Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Birecki, Piotr" wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-10 z 10
    Tytuł:
    Sztuka jako narzędzie konfesjonalizacji ewangelickiej w Prusach Królewskich i Książęcych
    Art as a tool for evangelical confessionalization in Royal and Ducal Prussia
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22879638.pdf
    Data publikacji:
    2023-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    Prusy Królewskie
    Prusy Książęce
    protestantyzm
    konfesjonalizacja
    sztuka protestancka
    Royal Prussia
    Ducal Prussia
    Protestantism
    confessionalization
    Protestant art
    Opis:
    Artykuł mówi o miejscu sztuki w procesie konfesjonalizacji, który miał miejsce w obszarze luteranizmu i kalwinizmu w Prusach Królewskich i w Prusach Książęcych. W chwili wprowadzania reform przez Marcina Lutra druk stał się najważniejszym medium rozprzestrzeniania się idei reformatora. W ten sposób obraz został zepchnięty do drugoplanowej roli, a jego istnienie we wnętrzu kościelnym zostało potraktowane w kategoriach adiafory. Kalwinizm odrzucił tworzenie i zawieszanie w nim jakichkolwiek obrazów z postaciowym Bogiem, a luteranizm zaakceptował ich istnienie w formie narzędzia dydaktycznego (szczególnie odziedziczonych ołtarzy średniowiecznych) oraz elementu pomocnego w wizualizacji konfesyjnej odrębności ewangelików od katolików. W tekście zaprezentowane zostały przykłady użycia obrazów o tematyce religijnej czy portretów Lutra do wyznaczenia takiej odrębności.
    The article discusses the place of art in the confessionalisation process that took place in the area of Lutheranism and Calvinism in Royal Prussia and Ducal Prussia. At the time of Martin Luther’s introduction of the reforms, print became the most important medium for the spread of the reformer’s ideas. Thus, the image was relegated to a secondary role and its existence in the church interior was treated in terms of adiaphora. Calvinism rejected the creation and hanging of any images with a figure God in them and Lutheranism accepted their existence as a didactic tool (especially as to inherited medieval altars) and an element to help visualise the confessional distinctiveness of Evangelicals in relation to Catholics. The text presents examples of the use of religious paintings or portraits of Luther to delineate such distinctiveness.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2023, 24; 31-42
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sztuka Albrechta Dürera i Cranachów na artystycznym dworze Albrechta Hohenzollerna w stołecznym Królewcu
    Albrecht Dürer’s and Cranach’s art at the artistic court of Albrecht Hohenzollern in the capital Königsberg
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2154369.pdf
    Data publikacji:
    2022-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    Prusy Królewskie
    Prusy Książęce
    XVI wiek
    sztuka nowożytna
    Dürer
    Cranach
    Albrecht Hohenzollern
    Królewiec
    Royal Prussia
    Ducal Prussia
    XVI Century
    early modern art
    Königsberg
    Opis:
    Artykuł prezentuje wpływy sztuki Albrechta Dürera i warsztatu Cranachów na sztukę Prus Książęcych oraz szczególnie na ich udział w tworzeniu artystycznego oblicza dworu Albrechta Hohenzollerna. Początkowo autor omawia przykłady oddziaływania grafik Martina Schongauera oraz Albrechta Dürera na malarstwo w Prusach Królewskich w okresie przedreformacyjnym. Przywołano tu przykłady z Fromborka i Elbląga oraz jeden z Prus Książęcych, czyli z kościoła w Rychnowie. Następnie przedstawiono kolejne przykłady obecności dzieł sztuki obydwu artystów na dworze Albrechta Hohenzollerna, oddziaływania Wittenbergi i Norymbergi na tworzony przez księcia nowożytny dwór w Królewcu. Tu przedstawiono zarówno działania w zakresie kształcenia miejscowych artystów, jak i pracy wielu wykwalifikowanych rzemieślników na rzecz Albrechta. Wszystkie te działania, jak wykazano, pozwoliły stworzyć bogaty w dzieła sztuki nowożytny dwór renesansowego władcy.
    This article presents the influence of Albrecht Dürer’s art and the Cranach’s workshop on the art of Ducal Prussia and particularly on their participation in the creation of objects of art on the court of Albrecht Hohenzollern. Initially, the author discusses the impact of Martin Schongauer’s and Albrecht Dürer’s graphic art on the paintings in the Royal Prussia during before Reformation. The two examples comes from Frombork and Elbląg (Royal Prussia) and one of one from the church in Rychnowo (Ducal Prussia). Next the paper shows other examples of the presence of works of art by both artists at the court of Albrecht Hohenzollern, the influence of Wittenberg and Nuremberg on the early modern royal court created by Prince Albrecht. The paper presents the artistic education of local artists and objects of art made by many skilled craftsmen for Albrecht. All these activities, as shown, have created a modern manor house/court of renaissance ruler.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2022, 23; 55-68
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prusy Królewskie i Książęce. Dwa światy sztuki luterańskiej
    Royal and Ducal Prussia. Two worlds of Lutheran art
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2144357.pdf
    Data publikacji:
    2021-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    reformacja
    Prusy Książęce
    Prusy Królewskie
    sztuka luterańska
    architektura
    wyposażenie wnętrz kościelnych
    reformation
    Ducal Prussia
    Royal Prussia
    Lutheran art
    architecture
    church interior furnishings
    Opis:
    Artykuł prezentuje wspólne korzenie sztuki protestanckiej w obu częściach Prus, szkicując proces przejmowania substancji materialnej Kościoła rzymskiego przez parafie katolickie przekształcane w parafie ewangelickie a następnie budowy nowych budynków kościelnych. Proces ten odbywał się w Prusach Królewskich pod kontrolą mieszczaństwa a w Prusach Książęcych pod kontrolą szlachty. Dominujące w pierwszych z wymienionych tu części Prus mieszczaństwo decydowało także o wyposażeniu kościołów miejskich i leżących w domenach oraz dbało o status quo luteranizmu i kalwinizmu, szczególnie podczas zdecydowanych działań kontrreformacyjnych szlachty polskiej. Jednocześnie mieszczaństwo i duchowieństwo protestanckie miało intelektualny wpływ na ikonografię sztuki obrazowej we wnętrzach kościelnych i świeckich. W drugiej części Prus przejęcie władzy nad strukturami kościelnymi przez dwór zluteranizowanego władcy Albrechta Hohenzollerna oraz przez szlachtę wykluczyły konflikty o kościoły z hierarchią katolicką. Jednocześnie pozwoliły na bezpośrednią kontrolę nad parafiami i kościołami, czyniąc z wnętrz kościelnych niemal prywatne rodzinne panteony. Wpływ szlachty ograniczył wpływ mieszczaństwa i duchowieństwa na sztukę obrazową, której przekaz we wnętrzach kościołów wiejskich został niemal ograniczony do treści dydaktycznych. Mimo dominacji treści katechetycznych w obydwu częściach Prus pojawiły się także dekoracje malarskie, emblematyczne, związane z pobożnością pietystyczną.
    The article presents the common roots of Protestant art in both parts of Prussia, sketching the process of taking over the material substance of the Roman Church by Catholic parishes transformed into Protestant parishes and then building new church buildings. This process took place in Royal Prussia under the control of the townspeople and in Ducal Prussia under the control of the nobility. The citizens, dominating in the part of Prussia mentioned the first of here, was also decisive in furnishing urban and domain churches, and it cared for the status quo of Lutheranism and Calvinism, especially during the decisive activities of the Counter--Reformation Polish nobility. At the same time, the townspeople and Protestant clergy had an intellectual influence on the iconography of the art in ecclesiastical and secular interiors. In the second part of Prussia, the seizure of power over church structures by the court of the Lutheranized prince Albrecht Hohenzollern and the nobility ruled out conflicts over churches with the Catholic hierarchy. At the same time, they allowed for direct control over parishes and churches, making the church interiors almost private family pantheons. The influence of the gentry limited the influence of the townspeople and the clergy on pictorial art, the message of which in the interiors of rural churches was almost limited to didactic content. In spite of the domination of catechetical content in both parts of Prussia, painting and emblematic decorations related to piety have also appeared.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2021, 22; 33-44
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wnętrze kościoła ewangelickiego jako wyraz konserwatyzmu społecznego szlachty Prus Książęcych
    The interiors of a Protestant church as a sign of social conservativeness of the nobility in the Duchy of Prussia
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1365632.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Prusy Książęce
    Albrecht Hohenzollern
    protestantyzm
    sztuka luterańska
    szlachta pruska
    Duchy of Prussia
    Albert Hohenzollern
    Protestantism
    Lutheran art
    Prussian nobility
    Opis:
    This paper sketches the reformative changes in the Duchy of Prussia initiated by Albert Hohenzollern and presents the role of a painting – a work of art which is to reinforce the Christianisation of the Prussians and teach the basic rules of faith that as highlighted by the Lutheran theology. First, the author presents the process of blanking the iconoclastic movements by the Duchy authorities while defining the role of paintings in the new Church as well as the evolution triggered by Martin Luther aiming at eliminating the painting as a medium between God and man. The paintings were important elements of the church’s interior until the second half of 18th century in the leading artistic centre of Königsberg and its artists.Building a Lutheran state in the Duchy of Prussia was tied with a change in the elites, departure of the Teutonic knights and the reliance of the prince on the new aristocracy incoming to Prussia. Despite the reshuffle within the elites, the social structures of the Duchy became even stiffer as the feudal system was retained. Königsberg remained the decision centre and the prince was still largely influencing the appointments to church positions and all initiatives of the collators, such as building family chapels, buing new equipment or arranging renovations. The nobility used art as a means of self-presentation, commemorating their own families, which led to a manner of privatisation of the interior of countryside churches with the epitaphs, tombstones and heraldic elements on altars, galleries, organs and confessionals.The iconography of liturgical representations was immune to new waves within Lutheranism, such as pietism, which suggested new forms of presentation in paintings but lost with the traditional, didactic iconography of the altars, galleries, baptismal fonts and pulpits. Until the end of the modern period, the interior of a Lutheran church in the Duchy of Prussia did not undergo significant changes and focused on both preserving the glory of the collator’s family and illustrating rudimentary truths of the Lutheran confession.
    Artykuł szkicuje zmiany reformacyjne w Prusach Książęcych zainicjowane przez Albrechta Hohenzollerna oraz przedstawia rolę obrazu – dzieła, którego rolą jest wsparcie procesu chrystianizacji Prusów oraz nauczania podstawowych prawd wiary uwypuklonych przez teologię luterańską. Autor przedstawia najpierw wygaszenie ruchów ikonoklastycznych przez władze księstwa w czasie definiowania roli obrazu w nowym Kościele oraz podjętą przez Marcina Lutra ewolucyjną drogę eliminacji obrazu jako medium pomiędzy Bogiem a człowiekiem. Obraz pozostał aż do II połowy XVIII wieku istotnym elementem wyposażenia kościoła tworzonym w wiodącym ośrodku artystycznym jakim był Królewiec i pracujący w nim artyści.Budowa luterańskiego państwa w Prusach Książęcych wiązała się z wymianą elit władzy, odejściem zakonników krzyżackich i oparciem się księcia o nową, napływającą do Prus arystokrację. Mimo wymiany elit nastąpiło skostnienie struktur społecznych w Prusach, bowiem zachowano feudalną strukturę władzy. Ośrodkiem decyzyjnym pozostał Królewiec, a książę ciągle miał decydujący wpływ na obsadę stanowisk duchownych oraz na wszelkie inicjatywy kolatorów związane z budową kaplic rodowych, nowego wyposażenia czy przeprowadzanych remontów. Szlachta wykorzystywała sztukę jako narzędzie do autoprezentacji, komemoracji własne-go rodu oraz niejako sprywatyzowała wnętrze wiejskiego kościoła parafialnego wprowadzając epitafia, płyty nagrobne oraz elementy heraldyczne na ołtarze, empory, organy i konfesjonały.Ikonografia przedstawień liturgicznych pozostała odporna na nowe ruchy wewnątrz luteranizmu, takie jak pietyzm, który proponował nowe przedstawienia malarskie, ale przegrał z tradycyjną, dydaktyczną ikonografią ołtarzy, empor, chrzcielnic i ambon. Wnętrze kościoła luterańskiego w Prusach do końca epoki nowożytnej nie uległo zasadniczym zmianom i skon-centrowało się zarówno na utrwalaniu chwały rodowej kolatora jak i ilustrowaniu rudymentarnych prawd konfesji luterańskiej.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 312, 2; 248-270
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konflikty o kościoły pomiędzy katolikami a protestantami w Prusach Królewskich i Książęcych w I połowie XVII wieku
    The conflicts about churches between Catholics and Protestants in the Royal and Ducal Prussia in the first half of the 17th century
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2147338.pdf
    Data publikacji:
    2020-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    Prusy Królewskie
    Prusy Książęce
    XVII wiek
    potop szwedzki
    Tatarzy
    protestantyzm
    katolicyzm
    kontrreformacja
    Royal Prussia
    Ducal Prussia
    XVII Century
    Swedisch deluge
    Tatars
    Protestantism
    Catholicism
    Counter-reformation
    Opis:
    Artykuł niniejszy opowiada o świątyniach katolickich i kościołach ewangelickich, o które toczyły spory w XVII wieku podczas wojen szwedzkich. Władcy Szwecji Gustaw II Adolf oraz Karol X Gustaw prowadząc walki z Rzeczpospolitą w czasie I i II wojny polsko- -szwedzkiej zwanych potocznie wojną o ujście Wisły i potopem doprowadzili do wzmocnienia konfliktu religijnego pomiędzy protestantami a katolikami. Jego skutkiem w Prusach Królewskich było, w zależności od wsparcia władzy, nie tylko wzajemne niszczenie czy odbieranie sobie budynków kościelnych ale również liczne rabunki i wywóz kościelnych dóbr kultury i wyposażenia liturgicznego do Skandynawii. W artykule autor omawia losy poszczególnych budynków, pracujących w nich pastorów oraz podaje przykłady strat. Ponieważ dopiero podczas potopu wojna polsko-szwedzka dotarła do Prus Książęcych w drugiej części artykułu omówione zostały działania wojsk polsko-litewsko-tatarskich, które chcąc zmusić do zerwania sojuszu Wielkiego Elektora Fryderyka Wilhelma I z Karolem X Gustawem zniszczyły dziesiątki kościołów ewangelickich, spaliły wiele miast i miasteczek przyczyniając się do śmierci tysięcy ludzi. Na koniec wspomniano o pomnikach grobowych, upamiętniających biorących w wojnach żołnierzy. Konsekwencją wydarzeń I połowy XVII wieku było ostateczne zachwianie równowagi konfesyjnej i narastający, coraz bardziej wrogi stosunek do polskiego protestantyzmu.
    This article presents the history of Catholic and Lutheran churches during Swedish wars in the south part of Baltic sea the 17th Century. The Swedish rulers Gustav II Adolf and Carl X Gustav when they were fighting with Polish Republic during the first and second Swedish-Polish wars (commonly called the war at the mouth of the Vistula river and Swedish deluge) led to the strengthening of the religious conflict between Protestants and Catholics. The result in the Royal Prussia was, depending on the support of the authorities’ power, not only destruction or the mutual receipt of church buildings but also numerous robberies and exports of church cultural goods and liturgical equipment to Scandinavia. In this article the author discusses the fate of the individual buildings, their pastors and gives examples of church war losses. In the second part of the article the author presents the war expedition of the Polish-Lithuanian-Tatar troops to Ducal Prussia to break the alliance of Frederic William, Elector of Brandenburg with Charles X Gustav of Sveden. The soldiers destroyed dozens of Lutheran churches, burned down many cities and towns, and contributed to the death of thousands of people. Finally, the author mentioned grave monuments commemorating soldiers taking part in the both wars. The result of those events in the mid-17th century was the final imbalance of confessional balance and the growing, increasingly hostile attitude toward Polish Protestantim.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2020, 21; 9-26
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Architektura protestancka trzech miast Królewca (Stare Miasto, Knipawa i Lipnik) w okresie nowożytnym
    The protestant architecture of three cities of Königsberg (Old Town, Knipau, Löbenicht) in early modern era
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2147889.pdf
    Data publikacji:
    2019-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    sztuka protestancka
    Królewiec
    kościoły luterańskie
    architektura protestancka w Prusach Książęcych
    kalwinizm
    Protestant art
    Königsberg
    Lutheran churches
    protestant architecture in Ducal Prussia
    calvinism
    Opis:
    Artykuł prezentuje wspólne korzenie sztuki protestanckiej w obu częściach Prus, szkicując proces przejmowania substancji materialnej Kościoła rzymskiego przez parafie katolickie przekształcane w parafie ewangelickie a następnie budowy nowych budynków kościelnych. Proces ten odbywał się w Prusach Królewskich pod kontrolą mieszczaństwa a w Prusach Książęcych pod kontrolą szlachty. Dominujące w pierwszych z wymienionych tu części Prus mieszczaństwo decydowało także o wyposażeniu kościołów miejskich i leżących w domenach oraz dbało o status quo luteranizmu i kalwinizmu, szczególnie podczas zdecydowanych działań kontrreformacyjnych szlachty polskiej. Jednocześnie mieszczaństwo i duchowieństwo protestanckie miało intelektualny wpływ na ikonografię sztuki obrazowej we wnętrzach kościelnych i świeckich. W drugiej części Prus przejęcie władzy nad strukturami kościelnymi przez dwór zluteranizowanego władcy Albrechta Hohenzollerna oraz przez szlachtę wykluczyły konflikty o kościoły z hierarchią katolicką. Jednocześnie pozwoliły na bezpośrednią kontrolę nad parafiami i kościołami, czyniąc z wnętrz kościelnych niemal prywatne rodzinne panteony. Wpływ szlachty ograniczył wpływ mieszczaństwa i duchowieństwa na sztukę obrazową, której przekaz we wnętrzach kościołów wiejskich został niemal ograniczony do treści dydaktycznych. Mimo dominacji treści katechetycznych w obydwu częściach Prus pojawiły się także dekoracje malarskie, emblematyczne, związane z pobożnością pietystyczną.
    The article discusses architecture and furnishing of the protestant churches in Królewiec/Königsberg. At the beginning, it introduces terms connected with Reformation and, later, the article familiarizes the reader with the creation of the new approach towards art in church’s interiors. At first, the attitude towards visual arts being present in the places of worship could be characterized with adjectives „prejudiced” and (rarely) „hostile”. The attitude changed abruptly when visual arts became didactic and served that purpose throughout the entire early modern period. Local medieval architecture, which still was used by Lutheran parish as the place of spiritual and parochial life, was also accepted. Furthermore, Königsberg Cathedral became the most important necropolis in Ducal Prussia. The longevity of Gothic architecture forms in Royal Prussia caused future churches in Königsberg to be heavily inspired and borrow from it, and, at the same time, allowed these churches to engage in a dialogue with German countries of Reich. For example, the castle chapel was inspired by castle chapels in Szczecin and Stuttgart. In the seventeenth century, Prussian elites came along with Calvinism and, only after that, in Königsberg and other towns around it many churches inspired by Calvinist Netherlands and (in the eighteenth century) Calvinist church in Charenton (France) were created. However, it did not have much of an impact on churcharchitecture in general – throughout the whole early modern period it remained faithful to the Gothic architecture tradition.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2019, 20; 31-48
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bramy triumfalne na powitanie wojsk polskich w Toruniu w 1920 roku jako preludium zmian ikonosfery miasta w okresie międzywojennym
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529384.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    Pomorze
    Prusy
    architektura okazjonalna
    II Rzeczypospolita
    wyzwolenie Torunia 1920
    Pommern
    Preußen
    Gelegenheitsarchitektur
    Zweite polnische Republik
    Befreiung Thorns 1920
    Pomerania
    Prussia
    occasional architecture
    Second Polish Republic
    liberation of Toruń 1920
    Opis:
    Artykuł prezentuje przygotowania do przywitania wojsk polskich w Toruniu wkraczających do miasta w styczniu 1920 roku. Autor koncentruje się na obrazie toruńskich malarzy Brunona i Feliksa Gęstwickich, którzy namalowali obraz przedstawiający powitanie wojsk tzw. Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera przez burmistrza Otto Steinborna. Przedstawiono na nim jedną z bram triumfalnych, która była elementem wystroju miasta przygotowanego na powitanie polskich żołnierzy. Kilka takich bram stanęło na trasie ich przemarszu z dworca miejskiego na Rynek Staromiejski. Artykuł omawia okoliczności i czas ich powstania oraz przypomina osoby zaangażowane w przygotowanie dekoracji okazjonalnej oraz wystroju kamienic na trasie przemarszu armii. W drugiej części artykułu omówione zostały zmiany, jakie poczyniono w międzywojennym Toruniu likwidując w przestrzeni publicznej pomniki związane z niemieckim zaborcą oraz z wprowadzeniem do ikonosfery miasta symboli polskiej państwowości. Autor przytacza przykłady likwidowanych w Toruniu i nowo wznoszonych pomników.
    Der Artikel zeigt die Vorbereitungen auf die Begrüßung der polnischen Truppen, die im  Januar 1920 in die Stadt einrückten. Der Autor konzentriert sich auf ein Bild der Thorner Maler Brunon und Feliks Gęstwicki, die ein Bild malten, das die Begrüßung  der Truppen der sog. Blauen Armee von General Josef Haller durch den Bürgermeister Otto Steinborn darstellt. Darauf ist einer der Triumphbögen zu sehen, der ein Element des Schmucks der Stadt war, die sich auf die Begrüßung der polnischen Soldaten vorbereitet hatte. Mehrere solcher Bögen standen auf ihrem Durchzugsweg vom städtischen Bahnhof zum Altstadtmarkt. Der Artikel behandelt die Umstände und Zeit ihrer Entstehung und erinnert an die Personen, die bei der Vorbereitung der Gelegenheitsdekoration und bei der Ausschmückung der Häuser am Durchzugsweg der Armee beteiligt waren. Im zweiten Teil des Artikels geht es um die Veränderungen, die im Thorn der Zwischenkriegszeit vorgenommen wurden, als man Denkmäler, die mit der deutschen Teilungsmacht in Verbindung standen, aus dem öffentlichen Raum entfernte und Symbole der polnischen Staatlichkeit in die Ikonosphäre der Stadt einführte. Der Autor gibt Beispiele für Denkmäler, die in Thorn entfernt oder neu errichtet wurden.
    The article presents preparations to welcome Polish troops  entering the city of Toruń in January 1920. The author focuses on the picture of Toruń’s  painters Bruno and Feliks Gęstwicki, who painted a picture showing the welcome of the so-called Blue Army of General Józef Haller by Mayor Otto Steinborn. It depicted one of the triumphal gates that was part of the decor of the city prepared to welcome Polish soldiers. Several such gates stood on the route of the soldiers’ march from the city station to the Old Town Square. The article discusses the circumstances and time of their creation and recollects people involved in the preparation of occasional decorations and interior design of burgher houses along the army's route. The second part of the article discusses the changes introduced  in the interwar Toruń, which consisted in   liquidating monuments related to the German partition and the introduction of symbols of the Polish state into the city's iconosphere. The author gives examples of both liquidated and newly erected monuments in Toruń.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2019, 46
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dekoracja malarska kościoła w Rodowie jako przykład nowych źródeł ikonografii sztuki luterańskiej w Prusach Książęcych
    The painted decoration of the Church in Rodowo as an example of new sources of iconographz of protestant art in Ducal Prussia
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2147838.pdf
    Data publikacji:
    2018-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    reformacja
    sztuka protestancka
    Prusy Książęce
    emblemy
    Ludwik XIV
    Claude Perrault
    Charles Le Brun
    pietyzm
    Reformation
    Protestant art
    Ducal Prussia
    emblems
    Louis XIV
    Pietism
    Opis:
    Artykuł przedstawia artystyczny program dekoracji malarskich w XVIII-wiecznym kościele w Rodowie jako przykład nowych źródeł ikonograficznych sztuki protestanckiej w Prusach Książęcych. W tekście zaprezentowane zostały dzieje wsi, rodziny właścicieli i kolatorów kościoła oraz historia kościoła w Rodowie. Artykuł prezentuje dekoracje emblematyczne ławek oparte na projektach tapiserii oraz omawia cztery owalne malowidła znajdujące się w zachodniej części kościoła. Autor sugeruje, że są one przykładem wpływów pietyzmu na sztukę protestancką w Prusach Książęcych. Zidentyfikowane w Rodowie emblemy oparte są o dzieła Quatre elemens i Quatre saisons rytowane przez Sébastien Le Clerc. Nieznany malarz do wykonania dekoracji w Rodowie użył pierwszych niemieckich wydań dzieł, które ukazały się w Augsburgu w 1687 i 1690 roku u Jacoba Koppmayera dla Johanna Ulricha Kraussa. Dekoracje kościoła w Rodowie są idealizującym obrazem porządku społecznego w Prusach Książęcych? Unikalny zespół malowideł można traktować jako wizualizację relacji pomiędzy duchowieństwem, wieśniakami oraz przede wszystkim luterańskim właścicielem wsi. W Prusach Książęcych, tylko w Rodowie lokalna arystokracja stworzyła tak silny przekaz społeczny. Malowidła emblematyczne na przedpiersiach ławek oraz cztery obrazy w nawie mogą być rodzajem komunikatu skierowanego przez właścicieli Rodowa do poddanych chłopów o konieczności respektowania hierarchii społecznej, której przewodzić może tylko szlachta. Malowidła w nawie informują nie tylko o wartości i sile bezpośredniej modlitwy, ale również o pożądanej przez Boga strukturze społeczeństwa pruskiego. Dla pastorów z kolei malowidła te mogły być wskazówką co do treści głoszonych w Rodowie kazań. Podsumowując malowidła z tego kościoła demonstrują relacje pomiędzy luterańskim właścicielem wsi, jego poddanymi a pastorem. Ostatni rozdział omawia źródła tradycyjnej i nowej ikonografii w kościołach ewangelickich Prus Książęcych. Początkowo większość kompozycji obrazów w Prusach Książęcych oparta była na biblijnych ilustracjach takich malarzy jak Lucas Cranach (Koenigsberg), Albrecht Dürer (Rychnowo), Matthäus Merian (Dąbrówno) albo na grafikach rodziny Sadelerów, Hendricka Goltziusa, Maertena de Vos albo Crispijna van de Passe (starsze malowidła w Rodowie). W XVII i na początku XVIII wieku dekoracje oparto o Pia Desideria jezuity Hermanna Hugo (Stare Miasto pod Dzierzgoniem) albo na dziele Otto van Veeniusa Amori divini emblemata (Pasłęk). Dekoracje kościoła w Rodowie są przykładem wpływów kultury francuskiej w Prusach Książęcych, także wśród lokalnej szlachty. Wpływ ten nie tylko widoczny jest w pałacach pruskich (Drogosze, Friedrichstein i Finckenstein) ale także w malarstwie – pierwszym przykładem i to świeckiego źródła inspiracji jest wnętrze kościoła w Rodowie.
    This article investigates the artistic program of the eighteenth-century Lutheran church in Rodowo as an example of new sources of protestant iconography in Ducal Prussia. The article presents the history of the village, the history of the family von Schack as the owners of the village and the history of the church in Rodowo. Family of Schacks was the founder of the church and the founders of the decorations. The paper presents the emblem decorationson the benches based on the projects of tapestries for Louis XIV as a projects of Charles le Brun and Charles Perrault, and four oval paintings located in the western part of the church. The author imply that those paintings are the example of the influences of Pietism on area of Ducal Prussia. The emblems identified among the paintings in the panels of the Rodowo church benches are copies of the interpretations offered by the authors of "Quatre elemens" and "Quatre saisons" engraved by Sébastien Le Clerc. An unknown painter used in Rodowo probably the first German editions appeared in Augsburg in 1687 and 1690 by Jacob Koppmayer for Johann Ulrich Krauss.Maybe the painted decorations of the church in Rodowo are an idealized image of the order of the tree estates in Ducal Prussia? The unique set of paintings is the visible visualization of the relationship between the clergy, the peasants, and, above all, the Lutheran ruler of the village. In Ducal Prussia, only in Rodowo did the local nobles create such strong lines of communication. The images (which are depicted on the benches and on the four great paintings) are the kind of message sent by the owners of Rodowo village to the peasant population about their respective status in life: the rulers should follow the rules as set down in theemblems, the peasants should learn how to pray properly. They also received a visual model of social structure. The preachers had reminders of their sermons written on the walls. The images demonstrate the relationship between the Lutheran landlord, his peasants and the local pastor. The final chapter discusses the sources of the traditional and new iconography in protestant churches in Ducal Prussia. The most compositions of paintings in Prussia were based on biblical illustrations of Lucas Cranach (Koenigsberg), Albrecht Dürer (Rychnowo), Matthäus Merian (Dąbrówno) and graphics of Sadeler family, Hendrick Goltzius, Maerten de Vos or Crispijn van de Passe (older paitnings Rodowo). In XVII and at the beginning of XVIII Century decorations were based on Pia Desideria by Jesuit Hermann Hugo (Stare Miasto near Dzierzgoń) or on Otto van Veenius’ Amori divini emblemata (Pasłęk). The decoration in the church in Rodowo is an interesting example of the influence of French culture in Ducal Prussia and among the local nobility, too. This influence is only apparent in the architecture of the greatest palaces in Prussia (Drogosze, Friedrichstein and Finckenstein) but also in the paintings – first example of secular sources of inspirations in the church interior in Rodowo.
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2018, 19; 155-172
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prusy Królewskie i Prusy Zachodnie. Dwa oblicza sztuki luterańskiej
    Royal Prussia and Western Prussia. Two faces of Lutheran art
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Wojciechowski, Leszek
    Ryba, Mieczysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/chapters/23942710.pdf
    Data publikacji:
    2017-10-31
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Prusy Kólewskie
    Prusy Zachodnie
    luteranizm
    sztuka luterańska
    Opis:
    Sztuka od początku towarzyszyła rozwojowi reformacji na obszarze, który w okresie nowożytnym należał do Prus Królewskich, a po rozbiorach do Prus Zachodnich. Sztuka luterańska zyskała w tych dwóch okresach politycznych i historycznych zupełnie różne oblicze. W Prusach Królewskich związana była z środowiskiem mieszczańskim, które zlecało wykonywanie niezbędnego wyposażenia kościołów. W pierwszym okresie przejmowano kościoły katolickie, a nowe, proste w formie budynki kościelne wznoszono w XVII i XVIII wieku, równolegle z utratą wielu średniowiecznych kościołów. Organizowano nabożeństwa w ratuszach miejskich. Rozwinęła się luterańska sztuka obrazowa o nowej ikonografii. Powstało wiele obrazów epitafijnych, dekoracji empor, ambon, konfesjonałów i ław oraz malowideł stropowych. Sztuka luterańska była manifestem pewnej niezależności politycznej i religijnej Prus Królewskich od Królestwa Polskiego. W wyniku rozbiorów Polski na obszarze Prus Królewskich utworzono Prusy Zachodnie. Nowa władza wspierała intensywnie ewangelików skupionych w strukturach Kościoła ewangelicko-unijnego ściśle współpracującego z państwem pruskim, nadzorującym i znacząco wspierającym finansowo budowę i wyposażenie kilkuset nowych kościołów i kaplic. W ich powstaniu brały udział już firmy i indywidualni artyści z terenu całych Niemiec. Zdecydowany wpływ na kształt architektury miała Regulatywa z Eisenach oraz osobisty smak cesarza Wilhelma II, dla którego sztuka luterańska była narzędziem wpływu monarchii na laicyzujące się społeczeństwo epoki industrializacji. Sztuka obrazowa została zredukowana do nielicznych obrazów ołtarzowych, mozaik i dekoracji ornamentalnej, a rozkwitła w sztuce witrażu, pokazującego postaci Lutra, Melanchtona, Albrechta Hohenzollerna, czy sceny biblijne oparte m.in. na grafikach Albrechta Dürera. Sztuka luterańska w rozumieniu władzy wspierać miała integrację Prus z innymi regionami Rzeszy i reprezentować państwo pruskie w życiu Kościoła. Wyznanie stało się elementem kultury i wyrazem przynależności politycznej do II Rzeszy.
    Since the beginning, art has accompanied development of Reformation in the area which in modern era was part of Royal Prussia, and after the Partitions – Western Prussia. During these two political and historical periods, Lutheran art has developed two very distinct forms. In Royal Prussia, it was connected with the burgher community, which commissioned necessary furnishings for churches. In the initial period, Catholic churches were taken over, while new, simple in form, church buildings were erected in 17th and 18th centuries, in parallel with loss of many mediaeval churches. Services were organized in city halls. Lutheran pictorial art was developing, with new iconography. Many epitaph paintings, decorations of galleries, pulpits, confessionals and pews were created, as well as painted ceilings. Lutheran art became a manifesto of certain political and religious independence of Royal Prussia from the Kingdom of Poland. As a result of partitions of Poland, the territory of Royal Prussia became Western Prussia. The new authorities have actively supported the Protestants, gathered in the structures of the Evangelical-Uniate church, which cooperated closely with the Prussian state. The state, in turn, has supervised and significantly supported financially the construction and outfitting of several hundred new churches and chapels. Companies and individuals from entire Germany participated in creation of those. Architecture was under a strong influence of the Eisenach Regulation and personal taste of Emperor Wilhelm II, for whom Lutheran art was an instrument allowing the monarchy to exert influence on increasingly secular society of the industrialization era. Pictorial art was reduced to scant altar pictures, mosaics and ornaments, however it flourished in the area of stained glass, depicting Martin Luther, Melanchton, Albrecht Hohenzollern, or Biblical scenes based, among others, on Albrecht Dürer’s graphics. According to those in power, the purpose of Lutheran art was to support integration of Prussia with other regions of the Reich and represent the Prussian state in the life of the Church. Denomination has become an element of culture and expression of political inclusion in the Second Reich.
    Źródło:
    Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 466-489
    9788394837433
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bartosz Drzewiecki, Katarzyna Pękacka-Falkowska, Historia parku miejskiego w Toruniu (1817/1818 –1939), seria: Biblioteka ToMiTo, Toruń 2012, ss. 260 + 204 il.
    Bartosz Drzewiecki, Katarzyna Pękacka-Falkowska, The history of the municipal park in Toruń (1817/1818 –1939)
    Bartosz Drzewiecki, Katarzyna Pękacka-Falkowska, Geschichte des Stadt-parks in Thorn (1817/1818 –1939)
    Autorzy:
    Birecki, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529641.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2013, 40; 290-291
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-10 z 10

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies