Autor: Gut, Paweł - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Węgorzyno – szlacheckie miasto prywatne w czasach nowożytnych
Autorzy:: Gut, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1591032.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: Węgorzyno
Wangerin
Pomorze (Pomerania)
Pommern
Modern Times
private town
urban system
Pomorze
czasy nowożytne
miasto prywatne
ustrój miejski
Opis:: Węgorzyno stanowi przykład prywatnego miasta, własność szlachecką rodu von Borcke. Lokacja miast nie nastąpiła w jednorazowym akcie prawny, ale Węgorzyno stało się miastem w toku długoletniego procesu nabywania kolejnych funkcji miejskich. Mieszczanie byli poddanymi rodu von Borcke i zobowiązani do dodatkowych danin na rzecz pana gruntowego. Wciągu XVI-XVIII wieku mieszkańcy miasta trudnili się rzemiosłem i drobnym handlem, a rolnictwo stanowiło bardzo istotne uzupełnienie dochodów, a przede wszystkim podstawę wyżywienia gospodarstw domowych. Węgorzyno pełniło rolę niewielkiego centrum rzemieślniczo-handlowe dla najbliższej okolicy. Wojna 30-letnia spowodowała znaczy upadek potencjału gospodarczego i demograficznego miasta, który został odbudowany dopiero w II połowie XVIII wieku.
Węgorzyno is an example of a private town, the property of the gentry family of (von)Borcke. The town was not founded by virtue of one legal act; Węgorzyno became a townin a process of many years when it kept acquiring successive urban functions. The inhabitants were subjects (lieges) of the von Borcke Family and obliged to additional dutiesfor their feudal lord. In the 16th–18th centuries the town’s inhabitants earned their livingas craftsmen and petty tradesmen, agriculture was a significant addition to their incomefirst of all providing the basis of their diet. Węgorzyno functioned as a small centre ofcrafts and trade for the surrounding area. The 30-year war caused a notable decrease inthe economic and demographic potential of the town, which was not recovered until themid-18th century.
Źródło:: Przegląd Zachodniopomorski; 2019, 2; 5-35
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:: Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Ustrój, administracja i podziały terytorialne pomorskich prowincji Prus w latach 1918–1939
The political system and organization of the administration of the Baltic provinces of Prussia in the years 1918–1939
Autorzy:: Gut, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1193988.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:: Pomerania (Pommern)
East Pomerania (Ostpreussen)
the Frontier March (Grenzmark)
the history of administration
the judicial system
the Weimar Republic
the Third Reich
Opis:: As a result of WWI Prussia as an element of united Germany lost part of its Baltic provinces for the benefit of the restored Polish and Lithuanian states. Within the boundaries of the German federation there remained the following Baltic provinces: Pomerania, East Prussia and the Frontier March. The organization of the general and local administration in the provinces constituted the continuation of the hitherto applied structures stemming from the reforms by Stein-Hardenberg. The most important change, along with the introduction of the republican political system was the implementation of the democratic election procedures to the local authorities and the elimination of courtly districts in 1928. Moreover, there took place changes in the special administration, e.g fiscal administration, which became the prerogative of the central authorities in Germany. In the provinces new structures were created for it. Important modifications of the organization of the administration started in 1933 when the Nazis took over the power. The administration underwent the so called Gleichschachtung and was subjugated to the authority of Hitler’s party. The most far reaching changes were introduced in the political system of rural and municipal communes, which dated back to the beginning of the 19th century. It was replaced by the new legal rules of the organization of rural and municipal communes in the years 1933 and 1935. WWII did not change much in the structures. During the war Hitler’s authorities underlined the hegemony of the Nazi party over the German state and society including the Baltic provinces.
Źródło:: Zapiski Historyczne; 2016, 81, 3; 73-104
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:: Zapiski Historyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Ustawowe podstawy działania archiwów niemieckich. Federalne i krajowe ustawy archiwalne
Statutory grounds for the activity of German archives. Federal and national laws on archives
Autorzy:: Gut, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1371305.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:: ustawa archiwalna
prawo archiwalne
archiwa
Niemcy
Archiwum Federalne (Bundesarchiv
archiwa krajowe
law on archives
archival legislation
archives of the Federal Republic of Germany
Federal Archive (Bundesarchiv)
national archives of Germany
Opis:: Ustawy archiwalne definiują cele i zadania archiwów. Nowoczesne ustawodawstwo w tej dziedzinie zaczęło kształtować się od czasów rewolucji francuskiej. Według Elanie Goh prawo archiwalne i archiwa w poszczególnych państwach były tworzone w dwóch nurtach: rewolucyjnym i ewolucyjnym. Federalny ustrój państwa niemieckiego posiada odbicie również w prawie archiwalnym, organizacji archiwów, zarządzaniu dokumentacją i zasobem archiwalnym. Wpływ na jego kształt ma m.in. różnorodność tradycji archiwalnych i przeszłość ustrojowa Niemiec, dlatego też prawo archiwalne stanowi wypadkową obu nurtów jego tworzenia. W Republice Federalnej Niemiec aż do lat 80. XX w. zagadnień zasobu archiwalnego i archiwów nie regulowały ustawy archiwalne (Archivgesetze), lecz inne przepisy, najczęściej zarządzenia administracyjne. Zmiany nastąpiły po uchwaleniu aktu prawnego o ochronie danych osobowych i tajemnicy. Pierwszą ustawę archiwalną krajową przyjęła Badenia-Wirtembergia w 1987 r., a ustawę federalną (Bundesarchivgesetz) podpisano w styczniu 1988 r. Do 1997 r. wszystkie kraje związkowe otrzymały legislacje regulujące omawiane kwestie. W ciągu kolejnych dwóch dziesięcioleci były one nowelizowane lub zastępowane przez nowe. Wśród tych ostatnich na szczególną uwagę zasługuje ogłoszona w 2017 r. związkowa ustawa archiwalna. Ustawy archiwalne w Niemczech stanowią zwięzłe dokumenty, które definiują główne problemy zasobu archiwalnego, zarządzania dokumentacją (też elektroniczną) i organizacji archiwów. Lakoniczność tych legislacji powoduje, że w trakcie tworzenia ustaw wpływających na archiwa (np. o ochronie danych osobowych), te pierwsze nie wymagają obszernych nowelizacji.
Laws on archives lay down the purposes and tasks of archives. Modern archival legislation began to develop as early as at the time of the French Revolution. According to Elanie Goh, the development of archives and the enactment of archival law was either revolutionary or evolutionary. The federal political system of Germany is also reflected in its law on archives, in the organisation of archives, in record management and in its archival fonds. This results, for example, from the variety of archive traditions and from the past political systems in Germany, which is why the country archival legislation relies on both enactment trends. Up until the 1980s, the issue of archival fonds and archives in the Federal Republic of Germany, a democratic state, was not regulated by laws on archives (Archivgesetze) but by other regulations instead, usually administrative orders. This changed due to personal data protection and confidentiality legislation. The first domestic law on archives was adopted by Baden-Württemberg in 1987, and the federal act (Bundesarchivgesetz) was signed in January 1988. By 1997, all the states received archival legislation, which was either amended or re-enacted over the next two decades. A new federal law on archives was announced in 2017. German laws on archives are concise documents that address the main aspects of archival fonds, record management (also for electronic records) and archive organisation. Being so laconic, the legislation does not require vast modifications during the creation of other laws that influence archives (for example, personal data protection laws).
Źródło:: Archeion; 2020, 121; 182-214
0066-6041
2658-1264
Pojawia się w:: Archeion
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Ustawowe podstawy działania archiwów niemieckich. Federalne i krajowe ustawy archiwalne
Statutory grounds for the activity of German archives. Federal and national laws on archives
Autorzy:: Gut, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/52808488.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:: ustawa archiwalna
prawo archiwalne
archiwa
Niemcy
Archiwum Federalne (Bundesarchiv)
archiwa krajowe
law on archives
archival legislation
archives of the Federal Republic of Germany
Federal Archive (Bundesarchiv)
national archives of Germany
Opis:: Ustawy archiwalne definiują cele i zadania archiwów. Nowoczesne ustawodawstwo w tej dziedzinie zaczęło kształtować się od czasów rewolucji francuskiej. Według Elanie Goh prawo archiwalne i archiwa w poszczególnych państwach były tworzone w dwóch nurtach: rewolucyjnym i ewolucyjnym. Federalny ustrój państwa niemieckiego posiada odbicie również w prawie archiwalnym, organizacji archiwów, zarządzaniu dokumentacją i zasobem archiwalnym. Wpływ na jego kształt ma m.in. różnorodność tradycji archiwalnych i przeszłość ustrojowa Niemiec, dlatego też prawo archiwalne stanowi wypadkową obu nurtów jego tworzenia. W Republice Federalnej Niemiec aż do lat 80. XX w. zagadnień zasobu archiwalnego i archiwów nie regulowały ustawy archiwalne (Archivgesetze), lecz inne przepisy, najczęściej zarządzenia administracyjne. Zmiany nastąpiły po uchwaleniu aktu prawnego o ochronie danych osobowych i tajemnicy. Pierwszą ustawę archiwalną krajową przyjęła Badenia-Wirtembergia w 1987 r., a ustawę federalną (Bundesarchivgesetz) podpisano w styczniu 1988 r. Do 1997 r. wszystkie kraje związkowe otrzymały legislacje regulujące omawiane kwestie. W ciągu kolejnych dwóch dziesięcioleci były one nowelizowane lub zastępowane przez nowe. Wśród tych ostatnich na szczególną uwagę zasługuje ogłoszona w 2017 r. związkowa ustawa archiwalna. Ustawy archiwalne w Niemczech stanowią zwięzłe dokumenty, które definiują główne problemy zasobu archiwalnego, zarządzania dokumentacją (też elektroniczną) i organizacji archiwów. Lakoniczność tych legislacji powoduje, że w trakcie tworzenia ustaw wpływających na archiwa (np. o ochronie danych osobowych), te pierwsze nie wymagają obszernych nowelizacji.
Laws on archives lay down the purposes and tasks of archives. Modern archival legislation began to develop as early as at the time of the French Revolution. According to Elanie Goh, the development of archives and the enactment of archival law was either revolutionary or evolutionary. The federal political system of Germany is also reflected in its law on archives, in the organisation of archives, in record management and in its archival fonds. This results, for example, from the variety of archive traditions and from the past political systems in Germany, which is why the country archival legislation relies on both enactment trends. Up until the 1980s, the issue of archival fonds and archives in the Federal Republic of Germany, a democratic state, was not regulated by laws on archives (Archivgesetze) but by other regulations instead, usually administrative orders. This changed due to personal data protection and confidentiality legislation. The first domestic law on archives was adopted by Baden-Württemberg in 1987, and the federal act (Bundesarchivgesetz) was signed in January 1988. By 1997, all the states received archival legislation, which was either amended or re-enacted over the next two decades. A new federal law on archives was announced in 2017. German laws on archives are concise documents that address the main aspects of archival fonds, record management (also for electronic records) and archive organisation. Being so laconic, the legislation does not require vast modifications during the creation of other laws that influence archives (for example, personal data protection laws).
Źródło:: Archeion; 2020, 121; 182-214
0066-6041
2658-1264
Pojawia się w:: Archeion
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Transkribus im Archiv – Ein polnisch-deutsches Projekt zur Handschriftentexterkennung an historischen Dokumenten
Transkribus in the archives – a Polish-German project of reading historical documents
Transkribus w archiwum – polsko-niemiecki projekt odczytania dokumentów historycznych
Autorzy:: Alvermann, Dirk
Gut, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/51532167.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:: handwriting recognition
Transkribus
documents
digitalization
Pomerania
Polish-German cooperation
rozpoznawanie pisma ręcznego
dokumenty
digitalizacja
Pomorze
współpraca polsko-niemiecka
Opis:: Even 10 years ago, the idea that historical manuscripts, regardless of time of creation and origin, could be „read“ and searched using automated processes seemed unrealistic. However, thanks to modern machine learning methods and the use of artificial intelligence, it is now possible. Following the development of Transkribus platform (http://transkribus.eu/), a tool has become available that allows free open access to this technology. Handwriting recognition permits automatic conversion of large numbers of historical manuscripts into fully legible texts. This development will influence and change the work of archives over the next several years, especially with regard to how their collections are made accessible digitally. Using the example of a Polish-German cooperation project, the article presents the use of handwriting recognition technology in the context of an archival digitisation project and discusses the technical requirements, technological work input and results of using Transkribus in an archive.
Jeszcze 10 lat temu pomysł, że rękopisy historyczne, niezależnie od czasu i pochodzenia, można „czytać” i przeszukiwać za pomocą zautomatyzowanych procesów, wydawał się nierealny. Dzięki nowoczesnym metodom uczenia się maszynowego i wykorzystaniu sztucznej inteligencji jest to obecnie możliwe. Wraz z rozwojem platformy Transkribus (http://transkribus.eu/) dostępne jest narzędzie, które pozwala na otwarty dostęp do tej technologii. Rozpoznawanie pisma ręcznego umożliwia automatyczną konwersję dużej liczby rękopisów historycznych na w pełni czytelne teksty. Ten rozwój wpłynie i zmieni pracę archiwów w perspektywie kilkunastu lat, zwłaszcza sposób cyfrowego udostępniania ich zbiorów. Na przykładzie polsko-niemieckiego projektu współpracy, w artykule przedstawiono wykorzystanie technologii rozpoznawania pisma ręcznego w kontekście projektu digitalizacji archiwalnej oraz omówiono wymagania techniczne, wkład prac technologicznych i rezultaty wykorzystania Transkribusa w archiwum.
Źródło:: Archeion; 2021, 122; 129-153
0066-6041
2658-1264
Pojawia się w:: Archeion
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Rozwój energetyki na Pomorzu w latach 1880–1945
Autorzy:: Gut, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1591177.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: power industry
Pomerania
electrification
przemysł energetyczny
Pomorze
elektryfikacja
Opis:: Na Pomorzu już od 1880 roku podejmowano działania mające na celu zastosowanie oświetlenia i silnika elektrycznego. Prawdziwy początek rozwoju energetyki rozpoczął się jednak wraz z uruchomieniem w Szczecinie w 1889 roku pierwszej elektrowni. Elektryfikacjaregionu znajdowała się gestii władz samorządowych i prywatnych inwestorów. Szczególne warunki hydrologiczne na Pomorzu sprawiły, że do lat 30. XX wieku podstawą rozwoju energetyki w regionie były elektrownie wodne. Znaczny wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną nastąpił po pierwszej wojnie światowej. Powszechna elektryfikacja wiązała się z koniecznością budowy siłowni o większej mocy oraz rozbudową linii przesyłowych. Działania te wymagały pokonania wielu trudności technicznych oraz nowych regulacji prawnych. Pod koniec lat 30. XX wieku rozwój przemysłu energetycznego na Pomorzu został podporządkowany celom militarnym Niemiec.
In Pomerania as early as in 1880 some efforts were made to install lighting and electric engines (motors). The real beginning of the power industry took place when the first power station was started in Szczecin (German: Stettin) in 1889. Electrification of the region came under the administration of the local government and private investors. The special hydrological conditions in Pomerania were the reason why up to the 1930s the main source for the power industry were hydroelectric power stations. A significant increase in demand for electric energy came after the first world war. A general electrification involved a need to build power stations of a bigger capacity and a bigger network of transmission lines, which required overcoming technical difficulties and creating new legal regulations. At the end of 1930s the growth of the power industry in Pomerania was subordinated to the military demands of Germany.
Źródło:: Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 3; 43-66
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:: Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: O zasobie zaginionego historycznego archiwum miasta Szczecina
On the resources of the lost historical archive of the city of Szczecin
Autorzy:: Gut, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30147041.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: Pomerania
Szczecin
Szczecin city archive
archival records
city records
State Archive in Szczecin
Pomorze
archiwum miejskie Szczecina
archiwalia
akta miejskie
Archiwum Państwowe w Szczecinie
Opis:: The article deals with the historical archival records for the city of Szczecin, which were lost in 1945. The author outlines the process of compiling the Szczecin municipal archive, transferring its contents to the State Archive and then forming an archival collection from it. This section of the narrative is conducted against the backdrop of the development of Prussian municipal and state archives, as well as discussions on the recognition of municipal records as a valuable historical source. Then the author discusses the internal structure of the collection and describes the contents of the consecutive subject groups in the historical archive of the Pomeranian capital.
Artykuł dotyczy zaginionych w 1945 roku historycznych archiwaliów miasta Szczecina. Autor przedstawia proces narastania archiwum miejskiego Szczecina, przekazania jego zasobu do depozytu archiwum państwowego, następnie uformowania z niego zespołu archiwalnego. Ta część narracji prowadzona jest na tle rozwoju pruskich archiwów miejskich i państwowych, a także dyskusji o uznaniu akt miejskich za wartościowe źródło historyczne. Następnie w autor omawia strukturę wewnętrzną zespołu oraz charaktery- zuje zawartość kolejnych grup rzeczowych historycznego archiwum stolicy Pomorza.
Źródło:: Przegląd Zachodniopomorski; 2022, 37; 65-99
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:: Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Materiały kartograficzne w registraturze pruskiej kancelarii akt spraw w XVIII w.
Cartographic Materials in Prussian Case File Administration Department Records from the 18th Century
Autorzy:: Gut, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/51953624.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:: kancelaria akt spraw
kartografia
registratura
mapy
plany
kamera map
Prusy
administracja
case file administration department
cartography
file registration office
maps
plans
map chamber
Prussia
administration
Opis:: Maps, especially large-scale maps, became a very popular form of documentation in state governance, real estate and communal property management between the 16th and 18th century. In Prussia, such documents constituted an important element of official activities. This was also reflected in how they were handled by file registration offices. Separate collections were established for maps and plans (map chambers — Plankammer) at the central level of the Royal Cabinet in the 17th century, and in the General Directorate in the 18th century. Some scholars are of the opinion that similar procedures were implemented in provincial offices, especially in their war and treasury chambers (Kriegs- und Domainen Kammer). However, research shows that, in the aforementioned offices, cartographic documentation was distributed among particular file registration offices (domains, forests, cities). Maps and plans in their possession constituted separate collections or series, and a large part of them was incorporated into case files in the form of sewn-in appendices or loose documents in case file volumes (sewn files, adligats, fascicles). The format or technique in which a document was created did not matter, only its significance to the case it was related to was important.
Źródło:: Archeion; 2018, 119; 377-393
0066-6041
2658-1264
Pojawia się w:: Archeion
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Kuratorium Gimnazjum Akademickiego i Mariackiego w 1667–1805
A schoolboard of the Academic Gymnasium in Szczecin 1667–1805.
Autorzy:: Gut, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1590954.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: Carolingian Gymnasium
Academic Gymnasium
Marian Gymnasium
schoolboard
Szczecin
Pomerania
education
Marian Foundation
Gimnazjum Karolińskie
Gimnazjum Akademickie
Gimnazjum Mariackie
kuratorium
Pomorze
szkolnictwo
Fundacja Mariacka
Opis:: Powołane w 1667 roku gimnazjum akademickie w Szczecinie kontynuowało tradycje Książęcego Pedagogium. Również wzorem czasów Gryfitów, nadzór nad szkołą oraz fundacją ją finansującą sprawowało czteroosobowe kuratorium, złożone z przedstawicieli administracji prowincjonalnej, a także reprezentantów stanów pomorskich. Zadania kuratorium określone były w statucie gimnazjum. Zajmowało się ono m.in. majątkiem fundacji i jej dochodami, kontrolowało szkolną administrację, a także zatrudniało profesorów, przyjmowało uczniów do zakładu i nadzorowało proces dydaktyczny W XVIII wieku, w ramach pruskiej monarchii absolutnej, działalność kuratorium ograniczały liczne ingerencje władz centralnych w Berlinie, które najczęściej wydawały ostateczną decyzję w sprawach gimnazjum i Fundacji Mariackiej.
Established in 1667, the Academic Gymnasium in Szczecin was a continuation of the tradition of the princely Pedagogium. Also, like in the Griffins times, the school and the foundation which financed it were supervised by a schoolboard of four persons, comprising the representatives of the province administration and the Pomeranian Estates. The role of the schoolboard was defined in the Gymnasium Statute. It included controlling the administration of the Foundation’s estate, its revenues, as well as the administration of the school, employing professors, admitting students to the establishment, supervising them, and supervising the didactic process. In the 18th century, in the framework of the Prussian absolute monarchy, the activity of the schoolboard was limited by the numerous interventions of the central authorities in Berlin, which most often took the final decisions concerning the Gymnasium and the Marian Foundation.
Źródło:: Przegląd Zachodniopomorski; 2020, 2; 35-46
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:: Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Historia w archiwach i archiwa w historii. Udział archiwów państwowych w rozwoju historiografii polskiej
History in archives and archives in history. State archives’ share in development of Polish historiography
Autorzy:: Chorążyczewski, Waldemar
Gut, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/51532327.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:: zawód archiwisty
nauki pomocnicze historii
archiwistyka
metodologia historii
nauki humanistyczne
mikrohistoria
archiwa społeczne
archiwa państwowe
archivist profession
ancillary historical sciences
archival science
historical methodology
humanities
microhistory
social archives
state archives
Opis:: Celem tego studium jest uchwycenie najgłębszych związków metodologicznych pomiędzy archiwami i nauką historyczną, konstytuujących z jednej strony archiwa jako instytucje naukowe, a z drugiej gwarantujących historii status dyscypliny naukowej. Polskie archiwa państwowe są dla nas przestrzenią poddającą się w dziedzinie archiwalnej najłatwiej obserwacji interesujących nas zjawisk i trendów, a jednocześnie pretekstem do rozważań szerszych, dzięki wytyczaniu przez archiwa państwowe w każdym chyba kraju generalnych kierunków rozwojowych całej dziedziny archiwalnej. Podobnie traktujemy historiografię polską, rozumiejąc, że żadna dyscyplina, nawet humanistyczna lub społeczna, nie jest narodowa, a tylko w tym czy innym kraju uprawiana. Podstawą źródłową przy tego typu badaniach są oczywiście w pierwszym rzędzie publikowane tradycyjnie lub w Internecie teksty wyrażające stanowiska i poglądy osób szczególnie aktywnych w zakresie refleksji nad przeszłością, teraźniejszością i przyszłością dziedziny archiwalnej. Wzajemne odkrywanie się przez historię i archiwa miało miejsce w dobie oświecenia i romantyzmu, co zakończyło się okrzepnięciem historii jako dyscypliny naukowej uprawianej zasadniczo na uniwersytetach, a także ukształtowaniem się instytucji archiwalnych nowego typu, coraz silniej powiązanych nie z administracją i sądownictwem (choć te związki nigdy nie znikły), ale na pierwszym miejscu z nauką historyczną. Wykształcił się etos zawodu archiwisty już nie jako prawnika i urzędnika, lecz historyka wyedukowanego uniwersytecko. Zdarzały się sytuacje, gdy profesor uniwersytetu, a jednocześnie dyrektor archiwum, specjalnie zatrudniał w archiwum swych seminarzystów, by zdobyli naukową ogładę. Archiwa stawały się kuźnią kadr naukowych, a jednocześnie chętnie zatrudniały historyków wyposażonych w odpowiednie rekomendacje profesorów uniwersyteckich. Fakultety historyczne uniwersytetów kształciły albo wprost archiwistów, albo uczonych użytkowników, dobrze rozumiejących specyfikę pracy archiwów. Archiwa stały się jakby naturalnym warsztatem pracy historyków, obok bibliotek naukowych. Zasób archiwalny do badań naukowych wykorzystywali równolegle lub często wspólnie zarówno historycy zatrudnieni na uniwersytetach, jak i historycy zatrudnieni w roli kustoszy archiwaliów. Archiwa, a szczególnie pracownie naukowe, stały się miejscami spotkań: historyka z ludźmi z przeszłości przemawiającymi poprzez archiwalia, z archiwistami i innymi historykami. Wytworzył się etos zawodu archiwisty jako osoby naukowo kompetentnej, by pożądane archiwalia odszukać, odczytać literalnie i zinterpretować, czyli przeprowadzić pełną krytykę źródła. Wiek XX przyniósł jeden jeszcze obszar działań archiwów, który jest newralgiczny dla nauki historycznej, mianowicie kształtowanie zasobu archiwalnego, w tym decydowanie o tym, co będzie stanowiło źródła historyczne dostępne w archiwach i pozwalające tworzyć uczone konstrukcje przeszłości. Na polu tym podejmowanych jest wiele decyzji kontrowersyjnych. Teoria selekcji zrodzona w łonie historii modernistycznej, procesualnej, nie zadowala obecnych historyków codzienności, mentalności i mikrohistorii. Archiwa państwowe starają się w jakiś sposób sprostać przemianom nauki historycznej, co nie w pełni się udaje. W sukurs przychodzą historii archiwa społeczne, nastawione właśnie na dokumentowanie życia małych grup społecznych. W dobie postulowanej szerokiej dostępności archiwów dla każdego, w tym nieuczonego użytkownika, wiele metod i zasad pracy archiwów podlega rewizji. Nie spowoduje to zniknięcia uczonych historyków z archiwów. Samo ich przygotowanie będzie zawsze ich uprzywilejowywało w archiwach. Z ich wiedzy i doświadczenia w pracy z archiwaliami archiwa będą mogły korzystać w realizacji swojej misji w informacyjnym społeczeństwie przyszłości, zwłaszcza jeśli nie wszyscy archiwiści będą historykami, na co się zanosi.
The objective of this study is to capture the deepest methodological relations between archives and study of history, on one hand constituting archives as scientific institutions and on the other, guaranteeing history’s status as a discipline of science. Polish state archives are, for us, the space in which it is easiest to observe phenomena and trends we are interested in, and at the same time an opportunity for broader consideration, as in probably every country the state archives determine general direction for the development of the entire archival field. We treat Polish historiography in the same way, understanding that no discipline, even humanist or social, is ever national; it is only being practised in one or other country. Source base for such study are of course first and foremost texts, published traditionally or on the Internet, expressing the positions and views of persons particularly active in scope of reflection over the past, present and future of the archival field. The mutual discovery of history and archives took place during the Enlightenment and Romanticism eras, and resulted in reinforcement of history’s position as a discipline of science, pursued predominantly at the universities, and emergence of new type of archival institutions, increasingly linked with administration and the judiciary (although these links have never disappeared), but first and foremost with study of history. The professional ethos of archivists has emerged, no longer as lawyers and clerks, but university-educated historians. On occasion, a university professor, who at the same time was the director of archives, would deliberately employ his students in the archives so they could obtain a scholarly polish. Archives became the training ground for academic scholars, and at the same time they were happy to employ historians with appropriate recommendations from University professors. History faculties at universities educated either archivists as such, or skilful archive users, who understood well the specificity of archival work. Next to scientific libraries, archives have become a natural working environment for historians. Archival fonds were used for scientific research at the same time, or frequently even jointly, by historians employed at universities and historians employed as curators of archival materials. Archives, and in particular the research facilities, have become places of meetings: of historians with people from the past, speaking through archival materials, with archivists and with other historians. Professional ethos of an archivist emerged, as that of a person scientifically competent to find desired archival materials, read them verbatim and interpret them, i.e. conduct complete critique of the source. 20thcentury brought on one more area of activity for the archives, which is pivotal for the study of history, namely shaping the archival fonds, including determination of what would constitute historical sources available in archives and allowing construction of learned structures of the past. Many controversial decisions are made in this field. Theory of selection born within the modernist, processual history, is not satisfactory to current historians of everydayness, mentality and microhistory. State archives are trying to somehow keep up with the transformations of the study of history, not entirely successfully though. Social archives, geared specifically to document the life of small social groups, are of assistance here. In the era of postulated broad availability of archives to everyone, including the unskilled users, many methods and principles of archival work are subject to revision. It will not lead to disappearance of educated historians from archives. Their very background will always put them in a privileged position in archives. The archives will be able to use their knowledge and experience in work with archival materials to fulfil their mission in the information society of the future, especially if not all archivists are going to be historians, which seems a probable turn of events.
Źródło:: Archeion; 2019, 120; 50-88
0066-6041
2658-1264
Pojawia się w:: Archeion
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Hey Robot, the Mind Is Not Enough to Join the Moral Community! The Effect of Assigning a Mind and a Soul to a Humanoid Robot on Its Moral Status
Autorzy:: Fortuna, Paweł
Gut, Arkadiusz
Wróblewski, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/31341021.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:: moral status
mind perception
soul perception
humanoid robot
artificial intelligence
Opis:: Current research explored the link between beliefs about the mind, the soul, and the moral status (MS) of humanoid robot (HR). Determining the conditions for the assignment of MS to artificially intelligent agents is important from the point of view of their inclusion in the moral community. The indication of the role of beliefs about the mind and the soul is consistent with the tendency to distinguish these two incorporeal entities observed in folk psychology. In an online study, participants (N = 223), who believed in the existence of the mind and the soul, assessed the MS of the HR Sophia and assigned attributes to it; based on this, two dimensions of the mind perception (MP) were distinguished: Experience and Agency. As expected, we found that the participants attributed the mind more than the soul to the robot, and these projections significantly affected the MS of the robot. Path analysis revealed that the dimensions of MP acted as a mediator in the mind-MS relationship, while the soul-MS relationship was direct. The analysis of the obtained results leads to a more general conclusion that the soul attribution is a diverse and parallel condition to the mind attribution in individuals.
Źródło:: Roczniki Psychologiczne; 2023, 26, 2; 115-133
1507-7888
Pojawia się w:: Roczniki Psychologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Henryk Lesiński – archiwista, dyrektor Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Szczecinie
Henryk Lesiński – an archivist, a director of the Provincial State Archive in Szczecin
Autorzy:: Gut, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/30146217.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:: Western Pomerania
Provincial State Archive in Szczecin
Henryk Lesiński
archival science
Pomorze Zachodnie
Archiwum Państwowe w Szczecinie
archiwistyka
Opis:: Artykuł dotyczy działalności archiwalnej Henryka Lesińskiego, dyrektora Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Szczecinie, a następnie rektora i profesora. H. Lesiński pracował przez 17 lat jako archiwista, w tym przez 14 lat pełnił funkcję dyrektora archiwum w Szczecinie (1956–1969). W tym okresie szczecińskie archiwum stało się wiodącą placówką w zakresie archiwistyki (przewodnik po zasobie), ale również centrum życia humanistycznego i naukowego w Szczecinie, co było zasługą pracy archiwalnej i organizacyjnej Henryka Lesińskiego oraz zespołu jego współpracowników.
This article discusses the archival activities of Henryk Lesiński, who served as the director of the Provincial State Archive in Szczecin, as well as a rector and professor. He worked as an archivist for 17 years, including 14 years as the director of the Szczecin archive (1956–1969). During his tenure, the Szczecin archive became a leading institution in the field of archival science (with a guide to its resources). It also became a center of academic and intellectual life in Szczecin. This position was a result of Henryk Lesiński’s archival and organizational work, as well as the efforts of his team of collaborators.
Źródło:: Przegląd Zachodniopomorski; 2023, 38; 13-33
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:: Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Helmut Flachenecker, Krzysztof Kopiński, Janusz Tandecki, Editionswissenschaftliches Kolloquium 2019. Urkundenbücher, Chroniken, Amtsbücher. Alten und neue Editionsmethoden, herausgegeben von Helmut Flachenecker, Krzysztof Kopiński, Janusz Tandecki, Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Toruń 2019, ss. 338
Helmut Flachenecker, Krzysztof Kopiński, Janusz Tandecki, Editionswissenschaftliches Kolloquium 2019. Urkundenbücher, Chroniken, Amtsbücher. Alten und neue Editionsmethoden herausgegeben von Helmut Flachenecker, Krzysztof Kopiński, Janusz Tandecki, Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Toruń 2019, pp. 338
Autorzy:: Gut, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/52089812.pdf
Data publikacji:: 2021
Wydawca:: Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Źródło:: Archeion; 2021, 122; 413-421
0066-6041
2658-1264
Pojawia się w:: Archeion
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Godło Uniwersytetu Warszawskiego. Dzieje symbolu na pieczęciach uczelni ze zbiorów Muzeum UW
The Emblem of the University of Warsaw. The History of the Symbol on the Seals from the University Museum
Autorzy:: Mordyński, Krzysztof
Górzyński, Sławomir
Gut, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/books/10086213.pdf
Data publikacji:: 2023-06-01
Wydawca:: Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Opis:: Bogato ilustrowana publikacja przybliża historię i symbolikę godła Uniwersytetu Warszawskiego. W pierwszej części autor opisuje okoliczności ustanowienia godła w 1817 roku, treści ideowe, jakie miały wyrażać rozpatrywane wówczas symbole, przyczyny wyboru Orła Białego jako kluczowego elementu znaku, jego relacje z pieczęciami uniwersyteckimi oraz nowe znaki uniwersyteckiej tożsamości funkcjonujące po zniesieniu pierwotnego godła. Druga część zawiera opracowanie nierozpoznanego dotychczas systemu sfragistycznego uczelni. W części trzeciej przedstawiono katalog tłoków pieczętnych przechowywanych w Muzeum UW.
This richly illustrated publication presents the history and symbolism of the emblem of the University of Warsaw. In the first part the author describes the circumstances of establishing the emblem in 1817, the ideological content expressed by the symbols considered at the time, the reasons for choosing the White Eagle as a key element of the emblem, its relations to the University seals and new signs of University identity existing after the abolition of the original emblem. The second part contains a study of an unrecognized sphragistic system of the University. The third part is a catalogue of seal matrices preserved in the University Museum.
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Książka

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Deputacja Kamery Wojenno-Skarbowej w Koszalinie – eksperyment administracji monarchii absolutnej
The Deputation of the Military and Treasury Chamber in Koszalin – an Experiment of the Administration of the Absolute Monarchy
Autorzy:: Gut, Paweł
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1157859.pdf
Data publikacji:: 2019-06-30
Wydawca:: Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:: Pomerania
Prussia
Frederick II
absolutism
administration
deputation
Opis:: The classic administration of Prussian absolutism was the work of Friedrich Wilhelm I and his son Frederick II. The first one was its organizer, and the latter not only dealt with its organization, but also used it pragmatically in achieving his goals. One of such activities of Frederick II at the time of rebuilding the state after the Seven Years’ War was the creation of a deputation of war and treasury chambers, which were to relieve the war and treasury chambers in vast departments (provinces). Their prototype was the deputation in Gąbno (Gumbinnen), operating in the years 1724–1736 in the Lithuanian districts of the province of Prussia. Frederick II founded the first deputation in Koszalin in 1764 for the eastern district of the Pomeranian province (counties, estates, cities east of the Parsęta River). It was to deal with the improvement of the economic condition of Pomerania, which had been severely damaged during the Russian occupation during the war, and was also an economically neglected area. Other such facilities were created e.g. in Hamm (Mark – Westphalia), Stendal (Altmark) and Bydgoszcz (Noteć Oblast). The office in Koszalin – like every chamber and chamber deputation – operated on the basis of its own organizational instructions. Its tasks included the administration of the designated district; the police supervision; the economic development of the region; the administration of royal estates; tax administration along with public, sanitary and fire safety; construction in cities and in rural areas. In addition, the deputation dealt with court cases in the areas of police and tax, economy, administration and politics. Deputations, like chambers, were collegiate offices, where decisions were made at the meetings of the board consisting of the director, chamber advisors and tax advisors. Initially, the deputation board in Koszalin had 5 members, including the director Carl Wilhelm von Bessel. However, as early as 1771 the board consisted of 8 officials. The division of competences among officials was substantive and territorial, which was characteristic of war and treasury chambers. However, the office’s activity did not live up to the expectations, which was indicated shortly after the death of Frederick II by officials of the General Directory in Berlin, who submitted to Friedrich Wilhelm II a request to liquidate the Koszalin deputation and to incorporate the it again into the chamber in Szczecin. The deputation of the Military and Treasury Chamber in Koszalin ceased operations in May 1787. In time, the Prussian authorities also liquidated some of the other deputations of chambers, including the one in Stendal or Lingen, while the deputation in Hamm was transformed into an independent chamber.
Źródło:: Zapiski Historyczne; 2019, 84, 2; 57-81
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:: Zapiski Historyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Gut, Paweł" wg kryterium: Autor

Źródło danych

Dostawca treści

Podbaza

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język