Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Życiński, Józef." wg kryterium: Autor


Tytuł:
Redukcjonizm pragmatyczny jako wersja współczesnej rewolucji w aksjologii
Pragmatic Reductionism as a Version of Contemporary Revolution in Axiology
Autorzy:
Życiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1917629.pdf
Data publikacji:
2021-03-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
The author subjects to criticism the anti-intellectualistic conception of man as animal pragmaticum and he defends the humanity's rationalist heritage that is to a large degree inspired by the proposition that man – created in God's image – shows his similarity to the Creator by reflexive, rational and free actions. The author points to a necessity to refer in the cultural-social space to a transcendental basis of values, to the foundation of moral values, to the order of good and truth, and he warns against the dangers that are brought by a purely pragmatic approach in which the main role is played by legal regulations and actions that have an institutional-administrative character.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1999, 47, 2; 369-388
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola determinacji odgórnej i konwergencji biologicznej w ewolucji Wszechświata
The Role of the Downward Causality and of Biological Convergence in the Evolution of the Universe
Autorzy:
Życiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012840.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
celowość
determinizm
emergencja
ewolucja
konwergencja
teleologia
finality
determinism
emergentia
evolution
convergence
teleology
Opis:
In traditional debates concerning the process of evolution the naïve teleological explanations were replaced by deterministic ones. New discoveries in quantum cosmology and quantum mechanics contributed to recognition of the cognitive value of teleological and quasi-teleological interpretations. In polemics dealing with cosmic evolution, the main explanatory function is played by the concept of downward causality which explains the emergence of new cosmic structures (G.F.R. Ellis, Paul P. Davies). A similar quasi-theological factor appears in Simon Conway Morris’ concept of biological convergence. After adopting this new cognitive perspective, one could explain many problems of evolutionary science that had no satisfactory explanation in earlier scientific debates.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2011, 59, 2; 367-378
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le scienze naturali nel processo delle trasformazioni culturali: verso un dialogo interdisciplinare
Natural sciences in the process of cultural transformations: towards interdisciplinary dialogue
Nauki przyrodnicze w procesie przemian kulturowych: perspektywa dialogu interdyscyplinarnego
Autorzy:
Życiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015695.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
kultura
dialog
etyka
wiara
rozum
nauka
culture
dialogue
ethics
faith
reason
science
Opis:
Przemiany kulturowe ostatniego okresu przyniosły głęboką zmianę wartościowań dotyczących społecznej roli nauk przyrodniczych. Podczas gdy w początkach XX wieku pozytywizm upatrywał w nauce jedyne źródło wartościowej poznawczo wiedzy, postmodernizm z początku obecnego stulecia traktuje teorie przyrodnicze przede wszystkim jako formę narracji literackiej. W antyintelektualnych nastrojach, wyrażających krytykę oświeceniowej afirmacji racjonalności, ceni się pragmatyczne zastosowania nauki, nie zaś jej funkcje poznawcze. Sytuacja taka stwarza pilną potrzebę interdyscyplinarnej współpracy między filozofami, teologami i przedstawicielami nauk przyrodniczych. W ostatnim okresie podjęto w wielu ośrodkach interdyscyplinarne programy badawcze, które dotyczą różnych aspektów teorii ewolucji, związków między przetwarzaniem informacji w komputerach a neurofizjologią, relacji między naturalizmem metodologicznym a różnorodnymi wersjami naturalizmu ontologicznego. Rozwijane badania stanowią nową jakość we wzajemnych relacjach nauk przyrodniczych z myślą chrześcijańską. Przezwyciężają one zarówno złudzenia scjentyzmu, jak i dominującą w pozytywizmie cząstkową koncepcję prawdy, w której brakuje odpowiedzi na pytania istotne dla całościowej wizji świata. Równocześnie stanowią one również odpowiedź na wizję interdyscyplinarnego dialogu, którą Jan Paweł II ukazał w encyklice Fides et ratio oraz w Liście do George’a Coyne’a SI, skierowanym z racji 300-lecia publikacji Principiów Newtona.
Cultural changes in recent times have brought about a profound change in valuations regarding the social role of natural sciences. While in the early twentieth century positivism saw science as the only source of valuable knowledge, postmodernism at the beginning of this century treats natural theories primarily as a form of literary narrative. In anti-intellectual moods that express criticism of the Enlightenment affirmation of rationality, the pragmatic applications of science are valued, not its cognitive functions. Such a situation creates an urgent need for interdisciplinary cooperation between philosophers, theologians and representatives of natural sciences. Recently, interdisciplinary research programs have been undertaken in many centers, concerning various aspects of the theory of evolution, the relationship between information processing in computers and neurophysiology, the relationship between methodological naturalism and various versions of ontological naturalism. The research in this area introduces a new quality in the mutual relations between natural sciences and Christian thought. This research overcomes both the illusions of scientism and the partial concept of truth that dominates positivism, which lacks answers to questions essential for a comprehensive vision of the world. At the same time, they also respond to the vision of an interdisciplinary dialogue that John Paul II presented in the encyclical Fides et Ratio and in the Letter to George Coyne SI, addressed on the 300th anniversary of the publication of Newton's Principia.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2004, 52, 1; 17-26
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Naturalizm ontologiczny a rola superweniencji w ewolucji biologicznej
Ontological Naturalism and the Role of Supervenience in Biological Evolution
Autorzy:
Życiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015794.pdf
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
emergentyzm
ewolucja
naturalizm
superweniencja
teizm
wszechświat
emergentism
evolution
naturalism
supervenience
theism
univers
Opis:
To overcome the traditional opposition between the methodological and the ontological naturalism, in the paper the notion of supervenience is proposed as an explanatory category which facilitates developing a version of nonreductionist emergentism. This category helps to understand the so called teleonomy (resp. quasi-finality) studied in modern biology and eliminates the traditional opposition between the causal and the teleological interpretation of nature. Analytical distinctions, dependent on supervenient aspects of nature, facilitate new interpretive patterns for biological evolution and make groundless many simplified patterns accepted in philosophical interpretation of evolutionism.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2003, 51, 3; 7-18
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„De revolutionibus” a zasada korespondencji
Autorzy:
Życiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/691278.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Copernicus Center Press
Opis:
Recenzja książki: Michał Kokowski, Copernicus’s Originality: Towards Integration of Contemporary Copernican Studies, Wydawnictwa IHN PAN, Warszawa–Kraków 2004, ss. xiv + 314.
Źródło:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2005, 37; 173-178
0867-8286
2451-0602
Pojawia się w:
Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zasada pozytywizmu metodologicznego a problem unifikacji filozoficznej
The Principle of Methodological Positivism and the Problem of Unification in Philosophy
Autorzy:
Życiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106676.pdf
Data publikacji:
1992
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Opis:
The paper describes the methodological growth of modern science toward the so-called principle of methodological positivism. This principle implies important epistemological distinctions between the natural sciences, metaphysics and theology. Consequently, it allows to introduce neither metaphysical nor theological explanations to fill the gaps in physical theories. The principle of methodological positivism played an important role in overcoming the cognitive patterns adopted in the physico-theology of the XVIII century. At the present time, however, its importance is called into question by adherents of the "new biology" and "new physics" who undertake metaphysical issues in the context of scientific theories. After critical assessment of this new practice, the author develops his proposal of unification in philosophy. In his approach, philosophy should be an epistemologically autonomous discipline open to new scientific results.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 1992, 39-40, 3; 9-22
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Alternatywne wersje ewolucji a problem wszechmocy Boga
The Alternative Versions of Evolution and the Problem of God’s Omnipotence
Autorzy:
Życiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013188.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
celowość
determinizm
ewolucja
termodynamika
wszechmoc
zło
determinism
evil
evolution
omnipotence
teleology
thermodynamic
Opis:
The author discusses the question whether an alternative version of cosmological and bio-logical evolution could have been actualized to eliminate negative phenomena specific for evolutionary processes in our universe. Specifically, one tries to answer whether the omnipotent God could have created quite different world with different logical principles and diverse laws of nature. Maybe such a world would be better than our universe regarded by Leibniz as the best of all possible universes. In trying to solve this problem, one has to remember that the process of evolution co-directs the created world to Divine ideals, values, and purposes; it does not, however, destroy by a logic of necessity or by a determinism of events, which would limit the freedom of creation. It does not eliminate pain and it does not change suffering into joy; it only shows the deepest meaning of the struggles thanks to which biological pain manifests its creative role.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2008, 56, 1; 363-377
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ontologia Platona a ewolucja kosmiczna
Plato’s Ontology and Cosmic Evolution
Autorzy:
Życiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013402.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
immanencja Boga
ewolucja
struktura nomiczna
platonizm
filozofia procesu
God’s immanence
evolution
nomic structure
Platonism
process philosophy
Opis:
Abstract mathematical formulae are our “mother tongue”, thanks to which we are able to develop a creative dialogue with our physical environment. The application of the language of mathematics gives us access to valuable information about events which occurred billions years ago and so allows us to reconstruct the history of the universe. This amazing property of nature inspires a non-trivial philosophical question: Why are there the mathematically described universal laws of physics at all, when nature could have been only an uncoordinated disorder? The existence of the universal laws of nature seems to constitute the essence of the ontological structure of the world. Various authors call this basic field of formal structures – the matrix of the universe, the field of rationality, the formal field, the Logos, the Absolute, etc. Jan Łukasiewicz, the well-known representative of the Polish School of Logic, argued that the reality of ideal mathematical structures independent of human experience could be regarded as an expression of God’s presence in nature. Regardless of our terminological preferences, this structure can be regarded as a basic level of physical reality where the necessitarian interpretation of the laws of nature is confirmed and the astonishing effectiveness of mathematics could be explained.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2006, 54, 2; 335-349
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Komu i po co jest dziś potrzebna filozofia przyrody?
Autorzy:
Życiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2013891.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia przyrody
dialog kultur
kosmologia
philosophy of nature
intercultural dialog
cosmology
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2005, 53, 2; 410-411
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Humanizm tragiczny jako następstwo kulturowej śmierci Boga
The Humanism of Despair as a Result of the Death of God in Contemporary Culture
Autorzy:
Życiński, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015937.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
egzystencjalizm
humanizm
kultura
nihilizm
osoba ludzka
postmodernizm
sekularyzacja
śmierć Boga
existentialism
humanism
culture
nihilism
human person
postmodernism
secularisation
death of God
Opis:
The philosophy of the death of God, pronounced by Friedrich Nietzsche in 1882, resulted in many negative consequences experienced in contemporary culture. The Nietzschean critique of the classical hierarchy of values inspired radical declaration about the death of metaphysics and the end of human history. In its form developed in deconstructive postmodernism, this philosophy proclaims the dissolution of the human subject. Consistently, it rejects the very concept of human person and tries to reduce human existence to the level of psychoanalytic, social and/or cultural phenomena. In this conceptual framework, either the classical version of humanism must be questioned or its nihilistic reinterpretation, in terms of a humanism of despair, should be adopted.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 2; 5-22
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies