- Tytuł:
- O dupie Maryni. Rozwiązywanie Gadki Jana Kochanowskiego
- Autorzy:
- Grześkowiak, Radosław
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/602817.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
- Tematy:
-
Jan Kochanowski
old sexuality
poetics of a riddle
scatological humour
ribald humour
dawna seksualność
poetyka zagadki
żart skatologiczny
żart obsceniczny - Opis:
-
The collection of Fraszki by Kochanowski contains one riddle (III 78), the answer to which is still widely debated by researchers. The curtly described animal “with just one eye, / standing between a thigh and a thigh” [own trans.] has been interpreted as a musket resting on a stand, a cannon on a platform, but also a homosexual’s anus, a female anus, a penis, a vagina, recently also an old-fashioned outhouse. The paper discusses the poetics of the Old Polish ribald riddle, which suggested indecent associations but eventually provided an innocent answer and embarrassed its recipients for their unseemly thoughts. It turns out, however, that in contrast to the theses put forward up to now, Kochanowski’s Gadka is not such a type of text and should have an unambiguous answer. Detailed lexical analysis of the epigram debunks some of the answers proposed so far (it cannot be a firearm, a penis or an outhouse). The idea according to which the epigram refers to a female anus, despite its inarguable advantages (it does not breach the heteronormativity present in Kochanowski’s erotic poems and constitutes a syncretic combination of erotic and fecal themes of the riddle), is eventually exposed as unacceptable in view of past attitudes towards sodomy, the understanding of which also comprised anal sex. The 17th-century imitators of Gadka – the anonymous author of two variations on the riddle and Stanisław Samuel Szemiot – believed the answer to the riddle was the female reproductive organ. The author of this paper also supports this thesis, giving it grounds by providing comprehensive comparative data on Old Polish erotic riddles concerning the vagina.
Artykuł poświęcony został literackiej zagadce Jana Kochanowskiego (Fraszki III 78) z XVI w. o zwierzęciu z jednym okiem, do którego strzela się pozbawionymi grotu strzałami. Jej rozwiązanie do dziś sprawia bowiem badaczom egzegetom problem. Autor polemizuje z dotychczasowymi propozycjami odpowiedzi (broń palna, anus homoseksualisty, anus niewieści, przenośny wychodek), zaczynając swój wywód od szczegółowej analizy leksykalnej epigramatu. Omówiwszy poetykę staropolskiej dwuznacznej zagadki obscenicznej (sugerującej skojarzenia nieprzyzwoite, by podsunąć niewinne rozwiązanie), a także podstawowe różnice postrzegania niewieściego ciała w XVI stuleciu i dziś, autor wykazał, że dawni czytelnicy zagadki Kochanowskiego uznawali, iż jej rozwiązaniem była kobieca wagina. To trywialne rozwiązanie również i dziś wydaje się najbardziej prawdopodobną odpowiedzią.The paper focuses on the literary riddle written in the 16th century by Jan Kochanowski (Fraszki III 78), concerning an animal with one eye that is shot at with arrows without arrowheads. The answer to the riddle is still debated by exegetic researchers. The author discusses the answers proposed so far (firearm, a homosexual’s anus, a female anus, an outhouse), starting with detailed lexical analysis of the epigram. Having discussed the poetics of the Old Polish ambiguous ribald riddle (suggesting indecent associations, but leading to an innocent answer) and the differences in the perception of the female body in the 16th century and today, the author shows that the audience of the riddle in the times of Kochanowski reached the conclusion that the answer was a female vagina. This trivial solution still seems to be the most probable answer. - Źródło:
-
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2016, 60
0029-8514 - Pojawia się w:
- Odrodzenie i Reformacja w Polsce
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł