- Tytuł:
- Badania archeologiczno-architektoniczne na terenie średniowiecznej rezydencji książęcej w północnej części Wysokiej Górki w Chełmie
- Autorzy:
- Dzieńkowski, Tomasz
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/631746.pdf
- Data publikacji:
- 2014
- Wydawca:
- Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
- Tematy:
-
Middle Ages, residential and sacral concept, monumental architecture, princely centre, Chełm
średniowiecze, założenie rezydencjalno-sakralne, architektura monumentalna, ośrodek książęcy, Chełm - Opis:
- Badania archeologiczne średniowiecznej rezydencji książęcej w Chełmie były realizowane przez różne ekipy w ciągu 11 sezonów badawczych pomiędzy 1910 a 2013 rokiem. Wyniki badań prowadzonych do lat 70. potwierdziły obecność kamiennej architektury rezydencjalno-sakralnej, którą zinterpretowano jako rezydencję księcia Daniela Romanowicza. Główną budowlę uznano za pałac książęcy, mury odkryte w północnej części założenia określono jako relikty spalonej cerkwi św. Jana, natomiast te odsłonięte wewnątrz w postaci kamiennej, czworokątnej budowli uznano za pozostałości baszty-wieży lub studni. W latach 60. odsłonięto jeszcze jeden murowany obiekt w postaci wieży datowanej na czasy Kazimierza Wielkiego. Ponadto na stoku wzgórza natrafiono na konstrukcje drewniane wiązane z umocnieniem nasypu lub starszym grodem. Najnowsze ustalenia dokonane na podstawie badań z lat 2010-2013 potwierdzają, iż na terenie wzgórza wzniesiono aż 6 budowli murowanych z kamienia (A, A1, B, C, C1, D), z których 3 odkryto we wcześniejszych badaniach, choć obecnie uległa zmianie interpretacja ich formy i chronologii. Pozostałe 3 to nowoodkryte budowle łączone z rozbudową rezydencji. Najstarszą fazę stanowiła prostokątnabudowla (A1) pełniąca funkcję albo budowli pałacowej, której nie ukończono, albo dziedzińca z bramą wjazdową i wewnętrznymi budynkami. Kolejne obiekty to budowla A identyfikowana ze świątynią Jana Złotoustego (?) oraz najmniej rozpoznane budowle C i C1 – wstępnie uznawane za dwie fazy wieży. Najwięcej danych pochodzi z badań wieży (budowla B), którą wzniesiono na ruinach murów ciosowych. Odkrycie w 2013 roku kolejnejbudowli kamienno-ceglanej (D), ale usytuowanej w część północnej wzgórza wskazuje, iż rejon ten również został objęty monumentalną zabudową. Kontekst stratygraficzny budowli potwierdza jej związek z nawarstwieniami fazy 1 i 2, a uzyskane datowanie TL cegły z muru osadza jej budowę w wieku XIII. Niestety, niewielki zakres prac nie pozwala na określenie pełnego narysu budowli, a tym samym podjęcie szerszych dywagacji nad jej funkcją i relacjami z zabudową z części południowej wzgórza. Badania części południowej Wysokiej Górki w Chełmie Archaeological and Architectural Research in the Area of the Medieval Princely Residence in the Northern Partof Wysoka Górka in Chełm Wysokiej Górki potwierdziły nagromadzenie wielofazowej architektury monumentalnej, która funkcjonowała blisko 150 lat, pomiędzy 3. dekadą XIII wieku, a końcem wieku XIV. Wstępne analizy architektoniczne wskazują najbliższe formą założenia na terenie Węgier- rezydencje królewskie w Óbudzie i Székesfehérvár. Jednak odkrycie kolejnej budowli w części północnej podczas badań w 2013 roku stawia zupełnie nowe pytania o formę i organizację przestrzenną rezydencji książęcej w Chełmie.
- Źródło:
-
Res Historica; 2014, 38
2082-6060 - Pojawia się w:
- Res Historica
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki