Autor: Cyran, J. - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Wpływ zastąpienia wody powierzchniowej wodą podziemną na jakość wody oczyszczonej w systemie wodociągu "Sulejów-Łódź"
Upgrading the Quality of Drinking Water by Substitution of a Deep-Well Intake for the Existing Surface Water Intake at an Impoundment Lake: A Case Study
Autorzy:: Grabowska, H.
Grabowski, Z.
Rzerzycha, B.
Cyran, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/237500.pdf
Data publikacji:: 2005
Wydawca:: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:: wody powierzchniowe
wody podziemne
oczyszczanie wody
surface water
ground water
water treatment
Opis:: Zaostrzające się wymagania stawiane wodzie powierzchniowej ujmowanej do zaopatrzenia ludności oraz wodzie przeznaczonej do spożycia zmusiły do poszukiwania metod poprawy jakości wody. W pracy scharakteryzowano pogarszającą się jakość ujmowanej wody powierzchniowej ze Zbiornika Sulejowskiego na przestrzeni ostatnich 10 lat i jej wpływ na technologię oczyszczania, trudności w dotrzymaniu obowiązujących norm jakościowych oraz koszt oczyszczania wody. Omówiono rozważane w Zakładzie Wodociągów i Kanalizacji w Łodzi kierunki działań, zmierzające do poprawy jakości wody. Przedstawiono etapy zastąpienia ujmowanej wody powierzchniowej wodą podziemną, a także dostosowanie technologii i urządzeń do oczyszczania najpierw wody zmieszanej, a następnie samej wody podziemnej. Omówiono efekty technologiczne i ekonomiczne zastąpienia wody powierzchniowej na podziemną w systemie wodociągu "Sulejów-Łódź".
The object under study was the Water Supply System Sulejów-Łódź, which provides the city of Łódź (over million inhabitants) with drinking water. The water is drawn from an impoundment lake (Sulejów). In the past 10 years, the quality of the lake water has been deteriorating and fails to meet the more and more stringent standards. The continuing deterioration has also had a detrimental effect on the treatment and the costs involved. All this triggered the search for an alternative approach. Thus, in their effort to upgrade the quality of the treated water, the Waterworks of Łódź decided to use deep-well water instead of surface-water intakes. Such substitution requires adaptation of the treatment train and relevant equipment to the two stages of transition: the first one involving a mixture of both surface water and groundwater, and the second one using deep-well water alone. In conclusion, the paper itemizes the technological and economic benefits of switching from surface water to deep-well water treatment.
Źródło:: Ochrona Środowiska; 2005, R. 27, nr 3, 3; 43-46
1230-6169
Pojawia się w:: Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Ocena biologicznej aktywności filtrów węglowych w uzdatnianiu wód powierzchniowych na przykładzie wodociągu "Sulejów-Łódź"
Evaluating the Biological Activity of Carbon Filters in Surface Water Treatment: A Case Study
Autorzy:: Wolborska, A.
Zarzycki, R.
Cyran, J.
Grabowska, H.
Wybór, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/236620.pdf
Data publikacji:: 2003
Wydawca:: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:: węgiel aktywny
uzdatnianie wody
sorpcja
biosorpcja
activated carbons
water treatment
sorption
biosorption
Opis:: W pracy przedstawiono wyniki 10-miesięcznych badań pilotowych na złożu granulowanego węgla aktywnego TL 830, prowadzonych w stacji uzdatniania wody w Kalinku (Wodociąg "Sulejów-Łódź"). Równolegle z badaniami jakości wody (utlenialność, absorbancja w UV, rozpuszczony węgiel organiczny, ubytku tlenu rozpuszczonego w wodzie) przeprowadzono kontrolę stopnia wyczerpania węgla przez oznaczenie liczby jodowej. Określono kryteria biologicznego wpracowania węgla aktywnego oraz wyznaczono zapotrzebowanie wody na dwutlenek chloru. Aktywność biomasy oceniono przy pomocy testu EMS, zaś zmiany chłonności węgla aktywnego-liczbą jodową. Filtracja wody przez aktywnie biologicznie złoże węglowe okazała się skuteczną metodą usuwania zanieczyszczeń organicznych, dzięki czemu uzyskano wymaganą jakość wody uzdatnionej oraz 2¸3-krotne zmniejszenie zapotrzebowania wody na dwutlenek chloru, a także ograniczenie powstawania ubocznych produktów dezynfekcji. Jednocześnie stwierdzono efekt bioregeneracji złoża węgla aktywnego.
A 10-month pilot-plant-scale experimental study of TL 830 type granular activated carbon (GAC) was carried out at the water treatment station of the Waterworks of Kalinko (Sulejów-Łódź Water Supply System). The study included analyses of water quality parameters (COD, UV absorbance, dissolved organic carbon, oxygen loss), estimation of GAC exhaustion (by the iodine number method), continuous measurements of the hydraulic parameters of the GAC bed, physicochemical, hydrobiological and bacteriological analyses, as well as the determination of the chlorine dioxide demand for the inflowing and outflowing water. The objective of the study was to determine and compare the biological activity of the TL 820 GAC filter bed and its performance in the biosorption process. The activity of the biomass and the absorbing of the GAC were estimated by the EMS test and ion number, respectively. Water filtration through the biosorption bed was found to be an efficient method of organic matter removal, yielding water of the desired quality. The demand for chlorine dioxide decreased two- and three-fold, the formation of unwanted side products was reduced, and a bioregeneration of the GAC bed was observed.
Źródło:: Ochrona Środowiska; 2003, R. 25, nr 4, 4; 27-32
1230-6169
Pojawia się w:: Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Effect Of The Gadolinium Oxide Addition On The Electrical Properties Of Tetragonal Zirconium Dioxide
Wpływ dodatku tlenku gadolinu na właściwości elektryczne tetragonalnego tlenku cyrkonu
Autorzy:: Cyran, J.
Wyrwa, J.
Drożdż, E.
Dziubaniuk, M.
Rękas, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/351961.pdf
Data publikacji:: 2015
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: gadolinium (III) oxide
tetragonal zirconia
electrical properties
grain boundary conductivity
tlenek gadolinu
tetragonalny tlenek cyrkonu
właściwości elektryczne
przewodnictwo po granicy ziaren
Opis:: The aim of this work was examination of gadolinium-doped 3YSZ electrical and structural properties. Such materials may be used as electrolytes in intermediate temperature solid oxide fuel cells (IT-SOFC). First step of the research was synthesis of 3YSZ with different contents of gadolinium (0.25; 0.5; 1.0 at %). Prepared materials were characterized by high porosity. No effect of gadolinium addition on grain size was observed. The experimentally determined values of grain interiors electrical conductivities for gadolinium doped samples are comparable to grain interior conductivities of gadolinium free tetragonal zirconia. On the other hand, a clear effect of gadolinium addition on electrical conductivity of grain boundaries was observed. It was found that 3YSZ containing 0.25 at. % Gd was the most promising from the investigated materials as a solid electrolyte for IT SOFC.
Celem pracy było zbadanie strukturalnych i elektrycznych właściwości dwutlenku cyrkonu stabilizowanego 3% mol. tlenkiem itru (3YSZ) z dodatkiem gadolinu. Tego typu materiał może znaleźć zastosowanie jako elektrolit w średniotemperaturowych stało-tlenkowych ogniwach paliwowych (IT-SOFC). Pierwszym etapem badań była synteza 3YSZ z różną ilością wprowadzonego gadolinu (0.25; 0.5; 1.0 at %). Otrzymane materiały charakteryzowały się wysoką porowatością. Nie zaobserwowano wpływu dodatku gadolinu na wielkość ziaren. Wyznaczone eksperymentalnie wartości przewodnictwa objętości ziaren są porównywalne z wartością przewodnictwa objętości ziaren wykazywanego przez czysty 3YSZ (bez dodatku gadolinu). Z drugiej strony, zaobserwowano znaczny wpływ dodatku gadolinu na przewodnictwo po granicach ziaren. Stwierdzono również, że 3YSZ zawierający 0.25% at. gadolinu był najbardziej obiecującym z badanych materiałów pod kątem zastosowania jako elektrolit w IT – SOFC.
Źródło:: Archives of Metallurgy and Materials; 2015, 60, 2A; 993-998
1733-3490
Pojawia się w:: Archives of Metallurgy and Materials
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Ocena skuteczności usuwania mikrocystyny LR w procesach uzdatniania wody powierzchniowej w systemie wodociągu "Sulejów-Łódź"
Estimating the Efficiency of Microcystin LR Removal During the Water Treatment Processes Performed within the Sulejów-Łódź Water Supply System
Autorzy:: Grabowska, H.
Grabowski, Z.
Rzerzycha, B.
Cyran, J.
Kabziński, A.K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/236632.pdf
Data publikacji:: 2003
Wydawca:: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:: glony
mikrocystyna
ozonowanie
oczyszczanie wody
algae removal
microcistins
ozonation
water treatment
Opis:: Omówiono problem toksyn sinicowych występujących podczas zakwitów w wodzie powierzchniowej ujmowanej do systemu wodociągu "Sulejów-Łódź", zaopatrującego aglomerację łódzką w wodę przeznaczoną do spożycia. W okresach silnych zakwitów w latach 2001 i 2002 wykonano badania próbek na zawartość mikrocystyny LR w wodzie ujmowanej, w wodzie po ozonowaniu w stacji uzdatniania "Kalinko" oraz w wodzie tłoczonej do sieci wodociągowej. W wyniku przeprowadzonych badań wykazano, że woda uzdatniona w systemie wodociągu "Sulejów-Łódź" spełnia zarówno krajowe wymagania sanitarne jak i zalecenia WHO dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia w zakresie zawartości mikrocystyny LR. Stężenie mikrocystyny LR w wodzie tłoczonej do sieci wodociągowej zawierało się w przedziale 0,00÷0,32 mg/m3, co stanowiło 32% wartości stężenia dopuszczalnego. W wyniku zastosowanych procesów uzdatniania (wykorzystując m.in. ozonowanie) uzyskano stopień usuwania mikrocystyny LR na poziomie 84÷100%.
The problem of cyanobacteria toxins which appear during periods of blue-green algae (Cyanophyta) blooming in the surface water taken in for the needs of the Sulejów-Łódź Water Supply System is discussed. In the periods of strong blooming in 2001 and 2002, analyses were carried out for the presence of Microcystin LR in the taken in water, in the water after ozonation, and in the water flowing in the distribution network. In was found that the water treated in the facilities of the Sulejów-Łódź Water Supply System met both the national standards and the WHO directives on potable water quality with respect to Microcystin LR concentration, which ranged between 0 and 0.32 mg/m3 and thus accounted for 32% of the admissible value. The treatment processes applied (and this includes ozonation) yielded an efficiency of Microcystin LR removal varying from 84 to 100% (compared to the samples collected from the water intake).
Źródło:: Ochrona Środowiska; 2003, R. 25, nr 4, 4; 51-56
1230-6169
Pojawia się w:: Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Wstępne utlenianie domieszek wody dwutlenkiem chloru i usuwanie produktów ubocznych utleniania na przykładzie wodociągu Sulejów-Łódź
Preoxidation of water pollutants with chlorine dioxide and removal of oxidation by-products in Sulejów-Łódź waterworks
Autorzy:: Grabowski, Z.
Rzerzycha, B.
Grabowska, H.
Wybór, M.
Cyran, J.
Solnica, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/237466.pdf
Data publikacji:: 2001
Wydawca:: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:: wodociąg Sulejów-Łódź
uzdatnianie wody
utlenianie domieszek wody
dwutlenek chloru
produkty uboczne utleniania
Opis:: Sulejów-Łódź Waterworks have been supplying municipal water since 1973. Because of a comparatively high pollution level and a long distance from the Sulejów reservoir to the treatment plant, the water needs preoxidation. Till 1994, preoxidation was carried out with chlorine (up to 12 g/m[3] doses), which had the disadvantage of producing large amounts of chloroform (its concentration in treated water in some instances approached 110 mg/m[3]). The substitution of chlorine with chlorine dioxide reduced chloroform concentration in the water supplied to the user much below the admissible value (mg/m[3], compared to the admissible 30 mg/m[3]). A serious drawback of including ClO2 oxidation into the treatment train was the problem of how to reduce the formation of chlorites and chlorates, the by-products of the process. The chlorine dioxide doses ranged between 0.5 and 3.2 g/m[3] (1.5 g/m[3] on average). Total chlorite + chlorate content accounted for 13 to 57% of the ClO2 doses applied (37.6% being accounted for by chlorites which convened into chlorates as a result of ozonation). Since 1999, the Water Treatment Plant of Kalinko near Łódź has been operating a system (the first of that type in Poland), which reduces the quantity of chlorites (and consequently of chlorates) by 77% on average, with the use of FeSO4. The process, however, requires thorough supervision: Overdosage of the ferrous salt increases coloured matter concentration, turbidity and total iron, whereas insufficient dosage fails to provide complete removal of chlorites. The operating cost of the system averages USD 0.001/m[3] of water.
Źródło:: Ochrona Środowiska; 2001, 3; 45-48
1230-6169
Pojawia się w:: Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Wpływ jakości wody i parametrów jej uzdatniania na efektywność usuwania toksyn sinicowych na przykładzie wodociągu "Sulejów-Łódź"
Effect of water quality and treatment parameters on the extent of cyanobacterial toxins removal from the water: A case study
Autorzy:: Kabziński, A. K. M.
Grabowska, H.
Cyran, J.
Juszczak, R.
Zawadzka, A.
Macioszek, B. T.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/236388.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych
Tematy:: woda powierzchniowa
glony
mikrocystyny
chlorowanie
ozonowanie
surface water
algal blooms
microcistin
chlorination
ozonation
Opis:: Sinice (Cyanophyta), wchodzące w skład fitoplanktonu, należą do grupy gram ujemnych prokariotycznych organizmów fotosyntezujących. W normalnych warunkach liczebność komórek sinicowych w 1 cm3 wody waha się od kilkuset do kilku tysięcy, przy czym w okresach intensywnego zakwitu może dochodzić do kilkuset tysięcy komórek w 1 cm3 wody. Intensywne zakwity nadają wodzie barwę i nieprzyjemny zapach, uwalniają też duże ilości neurotoksyn alkaloidowych i hepatotoksyn o charakterze oligopeptydów o wysokiej toksyczności. W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące efektywności uzdatniania wody ujmowanej ze zbiornika sulejowskiego, przy obecności komórek sinicowych i hepatotoksyn, w systemie wodociągowym Sulejów-Łódź. W badaniach przeprowadzonych w 2002 r. stwierdzono, że końcowe stężenia mikrocystyny LR były dużo niższe niż wartość dopuszczalna (1,0 mg/m3), świadcząc o prawidłowym przebiegu procesu uzdatniania wody. Czynnikiem mającym negatywny wpływ na efektywność uzdatniania wody była całkowita biomasa mikroorganizmów oraz pośrednio wysoka temperatura wody powierzchniowej, wpływająca korzystnie na zakwity oraz przyrost całkowitej biomasy, jak też ilość produkowanych toksyn. Zastosowane w procesie uzdatniania dawki dwutlenku chloru i ozonu były dostateczne do usunięcia mikrocystyny LR w granicach 85÷100%, a innych izoform w granicach 70÷100%. Dokładniejsze zbadanie wpływu tych czynników na efektywność usuwania toksyn sinicowych będzie przedmiotem dalszych badań, w celu potwierdzenia wcześniej uzyskanych wyników.
Cyanobacteria (Cyanophyta) belong to the group of gram-negative procariotic photosynthesizing organisms and are part of the phytoplankton. Normally, the number of cyanobacteria ranges between several hundred and several thousand cells per cubic centimeter of water to increase to several hundred thousand cells per cubic centimeter when blooming. Blooming produces an intensive hue and objectionable odor of the water; it also releases large amounts of alkaloid neurotoxins and hepatotoxins of oligopeptide type displaying a very high toxicity. The present paper shows the results of an experimental study (performed in 2002), which aimed at determining the efficiency of the treatment process involving water taken in from the Sulejów impoundment lake, contaminated with cyanobacterial cells and hepatotoxins. The study has produced a number of major findings. The final concentrations of microcystin LR fell much below the admissible level (1.0 mg/m3). The total biomass of the microorganisms and, indirectly, the high temperature of the surface water had an adverse influence on the efficiency of the treatment process; they promoted blooming, enhanced the increment in the total biomass and increased the amount of the toxins produced. The chlorine dioxide and ozone doses used in the experiments sufficed to yield a removal of microcistin LR and other isoforms within 85 to 100% and 70 to 100%, respectively. The effect of the factors mentioned above upon the extent of cyanobacterial toxins removal will be examined in more detail in a further study in order to substantiate our previous results.
Źródło:: Ochrona Środowiska; 2004, R. 26, nr 3, 3; 13-20
1230-6169
Pojawia się w:: Ochrona Środowiska
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Inclinometer monitoring system for stability analysis: the western slope of the Bełchatów field case study
Autorzy:: Cała, M.
Jakóbczyk, J.
Cyran, K.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/178913.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:: slope inclinometer
geotechnical monitoring
horizontal displacement analysis
exploitation influence
Bełchatów open pit mine
Opis:: The geological structure of the Bełchatów area is very complicated as a result of tectonic and sedimentation processes. The long-term exploitation of the Bełchatów field influenced the development of horizontal displacements. The variety of factors that have impact on the Bełchatów western slope stability conditions, forced the necessity of complex geotechnical monitoring. The geotechnical monitoring of the western slope was carried out with the use of slope inclinometers. From 2005 to 2013 fourteen slope inclinometers were installed, however, currently seven of them are in operation. The present analysis depicts inclinometers situated in the north part of the western slope, for which the largest deformations were registered. The results revealed that the horizontal displacements and formation of slip surfaces are related to complicated geological structure and intensive tectonic deformations in the area. Therefore, the influence of exploitation marked by changes in slope geometry was also noticeable.
Źródło:: Studia Geotechnica et Mechanica; 2016, 38, 2; 3-13
0137-6365
2083-831X
Pojawia się w:: Studia Geotechnica et Mechanica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Testing for signatures of natural selection at molecular genes level
Autorzy:: Cyran, K.
Polańska, J.
Kimmel, M.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/333073.pdf
Data publikacji:: 2004
Wydawca:: Uniwersytet Śląski. Wydział Informatyki i Nauki o Materiałach. Instytut Informatyki. Zakład Systemów Komputerowych
Tematy:: testowanie kwalifikacyjne
ludzkie geny nowotworowe
selection testing
human cancer genes
ATM
RECQL
Opis:: The paper presents the methodology used for detecting the signatures of natural selection at the molecular level from single nucleotide polymorphism data. The results obtained from widely used approach, based on statistical testing departures from neutral evolution model, can be obscured by the presence of alternative hypotheses generating the similar to natural selection results of the tests. These hypotheses include population growth and geographic substructure. Especially for human population these alternatives are of non-negligible importance. In the paper we show how to deal with this problem, both by the analysis of a battery of statistical tests giving indication about the age of the predominant mutations, and by application of non conventional null hypotheses that assume different population scenarios. Since the critical values of the tests are known only for panmicting, constant size population, the second approach demands the intensive computer simulations of coalescence process to obtain analogous critical values for different scenarios used as a null. The methodology with the problem of detecting signatures of natural selection in four genes implicated in human familial cancers has been illustrated.
Źródło:: Journal of Medical Informatics & Technologies; 2004, 8; MM31-40
1642-6037
Pojawia się w:: Journal of Medical Informatics & Technologies
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Long term analysis of deformations in salt mines: Kłodawa Salt Mine case study, central Poland
Długoterminowa analiza deformacji w kopalniach soli: Kopalnia Soli Kłodawa, centralna Polska
Autorzy:: Cała, M.
Tajduś, A.
Andrusikiewicz, W.
Kowalski, M.
Kolano, M.
Stopkowicz, A.
Cyran, K.
Jakóbczyk, J.
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/219197.pdf
Data publikacji:: 2017
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:: analiza deformacji
wysad solny Kłodawa
analiza numeryczna 3D
warunki stateczności
deformation analysis
Kłodawa salt dome
3D numerical analysis
stability conditions
Opis:: Located in central Poland, the Kłodawa salt dome is 26 km long and about 2 km wide. Exploitation of the dome started in 1956, currently rock salt extraction is carried out in 7 mining fields and the 12 mining levels at the depth from 322 to 625 meters below sea level (m.b.s.l.). It is planned to maintain the mining activity till 2052 and extend rock salt extraction to deeper levels. The dome is characterised by complex geological structure resulted from halokinetic and tectonic processes. Projection of the 3D numerical analysis took into account the following factors: mine working distribution within the Kłodawa mine (about 1000 rooms, 350 km of galleries), complex geological structure of the salt dome, complicated structure and geometry of mine workings and distinction in rocks mechanical properties e.g. rock salt and anhydrite. Analysis of past mine workings deformation and prediction of future rock mass behaviour was divided into four stages: building of the 3D model (state of mine workings in year 2014), model extension of the future mine workings planned for extraction in years 2015-2052, the 3D model calibration and stability analysis of all mine workings. The 3D numerical model of Kłodawa salt mine included extracted and planned mine workings in 7 mining fields and 14 mining levels (about 2000 mine workings). The dimensions of the model were 4200 m × 4700 m × 1200 m what was simulated by 33 million elements. The 3D model was calibrated on the grounds of convergence measurements and laboratory tests. Stability assessment of mine workings was based on analysis of the strength/stress ratio and vertical stress. The strength/stress ratio analysis enabled to indicate endangered area in mine workings and can be defined as the factor of safety. Mine workings in state close to collapse are indicated by the strength/stress ratio equals 1. Analysis of the vertical stress in mine workings produced the estimation of current state of stress in comparison to initial (pre-mining) conditions. The long-term deformation analysis of the Kłodawa salt mine for year 2014 revealed that stability conditions were fulfilled. Local disturbances indicated in the numerical analysis were connected with high chambers included in the mining field no 1 and complex geological structure in the vicinity of mine workings located in the mining fields no 2 and 3. Moreover, numerical simulations that projected the future extraction progress (till year 2052) showed positive performance. Local weakness zones in the mining field no 7 are associated with occurrence of carnallite layers and intensive mining which are planned in the mining field no 6 at the end of rock salt extraction.
Wydobycie soli kamiennej w Kopalni Soli Kłodawa prowadzone jest obecnie w 7 polach eksploatacyjnych na 12 poziomach kopalniach (głębokość 322 - 625 m p.p.m.). Planowane przedłużenie eksploatacji do roku 2052, wiąże się z udostępnieniem zasobów na kolejnych (niższych) poziomach kopalnianych. Kopalnia Soli Kłodawa eksploatuje sól kamienną w wysadzie solnym, który charakteryzuje się skomplikowaną budową geologiczną. W modelu numerycznym Kopalni Soli Kłodawa odwzorowano przestrzenny układ wyrobisk kopalnianych (około 1000 komór i 350 km wyrobisk chodnikowych), złożoną geometrię wyrobisk, skomplikowaną budowę geologiczną wysadu oraz uwzględniono zróżnicowanie własności mechanicznych skał. Analizę numeryczną deformacji wyrobisk kopalnianych (dotychczas wybranych i planowanych do wybrania) podzielono na 4 etapy, które obejmowały: budowę modelu 3D kopalni (za bazowy przyjęto stan wyrobisk w roku 2014), rozszerzenie modelu o wyrobiska planowane do wykonania w latach 2015-2052, kalibrację modelu 3D, analizę stateczności. Model numeryczny 3D obejmował wycinek górotworu o wymiarach 4200 m × 4700 m × 1200 m. Model buduje około 33 miliony elementów. Kalibrację modelu wykonano na podstawie pomiarów konwergencji (prowadzonych w kopalni) oraz wyników testów laboratoryjnych skał budujących złoże. Ocenę stateczności wyrobisk kopalnianych przedstawiono na podstawie analizy stanu wytężenia oraz analizy stanu naprężenia w górotworze. Wyniki przeprowadzonej analizy numerycznej wykazały, że warunek stateczności wyrobisk Kopalni Soli Kłodawa jest spełniony dla stanu na rok 2014. Lokalnie występujące strefy wytężenia związane są z wysokimi komorami w polu eksploatacyjnym nr 1 oraz złożoną budową geologiczną w otoczeniu wyrobisk zlokalizowanych w polach eksploatacyjnych nr 2 i 3. Prognoza dla projektowanego stanu wyrobisk w roku 2052 (zakończenie eksploatacji) wykazała pozytywne rezultaty. Lokalne strefy osłabienia, które zidentyfikowano w polu eksploatacyjnym nr 7, związane są z występowaniem warstw karnalitu oraz intensywnymi pracami górniczymi, które w ostatniej fazie eksploatacji będą skoncentrowane w polu eksploatacyjnym nr 6.
Źródło:: Archives of Mining Sciences; 2017, 62, 3; 565-577
0860-7001
Pojawia się w:: Archives of Mining Sciences
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Cyran, J." wg kryterium: Autor

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język