Autor: Chyra-Rolicz, Zofia - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Kobiety w spółdzielczości – od pani domu do masowej aktywizacji zawodowej (1935–1989/1990)
Women in co-operatives – from housekeeper to mass professional activity (1935–1989/1990)
Autorzy:: Chyra-Rolicz, Zofia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/965721.pdf
Data publikacji:: 2014
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:: This paper shows the long way for popularization co-operative movement among Polish women from different social class in the first half of XX c. up to the end of so called time of real socialism. The feminine organization – League of Co-operators in Poland – was establish in 1935 as results of many earlier efforts concerning co-operative assistance in everyday housekeeping, education of children and cultural activity. It was oriented towards help for housekeepers, modernization their private housekeeping in the cities and countryside. It had begun thinking about housekeeping as a serious part of national economy. During the second world war the women organization had worked in the underground in legal acting union of consumer co-operatives. It organized many thousands courses and trainings for women, especially in countryside, concerning the modern housekeeping. It supported also the patriotic, liberating activity and resistant movement different political orientations. After the second world war Polish co-operatives had token very important role in the national economy as the sector of socialist social economy. Co-operatives had taken part in the realization economical and social policy of state and communist’s party the mass women professional activity, taking them places of work and helping in duties of housekeepers and employees.
Źródło:: Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2014, 13
2450-6796
Pojawia się w:: Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Nowoczesność w majątkach ziemiańskich na Podlasiu w XIX–XX w.
Modernity at landlords manors on Podlasie in 19th /20th centuries
Autorzy:: Chyra-Rolicz, Zofia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/19939539.pdf
Data publikacji:: 2010
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:: Podlasie at the second half of 19th century has been a territory undeveloped, land of back warded agriculture, traditional three-field system of cultivation and lack of visible enterprises of food processing. Trade and credit services were in Jewish hands. The usury was an intense calamity all groups of society. The great national tragedy – collapse of the January insurrection of 1863 and the enfranchisement of peasants done by the tsar authority consolidated the feeling of hopelessness, very difficult to overcome. Under the influence of Positivism ideas ad propaganda of everyday work for developing the civilization level of the country, in the circle of aristocracy and intelligentsia we can observe the firth proofs of modernization of nobles’ manors, better agriculture, beginning of new crow cultures, horticulture, plantations of sugar beet roots, willows and potatoes, using of modern agricultural tools. The landlords and middle manors’ owners, also tenants had invested into melioration of lands, developing of apiculture and honey – processing, cattle and poultry breeding, also fishery farming. It had appeared early establishing of food processing enterprises such as sugar-works, oil mills, ponds. The Agricultural Society in the province of Siedlce, established by prince Władysław Światopełk-Czetwertyński, had taken the big role in cultivation of civilization progress on Podlasie. The Society propagated establishing agricultural circles, usually provided by landlords, jointed landlords and peasants in common work on developing the country and promoting the agricultural education. Agricultural circles promoted also common, co-operative economic activity, such as agricultural shops, saving and credit, chaises, dairy. There were the first step into taking their matters in their hands, building social links and the origin of new the Polish citizen’s society.
Źródło:: Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2010, 08; 167-183
2450-6796
Pojawia się w:: Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Nowoczesny plan rozwoju gospodarczo-społecznego II Rzeczypospolitej – Centralny Okręg Przemysłowy (COP)
The project for the new socio-economic development of the II Republic of Poland – Central Industrial Region (COP)
Autorzy:: Chyra-Rolicz, Zofia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1996398.pdf
Data publikacji:: 2021-12-31
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: II Rzeczpospolita
interwencjonizm państwowy
Centralny Okręg Przemysłowy
aktywizacja gospodarczo-społeczna
spółdzielczość
The II Republic of Poland
state interventionism
Central Industrial Region
socio-economic activity
co-operatives
Opis:: Celem artykułu jest przypomnienie nowatorskiego w okresie międzywojennym planu utworzenia Centralnego Okręgu Przemysłowego, służącego aktywizacji gospodarczej i społecznej słabo rozwiniętych rolniczych terenów Polski południowo-wschodniej. Rozwój gospodarczy tych terenów połączony został z urbanizacją i tworzeniem przemysłu obronnego, powstawaniem wielu nowych przedsiębiorstw i spółdzielni, dających ludności pracę i szansę awansu cywilizacyjnego. Stanowił dobry przykład realizacji gospodarki planowej, służącej wzmocnieniu państwa, łagodzeniu skutków biedy i konfliktów społecznych, umożliwiającego urzeczywistnienie aspiracji obywateli. Realizacja tego planu umożliwiła współpracę wielu różnych partnerów: administracji państwowej, samorządowej, przedsiębiorstw państwowych i prywatnych oraz spółdzielni różnych typów (spożywców, rolniczo-handlowych, mieszkaniowych, banków) i inicjatywy prywatnej. Przedstawiony tu został mniej dotąd znany wkład spółdzielczości w realizację tego planu. Podano wiele przykładów inwestycji spółdzielczych: tworzenia zakładów przetwórczych i zakładania nowych spółdzielni w środo[1]wisku małomiasteczkowym i wiejskim. W artykule zastosowano metodę analityczno-historyczną, kwerendy źródłowe i dostępne opracowania. Budowa COP to udany przykład interwencjonizmu państwowego w okresie wychodzenia z wielkiego kryzysu gospodarczego. Jego realizację przerwała II wojna światowa, a okupanci hitlerowscy wykorzystywali powstającą bazę przemysłową dla swoich celów wojennych. Rozbudowywana sieć spółdzielni służyła potrzebom polskiego społeczeństwa i była oparciem dla ruchu oporu. Do inwestycji COP nawiązywano w Polsce Ludowej i kontynuowano je w socjalistycznej gospodarce planowej, chociaż w nowym kształcie powojennej Polski, bez Kresów Wschodnich wcielonych do ZSRR. Prekursorski charakter tej koncepcji otwierał szerokie pole dla gospodarki społecznej (dziś nazywanej społeczną gospodarką rynkową), działającej dla zaspokojenia różnorodnych po[1]trzeb swego środowiska, co jest współcześnie wskazywane jako jej cele.
This paper focuses our attention on the plan for the Central Industrial Region (COP) for the economic and social activity of the undeveloped rural South-East regions of the II Republic of Poland, it was extremely innovative for its time. COP was initialized with joint industrial development, urbanization and the establishment of many new enterprises of military industry, which have brought about improved chances for a better life and civilized progress for the inhabitants of the region. It was a good example of a planned economy, and served to strengthen the state, alleviating poverty and social conflicts, presenting chances for the aspirations of citizens. It integrated various partners: state and local administration, state and private enterprises, co-operatives. The role of the cooperatives (mainly consumer, agricultural trade, housing, banking) in this plan, are less well[1]known, but nevertheless it is worth noting the many good examples demonstrated by these units. The paper is based on a historical analysis of the literature, scientific workshops and contemporary co-operative journalism. COP was a good example of the policy of state interventionism. The realization of this project was interrupted during the Second World War. The Nazi occupiers used the industrial base to achieve their military goals. Even in these circumstances, the co-operative’s network was developed, serving the everyday needs of Polish society and forming a basis for a Resistance Movement. The project had a precursory character, thereby allowing sufficient scope for the development of the social economy (today known as the social market economy), acting to preserve the various needs of the environment, what is specified today as its goals. After the war, industrial development was continued in the form of a socialist centrally planned economy, in the new area of the People’s Republic of Poland.
Źródło:: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2021, 68; 132-144
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Rola lidera społecznego w tworzeniu lepszej jakości życia
Autorzy:: Chyra-Rolicz, Zofia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1913196.pdf
Data publikacji:: 2020-12-31
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: spółdzielczość
działacz społeczny
przedsiębiorczość
środowisko lokalne
Polska
co-operatives
social leader
enterprise
local society
Polska
Opis:: W artykule przedstawiono rolę liderów społecznych w tworzeniu lepszej jakości życia w wymiarze zbiorowym, przez pionierów spółdzielczości i działaczy rozwijających różne jej formy w następnych pokoleniach. Przedstawiono dawne dokonania liderów społecznych – polskich działaczy spółdzielczych z XIX i XX w. z różnych stron kraju: Wielkopolski, Pomorza i Śląska, Galicji, Królestwa, którzy dążyli do poprawy stanu majątkowego warstw biedniejszych (rolników, rzemieślników, kupców) poprzez organizowanie ich do wspólnej działalności gospodarczej. Przypomniano także spółdzielców działających w międzywojniu, podczas okupacji hitlerowskiej i w Polsce powojennej oraz w okresie transformacji ustrojowej. Dokonania spółdzielców przedstawiono w ujęciu historycznym ich uwarunkowań społecznych i środowiskowych, dróg życiowych do spółdzielczości, przebiegu karier, cechy osobowości i osiągnięcia. Podjęto próbę scharakteryzowania cech polskiego działacza spółdzielczego dawniej i współcześnie oraz próbę sformułowania wskazówek dla współczesnych animatorów różnych form spółdzielczości w środowiskach lokalnych. Podstawę źródłową stanowią opracowania biograficzne i historyczne oraz współczesna publicystyka. Zastosowano metodę analizy historycznej. W okresie transformacji ustrojowo-gospodarczej zlikwidowane zostało szkolnictwo spółdzielcze rozbudowane zarówno w miastach i środowisku małomiasteczkowym, które systematycznie przygotowywało kadry przyszłych spółdzielców. Nie zapełniły tej luki krótkotrwałe szkolenia, licznie organizowane przez związki rewizyjne spółdzielni różnych typów. Współczesne kształcenie menedżerów gospodarczych ukierunkowane jest na osiąganie maksymalizacji zysku w korporacjach, pomijając stronę społecznej odpowiedzialności organizacji biznesowych i współudział w zaspokajaniu potrzeb społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych lokalnych środowisk. Doświadczenia liderów spółdzielczych mogą okazać się pomocne w formowaniu grona liderów ekonomii społecznej, nadziei na odrodzenie ruchu spółdzielczego.
This paper presents the role of co-operative leaders in creating a better life in the communal scope. Pioneers and activists from succeeding generations established many forms of common co-operative activities in the 19th and 20th centuries in different areas of the Polish lands. The main goals were to consider the groups of people living in poverty among the peasants, craftsmen and merchants, and to combine them in common economic activities, including social and cultural work toward national spirit. There were still co-operative leaders operating during the inter-war period, during the Nazi occupation, after the Second World War and the times of transition after 1989/1990. Their activities are shown in the historical perspective, against social and local backgrounds, the methods of the co-operative movement, careers, personal attributes and achievements. The characteristics of these co-operative leaders from past and contemporary times can be useful in understanding actual challenges for co-operative leaders in a local scope. The paper is based on historical analysis of biographical and historical literature, scientific workshops and contemporary co-operative journalism. The system of co-operative education in towns and the countryside were destroyed during the transition period. The many occasional courses and training sessions, organized by co-operative auditory unions for their employees, cannot excise this gap. The education of contemporary managers is oriented toward free market rivalry, corporations and the race for enlarging surpluses, eliminating social responsibility for business organization and collaboration in the needs of local societies. Examples of co-operative leaders can be useful in the creation of activists for the social economy. Modern co-operative leaders should combine a charismatic personality with extensive knowledge and an annalistic mind. They are the hope for the revitalization of the co-operative movement.
Źródło:: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2020, 64; 209-221
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Rola spółdzielczości „Samopomoc Chłopska” w życiu wsi (1944–1989)
The role of “Peasants’ Self – Help” co-operatives in the life of village (1944–1989)
Autorzy:: Chyra-Rolicz, Zofia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/966826.pdf
Data publikacji:: 2016
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Opis:: This paper describes the conditions of establishing new socialist cooperatives for peasants after the World War II according to the patterns of central planned economy and new political goals changing the Polish society into equity. The economic and socio-cultural role of these co-ops were shown in the process of village’s modernization.
Źródło:: Zeszyty Wiejskie; 2016, 22; 713-726
1506-6541
Pojawia się w:: Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Rozważania o istocie własności i właścicielach spółdzielni w procesie transformacji polskiej spółdzielczości
Considerations on the essence of cooperative property and owners during the transformation of the Polish cooperatives
Autorzy:: Chyra-Rolicz, Zofia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/548413.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:: prawo spółdzielcze
własność
członkostwo
transformacja spółdzielczości
Polska
cooperative law
property
membership
cooperative transition
Polska
Opis:: Doświadczenia transformacji polskiej spółdzielczości koncentrowały się wokół odbudowy organizacyjnej, powrotu do zasad i wartości spółdzielczych, przygotowaniu nowego prawa spółdzielczego, waloryzacji udziałów członkowskich, przywracających podmiotowość spółdzielcom. Inspiracji poszukiwano w demokratycznych rozwiązaniach prawnych II Rzeczypospolitej. Istotną rolę w tych przeobrażeniach odegrało uznanie własności spółdzielczej za własność prywatną członków spółdzielni, co ograniczyło prywatyzację majątku spółdzielczego, lecz nie doprowadziło do odtworzenia strat spółdzielczości poniesionych w wyniku doktrynalnej prywatyzacji. Akcesja do UE umożliwiła korzystanie z pomocowych programów i adaptacji nowych wzorów spółdzielczej współpracy.
Experiences of the past in the transformation of Polish cooperatives have concerned mainly the area of ideas and law-organisational concepts. The most important was democratic and voluntary spirit and the real value of members’ shares, which had consolidated the position of members as owners of co-ops. The inspiration was a search in the inter war period democratic tradition of the II Republic and its cooperative law passed in 1920. This tendency was strong in particular at the beginning of the transformation and later on, after solving the most urgent problems and legal issues, the consideration of cooperators turned in the middle of the 1990ties into the adaptation of UE solutions in every area of public life. A perspective on the past was replaced by observation of current state of cooperatives in UE and high developed countries as well as of tendencies toward further perspectives in global economy.
Źródło:: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2019, 59; 108-118
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Spółdzielczość jako element społecznej gospodarki rynkowej. Wspieranie inicjatyw założycielskich
Co-operatives as the element of social economy. Founding initiatives support
Autorzy:: Chyra-Rolicz, Zofia
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/889744.pdf
Data publikacji:: 2013
Wydawca:: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Małopolska Szkoła Administracji Publicznej
Tematy:: ekonomia społeczna
spółdzielczość
spółdzielnie socjalne
bezrobocie
związek spółdzielni socjalnych
social economy
co-operative movement
social co-operatives
unemployment
union of social co-operatives.
Opis:: Ekonomia społeczna, ktorej istotną część stanowi społdzielczość, pomimo obszernej już literatury przedmiotu, akcji upowszechniających i zaangażowania ośrodkow akademickich w jej badanie i propagowanie, po dwoch dekadach tworzenia społeczeństwa obywatelskiego z trudem zdobywa sobie miejsce w świadomości społecznej, a jej wdrażanie wciąż napotyka na trudności. Społdzielczość dostrzegła tę nową szansę rozwoju, wspierała ją organizacyjnie, dysponując ogolnokrajową siecią związkow społdzielni rożnych typow i branż, wspołorganizując konferencje, popularyzując opracowania teoretyczne i dobre praktyki, doświadczenia zagraniczne i krajowe. Włączyła się w akcję tworzenia społdzielni socjalnych z pomocą społdzielczości mieszkaniowej, bankowej spożywcow oraz tworzenia ogolnopolskiego związku rewizyjnego tych nowych społdzielni. Istnieje forum wspołpracy, wymiany ludzi, doświadczeń i pomysłow na rzecz rozwoju ekonomii społecznej w Polsce, z widocznym udziałem społdzielcow. Optymizmem napawa podjęcie tej inicjatywy przez młodych ludzi z ciekawymi pomysłami – są oni nadzieją na odrodzenie ruchu społdzielczego w Polsce. W wyniku wieloletnich działań instruktażowych i wspomagających udało się zarejestrować sądowo 691 społdzielni socjalnych na terenie całego kraju (dane z 5 lipca 2013 r.). Nie znamy jednak ich aktualnej sytuacji: czy zdołają utrzymać się na rynku i rozwinąć działalność? czy zmierzają ku likwidacji? Rozwoj społdzielni socjalnych oraz osiedlowych wymaga zintegrowanego i ciągłego wsparcia systemowego.
Social economy with co-operatives as its essential part, despite numerous literature on the topic, promoting activities, academic research centres involvement and two decades of the process of civil society formation, has still encountered a number of difficulties on its way to enroot itself in social consciousness and its implementation deals with a lot various problems. The co-operative movement has observed that new chance of development, supported it organisationally by cross-country network of unions of co-operatives in different types and branches of national economy, by organising conferences, popularising theoretical issues and good practices as well as national and international experience. The co-operative movement has joined the activities creating social co-operatives, with the assistance of housing, banking and food-processing producers co-operatives as well as the action for establishing the Cross-Polish union of social co-operatives. The forum of co-operation, expert, experience and ideas exchange has come to exist with remarkable participation of social co-operative movement. It is encouraging to observe how such initiatives are implemented by young people with interesting ideas – they are the hope for a re-birth of co-operative movement in Poland. As a result of long period of instructing and supporting actions it has succeeded to register legally acting 691 social co-operatives all over the country (data as of July 2013). Nonetheless we do not know its actual situation, will they be able to enroot or develop their activities in the market or are they doomed for bankruptcy? The development of social co-operatives requires integrated and constant systemic support.
Źródło:: Ekonomia Społeczna; 2013, 2; 32-43
2081-321X
Pojawia się w:: Ekonomia Społeczna
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki