- Tytuł:
-
RIJKSMUSEUM W AMSTERDAMIE. HISTORYZM A (ANTY) MULTIMEDIALNOŚĆ
RIJKSMUSEUM IN AMSTERDAM. HISTORICISM AND (ANTI)MULTIMEDIALITY - Autorzy:
- Antoni, Ziemba,
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/433674.pdf
- Data publikacji:
- 2016
- Wydawca:
- Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków
- Tematy:
-
muzeum digitalne
muzeum multimedialne - Opis:
-
The article analyses the exhibiting principles of the modernised Rijksmuseum in Amsterdam (2003–2013), and constitutes a polemic and critical view of them and the way they have been implemented. The main assumption was ‘‘a return to the roots’’, to the patriotic and historical concept of the first Rijksmuseum by Pierre Cuypers (designed in 1863, built in 1876–1885); this ‘‘new-old’’ museum is supposed to be a continuation of this idea which has been adapted to contemporary needs and the museum’s principles. In the idea of ‘‘a return to the roots’’ one may observe a new and apologetic approach to 19th-century historicism and patriotism, de facto nationalism. The new Rijksmuseum is being promoted as a museum of national history, understood as praise for the Netherlands and the Dutch. In reality, from the very beginning it combined the profile of a historical museum with that of a museum of art. However, this ideology contradicts everything that happened between the first Rijksmuseum and the New Rijksmuseum – a long process of modernising society, transforming a national into a civic paradigm, of cosmopolitanisation and globalisation. In this context the New Rijksmuseum is a product of Dutch right-wing cultural politics, of a purely political world-view. It proclaims the desire to construct the history of a nation in which art is to play a key role, as an illustration to historical tendencies, but also as an essential element of the Dutch mentality, of ‘‘Dutchness’’ in general, and the painting of the Dutch Golden Age, the times of Rembrandt and Vermeer in particular. It is a return to the historiosophic way of thinking from the 19th and the beginning of the 20th century, that both Rembrandt and the lesser masters are materialised forms of the ‘‘Dutch soul’’ or the soul of Dutchness. Vision and Mission, documents by the Rijksmuseum, impose a historical narrative, understood as a story about the history and art of the Dutch nation, on the exhibition. The ‘‘aspects’’ of European or Asian art are relegated to second place. This story is not supposed to tell the bright and dark sides of its history, but clearly to emphasise the ‘‘nation’s glory’’, a glorification of the ‘‘national’’ history. Dutch history and art are separated from that of Europe and conceptually kept apart from Asian civilisation; the history of East Indian colonisation is isolated from the history of the Netherlands and the history of the Netherlands from the history of Asia. Regrettably, this is in line with the traditional, colonial and post-colonial discourse which deprived ‘‘aboriginal’’, ‘‘native’’, ‘‘primitive’’ etc. civilisations of their history, leaving them exclusively with the aesthetic quality of their artefacts. The thread of colonial expansion is present only in side galleries; the New Rijksmuseum is therefore a symptom of iconic colonial imperialism. This is additionally deepened by the distinctiveness of the collection exhibited in a separate building, the Asian Pavilion, where the exhibition does not reveal the fact that the collection is mainly the result of colonisation in the area of Indonesia and attempts at the economic colonisation of Indochina, China and Japan.
Artykuł omawia założenia ekspozycyjne zmodernizowanego Rijksmuseum w Amsterdmie (2003–2013). Stanowi głos polemiczny i krytyczny wobec tych założeń i sposobu ich realizacji. Najważniejszym założeniem był „powrót do źródeł” – do patriotyczno-historycznej koncepcji pierwszego Rijksmuseum autorstwa Pierre’a Cuypersa (proj. 1863, bud. 1876–1885); „nowe-stare” muzeum ma być jej kontynuacją dostosowaną do współczesnych potrzeb i założeń muzealniczych. W haśle „powrotu do historii” obserwujemy nowe, apologetyczne podejście do XIX-wiecznego historyzmu i patriotyzmu, a właściwie nacjonalizmu. Nowe Rijksmuseum ogłasza się muzeum historii narodowej jako chwały Niderlandów i Niderlandczyków (Holendrów). Rzeczywiście od początku łączyło ono w sobie profile muzeum historycznego i muzeum sztuki. Jednak ideologia ta neguje to wszystko, co stało się pomiędzy pierwszym Rijksmuseum a Nowym Rijksmuseum – długi i głęboki proces modernizacji społeczeństwa, przekształcenia paradygmatu narodowego na obywatelski, kosmopolityzacji i globalizacji. W tym kontekście Nowe Rijksmuseum jest wytworem holenderskiej prawicowej polityki kulturalnej, tworem stricte polityczno-światopoglądowym. Proklamuje dążenie do skonstruowania historii narodu, w której sztuka odgrywać ma jedną z kluczowanych ról, jako ilustracja tendencji historycznych, ale również podstawowy element holenderskiej tożsamości, „holenderskości” w ogóle. Zwłaszcza malarstwo Złotego Wieku, czasów Rembrandta i Vermeera. To powrót myślenia historiozoficznego z XIX i pocz. XX w. o tym, że zarówno Rembrandt, jak i mali mistrzowie są upostaciowieniem „holenderskiej duszy”, czy raczej duszy holenderskości. Dokumenty Rijksmuseum Wizja i Misja narzucają ekspozycji narrację historyczną, rozumianą jako opowieść o dziejach nacji holenderskiej, jej historii i jej sztuki. Dopiero drugie miejsce zajmują „aspekty” europejskiej i azjatyckiej sztuki. Treścią tej opowieści nie jest historia w jej „blaskach i cieniach”, ale wyraźnie akcentowana „gloria narodu”, gloryfikacja historii „narodowej”. Historia i sztuka Holendrów zostaje odseparowana od europejskiej a także oddzielona pojęciowo od cywilizacji azjatyckiej – dzieje kolonizacji wschodnioindyjskiej zostają wydzielone z historii Niderlandów, a historia Holandii z dziejów Azji. I zgodne jest to, niestety, z tradycyjnym, kolonialnym i pokolonialnym dyskursem, który cywilizacjom „pierwotnym”, „tubylczym”, „prymitywnym” (etc.) odmawiał historii, pozostawiając im tylko estetyczną jakość artefaktów. Wątek ekspansji kolonialnej pojawia się tylko w ekspozycji w bocznych gabinetach – Nowe Rijksmuseum jest zatem symptomem kulturowego imperializmu kolonialnego. Pogłębia to jeszcze odrębność ważnej kolekcji wystawionej w osobnym budynku – Pawilonie Azjatyckim, w którym ekspozycja nie ujawnia tego, że jego zbiory są w głównej mierze wynikiem kolonizacji w rejonie Indonezji i prób ekonomicznej kolonizacji Indochin, Chin i Japonii. - Źródło:
-
Muzealnictwo; 2016, 57; 249-276
0464-1086 - Pojawia się w:
- Muzealnictwo
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł