Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Chudecka, M." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Termowizyjna ocena zmian temperatury powierzchni ciała koszykarzy po treningu
    Evaluation of the body surface temperature changes in the basketball players after training
    Autorzy:
    Chudecka, M.
    Lubkowska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/261539.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Wydział Podstawowych Problemów Techniki. Katedra Inżynierii Biomedycznej
    Tematy:
    termowizja
    termoregulacja
    koszykówka
    thermovision
    thermoregulation
    basketball
    Opis:
    Cel. Celem pracy była ocena zmian temperatury wybranych powierzchni ciała (ramion i przedramion) u koszykarzy po 90-minutowym wysiłku fizycznym (jednostce treningowej w hali sportowej) oraz ocena wpływu wybranych czynników fizjologicznych (pułap tlenowy - VO2max, tętno maksymalne - HRmax, średnie tętno podczas treningu - HRt, stosunek procentowy średniego tętna treningowego do tętna maksymalnego (%HRmax), a także wydatek energetyczny podczas treningu mierzony ilością zużytych kalorii). Oceniono również wpływ czynników morfologicznych (wysokość i masa ciała, grubość fałdu skórno-tłuszczowego na ramieniu i przedramieniu prawym i lewym, wskaźnik BMI, skład ciała oraz powierzchnia ciała analizowanych obszarów) na zmiany temperatury skóry. Materiał i metody. Badaniami objęto 12 zawodników wyczynowo uprawiających koszykówkę. Jednostka treningowa trwała 90 minut i miała charakter wytrzymałościowy. Zbadano cechy morfologiczne i fizjologiczne zawodników. U każdego badanego zarejestrowano serię 3 termogramów: przed treningiem, bezpośrednio po treningu oraz po 10 minutach od zakończenia treningu. W badaniach wykorzystano kamerę termowizyjną ThermaCAM TM Sc500 firmy Flir Systems. Analiza. Bezpośrednio po treningu rejestrowano spadek temperatury analizowanych powierzchni ciała, spowodowany poceniem się. Wyższe spadki średnich temperatur odnotowano w przypadku powierzchni przednich kończyn górnych. Na podstawie analizy regresji stwierdzono, że czynnikiem mającym statystycznie istotny wpływ na wielkość zmian temperatury w seriach badań jest poziom pułapu tlenowego oraz wydatek energetyczny. Wnioski. Istotna statystycznie zależność pomiędzy poziomem pułapu tlenowego a spadkiem temperatur powierzchni kończyn górnych (ramion i przedramion) bezpośrednio po treningu wskazuje, że termografia może być wykorzystana do badania sprawności mechanizmów termoregulacji zawodnika.
    Aim. The aim of the study was to evaluate the temperature changes within the selected body parts of basketball players (upper extremities - arm and forearm), directly after the 90-minutes physical exercise, as well as the analysis of the impact of physiological and morphological factors on the dynamics of temperature changes. Material and methods. The examined group consisted of 12 professional basketball players, subjected to the 90-minutes training, including the elements of the actual game in a sport hall. The physiological factors: Maximal Oxygen Uptake (VO2max), Maximum Heart Rate (HRmax), Individual Mean Training Heart Rate (HRt), the ratio of mean heart rate during training expressed as a percentage of HRmax, and the energetic expenditure during the training and morphological factors (body height and mass, skin-fat fold on the right and left arm and forearm, BMI, body composition and body surface), were measured. The temperatures distribution in the examined body parts were registered before, immediately after and 10 min after physical effort by means of a thermovision camera (ThermaCAM TM Sc500, Flir Systems). Main findings. After the exercise the skin temperature decrease resulting from prolonged sweating during the dynamic exercises, was observed. The recorded temperature decrease in the series of tests was always higher in the front than in the back surfaces of the upper extremities. The statistically significant positive correlation between Maximal Oxygen Uptake (VO2max) during the training session and the decrease of skin temperatures after exercise, were observed. Conclusions. The statistically significant positive correlation between the maximum oxygen uptake and the mean surface temperatures in the upper extremities (arm and forearm), measured just after the exercise, indicates that thermography may be used as a non-invasive method allowing examination of thermoregulation mechanism of basketball players.
    Źródło:
    Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna; 2011, 17, 4; 271-274
    1234-5563
    Pojawia się w:
    Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Termowizyjna ocena zmian temperatury na powierzchni kończyn górnych u zawodników uprawiających waterpolo
    Evaluation of temperature changes in upper extremities of waterpolo players by thermovision
    Autorzy:
    Chudecka, M.
    Lubkowska, A.
    Kempińska-Podhorodecka, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/262005.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Politechnika Wrocławska. Wydział Podstawowych Problemów Techniki. Katedra Inżynierii Biomedycznej
    Tematy:
    termowizja
    waterpolo
    thermovision
    Opis:
    Celem b adań była ocena zarejestrowanych zmian temperatur wybranych obszarów ciała u waterpolistów, przed i po ukierunkowanym wysiłku fizycznym (jednostce treningowej) oraz poszukiwanie zależności pomiędzy spadkiem temperatury ciała bezpośrednio po wysiłku w wodzie a wskaźnikiem BMI (Body Mass Index) oraz składem ciała (procentową zawartością tłuszczu i procentową zawartością wody). Zarejestrowano serię 3 termogramów: przed treningiem, bezpośrednio po tr e ningu i 10 min t po zakończeniu jednostki treningowej. Analiza otrzymanych wyników potwierdziła wcześniejsze b adania autorów i wykazała największy spadek temperatury w drugiej serii pomiarów.
    The a im of thi s study was t o exarnine temperature changes of th e frontal and back surface of upper extremities (arm and forearm) before, just after a n d 10 minutes after exercises. The dependence between temperature decrease just after the training, BMI ratioand the body composition, were studied, as well. The results confirm literature reports and showed the most significant decrease of temperature within the second series of measurement (just after the physical effort).
    Źródło:
    Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna; 2010, 16, 4; 334-338
    1234-5563
    Pojawia się w:
    Acta Bio-Optica et Informatica Medica. Inżynieria Biomedyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Contents of heavy metals in roadside soils and spatial distribution of metallophyte plant species on the roadsides of Szczecin lowland
    Zawartość metali ciężkich w glebach przydrożnych a przestrzenne rozmieszczenie gatunków metalofitów na poboczach dróg Niziny Szczecińskiej
    Autorzy:
    Wróbel, M.
    Chudecka, J.
    Tomaszewicz, T.
    Gałczyńska, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/388496.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    flora przydrożna
    metalofity
    metale ciężkie
    gleby zanieczyszczone
    roadside flora
    metallophyte species
    heavy metals
    polluted soils
    Opis:
    Research on soil pollution with heavy metals and roadside metallophyte plant species spatial distribution along public roads within forest and agricultural areas in Szczecin Lowland was carried out. The roadside zones of about 8 m total width were surveyed. The total content of Mn, Pb and Cu in field and forest roadside soil samples decreased in roadside zones as moving away from the road. However, in the zone of 2 m width the field roadside soil showed the accumulation higher level of the analyzed heavy metals as compared with that of forest one, ie by about 25 % more of Pb and Mn and about 60 % more of Cu. Differences in the content of heavy metals in roadside soils depended on a zone distance from the road, the soil granulation and pH reaction. Analysis of spatial and quantitative distribution of metallophyte species against the background of zonal roadside structure confirmed obtained results concerning the presence of heavy metals in roadside soil samples.
    Przedstawiono wyniki badań dotyczące zawartości wybranych metali ciężkich w glebach poboczy dróg i przestrzennego rozmieszczenia metalofitów - gatunków roślin tolerujących obecność tych pierwiastków w glebie. Badaniami objęto strefy pobocza o łącznej szerokości 8 m, wzdłuż dróg o nawierzchni utwardzonej przebiegających przez kompleksy leśne i tereny rolnicze na Nizinie Szczecińskiej. Ogólna zawartość Mn, Pb i Cu w próbkach przydrożnych gleb śródpolnych i śródleśnych zmniejszała się w kolejnych strefach pobocza, przy czym gleby śródpolne w strefie 2 metrów od drogi kumulowały o 25 % więcej Pb i Mn oraz o ok. 60 % więcej Cu. Różnice w zawartości badanych metali ciężkich w próbkach wynikały z położenia strefy względem drogi oraz zróżnicowanego uziarnienia i odczynu gleb przydrożnych. Potwierdziła to analiza przestrzennego i ilościowego rozmieszcze-nia gatunków metalofitów na tle strefowej budowy poboczy dróg na badanym terenie.
    Źródło:
    Ecological Chemistry and Engineering. A; 2009, 16, 1-2; 91-98
    1898-6188
    2084-4530
    Pojawia się w:
    Ecological Chemistry and Engineering. A
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zawartość makro- i mikroskładników w glebach poboczy dróg przebiegających przez tereny rolnicze w okresie jesiennym
    The content of macro- and microelements in soils of roadsides of roads running through agricultural area in autumn
    Autorzy:
    Iżewska, A.
    Chudecka, J.
    Tomaszewicz, T.
    Wróbel, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/372614.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    pobocza dróg
    makroskładniki w glebie
    mikroelementy w glebie
    roadsides of roads
    macroelements in soil
    microelements in soil
    Opis:
    Autorzy badali zawartość makro- i mikroskładników rozpuszczalnych w 0,5M HCl w glebach poboczy dróg przebiegających przez obszary użyt-kowane rolniczo Niziny Szczecińskiej w okresie jesiennym. W obrębie poboczy, o łącznej szerokości 5 m, wyodrębniono 5 stref (A-E) w układzie zwiększającej się odległości od krawędzi jezdni. Celem badań była ocena dostępności składników pokarmowych dla roślin. Stwierdzono, że zasobność badanych gleb w fosfor i magnez była niska i bardzo niska. Zawartość tych pierwiastków oraz sodu istotnie malała w miarę oddalania się od jezdni, co można powiązać ze stosowaniem środków odladzających. Zawartość potasu nie wykazała istotnych zmian, a wysoka i średnia zasobność w ten makro-składnik świadczyła o dostępności dla roślin. Nie stwierdzono istotnych różnic w zawartości mikroskładników rozpuszczalnych w 0,5M HCl.
    The authors investigated the content of macro-and microelements soluble in 0.5M HCl in soils of roadsides of roads running through agricultural area of Szczecin Lowland in autumn. Within the roadsides, with a total width of 5 m, separated five zones (A-E) in the system of increasing distances from the edge of roads. The aim of study was to assess of nutrients availability for plants. It was found that the abundance of investigated soils in phosphorus and magnesium was low and very low. The contents of these elements and sodium decreased significantly as you move away from the roadway, which can be associated with the use of snow removal. The potassium content did not show significant changes, and the high and medium abundance of this macroelement testified to the availability for plants. The authors found no significant differences in the contents of micronutrients soluble in 0.5M HCl.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2011, 143 (23); 69-75
    1895-7323
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane właściwości chemiczne powierzchniowej warstwy gruntów przydrożnych w okresie wiosny i jesieni
    The chosen chemical properties of surface layer of roadside grounds in spring and autumn periods
    Autorzy:
    Chudecka, J.
    Tomaszewicz, T.
    Pacewicz, K.
    Wrobel, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/82480.pdf
    Data publikacji:
    2010
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    wiosna
    jesien
    obszary przydrozne
    warstwa wierzchnia
    wlasciwosci chemiczne
    wlasciwosci sorpcyjne
    zasolenie gleb
    odczyn gleby
    Źródło:
    Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica; 2010, 14
    2081-1284
    Pojawia się w:
    Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Agricultura, Alimentaria, Piscaria et Zootechnica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Content of elements in soils of roadsides and characteristic of plant species settled
    Zawartość pierwiastków w glebach pobocza dróg oraz charakterystyka gatunków roślin je zasiedlających
    Autorzy:
    Iżewska, A.
    Chudecka, J.
    Tomaszewicz, T.
    Wróbel, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/126548.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    roadside soils
    content of macro- and microelements in soil
    roadside flora
    gleby przydrożne
    zawartość makro- i mikroskładników w glebie
    flora przydrożna
    Opis:
    The paper presents research results concerning the content of micro- and macroelements in soils of roadsides and spatial distribution of roadside flora on the basis of trophic index. Shoulder area with width of 5 m was studied, along roads with hardened surface going through agricultural lands in Szczecin Lowlands. The content of forms regarded assimilable macroelements (phosphorus, potassium, magnesium) in zone soils - the edge of the shoulder and proper shoulder - was different from the zone soils - ditch and slope. Soil richness in assimilable phosphorus was low in all researched areas, potassium was high in A and B zones, medium in C and D zones, and magnesium on the edge of shoulder and proper shoulder was medium, and low in the ditch and embankment. Assessing soil richness in microelements (with the exception of iron), it was found that it was in the same class in the researched shoulder areas: manganese - medium, zinc - high, copper - high (A, B, C zones). Calculated rates of soil salinity (Z, SAR) show no signs of salinity and present good conditions for plant growth. Analysis of the trophic index showed domination of species preferring eutrophic soil (Tr = 4) and extremely eutrophic (Tr = 5) throughout the whole profile of vertical formation of roadsides in the mid-field on the researched area.
    Przedstawiono wyniki badań dotyczące zawartości makro- i mikroskładników w glebach poboczy dróg i przestrzennego rozmieszczenia flory przydrożnej na podstawie wskaźnika trofizmu. Badaniami objęto strefy pobocza o łącznej szerokości 5 m, wzdłuż dróg o nawierzchni utwardzonej przebiegającej przez tereny rolnicze na Nizinie Szczecińskiej. Zawartości form uznanych za przyswajalne makroskładniki (fosfor, potas, magnez) w glebach strefy skraj pobocza i pobocze właściwe różniła się od gleb stref rów i skarpa. Zasobność gleby w przyswajalny fosfor była niska we wszystkich badanych strefach, potasu wysoka w strefie A i B, a średnia w C i D, zaś magnezu średnia na skraju pobocza i poboczu właściwym, a niska w rowie i skarpie. Oceniając zasobność gleby w mikroskładniki (z wyjątkiem żelaza), stwierdzono, że była w tej samej klasie w badanych strefach pobocza: mangan - średnia, cynk - wysoka, miedź - wysoka (strefa A, B, C). Obliczone wskaźniki zasolenia gleby (Z i SAR) wskazują na brak oznak zasolenia i dobre warunki do wzrostu roślin. Analiza wskaźnika trofizmu wykazała zdecydowaną przewagę gatunków preferujących gleby eutroficzne (Tr = 4) i skrajnie eutroficzne (Tr = 5) w całym profilu pionowego ukształtowania pobocza dróg śródpolnych na badanym terenie.
    Źródło:
    Proceedings of ECOpole; 2013, 7, 1; 81-86
    1898-617X
    2084-4557
    Pojawia się w:
    Proceedings of ECOpole
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Content of Macro- and Microelements in Roadsides’ Top Layer of Forest Areas and Characteristics of Plant Species Settled
    Zawartość makro- i mikroskładników w wierzchniej warstwie pobocza dróg terenów leśnych oraz charakterystyka gatunków roślin je zasiedlających
    Autorzy:
    Iżewska, A.
    Chudecka, J.
    Tomaszewski, T.
    Wróbel, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/388794.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
    Tematy:
    gleby leśne
    zawartość
    makroskładniki w glebie
    mikroskładniki w glebie
    flora leśna
    wskaźniki zasolenia gleby
    forest soils
    content
    macroelements
    microelements
    flora
    forest
    soil salinity indicators
    Opis:
    The paper presents research results concerning the content of micro- and macroelements in soils of roadsides along forest areas, salinity indicators and spatial distribution of roadside flora on the basis of trophic index. Study area with the total shoulder width of 8 m, along hardened surface in Szczecin Lowlands. The research has indicated that the content of macro- and microelements: P, K, Mg, Ca and Na was decreasing as the distance from the roadway was growing. Indeed, most of macroelements were found in the edge zone (edge of shoulder), with a width of 20–30 cm, adjacent directly to the edge of roadway. In all researched areas soil richness for phosphorus was low, for magnesium low (A and B zone) and very low (C and D zone), high in potassium in the edge area and medium in the proper shoulder. Content of soluble microelements in 0.5 mol dm–3 HCl was the greatest in the edge area and was decreasing if further from the edge of the roadway. Rating abundance of species observed on the edge of the shoulder (A), on the proper shoulder (B), in roadside ditches (C), on slopes of mid-forest (D) showed a similar number of species found in roadside ditches and on slopes (on average 23 and 22 taxons). On the basis of soil salinity indicators (Z and SAR) they were not specified in any of the analyzed shoulder zones.
    Przedstawiono wyniki badań dotyczące zawartości makro- i mikroskładników w glebach poboczy dróg biegnących przez tereny zadrzewione, wskaźników ich zasolenia oraz przestrzennego rozmieszczenia flory przydrożnej na podstawie wskaźnika trofizmu. Badaniami objęto strefy pobocza o łącznej szerokości 8 m, wzdłuż dróg o nawierzchni utwardzonej na Nizinie Szczecińskiej. Przeprowadzone badania wskazują, że zawartość makroskładników: P, K, Mg, Ca oraz Na zmniejszała się w glebie w miarę oddalania się od krawędzi jezdni. Istotnie najwięcej makroskładników było w strefie brzegowej (skraj pobocza), o szerokości 20-30 cm, przylegającej bezpośrednio do krawędzi jezdni. Analizując zasobność gleby w przyswajalny fosfor, stwierdzono, że była ona niska we wszystkich badanych strefach, magnezu niska (strefa A i B) i bardzo niska (strefa C i D), a potasu wysoka w stresie brzegowej i średnia w strefie pobocza właściwego. Zawartość mikroskładników rozpuszczalnych w 0,5 mol dm-3 HCl największa była w strefie brzegowej i zmniejszała się w miarę oddalania od krawędzi jezdni. Ocena liczebności gatunków obserwowanych na skraju pobocza (A), na poboczu właściwym (B), w przydrożnych rowach (C) i na skarpach dróg śródleśnych (D) wykazała podobną liczbę gatunków występujących w przydrożnych rowach i na skarpach (średnio 23 i 22 taksony). Na podstawie wskaźników zasolenia gleby (Z i SAR) nie określono ich w żadnej z analizowanych stref pobocza.
    Źródło:
    Ecological Chemistry and Engineering. A; 2012, 19, 1-2; 53-60
    1898-6188
    2084-4530
    Pojawia się w:
    Ecological Chemistry and Engineering. A
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zawartość makro- i mikroskładników w glebach poboczy dróg śródleśnych w okresie jesiennym
    The content of macro- and microelements in soils of roadsides of forest roads in autumn
    Autorzy:
    Iżewska, A.
    Chudecka, J.
    Tomaszewicz, T.
    Wróbel, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/372610.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    pobocza dróg leśnych
    gleba
    mikroskładniki w glebie
    makroskładniki w glebie
    roadsides of forest roads
    macroelements in soil
    microelements in soil
    Opis:
    Autorzy badali zawartość makro- i mikroskładników rozpuszczalnych w 0,5M HCl w glebach poboczy dróg śródleśnych na Nizinie Szczecińskiej w okresie jesiennym. W obrębie poboczy, o łącznej szerokości 5 m, wyodrębniono 5 stref (A-E) w układzie zwiększającej się odległości od krawędzi jezdni. Celem badań była ocena wpływu środków odladzających na dostępność składników pokarmowych dla roślin. Wyniki wskazały na najwyższą zawartość P, K, Mg, Ca, Na, Cu, Fe, Mn w glebach najbliższych jezdni (strefa A). Istotne różnice w zawartości pierwiastków stwierdzono pomiędzy glebami strefy A oraz C (P, K, Mg, Cu), strefy D (Na, Fe), a nawet strefy E (Mn). Dominowała niska i bardzo niska zasobność gleb w badane pierwiastki. Wysoka zasobność w K i Cu wystąpiła w glebach strefy A, a średnia - w Cu w strefie B. Zawartość Zn nie wykazała istotnych różnic, odpowiadając zasobności wysokiej.
    The authors investigated the content of macro-and microelements soluble in 0.5 M HCl in soils of roadsides of forest roads on Szczecin Lowland in autumn. Within the roadsides, with a total width of 5 m, separated five zones (A-E) in the system of increasing distances from the edge of roads. The aim of study was to assess the impact of snow removal on the availability of nu-trients for plants. The results indicated the highest content of P, K, Mg, Ca, Na, Cu, Fe, Mn in the soils lying nearest the roads (zone A). The significant differences in content of elements were found between the soils zones A and C (P, K, Mg, Cu), zone D (Na, Fe), and even zone E (Mn). The low and very low abundances of soils in investigated elements were dominant. The high abundance of K and Cu occurred in the soils of zone A, but the medium abundance of Cu in zone B. The Zn contents shown no significant differences responding to high abundance.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski; 2011, 143 (23); 44-50
    1895-7323
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe. Inżynieria Środowiska / Uniwersytet Zielonogórski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Water erosion in the catchment basin of the Jeleni Brook
    Erozja wodna w zlewni Potoku Jeleniego
    Autorzy:
    Koćmit, A.
    Podlasiński, M.
    Roy, M.
    Tomaszewicz, T.
    Chudecka, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/293338.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
    Tematy:
    czynniki erozji
    erozja uprawowa
    erozja wodna
    osady erozyjne
    straty gleby
    erosion factors
    erosion sediments
    soil losses
    tillage erosion
    water erosion
    Opis:
    The study on water erosion in the catchment basin of the Jeleni Brook was carried out in the years 1995-1999. The catchment of the Jeleni Brook has complex relief, receives frequent precipitations and thus is more threatened by water erosion. Soil cultivation and water from quickly melting snow can also be the factors affecting soil erosion. Waters from the melting snow produce rills of the following dimensions (mean values): width from 11.5 to 13.6 cm, depth - from 6.4 to 7.1 cm and length - from 39 to 112 m. The mean values of soil losses vary from 0.5 to 2.02 t·ha-¹. Erosion caused by intensive storm precipitation occurs less frequently but makes much higher soil losses. One of the registered incidents shows that 51.6 t·ha-¹ (4.5 mm of soil layer) can be washed out from the area of 0.66 ha. Combined effect of outwashing and ploughing in lower parts of slopes created new forms of relief such as agricultural terraces (escarps). Agricultural terraces assume the shape of scarps up to 2 m high and of different length (e.g. 150 m) along with the land use borderlines between e.g. forest and field or field and grassland. Agriculturally used soils within this catchment need protection based mainly on agrotechnical measures or on alteration of land use. Some areas should be afforested.
    W latach 1995-1999 rejestrowano osady erozyjne i żłobiny na gruntach ornych w terenie czołowomorenowym w zlewni rolno-leśnej Potoku Jeleniego. Obszar zlewni wyróżnia się spośród innych intensywną rzeźbą młodoglacjalną (zbocza o znacznych spadkach) i częstszym występowaniem opadów intensywnych - burzowych, przez co jest silniej zagrożony erozją wodną. Do czynników erozyjnych kształtujących erozję wodną należy zaliczyć także agrotechnikę (niekorzystne uprawy rzędowe roślin) i pojawienie się wczesnowiosennych wód roztopowych. Erozja wodna przybiera formę spłukiwania powierzchniowego o nasileniu od słabego do umiarkowanego lub średniego według 5-stopniowej skali przyjętej w Polsce. Erozja powodowana wodami topniejącego śniegu wykształca żłobiny o wymiarach (według wartości średnich): szerokość 11,5-13,6 cm, głębokość 6,4-7,1 cm długość 39-112 m. Średnia wielkość zmywu glebowego wyniosła 0,5-2,02 t·ha-¹. Opady burzowe pojawiają się rzadziej, lecz przyczyniają się do silniejszego rozwoju procesów erozji - przybiera ona bardziej wyraziste formy żłobinowe lub nawet formę zmycia warstwowego, gdy cała warstwa gleby jest odtransportowana z pola (np. 4,5 mm, na powierzchni 0,66 ha). Zarejestrowany zmyw gleby wyniósł w takim przypadku 51,6 t·ha-¹. Zmyty materiał glebowy podlega daleko idącej segregacji w obrębie stożka erozyjnego i wykazuje odpowiednio zmienione właściwości chemiczne. Pierwiastki chemiczne podlegają przy tym transportowi związanemu z cząsteczkami glebowymi lub w formie rozpuszczonej i wtedy mogą odpływać poza granice erodowanego pola, do sieci hydrograficznej. Pierwotną przyczyną uruchomienia się procesów erozji wodnej było wylesienie tych obszarów dokonane w średniowieczu i objęcie ich użytkowaniem rolniczym. Według danych historycznych można szacować okres po wylesieniu (okres użytkowania rolniczego) na około 600 lat. W tym czasie na procesy erozji wodnej nałożyły się procesy erozji uprawowej związane z uprawą gleb, pracą narzędzi rolniczych, a szczególnie w ostatnich stuleciach - z pracą pługa. Sumowanie się efektów zmycia i naorywania gleby w dolnych częściach zboczy wytworzyło nowe formy rzeźby terenu, tzw. terasy rolne. Terasy te przybierają formę skarp o wysokości do 2 m i różnej długości (np. 150 m) o przebiegu zgodnym z granicą użytkowania, na styku las - pole, pole - użytek zielony, lub po granicy własności. W tym ostatnim przypadku skarpa powstaje przez podcięcie zbocza i odprowadzanie materiału glebowego w dół. Stwierdzono łącznie 11,5 km skarp daje to wskaźnik zagęszczenia 2,45 km·km-². Gleby użytkowane rolniczo w granicach zlewni wymagają działań ochronnych, głównie z wykorzystaniem zabiegów agrotechnicznych, a niekiedy także zmiany sposobu użytkowania. Niektóre obszary powinny być przeznaczone pod zalesienie.
    Źródło:
    Journal of Water and Land Development; 2006, 10; 121-131
    1429-7426
    2083-4535
    Pojawia się w:
    Journal of Water and Land Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies