Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Grata, K." wg kryterium: Autor


Tytuł:
Ocena skuteczności mikostatycznej fosforanu mocznika i siarczanu mocznika z bentonitem w nawozie drobiowym
Assessing the mycostatic efficiency of urea phosphate and rrea sulphate with bentonite when used for disinfection of poultry manure
Autorzy:
Grata, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/237476.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:
nawóz drobiowy
grzyby strzępkowe
fosforan mocznika
siarczan mocznika
bentonit
poultry manure
fungi
urea phosphate
urea sulphate
bentonite
Opis:
Nawóz drobiowy, ze względu na dużą zawartość makro- i mikroelementów przyswajalnych przez rośliny, może być wykorzystany rolniczo. Jednakże z powodu skażenia mikrobiologicznego jego zastosowanie jest ograniczone. Ze względów sanitarnych duży wpływ na jego zastosowanie mają grzyby strzępkowe, które mogą powodować zakażenia ludzi i zwierząt, wywołując choroby alergiczne lub produkować mikotoksyny. W celu ochrony środowiska naturalnego ważne jest znaczne ograniczenie obecności grzybów strzępkowych w nawozie. W pracy określono wpływ fosforanu mocznika, fosforanu mocznika z bentonitem i siarczanu mocznika z bentonitem, jako środków dezynfekcyjnych, na wskaźnik zagęszczenia, procentowy udział grzybów i częstość występowania grzybów w nawozie drobiowym. Wykazano, że wszystkie przebadane preparaty w znaczący sposób obniżyły liczebność grzybów w porównaniu do nawozu bez dodatków. Najlepsze właściwości dezynfekcyjne wykazał fosforanu mocznika z bentonitem, zmniejszając liczebność grzybów o 94,37%, a wszystkie wyizolowane grzyby uznano jako przypadkowe. Badania wykazały, że w celu zapobieżenia skażeniu środowiska nawóz drobiowy powinien być poddany dezynfekcji przed jego rolniczym wykorzystaniem.
Owing to the high content of plant-available macro- and microelements, poultry manure can be used in agriculture, but the agricultural uses where poultry manure is applicable are limited due to its microbiological contamination. In sanitary terms, the presence of fungi is a major contributing factor in the agricultural applicability of poultry manure, as these microorganisms are blamed for causing infections in humans and animals, enhancing the risk of allergic diseases and/or producing mycotoxins. Thus, a strict control of fungi counts in the manure has taken on a sense of importance from the viewpoint of environmental safety. The main objective of this study was to assess how the use of urea phosphate, urea phosphate with bentonite and urea sulphate with bentonite as disinfectants influences the concentrate index, as well as the percentage and frequency of occurrence of fungi species in the poultry manure. Each of the preparations examined was found to noticeably reduce the total number of fungi as compared to liquid manure without additives. The urea phosphate with bentonite displayed the best disinfecting properties, which accounted for a 94.37% reduction in the fungi count; all of the isolated fungi being classified as a fortuitous genus. The study has shown that poultry manure should be made subject to disinfection prior to agricultural applications in order to prevent environmental contamination.
Źródło:
Ochrona Środowiska; 2008, 30, 1; 45-49
1230-6169
Pojawia się w:
Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biocontrol activities of Pseudomonas fluorescens against asparagus pathogen
Aktywność biologiczna Pseudomonas fluorescens wobec patogena porażającego szparagi
Autorzy:
Grata, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126273.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
asparagus
Fusarium oxysporum
antifungal activity
Pseudomonas fluorescens
szparagi
aktywność przeciwgrzybowa
Opis:
Pseudomonas spp. and their metabolites present environmentally friendly alternative to chemical products to improve plant growth in many different applications. Extensive studies have shown that these microorganisms and their metabolites could have an important role in agriculture and horticulture in improving crop productivity. The aim of the research was to assess a potential biological activity of Pseudomonas fluorescens against Fusarium oxysporum isolated from the spears of asparagus. The antagonistic properties of metabolites were assayed with a dual culture plate method on PDA and Czapek media for supernatants obtained from 6, 12, 24 and 48-hour culture of P. fluorescens. The culturing process was conducted at 26ºC for 8 days and the fungal linear growth was measured every 1-2 days and compared to control. The fungistatic activity of P. fluorescens was estimate on the basis the growth rate index. The highest inhibition of the linear growth of mycelium, reaching 61%, has been found for 48-hour supernatants at OD = 2.0 and lowest for 12-hour supernatants on Czapek medium compared with the control trial. Significantly weaker linear growth of mycelium within the range of 4.0-33.0% was observed on PDA medium with a maximum inhibition for 48-hour supernatants at OD = 2.0 (33.0%). Promising method to asparagus protection against Fusarium sp. may be the use of P. fluorescens as the biocontrol agents.
Pseudomonas spp. oraz ich metabolity mogą stanowić alternatywę dla związków chemicznych w celu poprawy wzrostu roślin. Mogą one odegrać istotną rolę w rolnictwie i ogrodnictwie w poprawie wydajności upraw. Celem przeprowadzonych badań była ocena właściwości przeciwgrzybowych Pseudomonas fluorescens wobec F. oxysporum, wyizolowanego z podstawy pędów szparaga. Ocenę właściwości antagonistycznych metabolitów bakteryjnych (6-, 12-, 24- i 48-godzinnych) przeprowadzono metodą hodowlano-płytkową z zastosowaniem podłoży Czapka i PDA. Hodowlę prowadzono w temp. 26ºC przez 8 dni, dokonując pomiarów co 1-2 dni i porównywano w stosunku do kontroli. Na podstawie indeksu tempa wzrostu określono aktywność fungistatyczną P. fluorescens. Największą inhibicję wzrostu liniowego grzybni wynoszącą 61% obserwowano na podłożu Czapka po zastosowaniu supernatantów z 48-godzinnej hodowli bakterii o gęstości 2.0, a najmniejszą dla 12-godzinnej hodowli. Znacznie słabszą inhibicję wzrostu grzybni, w zakresie od 3,98 do 33,2%, obserwowano na podłożu PDA. Maksimum aktywności (33,0%) stwierdzono dla supernatantów pozyskanych z 48-godzinnej hodowli bakterii o gęstości 2.0. Efektywną metodą zmniejszenia porażenia szparagów przez Fusarium sp. może być zastosowanie bakterii P. fluorescens jako czynnika biologicznej ochrony.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2016, 10, 1; 27-32
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ecological effects of urea phosphate on soil diazotrophs in spring. Part II
Ekologiczne skutki działania fosforanu mocznika na diazotrofy glebowe w okresie wiosennym. Cz. II
Autorzy:
Grata, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388173.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
urea phosphate
soil
diazotrophs
N-fixing activity
spring
fosforan mocznika
gleba
diazotrofy
wiązanie azotu
Opis:
The main of the present study was to evaluation of the influence urea phosphate (UP) on the number and intensity of nitrogen fixing by diazotrophs. Soil samples were taken from the experiment established on brown soil. The examination focused on the following treatment of soils: I – soil, II – soil + urea phosphate, III – soil + manure, IV – soil + manure + urea phosphate. The study results evidenced that urea phosphate limited the total number of diazotrophs in the soil only after 30 days compared to soil and soil with manure. Moreover, theirs number in the presence of urea phosphate was higher in soil with manure than in unmanured soil. Potential ability of nitrogen fixing was stimulated by urea phosphate after 30 and 90 days in both manured and unmanured soil. It shows the lack of correlation between the number of diazotrophs and their N-fixing activity. Biochemical examinations proved that application of urea phosphate increased of mineral nitrogen concentration (especially of N-NH4) in the soil solution.
Celem prezentowanych badań była ocena wpływu fosforanu mocznika (FM) na liczebność i aktywność wiązania azotu atmosferycznego przez diazotrofy w okresie wiosennym. Przedmiotem badań była gleba brunatna właściwa. W badaniach zastosowano następujące kombinacje: I – gleba, II gleba + obornik, III – gleba + obornik + fosforan mocznika, IV gleba + fosforan mocznika. Wyniki badań wykazały, iż fosforan mocznika ograniczał liczebność diazotrofów w glebie tylko po 1 miesiącu badań w porównaniu do gleby i gleby z obornikiem. Ponadto ich liczebność w obecności FM była większa w glebie z obornikiem niż w samej glebie. Potencjalna aktywność wiązania wolnego azotu była stymulowana przez fosforan mocznika po 30 i 90 dniach, zarówno w glebie nienawożonej, jak i glebie z obornikiem. Wskazuje to na brak zależności między ich liczebnością a intensywnością wiązania tego pierwiastka. Badania biochemiczne na zawartość mineralnych form azotu wykazały, iż zastosowanie FM zwiększyło ich zawartość, zwłaszcza N-NH4 w roztworze glebowym.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2013, 20, 7-8; 819-825
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sensitivity of Fusarium solani isolated from asparagus on essential oils
Wrażliwość Fusarium solani wyizolowanego ze szparaga na olejki eteryczne
Autorzy:
Grata, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388811.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
Fusarium solani
asparagus
essential oils
antifungal activity
szparagi
olejki eteryczne
aktywność przeciwgrzybowa
Opis:
The purpose of this study was to evaluate the antifungal properties of sage oil, clove oil and basil oil against Fusarium solani isolated from white asparagus spears (Asparagus officinalis L.). A dual culture plate method was used for the assessment of the inhibitory effects of essential oils and volatile components on mycelium, inoculated into a PDA medium. The culturing process was conducted for 9 days at a temperature of 26oC and the fungal linear growth was measured every 1–3 days. The conidial germination of the fungus in the presence of oils was evaluated by microscope method. The results show differences in the fungistatic activity of oils, dependent on the type and dose of the oil. Generally the oils had a higher impact against the fungal spores than on mycelium growth of F. solani, however the type of oil and dose determined different amounts. The conidial germination was most inhibited by the basil oil (98.9% maximum inhibition), followed by the clove and sage oils at a concentration of 4% (respectively 89.9% and 85.4% maximum inhibition). In contrast, the oils had much less of an impact on the linear mycelial growth of F. solani. Use of the highest dose of clove oil reduced the linear growth of mycelium by 29.9%, sage oil by 14.8% and basil oil by 4%. Furthermore, gas metabolites limited the growth of F. solani. The degree of inhibition of mycelium amounted to 17.1% for clove oil, 15.5% for sage oil and 9.3% for basil oil used in the maximum concentration 4.0%. Based on these results, clove oil was the greatest inhibitor of mycelial growth and sporulation of F. solani.
Celem badań była ocena przeciwgrzybicznych właściwości olejku z szałwii, olejku goździkowego i olejku bazyliowego wobec Fusarium solani wyizolowanego z pędów szparaga (Asparagus officinalis L.) Ocenę właściwości antagonistycznych testowanych olejków i ich metabolitów gazowych wobec grzybni przeprowadzono metodą hodowlano-płytkową na podłożu PDA. Hodowlę prowadzono przez 9 dni w temp. 26oC, dokonując pomiarów co 1–3 dni. Natomiast zarodnikowanie grzyba w obecności olejków oceniono metodą mikroskopową. Przeprowadzone badania wykazały różnice w aktywności metabolicznej testowanych olejków. W zależności od rodzaju olejku i jego dawki, stwierdzono większą aktywność wobec zarodników grzybów niż na wzrost grzybni F. solani. Największy wpływ na zdolność kiełkowania zarodników wykazał olejek bazyliowy, następnie kolejno olejek goździkowy i olejek szałwiowy w stężeniu 4%. Stopień zahamowania kiełkowania zarodników wyniósł odpowiednio: 98,9%, 89,9% oraz 85,4%. Natomiast zdecydowanie mniejszy wpływ wykazały na wzrost grzybni F. solani. Zastosowanie największej dawki olejku goździkowego ograniczy ło tempo wzrostu grzyba o 29,9%, olejku szałwiowego o 14,8% a olejku bazyliowego tylko o 4,0%. Równie ż metabolity gazowe ograniczały wzrost grzybni F. solani. Stopień zahamowania wzrostu wynosił odpowiednio 17,1% dla olejku goździkowego, 15,5% dla olejku szałwiowego i 9,3% dla bazyliowego. Biorąc pod uwagę analizowane czynniki, olejek goździkowy okazał się największym inhibitorem kiełkowania zarodników i wzrostu grzybni F. solani.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2016, 23, 4; 453-464
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of Urea Phosphate on the Bacillus sp. Population in Soil and Antifungal Activity of Selected Strains on Fusarium sp.
Wpływ fosforanu mocznika na liczebność bakterii z rodzaju Bacillus w glebie i aktywność przeciwgrzybową wybranych szczepów na Fusarium sp.
Autorzy:
Grata, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388819.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
fosforan mocznika
Bacillus sp.
aktywność przeciwgrzybowa
Fusarium sp.
urea phosphate
antifungal activity
Opis:
The main objective of the examination was to assess the influence of urea phosphate (UP) on the number of Bacillus sp. and antifungal activity both Bacillus subtilis and Bacillus amyloliquefaciens on Fusarium sp. Fungal growth was evaluate on the basis of fungal spore germination and rate index of mycelium growth. Studies revealed positive influence of objects with urea phosphate on the number the Bacillus sp. The number of those microorganism was higher than in the non-manured and manured with FYM soil assayed throughout the experiment period. The spore germination of all Fusarium species were strongly inhibited but strain Fusarium tricinctum showed the highest sensitivity to metabolites of Bacillus subtilis I7. Bacillus amyloliqefaciens III14 demonstrate the highest activity against mycelium growth of all tested moulds.
Celem badań była ocena wpływu fosforanu mocznika (FM) na liczebność bakterii z rodzaju Bacillus i ocena aktywności fungistatycznej Bacillus subtilis, jak również Bacillus amyloliquefaciens na Fusarium sp. Przeprowadzone badania wykazały korzystne oddziaływanie obiektów z udziałem fosforanu mocznika na liczebność bakterii z rodzaju Bacillus sp. W ciągu całego okresu badań liczebność ich była większa niż w glebie nienawożonej i nawożonej obornikiem. Zdolność kiełkowania zarodników grzybów z rodzaju Fusarium była hamowana przez Bacillus sp., lecz największą wrażliwość na Bacillus subtilis I 7 wykazał Fusarium tricinctum. Natomiast największą aktywność w stosunku do grzybni wszystkich testowanych grzybów wykazał Bacillus amyloliquefaciens III 14.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2012, 19, 1-2; 161-168
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antifungal activity of Bacillus spp. against Fusarium spp.
Aktywność przeciwgrzybowa bakterii z rodzaju Bacillus spp. wobec Fusarium spp.
Autorzy:
Grata, K.
Nabrdalik, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126161.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
Bacillus spp.
antifungal activity
Fusarium spp.
aktywność przeciwgrzybowa
Opis:
The aim of the study was to assess the fungistatic activity of supernatants obtained from 4, 6, 8, 10 and 24-hour culture of Bacillus KF2 and Bacillus BK2 against Fusarium spp. The antagonistic activity was evaluated on the basis the rate index of fungal growth on Czapek-Dox and PDA media. The rate index of Fusarium spp. growth on PDA medium was 5-fold and 3.5-fold slower than in the control, after application of supernatants obtained from the 24-hour culture (respectively for Bacillus KF2 and Bacillus BK2). Similarly, a high antifungal activity of the tested strains was observed on Czapek-Dox medium. The growth of Fusarium spp. was 6-fold and 3.5-fold slower after application of supernatants obtained from 6-hour culture, respectively, for Bacillus KF2 and Bacillus BK2. Supernatants obtained from the culture of both strains showed fungistatic activity against Fusarium spp., although the Bacillus KF2 strain showed a stronger impact than Bacillus BK2 strain. The inhibitory properties of Bacillus species was depended on the age of the bacterial culture and/or strains of Bacillus, and the composition of the medium. The experimental results exhibit the fungistatic activity of Bacillus strains and indicate the possibility of use their as antifungal agents against Fusarium spp.
Celem podjętych badań była ocena aktywności fungistatycznej supernatantów otrzymanych z 4-, 6-, 8-, 10- i 24-godzinnych hodowli Bacillus KF2 i Bacillus BK2 wobec Fusarium spp. Ocenę właściwości antagonistycznych metabolitów bakteryjnych przeprowadzono metodą hodowlano-płytkową z zastosowaniem podłoży Czapka i PDA. Tempo wzrostu Fusarium spp. na podłożu PDA było 5-krotnie oraz 3,5-krotnie wolniejsze niż w próbce kontrolnej, po zastosowaniu supernatantów uzyskanych z 24-godzinnej hodowli, odpowiednio dla Bacillus KF2 i Bacillus BK2. Podobnie dużą aktywność przeciwgrzybową badanych szczepów stwierdzono na podłożu Czapka. Indeks tempa wzrostu Fusarium spp. był 6-krotnie oraz 3,5-krotnie wolniejszy po zastosowaniu supernatantów z 6-godzinnej hodowli, odpowiednio dla Bacillus KF2 i Bacillus BK2. Supernatanty otrzymane z hodowli obu szczepów wykazały działanie fungistatyczne wobec Fusarium spp. przy czym silniejszy wpływ wykazał Bacillus KF2. Stopień zahamowania wzrostu Fusarium spp. zależał od gatunku bakterii, wieku jej hodowli, rodzaju podłoża i czasu trwania hodowli. Uzyskane wyniki badań wykazały aktywność fungistatyczną szczepów Bacillus spp. i wskazują na możliwość wykorzystania ich jako środków przeciwgrzybiczych wobec Fusarium spp.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2012, 6, 1; 151-155
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antifungal activity of bacterial species Bacillus against Alternaria sp.
Aktywność przeciwgrzybowa bakterii z rodzaju Bacillus wobec Alternaria sp.
Autorzy:
Grata, K.
Nabrdalik, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126380.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
Bacillus sp.
Alternaria sp
antifungal activity
growth rate index
Alternaria sp.
aktywność fungistatyczna
indeks tempa wzrostu
Opis:
The aim of the study was to assess the fungistatic activity of cell-free supernatants (CFS) obtained from 4, 6, 8, 10 and 24-hour culture of Bacillus KF2 and Bacillus BK2 against Alternaria sp. The antagonistic activity of bacterial exometabolites was determined by the dual-culture technique both on Czapek and PDA media. Plates were incubated at 28ºC for 13 days and the fungal growth was measured every 2 days. The antagonistic activity of these strains was evaluated as the growth rate index. The growth of Alternaria sp. was 4-fold and 5-fold slower after application of CFS obtained from Bacillus KF2 (respectively on PDA and Czapek media) than in control. In case of 10-hour culture and 4-hour culture maximum antifungal activity of this strain was observed on PDA and Czapek media, respectively. This strain reduced the growth rate of Alternaria sp. from 72 to 80%. However, inhibition of Alternaria sp. by Bacillus BK2 was markedly less than that by Bacillus KF2. An increase in age of culture of Bacillus BK2 correspondent to an increase in the percent of inhibition up to 24-hour culture from 16% to 22% on PDA and Czapek media, respectively. Supernatants obtained from the culture of both strains showed fungistatic activity against Alternaria sp., depending on the age of the culture and the composition of the medium, although the Bacillus KF2 showed a stronger effect than Bacillus BK2. The experimental results exhibit the fungistatic activity of Bacillus strains and indicate the possibility of using theirs, especially Bacillus KF2, as antifungal agents against Alternaria sp.
Celem podjętych badań była ocena aktywności fungistatycznej supernatantów otrzymanych z 4-, 6-, 8-, 10- i 24-godzinnych hodowli Bacillus KF2 i Bacillus BK2 wobec Alternaria sp. Na podstawie indeksu tempa wzrostu określono aktywność fungistatyczną szczepów Bacillus sp. na podłożach PDA i Czapka. Wyniki badań wskazują, że tempo wzrostu Alternaria sp. na tych podłożach było 4-krotnie oraz 5-krotnie wolniejsze po zastosowaniu supernatantów uzyskanych z hodowli Bacillus KF2 niż w próbce kontrolnej. Maksymalną aktywność tego szczepu zanotowano po zastosowaniu 10-godzinnej i 4-godzinnej hodowli odpowiednio na podłożach PDA i Czapka. Natomiast aktywność przeciwgrzybowa szczepu Bacillus BK2 była znacznie mniejsza niż Bacillus KF2. Wraz ze wzrostem wieku hodowli Bacillus BK2 do 24 h obserwowano wzrost hamowania tempa wzrostu na obu podłożach (od 16 do 22%). Supernatanty otrzymane z hodowli obu szczepów wykazały działanie fungistatyczne wobec Alternaria sp., przy czym silniejszy wpływ wykazał Bacillus KF2, redukując tempo wzrostu o ok. 70-80% w zależności od wieku hodowli. Uzyskane wyniki badań potwierdzają aktywność fungistatyczną szczepów Bacillus sp. i wskazują na możliwość wykorzystania ich, szczególnie szczepu Bacillus KF2, jako środków przeciwgrzybicznych wobec Alternaria sp.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2013, 7, 1; 75-80
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antifungal activity of Pseudomonas fluorescens against phytopathogenic strains of Rhizoctonia solani
Aktywność przeciwgrzybowa Pseudomonas fluorescens wobec fitopatogennych szczepów Rhizoctonia solani
Autorzy:
Nabrdalik, M.
Grata, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126484.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
fungistatic activity
growth rate index
Pseudomonas fluorescens
Rhizoctonia solani
aktywność fungistatyczna
indeks tempa wzrostu
Opis:
The aim of conducted research was to determine the influence of metabolites of Pseudomonas fluorescens on the growth of 4 pathogenic strains of Rhizoctonia solani marked as R1, R2, R3 and R4 infesting sugar beet. The antagonistic properties of metabolites were assessed after 4, 6, 8, 10 and 24 hours of culturing of P. fluorescens with a culture-plate method on Czapek medium. The bacterial strains were cultured at 25ºC for 4-7 days. Fungistatic activity of P. fluorescens was determined on the rate of mycelial growth inhibition and of the growth rate index. Obtained results have proved that the strains of Rhizoctonia spp. under study were sensitive to P. fluorescens metabolites. The highest inhibition of the linear growth of fungi was noted for R. solani R1 and R3. In all cases the highest inhibition of the growth rate was obtained after 4 and 6 hours of culturing and the lowest was noted after 10 or 24 hours of culturing. After supplementing the growth medium of P. fluorescens the drop of the growth rate index was noticeable and reduction amounted between 78 and 89%. Conducted research confirmed fungistatic properties of P. fluorescens strains against R. solani strains. The tests showed that growth inhibition of the mycelium depends not only on the type of metabolites produced by a specific bacterial strain but also on the length of culturing
Celem podjętych badań było określenie wpływu metabolitów Pseudomonas fluorescens na wzrost 4 fitopatogennych szczepów buraka cukrowego Rhizoctonia solani oznaczonych jako R1, R2, R3 oraz R4. Ocenę właściwości antagonistycznych metabolitów przeprowadzono metodą hodowlano-płytkową na podłożu Czapka dla 4-, 6-, 8-, 10- i 24-godzinnych hodowli P. fluorescens. Hodowle prowadzono w temperaturze 25ºC przez 4-7 dni. Na podstawie stopnia zahamowania wzrostu grzybni oraz indeksu tempa wzrostu określono aktywność fungistatyczną P. fluorescens. Wyniki doświadczenia wskazują, że wśród badanych szczepów Rhizoctonia spp. były szczepy wrażliwe na działanie metabolitów P. fluorescens. Największą inhibicję rozrostu liniowego grzybni zaobserwowano dla szczepów R. solani R1 oraz R3. W obu przypadkach najwyższe zahamowania wzrostu grzybni uzyskano dla 4- i 6-godzinnej hodowli, a najniższe dla hodowli 10- i 24-godzinnej. Po wprowadzeniu do podłoża hodowli P. fluorescens zaobserwowano spadek indeksu tempa wzrostu, uzyskując redukcję od około 78 do 89%. Przeprowadzone badania potwierdzają fungistatyczne działanie szczepów P. fluorescens wobec szczepów R. solani. Przeprowadzone analizy wykazują, że inhibicja wzrostu grzybni uzależniona jest nie tylko od rodzaju metabolitów wydzielanych przez dany szczep bakterii, ale również od wieku jej hodowli.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2014, 8, 1; 65-69
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of the antifungal properties of nettle extracts against Fusarium proliferatum
Ocena właściwości przeciwgrzybowych pokrzywy zwyczajnej wobec Fusarium proliferatum
Autorzy:
Grata, K.
Nabrdalik, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126657.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
stinging nettle
antifungal activity
Fusarium proliferatum
pokrzywa zwyczajna
aktywność przeciwgrzybowa
Opis:
The aim of conducted research was to determine the antifungal properties of the leaf and nettle rot extracts on the growth of Fusarium proliferatum. The antagonistic properties of nettle extracts at 2.5, 5.0, 10, 20 and 40% concentrations were assayed with a dual culture plate method on PDA and Tomato media. The culturing process was conducted at 26ºC for 9 days and the fungal linear growth was measured every 1-2 days. The positive control in the experiment was Topsin M 500 SC whereas negative the distilled water. The fungistatic activity of nettle extracts was determined against the conidia germination rate index, the growth rate index and the rate of mycelial growth inhibition of Fusarium proliferatum. Obtained results shows that the nettle rot extracts inhibited the spore germination (from 7.5 to 47.3%) at all tested concentrations and nettle leave extracts (from 5.9 to 54.0%, respectively) towards negative control, while stimulated compared to positive control. The highest inhibition of the linear growth of mycelium has been observed both for nettle rot and leaf extracts on Tomato medium (9.8 and 11.2%, respectively) and on PDA medium (5.5 and 3.2%, respectively) at 40% concentration towards negative control, while stimulated compared to positive control.
Celem przeprowadzonych badań była ocena właściwości przeciwgrzybowych ekstraktów z liści i korzenia pokrzywy zwyczajnej wobec Fusarium proliferatum. Ocenę właściwości antagonistycznych ekstraktów w stężeniach 2,5, 5,0, 10, 20 i 40% przeprowadzono metodą hodowlano-płytkową z zastosowaniem podłoży PDA pomidorowego. Hodowlę prowadzono w temp. 26ºC przez 9 dni, dokonując pomiarów co 1-2 dni. Kontrolę pozytywną stanowił Topsin M 500 S.C, a kontrolę negatywną woda destylowana. Określono indeks kiełkowania zarodników, indeks tempa wzrostu oraz stopień redukcji liniowego wzrostu Fusarium sp. Uzyskane wyniki badań wykazały zahamowanie kiełkowania zarodników przez wszystkie zastosowane stężenia ekstraktów z korzenia pokrzywy (od 7,5 do 47,3%) oraz stężenia ekstraktów z liści pokrzywy (od 5,9 do 54,0%) w porównaniu do próby negatywnej, lecz stymulujące działanie w porównaniu do próby pozytywnej. Najwyższy stopień zahamowania liniowego tempa wzrostu obserwowano zarówno po zastosowaniu ekstraktu z korzenia, jak i liści na podłożu pomidorowym odpowiednio o 9,8 i 11,2%, a na podłożu PDA odpowiednio o 5,5 i 3,2% przy stężeniu 40% w porównaniu do próby negatywnej, lecz stymulujące działanie w porównaniu do próby pozytywnej.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2015, 9, 2; 459-464
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role of extracellular metabolites produced by bacteria in the process of fungi growth inhibition
Udział zewnątrzkomórkowych metabolitów bakteryjnych w zahamowaniu wzrostu grzybów
Autorzy:
Nabrdalik, M.
Grata, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/127158.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
Bacillus subtilis
Fusarium culmorum
antifungal activity
aktywność przeciwgrzybowa
Opis:
In the process of biological control of plants pathogens, special biological preparations containing cells of microorganisms or their metabolites are applied. The aim of conducted research was to assess the effect of Bacillus subtilis culture or its supernatant on the mycelial growth of Fusarium culmorum. The antagonistic properties of B. subtilis were assessed with the culture-plate method. The research was conducted on two different media, containing glucose or sucrose, in order to consider the effect of the source of carbon on the inhibitory process. The culturing process was conducted at 25±2ºC for 7 days and every 2-3 days the diameter of the mycelium was measured while the fungistatic activity of B. subtilis was determined against the mycelial growth rate index. The obtained results showed that the measured values of the growth rate index in the control trials were similar regardless of the carbon source in the medium. In tested trials no significant inhibition of the mycelial growth have been noted in the presence of glucose. Measured values of the growth rate index in tested trials were lower of 0.2-1.7 units compared with the control trials. The growth inhibition in the cultures on the medium with sucrose obtained 20% with an addition of the supernatant and 40% with an addition of B. subtilis culture.
W metodach biologicznej walki z fitopatogenami roślin stosuje się między innymi biopreparaty, które jako substancję czynną zawierają żywe komórki mikroorganizmów lub ich metabolity. Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływ hodowli bakteryjnej Bacillus subtilis oraz jego supernatantu na wzrost grzybni Fusarium culmorum. Ocenę właściwości antagonistycznych B. subtilis przeprowadzono metodą hodowlano-płytkową. Badania przeprowadzono na dwóch różnych podłożach, zawierających glukozę lub sacharozę, uwzględniając w ten sposób wpływ źródła węgla na proces inhibicji. Hodowle prowadzono w temperaturze 25±2ºC przez 7 dni, dokonując co 2-3 dni pomiaru średnicy grzybni, a aktywność fungistatyczną B. subtilis określono w oparciu o indeks tempa wzrostu grzybni. Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, iż w próbach kontrolnych indeks tempa wzrostu był na zbliżonym poziomie niezależnie od źródła węgla zawartego w podłożu. W próbach badanych nie odnotowano znaczącego zahamowania wzrostu grzybni w obecności glukozy. Wartości indeksu tempa wzrostu dla prób badanych były niższe jedynie o 0,2-1,7 jednostki w porównaniu do prób kontrolnych. Natomiast w hodowlach prowadzonych na podłożu zawierającym sacharozę uzyskano około 20% zahamowanie po zastosowaniu supernatantu i ponad 40% w obecności hodowli bakteryjnej B. subtilis.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2014, 8, 2; 417-422
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Assessment of antifungal activity of extracts from nettle (Urtica dioica L.) against Alternaria solani
Ocena aktywność przeciwgrzybowej ekstraktów z pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica L.) wobec Alternaria solani
Autorzy:
Nabrdalik, M.
Grata, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/127201.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
antifungal activity
Urtica dioica
Alternaria solani
growth rate index
spores germination index
aktywność przeciwgrzybowa
indeks tempa wzrostu
indeks kiełkowania zarodników
Opis:
The aim of research was to assess antifungal activity of nettle extracts at 2.5, 5.0, 10.0, 20.0, 40.0% concentrations obtained from a root and leaves against phytopathogenic strain Alternaria solani. Their antifungal activity was assessed on the basis of the growth rate index of mycelium and the spore germination index. It has also been assessed how different sterilisation techniques affect the properties of extracts under study. It has been proved, on the basis of obtained results, that extracts sterilised with saturated steam under pressure did not show antifungal activity. For the root extract, which showed the highest antifungal activity, only 7% of the mycelial growth inhibition have been obtained. Whereas, the root extracts sterilised by filtration limited the mycelial growth by 75% and spore germination of A. solani by 38%.
Celem pracy była ocena aktywności przeciwgrzybowej ekstraktów z korzenia oraz z liścia pokrzywy zwyczajnej (Urtica dioica L.) w stężeniach 2,5, 5,0, 10,0, 20,0, 40,0% wobec fitopatogennego szczepu Alternaria solani. Aktywność przeciwgrzybową ekstraktów z pokrzywy określono w oparciu o indeks tempa wzrostu grzybni oraz indeks kiełkowania zarodników. W badaniach określono również wpływ metod sterylizacji testowanych wyciągów na ich aktywność. Na podstawie uzyskanych wyników wykazano, iż ekstrakty sterylizowane parą wodną pod ciśnieniem nie wykazują aktywności przeciwgrzybowej. W przypadku ekstraktu z korzenia, który charakteryzował się większą aktywnością inhibicyjną, uzyskano zaledwie 7% redukcję tempa wzrostu grzybni. Natomiast ekstrakt z korzenia poddany sterylizacji przez sączenie ograniczał o 75% wzrost grzybni i o 38% kiełkowanie zarodników A. solani.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2015, 9, 2; 473-481
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antifungal activity of bacterial species Pseudomonas
Aktywność przeciwgrzybowa bakterii z rodzaju Pseudomonas
Autorzy:
Nabrdalik, M.
Grata, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/127238.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
fungistatic activity
growth rate index
Pseudomonas sp.
Fusarium sp.
aktywność fungistatyczna
indeks tempa wzrostu
Opis:
The aim of the research was to determine a fungistatic activity of bacteria Pseudomonas against Fusarium sp. The antagonistic properties were assessed with a culture-plate method on Czapek and PDA growth media for Pseudomonas sp. cultures after 4, 6, 8, 10 and 24 hours of culturing. The culturing process was conducted at 22ºC for 14 days. The fungistatic activity of Pseudomonas sp. strains was determined against the growth rate index. Obtained results proved that tested strain of Fusarium sp. was sensitive to supernatants of Pseudomonas spp. The linear growth of the mycelium of Fusarium sp. was inhibited most actively by Pseudomonas sp. strain BK1. The highest decrease, amounting 77%, in the value of the growth rate index was obtained after 10 hours of culturing on Czapek medium. The highest reduction of the growth rate index for Pseudomonas sp. strain KF1 was also noted for 10-hour culture, but it amounted only 42% in this case. Conducted research confirm fungistatic activity of Pseudomonas spp. strains against Fusarium sp. and prove that growth inhibition of the mycelium depends not only on the type of metabolites produced by a specific bacterial strain but also on time they were cultured for.
Celem badań było określenie aktywności fungistatycznej bakterii z rodzaju Pseudomonas wobec Fusarium sp. Ocenę właściwości antagonistycznych metabolitów przeprowadzono metodą hodowlano-płytkową na podłożu Czapka oraz PDA dla 4-, 6-, 8-, 10- i 24-godzinnych hodowli Pseudomonas sp. Hodowle prowadzono w temperaturze 22ºC przez 14 dni. Na podstawie indeksu tempa wzrostu określono aktywność fungistatyczną szczepów Pseudomonas sp. Wyniki doświadczenia wskazują, że badany szczep Fusarium sp. był wrażliwy na działanie supernatantów Pseudomonas sp. Największą inhibicję rozrostu liniowego grzybni Fusarium sp. powodował szczep Pseudomonas sp. BK1. W tym przypadku najwyższy 77% spadek indeksu tempa wzrostu grzybni uzyskano w przypadku 10-godzinnej hodowli na podłożu Czapka. Natomiast dla szczepu Pseudomonas sp. KF1 największą redukcję indeksu tempa wzrostu odnotowano dla hodowli 10-godzinnej i wynosiła ona jedynie 42%. Przeprowadzone badania potwierdzają fungistatyczne działanie szczepów Pseudomonas sp. wobec Fusarium sp. Ponadto wykazują, że inhibicja wzrostu grzybni uzależniona jest nie tylko od rodzaju metabolitów wydzielanych przez dany szczep bakterii, ale również od wieku jej hodowli.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2011, 5, 2; 407-411
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lipolytic Activity of Bacillus sp. Isolated from the Natural Environment
Aktywność lipolityczna Bacillus sp. wyizolowanych z środowiska naturalnego
Autorzy:
Nabrdalik, M.
Grata, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388813.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
Bacillus sp.
lipases
tributyrin
Tween
lipazy
tributyryna
Opis:
In the study 10 bacterial strains of Bacillus kind were screened (B. cereus, B. firmus, B. mycoides, B. pumilus i B. subtilis) for their ability to synthesize lipases on the media containing the following fatty substrates as carbon sources: tributyrin and Tween 40, 60, 80. The growth media were incubated for 15 days and the results were recorded after 2, 4, 8 and 15 days. The results were presented as the amount of liberated moles of fatty acids [mol] and the units of lipolytic activity U/cm3. Tested bacterial strains displayed different levels of activity of extracellular lipases depending on the type of the fatty substrate source and the time of culturing. For most of the tested strains the maximum production of lipases took place on the 15th day of culturing. The most effective growth medium in the process of enzymes biosynthesis was the medium with tributyrin, and both B. cereus A96 and G10 strains distinguished from the others by the highest activity liberating on average 97.5 and 69.375 moles of fatty acids. The value of lipolytic activity was increasing during the experiment from the value of 0.958 to 1.375 U/cm3 for A96 strain and from 0.625 to 3.125 U/cm3 for G10 strain. Taking into account all tested growth media, the lowest lipolytic activity was displayed by B. pumilus Tw3 strain.
W pracy przebadano 10 szczepów bakterii z rodzaju Bacillus (B. cereus, B. firmus, B. mycoides, B. pumilus i B. subtilis) pod względem możliwości syntezy lipaz w podłożach zawierających jako źródło węgla substraty tłuszczowe: tributyrynę oraz Tween 40, 60 i 80. Inkubację podłoży prowadzono przez 15 dni, a odczyty wykonano po 2, 4, 8 i 15 dniach. Wyniki podano jako ilość uwolnionych _moli kwasów tłuszczowych [_mol] oraz w jednostkach aktywności lipolitycznej U/cm3. Wśród badanych szczepów wykazano zróżnicowanie w poziomie aktywności zewnątrzkomórkowych lipaz w zależności od źródła substratu tłuszczowego i czasu hodowli. Dla większości badanych szczepów maksymalna produkcja lipaz występowała w 15 dniu hodowli. Najefektywniejsze w biosyntezie enzymów okazało się podłoże zawierające tributyrynę, a szczepy B. cereus A96 i G10 wyróżniały się najwyższą aktywnością, uwalniając średnio 97,5 oraz 69,375 _moli kwasów tłuszczowych. Wartość aktywności lipolitycznej wzrastała w trakcie doświadczenia z 0,958 do 1,375 U/cm3 dla szczepu A96 oraz z 0,625 do 3,125 U/cm3 dla szczepu G10. Natomiast, uwzględniając wszystkie testowane podłoża, najmniejszą aktywnością lipolityczną charakteryzowa ł się szczep B. pumilus Tw3.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2013, 20, 6; 653-661
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Physical factors affecting the production of amylase from Bacillus species isolated from natural environment
Wpływ czynników fizycznych na aktywność amylolityczną Bacillus sp. wyizolowanych ze środowiska naturalnego
Autorzy:
Grata, K.
Nabrdalik, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/389748.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
Bacillus cereus
Bacillus mycoides
amylase
physical factor
amylazy
czynniki fizyczne
Opis:
The influence of different factors on amylolytic activity Bacillus cereus (2 strains) and Bacillus mycoides (2 strains), isolated from soil samples and water of Turawa Lake has been studied. Effect of physiological (pH of reaction mixture in the range of 4.0–8.0, temperature of reaction from 30 to 60 oC) and nutritional parameters (the carbon sources and they concentration in medium) were examined spectophotometricaly for their effect on amylase production. The results obtained showed, that in view of all studied factors the least favorable value of pH was 5.0, while in most cases the most favourable for the process of amylase production were following values 7.0 and 8.0. Moreover, it has been stated that the lowest amount of amylase was noted at 30 oC, and the highest at 60 oC. In case of amylolytic activity, in view of all temperatures the most effective strain was B. mycoides A134 whereas the least B. mycoides G3. The best results of amylase production have been achieved for all remaining strains in two cases – on maltose and glucose medium at all tested temperatures. Additionally, soil occurring strains preferred lower concentration of potato starch (ie 1 %) when compared with water strains which favoured higher concentration (5 %).
Celem badań była ocena wpływu różnych czynników na aktywność amylolityczną Bacillus cereus (2 szczepy) i Bacillus mycoides (2 szczepy) wyizolowanych z gleby i Jeziora Turawskiego. Metodą spektrofotometryczną badano wpływ pH mieszaniny reakcyjnej w zakresie od 5.0 do 8.0 i temperatury w zakresie od 30 oC do 60 oC oraz źródła węgla i jego koncentracji w podłożu na poziom produkowanych amylaz. Stwierdzono, iż najgorszą wartością pH do syntezy amylaz było 5.0, natomiast najlepszą, w większości przypadków pH 7.0. Uwzględniając zakres badanych temperatur, najwyższą aktywność uzyskano w temp. 60 oC, natomiast najniższą w temp. 30 oC dla wszystkich testowanych szczepów. Najbardziej aktywnym szczepem był B. mycoides A 134, natomiast najmniej B. mycoides G3.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2014, 21, 1; 51-60
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The role of pseudomonas fluorescens in the process of Rhizoctonia solani growth inhibition
Udział Pseudomonas fluorescens w zahamowaniu wzrostu Rhizoctonia solani
Autorzy:
Nabrdalik, M.
Grata, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/387700.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
antifungal activity
Pseudomonas fluorescens
Rhizoctonia solani
growth rate index
aktywność przeciwgrzybowa
indeks tempa wzrostu
Opis:
The aim of conducted research was to determine influence of metabolites produced by Pseudomonas fluorescens on the growth of 4 phytopathogenic strains of Rhizoctonia solani marked R1, R2, R3 and R4 which infect sugar beetroot. The antagonistic properties were assessed with the culture-plate method on PDA medium for P. fluorescens cultured for 4, 6 8, 10 and 24 hours at 25 oC for 5 days. The fungistatic activity of P. fluorescens was determined against the growth rate index and the rate of mycelial growth inhibition. Obtained results prove, that Rhizoctonia spp. strains were both sensitive and resistant to metabolites produced by P. fluorescens. The highest inhibition of the linear growth of mycelium has been observed for R. solani R1 and R4 strains. In both cases the highest inhibition, reaching almost 60 %, has been recorded for the trials cultured for 4 hours and the lowest, amounting ca. 30 % after 24 hours of culturing. However, the other strains of R. solani marked R2 and R3 were resistant to the metabolites produced by P. fluorescens regardless of the length of culturing.
Celem podjętych badań było określenie wpływu metabolitów Pseudomonas fluorescens na wzrost 4 fitopatogennych szczepów buraka cukrowego Rhizoctonia solani oznaczonych jako R1, R2, R3 oraz R4. Ocenę właściwości antagonistycznych metabolitów przeprowadzono metodą hodowlano-płytkową na podłożu PDA dla 4, 6, 8, 10 i 24 godzinnych hodowli P. fluorescens. Hodowle prowadzono w temperaturze 25 oC przez 4–7 dni. Na podstawie indeksu tempa wzrostu oraz stopnia zahamowania wzrostu grzybni określono aktywność fungistatyczną P. fluorescens. Wyniki doświadczenia wskazują, że wśród badanych szczepów Rhizoctonia spp. były zarówno szczepy wrażliwe, jak i oporne na działanie metabolitów P. fluorescens. Największą inhibicję rozrostu liniowego grzybni zaobserwowano dla szczepów R. solani R1 oraz R4. W obu przypadkach najwyższe, prawie 60 % zahamowania wzrostu grzybni uzyskano dla 4-godzinnej hodowli, a najniższe w granicach 30 % dla hodowli 24-godzinnej. Natomiast szczepy R. solani R2 i R3 były oporne na działanie metabolitów P. fluorescens niezależnie od wieku hodowli.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2014, 21, 3; 325-332
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies