Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Chmiel, K." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 47
Tytuł:
Rough evaluation of block ciphers
Zgrubna ocena szyfrów blokowych
Autorzy:
Chmiel, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/156095.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
kryptoanaliza
liniowa aproksymacja
szyfr blokowy
cryptanalysis
linear approximation
block cipher
Opis:
In the paper a rough evaluation of block ciphers method is presented. As a criterion of quality, effectiveness of the best nonzero linear approximation is taken. The main idea of the method is to evaluate the best nonzero linear approximation of a cipher by a composition of the best nonzero linear approximation of a single iteration. A block cipher quality is compared to quality of a comparative algorithm, with the same block length. The method is applied to a DES-like cipher and to the PP-1 cipher which is a scalable SPN.
W artykule przedstawiono zgrubną metodę oceny szyfrów blokowych. Jako kryterium jakości przyjęto efektywność najlepszej niezerowej liniowej aproksymacji. Główna idea prezentowanej metody polega na ocenie najlepszej niezerowej liniowej aproksymacji szyfru przez złożenie najlepszej niezerowej liniowej aproksymacji pojedynczej iteracji. Jakość szyfru porównywana jest z jakością algorytmu porównawczego o tej samej długości bloku. Rozpatrzono własności aproksymacji szyfru blokowego istotne dla oceny. Metoda zgrubna zapewnia górne ograniczenie efektywności najlepszej niezerowej aproksymacji szyfru o właściwie skonstruowanej funkcji iteracji h. Dla funkcji h wprowadzono S-blok zastępczy klasy qa o s bitach wejściowych. Sformułowano następnie twierdzenie, które dla znanych parametrów S-bloku zastępczego określa liczbę iteracji r, wymaganych dla szyfru blokowego by dorównał jakością algorytmowi porównawczemu. Z twierdzenia tego wynika między innymi, że realizacja szyfru o bloku 256 bitowym i większych dla qa = 4 nawet przy s = 16 wymaga większej liczby iteracji niż 16. Metodę zgrubną zastosowano do szyfru typu DES rozumianego jako szyfr o strukturze Feistela z dowolną funkcją f i do szyfru PP-1, który jest skalowalną siecią podstawieniowo-permutacyjną (SPN). W szczególności pokazano, że zgodnie z metodą zgrubną 64-bitowy wariant szyfru PP-1 o 11 rundach ma znacznie lepszą jakość niż 64-rundowy algorytm DES, który osiąga jakość algorytmu porównawczego dopiero po poprawieniu S bloków S1, S5 i S7 do klasy jakości 4.
Źródło:
Pomiary Automatyka Kontrola; 2009, R. 55, nr 10, 10; 835-838
0032-4140
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Kontrola
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Approximation table computing algorithms in cryptanalysis of block ciphers
Algorytmy obliczania tablic aproksymacji w kryptoanalizie szyfrów blokowych
Autorzy:
Chmiel, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/158292.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
szyfr blokowy
kryptoanaliza
aproksymacja różnicowa
block cipher
cryptanalysis
differential approximation
linear approximation
Opis:
Approximation algorithms based on definitions of differential and linear equations, developed for computation of single element of the approximation tables, are of exponential time complexity. Fast general algorithms, for computation the best nonzero approximations in at worst linear time for a single element, without memory needed for storage of the whole table are presented in the paper. To frequently used components of block ciphers belong arithmetic sum and subtraction functions. For these functions are presented fast specialized algorithms computing a single element of the approximation tables in linear time.
Do najważniejszych ogólnych metod analizy kryptograficznej szyfrów blokowych należą kryptoanaliza różnicowa i kryptoanaliza liniowa. W obu metodach wykorzystywane są równania, które w sposób przybliżony, z pewnym prawdopodobieństwem, opisują działanie szyfru. Równania te nazywane są aproksymacjami różnicowymi lub liniowymi. Dla dowolnej funkcji f o n binarnych wejściach i m binarnych wyjściach zbiór wszystkich aproksymacji różnicowych lub liniowych może być reprezentowany w postaci tablicy aproksymacji o rozmiarze O(2n+m). W artykule przedstawiono algorytmy obliczania tych tablic. Oparte na definicji aproksymacji różnicowej lub liniowej algorytmy obliczają pojedynczą wartość tablicy aproksymacji w czasie wykładniczym. Ogranicza to zastosowanie tych podstawowych algorytmów do funkcji składowych szyfru o niewielkiej liczbie binarnych wejść i wyjść. Przedstawione w artykule szybkie ogólne algorytmy obliczają najlepszą niezerową aproksymację różnicową i liniową w co najwyżej liniowym czasie O(n+m) dla pojedynczego elementu bez angażowania pamięci potrzebnej do przechowania całych tablic. Do często stosowanych elementów składowych szyfrów blokowych należą funkcje sumy i różnicy arytmetycznej. Dla tych funkcji przedstawiono w artykule szybkie specjalizowane algorytmy obliczające pojedynczy element tablic aproksymacji w czasie liniowym.
Źródło:
Pomiary Automatyka Kontrola; 2010, R. 56, nr 10, 10; 1174-1178
0032-4140
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Kontrola
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Distribution of the best nonzero differential and linear approximations of s-box functions
Autorzy:
Chmiel, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/307996.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Instytut Łączności - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
differential cryptanalysis
linear cryptanalysis
Opis:
In the paper the differential and the linear approximations of two classes of s-box functions are considered. The classes are the permutations and arbitrary functions with n binary inputs and m binary outputs, where 1?n=m?10. For randomly chosen functions from each of the classes, the two-dimensional distributions of the best nonzero approximations are investigated. The obtained results indicate that starting from some value of n, the linear approximation of s-box functions becomes more effective than the differential approximation. This advantage of the linear approximation rises with the increase of n and for DES size s-boxes is not yet visible.
Źródło:
Journal of Telecommunications and Information Technology; 2006, 3; 9-13
1509-4553
1899-8852
Pojawia się w:
Journal of Telecommunications and Information Technology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stopień objęcia pogłowia koni czystej krwi arabskiej w Polsce wyścigowymi próbami dzielności w rocznikach urodzeń 1988-1997
Percentage of the Polish Purebred Arabian horses population submitted to race trials in the years 1988-1997
Autorzy:
Chmiel, K.
Sobczuk, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197671.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Tematy:
ogiery
proby dzielnosci
klacze [zool.]
konie czystej krwi arabskiej
poglowie zwierzat
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio EE: Zootechnica; 2006, 24; 275-279
0239-4243
2083-7399
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio EE: Zootechnica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modelowanie procesu biofiltracji
Modelling of biofiltration process
Autorzy:
Chmiel, K.
Palica, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1826167.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Opis:
In the paper basic information dealing with biofiltration and then a qualitative description of the process carried on in a three-shift system with one active shift are given. Literature models of quasi - steady state biofiltration are discussed. A solution of the own biofiltration statics model under assumptions of first order reaction for low contaminated gas and zero order reaction for higher concentration of pollution is proposed. The method for process statics elaboration on the basis of experiments is presented. The Hodge and Devinny model assuming plug flow with axial dispersion of polluted gas, reaction in the stationary phase, linearity of adsorption isotherms and Danck-werts' boundary conditions for axial dispersion in a biofilter inlet/outlet was used. The modified Monod kinetics with exponent, n, was assumed. Verification of the experimental data was carried out in the butanol - fractionated pine tree bark system of 0.5÷3.0 mm granulation. It was stated that for low butanol concentrations biofiltration dynamics can be described by first-order kinetics, whereas for high concentrations - zero-order kinetics was preferable, however a certain discrepancy was observed in comparison with the experimental data. Accuracy of the model was significantly improved by assuming n = 1.5 in the Monod equation. Biofiltration dynamics was described for three-shift system with one active shift (ca' 8 hrs) and two passive (ca' 16 hrs). Experiments were carried out during about 6 months with no visible decreasing of bed activity. On the basis of previously undertaken tests it was stated that before biofiltration took place Aeromonas hydrofila and Bacillus bacteria prevailed in pine tree bark, whereas when the process was finished a number of Bacillus mycoides var mesentericus was higher, Pseudomonas vesicularis were created and Aeromonas practically disappeared.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2005, Tom 7; 143-171
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stopień odwodnienia zneutralizowanych zawiesin pogalwanicznych na drodze dekantacji wirowej
Degree of dewatering in centrifugal decantation of neutralized post-galvanic suspensions
Autorzy:
Chmiel, K.
Palica, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1826183.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
ścieki pogalwaniczne
separacja fazowa
dekantacja wirowa
Opis:
Jednym z węzłów oczyszczania zneutralizowanych ścieków pogalwanicznych jest węzeł filtracji. Rozdział fazowy realizuje się w nim zwykle przy użyciu pras filtracyjnych, co jest związane z wysokimi kosztami robocizny, zwłaszcza w dużych galwanizerniach. Najczęściej filtrat zawracany jest do obiegu technologicznego lub zrzucany do ścieków, natomiast placek pofiltracyjny, stanowiący uciążliwy odpad, poddawany jest utylizacji. Koszty takiej utylizacji są w przybliżeniu proporcjonalne do masy ciała stałego (osadu). Dlatego obniżenie masy osadów pofiltracyjnych prowadzi do obniżenia tych kosztów. Można to uzyskać poprzez zmniejszenie ich wilgotności, a więc głębsze, niż po prasach, odwodnienie placków pofiltracyjnych. Wymaga to zastosowania intensywnych metod separacji fazowej, wśród których wyróżnia się dekantacja wirowa. Celem opisywanych w pracy badań było określenie wilgotności osadów, uzyskiwanych po dekantacji wirowej zawiesin pochodzących z dwu dużych galwanizerni i porównanie uzyskanych rezultatów z wilgotnościami placków po prasach filtracyjnych przy obciążeniu jednostkowym powierzchni około 24 kg/m2. Badania wstępne pozwoliły wytypować przegrody z bibułą filtracyjną, które zapewniały klarowny przesącz i relatywnie niskie opory: dla pierwszej zawiesiny - ET-2801, dla drugiej: PT-126-145/J. Badania dodatkowe pozwoliły w dużej mierze wyjaśnić trudności rozdziału faz. Należały do nich m.in. analizy ziarnowe i testy sedymentacyjne. Pierwsza z zawiesin zawierała flokulant Rokrysol WF-1 produkcji Nadodrzańskich Zakładów Przemysłu Organicznego "Organika - Rokita" w Brzegu Dolnym, dodany w postaci 1% roztworu wodnego w ilości 0,005 m3 roztworu/m3 zawiesiny, druga poddawana była rozdziałowi bez dodatku flokulantu. Badania prowadzono w temperaturze otoczenia w warunkach laboratoryjnych. Udział masowy ciała stałego w zawiesinie pierwszej (I) wynosił uz = 0,0254÷0,0314, wilgotność osadu podekantacyjnego wpl = 0,7350÷0,8915, gęstość zawiesiny z = 1049,7 kg/m3. Dla zawiesiny drugiej (II) uz = 0,0453÷0,0464, wpl = 0,751÷0,869, z = 1040,0 kg/m3. Dla obydwu zawiesin badania prowadzono podobnie. W pierwszej kolejności wirowaniu poddawano zawiesinę pierwotną (przez 420 s), następnie zlewano ciecz klarowną znad utworzonego osadu, by poddać wirowaniu sam osad. W ten sposób unika się długiego czasu przechodzenia cieczy klarownej przez utworzony osad, jak ma to miejsce podczas filtracji wirowej. Taki sposób rozdziału realizowany jest w dekanterach wirowych o działaniu ciągłym. W wyniku odpowiednich oszacowań przyjęto, że można pominąć wpływ czasu rozpędzania i hamowania wirówki na głębokość odwodnienia osadu. Dane doświadczalne dla osadu zdekantowanego opracowywano w postaci funkcji Z analizy danych literaturowych i badań własnych wynika, że: 1. do opisu separacji fazowej zneutralizowanych zawiesin pogalwanicznych na drodze dekantacji wirowej dobrze nadaje się empiryczna funkcja (3), 2. przebadane zawiesiny pogalwaniczne pochodzące z dwu różnych źródeł charakteryzują się drobnym uziarnieniem i długim czasem krytycznym sedymentacji, co wskazuje na trudności separacji fazowej takich zawiesin, 3. dobre odwodnienie zawiesin pogalwanicznych wymaga dużych a/g i dla dekantacji wirowej (albo użycia wysokich ciśnień filtracji podczas filtracji ciśnieniowej). Stosowanie filtracji wirowej jest niewskazane ze względu na długi czas przejścia cieczy klarownej przez utworzony osad, 4. wśród sposobów, które mogą przyspieszyć rozdział fazowy, można wymienić: poddanie rozdziałowi zawiesiny stabilizowanej, charakteryzującej się większym uziarnieniem, niż zawiesiny świeżej, dodanie do zawiesiny flokulantów, sprzyjających powstawaniu aglomeratów, przy czym rodzaj i ilość flokulantu należy określić w odrębnych badaniach, poddaniu dekantacji wirowej zawiesiny zagęszczonej, np. na drodze filtracji dynamicznej zawiesiny świeżej, 5. głębokie odwodnienie zawiesin pogalwanicznych wiąże się z powstaniem mniejszej, niż podczas filtracji na prasach, ilości osadów oraz możliwością wykorzystania odzyskanego filtratu w procesie technologicznym.
The final moisture contents in cakes obtained in centrifugal decantation of neutralized post-galvanic suspensions originated from two different sources have been analysed in the paper. Those two suspensions are characterized by small granulation and long critical sedimentation time, which shows the difficulties of the phase separation of such suspensions. It has been stated that good dewatering required a high value of acceleration simplex and a long centrifugal time. Application of centrifugal filtration is not advisable because of the long time of clarified liquid coming through formed cake. Deep dewatering of post-galvanic suspensions is connected with creation of smaller amount of sediments than during filtration of presses. It also makes possible to use gained filtrate in the technological process.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2004, Tom 6; 159-169
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza wykorzystania rozpłodowego klaczy elitarnych czystej krwi arabskiej hodowli SK Michałów
The analysis of reproductive utilization of Purebred Arabian broodmares at Michalow Stud
Autorzy:
Chmiel, K.
Sobczuk, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197654.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Tematy:
Stadnina Koni Michalow
klacze elitarne
konie czystej krwi arabskiej
uzytkowanie rozplodowe
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio EE: Zootechnica; 2006, 24; 235-241
0239-4243
2083-7399
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio EE: Zootechnica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza wykorzystania rozpłodowego elitarnych klaczy czystej krwi arabskiej w SK Białka
The analysis of reproductive utilization of Purebred Arabian broodmares at Bialka Stud
Autorzy:
Chmiel, K.
Sobczuk, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197707.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Tematy:
klacze elitarne
konie czystej krwi arabskiej
uzytkowanie rozplodowe
Stadnina Koni Bialka
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio EE: Zootechnica; 2006, 24; 243-247
0239-4243
2083-7399
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio EE: Zootechnica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodowodowa i użytkowa analiza reproduktorów czystej krwi arabskiej kryjących w polskiej hodowli w latach 1990-2005
Pedigree and performace analysis of Purebred Arabian stallions used in Polish breeding in the years 1990-2005
Autorzy:
Sobczuk, D.
Chmiel, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197741.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie
Tematy:
ogiery
rodziny zenskie
linie meskie
analiza rodowodow
konie czystej krwi arabskiej
uzytkowanie rozplodowe
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio EE: Zootechnica; 2006, 24; 267-273
0239-4243
2083-7399
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio EE: Zootechnica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hydraulika i biofiltracja trietyloaminy na złożu modyfikowanym EKOSORB - 100
Hydraulics and biofiltration of triethylamine in the modified EKOSORB-100 Bed
Autorzy:
Chmiel, K.
Palica, M.
Waluś, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1826313.pdf
Data publikacji:
2000
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
opór przepływu
przepuszczalność złoża
modyfikowane złoża polimerowe
własności hydrauliczne złoża
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań oporów przepływu powietrza przez modyfikowane złoże supersorbentowe EKOSORB - 100 o różnym stopniu wstępnego nawilżenia oraz opis kinetyki biodegradacji trietyloaminy w postaci zależności szybkości biofiltracji i skuteczności procesu w funkcji obciążenia złoża. W opisie hydrauliki oparto się o pojęcie przepuszczalności złoża, zależność Leva'y i propozycję Windspergera ujmującą wspólnie współczynnik oporów przepływu i krętość porów. Na podstawie ostatniego ujęcia oszacowano zakres zmienności Re, średnicę ekwiwalentną i powierzchnię rozwiniętą EKOSORBU-100 w zależności od stopnia jego wstępnego nawilżenia. Porowatość złoża wyznaczano tzw. metodą próżniową w niezależnych badaniach. Wyniki badań hydrauliki porównano z rezultatami dla innych złóż opisanych w literaturze. Badania prowadzono w zakresie liniowej prędkości przepływu gazu liczonej na pusty przekrój kolumny w=0,04 0,081 m/s, a więc w zakresie stosowanym w praktyce przemysłowej dla biofiltrów. Złoże handlowe o nazwie EKOSORB-100 należy do grupy supersorbentów polimerowych charakteryzujących się dużą chłonnością wilgoci, które utrzymują tzw. wodę stałą. Wg informacji producenta, złoża takie stosuje się przede wszystkim w intensywnej produkcji roślinnej, w uprawie przyjaznej środowisku oraz w rekultywacji gleb. Supersorbenty użyte jako dodatek do podłoży naturalnych zwiększają radykalnie pojemność wodną gleby, a wynika to z faktu, że woda lejna, zwłaszcza dla gleb przepuszczalnych (piaszczystych), zmienia się w wodę zestaloną, która oddawana jest w miarę zapotrzebowania stopniowo do korzeni roślin. Szacuje się, że około 90% wody zatrzymanej przez supersorbent może być przekazana roślinom. Oddawanie wody roślinom powoduje kurczenie się złoża, dodawanie - ponowne jego pęcznienie, przy czym cykl można powtarzać dowolnie. Użycie EKOSORBU-100 zmniejsza częstotliwość podlewania i poprawia warunki wodne gleb. Wraz z podłożem do mieszanin handlowych zawierających supersorbenty polimerowe wprowadza się również składniki nawozowe, m.in. azot, potas i sód. Stąd EKOSORB-100 chętnie stosuje się do otoczkowania nasion, do uzdatniania i zwiększania efektywności nawozów odpadowych (w tym osadów ściekowych, szlamów, itp.) oraz do rekultywacji terenów zdegradowanych przez przemysł. Ekosorby są substancjami nietoksycznymi i po około 5 latach ulegają biodegradacji, przy czym produkty takiej biodegradacji nie stanowią zagrożenia dla środowiska naturalnego. Niekiedy supersorbenty, zawierające zestaloną wodę, wykorzystuje się do zagęszczania i zestalania (np. kosmetyków, wyrobów chemii gospodarczej, półpłynnych mas gruntu czy odpadów przemysłowych). Można je użyć do osuszania cieczy organicznych, osuszania gruntów i fundamentów budowlanych, wznoszenia tam awaryjnych w górnictwie, czy jako środek gaśniczy zabezpieczający hałdy węglowe przed samozapaleniem. Stabilność EKOSORBU jest praktycznie nieograniczona pod warunkiem przechowywania go w opakowaniach zabezpieczonych przed dostępem wilgoci. Zdolność wchłaniania wody zależy natomiast w istotny sposób od stopnia jej zasolenia - najwyższą uzyskuje się dla wody zdemineralizowanej. Ze wzrostem stężenia elektrolitów zdolność ta gwałtownie maleje. Własności złoża modyfikowanego EKOSORB-100 wskazują, że jest ono atrakcyjne w procesie biofiltracji trietyloaminy występującej w powietrzu w niewielkich stężeniach (do 100 mg/nm3). Dla stosowanych w praktyce przemysłowej liniowych prędkości przepływu gazów przez złoże w zakresie 0,04 0,081 m/s można wówczas oczekiwać pełnej degradacji aminy przy czasach kontaktu rzędu 5 10 s. Najwyższe uzyskane w badaniach szybkości biofiltracji wynosiły około 19,3 mg/m3 . s, a wynikają one ze stosowanych stężeń odorantu. Badania biofiltracyjne dotyczyły jednego stopnia nawilżenia złoża, równego 0,316 kgH2O/kg złoża handlowego. Do opisu oporów przepływu dobrze nadaje się prosta zależność (1). Zbliżone rezultaty uzyskuje się przy użyciu przepuszczalności średniej z poprawką. Zależność Windspergera daje różnice ( P)obl i ( P)zm na skraju przedziału zmienności w użytego w badaniach hydrauliki. Orientacyjne własności hydrauliczne złoża EKOSORB-100, zestawione w tabeli 2, wskazują na istotną zależność , B0 śr , de , a i od stopnia nawilżenia złóż oraz na fakt, że zakres Re w badaniach odpowiadał przepływowi przejściowemu.
The Author's own experimental results dealing with gas pressure drop in a modified supersorbent bed - EKOSORB 100 for different initial wetting are analysed in the paper. Moreover, the biodegradation kinetics of triethylamine in a form of the relationship of the biofiltration rate and process effectiveness as a function of the odour loading of the bed is described. Polymer beds are characteristic of high water retention, therefore enabling one to decrease the wetting frequency in the case of feeding a biofiltration column with insufficiently moisturised gases. Also basic parameters of the commercial EKOSORB bed are given. In description of the commercial and differently wetted beds, one employed a concept of permeability, Lava's relationship and Windsperger's proposal. The last one treats jointly the drag coefficient and the pore tortuosity, at the range of wetting equal to S= 0 1.265 kg H2O/kg commercial EKOSORB. On the basis of Windsperger's approach, the range of the Re number (for the linear gas flow rate: w=0.040 0.081 m/s), the equivalent diameter, specific interfacial area and bed permeability for different values of wetting were determined. It was stated that the increase of wetting resulted in the decrease of porosity and specific interfacial area, while the value of equivalent diameter was going up. Also the gas pressure drop was strongly increasing with a rise of the bed wetting. The hydraulics results were compared with the available literature data for various natural beds used in biofiltration. Specific pressure drop, , for the velocity w 0.06 m/s is equal to about 1250 m/s2 and is close to values obtained for wheaten straw or processed material in mushroom production, but lower than that often used in biofiltration vegetable soil. The wetting level of the commercial bed assumed in biofiltration of triethylamine (0.316 kg H2O/kg) resulted from a relatively low increase of the pressure drop in comparison with the commercial bed. The highest value of the biofiltration rate obtained during experiments was equal to about 19.3 mg/m3h and resulted from the odour concentration used. It was stated that in the tested range of inlet concentration (0.2 107 mg/m3), biodegradation kinetics corresponded to a linear part of the Michaelis-Menten low. A full biodegradation effectiveness of triethylamine was obtained in the inlet concentration range equal to about 2.5 107 mg/m3. For the lowest value of the inlet concentration used during experiments the effectiveness was slightly lower which was probably caused by "adjusting-in-processing" of the bed to particular odour. It was also proved that the exploitation of the EKOSORB-100 bed in a batch mode during dozen-or-so weeks did not cause the decrease of its biological activity. Therefore, it can be stated that the modified polymer EKOSORB-100 bed is eminently suitable for biofiltration of triethylamine.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2000, Tom 2; 125-164
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Hydraulika wybranych złóż biologicznie czynnych
Hydraulics of selected biologically active beds
Autorzy:
Palica, M.
Chmiel, K.
Waluś, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1826338.pdf
Data publikacji:
1999
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
opór przepływu
prędkość liniowa
proces biologicznego
rozkład związków organicznych
zanieczyszczenia
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki własnych badań oporów przepływu przez następujące złoża naturalne: torf kwaśny kora z drzew liściastych złoże poprodukcyjne z hodowli pieczarek słoma pszeniczna zręby drzewne ziemia kompostowa wrzos. Badania te prowadzono w zakresie liniowej prędkości gazu liczonej na pusty przekrój kolumny w 0.052 0.18 m/s. Kolumna o przekroju kołowym (F = 0.024 m2) wypełniona była złożem o wysokości H=0.43 0.46 m, spoczywającym na ruszcie zabezpieczonym siatką od dołu i warstwą gąbki poliuretanowej od góry, zaś przepływ gazu odbywał się od dołu do góry. Jako medium robocze używano powietrza o stabilizowanej temperaturze (t=30 C) i wilgotności względnej ( = 70%), regulowanych komputerowo. Wielkościami mierzonymi były objętościowe natężenie przepływu powietrza wilgotnego i spadek ciśnienia na złożu. Celem pracy było określenie funkcji P = f(w) w stosowanym w badaniach zakresie zmienności w i porównanie wyników z dostępnymi danymi. Złoża biologicznie czynne są coraz powszechniej używane w dezodoryzacji. Wynika to głównie z ich dostępności i relatywnie niskiej ceny, jak również z dobrej na ogół skuteczności dla wielu odorantów, m.in. węglowodorów alifatycznych, aromatycznych, związków zawierających tlen, alkoholi, eterów, aldehydów, ketonów, kwasów organicznych, estrów, fenoli, związków zawierających siarkę lub azot, związków heterocyklicznych, pochodnych nitrowych, chlorowcopochodnych i innych [1]. Bakterie heterotroficzne znajdujące się na takich złożach mają zdolność przyswajania szeregu zanieczyszczeń występujących w gazach. W największym uproszczeniu proces biologicznego rozkładu związków organicznych można opisać w postaci reakcji: zanieczyszczenia + O2 CO2 + H2O Szklarczyk ([2]) podaje (na podstawie obszernych studiów literaturowych) czynniki środowiskowe wpływające na aktywność bakterii biorących udział w procesie rozkładu zanieczyszczeń: dostępność pokarmu wilgotność złoża promieniowanie ciśnienie osmotyczne odczyn temperatura szkodliwe substancje chemiczne. O skali problemu świadczy przy tym, że w oparciu o oceny Branżowych Komisji EWG wysokość inwestycji w zakresie biologicznej ochrony powietrza w Europie Zachodniej przekroczyła w 1994 r. 1 mld DEM, a w r. 2000 nakłady te mają by 11-krotnie wyższe, co potwierdza potencjał rozwojowy metod biologicznych, służących do oczyszczania gazów. Pewne działania w tej dziedzinie zostały podjęte również w Polsce [3,4,5]. Z analizy tych danych wynika, że inne metody, które były dotąd chętnie stosowane (absorpcja, chemisorpcja, metoda Kurmeiera, dopalania, adsorpcja czy ozonowanie) obecnie używane są rzadziej, a wynika to ze względów ekonomicznych. Np. Kozłowska [6] podaje, że użycie biofiltrów jest kilkakrotnie tańsze, niż innych metod unieszkodliwiania zapachowego odorantów. Dlatego w OBR "BAROWENT" prowadzone są badania dotyczące wykorzystania złóż biologicznie czynnych do usuwania wybranych związków złowonnych. Złoża takie można określić jako porowate, podobnie jak złoża nieruchome reaktorów katalitycznych, kolumny wypełnione czy osady filtracyjne. Użycie takich złóż wymaga znajomości ich hydrauliki, czyli równań opisujących opory przepływu w funkcji liniowej prędkości gazu (zwykle liczonej na niewypełniony przekrój aparatu). Ze względu na różne własności złóż (porowatość, jednostkową powierzchnię rozwiniętą, kształt i wielkość cząstek tworzących złoże) można oczekiwać, że dla każdego z nich będzie obowiązywać indywidualne równanie na P. Dlatego konieczne są w tym przypadku badania hydrauliki i odpowiedni ich opis.
The own experimental results dealing with pressure drop have been discussed for the following beds of biological origin: acid peat, crumbled bark from deciduous trees, processed material in mushroom production, wheaten straw, tree chips, vegetable soil and heather. The biofilter bed formed the the main part in of the experimental set up. The air with stabilised temperature (30 C) and relative humidity ( =70%) flowed through the bed. A range of the linear superficial air velocity was equal to w=0.051 0.102 m/s, and corresponded to the velocities most frequently used in industrial devices. A simple approach of Leva as well as the one of Ergun and Carman in which a concept of permeability was introduced, have been employed in elaboration of experimental data. The both methods enabled one to avoid determination of the equivalent diameter de - essential while using the overall relationship and the Leva's, —avoronkov's, Brown'a et al., Brauer's, Kasatkin's, Ramm's, Serwinski's, Brötz's and Chilton and Colburn's equations. On the basis of the own experimental data, values of ? and ? from the given below Leva's equation (see Tab.9) have been calculated A very good agreement between the experimental and calculated data has been confirmed. In the case when a concept of permeability Bo was used, a little variation of the following function was discovered This variation bas been treated using the equation Values of Bo sr, a and b are gathered in a Tab.8, while pressure drop can be calculated as Compatibility between the experimental and calculated data while using the Leva's, Ergun's and Carman's equations (with Bo and Bo sr) are shown in Figs. 2 8. A compilation of for the beds tested is presented in Fig.9. It has been stated that the hydraulic characteristics for acid peat, crumbled bark from deciduous trees, processed material in mushroom production, wheaten straw and vegetable soil were very similar. On the other hand, tree chips manifested a slightly higher whereas the bed made of heather the lowest pressure drop. The relationships given enable one to predict the elementary pressure drop across beds for established velocity taken from the range w=0.051 0.102 m/s, and therefore to select appropriate compression of the air feeding device.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 1999, Tom 1; 85-121
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy krajobrazu w ofercie agroturystycznej gospodarstw w powiecie bialskim
The elements of landscape in an offer of agri-tourist farms in Biala Podlaska district
Autorzy:
Chmiel, K.
Kubinska, Z.
Golub, G.
Stachyra, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/85704.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Asocjacja Ekologii Krajobrazu
Tematy:
obszary wiejskie
krajobraz
oferty agroturystyczne
elementy krajobrazu
gospodarstwa agroturystyczne
powiat bialski
Źródło:
Problemy Ekologii Krajobrazu; 2012, 34
1899-3850
Pojawia się w:
Problemy Ekologii Krajobrazu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zalety i wady metody ozonowania w fazie gazowej
Advantages and disadvantages of the ozonization method in gaseous phase
Autorzy:
Waluś, J.
Tatoj, P.
Kaczyńska, T.
Palica, M.
Chmiel, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1826294.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
gazy odlotowe
odór powietrza
stężenie odarantu
ozonowanie
Opis:
Obecność odorantów w gazach odlotowych w szeregu technologii wiąże się z ich uciążliwością zapachową w otoczeniu. Dlatego podejmowane są badania różnych metod unieszkodliwiania zapachowego takich zanieczyszczeń. Na V Międzynarodowym Sympozjum "Zintegrowane systemy zapobiegania emisji zanieczyszczeń" (Międzyzdroje, kwiecień 1997) J. Kośmider przedstawiła koncepcję krajowej strategii ograniczenia odorowej uciążliwości powietrza oraz procedur licencyjnych i kontrolno - pomiarowych [1,2]. Jak dotąd w Polsce dopuszczalne stężenia większości odorantów nie zostały określone przepisami, choć lista związków emitowanych do powietrza atmosferycznego, a podlegających kontroli sukcesywnie się wydłuża. Wśród licznych metod oczyszczania gazów odlotowych zawierających tzw. odoranty, najbardziej w ostatnich latach rozwinęły się metody biologiczne, zwłaszcza biofiltracja, charakteryzująca się niskimi kosztami jednostkowymi [3,4], która jednak nie jest uniwersalna. Stosuje się ją wówczas, gdy gazy odlotowe zawierają określony związek, natomiast w wypadku mieszanin różnych związków niekiedy zawodzi. Dlatego alternatywą do biofiltracji może być wówczas ozonowanie w fazie gazowej. I. Pollo [5] stwierdza m.in., że ozon daje początek rozpadowi związków makromolekularnych na monomolekularne, utlenia związki organiczne i nieorganiczne (w tym cyjanki, siarczki, azotyny) i ma działanie bakteriobójcze. Ze względu na bardzo dobre własności utleniające stosuje się go do redukcji trujących i trudno utleniających się związków, np. pestycydów, związków chloro- i fosforoorganicznych, fenoli, amin, pochodnych ropy naftowej, usuwania par rtęci z powietrza, czy też w procesach dezodoryzacji. Używając jednak ozonu w procesach dezodoryzacyjnych należy sobie zdawać sprawę, że jest on czynnikiem toksycznym już przy niewielkich wyczuwalnych stężeniach. Poza bezpośrednim oddziaływaniem na systemy redoksowe i utlenianiem aminokwasów ozon powoduje uwalnianie z tkanek adrenaliny i jej pochodnych, a także histaminy, a skutki działania ozonu na organizmy żywe są porównywalne do skutków działania jonizującego. Wg [5] próg wyczuwalności ozonu zawiera się w granicach 4ź104 0,98 mg/m3, przy czym już dla koncentracji 0,4 mg/m3 obserwuje się u ludzi trudności koncentracji i bezsenność. Stąd wynika zasadnicze ograniczenie ozonowania w fazie gazowej, związane z usunięciem nieprzereagowanego ozonu z gazów po ich oczyszczeniu. Celem badań było określenie skuteczności ozonowania w funkcji stężenia ozonu, stężenia wybranych odorantów i czasu kontaktu. Przy wyborze odorantów kierowano się następującymi przesłankami: - w praktyce przemysłowej odoranty winny być spotykane przy stężeniach stanowiących o ich uciążliwości zapachowej - winny reprezentować związki różnego rodzaju - ich oznaczenie nie powinno nastręczać trudności - praca układu wytwarzającego i dozującego winna być stabilna, zaś ciśnienie cząstkowe par odorantów ma odpowiadać ciśnieniu wystarczającemu do uzyskania założonego stężenia odorantu. Ozonowanie zanieczyszczeń w fazie gazowej wiąże się jednak z pojawieniem szeregu problemów technicznych. Uzyskanie założonej skuteczności procesu dla określonego stężenia odorantu wymaga wystarczającego nadmiaru ozonu i odpowiedniego czasu kontaktu. Wzrost stosunku / Cod prowadzi wprawdzie do zwiększenia , ale w gazach poreakcyjnych pozostaje nieprzereagowany ozon, który trzeba neutralizować w dodatkowym węźle instalacji po reaktorze. Powoduje to zwiększenie kosztów całej instalacji dezodoryzującej. Zbyt mała ilość ozonu wiąże się z kolei z niską skutecznością procesu. Jak stwierdzono w badaniach, wzrostowi skuteczności sprzyja zwiększenie czasu kontaktu. Ponieważ stosowane czasy wynosiły kilkanaście- kilkadziesiąt sekund, uzyskanie takich czasów wymagałoby bardzo małych prędkości gazów w przewodach odlotowych, czyli dużych przekrojów kanałów w instalacjach przemysłowych. Jest to niewątpliwie poważny mankament metody ozonowania. Istotny też jest problem pojawienia się po reakcji nowych związków wymagających identyfikacji. Związki takie, choć występujące w znacząco mniejszych ilościach, niż usuwany odorant, mogą być bardziej toksyczne, niż odoranty poddane ozonowaniu. Dlatego użycie metody ozonowania dla określonej mieszaniny gazów musiałoby być poprzedzone szczegółowymi badaniami dotyczącymi zarówno uzyskiwanych skuteczności, jak i charakteru powstających zanieczyszczeń wtórnych. Jednym ze sposobów uniknięcia zasygnalizowanych trudności jest znacznie bardziej efektywne ozonowanie w fazie ciekłej, co jednak wiąże się ze wzrostem ogólnych kosztów procesu oczyszczania gazów z odorantów, zwłaszcza że występująca ich uciążliwość zapachowa pojawia się już przy niskich stężeniach. Należy wreszcie zaznaczyć, że węzeł destrukcji ozonu resztkowego bazujący na rozkładzie termicznym może decydować o ekonomice całej instalacji. Dlatego ogólna konkluzja z przeprowadzonych badań sprowadza się do stwierdzenia, że choć ozonowanie w fazie gazowej prowadzi do znaczącej redukcji zanieczyszczeń, to nadaje się do aplikacji tylko w specyficznych warunkach i należy je stosować bardzo rozważnie.
The own ozonization method in gaseous phase for such substances as lavender, clove and rose oils, triethylamine, ethyl and isoamyl alcohols, ethyl acetate and toluene have been discussed. Mass concentrations of odour-generating agents and ozone, as well as the contact time in the flow reactor have been selected as independent variables. On the other hand, the process efficiency in the range where the ozonization is not fully effective has been taken as a dependent variable. The determination of oils has been carried out using the olfactomertic method, whereas the rest of odour-generating agents - by the chromatographic one. It has been proved that the high process efficiency requires the high ozone overdose and the long contact time, what indicates that the ozonization method is recommended when other gas cleaning methods are not effective. The method described usually requires an additional process line for the neutralization of residual ozone. The data obtained enable one to predict ozonization conditions, the process efficiency for the odour-generating agents tested as well as to evaluate advantages and disadvantages of the method. A main advantage of the ozonization in gaseous phase is possibility of its usage for various ill-odoriferous substances. However, such gas cleaning method manifests a number of disadvantages, e.g. the high ozone excess and long contact time necessary for obtaining the established efficiency. Typically, non-reacted ozone should be neutralized in the separate process line just after the reactor, thus increasing costs. A serious disadvantage of the method is the generation of new compounds, which require identification. Although appearing in significantly lower quantities than odour-generating substance, such compounds can be more toxic. Therefore, use of the ozonization method should be proceeded by detailed investigations dealing with both the process efficiency and the character of secondary contaminants. In summing up, one may conclude that the ozonization method in gaseous phase can be employed only in specific conditions.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2001, Tom 3; 33-52
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Scalable PP-1 block cipher
Autorzy:
Bucholc, K.
Chmiel, K.
Grocholewska-Czuryło, A.
Idzikowska, E.
Janicka-Lipska, I.
Stokłosa, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/907705.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
resistance against cryptanalysis
symmetric cipher
scalable cipher
S-box construction
error detection
szyfrowanie symetryczne
szyfrowanie skalowalne
kryptoanaliza
wykrywanie błędu
Opis:
A totally involutional, highly scalable PP-1 cipher is proposed, evaluated and discussed. Having very low memory requirements and using only simple and fast arithmetic operations, the cipher is aimed at platforms with limited resources, e.g., smartcards. At the core of the cipher's processing is a carefully designed S-box. The paper discusses in detail all aspects of PP-1 cipher design including S-box construction, permutation and round key scheduling. The quality of the PP-1 cipher is also evaluated with respect to linear cryptanalysis and other attacks. PP-1's concurrent error detection is also discussed. Some processing speed test results are given and compared with those of other ciphers.
Źródło:
International Journal of Applied Mathematics and Computer Science; 2010, 20, 2; 401-411
1641-876X
2083-8492
Pojawia się w:
International Journal of Applied Mathematics and Computer Science
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Statyka biofiltracji wybranych układów lotnych związków organicznych i złóż naturalnych
Biofiltration statics of selected Volatile organic compounds on natural beds
Autorzy:
Chmiel-Kurowska, K.
Gawlik, A.
Palica, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1819699.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
układy lotne
związki organiczne
złoża naturalne
volatile systems
organic compounds
natural deposits
Opis:
Biofiltracja wyróżnia się wśród metod oczyszczania gazów z lotnych związków organicznych, występujących przy relatywnie niskich stężeniach (VOC's), bezodpadowością i niskimi kosztami jednostkowymi procesu ([1, 2]). Stąd od lat 80-tych XX wieku obserwuje się coraz większy obszar jej zastosowania i bardziej precyzyjny opis. Pierwszą propozycję modelu matematycznego biofiltracji podali w r. 1983 Ottengraf i van den Oever [3]. Przyjęli oni pełne pokrycie złoża biofilmem i bioreakcję 1-go lub 0-go rzędu, zależnie od wartości stężenia składnika czynnego w gazie. W uproszczeniu, przy rozwiniętej florze mikroorganizmów i niedomiarze takiego składnika (pożywienia dla flory), reakcja biofiltracji jest pierwszego rzędu. Natomaist przy dużym nadmiarze i takiej samej florze reakcja jest zerowego rzędu (czyli większy lub mniejszy nadmiar składnika czynnego nie wpływa wówczas na szybkość bioreakcji). Skuteczność biofiltracji zależy wtedy od warunków hydrodynamicznych przepływu gazu, warunków dyfuzyjnych, reakcyjnych, charakterystyki złoża i podatności zanieczyszczenia na biofiltrację (czyli od stosunku stężenia w fazie gazowej do stężenia równowagowego w fazie ciekłej [4]). Kolejne rozwijane modele zakładały niepełne pokrycie nośnika biofilmem i adsorpcję zanieczyszczenia na tych fragmentach wypełnienia, które nie były pokryte filmem ([5]). W [3]÷[5] przyjęto przepływ tłokowy gazów przez złoże biofiltracyjne. Hodge i Devinny [6] nałożyli z kolei na przepływ tłokowy dyspersję wzdłużną [6], Deshusses, Hamer i Dunn ([7, 8]) stwierdzili, że przy dużym nadmiarze tlenu w gazach poddanych biofiltracji można zaniechać adsorpcję zanieczyszczeń i uwzględnić jedynie wnikanie masy odorantu do biofilmu. Zwarty opis takiego modelu, w którym ponadto uwzględniono zmianę współczynnika wnikania masy z gazu do biofilmu w czasie podali Kawalec- Pietrenko i Świsłowski [9]. Wreszcie w [10] podano modyfikację równania Monoda na człon reakcyjny bilansu masy przyjmując w nim reakcję n-tego rzędu. W pracy tej stwierdzono, że rozbudowane modele, ze względu na dużą liczbę występujących parametrów (określanych doświadczalnie), mają ograniczone znaczenie, natomiast proste modele, choć są najczęściej mniej dokładne, są bardziej zrozumiałe i wystarczające do opisu procesu.
In the work the biofiltration research results of the selected systems were analysed: methyl ethyl ketone (MEK) natural peat bed, methyl ethyl ketone (MEK) fractionated pine tree bark, butanol fractionated pine tree bark, butanol partly deacidified peat, triethylamine partly deacidified peat, triethylamine wooden pieces, triethylamine compost bed. Biofiltration tests were carried out at 8-hour cycles for stabilized work, after 4 to 8 weeks of exploitation in a column 0.175 m in inner diameter and active bed heights of 0.45 and 0.225 m. A range of contaminant concentration was 1-100 mg/m3 while gas flow rates ? 2-10 m3/hr. Concentrations in the inlet and outlet of the column were determined chromatographically, gas entering the column was wetted to 80%, and it had temperature of about 20°C. On basis of experimental data, gas spatial residence time in the column, pollutants' loading of the bed, process efficiency, biodegradation rate and reaction constants under assumption of first and zero reaction order were calculated, according to Ottengraf and van den Oever's proposal. It was stated that the model quite well described a course of biofiltration. The values of pollutants' concentrations for which a change of biofiltration kinetics in tested systems were determined. It was proved that the transition from first order to zero order kinetics decided about a proper selection of the bed for specific organic contaminant. Analyzed data indicated that all pollutants were removed from gases,however different systems were characterized by different concentrations for which process kinetics changed. The highest value was found for MEK ?fractionated pine tree bark system (over 100 mg/m3), the lowest triethylamine ? wooden pieces and triethylamine ? compost bed systems (below 3 mg/m3). Nevertheless these values should be treated as some kind of approximation. Although the data obtained are not sufficient for biofiltration modelling, they provide information about course of the process and first of all indicate that the simple Ottengraf and van den Oever model can be used in process description.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2010, Tom 12; 649-662
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 47

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies