Autor: Anusik, Zbigniew - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Jerzy ks. Zbaraski (1574–1631) wobec Kościoła i duchowieństwa katolickiego
Prince Jerzy Zbaraski’s (1574–1631) Attitude towards the Church and the Catholic Clergy
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/46184409.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Kościół katolicki
kontrreformacja
jezuici
Jerzy ks. Zbaraski
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII w.
Catholic Church
Counter-Reformation
Jesuits
prince Jerzy Zbaraski
history of Polish-Lithuanian Commonwealth in 16th and 17th centuries
Opis:: Jerzy ks. Zbaraski (1574–1631) był jednym z najwybitniejszych polityków polskich w pierwszej połowie XVII w. Potomek starej rodziny książęcej władającej wielkim latyfundium na kresach południowo-wschodnich, świetnie wykształcony, władający kilkoma obcymi językami, miał wszelkie predyspozycje do tego, aby odegrać wybitną rolę w dziejach Rzeczypospolitej. Pomijany przez Zygmunta III w nadaniach królewszczyzn i urzędów, dość szybko przeszedł jednak do opozycji. W niniejszym artykule omówiono stosunek księcia do Kościoła i duchowieństwa katolickiego. Zwrócono uwagę na fakt, że chociaż od wczesnego dzieciństwa był on wyznawcą katolicyzmu, to dość szybko popadł w konflikt z jezuitami. Utrudniło mu to karierę polityczną. Niemniej jednak w 1620 r. doczekał się awansu na urząd kasztelana krakowskiego. W latach dwudziestych XVII w. był już uznanym przywódcą antykrólewskiej opozycji. Książę nie akceptował zmian zachodzących w polskim Kościele i był przeciwnikiem polityki religijnej Zygmunta III. Sam był rzecznikiem tolerancji i utrzymania w mocy postanowień zawartych w akcie konfederacji warszawskiej z 1573 r. Występował w obronie prawosławia. Przyjaźnił się z przywódcą różnowierców na Litwie, Krzysztofem ks. Radziwiłłem. Opowiadał się za zwiększeniem świadczeń duchowieństwa na rzecz państwa. Konsekwentnie popierał interesy Akademii Krakowskiej. Był nieprzejednanym wrogiem jezuitów, których uważał za szermierzy kontrreformacyjnego fanatyzmu. Był zwolennikiem świeckiego, tolerancyjnego państwa, które nie ingeruje w kwestie wyznaniowe i światopoglądowe. Popularny i lubiany przez szlachtę, Jerzy ks. Zbaraski zmarł 30 lipca 1631 r., niemal powszechnie żałowany. Wieść o jego śmierci z radością przyjęli natomiast jezuici i ich adherenci na dworze królewskim.
Prince Jerzy Zbaraski (1574–1631) was one of the most eminent Polish politicians in the first half of the 17th century. A descendant of an old princely family which ruled a large latifundium in the south-eastern borderlands, well educated, fluent in several foreign languages, he had all the predispositions to play an outstanding role in the history of Polish-Lithuanian Commonwealth. Omitted by Zygmunt III in his granting of royal lands and higher offices, he quickly moved to the opposition to the king. This article discusses the prince’s attitude towards the Catholic Church and clergy. Attention was drawn to the fact that although from early childhood he was a follower of Catholicism, he quickly came into conflict with the Jesuits. This hindered his political career. Nevertheless in 1620 he was promoted to the office of the castellan of Kraków. In the 1620s he was already a recognized leader of the anti-royal opposition. The prince did not accept the changes taking place in the Polish Church and was an opponent of the religious policy of Zygmunt III. He himself was a spokesman for tolerance and upholding the provisions contained in the act of the Warsaw Confederation of 1573. He defended the Orthodoxy. He was on friendly terms with the leader of dissenters in Lithuania, prince Krzysztof Radziwiłł. He was in favor of increasing the charges of the clergy to the state. He consistently supported the interests of the Kraków Academy. He was an implacable enemy of the Jesuits, whom he considered to be the champions of Counter-Reformation fanaticism. He was a supporter of a secular, tolerant state that would not interfere in religious and ideological matters. Popular and liked by the nobility, prince Jerzy Zbaraski died on July 30, 1631 causing almost universal sadness. The news of his death was received with joy only by the Jesuits and their adherents at the royal court.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 112; 35-55
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Lanckorońscy na Jagielnicy. Z dziejów i genealogii podolskiej linii rodziny Lanckorońskich herbu Zadora w XVI i XVII wieku
The Lanckoroński Family in Jagielnica. History and Genealogy of the Podolian Line of the Lanckoroński Family, Zadora Coat of Arms in the 16th and 17th Centuries
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/23050639.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Jagielnica
Podolia
Lanckoroński family
Zadora coat of arms
genealogy
Polish nobility
Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th and 17th centuries
Podole
Lanckorońscy herbu Zadora
genealogia
szlachta polska
Rzeczpospolita w XVI i XVII w.
Opis:: W prezentowanym tu artykule przedstawiono dzieje tej linii znanego rodu Lanckorońskich herbu Zadora, która w połowie XVI w. objęła w posiadanie miasto Jagielnicę z przyległymi dobrami na Podolu. Pierwszym właścicielem Jagielnicy z rodu Lanckorońskich był starosta skalski Hieronim (zm. 1569), który był właściwym protoplastą jagielnickiej gałęzi tej rodziny. Przedmiotem zainteresowania autora były cztery pokolenia Lanckorońskich z tej linii. Omówiono tu pokrótce dzieje życia tak samego Hieronima, jak i jego synów, wnuków i prawnuków. Najwięcej miejsca poświęcono najwybitniejszym potomkom starosty skalskiego – synom Stanisławowi (zm. 1592), kasztelanowi halickiemu i Mikołajowi (zm. 1597), podkomorzemu podolskiemu, wnukowi Stanisławowi (1585–1617), wojewodzie podolskiemu oraz prawnukowi, też Stanisławowi (zm. 1657), wojewodzie ruskiemu i hetmanowi polnemu koronnemu. Autor wprowadził szereg korekt i uzupełnień zarówno do genealogii rodziny Lanckorońskich, jak i do biografii wielu reprezentantów linii jagielnickiej. Sporo uwagi poświęcił też rodzinom, z których pochodziły żony Lanckorońskich. Ustalił pokrewieństwa łączące interesujących go przedstawicieli tej rodziny z ważnymi i wpływowymi osobistościami na scenie politycznej Rzeczypospolitej. Omówił również, na szerszym tle dziejów państwa polsko-litewskiego, szereg nieznanych wcześniej zagadnień natury politycznej, gospodarczej i obyczajowej związanych z historią opisywanej tu rodziny.
The article presented here presents the history of the Podolian Line of the renowned Lanckoroński family, Zadora coat of arms, which in the mid-16th century took into its possession the town of Jagielnica, together with the adjacent estates in Podolia. The first owner of Jagielnica from the Lanckoroński family was Hieronim (d. 1569), starost of Skała, who was the actual ancestor of the Jagielnica branch of this family. The article analyses four generations of the Lanckoroński family from this line. While the history of the life of Hieronim and his sons, grandchildren and great-grandchildren is discussed briefly, most of the text is devoted to the most eminent descendants of the starost of Skała – his sons Stanisław (d. 1592), castellan of Halych and Mikołaj (d. 1597), chamberlain of Podolia, his grandson Stanisław (1585–1617), voivode of Podolia and his great-grandson, also Stanisław (d. 1657), the voivode of Ruthenia and the field hetman of Crown. In this article, the author introduced a number of corrections and additions both to the genealogy of the Lanckoroński family and to the biographies of many representatives of the Jagielnica line. Much attention is devoted to the families from which the Lanckoroński’s wives came. Kinship was established between the particular representatives of this family who and certain important and influential personalities on the political scene of the Polish-Lithuanian Commonwealth. Keeping in mind the broader background of the history of the Polish-Lithuanian state, the author also discusses a number of previously unknown political, economic and moral issues related to the history of the Lanckoroński family.
Źródło:: Przegląd Nauk Historycznych; 2023, 22, 2; 9-40
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:: Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: Rodzina i majątek Stefana (zm. 1629) i Marcjanny z Daniłowiczów (zm. 1646) Koniecpolskich. Studium z dziejów przecławskiej linii rodu Koniecpolskich herbu Pobóg
The Family and Property of Stefan (d. 1629) and Marcjanna Koniecpolski née Daniłowicz (d. 1646). A Study of the History of Przecław Line of the Koniecpolski Family, Pobóg Coat of Arms
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/23050685.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Koniecpolski family
Pobóg coat of arms
Przecław
Stefan Koniecpolski
Marcjanna Daniłowiczówna
Polish nobility
history of the Polish-Lithuanian Commonwealth
genealogy
Koniecpolscy herbu Pobóg
szlachta polska
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII w.
genealogia
Opis:: Artykuł poświęcony jest dziejom przecławskiej gałęzi rodziny Koniecpolskich h. Pobóg w XVI i XVII w. Jej protoplastą był kasztelan rozpierski Mikołaj Przedbór Koniecpolski (zm. 1586). Jednym z jego synów był Andrzej, kasztelan połaniecki. Dzięki małżeństwu z Anną, córką Stefana Ligęzy wszedł on w posiadanie miasta Przecławia. Jego synem był pułkownik Stefan Koniecpolski (zm. 1629), kolejny dziedzic na Przecławiu. W artykule przedstawiono jego działalność na scenie politycznej, dokonania w służbie wojskowej, jak również nieudane zabiegi o rękę Teoﬁli Tarłówny. Skorygowano również kilka informacji dotyczących jego małżeństwa z Marcjanną Daniłowiczówną. Przedstawiono najbliższych krewnych obojga małżonków. Omówiono także stan posiadania Stefana i Marcjanny Koniecpolskich. Sporo uwagi poświęcono również trzem synom Stefana i Marcjanny, Andrzejowi, Aleksandrowi i Stanisławowi, którzy w 1647 r. podzielili duże, ale mocno zadłużone, dobra ziemskie po rodzicach. Dwaj starsi bracia zmarli w młodym wieku bezpotomnie. Najmłodszy syn Stefana i Marcjanny Koniecpolskich – Stanisław, który skupił w swoich rękach prawa do całego rodowego majątku, okazał się człowiekiem nieodpowiedzialnym i lekkomyślnym. Wyzbył się większości swoich dóbr, w tym rodowego Przecławia, a za bigamię został skazany na infamię. Dopiero w 1670 r. udało mu się zakończyć spór sądowy z rodziną jednej z byłych żon i odzyskać dobre imię. Stanisław Koniecpolski zmarł po 1670 r. Jego jedyny syn Leonard Józefat nie odegrał już żadnej roli w dziejach Rzeczypospolitej. Nie są znane nawet daty jego urodzin i śmierci. Zmarł on bezpotomnie jako ostatni męski reprezentant przecławskiej gałęzi rodziny Koniecpolskich.
The article is dedicated to the history of the Przecław branch of the Koniecpolski family, Pobóg coat of arms in the 16th and 17th centuries. Its progenitor was the Rozprza castellan, Mikołaj Przedbór (d. 1586). One of his sons was Andrzej, the castellan of Połaniec. Thanks to his marriage to Anna, the daughter of Stefan Ligęza, he came into the possession of the town Przecław. His son was Colonel Ste fan Koniecpolski (d. 1629), another heir in Przecław. The article presents the latter’s activities on the political scene and his achievements in military service, as well as his unsuccessful attempts to marry Teoﬁla Tarłówna. Some information about his marriage to Marcjanna Daniłowiczówna is corrected in this article, while it also presents the closest relatives of both spouses. The ownership status of Stefan and Marcjanna Koniecpolski is also discussed here. Much attention in this article is also paid to the three sons of Stefan and Marcjanna, namely Andrzej, Aleksander and Stanisław, who in 1647 divided among themselves the large, but heavily in debted estates of their parents. Two older brothers died at young age without issue. The youngest son Stanisław, who concentrated the rights to the entire family estate in his hands, turned out to be an irresponsible and reckless man. He lost most of his possessions, including his family’s property Przecław, and was sentenced to infamy for bigamy. It was only in 1670 that he managed to end the court dispute with the family of one of his former wives and regain his good name. Stanisław Koniecpolski died after 1670. His only son (from third marriage), played no signiﬁcant role in the history of Polish-Lithuanian Commonwealth. Even the dates of his birth and death remain unknown. He died childless as the last male representative of the Przecław branch of the Koniecpolski family.
Źródło:: Przegląd Nauk Historycznych; 2023, 22, 1; 49-78
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:: Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Absolutystyczny zamach stanu w Sztokholmie w 1789 r. w świetle doniesień „Pamiętnika Historyczno-Polityczno-Ekonomicznego”
The absolutist coup d’état in Stockholm in 1789 in the light of the reports of “Pamiętnik Historyczno-Polityczno-Ekonomiczny”
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Karkocha, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/46173557.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Szwecja
Gustaw III
Riksdag w 1789 roku
„Pamiętnik Historyczno-Polityczno-Ekonomiczny”
Piotr Świtkowski
Sweden
Gustav III
Riksdag meeting in 1789
“Pamiętnik Historyczno-Polityczno-Ekonomiczny”
Opis:: W artykule autorzy przybliżają kwestie związane z zamachem stanu dokonanym przez króla Szwecji Gustawa III w czasie obrad Riksdagu w 1789 r., który pozwolił mu skupić pełnię władzy w swoim ręku. W pierwszej części opracowania omówiono pokrótce poczynania Gustawa III w latach 1771–1788. Zwrócono uwagę na powolne odchodzenie przez króla od zasad oktrojowanej przez niego konstytucji z sierpnia 1772 r. Kiedy zaś władca Szwecji zdecydował się zaatakować Rosję w końcu czerwca 1788 r., ściągnął na siebie poważne kłopoty. W armii doszło bowiem do buntu części oficerów, którzy sprzeciwili się wojnie rozpoczętej bez zgody Riksdagu. Gdy zaś do wojny po stronie Rosji przyłączyła się Dania, wydawało się, że nic nie uratuje Gustawa III od klęski. Stało się jednak inaczej. Interwencja dyplomatyczna Wielkiej Brytanii powstrzymała wojska duńskie. Korzystając natomiast z poparcia trzech niższych stanów, król w czasie Riksdagu 1789 r. zmusił szlachtę do posłuszeństwa, dokonał zamachu stanu i rozprawił się z buntem w armii. Wszystkie wydarzenia w Szwecji z lat 1788–1789 zostały szczegółowo omówione w wydawanym przez Piotra Świtkowskiego „Pamiętniku Historyczno-Polityczno-Ekonomicznym”. Na podkreślenie zasługuje fakt, że Świtkowski odnosił się z wielką sympatią do władcy Szwecji i w pełni zaaprobował wzmocnienie jego władzy kosztem przywilejów szlacheckich. Artykuły zamieszczane w czasopiśmie Świtkowskiego dawały czytelnikom dobre wyobrażenie o sytuacji w Szwecji w 1788 i 1789 r. W zakończeniu opisano pokrótce poczynania Gustawa III po roku 1789 aż do zamachu na jego życie i śmierci władcy w dniu 29 marca 1792 r.
In this article, the authors analyses issues related to the coup d’état carried out by the King of Sweden, Gustav III, during the Riksdag meeting in 1789, which allowed him to concentrate all the power in his hands. In the first part of study, the actions of Gustav III in the years 1771–1788 are briefly discussed. Attention was drawn to the king’s slow deviation from the rules of his constitution of August 1772. When the ruler of Sweden decided to attack Russia in the end of June 1788, he faced serious trouble. Some officers in the army revolted, due to their opposition to the war started without consent of the Riksdag. When Denmark joined the war on the side of Russia, it seemed nothing could save Gustav III from defeat, yet the course of events took a different path. British diplomatic intervention stopped the Danish troops, and with the support of three lower estates, the king forced the nobility into obedience during the Riksdag of 1789, made a coup d’état and dealt with the rebellion in the army. All the events occurring in Sweden in the years 1788–1789 were discussed in detail in the “Pamiętnik Historyczno-Polityczno-Historyczny” published by Piotr Świtkowski. It is worth emphasizing that Świtkowski was very sympathetic to the ruler of Sweden and fully approved the strengthening of his power at the expense of noblemen’s privileges. Articles published in Świtkowski’s journal provided the readers with a good understanding of the situation in Sweden in 1788 and 1789. Finally, the authors briefly describe Gustav III’s actions after 1789, leading up to the attempt on his life and the death of the ruler on March 29, 1792.
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 110; 159-189
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Kasztelana sandomierskiego Mikołaja Spytka Ligęzy (ok. 1563–1637) sprawy rodzinne i majątkowe. Przyczynek do genealogii i dziejów gorzyckiej linii rodziny Ligęzów herbu Półkozic
Family and property matters of Mikołaj Spytek Ligęza (ca. 1563–1637), the castellan of Sandomierz. Contribution to the genealogy and history of the Gorzyce line of the Ligęza family, Półkozic coat of arms
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2129965.pdf
Data publikacji:: 2022-06-28
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Mikołaj Spytek Ligęza
Półkozic coat of arms
Gorzyce line of the Ligęza family
Polish nobility
land property
Polish-Lithuanian Commonwealth in 16th and 17th century
genealogy
Mikołaj Spytek Ligęza herbu Półkozic
gorzycka linia rodziny Ligęzów
polska szlachta
własność ziemska
Rzeczpospolita w XVI i XVII wieku
genealogia
Opis:: Prezentowany tu artykuł poświęcony jest znanemu z aktywności na wielu polach, szanowanemu przez współczesnych i dobrze ocenianemu przez potomnych, kasztelanowi sandomierskiemu Mikołajowi Spytkowi Ligęzie herbu Półkozic (ok. 1563–1637) oraz jego bliższej i dalszej rodzinie. Autor wprowadził szereg istotnych poprawek i uzupełnień do genealogii gorzyckiej linii rodziny Ligęzów. Przedstawił najważniejsze wydarzenia z biografii rodziców bohatera niniejszego studium. Na podstawie odnalezionych źródeł dokonał analizy powodów, dla których rozpadło się ich małżeństwo i opisał materialne warunki ich rozstania. Przedstawił także losy jedynego brata i dwóch sióstr Mikołaja Spytka oraz ich potomstwa. W kręgu zainteresowań autora znalazła się również dalsza rodzina późniejszego kasztelana sandomierskiego, czyli jego stryjowie, stryjenki oraz siostry jego matki i ich mężowie. Mikołaj Spytek Ligęza stykał się też w swoim długim życiu ze swoim stryjecznym i ciotecznym rodzeństwem. W prezentowanym tu tekście znalazł się zatem i pełen spis takich właśnie krewnych bohatera. Uwzględniono również potomstwo licznych braci i sióstr stryjecznych i ciotecznych kasztelana sandomierskiego. Autor dokonał również kilku ważnych uściśleń w biografii Mikołaja Spytka Ligęzy. Zaproponował przesunięcie daty jego urodzin na początek 1563 r. Przedstawił dzieje jego dwóch małżeństw (funkcjonująca w literaturze przedmiotu informacja o pierwszym małżeństwie Ligęzy z Zofią Rzeszowską herbu Doliwa jest nieprawdziwa). W artykule ustalono ponadto stan posiadania rodziców późniejszego kasztelana sandomierskiego oraz opisano jego własne dokonania na tym polu. Okazało się, że u schyłku życia był on właścicielem nieco mniejszego majątku ziemskiego, niż zwykło się dotąd uważać. Omówiono także dzieje związków małżeńskich dwóch córek Mikołaja Spytka z drugiego małżeństwa – Zofii Pudencjanny, żony Władysława Dominika ks. Ostrogskiego-Zasławskiego oraz Konstancji, wydanej w 1637 r., kilka miesięcy przed śmiercią bohatera tego tekstu, za Jerzego Sebastiana Lubomirskiego. W ostatniej części artykułu przedstawiono pokrótce dalsze losy stworzonego przez Mikołaja Spytka Ligęzę latyfundium, które podzielone między jego córki, w 1653 r. uległo ponownemu scaleniu, trafiając ostatecznie w ręce rodziny Lubomirskich.
Presented article is dedicated to the life and the (closer and a little more distant) family of the castellan of Sandomierz, Mikołaj Spytek Ligęza, Półkozic coat of arms (ca. 1563–1637), who was man of many talents, respected by contemporaries and well assessed by posterity. The author introduces a number of significant corrections and additions to the genealogy of the Gorzyce branch of the Ligęza family. This includes the most important events from the biography of the parents of the protagonist of this study. Based on the discovered sources, the author analyses the reasons as to why their marriage broke up and describes the material conditions of their separation. He presents also the fate of Mikołaj Spytek’s only brother, as well as his two sisters and their offspring. The author focuses also on the broadly understood family of the later castellan of Sandomierz, i.e. brothers and sisters of his father, as well as on his mother’s sisters and their husbands. During his long life, Mikołaj Spytek Ligęza was in touch with the children of his uncles and aunts, and therefore this article includes a full list of such relatives. The children of numerous first cousins of the castellan of Sandomierz are also included. Additionally, the article sheds light on important details in the biography of Mikołaj Spytek Ligęza, such as a proposition to postpone his birth date to early 1563. The history of two marriages of Mikołaj Spytek is analysed, proving that the information on his first marriage with Zofia Rzeszowska, Doliwa coat of arms, which exists in the literature on the subject, is incorrect. Furthermore, the author also establishes the state of landed possessions of the parents of the later castellan of Sandomierz and describes Mikołaj Spytek’s endeavours in this field. At the end of his life, according to the author, castellan of Sandomierz owned a slightly smaller land estate than previously believed. Moreover, the article deals with the history of the marital relationships of two daughters of Mikołaj Spytek Ligęza from his second marriage – Zofia Pudencjanna, wife of Władysław Dominik prince Ostrogski-Zasławski and Konstancja, married to Jerzy Sebastian Lubomirski in 1637. Finally, the author briefly presents the fate of the latifundium created by Mikołaj Spytek Ligęza, which, initially divided between his daughters, was merged again in 1653, eventually falling into the hands of the Lubomirski family.
Źródło:: Przegląd Nauk Historycznych; 2022, 21, 1; 73-124
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:: Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Podział dawnego latyfundium kasztelana krakowskiego Spytka Wawrzyńca Jordana (1518-1568) w 1597 roku. Studium z dziejów młodszej gałęzi rodziny Jordanów herbu Trąby
The division of the former latifundium of the castellan of Kraków Spytek Wawrzyniec Jordan (1518-1568) in 1597. A study from the history of the younger branch of the Jordan family, Trąby coat of arms
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/23050719.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Spytek Wawrzyniec Jordan herby Trąby
młodsza gałąź rodziny Jordanów
polska szlachta
własność ziemska
Królestwo Polskie w XVI w.
potomkowie Spytka Wawrzyńca Jordana w XVI i XVII w.
genealogia
Spytek Wawrzyniec Jordan
Trąby coat of arms
the younger branch of Jordan family
Polish nobility
land property
Kingdom of Poland in 16th century descendants of Spytek Wawrzyniec Jordan in 16th and 17th century
genealogy
Opis:: Artykuł poświęcony jest dziejom rodziny Jordanów h. Trąby od XIV do XVI w. Szczególną uwagę zwrócono na dokonania kasztelana wojnickiego Mikołaja (1467–1521) i jego syna, kasztelana krakowskiego Spytka Wawrzyńca (1518–1568). Mikołaj był bliskim współpracownikiem królów Aleksandra i Zygmunta I. Pod ich panowaniem zrobił wielką karierę, stając się jednym z małopolskich możnowładców. Jeszcze więcej osiągnął Spytek Wawrzyniec, zaufany doradca Zygmunta Augusta, który został pierwszym senatorem świeckim – kasztelanem krakowskim. Był on jednym z najważniejszych ludzi w państwie ostatniego Jagiellona w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XVI w. Obaj Jordanowie użytkowali liczne królewszczyzny. Mieli jednak również rozległe dobra prywatne. Latyfundium Spytka Wawrzyńca Jordana obejmowało 4 miasta i ponad 85 wsi i było porównywalne z dobrami starych rodów możnowładczych – Tarnowskich i Tęczyńskich. Kasztelan krakowski nie pozostawił jednak męskiego dziedzica, a jego dobra zostały podzielone w 1597 r. pomiędzy jego trzy żyjące córki i spadkobierców dwóch innych, nieżyjących już wtedy córek. W opracowaniu przedstawiono uczestników i warunki dokonanego wówczas podziału. Omówiono też dalsze losy każdego ze spadkobierców oraz dzieje objętych przez nich w 1597 r. majątków do połowy XVII w. Wraz ze śmiercią Anny Sieniawskiej, wdowy po Spytku Wawrzyńcu Jordanie, rodzina Jordanów zniknęła z szeregów małopolskiego możnowładztwa. Dobra zaś zgromadzone przez najwybitniejszego jej przedstawiciela, kasztelana krakowskiego Spytka Wawrzyńca poprzez jego córki i wnuki przeszły natomiast we władanie Ligęzów, Skotnickich, Zebrzydowskich, Orzelskich, Przerembskich, Tarłów i Zborowskich. Część tych majątków pozostała na dłużej w posiadaniu jego potomków, część zaś trafiła w obce ręce.
The article is devoted to the history of the Jordan family Trąby coat of arms from the 14th to the 16th century. Particular attention was paid to the achievements of the castellan of Wojnicz Mikołaj (1467–1521) and his son, the castellan of Kraków Spytek Wawrzyniec (1518–1568). Mikołaj was a close associate of kings Alexander and Sigismund I. Under their reign, he made a great career, becoming one of the magnates of Małopolska. Spytek Wawrzyniec, a trusted advisor to Sigismond August, who became the first secular senator – the castellan of Kraków, achieved even more. He was one of the most important people in the state of the last Jagiellonian in the fifties and the sixties of the 16th century. Both Jordans, father and son, possessed numerous royal lands. However, they also had extensive private landed estates. The latifundium of Spytek Wawrzyniec Jordan included 4 towns and over 85 villages and was comparable to the property of the old magnates families – Tarnowski and Tęczyński. The castellan of Kraków, however, did not leave a male heir, and his property was divided in 1597 between his three living daughters and the heirs of two other, then deceased daughters. The study presents the participants and the conditions of the division made in 1597. The further fate of each of the heirs and the history of the estates taken by them until the mid-17th century was discussed. With a death of Anna Sieniawska, the widow of Spytek Wawrzyniec Jordan, the Jordan family disappeared from the ranks of Małopolska magnates. On the other hand, the landed estates accumulated by its most outstanding representative, castellan of Kraków Spytek Wawrzyniec, trough his daughters and grandchildren, passed into hands of the Ligęza, Skotnicki, Zebrzydowski, Orzelski, Przerembski, Tarło and Zborowski families. Some of these estates remained in the possession of his descendants for a long time, while others were transferred to foreign hands.
Źródło:: Przegląd Nauk Historycznych; 2022, 21, 2; 9-70
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:: Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Profesor Jolanta A. Daszyńska – sylwetka badaczki
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Karkocha, Małgorzata
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/46174636.pdf
Data publikacji:: 2022
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Źródło:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 110; 9-17
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Kasztelanowa lubelska Krystyna z Uhruska Sienieńska i jej testament z 2 czerwca 1639 r. Nieznana karta z dziejów i genealogii rodziny Uhrowieckich herbu Suchekomnaty w XVI i XVII wieku
Krystyna from Uhrusk Sienieńska, wife of the castellan of Lublin and her last will of June 2, 1639. Unknown chart from the history and genealogy of Uhrowiecki family, Suchekomnaty coat of arms in 16th and 17th century
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2130037.pdf
Data publikacji:: 2021-12-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Krystyna Uhrowiecka
rodzina Uhrowieckich
rodzina Sienieńskich
Kasper Dembiński
Zbigniew Sienieński
szlachta polska
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII wieku
genealogia
testament
edycja źródłowa
Uhrowiecki family
Sienieński family
Polish nobility
history of the Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th and 17th centuries
genealogy
last will
source edition
Opis:: Krystyna Uhrowiecka h. Suchekomnaty była przedstawicielką znanej rodziny pochodzenia ruskiego osiadłej w ziemi chełmskiej. Na podstawie przebadanych źródeł można było pokusić się nie tylko o przedstawienie zarysu jej biografii, lecz także o opracowanie w zasadzie nieznanej heraldykom genealogii rodziny Uhrowieckich w XVI i pierwszej połowie XVII w. Autorowi udało się zidentyfikować rodziców, dziadów i pradziadów bohaterki studium. W artykule przedstawiono krótkie biogramy przodków i krewnych z linii męskiej Krystyny Uhrowieckiej. Jej samej poświęcono drugą część opracowania. Córka starosty chełmskiego Mikołaja, Krystyna dwukrotnie wychodziła za mąż. Po raz pierwszy za podkomorzego mielnickiego Kaspra Dembińskiego, po raz drugi zaś za Zbigniewa Sienieńskiego, kasztelana lubelskiego. Z pierwszym mężem miała córkę Franciszkę Katarzynę. Drugiemu urodziła sześcioro dzieci: synów Mikołaja, Stanisława, Zbigniewa i Tomasza oraz córki Annę i Eufrozynę. Kasztelanowa lubelska okazała się osobą bardzo zaradną i zapobiegliwą. Udało się jej zgromadzić dość znaczny majątek, który przekazała dzieciom. W dniu 2 czerwca 1639 r. sporządziła bardzo ciekawy testament, którego krytyczna edycja została załączona do prezentowanego tu tekstu. Zmarła zapewne wkrótce po podyktowaniu swojej ostatniej woli, a więc jeszcze w 1639 r.
Krystyna Uhrowiecka, Suchekomnaty coat of arms was a representative of a well-known family of Ruthenian origin who settled in the Chełm region. On the basis of researched sources, it was possible not only to present an outline of her biography, but also to develop the genealogy of the Uhrowiecki family in the 16th and first half of the 17th century, unknown in principle to heraldist. The author managed to identify the parents, grandfathers and great-grandfathers of the heroine of this study. The article presents short biographies of ancestors and relatives from the male line of Krystyna Uhrowiecka. The second part of the study was devoted to her. The daughter of Mikołaj, starost of Chełm, Krystyna got married twice. The first time she was a wife of the chamberlain of Mielnik, Kasper Dembiński, and the second time of Zbigniew Sienieński, castellan of Lublin. With her first husband, she had a daughter, Franciszka Katarzyna. To the second one she gave birth to six children – sons Mikołaj, Stanisław, Zbigniew and Tomasz, as well daughters Anna and Eufrozyna. The wife of the castellan of Lublin turned out to be a very resourceful and foresighted person. She managed to accumulate quite significant fortune, which she donated to the children. On June 2, 1639, she made a very interesting will, a critical edition of which was attached to the text presented here. She probably died soon after dictating her last will, i.e. still in 1639.
Źródło:: Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 2; 169-208
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:: Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Latyfundium Tęczyńskich w XVII wieku. Dobra i właściciele
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2050923.pdf
Data publikacji:: 2021-12-03
Wydawca:: Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:: Tęczyńscy herbu Topór
dobra ziemskie Tęczyńskich w XVII w.
latyfundia magnackie
genealogia
magnateria polska przełomu XVI i XVII w.
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII w.
Tęczyńskis of the Topór coat of arms
Tęczyńskis’ landed estates in the seventeenth century
magnate latifundia
genealogy
Polish magnates at the turn of the seventeenth century
history of the Commonwealth in the sixteenth and seventeenth centuries
Opis:: Tęczyńscy herbu Topór od XIV do XVII w. należeli do ścisłej elity możnowładczej a następnie magnackiej Królestwa Polskiego, później Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Dziejom tego rodu poświęcono bardzo dużo miejsca w polskiej literaturze historycznej. Stosunkowo niewiele pisano jednak o należących do Tęczyńskich majątkach. Wydawać by się mogło, że zarówno genealogia tej rodziny, jak i dzieje należącego do niej latyfundium nie kryją już żadnych tajemnic. Badania podjęte przez autora przeczą jednak temu mniemaniu. W prezentowanym tu artykule, przy okazji przedstawiania dziejów latyfundium rodziny Tęczyńskich w XVII w. dokonano kilku istotnych korekt i uzupełnień dotyczących stosunków rodzinnych i dziejów życia przedstawicieli dwóch ostatnich pokoleń tej możnej i zasłużonej dla kraju rodziny.
From the fourteenth to the seventeenth century, the Tęczyński family of the Topór coat of arms belonged to belonged to the magnate power elite in the Kingdom of Poland and later in the Polish-Lithuanian Commonwealth. Much space has been devoted to the history of this family in Polish historical literature. Relatively little has been written, however, about the estates belonging to the Tęczynskis. It might appear that the story of this family holds no mysteries. The author’s research demonstrates that there are. This article explores the history of the Tęczyński latifundium in the seventeenth century, and makes some significant corrections and additions to the family relations and history of the last two generations of this powerful family, which played a significant role in its time.
Źródło:: Kwartalnik Historyczny; 2021, 128, 3; 697-741
0023-5903
Pojawia się w:: Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: Sienieńscy herbu Dębno (lubelska gałąź rodu) w XVI i XVII wieku
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1550829.pdf
Data publikacji:: 2021-08-18
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Sienieńscy herbu Dębno
szlachta polska
województwo lubelskie
Rzeczpospolita w XVI i XVII w.
genealogia
Sienieńskis
Dębno coat of arms
Polish nobility
Lublin voivodeship
Polish-Lithuanian Commonwealth in 16th and 17th centuries
genealogy
Opis:: Znana, senatorska rodzina Sienieńskich herbu Dębno nie doczekała się dotąd rzetelnego opracowania genealogicznego. Nieliczne próby przedstawienia genealogii tego rodu należy uznać za nieudane, pełno w nich bowiem różnego rodzaju błędów i przekłamań. W artykule, napisanym na podstawie zakrojonych na szeroką skalę badań archiwalnych, przedstawiono genealogię i dzieje najmniej znanej, lubelskiej linii Sienieńskich. Autor zidentyfikował i opisał dzieje życia kilkudziesięciu potomków Wiktoryna Sienieńskiego (zm. p. 1556). Skorygował i uzupełnił dane biograficzne dwóch przedstawicieli tej linii, którzy doczekali się biogramów w Polskim słowniku biograficznym – kasztelana lubelskiego Zbigniewa (zm. 1633) i tytularnego biskupa maronickiego Dominika (zm. 1743). Drobiazgowo prześledził zawierane przez Sienieńskich związki małżeńskie. Przedstawił też ich sytuację majątkową, jak również najważniejsze fakty z życia najbardziej znaczących przedstawicieli tej linii rodu. Zawarł również kilka uwag bardziej ogólnej natury. Zwrócił uwagę na fakt, że apogeum świetności Sienieńskich z Lubelskiego przypadło na pierwszą połowę XVII w. W drugiej połowie tego stulecia nastąpiło zaś gwałtowne załamanie ich znaczenia i pozycji. Podział dóbr między dziewięciu żyjących w tym czasie mężczyzn doprowadził bowiem do ich relatywnego zubożenia. Sienieńscy stopniowo tracili też swoje posiadłości. Pod koniec XVII w. nie byli już właścicielami żadnego majątku w Lubelskiem.
The well-known, senatorial Sienieński family, Dębno coat of arms has not yet received a reliable genealogical study. The few attempts at presenting the genealogy of this family should be considered unsuccessful. They are full of all sorts errors and distortions. The article, written on the basis of extensive archival research, presents the genealogy of the least known Lublin Sienieński line. The author identified and described the lives of several dozen descendants of Wiktoryn Sienieński (died before 1556). He corrected and completed the biographical data of two representatives of this lineage who had biographies in Polski słownik biograficzny – the Lublin castellan Zbigniew (died 1633) and titular Maronite bishop Dominik (died 1743). He meticulously traced the marriages concluded by the members of the Sienieński family. He also presented their material status, as well as the most important facts from the lives of the most significant representatives of this family line. He also made some remarks of a more general nature. He drew attention to the fact that the peak of the splendor of the Sienieński family from Lublin voivodeship fell in the first half of the 17th century. In the second half of this century, their importance and position suddenly collapsed. The distribution of landed property among nine men alive at that time led to their relative impoverishment. The Sienieńskis also gradually lost their possessions. At the end of 17th century, they no longer owned any property in Lublin voivodeship.
Źródło:: Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 1; 97-158
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:: Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: To rescue the king of France. The actions of the Stockholm court on the international stage in the years 1791–1792
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Bartosiewicz, Aleksandra
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2106665.pdf
Data publikacji:: 2021-12-09
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: Gustaw III
Ludwik XVI
rewolucja francuska
historia Szwecji
Gustav III
Louis XVI
French Revolution
history of Sweden
Opis:: The article describes Gustav III’s attempts to save the French monarchy, the then political situation in Europe, and the attitude of individual European powers to the French Revolution. The authors try to show a close relation between the policy of the Stockholm court towards revolutionary France and the actions of the king of Sweden in Central and Eastern Europe. The study uses hitherto neglected sources such as correspondence of Swedish diplomats from St Petersburg, Madrid and Warsaw, or records found in the Riksarkivet in Stockholm. Thus, the presented article should fill the existing research gap in the abovementioned area of interest.
W artykule opisano próby ratowania monarchii francuskiej podejmowane przez Gustawa III, ówczesną sytuację polityczną w Europie oraz stosunek poszczególnych mocarstw europejskich do rewolucji francuskiej. Autorzy starają się ukazać wzajemne powiązania polityki dworu sztokholmskiego wobec rewolucyjnej Francji oraz działań króla Szwecji w Europie Środkowej i Wschodniej. Artykuł wykorzystuje często pomijane źródła, jak korespondencja szwedzkich dyplomatów z Petersburga, Madrytu i Warszawy czy też archiwalia z Riksarkivet w Sztokholmie. Stanowi tym samym cenne uzupełnienie badań prowadzonych nad opisywanym problemem przez współczesnych badaczy zagadnienia.
Źródło:: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2021, 28, 2; 170-183
1232-1575
Pojawia się w:: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Zamach na życie króla Szwecji Gustawa III z dnia 16 marca 1792 r. Geneza, przebieg, konsekwencje
Assassination attempt on the life of King Gustav III of Sweden on March 16, 1792. The genesis, course of events, and consequences
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1195654.pdf
Data publikacji:: 2021-01-20
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: Gustaw III
zamach na życie króla Szwecji
królobójcy
Jacob Johan Anckarström
Szwecja w końcu XVIII w.
rewolucja francuska
Gustav III
assassination attempt on the life of the King of Sweden
the king’s assassin
Sweden at the end of the 18th century
French Revolution
Opis:: Zamach na życie króla Szwecji Gustawa III dokonany w dniu 16 marca 1792 r. był wydarzeniem, które wzbudziło ogromne zainteresowanie tak współczesnych, jak i potomnych. Problem ten doczekał się omówienia w licznych pracach historycznych. Nie doczekał się jednak opracowania napisanego przez polskiego historyka. Autor, od kilkudziesięciu lat zajmujący się badaniem dziejów Szwecji w dobie panowania Gustawa III, na podstawie najważniejszych źródeł drukowanych, literatury przedmiotu oraz własnych badań archiwalnych, przedstawia szeroko pojętą genezę tego zamachu, zawiązanie sprzysiężenia, którego pierwotnym celem było odsunięcie Gustawa III od władzy, przebieg wydarzeń na balu maskowym w sztokholmskiej operze, śledztwo przeciwko królobójcom oraz ostatnie dni króla, który zmarł 29 marca 1792 r. W zakończeniu pojawiają się informacje o dziejach Szwecji w pierwszych miesiącach regencji sprawowanej przez Karola ks. Södermanlandii oraz o wszystkich następstwach politycznych tragicznej śmierci władcy, który miał szansę odegrania doniosłej roli na arenie międzynarodowej w burzliwych latach dziewięćdziesiątych XVIII w.
The assassination attempt on the life of King Gustav III of Sweden on March 16, 1792 was an event that aroused great interest among both his contemporaries and posterity. This issue has been discussed in numerous historical works. However, it has not been discussed by any Polish historian yet. The author, who has been researching the history of Sweden during the reign of Gustav III for several decades, on the basis of the most important printed sources, the literature on the subject and his own archival studies, presents the genesis of this assassination attempt broadly understood, the formation of a conspiracy originally aimed at deposing Gustav III, the course of events at the masquerade ball in the Stockholm Opera House, the investigation against the regicides, and the last days of the king, who died on March 29, 1792. The conclusion contains information about the history of Sweden in the first months of the regency Charles, Duke of Södermanland, and all the political consequences of the tragic death of the ruler who had a chance to play a significant role internationally in the turbulent 1890s.
Źródło:: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2020, 27, 2; 115-136
1232-1575
Pojawia się w:: Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Dlaczego Szwedzi przegrali bitwę pod Połtawą? Natura przeciwko armii szwedzkiej w kampaniach 1708 i 1709 roku
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1042524.pdf
Data publikacji:: 2020-04-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Karol XII
wielka wojna północna
kampanie 1708 i 1709 roku
wyprawa na Moskwę
bitwa pod Połtawą
pogoda i warunki naturalne
Charles XII
Great Northern War
campaigns of 1708 and 1709
expedition to Moscow
battle of Poltava
weather and natural conditions
Opis:: W artykule przedstawiono przebieg działań podejmowanych przez armię szwedzką w latach 1708–1709. Obie kampanie skierowane były przeciwko Rosji, a celem strategicznym nakreślonym przez władcę Szwecji – Karola XII było zajęcie Moskwy. W ostatecznym rozrachunku, u schyłku 1708 r. wojska szwedzkie znalazły się jednak nie na przedpolu stolicy carów, a na Ukrainie Zadnieprzańskiej. W roku następnym Szwedzi stoczyli bitwę pod Połtawą, która zakończyła się ich klęską. Autor próbuje odpowiedzieć na pytanie, dlaczego tak się stało? Omawiając drogę Karola XII na połtawskie pole bitwy, zwraca uwagę przede wszystkim na czynniki naturalne i obiektywne (pogoda, ukształtowanie powierzchni, przeszkody naturalne itd.), na które król Szwecji nie miał żadnego wpływu. Zdaniem autora to właśnie te czynniki w dużym stopniu wpłynęły na to, że szwedzka armia stanęła do walki pod Połtawą znacznie osłabiona i z niewielkimi szansami na zwycięstwo.
The article presents the course of actions undertaken by the Swedish army in the years 1708 and 1709. Both campaigns were directed against Russia, and the strategic goal outlined by the ruler of Sweden – Charles XII was to seize Moscow. At the end of 1708, however, the Swedish army was not in the foreground of the tsar’s capital, but in Ukraine, on the left bank of Dnepr. The following year the Swedes fought the battle of Poltava, which ended with their defeat. The author tries to answer the question, why did this happen? When discussing the path of Charles XII to the Poltava battlefield, he pays attention primarily to natural and objective factors (weather, surface shape, natural obstacles etc.) on which the King of Sweden had no influence. In the author’s opinion, these was this factors that largely influenced the fact that the Swedish army stood to the battle of Poltava significantly weakened and with a very little chance to win.
Źródło:: Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 1; 81-102
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:: Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Krąg rodzinny Katarzyny z Sienna Myszkowskiej (zm. 1619), podczaszyny lubelskiej. Studium genealogiczno-obyczajowe
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1042514.pdf
Data publikacji:: 2020-12-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Katarzyna Sienieńska
rodzina Sienieńskich
Mikołaj Ostrowski
Stanisław Myszkowski
genealogia
szlachta polska
dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII wieku
the Sienieński family
genealogy
Polish nobility
the history of Polish-Lithuanian Commonwealth in the 16th and 17th centuries
Opis:: Katarzyna Sienieńska herbu Dębno była przedstawicielką znanego senatorskiego rodu. Na podstawie przebadanych źródeł można było pokusić się o nakreślenie zarysu jej biografii. Autor przedstawił koleje jej losu od wczesnej młodości aż do śmierci. W życiorysie Katarzyny z Sienna istotny wydaje się fakt, że aż trzy razy wychodziła ona za mąż. Była kolejno żoną stolnika przemyskiego Jana Biejkowskiego, podsędka przemyskiego Mikołaja Ostrowskiego oraz podczaszego lubelskiego Stanisława Myszkowskiego. Dzięki tym małżeństwom zgromadziła znaczny majątek. Z drugim mężem miała córkę Zuzannę, a z trzecim syna Maurycego i córkę Annę. Dzieje życia Katarzyny z Sienna Myszkowskiej zostały przedstawione na szerokim tle historycznym. Autor opracował genealogię lubelskiej linii Sienieńskich, nieznanej autorom herbarzy, z której pochodziła bohaterka tego opracowania. Przytoczył także wiele faktów z życia rodzin kolejnych mężów Katarzyny. Sporo miejsca poświęcił również sprawom majątkowym Sienieńskich, Biejkowskich, Ostrowskich i Myszkowskich. Przedstawił też dzieje zaciętej walki o spadek po Katarzynie między jej dziećmi a pasierbem, Janem Myszkowskim. Do tekstu artykułu załączono interesującą relację źródłową, gdzie przedstawiono przebieg gwałtownego sporu o gospodę, w której główną rolę odegrała Katarzyna ze swoim mężem Stanisławem Myszkowskim.
Katarzyna Sienieńska Dębno coat of arms was a representative of well-known senatorial family. On the basis of the researched sources, it was possible to try to outline her biography. The author presented her fate from her early youth until her death. In the biography of Katarzyna Sienieńska, it seems important that she got married three times. She was the wife of the pantler (dapifer) of Przemyśl Jan Biejkowski, the sub-judge (subiudex) of Przemyśl Mikołaj Ostrowski, and the cupbearer (pocillator) of Lublin, Stanisław Myszkowski. Thanks to these marriages, she accumulated a considerable fortune. She had a daughter Zuzanna with her second husband, and a son Maurycy and a daughter Anna with the third. The history of life of Katarzyna Myszkowska née Sienieńska was presented against a broad historical background. The author developed the genealogy of Lublin line of Sienieński family, unknown to the authors of armorials, from which the heroine of this study came. He also cited many facts from the lives of the families of Katarzyna’s subsequent husbands. He devoted a lot of space to the property matters of the Sienieński, Biejkowski, Ostrowski and Myszkowski families as well. He also presented the history of the fierce struggle for Katarzyna’s inheritance between her children and her stepson, Jan Myszkowski. An interesting source report is attached to the text of the article, which presents the course of the violent dispute over the lodgings, in which Katarzyna and her husband Stanisław Myszkowski played the main role.
Źródło:: Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 2; 245-280
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:: Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Krótkie życie i niespodziewana śmierć młodego magnata. Janusz Paweł ks. Ostrogski i jego testament z 6 sierpnia 1619 roku
Autorzy:: Anusik, Zbigniew
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1042523.pdf
Data publikacji:: 2020-04-30
Wydawca:: Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:: Książę Janusz Paweł Ostrogski
magnateria polska
dzieje Rzeczypospolitej w XVII wieku
testamenty staropolskie
edycja źródłowa
Prince Janusz Paweł Ostrogski
Polish magnates
the history of Polish-Lithuanian Commonwealth in 17th century
Old Polish last wills
source edition
Opis:: Artykuł poświęcony jest postaci księcia Janusza Pawła Ostrogskiego (1597–1619). Był on potomkiem jednej z najpotężniejszych rodzin magnackich w Rzeczypospolitej. Po wczesnej śmierci ojca, wojewody wołyńskiego Aleksandra, wychowywany był wraz ze starszym bratem przez matkę. Doprowadziła ona do konwersji synów z prawosławia na katolicyzm. W latach 1611–1615 młodzi Ostrogscy odbyli podróż edukacyjną po Europie. Po powrocie do kraju przejęli z rąk matki ogromne latyfundium. Obaj bracia znani byli z hulaszczego trybu życia i rozwiązłości. Zarazili się kiłą, co było przyczyną ich przedwczesnej śmierci. Po zgonie starszego brata Janusz Paweł stał się jednym z największych właścicieli ziemskich w Rzeczypospolitej. Zamierzał się ożenić. Śmierć zaskoczyła go jednak w drodze do domu przyszłego teścia. Książę sporządził przed śmiercią ciekawy testament, którego krytyczna edycja została zamieszczona jako aneks do tego opracowania.
The article is devoted to prince Janusz Paweł Ostrogski (1597–1619). He was a descendant of one of the most powerful magnate families in the Polish-Lithuanian Commonwealth. After the early death of his father, the Volyn voivode Aleksander, he was brought up, together with older brother, by his mother. She led them to conversion from Orthodoxy to Catholicism. In the years 1611–1615 the young Ostrogski brothers took an educational journey around the Western Europe. After returning to the fatherland they took over a huge latifundium from their mother. Both brothers were known of their rude lifestyle and promiscuity. They were infected with syphilis, which was a cause of their premature death. After the death of his older brother, Janusz Paweł became one of the greatest landowners in the Polish-Lithuanian Commonwealth. He was going to get married. Death however, surprised him on his way to the home of his future father-in-law. The prince made an interesting last will before his death, the critical edition of which was included as an annex to this study.
Źródło:: Przegląd Nauk Historycznych; 2020, 19, 1; 215-239
1644-857X
2450-7660
Pojawia się w:: Przegląd Nauk Historycznych
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Anusik, Zbigniew" wg kryterium: Autor

Źródło danych

Dostawca treści

Podbaza

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język