Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Czerwonnaja, Swietłana" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Muhiry tatarskie jako dzieła sztuki – semantyka, stylistyka, poetyka
    Tatar Muhirs as Works of Art – Semantics, Stylistics, Poetics
    Autorzy:
    Czerwonnaja, Swietłana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/480674.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
    Tematy:
    kultura Tatarów litewskich
    muhiry
    sztuka islamska
    sztuka wizualna
    tradycja manuskryptów-kitabów
    Lithuanian Tatar culture
    muhirs
    Islamic art
    visual art
    the tradition of kitab manuscripts
    Opis:
    Muhiry zajmują szczególne miejsce w kulturze artystycznej Tatarów litewskich i należą do nowoczesnej kultury muzułmańskiej. Pochodzą one z książek (kitabów, chamaiłów), rękopisów ozdobionych ornamentami oraz magicznymi znakami. Na szczególną uwagę zasługują muhiry z przedstawieniami meczetów (rysunki, podobizny dzieła architektonicznego), ubogaconymi fantazją artysty. Najważniejsza jest tu symboliczna i metaforyczna interpretacja meczetu jako znaku wiary, duchowości, Bożego błogosławieństwa. Muhir z przedstawieniem meczetu zawiera ideę „jednego wspólnego domu”, „jednej wspólnej świątyni”, „jednego wspólnego świata”, „jednego światła dla wszystkich”. Zawieszony na ścianie domu mieszkalnego bądź meczetu muhir znaczy tyle, co okno na świat. Obserwacje autorki udokumentowane zostały bogatą bibliografią oraz badaniami terenowymi przeprowadzonymi w latach 2013-2018 w Kruszynianach, Bohonikach, a także na Litwie i Białorusi.
    Muhirs occupy a distinctive position in the artistic culture of the Lithuanian Tatars and belong to modern Muslim culture. They come from books (kitabs, chamails), manuscripts decorated with ornaments and magic signs. Particularly noteworthy are muhirs with representations of mosques (drawings, images of architectural works), enriched by the artist’s fantasy. The most important here is the symbolic and metaphorical interpretation of the mosque as a sign of faith, spirituality, God’s blessing. Muhir with the representation of a mosque contains the idea of ”one common house”, “one common temple”, “one common world”, “one light for all”. Hanged on the wall of a residential house or mosque, muhir means as much as a window to the world. The author’s observations are documented by a rich bibliography and field research conducted in 2013-2018 in Kruszyniany, Bohoniki, as well as in Lithuania and Belarus.
    Źródło:
    Nurt SVD; 2019, 2; 23-42
    1233-9717
    Pojawia się w:
    Nurt SVD
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Martin Malek, Anna Schor-Tschudnowska (Hrsg.), Europa im Tschetschenienkrieg. Zwischen politischer Ohnmacht und Gleichgültigkeit. Mit einem Vorwort von Lipchan Basajewa, ibidem- Verlag, Stuttgart 2008, cc. 516.
    Autorzy:
    Czerwonnaja, Swietłana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568480.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Źródło:
    Nowa Polityka Wschodnia; 2012, 1(2); 270-276
    2084-3291
    Pojawia się w:
    Nowa Polityka Wschodnia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Białoruś Zachodnia w interpretacji polskiej: wybrane wątki historyczne i motywy liryczne Część I: Czynnik białoruski w historii państwa polskiego (od dawnych czasów do końca II Rzeczy Pospolitej)
    Autorzy:
    Czerwonnaja, Swietłana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568592.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    The Belarussian minority
    history
    Second Polish Republic
    Western Belarus
    interpretation of the Polish
    hisoriography
    белорусского меньшинства история
    вторая
    польская Республика
    Западная Белоруссия
    Польский историография
    Opis:
    The history of the areas (incorporated to the Belarusian SSR in 1939), which in the Belarusian and Russian historiography adopted the geopolitical term “Western Belarus,” in Polish historiography is seen as an integral part of the overall history of the multinational Polish State. Regardless of the form of the state, which have evolved in the course of historical development (i.e. as part of the Grand Duchy of Lithuania, founded in the 16th century, the Polish-Lithuanian Commonwealth – which from the late 18th to the early 20th century was under Russian domination; finally revived in 1918 as the Second Polish Republic of interwar era, which has become a victim of Nazi on the one hand and on the other hand, the Stalinist aggression in September 1939) the history of “Eastern Borderlands”, including areas inhabited mostly by Belarusian peasants, is recognized in Polish literature in the paradigm of “our common and only homeland”, to which the love, affection, compassion are inseparable from the whole Polish patriotism. The distinction between methodological principles of Polish and Russian-Belarusian (tsarist, Soviet and post-Soviet times) lies in the fact that in the last so-called “Western Belarus” occurs as an entity independent of the fate of Poland, subject of research and legal entity (on the basis of which, among others, it was incorporated in the Belarusian SSR), while in Polish studies and assessments of all aspects of the history and culture of the people of this country and its political transition are presented through the prism of Polish historical issues. This applies to threads, causing debates (for example, about the borders approved by the Treaty of Riga in 1921), grief, accusations of treason by a certain group of Belarusian activists of inter war era, a sad irony in relation to the so-called national enthusiasm with which Belarusians erected “welcome gates” for the Red Army. The first part of the article concerns texts by Józef Mackiewicz, Kazimierz Podlaski, Sokrat Janowicz and other authors who in Poland and in exile dealt with the history of “Western Belarus” until 1939.
    История того региона (присоединенного в 1939 году к Белорусской ССР), который в белорусской и русской историографии принято называть геополитическим термином «Западная Белоруссия», в польской историографии рассматривается как составная часть общей истории многоэтничного Польского Государства. Независимо от конкретных форм государственности, менявшихся в процессе исторического развития (то есть в рамках Великого Княжества Литовского; возникшего в XVI веке на основе польско-литовской унии объединенного государства «Обеих наций» – Первой Речи Посполитой; разделенной Польши, находившейся с конца XVIII до начала XX века в составе Российской империи и расчлененной на несколько гу- берний; наконец, возрожденной в 1918 году Второй Речи Посполитой, ставшей в сентябре 1939 года жертвой, с одной стороны, гитлеровской, с другой стороны, сталинской агрессии), история «восточных Кресов», в частности земель, заселенных белорусскими крестьянами, воспринимается поляка- ми в парадигме «нашей общей Родины», и любовь, привязанность к этому краю, сочувствие его жителям неотделимы от польского патриотизма в целом. Различия в методологических принципах польской и российско-белорусской историографии (как царского, так советского и постсоветского периодов) заключаются в том, что в последней так называемая «Западная Белоруссия» выступает как независимых от судьбы польской нации объект научных исследований и субъект международного права (на основе которого якобы и было осуществлено ее присоединение к Белорусской ССР в 1939 году), в то время как в польских исследованиях и оценках все аспекты истории, культуры населения этого края, его политической трансформации выявляются сквозь призму польской исторической проблематики. Это касается многих сюжетов и моментов – витков истории, вызывающих дискуссии (например, о границах, установленных Рижским мирным договором 1921 года), сожаления, упреки в «измене», адресованные определенному кругу белорусских общественных деятелей 1920–1930-х годов, печальную иронию по отношению к так называемому национальному энтузиазму, с которым белорусы возносили «триумфальные арки» на пути Красной Армии (анализируются тексты Юзефа Мацкевича, Казимира Подлясско го, Сократа Яновича и других авторов, которые в Польше и в эмиграции, в официальной науке и в диссидентском андеграунде занимались вопросами довоенной Западной Белоруссии (до 1939 года включительно).
    Źródło:
    Nowa Polityka Wschodnia; 2014, 2(7); 246-272
    2084-3291
    Pojawia się w:
    Nowa Polityka Wschodnia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Национальные и этнические меньшинства в культурно-политической стратегии польского государства: позитивный и негативный опыт последней четверти века (с конца 1980-х до начала 2010-х годов)
    Autorzy:
    Czerwonnaja, Swietlana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568271.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Opis:
    During the time in question, the Polish state’s attitude towards ethnic Poles (the majority of the population), and towards national and ethnic minorities changed significantly. This was an important matter for the Solidarity movement members and all the documents they issued. It was also taken into consideration during the Round Table Talks. The Third Polish Republic began its history along with acknowledging national minorities’ rights. In 1989 the parliament called the National and Ethnical Minorities’ Parliament Board into being. The minorities’ rights were guaranteed in the constitution from 1997. Numerous law acts regulating different life aspects of national and ethnical minorities are discussed in the article, especially the bill passed by the Senate on 6th January 2005 – About national and ethnical minorities and a regional language. The bill mentions 6 features distinguishing a national or an ethnical minority. On that basis, it was officially stated which groups are considered national and which are the ethnical minority in Poland. The text discusses social organisations and mass information means, serving to preserve the minorities’ national identity. National groups that were not acknowledged as minorities by the 2005 bill, were also introduced in the text – particularly Silesians and Kashubians. A polemic was developed with the document, by pointing out inequalities in treating different groups, that aspire to the minority status. It is really significant for the groups mentioned, since only the ones that were officially recognized as minorities can count on material and moral support from the state.
    Źródło:
    Nowa Polityka Wschodnia; 2012, 2(3); 129-151
    2084-3291
    Pojawia się w:
    Nowa Polityka Wschodnia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tatarzy Krymscy - naród czy mniejszość etniczna: w poszukiwaniu nowej drogi odrodzenia narodowego
    Autorzy:
    Czerwonnaja, Swietlana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/678093.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    national self-consciousness
    the indigenous people under the threat
    the annexation of the Crimea by the Russia
    the resistance movement of the Crimean Tatars
    Opis:
    The Crimean tatars – a nation or an ethnic minority: in search for a new way of national revivalThe Russian Empire, increasing its aggressive expansion to all sites of the world, conquered the Crimean Khanate in 1783. This Khanate was the only one of its kind link connecting the European (Christian) and Asian (Islamic) civilizations. It was the state of high multilateral culture with strong – in the beginning of the New Times – secularism trends and democratic bases of social and political life (there was no serfdom, the equality of rights existed on the high level, tolerance with regard to religious and ethnic communities dominated, and these communities-minorities co-existed and developed on the Peninsula – in the Tatar Crimea – in the peace). Within the framework of the Crimean Khanate the process of ethnic genesis of the Crimean-Tatar people as an ethnic-cultural subject was completed, although many differences of tribal origin and regional character remained within this unity and expressed in the heterogeneity of the anthropologic types, of every-day life’s tradition and of dialects spread between the Tatars living in the North Crimean steppe, in the Mountains (highland) and on the South Coast of the Peninsula. That ethnic community (Crimean Tatars) was a nation in the modern meaning of this word, it had its own state, intellectual elite, high organization and culture. The destruction of this state-nation by the Russian Empire and the systematic genocide if the Crimean Tatars during next two centuries, reached its culmination in the act of the total deportation on May 18th 1944, are the treasons and international-large crimes. The annexation of the Crimea by the Russian Federation on March 2014 (its tearing away from the Ukrainian state and military occupation) means the continuation of this felonious policy, which the Crimean Tatars resist, displaying bravery in the very difficult condition. Tatarzy Krymscy - naród czy mniejszość etniczna: w poszukiwaniu nowej drogi odrodzenia narodowegoW 1783 roku imperium rosyjskie, którego agresywna ekspansja gwałtownie wrastała, zaanektowało Chaństwo Krymskie, które było jedynym w swoim rodzaju ogniwem łączącym cywilizacje europejską (chrześcijańską) i azjatycką (islamską), państwem o wysokiej kulturze z mocnymi trendami sekularyzacji i demokratycznymi podstawami (nie było tutaj ustroju pańszczyźnianego, na wysokim poziomie znajdowało się społeczne równouprawnienie, panowała tolerancja wobec różnych wspólnot religijnych i etnicznych, które w pokojowy sposób współistniały i rozwijały się na tatarskim Krymie). W ramach tego państwa dobiegł końca wielowiekowy proces etnogenezy narodu krymsko-tatarskiego, jako całokształtu etniczno-kulturowego (chociaż wewnątrz tej jednolitej wspólnoty długi czas zachowały się rozróżnienia plemienne i regionalne, co przejawiało się w różnorakości typów antropologicznych, tradycji życia codziennego, w dialektach międzystepowych zamieszkałych w górach (górskimi) i na południowym wybrzeżu Półwyspu (południowo-nadbrzeżnymi) Tatarów). Ta wspólnota była narodem (we współczesnym znaczeniu tego pojęcia), posiadającym własne państwo i wysoką kulturę, Zniszczenie tego państwa-narodu przez imperium rosyjskie i systematyczne ludobójstwo Tatarów krymskich, które osiągnęło szczyt w akcji totalnej deportacji 18 maja 1944 roku, pozostaje przestępstwem na skalę międzynarodową. Kontynuacją tej przestępczej polityki jest dokonana w marcu 2014 roku powtórna aneksja Krymu, wobec której Tatarzy krymscy stawiają stanowczy opór.
    Źródło:
    Sprawy Narodowościowe; 2015, 47
    2392-2427
    Pojawia się w:
    Sprawy Narodowościowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesny meczet i jego symbolika. Kontekst problemowy i historiograficzny
    Modern mosque and its symbolism. Historiographical context
    Autorzy:
    Czerwonnaja, Swietłana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/480382.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Księży Werbistów Verbinum
    Tematy:
    sakralna architektura współczesna
    islam
    meczet
    architektura muzułmańska
    teologiczna interpretacja przestrzeni
    ośrodki kultury islamskiej
    minaret
    mihrab
    modern sacral architecture
    Islam
    mosque
    Islamic architecture
    theological interpretation of the space
    centres of Islamic culture
    Opis:
    Według znanej formuły francuskiego filozofa Rogera Garaudy’ego meczet jest „lustrem islamu”. W jego konstrukcji, przestrzennej kompozycji, dekoracji zostają symbolicznie wyrażone podstawowe składniki islamskiej wiary, muzułmańskiego światopoglądu oraz estetyczne normy islamu. Można powiedzieć, że meczet naszych czasów staje się lustrem współczesnego islamu. W architekturze meczetów XX-XXI wieku łączy się pierwiastek tradycyjny (sprowadzony czasem do dosłownego kopiowania, powtórzenia klasycznych wzorców) ze śmiałym nowatorstwem form i najnowszymi technologiami oraz materiałami budowlanymi. Całokształt problemów związanych z architekturą, dekoracją i religijną interpretacją meczetu jest nierozerwalnie związany z jedną z głównych kwestii islamskiej teologii. Chodzi tu o rozumienia meczetu w islamie, czyli o odpowiedź na pytanie, czy meczet jest świątynią (świętym miejscem, w którym jest niewidoczna obecność Boga), czy – w odróżnieniu od obiektów architektury świątyń (Tempelarchitektur) – meczet w wymiarze religijnym i moralnym pozostaje domem ludzi. Idea meczetu jako naszego wspólnego domu odciska piętno na projektach architektonicznych oraz na wyglądzie nowych budowli.
    According to Roger Garaudy, a modern French philosopher, the mosque is the “mirror of Islam”. Its structure, composition and decor express fundamental aspects of the Islamic faith, worldwiev and aesthetics. One can say that the architecture of the modern mosque is the mirror of the modern Islam. Mosques built in the 20th and 21st centuries combine traditional elements (sometimes by mere copying of classical patterns) with bold innovations and latest building materials and technology. Architecture, ornamentation and religious interpretation of the mosque form one of the central questions in the Islamic theology: What is mosque? Is it the temple (the holy place, presupposing an invisible presence of God)? Or – unlike other sacral objects (Tempelarchitektur) – the home, in a religious and moral sense? The idea of the mosque as our common home has an impact on the architecture of the modern mosques.
    Źródło:
    Nurt SVD; 2015, 2; 86-111
    1233-9717
    Pojawia się w:
    Nurt SVD
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Białoruś Zachodnia w interpretacji polskiej: wybrane wątki historyczne i motywy liryczne Część II: Polska wizja Białorusi w II wojnie światowej: widmo zdrady i obudzenie skruchy
    Autorzy:
    Czerwonnaja, Swietłana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568538.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Polish and Belarusian people
    World War II
    Belarussian minority in Poland
    under the communist dictatorship
    after 1989
    repentance in Polish literature
    studies
    Польские и белорусские люди Второй мировой
    войны
    белорусского меньшинства в
    Польше
    под коммунистической
    диктатуры
    после 1989 года
    покаяние в польских
    исследований литературы
    Opis:
    The main theme in the Polish science and fiction literature, which in the postwar era evolved primarily in exile (in the works of Józef Mackiewicz and other authors whose interest was concentrated on Second World War times), are issues related to the lack of understanding and reconciliation between the Polish resistance movement, the history of the Home Army and the guerrilla groups of various nationalities (Belarusian, Lithuanian, Ukrainian, Russian) in the Polish Eastern Borderlands occupied by the Nazis and national organizations and liberation movements of nations that sought their own solutions to national problems by means of collaboration with the occupants. Misunderstandings, war clashes among themselves caused fatal misfortune, irreparable damage to the lives of these people and for the common cause against the occupant. At first the Polish literature was dominated by the desire to find the culprits of this situation among neighbours, among others to prove the guilt of the Belarusians in what formed in Polish Eastern Borderland during the war and occupation, then the creation of the communist regime, when, supposedly, Belarusians willingly and on a mass scale served in the Soviet authorities “gosbezopasnosti” and in the ranks of the Polish Department of Security (UB). Such a drive in the works of writers and scientific studies of recent decades is changing to a more objective approach and indepth analysis of the dramatic situation in which were nations of Eastern Europe, deceived by their own leaders, blinded by false illusions, pulled into a fratricidal war. In Polish literature, whose attention is paid to the situation of the Belarusian minority in post-war “People’s Poland” – situation in many aspects hard and unlawful – new intonations of repentance and reconciliation can be heard much louder. Evidence of this poetic light Belarus-Dobrorus image can be.
    Главным мотивом польской научной и художественной литературы, освещающей период Второй мировой (в советской терминологии – Великой Отечественной) войны на оккупированных немецко-фашистскими захватчиками землях Белоруссии и на восточных окраинах («Кресах») Польши, остаются проблемы и сюжеты досадных недоразумений, несогласованности, столкновений между польским движением антифашистского сопротивления, действиями Армии Крайовой, и партизанскими группами белорусов, литовцев, украинцев, русских, находившимися в антифашистком подполье, а также национальными движениями и организациями этих народов, сотрудничавшими с немецкими оккупантами. Взаимные раздоры наносили непоправимый ущерб общему делу антифашистского сопротивления. Доминирующее на первых порах в польской исторической литературе, развивавшейся в условиях эмиграции (у Юзефа Мацкевича и других авторов), стремление найти в своих соседях, в частности, в белорусской среде, главных виновников польской трагедии и обвинить их сначала в колаборации гитлеровскими оккупантами, а затем в действиях, способствующих установлению коммунистического режима, в служении в органах советской госбезопасности и в Управлении безопасности (УБ) Польской Народной Республики, якобы вербующего из белорусского меньшинства основные кадры палачей и карателей, сменяется в творчестве писателей и в исторических исследованиях последних десятилетий более объективным подходом и глубоким анализом той драматической ситуации, в которой оказались большие и малые народы Восточной Европы, обманутые своими лидерами, ослепленные ложными иллюзиями, ввергнутые в кошмар братоубийственной войны. В польской литературе, обратившей внимание на во многом бесправное и ущемленное положение белорусского меньшинства в ПНР, все сильнее звучат интонации сочувствия и раскаяния. Свидетельством тому является поэтический образ Белоруссии-Доброруси, созданный Тадеушем Конвицким.
    Źródło:
    Nowa Polityka Wschodnia; 2015, 1(8); 154-176
    2084-3291
    Pojawia się w:
    Nowa Polityka Wschodnia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Второй Всебелорусский конгресс (июнь 1944): забытая страница истории наших восточных соседей
    The Second All-Byelorussian Congress (June 1944): a forgotten page of our eastern neighbors’ history
    Autorzy:
    Червонная (Czerwonnaja), Светлана (Swietłana)
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2189177.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    rezultaty II wojny światowej
    ruchy narodowe ludów Związku Radzieckiego w nadzwyczajnych warunkach wojny i okupacji
    kontrasty interpretacji historiograficznej wydarzeń lat 40. XX wieku
    Results of the II World War
    national movements of the Soviet Union peoples in the war’s and occupation’s extraordinary circumstances
    historiography’s contrasts in the events’ interpretation of the 1940s years
    Opis:
    The second All-Belarusian Congress (after the First Congress in 1917, which laid the foundations of the Belarusian national statehood) was held in Minsk on June 27, 1944 on the eve of Soviet Army invasion in the capital of Belarus (‘liberation’ of Minsk from Nazi occupation). In Soviet historiography, this Congress was treated unambiguously negative as a criminal ‘gathering’ of Hitler’s henchmen. Official historiography of Soviet Belarus ignored this event. Several generations of citizens grew up in the post-war decades who had no idea about the Second Congress, its decisions and speeches that were voiced from the tribune. The task of overcoming this ignorance is still relevant which, of course, does not exclude the development of modern critical thinking about political and ideological positions of the national movement leaders of that dramatic era. This problem is connected with concurrent need to revise the view at the Second All-Belarusian Congress, which was dominant in science and political journalism of Eastern European countries, particularly in Polish historical literature – until 1989 in Polish emigre circles and in the last decades in Polen itself. Here this Congress was well know (down to the smallest detail in the memory of eyewitnesses of what happened in June 1944) and discussed openly. Irreconcilable contradictions between Poland and Belarus and anti-Polish sentiment of the Congress were often emphasized. Allegedly, Congrees participants were more concerned about the imaginary ‘Polish threat’ rather than salvation of their country from the Nazi and Soviet occupation in those tragic days (the last days of their stay in the native land). Based on the sources found in archives and examined by the author, primarily the full transcript of the Congress, we can imagine that the content and emotional speeches of Congress delegates (chairman Yauhim Kipel, head of the Belarusian Central Rada Radoslav Austroysky / Ostrovsky, Archbishop of Mogilev and Minsk – Filafey, General Constance Ezavitov, Master M. Shkelionk and culture referent – Nadzeiya Mizkevich) were aimed at protecting the Belarusian national statehood and culture against the threat of degeneration in the USSR. Great moral value in the perspective of revival of the Belarusian state and political activities in the strategy of the Belarusian emigration in the postwar world had Declaration ‘On breakup with the Bolshevik Moscow’ passed by the Congress. The myth engrafted by communist propaganda that the Second All-Belarusian Congress was initiated by the Nazi occupants of Belarus should be dispelled in today’s public consciousness. In fact, the leaders of the Belarusian national movement managed to convene Congress in spite of resistance, prohibitions and unwillingness of the occupation authorities (which is why it only became possible in the last days before the entrance of the Soviet Army in Minsk). Belarussians were the only peoples of the former Soviet Union (who found themselves ‘between a rock and a hard place’ of rivaling forces during the Second World War – Nazi Germany and the Kremlin), who managed to articulate their national objectives and claims primarily related to public integrity and independence of Belarus at the level of the national congress. The very date of the Second All-Belarusian Congress (June 27th) signifies an important additional perspective, which should be considered in the history of the peoples of Eastern Europe of 1944. It turns out that you can do a lot in the last minute. The trail of All-Belarusian Congress, conducted in emergency circumstances, should not be erased from the memory of the Belarusian people and the international community. Comparative analysis of the Congress delegates’ speeches and those of leaders of Belarusian Popular Front ‘Adrazhenne / Renaissance’ that were made in Minsk at the turn of 1980–1990s (for example, at a rally in memory of victims of Stalin’s repression in Minsk on November 1, 1987) shows that there is a political relay race passing from the First to the Second All-Belarusian Congress, to the Belarusian emigration of 1940–1950s (especially to international ‘Promethean League of Atlantic Charta’, speaking also on behalf of the Belarusian people), to democratic forces of the country, entered the historical arena in the era of perestroika.
    Drugi Wszechbiałoruski Kongres (podczas Pierwszego Kongresu z 1917 r. ustalono podstawy białoruskiego państwowości narodowej) odbył się w Mińsku 27 czerwca 1944 r., dosłownie w przeddzień inwazji Armii Radzieckiej na stolicę Białorusi (jej „wyzwolenia” spod okupacji niemiecko-faszystowskiej). Radziecka historiografia oceniała go jednoznacznie negatywnie jako przestępcze zbiegowisko hitlerowskich wspólników a oficjalna białoruska nauka historyczna ignorowała to wydarzenie. W ciągu powojennych dziesięcioleci narodziło się już kilka generacji obywateli tego kraju, którzy nigdy nie słyszeli o tym kongresie i o treści przyjętych przez niego uchwał, deklaracji i wygłoszonych z jego trybuny mów. Przezwyciężenie tej „niewiedzy” pozostaje do dziś aktualnym zadaniem, co – rzecz jasna – nie wyklucza wypracowania w naszych czasach krytycznego stosunku do politycznej i ideologicznej pozycji liderów narodowego ruchu tej dramatycznej epoki. Jest ono związane z koniecznością ponownego rozpatrzenia punktu widzenia na Drugi Wszechbiałoruski Kongres, który ustalił się w nauce i publicystyce Europy Wschodniej, w tym w polskiej literaturze historycznej – do 1989 r. przede wszystkim na uchodźstwie, w środowisku emigracji politycznej, natomiast w ostatnich dekadach w samej Polsce. Tutaj ten kongres był znany (nawet w drobnych szczegółach, które pozostały w pamięci świadków tego, co zdarzyło się w czerwcu 1944 r.), pisano o nim często, ale zazwyczaj akcentowano jedynie trudne do pogodzenia białorusko-polskie animozje, antypolskie nastroje delegatów kongresu, w tych tragicznych czasach (ostatnie dni ich obecności w ojczyźnie) rzekomo bardziej zaniepokojonych „polskim zagrożeniem” niż zainteresowanych uratowaniem ojczyzny przed nazistowską i bolszewicką okupacją. Na podstawie zbadanych przez autorkę źródeł archiwalnych, przede wszystkim autentycznego stenogramu posiedzeń kongresu, udowodniono, że treść i patos emocjonalny wystąpień delegatów (przewodniczącego Jauchima Kapela, prezydenta Białoruskiej Centralnej Rady Radosława Ostrowskiego, arcybiskupa mohylewskiego i mińskiego Fiłafeja, generała Konstancyja Jezawitowa, magistra M. Szkielonka, referentki do spraw kultury Nadziei Mickiewicz) wynikały z konieczności obrony białoruskiej narodowej państwowości i kultury przed zagrożeniem ich zniszczenia przez ZSRR. Wielkie znaczenie moralne – w perspektywie przyszłości, odrodzenia państwa białoruskiego i w strategii działalności politycznej białoruskiej emigracji w powojennym świecie – miała jednogłośnie uchwalona przez kongres deklaracja „O zerwaniu stosunków z bolszewicką Moskwą”. Współcześnie należy obalić stworzony przez komunistyczną propagandę mit, jakoby inicjatorami Drugiego Wszechbiałoruskiego Kongresu byli nazistowscy okupanci Białorusi. W rzeczywistości liderzy białoruskiego ruchu narodowego zorganizowali ten kongres wbrew oporowi, zakazom i niechęci władz okupacyjnych (i właśnie dlatego udało się zwołać go dosłownie kilka dni przed wejściem Armii Radzieckiej do Mińska). Przy tym Białorusini są jedynym narodem dawnego ZSRR, które znalazł się „między młotem a kowadłem” rywalizujących ze sobą sił hitlerowskich Niemiec i Kremla, narodem, któremu udało się sformułować narodowe zadania i cele, przede wszystkim dotyczące państwowej integralności i niezależności Białorusi, na poziomie uchwał ogólnonarodowego zjazdu. Już sama data przeprowadzenia Drugiego Wszechbiałoruskiego Kongresu wskazuje na ważny aspekt, w którym musimy rozpatrywać 1944 r. w historii narodów Europy Wschodniej: nawet w ostatniej chwili można zrobić bardzo dużo, a ślad Drugiego Wszechbiałoruskiego Kongresu, który odbył się w nadzwyczajnych i dramatycznych okolicznościach, nie powinien być zatarty w pamięci narodu białoruskiego i świata. Analiza porównawcza wystąpień delegatów tego kongresu z mowami liderów Białoruskiego Frontu Ludowego „Адражэньне” („Odrodzenie”), wygłoszonymi w Mińsku pod koniec lat 80. (na przykład na wiecu poświęconym pamięci ofiar represji stalinowskich w Mińsku 1 listopada 1987 r.), wskazuje, że w wielu kwestiach można dostrzec sztafetę polityczną od Pierwszego do Drugiego Wszechbiałoruskiego Kongresu oraz do białoruskiej emigracji lat 40. i 50. (przede wszystkim do Prometejskiej Ligi Karty Atlantyckiej, która działała również w imieniu narodu białoruskiego), a także do tych demokratycznych sił Białorusi, które pojawiły się w czasach „pierestrojki”.
    Źródło:
    Studia Orientalne; 2014, 2(6); 215-240
    2299-1999
    Pojawia się w:
    Studia Orientalne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies