Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Frączek, P." wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-19 z 19
Tytuł:
Uwarunkowania polityki energetycznej Norwegii
The Conditions for Norways Energy Policy
Autorzy:
Frączek, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283207.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
polityka energetyczna
Norwegia
bezpieczeństwo energetyczne
energy policy
Norway
energy security
Opis:
Celem pracy jest omówienie uwarunkowań zmian w polityce energetycznej Norwegii, jakie zaszły w tym kraju w minionym półwieczu. Szczególny nacisk położono na kwestię odkrycia i wprowadzenia do eksploatacji własnych złóż ropy naftowej i gazu ziemnego, dzięki którym Norwegia ma wyjątkową pozycję na europejskim rynku energii jako znaczący dostawca tych paliw. Podkreślono, że wydobycie surowców energetycznych, będące wynikiem konsekwentnych działań modernizacyjnych, stało się znaczącym źródłem przychodów dla budżetu państwa oraz wpłynęło na zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego kraju. Wskazano, że zwiększeniu bezpieczeństwa energetycznego służyło także kontynuowanie rozbudowy hydroelektrowni, mających już wcześniej znaczny udział w bilansie energetycznym, oraz prowadzenie prac nad upowszechnianiem innych OZE. Podkreślono, że duże znaczenie dla prowadzonej w Norwegii polityki energetycznej mają działania służące ograniczeniu konsekwencji ekologicznych prowadzonej gospodarki energetycznej, co wiąże się z dążeniem do zwiększenia znaczenia koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego w rea¬lizowanej polityce energetycznej. Scharakteryzowano istotę zmian liberalizacyjnych w norweskim sektorze energii oraz uwarunkowania rozwoju nordyckiego rynku energii. Podkreślono, że Norwegia jest jednym ze światowych liderów zmian w funkcjonowaniu sektora energii związanych z wprowadzeniem reform liberalizacyjnych. Szczególny nacisk położono na kwestię rozwoju rynku energii elektrycznej, rozwój połączeń elektroenergetycznych z innymi krajami oraz wpływ tych działań na zwiększenie bezpieczeństwa dostaw energii dla odbiorców finalnych. W końcowej części pracy zawarto wnioski z przeprowadzonej analizy. Podkreślono, że doświadczenia z modernizacji sektora energii w Norwegii mogą ułatwić innym krajom dostosowywanie swych sektorów energii do standardów, których wprowadzenie wymusza pakiet energetyczno-klimatyczny oraz III pakiet liberalizacyjny obowiązujące w krajach UE.
This paper describes the determinants of changes in the energy policy of Norway which took place during the past half-century. A particular emphasis has been placed on the issue of the discovery and use of Norway's own oil and natural gas deposits, thereby securing the country a unique position in the European energy market as a major supplier of these fuels. The exploitation of the country's energy resources, characterized by consistent efforts at modernization, has become a significant source of revenue for the state budget and has enhanced the country's energy security. Continued efforts to further develop hydropower, which already had a significant share of the energy balance, combined with the promotion of other renewables, have also contributed to better energy security. The article also raises the issue of Norway's energy policy, which to a large extent focuses on minimizing environmental impact, in line with the tendency to prioritise the concept of sustainable development. The nature of liberalization in the Norwegian energy sector is presented together with the conditions under which the Nordic energy market has developed. It is emphasized that Norway is a world leader in terms of restructuring the functioning of the energy sector. Particular emphasis is placed on the development of the electricity market and electricity interconnections with other countries, as well as the positive impact on the security of the energy supply for end users. It can be concluded that the experience of modernizing the energy sector in Norway might help other countries to follow suit, and to adapt their energy sectors to the standards resulting from the adoption of the energy-climate package and the third liberalization package in force in the European Union.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2013, 16, 3; 129-141
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przeciwdziałanie konfliktom lokalizacyjnym w sektorze energii
Dealing with locational conflicts in the energy sector
Autorzy:
Frączek, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283050.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
protesty społeczne
syndrom NIMBY
modernizacja sektora energii
social protests
NIMBY syndrome
modernization of the energy sector
Opis:
W artykule przedstawiono klasyfikację konfliktów lokalizacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem uwarunkowań związanych z wystąpieniem syndromu NIMBY. Na podstawie tych rozważań omówiono działania, których podjęcie może pozwolić na rozwiązanie konfliktów lokalizacyjnych w sektorze energii. W końcowej części pokazano przykłady rozwiązywania konfliktów lokalizacyjnych dotyczących budowy farm wiatrowych w wybranych krajach europejskich oraz elektrowni jądrowych w Japonii.
The article presents the classification of locational conflicts with particular emphasis on the conditions for the occurrence of NIMBY syndrome. The considerations lead to the discussion of measures to be taken with a view to solving such locational conflicts. The final part of the paper gives examples of solving locational conflicts connected with building wind farms in some European countries and nuclear power plants in Japan.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2011, 14, 2; 65-78
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The modernization of the energy sector in Denmark
Modernizacja sektora energii w Danii
Autorzy:
Frączek, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/220016.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
modernization
energy market
energy efficiency
liberalization
modernizacja
rynek energii
efektywność energetyczna
liberalizacja
Opis:
Denmark is among the leaders who change their energy policy to guarantee its stable and sustainable character. The consistent pursuit of an energy policy enabled the country to lower both the level of its energy consumption and greenhouse gas emissions, while providing grounds for economic development. The study demonstrates that the main factors which led to the transition of Danish energy policy were the oil crisis of the 1970s as well as public expectations regarding their energy policy which was to be based on the concept of stability and sustainability.
Dania jest jednym z liderów zmian w polityce energetycznej, zmierzających do stosowania koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego. W wyniku konsekwentnie realizowanej polityki energetycznej w Danii udało się ograniczyć poziom zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych, jednocześnie zapewniając warunki do rozwoju gospodarczego. W opracowaniu wskazano, że głównym czynnikiem, który doprowadził do zmian w polityce energetycznej Danii, był kryzys naftowy lat 70. XX wieku. Przed jego wybuchem dominujący udział w strukturze źródeł energii pierwotnej Danii miała importowana ropa naftowa, która w 1972 r. zaspokajała ponad 90% zapotrzebowania na energię pierwotną w tym kraju. Cechą duńskiego sektora energii była także jego niewielka efektywność oraz wysoki poziom zanieczyszczeń atmosfery związany ze spalaniem paliw kopalnych. Kryzys naftowy wymusił podjęcie działań modernizacyjnych, których celami było m.in. zmniejszenie zużycia energii pierwotnej, zdywersyfikowanie struktury jej źródeł oraz poprawa efektywności sektora energii. Istotnym czynnikiem wymuszającym modernizację duńskiego sektora energii była także kwestia zmiany nastawienia społecznego do prowadzonej polityki energetycznej w Danii. Obecnie w społeczeństwie dominuje pogląd, że podstawą polityki energetycznej powinna być koncepcja rozwoju zrównoważonego i trwałego. Kierunek ten jest szczególnie mocno obserwowany w Danii od końca lat 80. XX wieku po publikacji raportu Światowej Komisji ds. Środowiska i Rozwoju (tzw. raportu Brundtlanda). W tym okresie w Danii występowała znacząca emisja zanieczyszczeń atmosfery związana ze zwiększeniem znaczenia węgla kamiennego. Za sprawą rosnącej świadomości społecznej co do konsekwencji środowiskowych gospodarowania energią w latach 90. XX wieku podjęto działania na rzecz ograniczenia zużycia energii. Dla osiągnięcia tego celu istotne było przyjęcie w 1988 r. przepisów zabraniających stosowania ogrzewania elektrycznego w nowych budynkach, które mają dostęp do sieci ciepłowniczej lub do sieci gazowniczej (Jacobsen, (http)). Przyjęcie tych przepisów przyczyniło się do ograniczenia zużycia węgla będącego w tym okresie głównym źródłem energii elektrycznej i jednocześnie źródłem emisji zanieczyszczeń atmosfery. Wpłynęło to także na zmniejszenie zapotrzebowania na import tego paliwa. Promowanie w tych przepisach rozwoju sieci ciepłowniczych wiązało się ze spalaniem w instalacjach kogeneracyjnych gazu ziemnego, którego zasoby gwarantowały niezależność od importu surowców. Dodatkową korzyścią z wprowadzenia tych przepisów była poprawa bilansu płatniczego kraju oraz zwiększenie zużycia gazu ziemnego. Uświadomienie społeczeństwu konsekwencji ekologicznych realizowanej polityki energetycznej wpłynęło na zwiększenie poparcia dla rozwoju proekologicznych źródeł energii. Społeczeństwo duńskie jest gotowe ponosić większe koszty energii w zamian za gwarancję, że przyczynia się to do ochrony środowiska. Zwiększeniu roli OZE w bilansie energetycznym służy m.in. zrealizowana w 1992 r. reforma podatków dotyczących gospodarowania energią. Reforma ta wprowadziła podatek od paliw konwencjonalnych, przy jednoczesnym zwolnieniu z opodatkowania OZE, co przyczyniło się do ograniczenia zużycia paliw konwencjonalnych. Istotą reformy było zobowiązanie wszystkich grup odbiorców, w tym odbiorców domowych, do płacenia podatku, którego wysokość została uzależniona od wielkości emisji CO2 wywołanej spalaniem paliw. Podatek ten jest formą przeniesienia na odbiorcę finalnego kosztów efektów zewnętrznych wywołanych przez zużycie nośników energii pierwotnej. Współcześnie sektor energii w Danii charakteryzuje się zróżnicowaną strukturą źródeł energii pierwotnej. Mimo ograniczenia znaczenia ropy naftowej w dalszym ciągu ma ona największy udział (44% w 2011 r.) w bilansie energetycznym Danii (BP, 2012). Oprócz tego paliwa po ponad 15% udziału mają węgiel, gaz ziemny i OZE. Należy podkreślić, że udział OZE w produkcji energii elektrycznej w Danii jest jednym z najwyższych na świecie, co wiąże się z poparciem społecznym dla stosowania tego rodzaju źródeł. Istotnym elementem polityki energetycznej Danii jest silna pozycja OZE oraz duża efektywność zużycia nośników energii. Zmiany polityki energetycznej przyczyniły się do zwiększenia niezależności energetycznej Danii, co wiązało się głównie z wprowadzeniem do eksploatacji w początku lat 80. XX wieku złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. W wyniku prowadzonych prac poszukiwawczych w 1997 r. Dania po raz pierwszy stała się w pełni wystarczalna energetycznie. Do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego Danii przyczynia się także obserwowany począwszy od ostatniej dekady XX wieku, rosnący udział OZE. W kolejnych latach, zgodnie z priorytetami duńskiej polityki w tym zakresie, znaczenie tych paliw w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego kraju wzrośnie. Podejście to jest związane z oczekiwaniami społecznymi, aby polityka energetyczna Danii pozwalała na wdrażanie koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego. Prowadzona polityka energetyczna przyczynia się także do poprawy konkurencyjności duńskiej gospodarki przez rozwój technologii energetycznych oraz eksport wyrobów przemysłu pracującego dla „zielonej gospodarki”. W wyniku rozwoju technologii energetycznych obecnie około 1/3 zainstalowanych na świecie turbin wiatrowych pochodzi z Danii (EREC, 2009). Sprzedaż zaawansowanych technologicznie produktów duńskiego przemysłu energetycznego jest źródłem 11% przychodów z eksportu (The Danish..., 2012). Silna pozycja przedsiębiorstw produkujących zawansowane technologicznie wyroby dla „zielonej gospodarki” sprzyja zwiększeniu zatrudnienia w duńskich przedsiębiorstwach, przyczynia się do zwiększenia dochodu społeczeństwa oraz wpływają na poparcie społeczeństwa dla rozwiązań proekologicznych w prowadzonej gospodarce energetycznej. Duże znaczenie dla zmian modernizacyjnych miała liberalizacja duńskiego rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego. Reformy liberalizacyjne rynku były związane głównie z dążeniem duńskich firm do udziału w wymianie na liberalizującym się rynku pozostałych krajów nordyckich (OECD/IEA, 2005). Oprócz korzyści z wymiany z innymi krajami nordyckimi liberalizacja wpłynęła także na poprawę bezpieczeństwa energetycznego Danii (Hellmar i Warell, 2009). Liberalizacja wiązała się z wymuszeniem konkurencji między uczestnikami rynku, co wpłynęło na poprawę efektywności tych przedsiębiorstw. Działania liberalizacyjne przyczyniły się do poprawy jakości obsługi klientów finalnych oraz do ograniczenia poziomu cen dla tych odbiorców. Duży wpływ na poprawę efektywności przedsiębiorstw energetycznych miała działalność regulatorów rynku, którzy przez prowadzenie analiz porównawczych wymuszali poprawę efektywności duńskich przedsiębiorstw sektora (Jamasb i Pollitt, 2001; NEP, 2009; DARE, 2011). Poprawa efektywności wpływa na wzrost konkurencyjności duńskiej gospodarki.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2015, 60, 1; 387-401
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola gazu ziemnego w polityce energetycznej Polski : stan obecny i perspektywy
The role of natural gas in Poland’s energy policy : the current situation and prospects for the future
Autorzy:
Frączek, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/282592.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
polityka energetyczna
gaz ziemny
modernizacja sektora energii w Polsce
energy policy
natural gas
modernisation of Polish energy sector
Opis:
W kolejnych latach w Polsce niezbędne będzie dokonanie szybkiej zmiany struktury źródeł energii pierwotnej wymuszonej koniecznością wywiązania się z zobowiązań międzynarodowych kraju, dotyczących ograniczenia emisji zanieczyszczeń atmosfery oraz dostosowania funkcjonowania przedsiębiorstw sektora energii do standardów wynikających z dyrektyw UE. Celem artykułu jest przedstawienie głównych problemów funkcjonowania sektora energii w Polsce oraz uwarunkowań jego modernizacji, która umożliwiłaby stopniowe odejście od energetyki opartej na węglu kamiennym i stworzeniu warunków do zwiększenia znaczenia gazu ziemnego w krajowym sektorze energii. Aby zmiana ta była możliwa, konieczne jest stworzenie przez instytucje państwa instrumentów, które zwiększą znaczenie mechanizmów rynkowych w kształtowaniu struktury źródeł energii w Polsce. Dodatkowo przedstawiono uwarunkowania zmian w polityce energetycznej w krajach UE-15 i krajach Europy Środkowo-Wschodniej oraz omówiono doświadczenia Holandii i Węgier związane ze zmianą struktury źródeł energii pierwotnej służącej zwiększeniu znaczenia gazu ziemnego.
In the near future, Poland will need to change the structure of its primary energy sources, as dictated by international requirements with respect to reducing greenhouse gas emissions and adjusting the operations of energy companies to standards resulting from EU directives. The aim of this article is to present the main problems of the energy sector in Poland and the conditions for its modernisation, which would enable the sector to gradually move away from energy derived from coal, towards natural gas. For such a transition to occur, the state must create instruments in which market mechanisms will play a greater role in shaping the structure of its energy sources. Furthermore, the article contains conditions for changes in the energy policies of EU-15, in Eastern and Central European countries, and also presents the experience of the Netherlands and Hungary in the modification of their primary energy source structures to the benefit of increased use of natural gas.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2010, 13, 1; 43-65
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane aspekty zmiany polityki energetycznej Szwecj
Selected aspects of energy policy modification in Sweden
Autorzy:
Frączek, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283591.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
polityka energetyczna
Szwecja
bezpieczeństwo energetyczne
energy policy
Sweden
energy security
Opis:
W kolejnych latach w Polsce niezbędne będzie dokonanie szybkiej zmiany w sposobie funkcjonowania sektora energii, związanej z koniecznością wypełnienia zobowiązań międzynarodowych kraju, dotyczących ograniczenia emisji zanieczyszczeń atmosfery oraz dostosowania funkcjonowania przedsiębiorstw sektora energii do standardów wynikających z dyrektyw UE. Celem artykułu jest przedstawienie doświadczeń Szwecji, w której w ciągu minionych czterdziestu lat dokonano radykalnych zmian sposobu funkcjonowania sektora energii. Wiązały się one m.in. z głęboką zmianą struktury źródeł energii pierwotnej oraz liberalizacją sektora energii i pozwoliły na zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Szwecji, a także na prowadzenie zrównoważonej polityki energetycznej. Przedstawiono etapy zmian w polityce energetycznej Szwecji w XX wieku. Podkreślono, że zmiany zostały zapoczątkowane już w latach trzydziestych XX wieku i wiązały się z wykorzystaniem potencjału rzek w Szwecji. Wskazano, że impulsem do działań na rzecz dalszej modernizacji sektora energii był światowy kryzys naftowy i zwi?zany z nim gwałtowny wzrost poziomu cen ropy naftowej. Przedstawiono zmiany, jakie zaszły w II połowie XX wieku w bilansie energetycznym Szwecji. Szczególny nacisk położono na omówienie uwarunkowań upowszechnienia energetyki jądrowej oraz zwiększenia znaczenia odnawialnych źródeł energii. Przeanalizowano zmiany, jakie zaszły w polityce podatkowej, dotyczącej źródeł energii oraz wskazano, że konsekwentne stosowanie instrumentów podatkowych znacząco przyczynią się do ograniczenia znaczenia paliw konwencjonalnych w Szwecji. Zwrócono uwagę, że zmiany w polityce energetycznej wiązały się z poparciem społecznym dla stosowania rozwiązań, które przyczyniają się do ochrony środowiska przyrodniczego. Ponadto omówiono uwarunkowania liberalizacji sektora energii w Szwecji oraz wskazano, że uwolnienie tego sektora wpłynęło na poprawę bezpieczeństwa energetycznego tego kraju.
In the following years, Poland will face the necessity to rapidly introduce changes in its energy sector. This stems from the need to fulfill national obligations related to reducing emissions into the atmosphere as well as adjusting the energy sector to the standards stipulated in EU directives. The purpose of this article is to present the experiences of Sweden which, during the past forty years, radically modified its energy sector. The essential changes involved the structure of primary energy sources and liberalization of the energy sector. The implemented modifications contributed to enhanced energy security as well as to a more balanced energy policy. The article presents, stage by stage, the changes to the energy policy in Sweden in the 20th century. At the same time, it emphasizes the fact that these changes were initiated as early as the 1930s and related to the substantial hydroelectric potential offered by Swedish rivers. It has been pointed out that it was the global oil crisis and the related, rapid increase in oil prices that caused the country to further modernize its energy sector. The article presents changes to the Swedish energy balance that occurred in the second half of the 20th century. Particular emphasis has been placed on factors that affected the widespread use of nuclear energy and the increased role of renewable energy sources. The paper analyzes changes to tax policy affecting energy sources, and it has been concluded that the consistent use of tax instruments considerably contributed to limiting the role of conventional fuels in Sweden. It has been noted that the changes to the energy policy were also connected with public support for implementing environmentally-friendly solutions. Furthermore, the article discusses factors that contributed to the liberalization of the energy sector in Sweden and shows that this liberalization substantially enhanced the country’s energy security.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2012, 15, 3; 197-209
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Non-economic factors affecting employment in non-governmental organizations
Pozaekonomiczne czynniki wpływające na podejmowanie pracy w organizacjach pozarządowych
Autorzy:
Frączek, P.
Pater, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2051648.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II w Białej Podlaskiej
Tematy:
non-economic factor
employment
non-governmental organization
Podkarpacie voivodship
social policy
labour market
Opis:
Subject and purpose of work: The aim of the paper is to identify non-economic factors influencing employment in non-governmental organizations in the Subcarpathian Province. Materials and methods: Surveys were conducted in a group of 30 people managing non-governmental organizations. Results: In the Subcarpathian Province, the factors not connected to economy that encourage involvement in the work of non-governmental organisations include education, marital status, labour market activity, gender, religiousness, and moral authority associated with charitable activities. The factors such as age, personal experience of difficult life situations, or observing charity activities done by family members and friends have an insignificant effect on the involvement in the work of nongovernmental entities. Conclusions: The activities of state institutions of social policy whose goal is to increase the participation of citizens in the third sector entities should aim to give them an opportunity of obtaining the highest level of education possible, stable employment in the labour market, as well as creating conditions for families to function properly. Moreover, public institutions should conduct social campaigns to show citizens that working in the third sector enriches their social and personal life.
Przedmiot i cel pracy: Celem pracy jest wskazanie czynników pozaekonomicznych wpływających na podejmowanie pracy w organizacjach pozarządowych w województwie podkarpackim. Materiały i metody: Badania ankietowe przeprowadzono w grupie 30 osób kierujących organizacjami pozarządowymi. Wyniki: W województwie podkarpackim do pozaekonomicznych czynników skłaniających do angażowania się w pracę organizacji pozarządowych można zaliczyć wykształcenie, stan cywilny, aktywność na rynku pracy, płeć, religijność i posiadanie autorytetów moralnych związanych z działalnością dobroczynną. Mało istotne okazały się natomiast takie czynniki jak wiek, osobiste doświadczanie trudnych sytuacji życiowych czy też obserwowanie działań dobroczynnych wśród rodziny i przyjaciół. Wnioski: Działania państwowych instytucji polityki społecznej ukierunkowana na zwiększanie zaangażowania obywateli w działalność podmiotów z trzeciego sektora powinny zmierzać do stworzenia możliwości uzyskania jak najwyższego poziomu wykształcenia, stabilnego zatrudnienia na rynku pracy, a także stworzenia możliwości prawidłowego funkcjonowania rodziny. Ponadto instytucje publiczne powinny prowadzić kampanie społeczne, aby wskazywać, że praca na rzecz trzeciego sektora wzbogaca życie społeczne i osobiste.
Źródło:
Economic and Regional Studies; 2018, 11, 3; 129-147
2083-3725
2451-182X
Pojawia się w:
Economic and Regional Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Selected conditions of a changing role of natural gas in a longterm energy policy of Poland
Wybrane uwarunkowania zmiany roli gazu ziemnego w długoterminowej polityce energetycznej Polski
Autorzy:
Kaliski, M.
Frączek, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300284.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
gaz ziemny
polityka energetyczna
prognozy
natural gas
energy policy
forecast
Opis:
According to existing forecasts there will be a gradual change in the structure of energy sources in Poland. The forthcoming changes will result from international obligations aimed at reducing the level of emissions to the atmosphere and adjusting the working of companies in the energy sector to standards imposed by EU directives. The need for restructurisation is also dictated by currently low competitiveness of the domestic energy sector and bringing it close to the world standards. As a result of such changes it will be possible to move away from energy based on coal and thus create conditions in which natural gas will play a more significant role in the domestic energy sector. The change is dependent on tools that must be created by government institutions, which will emphasise market mechanisms in shaping the structure of energy sources in Poland. It must be stressed, however, that until now the government actions in this area have restricted possibilities for change in the energy sector.
Według dostępnych prognoz w kolejnych latach w Polsce dojdzie do stopniowej zmiany struktury źródeł energii. Zmiana ta będzie związana z koniecznością wywiązania się naszego kraju z międzynarodowych zobowiązań dotyczących ograniczenia emisji zanieczyszczeń atmosfery oraz z dostosowaniem funkcjonowania przedsiębiorstw sektora energii do standardów wynikających z dyrektyw UE. Konieczność restrukturyzacji jest również związana z niewielką obecnie konkurencyjnością krajowego sektora energii oraz z dostosowywaniem jego funkcjonowania do standardów światowych. W wyniku tych zmian możliwe będzie stopniowe odejście od energetyki opartej na węglu kamiennym oraz stworzenie warunków do zwiększenia znaczenia gazu ziemnego w krajowym sektorze energii. Zmiana ta będzie możliwa, jeśli zostaną stworzone przez instytucje państwa instrumenty, które zwiększą znaczenie mechanizmów rynkowych w kształtowaniu struktury źródeł energii w Polsce. Trzeba jednak podkreślić, że dotychczasowe działania rządu w tym zakresie ograniczają możliwość dokonania zmian w sektorze energii.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2008, 25, 2; 331-338
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane uwarunkowania zmiany energochłonności gospodarki w Polsce
Selected factors influencing the changes in energy intensity in the Polish economy
Autorzy:
Kaliski, M.
Frączek, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/300455.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
energochłonność
polityka energetyczna
energy policy
energy intensity
Opis:
W artykule dokonano charakterystyki stanu obecnego oraz prognoz dotyczących światowego zapotrzebowania na nośniki energii, ze szczególnym uwzględnieniem prognoz dotyczących krajów UE oraz Polski. Na podstawie tych rozważań oceniono stan obecny i perspektywy energochłonności gospodarki w Polsce. O rosnącym znaczeniu podjętej problematyki świadczy bardzo duża, na tle innych krajów UE-27, energochłonność gospodarki w Polsce oraz oczekiwany wzrost zużycia energii elektrycznej przez mieszkańców, który dodatkowo może wpłynąć na zwiększenie energochłonności gospodarki.
This paper describes the present-day situation and the forecasts for the world's demand for energy carriers, with particular emphasis on the forecasts related to EU countries and Poland. On the basis of these reflections, the present situation as well as the perspectives of the energy intensity in Poland's economy have been evaluated. The following facts are enough to prove the growing importance of the problem mentioned: high energy intensity in Poland's economy as compared to other EU-27 countries and the expected increase in the energy consumption by its citizens, which may further add to the increased energy intensity in the economy.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2009, 26, 1--2; 195-203
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Natural gas and the transformation of the energy sector in the Netherlands
Gaz ziemny a transformacja sektora energii w Holandii
Autorzy:
Frączek, P.
Kaliski, M.
Siemek, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/219100.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
modernizacja sektora energii
gaz ziemny
rynek gazu ziemnego
modernization of the energy sector
natural gas
natural gas market
Opis:
The aim of this paper is to discuss the conditions for the modernization of the energy sector in the Netherlands following the discovery of natural gas deposits in the country and a rapidly growing importance of this fuel. Hence the paper presents the essence of the model of transition management in the energy sector. It also shows the nature of changes in the structure of primary energy sources in the Netherlands and the decisive factors that led to the prominent role of natural gas in this country. These considerations formed the basis for discussion on the contemporary energy policy in the Netherlands.
Celem opracowania jest omówienie uwarunkowań modernizacji sektora energii w Holandii związanych z odkryciem złóż gazu ziemnego w tym kraju oraz szybkim zwiększeniem znaczenia tego paliwa. Dla realizacji tego celu przedstawiono istotę modelu zarządzania zmianą w sektorze energii. Pokazano istotę zmian struktury źródeł energii pierwotnej w Holandii oraz na czynniki decydujące na zwiększenie znaczenia gazu ziemnego w tym kraju. Rozważania te były podstawą do omówienia współczesnej polityki energetycznej w Holandii.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2013, 58, 3; 789-804
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Liberalizacja rynku gazu ziemnego a rozwój podziemnych magazynów gazu w Polsce
The liberalization of the natural gas market and the development of underground natural gas storage facilities in Poland
Autorzy:
Kaliski, M.
Frączek, P.
Szurlej, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283673.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
podziemne magazyny gazu
trzeci pakiet liberalizacyjny
gaz ziemny
underground natural gas storage
third liberalization package
natural gas
Opis:
Problematyka zwiększenia udziału gazu ziemnego w krajowej strukturze źródeł energii nabiera coraz większego znaczenia w kontekście zobowiązań międzynarodowych Polski. W szczególności należy wskazać wymogi, jakie na nasz kraj nakładają pakiet energetyczno-klimatyczny oraz III pakiet liberalizacyjny. Wymagania tych pakietów wskazują na konieczność zmiany sposobu funkcjonowania krajowego gazownictwa. Bez przeprowadzenia zmiany trudne będzie zwiększenie znaczenia tej branży w krajowym sektorze energii. Szczególną rolę w działaniach nakierowanych na zwiększenie znaczenia gazu ziemnego ma doprowadzenie do zwiększenia pewności dostaw gazu ziemnego poprzez racjonalne kształtowanie struktury źródeł dostaw gazu dla krajowych odbiorców oraz przez rozbudowę krajowej infrastruktury gazowniczej, w tym infrastruktury służącej do magazynowania gazu ziemnego. Realizacja tych działań jest warunkiem ograniczenia niepewności przerw w dostawach gazu ziemnego dla krajowych odbiorców oraz wpłynie na zwiększenie znaczenia gazu ziemnego w krajowej strukturze źródeł energii.
The question of an increased share of natural gas in Poland’s structure of energy sources is gaining significance in view of the country’s international commitments. These are in particular the energy and climate package as well as the third liberalization package. The packages necessitate some changes in the functioning of the domestic gas market. Without reform it will be difficult to increase the role of this branch in Poland’s energy sector. In order to boost the use of gas, its supplies need to be guaranteed through a rationally shaped structure of internal sources of delivery and through a development of gas infrastructure which involves natural gas storage facilities. Only when the above conditions aremet, will the threat of interrupted supply be reduced and, subsequently, the role of gas in Poland’s energy structure will increase.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2010, 13, 2; 199-218
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Brytyjskie doświadczenia a zmiana struktury źródeł energii w Polsce
British experinces versus the change in the structure of energy sources in Poland
Autorzy:
Kaliski, M.
Frączek, P.
Szurlej, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/283025.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
gaz ziemny
węgiel
energia elektryczna
natural gas
coal
electricity
Opis:
Celem artykułu jest omówienie doświadczeń związanych z transformacją sektora energii w Wielkiej Brytanii. Główny nacisk został położony na omówienie uwarunkowań ograniczenia stosowania węgla kamiennego w Wielkiej Brytanii oraz na kwestię wprowadzenia energetyki jądrowej do sektora energii w tym kraju. Artykuł zawiera także omówienie oczekiwanych kierunków przyszłej polityki energetycznej w Wielkiej Brytanii.
The purpose of the article is to discuss the experiences related to the transformation of the energy sector in Great Britain. The main emphasis is placed on the factors that contributed to the reduction of coal use in Great Britain as well as introduction of the atomic energy industry in this country. The article also discusses the anticipated directions of the future energy policy in Great Britain.
Źródło:
Polityka Energetyczna; 2011, 14, 2; 141-153
1429-6675
Pojawia się w:
Polityka Energetyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The modernization of the energy sector in Poland vs. Poland’s energy security
Modernizacja sektora energii w Polsce a bezpieczeństwo energetyczne Polski
Autorzy:
Frączek, P.
Kaliski, M.
Siemek, P
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/220007.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
modernizacja
rynek energii
liberalizacja
energia atomowa
gaz ziemny
modernization
energy market
liberalization
nuclear energy
natural gas
Opis:
The paper discusses the essence of Poland’s energy security, decisive factors for its attainment and the structure of primary energy sources of the country. It describes the main problem areas in functioning of the energy sector in Poland, as well as the conditions for its modernization. The issues of increasing the natural gas share in the country’s structure of primary energy sources and a construction of the first nuclear power plant in Poland have been particularly emphasised. The paper stresses that without modernizing actions it will be impossible for Poland to fulfil international obligations concerning changes in the functioning of the energy sector. The study, analysing the conditions for increasing the role of natural gas in Poland, points at the necessity to expand the gas infrastructure, to increase a scale of gas production from domestic deposits and to complete liberalization of the energy industry. It also emphasises that a potential delay in the construction of the country’s first nuclear power plant may limit competitiveness of the economy.
W artykule omówiono istotę bezpieczeństwa energetycznego Polski, czynniki decydujące o jego osiągnięciu oraz strukturę źródeł energii pierwotnej w kraju. Przedstawiono główne problemy funkcjonowania sektora energii w Polsce oraz uwarunkowania jego modernizacji. Szczególny nacisk położono na kwestie zwiększenia udziału gazu ziemnego w krajowej strukturze źródeł energii pierwotnej oraz budowy pierwszej elektrowni atomowej w Polsce. Podkreślono, że bez podjęcia działań modernizacyjnych niemożliwe będzie wypełnienie zobowiązań międzynarodowych Polski dotyczących zmian w sposobie funkcjonowania sektora energii. Analizując uwarunkowania zwiększenia znaczenia gazu ziemnego w Polsce, wskazano na konieczność rozbudowy infrastruktury gazowniczej, zwiększenia skali wydobycia gazu ziemnego z krajowych złóż oraz na kwestię dokończenia liberalizacji branży. Podkreślono, że dla zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego kraju konieczne jest także konsekwentne prowadzenie dalszych działań na rzecz rozwoju alternatywnych technologii energetycznych, co pozwoli na skorzystanie z ewentualnych pojawiających się szans dotyczących różnych opcji. Szczególne miejsce w tych działaniach powinna mieć budowa w Polsce pierwszej elektrowni atomowej. Realizacja tej inwestycji pozwoli na pozyskanie taniej i czystej ekologicznie energii elektrycznej. Istotne jest także odnotowywane znaczące poparcie społeczne dla realizacji tej inwestycji. Podkreślono, że ewentualna zwłoka w pracach służących budowie pierwszej elektrowni atomowej w kraju może przyczynić się do ograniczenia konkurencyjności gospodarki. Ponadto wskazano, że konieczne będą także działania o charakterze edukacyjnym, które uświadomią społeczeństwu skalę wyzwań, jakie stoją przed krajowym sektorem energii, oraz wskażą wpływ upowszechniania konkurencyjnych cenowo źródeł energii na sytuację krajowej gospodarki oraz na utrzymanie i tworzenie miejsc pracy. Działania te przyczynią się do uzyskania poparcia wszystkich uczestników rynku energii dla podejmowania działań na rzecz takiego kształtowania struktury źródeł energii pierwotnej, aby możliwe było uzyskiwanie jak najniższych kosztów wytwarzania energii elektrycznej oraz jednoczesne minimalizowanie konsekwencji ekologicznych prowadzenia gospodarki energetycznej.
Źródło:
Archives of Mining Sciences; 2013, 58, 2; 301-316
0860-7001
Pojawia się w:
Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Medyczne, etyczne, prawne i społeczne aspekty badań prenatalnych w Polsce
Medical, ethical, legal and social aspects of prenatal diagnosis in Poland
Autorzy:
Fraczek, P.
Jablonska, M.
Pawlikowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3799.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Instytut Medycyny Wsi
Źródło:
Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu; 2013, 19(48), 2
2083-4543
Pojawia się w:
Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstrukcja i zastosowanie ram mikroklimatycznych w Muzeum Narodowym w Krakowie
Construction and use of microclimatic frames in the National Museum in Krakow
Autorzy:
Wilk, D.
Bratasz, Ł.
Frączek, P.
Obarzanowski, M.
Klisińska-Kopacz, A.
Czop, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/218226.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
rama mikroklimatyczna
Muzeum Narodowe w Krakowie
microclimatic frame
National Museum in Krakow
Opis:
Ramy mikroklimatyczne to specjalnie skonstruowane obudowy dla dzieł sztuki, których celem jest stworzenie autonomicznego klimatu w otoczeniu obiektu. Muzeum Narodowe w Krakowie (MNK) przygotowało uniwersalną konstrukcję ramy, której wykonanie jest możliwe przez personel większości muzeów. Materiały użyte do zbudowania ramy zostały tak dobrane, aby zapewnić bezpieczną ekspozycję obiektów w długim okresie. Wykorzystując oryginalną ramę obrazu zminimalizowano ingerencję w odbiór estetyczny dzieła. Badania wykonane w rzeczywistych warunkach muzealnych potwierdziły skuteczność ram mikroklimatycznych w zabezpieczeniu malarstwa tablicowego przed zagrożeniami związanymi ze znacznymi wahaniami mikroklimatu powszechnie występującymi w muzeach. Przeprowadzona ocena związana z potencjalnym ryzykiem kondensacji wilgoci wewnątrz ramy pokazała, że ramy mikroklimatyczne mogą być używane praktycznie w większości muzeów. Ponadto wskazano podstawowe czynniki wpływające na podjęcie decyzji o zastosowaniu ram mikroklimatycznych. Ramy mikroklimatyczne są rozwiązaniem pasywnym i przez to poprawa bezpieczeństwa eksponowania i przechowywania obiektów jest realizowana ekonomiczne. Dlatego też użycie ram mikroklimatycznych może stać się narzędziem umożliwiającym obniżenie zużycia energii i związanych z tym kosztów.
Microclimatic frames are specialty constructed cases for art masterpieces, whose aim is creating an autonomic climate in the object surrounding. The National Museum in Krakow (NMK) prepared a universal frame structure which is possible to make by the staff of most museums. Materials used for building the frame were selected in such a way as to ensure safe exhibition of objects for long periods. By using the original frame of the painting, interference into the esthetic reception of the work was minimised. Research carried out in real-life museum conditions confirmed the effectiveness of microclimatic frames in protecting panel paintings against the dangers connected with considerable fluctuations of microclimate so commonly occurring in museums. The evaluation carried out in connection with the potential risk of moisture condensation inside the frame showed that microclimatic frames can be used practically in most museums. Moreover, basic factors affecting the decision concerning the use of microclimatic frames were indicated. Microclimatic frames are a passive solution because of which improvement in the safety of exhibiting and storing artistic objects is economically realised. Therefore, the use of microclimatic frames can become an instrument allowing for reducing the use of electricity and costs connected with it.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2011, 30; 154-167
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aparatura przeciwwybuchowa w świetle nowych dyrektyw wspólnoty europejskiej
Explosion-proof equipment in the contex of the new directives of the european community
Autorzy:
Frączek, J.
Krzystolik, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/151296.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Opis:
Proces adaptacji norm europejskich z zakresu konstrukcji aparatury przeciwwybuchowej zbiega się z wprowadzeniem do stosowania nowej dyrektywy Wspólnoty Europejskiej the ATEX Directive 94/9/EC, która jest dyrektywą nowego podejścia. W nowej dyrektywie sformułowane są zasady integralnego bezpieczeństwa przeciwwybuchowego. Dyrektywa stanowi podstawę do opracowania zharmonizowanych norm, których techniczne wymagania zapewnią zgodność z zasadniczymi wymaganiami dyrektywy.
Adaptation process of European Standards concerning construction of explosion-proof equipment coincides with introduction a new directive of the European Comminity - the ATEX Directive 94/9/EC, which is named as a New Approach directive. The new directive formulates the principles of integrated explosion-proof safety. The directive makes a base for elaboration of the harmonized standards. The technical requirement of the harmonized standards assure a persumtion of conformity to the essential requirements of a directive.
Źródło:
Pomiary Automatyka Kontrola; 2000, R. 46, nr 6, 6; 23-27
0032-4140
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Kontrola
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Remarks on the gluing algorithm for multibody systems co-simulation
Autorzy:
Tomulik, P.
Frączek, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/115845.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Fundacja na Rzecz Młodych Naukowców
Tematy:
simulator coupling
co-simulation
waveform relaxation
dynamic iteration
multibody system dynamics
Opis:
This paper briefs a part of authors’ study on co-simulation techniques and their application to multibody system dynamics. The main concern of the study is on construction and properties of algorithms that are suitable for such purpose. One of the proposed methods from literature is so-called “gluing-algorithm” by Wang et al. These authors proposed Newton iteration to couple several simulators of mechanical subsystems through constraints/reactions, and provided numerical examples to suggest efficiency of the method. Here we re-investigate the method in order to underline some problems that one might meet when using the “gluingalgorithm”.
Źródło:
Challenges of Modern Technology; 2012, 3, 1; 19-32
2082-2863
2353-4419
Pojawia się w:
Challenges of Modern Technology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Film pt. "Zimowa troska - mniej znana strona łowiectwa" jako środek przekazu propagujący wiedzę i kształtujący postawy społeczne
"Winter care - less known sight of kunting" film as a medium of propagating knowledge and shaping social attitudes.
Autorzy:
Hedrzak, M.
Fraczek, M.
Brzuski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/882715.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Leśny Zakład Doświadczalny. Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie
Źródło:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej; 2013, 15, 1[34]
1509-1414
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Effect of surface titanum modification on interaction with graphene oxide coatings
Autorzy:
Frączek-Szczypta, A.
Kluska, S.
Młynarska, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/284394.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Polskie Towarzystwo Biominerałów
Tematy:
titanium
biomaterials
modification
Źródło:
Engineering of Biomaterials; 2017, 20, no. 143 spec. iss.; 70
1429-7248
Pojawia się w:
Engineering of Biomaterials
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dietary mistakes of Polish athletes in relation to the frequency of consuming foods recommended in the Swiss food pyramid for active people
Autorzy:
Fraczek, B.
Gacek, M.
Pieta, A.
Tyrala, F.
Mazur-Kurach, P.
Karpecka, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/877956.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Opis:
Background: Mistakes in dietary choices and an unbalanced diet reduce the exercise capacity of athletes. Nutritional behaviours are conditioned by environmental and individual factors. Objective: The aim of the study was to assess the scale of improper eating behaviours among high-performance Polish athletes depending on gender, sports level and type of discipline. Material and methods: The study was conducted among 610 athletes (391 men and 219 women). The group consisted of 289 athletes of individual disciplines and 321 team sports athletes representing the championship sports class (282 individuals) as well as the first and second classes (328 subjects). The authors’ validated nutritional behaviour questionnaire was used, referring to the recommendation of the Swiss nutrition pyramid for athletes. In statistical analysis, the Chi2 test was applied (α=0.05). Results: Athletes most often demonstrated improper behaviours regarding: insufficient frequency of consuming vegetable fats (61.78%), fruits (59.89%), wholegrain products (59.90%), vegetables (53.62%) and dairy products (52.09%), and not limiting the intake of energy drinks (59.89%). Compared to women, men, to a larger extent, did not include the following in their daily diet: raw vegetables (p<0.001), wholegrain products (p<0.05) and vegetable fats (p<0.01). Significantly more often, they also did not limit the consumption of: animal fats (p<0.001), sweetened carbonated beverages (p<0.001), energy drinks (p<0.05) or fast food products (p<0.001). Women consumed meals less regularly (p<0.01), rarely ate fish (p<0.01), and were more likely to be inadequately hydrated (p<0.05). Athletes training individual sports disciplines compared to those training team sports consumed hydrating beverages (p<0.001) less often, but included fruit in their daily diet more frequently (p<0.05). Athletes from the master class consumed meals irregularly (p<0.01) in a smaller percentage than athletes with a lower sports class, not limiting animal fats (p<0.05) and implementing inadequate hydration (p<0.05). Conclusions: The scale of incorrect nutrition choices among athletes indicated variations depending on gender, sports level and type of sport practiced, with incorrect behaviours more often presented by men than women and competitors with a lower sports level (non-master class). The nature of the performed discipline was a factor less differentiating the nutritional choices of athletes.
Wprowadzenie: Wadliwe wybory żywieniowe i niezbilansowana dieta wpływają na obniżenie zdolności wysiłkowych sportowców. Zachowania żywieniowe są warunkowane czynnikami środowiskowymi i osobniczymi. Cel: Celem badań była ocena skali nieprawidłowych zachowań żywieniowych polskich sportowców wyczynowych w zależności od płci, poziomu sportowego i rodzaju uprawianej dyscypliny. Materiał i metody: Badania przeprowadzono wśród 610 sportowców (391 mężczyzn i 219 kobiet). Grupę stanowiło 289 zawodników dyscyplin indywidualnych i 321 zawodników dyscyplin zespołowych, reprezentujących klasę sportową mistrzowską (282 osób) oraz pierwszą i drugą (328 osób). Zastosowano autorski walidowany kwestionariusz zachowań żywieniowych, nawiązujący do rekomendacji szwajcarskiej piramidy żywienia dla sportowców. W analizie statystycznej zastosowano test Chi2 (α = 0,05). Wyniki: Sportowcy najczęściej wykazywali nieprawidłowości dotyczące: niewystarczającej częstości spożywania tłuszczów roślinnych (61,78%), owoców (59,89%), pełnoziarnistych produktów zbożowych (59,90%), warzyw (53,62%) i produktów mlecznych (52,09%) oraz nieograniczania napojów energetyzujących (59,89%). Mężczyźni w większym odsetku niż kobiety nie uwzględniali w codziennej diecie: surowych warzyw (p<0,001), pełnoziarnistych produktów zbożowych (p<0,05) i tłuszczów roślinnych (p<0,01). Istotnie częściej także nie ograniczali spożycia: tłuszczów zwierzęcych (p<0,001), słodkich napojów gazowanych (p<0,001), napojów energetyzujących (p<0,05) i produktów fast food (p<0,001). Kobiety mniej regularnie spożywały posiłki (p<0,01), rzadziej spożywały ryby (p<0,01) i częściej nieodpowiednio się nawadniały (p<0,05). Zawodnicy trenujący dyscypliny indywidualne w porównaniu z trenującymi gry zespołowe rzadziej stosowali odpowiednie napoje nawadniające (p<0,001), a częściej uwzględniali owoce w codziennej diecie (p<0,05). Zawodnicy klasy mistrzowskiej w mniejszym odsetku niż zawodnicy z niższą klasą sportową spożywali posiłki nieregularnie (p<0,01), nie ograniczali tłuszczów zwierzęcych (p<0,05) i nieodpowiednio nawadniali się (p<0,05). Wnioski: Skala nieprawidłowych wyborów żywieniowych sportowców wykazywała zróżnicowanie w zależności od płci, poziomu sportowego oraz rodzaju uprawianej dyscypliny sportu, przy czym wadliwe zachowania żywieniowe częściej prezentowali mężczyźni niż kobiety oraz zawodnicy o niższym poziomie sportowym (klasy nie-mistrzowskiej). Charakter uprawianej dyscypliny był czynnikiem mniej różnicującym wybory żywieniowe sportowców.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2020, 71, 1
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-19 z 19

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies