a Silesian Germanism and a general Polish “Polishism”), the isogloss becomes worthless as a central instrument for territorial distinction. The question is no longer where people say “a” or “b”, but with which frequency each element of such pairs is used in various positions in the material collected. Such differences in the frequency of usage can then be mapped for individual phenomena and larger territorial divisions of linguistic structural affinities can be abstracted from the individual maps, taking the place of conventional dialects.
    Źródło:
    Postscriptum Polonistyczne; 2022, 29, 1; 1-28
    1898-1593
    2353-9844
    Pojawia się w:
    Postscriptum Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Кто «придумал» крамбамбули и его название? – Об извилистых словесных путях и широко игнорируемом процессе словообразования
    Autorzy:
    Hentschel, Gerd
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2049986.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-25
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    языковые контакты
    заимствованные слова
    этимология
    правило Алефа-Бета
    language contact
    lexical borrowings
    Etymology
    the Aleph-Beth-rule
    Opis:
    В данной статье речь идёт об истории названия спиртного напитка, появившегося на свет в Гданьске, в основанной голландцами в конце XVI века винокурне. При этом его название, Krambambuli, встречается в немецком языке только с середины XVIII века; в польском, русском и голландском оно в схожей форме появляется несколько позже. Сам напиток некоторые сегодня считают чисто белорусским. Есть свидетельства о том, что это название активно продвигалось в студенческих братствах немецких университетов XIX века, что сопровождалось его распространением в качестве обозначения спиртных напитков любого рода. Этимология слова на сегодняшний день разрешена только частично, а именно лишь по отношению к элементу kram-. В статье показывается, как с помощью «поэтического» правила словообразования, о котором известно уже несколько десятилетий, но которому практически не придаётся значение, можно объяснить происхождение слова. Немецко-польские языковые контакты могли вместе с тем с самого начала сыграть в этой истории определённую роль, которая вследствие запутанных путей нашего слова из немецкого в русский, оттуда опять в польский, а затем оттуда и в белорусский, со временем утратила свою прозрачность.
    The contribution is about the history of a designation for a liqueur that was first produced by a distillery founded by the Dutch in Danzig at the end of the sixteenth century. However, the liqueur’s name Krambambuli only first appeared in German in the mid-eighteenth century and somewhat later in a similar form in Polish, Russian and Dutch. Today, some consider the liqueur typically Belarusian. Evidence shows that the name made a career for itself in student fraternities at German universities during the nineteenth century and was simultaneously expanded to become a designation for various kinds of alcoholic beverages. The etymology of the word has only been partially solved satisfactorily: to kram-. It will be shown how the emergence of the word can be explained with a “poetic” rule for word formation that has been known for decades but rarely heeded. German-Polish language contact might have played a role from the very beginning, but this becomes opaque along the word’s later winding path: from German into Russian back into Polish and then, from the latter into Belarusian.
    Źródło:
    Linguistica Copernicana; 2022, 18; 29-43
    2080-1068
    2391-7768
    Pojawia się w:
    Linguistica Copernicana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies