Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Ciemniak, A" wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
Porównanie wpływu metody grillowania na zawartość benzo[a]pirenu w mięsie kurcząt
Comparisson of grilling method effects on benzo[a]pyrene contents in chicken meat
Autorzy:
Ciemniak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/826064.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Technologów Żywności
Opis:
Obróbka cieplna żywności w wysokiej temperaturze często prowadzi do powstawania związków toksycznych, m.in. nitrozoamin, amin heterocyklicznych, akrylamidu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych. WWA wytwarzają się podczas grillowania w wyniku pirolizy tłuszczu kapiącego na rozżarzone węgle. Ponadto są one rozpowszechnione w środowisku, w związku z czym mogą występować także w żywności nieprzetworzonej. WWA, wśród których najczęściej analizowany jest benzo[a]piren, są dla człowieka i zwierząt bardzo niebezpiecznymi ksenobiotykami. Celem niniejszej pracy było określenie zawartości benzo[a]pirenu w mięsie kurcząt grillowanym różnymi metodami. Próbki grillowanego mięsa poddano alkalicznej hydrolizie i ekstrakcji heksanem, a następnie oczyszczano w kolumnach wypełnionych florisilem. Analizę zawartości BaP wykonano za pomocą chromatografu gazowego sprzężonego ze spektrometrem mas (HP 6890/5973). Benzo[a]piren stwierdzono we wszystkich analizowanych próbkach, nawet w surowym, niepoddanym żadnej obróbce mięsie. Wyniki badań dowodzą, że zawartość BaP silnie zależy od metody grillowania oraz od rodzaju źródła ciepła. Zarówno grillowanie elektryczne, jak i grillowanie na węglu drzewnym, gdy wyeliminowano możliwość kapania tłuszczu na gorące węgle, nie powodowało znaczącego wzrostu zawartości BaP w porównaniu z wartością wyjściową. Wyższą zawartość BaP stwierdzono, gdy mięso grillowano bezpośrednio nad powierzchnią węgla (do 4,26 μg/kg – w mięsie, i 49,6 μg/kg – w skórze). Największą zawartość benzo[a]pirenu (138 μg/kg) stwierdzono w skórze bardzo mocno wypieczonej, ale nadal nadającej się do spożycia.
Cooking, and food processing at high temperatures have been shown to generate various kind of toxic substances, for example heterocyclic amines, nitrosamines, acrylamide and polycyclic aromatic hydrocarbons. PAHs in the charcoal – grilling meat originates from the pyrolysis of the fat drips down on the hot coals during grilling. In addition they are widely distributed in the environment as pyrolysis product of organic matter and human exposure to them is unavoidable. The present study was carried out to determine levels of benzo[a]pyrene in chicken meat grilled by various methods. The food samples were subjected alkaline digestion, extracted with hexane and cleaned up by means of florisil cartridge. The levels of BaP were analyzed by GC − MS (HP 6890/5973). BaP was found in 100% of the analysed samples, even non − processed. Results showed that BaP levels are strongly depending on the method of grilling and type of heat source. Electric grilling and charcoal – grilling, when fat drips down on the hot coals were eliminated did not lead appreciable increase of the original levels. Higher levels of BaP were found in charcoal − grilled meat directly over the coals (4.26 μg/kg – meat, and 49,6 – skin). An extremally high level (138 μg/kg – skin) of BaP was found in very well done but edible sample.
Źródło:
Żywność Nauka Technologia Jakość; 2007, 14, 3
1425-6959
Pojawia się w:
Żywność Nauka Technologia Jakość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zanieczyszczenia wybranych gatunków miodu związkami z grupy trwałych zanieczyszczeń organicznych
Evaluation of contamination of some types of honey with selected persistent organic polutants (POPs)
Autorzy:
Witczak, A.
Ciemniak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/875676.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
miod pszczeli
zanieczyszczenia zywnosci
polichlorowane bifenyle
pestycydy chloroorganiczne
weglowodory chlorowane
stopien zanieczyszczenia
zanieczyszczenia organiczne trwale
bee honey
food contaminant
polychlorinated biphenyl
chloroorganic pesticide
chlorinated hydrocarbon
contamination degree
persistent organic pollutant
Opis:
Wprowadzenie. Miód jest synonimem zdrowej żywności. Jego jakość jest m.in. związana ze stanem środowiska. Pomimo zaprzestania produkcji i stosowania, w środowisku wykrywa się nadal pozostałości trwałych węglowodorów chlorowanych. Część z nich jest klasyfikowana jako związki rakotwórcze dla człowieka. Ciągłe narażenie pszczół na działanie różnego rodzaju środków chemicznych nie pozostaje bez wpływu na wytwarzany przez nie produkt. Z tego względu znajomość stopnia zanieczyszczenia miodu może mieć istotne znaczenie dla zdrowia człowieka. Cel badań. Celem pracy była ocena stopnia zanieczyszczenia miodu związkami należącymi do trwałych zanieczyszczeń organicznych. Materiał i metody. Badaniom poddano sześć rodzajów miodu oraz zebrane po okresie kwitnienia kwiatostany rzepaku i glebę z pól położonych w okolicy miejscowości Przybysław i Pęczerzyno w województwie zachodniopomorskim. Zakres badań obejmował oznaczanie zawartości pestycydów chloroorganicznych: α-HCH, β-HCH, γ-HCH, heptachlor, aldryna, dieldryna, endryna, izomer B epoksydu heptachloru, p,p’-DDT, o,p’-DDT, p,p’-DDE, p,p’-DDD, o,p’-DDD; non-orto (PCB 77, PCB 81, PCB 126, PCB 169), mono-orto (PCB 105, PCB 114, PCB 156, PCB 157) oraz kongenerów wskaźnikowych PCB (PCB 28, PCB 52, PCB 101, PCB 118, PCB 138, PCB 153, PCB 180). Oznaczenia wykonano metodą chromatografii gazowej sprzężonej ze spektrometrią mas (GC-MS). Wyniki. Spośród analizowanych pestycydów chloroorganicznych w miodach największe stężenie notowano dla heptachloru (3,89 ng/g m.m.), natomiast zawartość kongenerów wskaźnikowych kształtowała się w zakresie od ilości śladowych poniżej LOQ do 0,02 ng/g m.m. Zawartości kongenerów non- i mono-orto PCB w miodach były stosunkowo niskie, osiągając maksymalnie 0,02 ng/g m.m. Wnioski. Zawartości analizowanych związków chloroorganicznych w badanym materiale zależały od miejsca pobrania próbek, przy czym najwyższe stężenia notowano w kwiatostanach rzepaku. Stwierdzono znacznie większe zanieczyszczenie gleby i kwiatostanów rzepaku pochodzących z okolicy Pęczerzyna, jednak nie miało to wyraźnego wpływu na zawartość związków w miodzie. Najmniej zanieczyszczeń chloroorganicznych zawierał miód gryczany. Zawartości oznaczanych związków w badanych miodach były na niskim poziomie i nie stanowiły zagrożenia dla zdrowia konsumentów.
Background. Honey is a synonymous of healthy food. Its quality is associated with the state of the environment. Although persistent chlorinated hydrocarbons are no longer produced nor used, their residues are still detected in the environment. Some of these compounds are carcinogenic to humans. Continuous exposure of bees to various types of chemicals impacts also their products. Therefore, knowledge of the degree of contamination of honey may have important implications for human health. Objective. The aim of this study was to assess the degree of honey contamination with POPs. Material and methods. Six species of honey were analyzed, as well as rape inflorescences and soil coming from the villages Pęczerzyno and Przybysław in Western Pomerania, Poland. The scope of investigation included organochlorine pesticides: α-HCH, β-HCH, γ-HCH, heptachlor, aldrin, dieldrin, endrin, heptachlor epoxid isomer B, p,p’-DDT, o,p’-DDT, p,p’-DDE, p,p’-DDD, o,p’-DDD, dioxin-like non-ortho PCB congeners (PCB 77, PCB 81, PCB 126, PCB 169), dioxin-like monoortho PCB congeners (PCB 105, PCB 114, PCB 156, PCB 157) and indicator PCB congeners (PCB 28, PCB 52, PCB 101, PCB 118, PCB 138, PCB 153, PCB 180). Chromatographic separation was performed using gas chromatography (HP 6890) coupled with mass spectrometry (HP 5973). Results. Among the analyzed organochlorine pesticides the highest concentration in honeys was noticed for heptachlor (3.89 ng/g mm). The content of indicator PCB congeners in honey ranged from below LOQ values to 0.02 ng/g w.w. The content of non- and mono-ortho PCB congeners in honey were relatively low, reaching a maximum 0.02 ng/g w.w. Conclusions. The content of the analyzed organochlorine compounds in the material depended on the location of sampling sites, and the highest concentrations were found in rape inflorescences. The soil and rape inflorescences from Pęczerzyno were the most contaminated with POPs, but it had no clear impact on the content of the compounds in honey. Buckwheat honey was significantly (p<0,05) least contaminated with POPs. The content of the examined POPs in honeys was low and safe for consumers health.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2012, 63, 3
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielopierscieniowe weglowodory aromatyczne [WWA] w zbozowych produktach sniadaniowych
Polycyclic aromatic hydrocarbons [PAH] in cereal breakfast products
Autorzy:
Ciemniak, A
Chrachol, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/874484.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
weglowodory aromatyczne wielopierscieniowe
produkty zbozowe
produkty sniadaniowe
zanieczyszczenia zywnosci
analiza zywnosci
chromatografia gazowa
benzo[a]piren
dawki dopuszczalne
polycyclic aromatic hydrocarbon
cereal product
cereal breakfast food
food contaminant
food analysis
gas chromatography
benzo[a]pyrene
acceptable dose
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2008, 59, 3; 301-307
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porównanie zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) w pieczywie
Comparison of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHS) contents in bakery products
Autorzy:
Ciemniak, A.
Witczak, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/876435.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Opis:
Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne są grupą szeroko rozpowszechnionych w środowisku kancerogenów, powstających podczas niepełnego spalanie substancji organicznych. Ze względu na ich potencjał kancerogenny należy zwracać na nie szczególną uwagę. Stanowią one zanieczyszczenie w różnych rodzajach żywności, takich jak: produkty mleczne, wędzone i grillowane mięso, warzywa, owoce, oleje, kawa, herbata i zboża. Przetwarzanie żywności w wysokiej temperaturze prowadzi do zwiększenia w niej poziomu WWA. Główną drogą przedostawania się WWA do organizmu człowieka jest dieta, a najwięcej dostarczają ich oleje i tłuszcze, produkty zbożowe i warzywa. Celem niniejszej pracy była analiza zawartości 23 WWA w wybranych gatunkach pieczywa. Procedura analityczna została oparta na ekstrakcji n–heksanem w aparacie Soxhleta i oczyszczaniu ekstraktów na kolumnach wypełnionych florisilem. Rozdział chromatograficzny przeprowadzono wykorzystując chromatograf gazowy HP 6890 sprzężony ze spektrometrem mas HP 5973. Całkowita zawartość WWA okazała się niska i mieściła się w zakresie od 2,61 μg/kg do 43,4 μg/kg. Ponadto wyniki wskazują na różnice w ich zawartości pomiędzy skórką a miękiszem.
Polycyclic aromatic hydrocarbons are a group of well-known chemical carcinogens with a wide distribution in the environment and formed by the incomplete combustion of organic substances. PAHs have attracted most attention because of their carcinogenic potential. PAHs have been found as contaminants in different food categories such as dairy products, smoked and barbecued meat, vegetables, fruits, oils, coffee, tea, and cereals. Processing of food at high temperatures increases the amount of PAHs in the food. Diet is the major source of human exposure to PAHs. The major dietary source of PAH are oils and fats, cereals products and vegetables. The aims of this study were to determine the content levels of 23 PAHs in various sorts of bread. The analytical procedure was based Soxhlet extraction with n − hexane and cleaned up in a florisil cartridge. Chromatographic separation was performed using gas chromatography (HP 6890) coupled to mass spectrometry (HP 5973).The total concentration of PAHs was low end varied between 2,61 μg/kg to 43,4 μg/kg. Furthermore, the results revealed differences in concentrations of PAHs between rind and bread–crumb.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2010, 61, 2
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne w herbatach i ich naparach
Polycyclic aromatic hydracarbons in tea and tea infusions
Autorzy:
Ciemniak, A.
Mocek, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/877677.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
herbata
napoje bezalkoholowe
napar herbaciany
weglowodory aromatyczne wielopierscieniowe
zanieczyszczenia zywnosci
metale ciezkie
stopien zanieczyszczenia
czynniki srodowiska
tea
non-alcoholic beverage
tea beverage
tea infusion
polycyclic aromatic hydrocarbon
food contaminant
heavy metal
contamination level
environmental factor
Opis:
Herbata jest jednym z najczęściej spożywanych napojów w świecie. Powszechnie uważa się, że picie herbaty może być korzystne dla zdrowia. Obecne w herbatach pozostałości pewnych zanieczyszczeń mogą mieć jednak niekorzystny wpływ na zdrowie. Główne zanieczyszczenia, to metale ciężkie, fluor, pestycydy, a nawet dioksyny. Posiadające dużą powierzchnię liście herbaty mogą zostać zanieczyszczone WWA obecnymi w atmosferze. Procesy przetwórcze mogą również wprowadzać WWA do gotowego produktu. Celem pracy było określenie stopnia zanieczyszczenia herbat czarnych, zielonych, czerwonych i białych przez WWA. W trakcie badań oznaczono zawartość 23 WWA, tj 16 WWA wg EPA oraz 15 wg EU w 18 gatunkach herbat i ich naparów. Procedura analityczna została oparta na ekstrakcji heksanem WWA z suszu w łaźni ultradźwiękowej oraz ekstrakcji cykloheksanem w układzie ciecz-ciecz z naparów. Całkowita zawartość 23 WWA wyniosła w suszu od 221,9 µg/kg do 2945,5 µg/kg, w tym 2,7 µg/kg do 63,1 µg/kg benzo[a]pirenu. Pod względem średniej zawartości WWA analizowane gatunki herbat można uporządkować w następującej kolejności: herbaty czarne < herbaty czerwone< herbaty zielone< herbaty białe. Najbardziej zanieczyszczony był jednak jeden z gatunków herbat czarnych, zarówno pod względem całkowitej zawartości 23 WWA jak i poziomu BaP. Do naparów przenikało średnio 12,6% WWA zawartych w suszu. Dominowały w naparach WWA o 2, 3 i 4pierścieniach, podczas gdy bardziej toksyczne związki występowały w śladowych ilościach. Stężenie 23 WWA i BaP w naparach mieściło się w granicach od 332,5 ng/dm3 do 2245,9 ng/dm3 i 0,35 ng/dm3 do 18,7 ng/dm3.
Tea is the one of most widely consumed beverage in the world. It is generally believed that tea consumption might have health promoting properties. But residues of certain chemical compounds might impose a health threat on tea drinkers. The main contaminants are heavy metals, fluoride, pesticides and even dioxins. Tea lives which possess a high surface area can be contaminated with atmospheric PAHs. The manufacturing processes may also introduce PAHs into tea lives. The aim of his study was to determine the contamination of black, green, red and white teas by PAHs. In this investigation, content of 23 PAH, i.e 16 EPA PAH and 15 EU PAH were determined in 18 brands of tea and its infusions. The analytical procedure was based on ultrasonic extraction for dried tea and liquid-liquid extraction for infusions. All samples were cleaned up by florisil cartridge. The total content of 23 PAH varied between 22.9 µg/kg to 2945.5 µg/kg and 2.7 µg/kg to 63,1 µg/kg µg/kg for BaP. The analysed tea samples showed an increasing presence of PAH in the following order (mean value): black tea< red tea< green tea< white tea. However the highest content of PAH was found in the one brand of black tea bag both in sum of PAH and BaP content. During tea infusion 1.,6% of total PAHs contained in tea was released into the beverage. The dominant PAHs in tea infusion were 2, 3 and 4 rings PAH, while the most toxic compounds were found at trace amounts. The concentrations of total 23 PAHs and BaP in tea infusions ranged from 332.5 ng/dm3 to 2245.9 ng/dm3 and 0.35 ng/dm3 to 18.7 ng/dm3 respectively.
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 2010, 61, 3
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metale ciężkie w minogu rzecznym Lampetra fluviatilis (L. 1758)
Heavy metals in the riverine Lamprey lampetra fluviatilis (L. 1758)
Autorzy:
Protasowicki, M.
Ciemniak, A.
Mamińska, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819579.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
metale ciężkie
minog rzeczny
heavy metals
river lamprey
Opis:
Celem niniejszej pracy było określenie zawartości wybranych metali ciężkich (Hg, Cd, Pb, Cu i Zn) w minogu rzecznym (Lampetra fluviatilis), porównanie zawartości metali w zależności od miejsca połowu i płci oraz wykazanie, które spośród badanych narządów kumulują je w największych ilościach.
Despite numerous studies of metals in ichthyofauna, research lampreys which, as Agnatha, not belong formally to the fish, although they are of interest to ichthyolgists are still very few. The purpose of this study was to determine the content of selected heavy metals (Hg, Cd, Pb, Cu and Zn) in the riverine lamprey (Lampetra fluviatilis), the comparison of metal content depending on the location of catches and sex, and to demonstrate which of the examined organs accumulate them in the largest quantities. The study included females and males from the river Odra and the Vistula, weighing from 61 to 198 grams and total length from 313 to 482 mm. For analysis muscles, gonads and gill bags were collected. Samples for the determination of mercury were wet mineralized in a mixture of concentrated nitric and perchloric acids, and for analysis of other metals in nitric acid by microwave technique. Analyse of Hg content was performed by CV AAS, Cd and Pb by GF AAS method, and Cu and Zn by ICP-AES. It has been shown that the gonads of the Odra river lampreys contained more mercury and zinc, gill bags more of cadmium and lead, than those organs of lampreys from the Vistula. Metal content in the other cases was the same. Female gonads also contained more zinc than the male gonads, and the levels of this element in both sexes slightly correlated (r = 0.453) with the mass of the gonads. High levels of zinc in the gonads is probably associated with its role in the processes of reproduction. Generally, the lowest metal concentration, except mercury, contained muscle, a lot was accumulated in the respiratory system responsible for direct down-loading of the elements from the water. There were no statistically significant relationship between the level of the analyzed metals in the organs, and body weight and total length of lampreys (correlation coefficients of r <0.365).
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2011, Tom 13; 1223-1232
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zawartosc rteci, kadmu i olowiu w powierzchniowym poziomie gleb w obrebie niekontrolowanych wysypisk odpadow i uzytkow rolnych Rowniny Gumienieckiej
Autorzy:
Niedzwiecki, E
Protasowicki, M
Ciemniak, A
Meller, E
Tomza, A
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/796135.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
olow
rtec
uzytki rolne
Rownina Gumieniecka
gleby
wysypiska nielegalne
Polska
zanieczyszczenia gleb
kadm
zawartosc metali ciezkich
skladowiska odpadow
Opis:
W pracy scharakteryzowano oddziaływanie niekontrolowanych wysypisk odpadów na zanieczyszczenie powierzchniowych (0-30 cm) warstw gleb rtęcią, kadmem i ołowiem. Do oceny stanu zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi posłużyły próbki glebowe pobrane na obszarze Równiny Gumienieckiej zarówno spod wysypisk odpadów, jak i sąsiadujących bezpośrednio z nimi (w odległości 50-100 m) użytków rolnych. W większości pobranych próbek materiał glebowy spod niekontrolowanych wysypisk na tle gleb użytkowanych rolniczo wykazywał niewielkie podwyższenie ilości ołowiu i kadmu. W przypadku próbek glebowych pobranych spod dwóch niekontrolowanych wysypisk, zlokalizowanych w Przecławiu, stwierdzono natomiast kadmu 6,45 i 71,45 mg‧kg⁻¹ s.m. gleby oraz ołowiu 1189,6 i 1203,9 mg‧kg⁻¹ s.m. gleby; ilości te w świetle liczb granicznych do oceny zawartości metali ciężkich w powierzchniowej warstwie gleb uprawnych (Państwowa Inspekcja Ochrony Śrdowiska 1995) świadczą o średnim lub bardzo silnym zanieczyszczeniu gleb badanymi metalami ciężkimi. Zawartość rtęci w powierzchniowej warstwie gleb, znajdujących się w obrębie niekontrolowanych wysypisk odpadów i w obrębie pobliskich pól uprawnych, wahała się w podobnych granicach i nie przekraczała przy tym wartości dopuszczalnych (Monitor Polski 1986) w glebach lekkich użytkowanych rolniczo.
Paper presents the effects of unauthorized dumping grounds on surface soil layer pollution with mercury, cadmium and lead. Soil samples were taken both from unauthorized dumping grounds and adjacent arable land (at the distance of 50-100 m) within the Gumieniecka Plain in order to estimate the contamination of soils with heavy metals. In the majority of samples from unauthorized dumping grounds the contents of lead and cadmium were slightly elevated in comparision to arable land. In the case of samples from two unauthorized dumping grounds, localized in Przecław, 6.45 and 71.45 mg‧kg⁻¹ dry matter of cadmium and 1189.6 and 1203.9 mg‧kg⁻¹ dry matter of lead were found, what in the light of limit values for heavy metal contents in the surface soil layer (State Environmental Inspectorate 1995) proved either average or extremely high contamination with heavy metals. The content of mercury in the surface soil layer within unauthorized dumping grounds and adjacent arable land was within similar range and did not exceed permissible values (Monitor Polski 1986) for light soils used for agricultural purposes.
Źródło:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych; 2003, 492; 205-210
0084-5477
Pojawia się w:
Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metale ciężkie i chlorowane węglowodory w niektórych gatunkach ryb z rzeki Odry
Heavy metals and chlorinated hydrocarbons in some fish species from Odra river
Autorzy:
Protasowicki, M.
Ciereszko, W.
Perkowska, A.
Ciemniak, A.
Bochenek, I.
Brucka-Jastrzębska, E.
Błachuta, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1826102.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
metale ciężkie
zanieczyszczenie rzek
pestycydy
węglowodory chlorowane
ryby
polichlorowane węglowodory
Opis:
Jednymi z wielu zanieczyszczeń, które z całego obszaru dorzecza Odry trafiają do jej ujścia są metale ciężkie oraz chlorowane węglowodory, w tym pestycydy i polichlorowane bifenyle. Substancje te są powszechnie znanym wskaźnikiem zanieczyszczenia środowiska. Porównanie stężeń metali ciężkich w badanych materiałach i porównanie ich z wartościami naturalnymi pozwala oszacować stopień skażenia ekosystemów, a w tym żyjących w nich organizmów (Johnels et al., 1967; Portmann, 1972). Z drugiej strony obecność substancji chloroorganicznych takich jak lindan, DDT czy polichlorowane bifenyle, które w środowisku są substancjami obcymi pokazuje nam w jakim stopniu w poszczególnych obszarach istotny jest problem antropopresji (Falandysz, 1982; Schneider, 1982; Zitko i in., 1976). Badania zawartości tych substancji w rybach i innych organizmach wodnych żyjących w wodach estuarium Odry podjęto na początku lat 70-tych (Chodyniecki i in., 1975). Wyniki badań wskazują, że poziom zanieczyszczenia hydrobiontów w estuarium Odry był bardzo zróżnicowany, co jest szczególnie widoczne w przypadku planktonu, w którym poziom kontaminantów obniżał się w miarę oddalania się od Szczecina w kierunku Bałtyku. Pewne różnice notowano także na podstawie badania tkanek ryb (Protasowicki, 1991; Ciereszko, 1993). Analiza wyników wieloletnich badań pozwoliła stwierdzić, że w tym czasie poziom rtęci, cynku i DDT w niektórych hydrobiontach wykazywał trend spadkowy. Rosła natomiast zawartość kadmu, ołowiu i PCB. Pozostałe badane ksenobiotyki (Cu i gamma-HCH) nie wykazywały istotnych tendencji zmian (Protasowicki, 1991; Ciereszko, 1993). Ryby są często wykorzystywane jako bioindykatory zanieczyszczenia środowiska metalami ciężkimi i innymi substancjami toksycznymi czy szkodliwymi (Johnels i in., 1967; Portmann, 1972; Statham i in., 1976). Celem niniejszych badań było określenie poziomu bioakumulacji niektórych metali ciężkich i substancji chloroorganicznych w wybranych gatunkach ryb z Odry.
Heavy metals and chlorinated hydrocarbons, in this pesticides and polychlorinated biphenyls are among many pollutants which from the whole area of Odra riverbasin flow to its outlet. These substances are universally well-known coefficient of environment pollution. Level of the contamination of ecosystems and living in them organisms may be estimated by comparison of concentrations of heavy metals in studied materials and comparison them with natural values. On the other hand presence of chloroorganic substances such as lindane, DDT or polychlorinated biphenyls, which are alien substances in the environment, shows us in what level in individual areas atropopression problem is significant. Fish are often used as bioindicators of environment pollution with heavy metals or other toxic or harmful substances. Bioaccumulation of some heavy metals (Hg, Cd, Pb, Cu, Zn) and chlororganic substances (?-HCH, ?DDT, PCB) in muscles, liver, kidneys, and gills of the selected fish species from the Odra River were determined. Fish for studies were caught in years 1996 - 2000 in Międzyodrze and Wrocław area: roach - Rutilus rutilus, rudd - Scardinius erythrophtalmus, bream - Abramis brama, white bream - Blicca bjoerkna, blue bream - Abramis ballerus, carp - Cyprinus carpio, asp - Aspius aspius and perch - Perca fluviatilis. Content of heavy metals and chlororganic substances in studied tissues differed depending on fish species, kind of organ and fishing area (the last conclusion concerns heavy metals content only). The higher contents of mercury and lead were fund fish organs caught in Międzyodrze than these coming from Odra in Wrocław area. In the case of copper and zinc relations were opposite. While relation among contents of cadmium was not so explicit and depended from organ in considerable measure - the higher content of this element occurred in fish kidneys and gill while its concentration was lower in muscles in Wroclaw area and in livers these differences changed in dependence on species. Analysed chlorinated hydrocarbons in biggest quantities usually were accumulated in livers, and in far order in muscles and gills. Accumulation of lindane in asp organs was an exception
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2007, Tom 9; 95-105
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies