Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Gospodarek, K." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 19
Tytuł:
Comparison of the effectiveness of dipping agents on bacteria causing mastitis in cattle
Autorzy:
Skowron, K.
Sękowska, A.
Kaczmarek, A.
Grudlewska, K.
Budzyńska, A.
Bialucha, A.
Gospodarek-Komkowska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2082011.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Tematy:
Mastitis
dipping agents
bacteria inactivation
udder
Opis:
Introduction. Mastitis may result in physical, chemical and microbiological changes in milk and pathological lesions in the glandular tissue. Milk derived from cows with mastitis may become a cause of infections in humansw and animals. Objectives. The aim of this study was to assess the effectiveness of selected dipping agents in the inactivation of several bacteria that may cause mastitis in cattle. Materials and method. Three strains of each of the following species: Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Serratia marcescens, Staphylococcus aureus and Listeria monocytogenes, isolated from milk, were used in the study. Identification of isolates was carried out using the automatic system VITEK2 Compact. Evaluation of the genetic similarity between the tested strains was made using the RAPD technique. Drug susceptibility of strains was evaluated with the disc diffusion method. Assessment of the effectiveness of iodine, stabilized iodine, povidone iodine and chlorhexidine was performed using fragments of skin from cow teats. Results. All the tested strains were genetically different. Most of them were susceptible to the studied antibiotics. Only two strains of L. monocytogenes were resistant to all the studied antibiotics. The percentage rate of reduction in the number of bacteria after using of dipping agents was very high (>90%). The most susceptible to the dipping preparations used were L. monocytogenes (99.6 – 99.9%). Stabilized iodine was the most effective dipping agent for all tested bacteria, causing a reduction rate in the number of bacteria from 99.80% (E. coli) – 99.99% (S. aureus, L. monocytogenes). Conclusions. The results obtained may contribute to a reduction in udder infections in cows, especially mastitis, and improve the quality of the milk.
Źródło:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine; 2019, 26, 1; 39-45
1232-1966
Pojawia się w:
Annals of Agricultural and Environmental Medicine
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The yielding and biometrics of broad bean depending on the applied biological protection
Plonowanie i cechy biometryczne bobu w zależności od zastosowanej ochrony biologicznej
Autorzy:
Boligłowa, E.
Gleń-Karolczyk, K.
Gospodarek, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/335233.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych
Tematy:
broad bean
yield
biological protection
coordinate sowing
bób
plon
biologiczna ochrona
siew współrzędny
Opis:
The aim of the thesis was to asseses the impact of biological protection on the yields and biometrics of broad bean, Windsor White variety. A field research was conducted in the years 2010-2012 in the Experimental Agricultural Farm in Prusy near Kraków. Double-factor experiments were conducted in the random blocks system in three repetitions on a very good wheat complex soil. The following five combinations of the biological protection of broad bean were compared in experiments. Based on the conducted research, it was found that years significantly diversified broad bean yields and biometrics. In 2011, with the most advantageous weather conditions, broad bean yielded the best; it had the highest number of seeds in a pod and, at the same time, the lowest number of sprouts in a plant. The most disadvantageous year, in these terms, was 2012 which was characteristic for the highest deficiency of precipitation. The compared protection combinations demonstrate that adding Polyversum WP biological preparation to seeds before sowing and the application of Bioczos BR agent on leaves twice or four times and Biosept 33 SL once contributes to the significant increase in broad bean yields. Whereas, the coordinate sowing of broad bean with coriander and fennel resulted in the drop in seeds yields, deteriorated yield structure parameters and biometric properties.
Celem pracy była ocena wpływu biologicznej ochrony i biometrie bobu odmiany Windsor Biały. Badania polowe prowadzone w latach 2010-2012 w Rolniczym Gospodarstwie Doświadczalnym w Prusach k. Krakowa. Doświadczenie dwuczynnikowe prowadzono w układzie losowanych bloków w trzech powtórzeniach na glebie kompleksu pszennego bardzo dobrego. W doświadczeniu porównywano 5 kombinacji biologicznej ochrony bobu. W oparciu o przeprowadzone badania stwierdzono, że lata istotnie różnicowały plonowanie i biometrię bobu. W 2011 roku o najkorzystniejszym przebiegu pogody, bób istotnie lepiej plonował, wykształcił największą liczbę nasion w strąku i jednocześnie najmniejszą liczbę pędów w roślinie. Najbardziej niekorzystny pod tym względem okazał się 2012 rok, który odznaczył się największym niedoborem opadów atmosferycznych. Z porównywanych kombinacji biologicznej ochrony stwierdzono, że zaprawianie nasion przed siewem preparatem biologicznym Polyversum WP oraz aplikowanie nalistnie dwukrotnie lub czterokrotnie środka Bioczos BR i jeden raz Biosept 33 SL przyczyniało się do istotnego wzrostu plonowania bobu. Natomiast siew współrzędny bobu z kolendrą siewną i koprem włoskim powodował istotny spadek plonu nasion, pogorszył parametry struktury plonu i cech biometrycznych.
Źródło:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering; 2018, 63, 2; 19-22
1642-686X
2719-423X
Pojawia się w:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie metody przyrostowej w prototypowaniu
The determination of correlation between compactibility and liquidyty of molding compounds under high pressures
Autorzy:
Borysiewicz, A.
Gonera, P.
Łęgowik, D.
Dembiczak, T.
Gospodarek, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/103793.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
projektowanie
szybkie prototypowanie
druk 3D
design
rapid prototyping
3D print
Opis:
W artykule przedstawiono chronologię wykonania fizycznego prototypu przez studentów Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Przedstawiono zaprojektowane modele przestrzenne w myśl zasady od pomysłu do produktu. Opisano metodę szybkiego prototypowania z wykorzystanie techniki druku 3D, dobór filamentów oraz parametrów druku.
The article presents a chronology of the physical prototype implementation by students of the Jan Dlugosz University in Częstochowa. Designed spatial models were presented in accordance with the principle from idea to product. The method of rapid prototyping with the use of 3D printing technology, selection of filaments and printing parameters has been described.
Źródło:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa; 2018, T. 6; 45-56
2300-5343
Pojawia się w:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Microbiological purity assessment of cosmetics used by one and several persons and cosmetics after their expiry date
Autorzy:
Skowron, K.
Jakubicz, A.
Budzynska, A.
Kaczmarek, A.
Grudlewska, K.
Reslinski, A.
Gospodarek-Komkowska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/873658.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
microbiological purity
assessment
cosmetic
use
expiry date
bacteria
Staphylococcus aureus
Pseudomonas aeruginosa
Candida albicans
preparation contamination
microbiological contamination
Opis:
Background. Microbiological purity of cosmetics provides safety of users during their use, prevents physicochemical changes of a preparation, infections and diseases of the skin. Objective. The aim of this study was to assess the level of microbiological contamination of cosmetics used by one person and by several people and cosmetics after their expiry date in relations to standards for marketed cosmetics, ensuring safety of their use. Material and Methods. This study was conducted using 55 samples representing 19 types of cosmetics, divided into three groups: used by one person, used by several people and after the expiry date. In cosmetic samples the general numbers of aerobic mesophilic bacteria were determined with the spread plate method on tryptic-soy agar. The presence of Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa and Candida albicans were also checked. Results. The number of aerobic mesophylic bacteria in the tested cosmetics ranged from the level below the method detectability to 1.3×107 cfu/g or ml. The presence of Staphylococcus spp. was found in 11 (20.0%) tested cosmetic samples and of P. aeruginosa in one tested preparation. Yeasts C. albicans were not detected, whereas contamination with fungi Aspergillus spp. and Penicillium spp. ranging from 0.5×101 to 1.5×101 cfu/g or ml was recorded in four cosmetics. The level of microbiological contamination of cosmetics used by several people was higher than that of cosmetics used by one person. Cosmetics after the expiry date showed the highest microbiological contamination. Conclusions. The number of users of cosmetic and it expiry date exceeding influenced the level of microbial contamination of preparations.
Wprowadzenie. Czystość mikrobiologiczna kosmetyków zapewnia bezpieczeństwo podczas ich stosowania, zapobiega zmianom fizykochemicznym preparatu oraz infekcjom i chorobom skóry. Cel badań. Celem pracy była ocena zanieczyszczenia mikrobiologicznego kosmetyków używanych przez jedną i wiele osób oraz kosmetyków przeterminowanych w odniesieniu do norm dla kosmetyków wprowadzonych do obrotu, gwarantujących bezpieczeństwo ich stosowania. Materiał i metody. W badaniu wykorzystano 55 próbek reprezentujących 19 typów kosmetyków, które podzielono na trzy grupy: używane przez jedną osobę, przez kilka osób oraz przeterminowane W próbkach badanych kosmetyków określano ogólną liczbę tlenowych bakterii mezofilnych metodą posiewu powierzchniowego na podłożu tryptozowo-sojowym. Sprawdzono również obecność Staphylococcus aureus, Pseudomonas aeruginosa i Candida albicans. Wyniki. W badanych kosmetykach liczba tlenowych bakterii mezofilnych mieściła się w przedziale od poziomu poniżej wykrywalności metody do 1,3×107 j.t.k./g lub ml. Staphylococcus spp. wykryto w 11 (20.0%) badanych próbkach, a P. aeruginosa w jednej. W żadnym z badanych kosmetyków nie wykryto drożdzaków C. albicans, natomiast w czterech stwierdzono zanieczyszczenie pleśniami Aspergillus spp. i Penicillium spp. wahające się od 0.5×101 do 1.5×101 j.t.k./g lub ml. Poziom zanieczyszczenia mikrobiologicznego kosmetyków używanych przez kilka osób był wyższy niż używanych przez jedną osobę. Kosmetyki przeterminowane były najbardziej skażone mikrobiologicznie. Wnioski. Liczba osób używających ten sam kosmetyk oraz przekroczenie jego terminu ważności wpływają istotnie na poziom skażenia mikrobiologicznego preparatu.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2017, 68, 2
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The effect of broad bean intercropping with coriander and fennel on dynamic of Sitona spp. beetles feeding
Wpływ uprawy współrzędnej bobu z kolendrą siewną i koprem włoskim na dynamikę żerowania oprzędzików (Sitona spp.)
Autorzy:
Gospodarek, J.
Boligłowa, E.
Gleń-Karolczyk, K.
Kwiecień, N.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/336944.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych
Tematy:
Vicia faba L.
Coriandrum sativum L.
Foeniculum vulgare Mill
intercropping
Sitona spp.
root nodules
plant injuries
uprawa współrzędna
brodawki korzeniowe
uszkodzenia roślin
Opis:
The aim of the study was to assess the impact of intercropping White Windsor broad beans with coriander (Coriandrum sativum L.) and fennel (Foeniculum vulgare Mill.) on the dynamics of adult pea weevils (Sitona spp.) feeding and the degree of nodules damage caused by Sitona spp larvae. The experiment was conducted in the period 2011-2012 at the Prusy Experimental Station, which belongs to the University of Agriculture in Krakow. The experiment involved the following objects: broad beans in a homogeneous crop (control); broad beans intercropped with coriander; broad beans intercropped with fennel. The evaluation of the feeding intensity of adult pea weevils was conducted on 25 randomly selected plants from each plot, by measuring the surface area of eaten leaves, counting injured and non-injured leaves and calculating the loss of leaf blade as the result of their feeding. For the determination of larvae harmfulness, root nodules were analyzed at the end of June. Intercropping with coriander and fennel significantly reduced the feeding of pea leaf weevils on the White Windsor variety of broad beans. The effect was particularly visible in the initial period of plant growth, which is important due to the greatest impact of pests’ feeding activity during that period. The proximity of the examined herb species did not affect the number of root nodules produced by broad beans, or the degree of root nodules damage caused by Sitona sp. larvae.
Celem badań było określenie wpływu uprawy współrzędnej bobu odmiany Windsor Biały z kolendrą siewną (Coriandrum sativum L.) i koprem włoskim (Foeniculum vulgare Mill.) na przebieg dynamiki żerowania chrząszczy z rodzaju oprzędziki (Sitona spp.) oraz na stopień uszkodzenia brodawek korzeniowych przez larwy tych szkodników. Doświadczenie przeprowadzono w latach 2011 - 2012 w Stacji Doświadczalnej - Prusy należącej do Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Obejmowało ono następujące obiekty: bób wysiewany jako uprawa jednorodna (Kontrola); bób uprawiany współrzędnie z kolendrą siewną; bób uprawiany współrzędnie z koprem włoskim. Przebieg dynamiki żerowania chrząszczy oceniano na 25 losowo wybranych roślinach z poletka poprzez mierzenie powierzchni wyżerek, liczenie liści uszkodzonych i nieuszkodzonych oraz wyliczenie ubytku blaszki liściowej w wyniku ich żerowania. W końcu czerwca wykonywano także analizę stopnia uszkodzenia brodawek korzeniowych przez larwy oprzędzików. Uprawa współrzędna z kolendrą siewną i koprem włoskim istotnie ograniczała żerowanie chrząszczy oprzędzików na bobie odmiany Windsor Biały. Efekt był szczególnie wyraźny w początkowym okresie wzrostu rośliny, co jest istotne ze względu na największe znaczenie żerowania szkodnika w tym okresie. Sąsiedztwo badanych gatunków ziół nie wpływało na ilość wytwarzanych przez bób brodawek korzeniowych, jak również stopień ich uszkodzenia przez larwy Sitona spp.
Źródło:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering; 2017, 62, 3; 124-129
1642-686X
2719-423X
Pojawia się w:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of intensity of broad bean protection with biopreparations against fungal diseases
Wpływ intensywności ochrony bobu biopreparatami przed chorobami grzybowymi
Autorzy:
Boligłowa, E.
Gleń-Karolczyk, K.
Gospodarek, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950504.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych
Tematy:
broad bean
biological protection
fungal diseases
bób
ochrona biologiczna
choroba grzybowa
Opis:
The aim of the study was to compare the health status of biologically protected broad bean sprouts, taking into account differentiated number of biopreparation applications. The field experiments were carried out in the years 2010-2012 at the Agricultural Experimental Farm in Prusy, near Krakow. Evaluation of fungal diseases severity was performed in a 5-point scale in broad bean phase BBCH (70-79). The study demonstrated that hydrothermal conditions significantly modified the occurrence and severity of fungal diseases in broad beans. Windsor White broad bean variety, unlike Hangdown White, is significantly more infested by Botrytis fabae (leaves and pods), and pods also by Uromyces fabae (rust). An increased intensity of broad beans protection using biopreparations reduces the severity of fungal diseases occurrence during the growing season. A significant limitation in chocolate blotch development on the leaves, stems and pods, as well as rust and gray mold on pods, is provided by treatment of the broad beans with Polyversum WP biopreparation, and five times foliar application of natural preparations (4 × Bioczos BR + 1 × Biosept 33 SL) during the growing period. Applied biological protection proved to be little effective in broad bean protection against ascochytosis (A. fabae).
Celem pracy było porównanie stanu zdrowotnego roślin bobu chronionego biologicznie z uwzględnieniem zróżnicowanej liczby aplikacji biopreparatów. Badania polowe prowadzono w latach 2010-2012 w Rolniczym Gospodarstwie Doświadczalnym w Prusach k. Krakowa. Ocenę występowania nasilenia chorób grzybowych przeprowadzono w skali pięciostopniowej w fazie BBCH (70-79) bobu. Badania wykazały, że warunki hydrotermiczne istotnie modyfikują występowanie i nasilenie chorób grzybowych bobu. Odmiana bobu Windsor Biały przeciwieństwie do Hangdown Biały jest istotnie silniej porażana przez Borytis fabae (liście i strąki), a strąki także przez Uromyces fabae (rdza). Zwiększenie intensywności ochrony bobu biopreparatami ogranicza nasilenie występowania chorób grzybowych w okresie wegetacji. Istotne ograniczenie rozwoju czekoladowej plamistości na liściach, pędach i strąkach oraz rdzy i szarej pleśni na strąkach zapewnia zaprawianie nasion bobu biopreparatem Polyversum WP i pięciokrotna nalistna aplikacja w okresie wegetacji preparatów naturalnych (4 x Bioczos BR + 1 x Biosept 33 SL). Zastosowana biologiczna ochrona okazała się mało skuteczna w ochronie bobu przed askochytozą (Ascochyta fabae).
Źródło:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering; 2016, 61, 3; 38-42
1642-686X
2719-423X
Pojawia się w:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mycological purity of broad bean (Vicia faba L.) seeds in the conditions of companion planting and differentiated protection
Czystość mikologiczna nasion w uprawie współrzędnej bobu (Vicia faba L.) oraz w warunkach zróżnicowanej ochrony
Autorzy:
Gleń-Karolczyk, K.
Boligłowa, E.
Gospodarek, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/336496.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych
Tematy:
pathogenic fungi
broad bean seeds
biological protection
chemical protection
grzyby patogeniczne
nasiona bobu
ochrona biologiczna
ochrona chemiczna
Opis:
The subject of the study concerns the seeds of broad bean of White Hangdown cultivar derived from the strict field experiment (2010-2012). The experiment consisted of 10 combinations including two alternating rows sowings of broad bean with fennel and coriander, four variants of biological protection using Polyversum WP, Bioczos BR, Biosept 33 SL preparations, and three variants of chemical protection using Vitavax 200 FS, Decis 2.5 EC, Fastac 100 EC, Penncozeb 80 WP. Applied protection variants improved mycological purity of broad bean seeds. The best and comparable results were noted in the combination with the use of seed dressing Vitavax 200 SL, and subsequent triple foliar application of insecticides and fungicides as well as biological dressing Polyversum WP, and four-time spraying with biotechnical preparations. Companion planting of broad beans with fennel and coriander favored seeds colonization by fungi. Especially the neighborhood with fennel enriched the community of fungi present in the seeds of broad beans in Penicillium spp. (34.6%). Irrespective of the protection, Alternaria alternata (28.6%), Botrytis cinerea (12.3%), Epicoccum purpurascens (5.1%) and saprobionts of Penicillium genus (22.3%), were isolated the most frequently.
Przedmiotem badań były nasiona bobu odmiany Hangdown Biały pochodzące ze ścisłego doświadczenia polowego (20102012 r.). Eksperyment obejmował 10 kombinacji w tym dwa siewy na przemian rzędowe bobu z koprem włoskim oraz kolendrą siewną, 4 warianty ochrony biologicznej z wykorzystaniem preparatów: Polyversum WP, Bioczos BR, Biosept 33 SL oraz 3 warianty ochrony chemicznej: Vitavax 200 FS, Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC, Penncozeb 80 WP. Zastosowane warianty ochrony poprawiały czystość mikologiczną nasion bobu. Najlepsze i porównywalne efekty notowano w kombinacjach z wykorzystaniem zaprawy nasiennej Vitavax 200 SL i późniejszą trzykrotną nalistną aplikacją insektycydów i fungicydu oraz zaprawy biologicznej Polyversum WP i czterokrotnym opryskiwaniem preparatami biotechnicznymi. Uprawy współrzędne bobu z koprem włoskim i kolendrą siewną sprzyjały kolonizacji nasion przez grzyby. Szczególnie sąsiedztwo z koprem włoskim wzbogacało zbiorowisko grzybów zasiedlających nasiona bobu w Penicillium spp. (34,6%). Niezależnie od ochrony z największą częstotliwością izolowano Alternaria alternata (28,6%0, Botrytis cinerea (12,3%), Epicoccum purpurascens (5,1%) oraz saprobionty z rodzaju Penicillium (22,3%).
Źródło:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering; 2016, 61, 3; 126-131
1642-686X
2719-423X
Pojawia się w:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekt i analiza ruchu silnika z wirującym tłokiem
Design and motion analysis of rotary engine
Autorzy:
Budny, Ł.
Sosnowski, M.
Dembiczak, T.
Sawicki, P.
Gospodarek, K.
Ciesielska, K.
Orkisz, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/103473.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
silnik Wankla
silnik z wirującym tłokiem
analiza ruchu
Wankel engine
rotary engine
motion analysis
Opis:
W ramach badań opracowano model przykładowego silnika z wirującym tłokiem oraz przeprowadzono analizy dynamiki ruchu poszczególnych jego elementów w celu identyfikacji ewentualnych problemów eksploatacyjnych wynikających z przemieszczenia translacyjnego wkładki uszczelniacza rotora.
The rotary engine model was designed within the research. Moreover the analysis of dynamics of engine components were performed in order to identify the possible exploitation problems concerning displacement of rotor sealer insert.
Źródło:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa; 2016, T. 4; 69-76
2300-5343
Pojawia się w:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The effect of non-chemical and chemical broad bean protection against diseases and pests on the feeding of pea weevils (Sitona spp.)
Wpływ niechemicznego i chemicznego sposobu ochrony bobu przed chorobami i szkodnikami na żerowanie oprzędzików (Sitona spp.)
Autorzy:
Gospodarek, J.
Gleń-Karolczyk, K.
Boligłowa, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/335193.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych
Tematy:
Sitona spp.
Bioczos BR
Polyversum WP
protection method
metoda ochrony
Opis:
The objective of the study was to compare the effect of broad bean protection against fungal diseases, black bean aphid and broad been seed beetle with the use of non-chemical products (Polyversum WP and Bioczos BR) and artificially synthesized preparations (Vitavax 200 FS, Decis 2,5 EC and Fastac 100 EC) on the harmfulness of larvae and beetles of pea weevils. The observations were conducted on broad bean of the Hangown White cultivar. Protection with the use of Polyversum WP and Bioczos BR contributed to reduction of the percentage of leaves injured by pea weevils, the area consumed and, as a consequence, the size of leaf blade loss. The Vitavax 200 FS can contribute to increase the attractiveness of broad bean leaves for adult Sitona spp. and, as a result, decrease the efficiency of later protective spraying. The used broad bean protection, both non-chemical as well as chemical, significantly influenced the decrease of the level of root nodule damage by weevil larvae in only one of three years of the study.
Celem przeprowadzonych badań było porównanie wpływu ochrony bobu przed chorobami grzybowymi oraz szkodnikami z wykorzystaniem preparatów niechemicznych (Polyversum WP oraz Bioczos BR) oraz preparatów sztucznie syntetyzowanych (Vitavax 200 FS, Decis 2,5 EC i Fastac 100 EC) na szkodliwość larw i chrząszczy oprzędzików. Obserwacje prowadzono na bobie odmiany Hangown Biały. Ochrona z użyciem preparatów Polyversum WP i Bioczos BR przyczyniła się do ograniczenia odsetka liści uszkodzonych przez oprzędziki, powierzchni wyżerek oraz w konsekwencji wielkości ubytku blaszki liściowej. Zaprawa Vitavax 200 FS może przyczyniać się do zwiększenia atrakcyjności liści bobu dla dorosłych oprzędzików i w rezultacie zmniejszać efektywność stosowanych potem zabiegów ochronnych w postaci oprysków. Zastosowana ochrona bobu, zarówno niechemiczna, jak i chemiczna, wpłynęła istotnie na zmniejszenie stopnia uszkodzenia brodawek korzeniowych przez larwy oprzędzików tylko w jednym spośród 3 lat badań.
Źródło:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering; 2016, 61, 3; 151-155
1642-686X
2719-423X
Pojawia się w:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of soil contamination with petroleum products on esterase activity in earthworm Lumbricus terrestris
Wpływ ropopochodnych zanieczyszczeń glebowych na aktywność esterazową dżdżownic Lumbricus terrestris
Autorzy:
Kafel, A.
Zawisza-Raszka, A.
Szulińska, E.
Gospodarek, J.
Dziubanek, G.
Rozpędek, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/388430.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
esterase
petroleum contamination
earthworm
Lumbricus terrestris L
esterazy
zanieczyszczenia ropopochodne
dżdżownica
Opis:
Among biomarkers of exposure the suitability of esterases especially carboxylesterases (CarE), metabolizing wide array of xenobiotics being important for organismal functioning, was very often underlined. Moreover, neurotoxic effects of constituents of petroleum products may be exert by inhibition of cholinesterase (ChE) isozymes in animals. Here, we examined esterase activity toward acetylthiocholine iodide and p-nitrophenyl acetate in earthworms Lumbricus terrestris reared through four weeks on loamy sand soil contaminated with petroleum products (unleaded petrol, used engine oil), in two weeks intervals. Such contamination was simulated in one m3 volume soil containers, at a dose of 6 g · kg–1 of dry soil (experimental field in Mydlniki, Krakow suburb, Poland; 50.0815oN, 19.84730oE). We compared the effects of these contaminants action in soil collected in the year of treatment and one year later. We evaluated also effects of animals rearing on soil unremediated and remediated with “cocktail” of microorganism, and also checked the enzymatic activities response in two weeks intervals. We found lower ChE activity in animals reared on petroleum derivatives contaminated soil when compared with control animals, but only in the case of four weeks rearing on soil collected in the year of treatment. Similar response of ChE in animals reared on soil collected a year after the treatment, but estimated in earlier period of time – after two weeks exposure to petrol unleaded contamination was observed. CarE activity characterized higher variability with time than ChE activity. Generally, the activity of CarE lowered from the beginning to the end of the rearing (in all experimental groups). Animals reared on remediated soil, in most cases, had higher ChE activity than those reared on unremediated soil (control and diesel oil exposed animals).
Spośród biomarkerów ekspozycji szczególnie użyteczne są esterazy, a zwłaszcza karboksylśsterazy (CarE) metabolizujące szeroki zakres ksenobiotyków. Podkreśla się często, że odgrywają one również ważną rolę w funkcjonowaniu organizmów. Co więcej, neurotoksyczne efekty składników substancji ropopochodnych mogą być wywierane również na izśnzymy cholinśsteraz (ChE) u zwierząt. W tym doświadczeniu, w dwutygodniowych interwałach, badaliśmy aktywność esteraz wobec jodku acetylotiocholiny i octanu para-nitrofenylu u dżdżownic Lumbricus terrestris, hodowanych przez cztery tygodnie w glebie gliniasto-piaszczystej zanieczyszczonej produktami ropopochodnymi (benzyną bezołowiową, zużytym olejem silnikowym). Takie zanieczyszczenie symulowano w glebie umieszczonej w kontenerach o pojemności jednego m3 w stężeniu 6 g kg–1 suchej masy gleby (eksperyment prowadzono w Mydlnikach, na przedmieściu Krakowa, 50.0815oN, 19.84730oE). Porównano efekty działania tych zanieczyszczeń w glebie zebranej w roku kontaminacji i rok później. Oceniono także wpływ gleby remediowanej z użyciem „koktajlu” mikroorganizmów i nieremediowanej na hodowane zwierzęta, i sprawdzano u nich zmiany aktywności enzymatycznej, również w dwutygodniowych interwałach. Stwierdzono niższą aktywność ChE u zwierząt hodowanych w glebie skażonej substancjami ropopochodnymi w porównaniu do zwierząt kontrolnych, lecz tylko w przypadku czterotygodniowej hodowli na glebie zebranej w roku kontaminacji. Podobną odpowiedź ChE ustalono u zwierząt hodowanych w glebie skażonej benzyną bezołowiową zebranej rok później, ale w krótszym okresie czasu, już po dwóch tygodniach. Aktywność CarE cechowała się dużą zmiennością w czasie, w porównaniu ze aktywnością AChE. Generalnie, aktywność CarE obniżała się od początku hodowli wraz z upływem czasu (we wszystkich grupach eksperymentalnych). Zwierzęta hodowane w glebie poddanej remediacji w większości przypadków wykazywały się wyższą aktywnością ChE niż te, które były hodowane w glebie nie poddanej remediacji (grupy: kontrolna i eksponowana na zużyty olej silnikowy).
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2013, 20, 7-8; 847-856
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of chemical protection effect on healthiness of broad bean leaves and elements of yielding
Ocena oddziaływania chemicznej ochrony na zdrowotność liści i elementy plonowania bobu
Autorzy:
Boligłowa, E.
Gleń, K.
Gospodarek, J.
Skoczowski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/125997.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
broad bean
pesticides
leaf diseases
elements seed yielding
bób
pestycydy
choroby liści
elementy plonowania nasion
Opis:
The paper aimed at an evaluation of chemical protection means (Vitavax 200FS, Decis 2.5 EC, Fastac 100EC and Penncozeb 80 WP) effect on leaf healthiness of two broad bean cultivars (White Windsor and White Hangdown), and the elements of seed yield structure. Obtained results demonstrated that years significantly diversified intensity of fungal diseases on broad bean leaves and the elements of seed yield structure. Excessive moisture during vegetation period favours leaf infection by brown spot (B. fabae) and worsens the elements of seed yield structure. Broad bean leaves susceptibility to fungal diseases and seed structure elements depend on the cultivar. White Windsor cultivar, intended for early harvest is characterized by markedly greater sensitivity to fungal diseases and produces more seeds per pod with higher 1000 grain weight. Foliar application of chemical protection means, conducted three or four times (2 x insecticide +1 x fungicide or 3 x insecticide + 1 x fungicide) guarantees better health state of plants and favours increase in 1000 grain weight.
Celem pracy była ocena wpływu środków chemicznej ochrony (Vitavax 200 FS, Decis 2,5 EC, Fstac 100 EC, Penncozeb 80 WP) na zdrowotność liści dwóch odmian bobu (Windsor Biały i Hangdown Biały) oraz elementy struktury plonu nasion. Uzyskane wyniki wykazały, że lata istotnie różnicują nasilenie chorób grzybowych na liściach bobu oraz elementy struktury plonu nasion. Nadmiar wilgoci w okresie wegetacji sprzyja wzrostowi porażenia liści przez czekoladową plamistość (B. fabae) i pogarsza elementy struktury plonu nasion. Podatność liści bobu na choroby grzybowe oraz elementy struktury plonu nasion zależą od odmiany. Odmiana bobu Windsor Biały przeznaczona na wczesny zbiór cechuje się istotnie większą wrażliwością na choroby grzybowe i wytwarza więcej nasion w strąku o większej masie 1000 nasion. Trzykrotna lub czterokrotna aplikacja nalistna środków chemicznej ochrony (2x insektycyd + 1x fungicyd lub 3 x insektycyd + 1x fungicyd) zapewnia lepszy stan zdrowotny roślin i sprzyja wzrostowi masy 1000 nasion bobu.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2013, 7, 1; 37-42
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ biologicznej ochrony na zdrowotność odmian bobu
The effect of biological protection on broad bean varietes healthiness
Autorzy:
Boligłowa, E.
Gleń, K.
Gospodarek, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/334116.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych
Tematy:
bób
biologiczna ochrona
zdrowotność
broad bean
biological protection
healthiness
Opis:
Celem badań była ocena wpływu biologicznej ochrony na stan zdrowotny pędów, liści i strąków dwóch odmian bobu (Windsor Biały i Hangdown Biały). Badania polowe prowadzono w latach 2010-2011, w Rolniczym Gospodarstwie Doświadczalnym Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie. Uzyskane wyniki wykazały, że odmiana bobu Windsor Biały (przeznaczona do wcześniejszego użytkowania) w przeciwieństwie do Hangdown Biały odznaczała się istotnie wyższą podatnością na askochytozę liści (A. fabae) i szarą pleśnią strąków. Zastosowana biologiczna ochrona bobu okazała się nieskuteczna w ograniczeniu czekoladowej plamistości na wszystkich częściach rośliny (B. fabae) oraz askochytozy liści strąków (A. fabae). Pięciokrotna aplikacja nalistna biopreparatów (4 x Bioczos BR i 1 x Biosept 33 SL) istotnie obniżała indeks porażenia strąków jedynie przez U. viciae fabae (rdzę) i B. cinerea (szarą pleśń). Obecność czekoladowej plamistości, askochytozy oraz rdzy na strąkach istotnie zależy także od roku badań, czyli warunków pogodowych.
The aim of the study was to assess the impact of biological protection on the healthiness of shoots, leaves and pods of two varieties of beans (Windsor White and Hangdown White). Field experiments were conducted in 2010-2011, at the Agricultural Experimental Farm of Agricultural University in Krakow. The results showed that a variety bean Windsor White (dedicated to the earlier use) in contrast to Hangdown White characterized by a significant increase of ascochyta of leaves (A. fabae) and gray mold of pods. Applied biological protection of broad beans proved ineffective in reducing the chocolate blotch on all parts of the plant (B. fabae) and ascochyta of leaves and pods (A. fabae). A five foliar application of biologicals (4 x Bioczos BR and 1 x Biosept 33 SL) significantly reduced the infection index of pods only by U. viciae fabae (rust) and B. cinerea (gray mold). Presence of chocolate blotch, ascochyta and rust depends significantly on the pods and also on the year, i.e. the weather conditions.
Źródło:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering; 2013, 58, 3; 41-45
1642-686X
2719-423X
Pojawia się w:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Występowanie entomo- i arachnofauny naziemnej w uprawie bobu chronionego metodą niechemiczną
Occurrence of terrestrial entomo- and arachnofauna in broad bean crop protected with non-chemical method
Autorzy:
Gospodarek, J.
Gleń, K.
Boligłowa, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/336421.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych
Tematy:
fauna naziemna
bób
Bioczos BR
Polyversum WP
Biosept 33 SL
kolendra siewna
koper włoski
terrestrial fauna
broad beans
coriander
fennel
Opis:
Celem przeprowadzonych badań było określenie wpływu zróżnicowanych sposobów niechemicznej ochrony bobu przed chorobami i szkodnikami na występowanie fauny naziemnej. Doświadczenie przeprowadzono w latach 2010 -2012 w Stacji Doświadczalnej Prusy k. Krakowa. Było ono założone w trzech powtórzeniach metodą losowanych bloków. Faunę odławiano z użyciem pułapek Barber’a. Bób chroniono zaprawą Polyversum WP, preparatami Bioczos BR i Biosept 33 SL oraz stosując uprawę współrzędną bobu z koprem włoskim i kolendrą siewną. Uzyskane efekty porównano ze standardową ochroną z użyciem preparatów syntetycznych. Uprawa współrzędna bobu i kopru włoskiego przyczyniała się do zwiększenia liczebności fauny naziemnej, w szczególności przedstawicieli skoczogonów. Kolendra siewna, jako roślina towarzysząca w uprawie bobu, sprzyjała występowaniu chrząszczy z rodziny biegaczowatych. Ochrona z użyciem preparatów niechemicznych (Polyversum WP, Bioczos BR oraz Biosept 33 SL) nie wpływała na występowanie fauny naziemnej ogółem, jak również biegaczowatych, pajęczaków i skoczogonów. Ochrona bobu preparatami syntetycznymi (Decis 2,5 EC, Fastac 100 EC, Penncozeb 80 WP) przyczyniając się pośrednio do zwiększenia zacienienia gleby, sprzyjała występowaniu skoczogonów.
The aim of this study was to determine the effect of different non-chemical methods of broad beans protection against diseases and pests on the occurrence of terrestrial fauna. The experiment was conducted in the years 2010 - 2012 at the Experimental Station – Prusy, near Kraków. It was set up in three replications as randomized blocks. Fauna was trapped using Barber’s traps. Broad beans crops were protected with Polyversum WP, Bioczos BR and Biosept 33 SL and intercropping beans with fennel and coriander. Obtained results were compared with a standard protection method using chemical preparations. Intercropping beans with fennel contributed to increase the number of terrestrial fauna, in particular representatives of springtails. Coriander, as a companion plant, contributed to the increase of the Carabidae beetles presence. Protection with the use of non-chemical preparations (Polyversum WP, Bioczos BR, Biosept 33 SL) did not affect the occurrence of terrestrial fauna in general, as well as carabids, spiders and springtails. Protection with the use of artificially synthesized preparations (Decis 2.5 EC, Fastac 100 EC, Penncozeb 80 WP), contributing indirectly to increase of soil covering, increased occurrence of springtails.
Źródło:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering; 2013, 58, 3; 169-172
1642-686X
2719-423X
Pojawia się w:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbiorowiska grzybów zasiedlających nasiona bobu w zależności od ochrony biologicznej
The fungal community colonizing broad bean seeds depending on the biological protection
Autorzy:
Gleń, K.
Boligłowa, E.
Gospodarek, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/336487.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Przemysłowy Instytut Maszyn Rolniczych
Tematy:
nasiona bobu
grzyby patogeniczne
grzyby saprotroficzne
ochrona biologiczna
broad bean seeds
pathogenic fungi
saprophytic fungi
biological protection
Opis:
Przedmiotem badań były nasiona bobu odmiany Windsor Biały pochodzące ze ścisłego doświadczenia polowego przeprowadzonego w latach 2010-2012, w którym zastosowano różne warianty ochrony biologicznej z wykorzystaniem preparatów: Polyversum WP, Bioczos BR, Biosept 33 SL. Z nasion bobu otrzymano ogółem 2053 izolatów grzybów. Niezależnie od zastosowanej ochrony do najliczniej izolowanych należały grzyby: Alternaria alternata – 21,7%, rodzaj Fusarium – 19,6% i Penicillium – 14,4% oraz gatunki: Botrytis cinerea 10,4%, Epicoccum purpurascens – 9,4% ogółu wyosobnień. Nasiona pochodzące z uprawy chronionej biologicznie charakteryzowały się uboższym pod względem ilościowym zbiorowiskiem grzybów (średnio 473 izolaty) w porównaniu z obiektem kontrolnym (633). Większy udział gatunków patogenicznych, 53,4%, stwierdzono w nasionach chronionych preparatem Polyversum WP i w kontroli, wśród nich z największą częstotliwością izolowano grzyby należące do rodzaju Fusarium, B. cinerea, Epicoccum purpurascens. Nalistna aplikacja: 2x i 3xBioczos BR i 1xBiosept 33 SL ograniczała występowanie grzybów patogenicznych (45,9%, 46,9%), ale sprzyjała zasiedlaniu nasion przez saprobionty reprezentowane przez A. alternata, Penicillium, C. herbarum.
The study focused on broad bean, White Windsor cv., from a replicated field experiment conducted in 2010-2012, in which different variants of biological protection were used: Polyversum WP, Bioczos BR and Biosept 33 SL biopreparations. Altogether 2053 fungi colonies were obtained from broad bean seeds. Irrespective of applied protection, the most numerously isolated fungi: Alternaria alternata – 21.7%, came from the following genera Fusarium – 19.6% and Penicillium – 14.4% and species of Botrytis cinerea – 10.4%, Epicoccum purpurascens – 9.4% of isolates. Seeds from biologically protected treatments were characterized by quantitatively poorer fungal community (approximately 473 colonies) in comparison with the control (633). A major proportion of pathogenic species, 53.4% was found in the seeds protected with Polyversum WP formulation and in the control, among which the most frequently isolated were fungi of the genus Fusarium, B. cinerea, Epicoccum purpurascens. Foliar application: 2x and 3xBioczos BR and 1xBiosept 33 SL limited presence of pathogenic fungi (45.9%, 46.9%), but favored colonization of seeds by saprobionts represented by A. alternata, Penicillium, C. herbarum.
Źródło:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering; 2013, 58, 3; 147-154
1642-686X
2719-423X
Pojawia się w:
Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effects of Petroleum Products Polluted Soil on Ground Beetle Harpalus rufipes
Efekt działania produktów ropopochodnych na chrząszcza Harpalus rufipes
Autorzy:
Kafel, A.
Gospodarek, J.
Zawisza-Raszka, A.
Rozpędek, K.
Szulińska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/387922.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
zanieczyszczenie produktami ropopochodnymi
obrona biochemiczna
Harpalus rufipes
petroleum contamination
biochemical defence
Opis:
The effects of soil contamination of petroleum products: unleaded petrol, diesel oil and used engine oil on ground beetle Harpalus rufipes De Geer were investigated. We measured development parameters (the survival and growth rate) and biochemical defense system parameters (the activity of the cytosolic fraction enzymes: superoxide dismutase, catalase, glutathione transferase, heat shock proteins HSP70, carboxyloesterase and acetylcholinesterase and microsomal fraction enzymes: cytochrome c (P450) reductase and ethoxyresorufin-O-deethylase) in the ground beetle H. rufipes. Animals were reared on contaminated soil (6 g of each petroleum product per kg of dry soil weight) through four week. There was no difference in growth rate among animals from different experimental groups. The negative impact was revealed on survival rate of the ground beetles exposed to diesel oil (ca 30 % lower) at the end of the rearing in comparison with animals from control group. In turn, for animals exposed to other petroleum products, the inhibition of some examined enzymes was measured. The effects of each petroleum product were specific. The animals kept through four weeks on soil contaminated with diesel oil had only higher glutathione transferase activity than control ones. The decrease of catalase activity, HSP70 protein in animals exposed to used engine oil and the decrease of acetylcholinesterase, glutathione transferase activity in animals exposed to unleaded petrol were noted.
W badaniach porównywano wpływ produktów naftowych (benzyna bezołowiowa, olej napędowy i zużyty olej silnikowy) na chrząszcza Harpalus rufipes De Geer. Mierzono parametry: rozwojowe (przeżywalność i tempo wzrostu) i parametry biochemiczne związane z funkcjonowaniem systemu obronnego (aktywność enzymów frakcji cytozolowej: dysmutazy ponadtlenkowej, katalazy, transferazy glutationowej, białek szoku cieplnego HSP70, karboksylśsterazy i acetylocholin esterazy oraz aktywność enzymów frakcji mikrosomalnej: reduktazy cytochromu c (P450) i deetylazy etoksy-rezorufiny) w ciele chrząszczy. Do badań wykorzystano zwierzęta hodowane na glebie skażonej dawką 6 g każdego produktu ropopochodnego na kg suchej masy gleby przez okres czterech tygodni. Nie wykazano istotnych zmian w tempie wzrostu między zwierzętami z różnych grup eksperymentalnych. Ujawniono negatywny wpływ na przeżywalność chrząszczy eksponowanych na olej napędowy (ok. 30 %) pod koniec okresu doświadczalnego, w porównaniu ze zwierzętami z grupy kontrolnej. Z kolei u zwierząt eksponowanych na pozostałe produkty ropopochodne stwierdzono zahamowanie aktywności niektórych badanych enzymów. Efekty działania produktów ropopochodnych były specyficzne. Zwierzęta przetrzymywane na glebie skażonej olejem napędowym cechowała wyższa aktywność transferazy glutationowej w porównaniu do kontroli. Obniżenie aktywności katalazy i poziomu białek szoku cieplnego HSP70 zarejestrowano u zwierząt poddanych działaniu zużytego oleju silnikowego, natomiast obniżenie aktywności acetylocholinesterazy i transferazy glutationowej stwierdzono u zwierząt eksponowanych na działanie zanieczyszczeń benzyny bezołowiowej.
Źródło:
Ecological Chemistry and Engineering. A; 2012, 19, 7; 731-740
1898-6188
2084-4530
Pojawia się w:
Ecological Chemistry and Engineering. A
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 19

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies