Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Żukowski, J." wg kryterium: Autor

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 30
Tytuł:
Wykorzystanie metod jakościowych do badania wiedzy środowiskowej społeczności lokalnych
Applying qualitative research methods in the studies of environmental knowledge
Autorzy:
Żukowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/271660.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
Tematy:
świadomość ekologiczna
badania społeczne
ochrona środowiska
ecological awareness
social studies
conservation
Opis:
Możliwości jakie daje wykorzystanie jakościowych sposobów badań społecznych w analizach dotyczących świadomości ekologicznej społeczności lokalnych nie są w naszym kraju powszechnie znane, a metody te nie są stosowane. Jak pokazują przykłady z innych krajów posłużenie się wynikami tak przeprowadzonych badań pozwala na lepsze wdrożenie planów ochrony oraz pełniejsze zdiagnozowanie stanu świadomości ekologicznej danej społeczności. Niniejszy artykuł przedstawia te metody i pokazuje w jaki sposób należy je wykorzystywać, w zestawieniu z powszechnie stosowanymi w ochronie środowiska metodami ilościowymi.
The possibilities that the qualitative research methods in social studies gives for the analyses in ecological awareness of small societies are not commonly known and applied in our country. As the examples from other countries shown, using the research results based on these methods allows for better introduction of conservation plans and complete diagnosing of the ecological awareness. This paper shows what they are and how to use these methods in comparison to the popular in polish conservation quantitive research.
Źródło:
Journal of Ecology and Health; 2011, R. 15, nr 1, 1; 7-12
2082-2634
Pojawia się w:
Journal of Ecology and Health
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Divorce versus the best interest of the child as a subject of examination conducted in OZSS: a legal and psychological perspective
Autorzy:
Żukowski, Lech J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2197776.pdf
Data publikacji:
2023-04-26
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
divorce vs. the best interest of the child
examination carried out by Opiniodawcze Zespoły Specjalistów Sądowych
positive and negative legal conditions for granting a divorce
psychological effects of a divorce on children
Opis:
The article is a review of the issues concerning the concept of “the best interest of the child” as a negative condition for granting a divorce in the light of a diagnosis made in the Opiniodawcze Zespoły Specjalistów Sądowych (OZSS) on family courts’ request. It presents legal and psychological views on the best interest of the child in the context of a divorce treated as a crisis in the family. Comments are also presented on the scope of examination conducted by the OZSS experts on the impact of a divorce on the best interest of the child and selected problems related to their specificity. Based on the selected literature on the subject matter, case law and the work practice of the OZSS experts in the field of psychology, subjective views on the methodology of examining the impact of a divorce on the best interests of children are also presented. The main thesis of the article is the opinion that commissioning the OZSS experts by family courts to examine negative conditions for granting a divorce is controversial.
Źródło:
Ius Novum; 2023, 17, 1 ENG
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozwód a dobro dziecka jako przedmiot badań w OZSS. Perspektywa prawno-psychologiczna
Divorce versus the best interest of the child as a subject of examination conducted in OZSS: a legal and psychological perspective
Autorzy:
Żukowski, Lech J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2200525.pdf
Data publikacji:
2023-03-20
Wydawca:
Uczelnia Łazarskiego. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
rozwód a dobro dziecka
badania w Opiniodawczych Zespołach Specjalistów Sądowych
pozytywne i negatywne przesłanki rozwodu
psychologiczne skutki rozwodu dla dzieci
divorce and the welfare of the child
court experts’ research
positive and negative legal premises for divorce
psychological effects of divorce for children
Opis:
Tekst ma charakter przeglądowy i dotyczy problematyki pojęcia „dobra dziecka” jako negatywnej przesłanki udzielenia rozwodu w perspektywie badań prowadzonych na zlecenia sądów w Opiniodawczych Zespołach Specjalistów Sądowych. Przedstawiono w nim prawne i psychologiczne ujęcia dobra dziecka w kontekście kryzysu w rodzinie, jakim jest rozwód. Prezentowane są również uwagi dotyczące zakresu badań prowadzonych przez specjalistów OZSS w przedmiocie wpływu rozwodu na dobro dziecka oraz wybrane problemy, jakie wiążąsię z ich specyfiką. Na podstawie wybranej literatury przedmiotu, orzecznictwa i praktyki pracy specjalistów z zakresu psychologii w OZSS, przedstawiono także subiektywne poglądy dotyczące metodologii badania wpływu rozwodu na dobro dzieci. Główną tezą tekstu jest pogląd o kontrowersyjności zlecania przez sądy rodzinne badania negatywnej przesłanki orzeczenia rozwodu przez specjalistów OZSS.
Article is a review about the concerns of the concept of “child welfare” as a negative condition for granting a divorce in the light of diagnosis conducted at the request of courts in the Opinio-dawczych Zespołach Specjalistów Sądowych. It presents the legal and psychological approaches to the child’s welfare in the context of the crisis in the family as divorce. Comments are also presented on the scope of research conducted by OZSS specialists on the impact of divorce on the child’s welfare and selected problems related to their specificity. Based on the selected literature on the subject, jurisprudence and the work practice of specialists in the field of psychology, subjec-tive views on the methodology of examining the impact of divorce on the well-being of children were also presented. The main thesis of the text is the view that the family courts commissioning the examination of the negative premise for divorce by OZSS specialists is controversial.
Źródło:
Ius Novum; 2023, 17, 1; 112-129
1897-5577
Pojawia się w:
Ius Novum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Preliminary evaluation of effective vibration analysis for the fault diagnosis of natural gas engine-driven compressor
Autorzy:
Listewnik, K.
Polanowski, S.
Dereszewski, M.
Żukowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/247212.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
Tematy:
natural gas motor compressors
vibration diagnostics
Opis:
In this paper were presented results of preliminary research of the fault diagnosis of natural gas engine-driven compressor by vibration analysis. Natural gas engine-driven compressors are heavily exploited during delivering natural gas to the transmission network of Poland. Every failure brings about interferences to gas system, furthermore it causes notably cost of maintenances. The major failures are piston seizures and overly level of vibration causes by exceedingly wear, an unbalanced engine after repairs and dry friction. During research investigated three natural gas engine-driven compressors. Acceleration of engine cylinders was measured in cylinder axis and perpendicularly axis and acceleration of compressor cylinders, engine fundament and gas receiver in three axes. Results obtain during investigation of engine cylinders one gas engine-driven compressor collates with results of validation of engine cylinders after their stripping. Preliminary results of investigation indicate proper trend to set up diagnostic symptoms. It was found that for increasing of information amount is necessary to carry out synchronous measurements and its envelops in domain of crankshaft rotation angle. Very important source of diagnostic information can be shaft acceleration, determined basing on existing system of signals generation. The investigation is to be continued.
Źródło:
Journal of KONES; 2011, 18, 4; 243-250
1231-4005
2354-0133
Pojawia się w:
Journal of KONES
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba oceny zależności plonów pszenicy w latach 1975-2007 od jakości gleb, wapnowania i melioracji drenażowych
Attempt at estimating the relationship between wheat yields in the years 1975-2007 and soil quality and fertilizations well as proportion of drained land
Autorzy:
Siuta, J.
Żukowski, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399663.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
jakości gleby
kwasowość gleby
wapnowanie gleby
osuszanie gruntów ornych
plony pszenicy
soil quality
soil acidity and liming
drained arable land
wheat yields
Opis:
W publikacji porównano agroekologiczną jakość gleb, wyrażoną w punktach - opracowanych w instytucie naukowym dla całego kraju, zużycie wapna nawozowego (w przeliczeniu na CaO) procentowe udziały zdrenowanych gruntów ornych i plony pszenicy w 49 województwach byłego i 16 województwach obecnego podziału administracyjnego kraju. Wymienione dane dotyczą lat 1975-2007 i zostały pozyskane z roczników Głównego Urzędu Statystycznego. Zróżnicowanie jakości gleb w 49 byłych województwach waha się w przedziale 48,4 do 89,8 punktów, całkowite zużycie CaO (w latach 1975-1998) wyniosło 6,8 do 49,3 q/ha (średnia krajowa 23,6 q), grunty zdrenowane stanowiły 6,3 do 57,6 % w poszczególnych województwach. W licznych województwach stwierdzono wyraźny związek między zużyciem CaO i udziałem gruntów zdrenowanych a plonami pszenicy. Nie stwierdzono natomiast wyraźnej zależności plonów pszenicy od wskaźnika jakości gleby. W latach 1998-2007 poważnie zmniejszono zużycie CaO i NPK, ale najwyższe plony pszenicy uzyskano w województwach stosujących od dawna wysokie dawki wapna i mających 38,2-53,2 % gruntów zdrenowanych (np. Wielkopolska).
A comparison was made of i) agro-ecological quality of soils based on a point system developed by a research institute for the entire country, ii) consumption of fertilizer lime (recalculated to CaO), iii) percent proportions of drained arable land and iv) wheat yields in former 49 and present 16 voievodeships according to the administrative division of the country. The aforementioned data which cover the years 1975-2007 were derived from annals of the Central Statistical Office. The soil quality in 49 former voievodeships fluctuated within the range from 48.4 to 89.8 points while the total CaO consumption (in the years 1975-1998) attained 49.3 q/ha (the country average was 23.6 q), and the share of drained land constituted from 6.3 do 57.6% in respective voievodeships. Wheat yields in many voievodeships were found to be apparently related to the CaO consumption and the share of drained arable land. However, no distinct relationship was found between the wheat yield and the soil quality index. The consumption of CaO and NPK was significantly reduced in the years 1998-2007, but the highest wheat yields were obtained in the voievodeships where high doses of lime were applied for many years and shares of drained land were from 38.2 to 53.2% (e.g. in Wielkopolska Province).
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2009, 21; 15-24
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Agroekologiczne i plonotwórcze działanie wapnowania gleb
Agro-ecological and yield enhancing effects of acid soil liming
Autorzy:
Siuta, J.
Żukowski, B
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399559.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
gleba
plony roślin
4 zboża
rzepak i rzepik
wskaźnik rolniczej przestrzeni produkcyjnej
soil
plant yield
four grain crops
rapeseed
mustard spinach
index of quality of agricultural production space
Opis:
Ekologiczne i plonotwórcze znaczenie wapnowania gleb rozpoznano i ceniono w rolnictwie od dawna, toteż stanowi ono bardzo istotny element racjonalnej agrotechniki. W rolnictwie polskim dopiero pod koniec lat sześćdziesiątych ostatniego stulecia stosowano około 100 kg CaO na hektar w kraju. W roku 1975 średnie krajowe zużycie CaO wyniosło 120,8 kg/ha, ale wahało się od 23,2 kg/ha w województwie częstochowskim do 428 kg w województwie opolskim. Największe zużycie CaO (202 kg/ha) zarejestrowano w 1989 roku, ale międzywojewódzkie różnice mieściły się w przedziale od 43 kg/ha w województwie krakowskim do 424 kg/ha w słupskim. W roku gospodarczym 1995/1996 nastąpił raptowny spadek krajowego zużycia CaO (o około 40 kg/ha), który postępował do roku 2004/2005. Kolejny, około 60% spadek zużycia CaO w kg/ha zarejestrowano w latach 2009/2010 –2011/2012. Według spisu rolnego 2010 r. krajowe zużycie CaO wyniosło 40,5 kg UR w dobrej kulturze, ale tylko 10,4 kg w województwie świętokrzyskim i 12,9 kg w małopolskim. Plony 4 zbóż oraz rzepaku i rzepiku w latach 1975–1998 synchronizowały wyraźnie ze zużyciem wapna nawozowego w latach 1975–1998. Nie stwierdzono natomiast wyraźnej zależności wielkości plonów od wskaźnika waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej. Analogiczną synchronizację plonów rzepaku i rzepiku ze zużyciem CaO/ha stwierdzono w latach 1999–2012. Malejące zużycie CaO począwszy od 1995 do 2013 roku stanowi poważne zagrożenie ekologicznych i plonotwórczych właściwości środowiska glebowego. Zjawisko to będzie się nasilało, także w miarę malejącego nawożenia organicznego (obornika, nawozu zielonego, kompostu). Ponadto dla ekologicznych i produkcyjnych funkcji gleb użytkowanych rolniczo szkodliwe jest postępujące wyprowadza- nie niejadalnych i niepaszowych części roślin z agrosystemu. Dotyczy to zwłaszcza uprawy roślin na potrzeby energetyczne, a także energetycznego spalania słomy.
Ecological and yield enhancing effects of soil liming have since long been recognized and appreciated by farmers, therefore, liming is considered to be an essential part of sustainable farming system. In the Polish agriculture, liming in the amount of about 100 kg/ha of CaO was applied as late as by the end of the sixties of the last century. In the year 1975, the average national CaO consumption was 120.8 kg/ha, although it varied from 23.2 kg/ha in Częstochowa region to 428 kg/ha in Opolskie Voievodeship. The largest average CaO consumption on a country scale (202 kg/ha) was noted in the year 1989 while on a regional scale the consumption fluctuated from 43 kg/ ha in Kraków Voievodeship to 424 kg/ha in Słupsk Voievodeship. A dramatic decline in the countrywide CaO consumption (by about 40 kg/ha) occurred in the economical year 1995/1996, and the decreasing trend had been observed until the years 2004/2005. A subsequent drop in CaO consumption (by about 60%) was noted in the years 2009/2010 – 2011/2012. According to the national agricultural census in 2010, the countrywide use of CaO attained up to 40.5 kg/ha on farmland in good agriculture, while only 10.4 kg/ha in Świętokrzyskie Voievodeship and 12.9 kg/ha in Małopolskie Voievodeship. In the years 1975–1998, the yields of four main grain crops as well as those of rapeseed and mustard spinach were distinctly synchronized with the consumption of lime fertilizers. No apparent relationship, however, was found be- tween the yield size and the index of quality of agricultural production space (from 48.3 points in Nowosądeckie Voievodeship to 86.2 points in Zamojskie Voievodeship). However, in the years 1999–2012, the yields of four main grain crops as well as those of rapeseed and mustard spinach were to a lesser degree synchronized with the intensity of CaO use than the abovementioned yields from the years 1975–1998. A considerable trend towards decreasing CaO consumption starting from 1995 until 2013, poses a serious threat to ecological and yield enhancing properties of the soil environment. The threat will be more intense still as the application of organic fertilization (manure, green manure and compost) becomes more and more limited. Advancing trend to remove plant biomass from agro-ecosystems leads to the degradation of ecological and productive functions of farmland. The latter trend is related to energy plantations and to using biomass as biofuel.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2015, 41; 1-18
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona i użytkowanie powierzchni ziemi w prawie i praktyce od roku 1945
Land surface protection and management in legislation and practice since 1945
Autorzy:
Siuta, J.
Żukowski, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399708.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
powierzchnia ziemi
prawo
użytkowanie ziemi
lata 1945-2010
land surface
law
land use
years 1945-2010
Opis:
Ochronę powierzchni ziemi ustanowiono pierwszy raz w ustawie o ochronie i kształtowaniu środowiska z 1980 r. Napisano w niej, że "Powierzchnia ziemi łącznie z glebą i rzeźbą terenu podlega ochronie, polegającej na zapobieganiu i przeciwdziałaniu ich niekorzystnym zmianom, a w razie uszkodzeń lub zniszczeń - na przywracaniu do właściwego stanu". W ustawie wskazano też przepisy ustawy o ochronie przyrody, ochronie gruntów rolnych i leśnych, prawo geologiczne i górnicze, o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W ustawie Prawo ochrony środowiska z 2001 r. wydzielono rozdział "Ochrona powierzchni ziemi", ale wadliwie zdefiniowano powierzchnię ziemi oraz niektóre przepisy. Nastąpił więc merytoryczny regres ustawodawstwa w tym zakresie. Przepisy ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji gruntów z roku 1971 zawężono w kolejnych edycjach ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych, do zniesienia ochrony gruntów rolnych w granicach administracyjnych miast włącznie. Oceniając negatywnie postępujące zmiany odnośnych przepisów stwierdza się, że wyraźnie zantropogenizowane powierzchnie ziemi, które są najbardziej podatne na degradujące działania czynników gospodarczych, atmosferycznych i hydrologicznych nie podlegają zintegrowanej ochronie, mimo że oprócz funkcji produkcyjnych pełnią bardzo ważne funkcje ekologiczne i krajobrazowe.
The need to protect land surface was first identified and set in the Law on Environmental Protection and Management of 1980. It states that: "the land surface including soil and relief is subject to protection which consists in preventing and counteracting negative changes of the latter and, in case of disturbance or damage - in restoring them to the appropriate state". The Law also refers to the regulations provided by the Laws on Nature Conservation, Protection of Farm and Forest Land, Geology and Mining and Physical Planning and Land Management. A chapter entitled "Protection of land surface" was included in the Law on Environmental Protection albeit the definition of land surface and some other regulations were deficiently formulated, what constituted a substantial step backward in this sphere of legislation. The provisions of the Law on the Protection of Farm and Forest Land as well as those of the Law on Land Reclamation of1971 had been narrowed in the successive editions of the Law on the Protection of Farm and Forest Land unto the point of abrogating the protection of farmland within administrative limits of municipalities. Stressing that the abovementioned regulations have been subject to negative changes it has been stated there is no integrated protection of the apparently anthropogenic land, despite that it fulfills very important ecological and landscape functions in addition to its productive functions, and is most vulnerable to degrading impacts of economical, atmospheric and hydrological factors.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2010, 22; 7-17
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Porównanie struktury przestrzennej potrzeby dolesienia gmin z roku 1980 w Polsce z lesistością w 2016 r.
Comparison of the spatial structure of municipalities in need for afforestation in the year 1980 in Poland with the area of land under forest cover in 2016
Autorzy:
Siuta, J.
Żukowski, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400486.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
lesistość w gminach
niedobór lesistości
nieefektywne grunty rolne
polityka zalesieniowa państwa
forest cover in municipalities
forest cover deficiency
ineffective agricultural land
afforestation policy of the State
Opis:
Struktura rolno-leśnej przestrzeni w Polsce jest wadliwa, zwłaszcza w środkowo-wschodniej części Polski. Przejawia się to najbardziej na tle jakości struktury przestrzennej pokrywy glebowej. Najsłabsze gleby piaskowe tworzą siedliska leśne, a w rolniczym użytkowaniu przeobrażają się łatwo w ruchome piaski, z wydmami włącznie. Na podstawie wskaźników waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej powierzchnie gleb żytnich bardzo słabych i słabych (nieefektywnych gruntów rolnych) oraz lesistości wyliczono wskaźniki niedoboru lasu i lesistości optymalnej oraz opracowano i opublikowano mapę w skali 1: 1 000 000 „Polska potrzeby dolesień” według gmin w roku 1980. W roku 2016 na podstawie danych z ewidencji gruntów, opracowano mapę lesistości aktualnej, w celu porównania jej z lesistością optymalną w roku 1980. Ze względu na objętość danych liczbowych, analizie porównawczej poddano część gmin w województwach: 1) mazowieckim i łódzkim o bardzo dużym niedoborze lasu, 2) kieleckim o względnym niedoborze lasu, 3) lubuskim i pomorskim o bardzo dużej lesistości, 4) warmińsko-mazurskim o dużej lesistości. Przedstawiono strukturę przestrzenną wzrostu lesistości w latach 1980–2016 w znacznej części gmin na terenie 6 województw. Stwierdzono, że mimo realizacji krajowych programów zwiększenia lesistości w latach 1980–2016 obszary o bardzo dużym niedoborze lasów, tylko w nieznacznym stopniu pomniejszyły niedobór. Natomiast obszary o lesistości optymalnej wydatnie zwiększyły ich rozmiar.
The structure of agro-forest space in Poland is faulty, especially in the central-eastern part of Poland. This is most evident when compared to the quality of the spatial structure of the soil cover. The poorest sandy soils make up quite good forest habitats, whereas under agricultural use, they are easily transformed into moving sands, including sand dunes. On the basis of indices which valuate the agricultural production area – the areas of very weak and weak rye soils (inefficient agricultural land) – and forest cover – the indicators of forest cover deficiency and optimum forest cover – were calculated, and the map in the scale 1: 1 000 000 “Poland – needs for afforestation”, presenting the country divided into municipalities, was published in 1980. In 2016, based on the land registration data, a current forest cover map was compiled in order to compare it with the optimal forest cover in 1980. Owing to the volume of numerical data, a comparative analysis was performed for certain municipalities in the following voivodships: 1) Mazowieckie and Lodzkie with a considerable deficiency of woodland, 2) Kieleckie with a relative scarcity of forest cover, 3) Lubuskie and Pomorskie with a very extensive forest cover and Warmińsko-Mazurskie with an extensive forest cover. The spatial structure of the forest cover increase between the years 1980–2016 was presented in a large number of municipalities in six voivodeships. It was found that despite the implementation of national forest extension programs between the years 1980 and 2016, there was only slight a increase in forest cover in the areas with a very large forest deficiency. On the other hand, there was a significant increase in forest cover in the areas with an optimal forest cover.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 5; 40-57
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie dylematy scalania gruntów i urządzania terenów wiejskich Część 1. Scalanie gruntów
Rural land consolidation and management – the Polish dilemmas. Part 1
Autorzy:
Siuta, J.
Żukowski, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401327.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
szachownica gruntów
scalanie gruntów
modernizacja struktury agrarnej
realizacja scaleń w Polsce
chessboard field pattern
land consolidation
modernisation of farmland structure
completion of land consolidation in Poland
Opis:
Władze państwowe II R. P. przywiązywały bardzo dużą wagę do likwidowania szachownicy gruntów chłopskich. Na podstawie ustawy z dnia 31 lipca 1923 r. o scalaniu gruntów (Dz.U. Nr 92, poz. 118) w latach 1919–1938 scalono 5 422 329 ha (średnio 27 116 ha rocznie). Najwięcej (1 144 482 ha) w województwie białostockim. Po wyzwoleniu Polski do roku 1948 scalono 372 800 ha gruntów na obszarach niedokończonych w okresie międzywojennym. Pod rządami PKWN z 6 września 1944 r. o przeprowadzeniu reformy rolnej (Dz.U. Nr 4, poz. 17) nie scalano gruntów indywidualnych gospodarstw. W latach 1969–1982 geodezyjne pomiary gruntów polegały na usługach dla państwowych i spółdzielczych form. Nie dotyczyły urządzania (modernizacji) indywidualnych gospodarstw rolnych. Dopiero ustawa z dnia 28 marca 1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (Dz.U. Nr 10, poz. 80) czyniła pewien postęp, ale ze względu na jej ogólnikowość i politykę agrarną nie służyła modernizacji indywidualnych gospodarstw rolnych. Na jej podstawie w roku 1983 scalono 42 529 ha gruntów. Począwszy od roku 1992 nastąpił gwałtowny spadek wykonywania prac scaleniowych, postępujący w dalszych latach. Szachownica gruntów nie ogranicza się do jednej wsi, ale często wychodzi poza jej granice, a w skrajnych przypadkach przekracza nawet granice państwa. Skala tego zjawiska i związane z nim skutki sprawiają, że jednym z najpilniejszych zadań stojących przed polskim rolnictwem jest rozpoczęcie na dużą skalę prac scaleniowych. W pierwszej kolejności tymi pracami powinny być objęte gospodarstwa duże, których grunty często rozrzucone są w promieniu kilkudziesięciu kilometrów od siedziby gospodarstwa. Wykonanie prac scaleniowych w latach 1983–2017 wyniosło 647 774 ha, a scalonych i wymienionych 818 875 ha.
The Government of the II Republic of Poland attached a great importance to the elimination of the chessboard field pattern in rural areas. Pursuant to the Act of July 31, 1923 on land consolidation (Journal of Laws No. 92, item 118), 5,422,329 ha were consolidated in the years 1919–1938 (on average 27,116 ha annually), while the major consolidation work (1,144, 482 ha) was performed in the Białystok Province. After Poland’s liberation, until 1948, 372,800 ha of land were consolidated within the areas where consolidation was not terminated during the between-war period. Under the Manifesto of the Polish Committee of National Liberation of 6 September 1944, where the implementation of land reform was mentioned (Journal of Laws No. 4, item 17), no individual farmlands were merged. In the years 1969–1982, the geodetic land survey consisted in services for the State and cooperative farms. These services did not cover the improvement (modernisation) of individual farm holdings. Only the Act of 28 March 1982 on land consolidation and exchange (Journal of Laws No. 10, item 80) made some progress, but due to its vagueness and to the agrarian policy at that time, it did not help to modernise individual farms. The Act was the basis for consolidating some 42,529 ha of land in 1983. Starting from 1992, there was a sharp decline in the performance of consolidation works and that trend was progressing over the successive years. The chessboard field pattern is not limited to one village, but often goes beyond its limits and, in extreme cases, even exceeds the borders of the state. Due to the scale of this phenomenon and associated effects, the initiation of a large scale consolidation work is one of the most urgent tasks facing the Polish agriculture. In the first place, these works should cover large farms, whose lands are often scattered within a radius of several dozen kilometers from their farms. The implementation of consolidation works in the years 1983–2017 amounted to 647,774 ha, while the merged and exchanged land reached 818,875 ha.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2018, 19, 3; 1-16
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie dylematy scalania gruntów i urządzania terenów wiejskich Część 2. Zalesianie nieużytków i nieefektywnych gruntów rolnych jest niezbędne w ochronie i odnowie biologicznie czynnej powierzchni ziemi w Polsce
Rural land consolidation and management – the Polish dilemmas. Part 2
Autorzy:
Siuta, J.
Żukowski, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401425.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
lesistość w gminach
niedobór lesistości
nieefektywne grunty rolne
potrzeby dolesień
forest cover by municipality
forest cover deficit
non-effective farmland
afforestation needs
Opis:
Struktura rolno-leśnej przestrzeni w Polsce jest wadliwa, zwłaszcza w środkowo-wschodniej jej części. Przejawia się to najbardziej na tle struktury pokrywy glebowej. Nawet najsłabszej jakości gleby piaskowe tworzą całkiem dobre siedliska leśne, podczas gdy w polowym i pastwiskowym użytkowaniu łatwo przeobrażają się w ruchome piaski. Bardzo niski poziom efektywności biologicznej najsłabszych gleb piaskowych sprawia, ze produkcja roślinna znajduje się już obecnie poniżej granicy ekonomicznej efektywności. W miarę modernizacji technologii i pomniejszania kosztów produkcji roślinnej, uprawa najsłabszych gleb pisakowych staje się zupełnie nieopłacalna. Wyróżniono kryteria oceny potrzeby zwiększenia lesistości – glebowe, ekonomiczne i rekreacyjne. Na podstawie wskaźników waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej oraz lesistości w roku 1980 wyliczono procentowy niedobór lasów w gminach, który przedstawiono na mapie Polski w skali 1:1000000. Porównanie lesistości oraz jej niedoboru w roku 1980 z lesistością w roku 2016 dowodzi jednoznacznie, że lesistość wzrosła bardziej na obszarach o dużej i bardzo dużej lesistości, a w najmniejszym stopniu na obszarach o dużym i bardzo dużym niedoborze lasu, zwłaszcza w województwach łódzkim, lubelskim, mazowieckim i kujawsko-pomorskim.
The structure of the agro-forest space in Poland is defective, especially in the central and eastern part of the country. This is visible, in particular, in the case of soil cover structure. Even the weakest quality sandy soils provide conditions to create quite good forest habitats, whereas under farm use they are easily transformed into moving sands. The very low level of biological effectiveness of the weakest sandy soils means that plant production is already below the limit of economic efficiency. As technology has been modernized and plant production costs reduced, cultivation of the poorest sand soils will become completely unprofitable. The criteria for assessing the need to increase forest cover can be built upon soil, economical and recreational reasons. On the basis of the indicators for valorizing the agricultural production space and forest cover in 1980, the percentage deficit of forest cover by municipality was calculated and presented in the map of Poland, in the scale of 1: 1,000,000. The comparison of forest cover and its deficit in 1980 with forest cover in 2016 clearly proves that the forest cover has increased more in the areas with high and very high forest cover, and to a lesser extent in the regions having high and very high forest deficit, especially in Łódzkie, Lubelskie, Mazowieckie and Kujawsko- Pomorskie provinces.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2018, 19, 4; 1-11
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polycarbonate combustion in a fluidised bed reactor
Spalanie poliwęglanu w reaktorze fluidyzacyjnym
Autorzy:
Połomska, J.
Żukowski, W.
Baron, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126601.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
polycarbonate combustion
thermal decomposition
fluidised bed reactor
spalanie poliwęglanu
termiczny rozkład
reaktor fluidyzacyjny
Opis:
In the article there is some results of the realized experiments of some polycarbonate combustion in the laboratory fluidised bed reactor. The thermal utilization processes enable the total removal of the waste plastics from the environment with simultaneously the useable energy recovery possibility. The chemical composition of polycarbonate makes the thermal decomposition processes very difficult. The thermal decomposition of polycarbonate, as the high oxygen index plastic, requires some specific conditions of the process operation in order to the complete oxidation realization and the prevention of the emissions of some toxic substances into the atmosphere. The turbulence, the oxygen presence in the reaction zone and the high temperature of the fluidised bed ensure the favourable conditions of the thermal decomposition process in fluidised bed reactors. The combustion processes of this waste plastic may be a useable alternative energy source. The aim of the realized experiments is the examination of the polycarbonate combustion process parameters in fluidised bed reactors and the elaboration of the principal technological conditions of the thermal decomposition process.
Przedstawiono wyniki eksperymentów spalania poliwęglanu w laboratoryjnym reaktorze fluidyzacyjnym. Procesy termicznej utylizacji umożliwiają całkowite usunięcie odpadowych tworzyw sztucznych ze środowiska przy jednoczesnej możliwości odzysku energii. Budowa chemiczna poliwęglanu utrudnia prowadzenie procesów termicznego rozkładu. Rozkład termiczny poliwęglanu, jako tworzywa sztucznego o wysokim indeksie tlenowym, wymaga specyficznych warunków prowadzenia procesu w celu możliwości realizacji całkowitego utlenienia oraz uniknięcia emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Turbulencja, obecność tlenu w strefie reakcji oraz wysoka temperatura fluidyzującego złoża zapewniają korzystne warunki prowadzenia procesu termicznego rozkładu w reaktorach fluidyzacyjnych. Procesy spalania odpadowych tworzyw sztucznych mogą stanowić użyteczne źródło alternatywnej energii. Celem realizowanych eksperymentów jest zbadanie parametrów spalania poliwęglanu w reaktorach fluidyzacyjnych oraz opracowanie zasadniczych technologicznych warunków procesu termicznego rozkładu.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2011, 5, 1; 87-96
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Influence of Sludge on Thermal Performance of Heat Exchanger Tubes Inside in an Anaerobic Digester
Wpływ osadu na wydajność cieplną wymiennika ciepła w beztlenowej komorze fermentacyjnej
Autorzy:
Teleszewski, T. J.
Żukowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1813681.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
biogas anaerobic digester
heat exchanger
sludge
beztlenowa komora fermentacyjna
wymiennik ciepła
osad
Opis:
Biogas plants in Poland are currently one of the most profitable alternative energy sources. The high efficiency of the biogas plant is guaranteed first of all by the appropriate selection of heat exchangers inside the anaerobic digester. There is no data in the literature regarding the operation of heat exchangers used in an anaerobic digester. The sludge in the digester is often deposited on the tubes of the heat exchanger, thereby reducing the efficiency of the heat transfer which can lead to a dangerous temperature drop inside the digester. This paper discusses the influence of sludge on the operation of the heat exchanger in a biogas plant. In order to determine the heat transfer coefficient for the heat exchanger tubing flowing around, the correlations proposed by Churchill and Bernstein were adopted, while inside the heat exchanger tubing the heat transfer coefficient was calculated from the Dittus-Boelter correlation. The measured actual parameters of the biogas plant operation were used for the calculations. In the first issue, dependence of return temperature from the heat exchanger and thermal efficiency of the exchanger was determined depending on the thickness of the sludge layer and the thermal conductivity of the sludge. For the calculations a constant flow velocity of the substrate was assumed: 0.001 m/s and the following thermal conductivity of sludge were assumed: 0.3, 0.5 and 1,0 W/(mK). Along with the increase of the thickness of the sludge layer on the exchanger wall, the return temperature from the exchanger increases, which leads to a decrease in the thermal efficiency of the exchanger. In the second issue, the function of return temperature from the heat exchanger and thermal efficiency was determined depending on the substrate flow velocity and the thickness of the sludge layer. A constant unit thermal conductivity coefficient of the sludge and piping of the exchanger without sludge and sludge with the thickness of the sludge layer 0.005 m and 0.01 m were assumed for calculations. With the increase of the flow velocity, the return temperature from the exchanger decreases, while the thermal efficiency of the exchanger increases. The heat exchanger piping is installed close to the wall of the digester where the substrate flow rates are small. All calculation results are presented in the form of graphs. One of the ways to increase the thermal efficiency of the exchanger is to increase the supply temperature. It should be noted that too high temperature within the exchanger's piping can lead to the destruction of microorganisms in the fermentation chamber. The paper also presents measurements of energy consumption for heating the digester in 2015-2017. The amount of heat consumed to heat the fermentation chamber increased with the time of exploitation of the fermentation chamber as a result of the sludge accumulating on the fermentation chamber. The publication is supplemented with photographs showing deposits on the walls of the heat exchanger.
Biogazownie w Polsce są obecnie jednym z najbardziej dochodowych alternatywnych źródeł energii. Wysoką wydajność biogazowni zapewnia przede wszystkim odpowiedni dobór wymienników ciepła w beztlenowej komorze fermentacyjnej. W literaturze brak jest danych dotyczących działania wymienników ciepła stosowanych w beztlenowej komorze fermentacyjnej. Osad w komorze fermentacyjnej często osadza się na rurach wymiennika ciepła, zmniejszając tym samym efektywność wymiany ciepła, co może prowadzić do niebezpiecznego spadku temperatury wewnątrz komory fermentacyjnej. W pracy omówiono wpływ osadu na pracę wymiennika ciepła w biogazowni. W celu wyznaczenia współczynnika przenikania ciepła dla opływanego poprzecznie orurowania wymiennika przyjęto korelacje zaproponowane przez Churchilla i Bernsteina, natomiast wewnątrz orurowania wymiennika ciepła współczynnik przejmowania ciepła obliczono z korelacji Dittusa-Boeltera. Do obliczeń przyjęto zmierzone, rzeczywiste parametry pracy biogazowni. W pierwszym zagadnieniu wyznaczono zależność temperatury na powrocie z wymiennika ciepła oraz wydajności cieplnej wymiennika w zależności do grubości warstwy osadu i współczynnika przewodzenia ciepła osadu. Do obliczeń przyjęto stałą prędkość opływu orurowania substratem: 0.001 m/s oraz następujące współczynniki przewodzenia ciepła osadu: 0.3, 0.5 oraz 1.0 W/(mK). Wraz ze wzrostem grubości warstwy osadu na ściance wymiennika temperatura na powrocie z wymiennika rośnie, co prowadzi do obniżenia wydajności cieplnej wymiennika. W drugim zagadnieniu wyznaczono funkcję temperatury na powrocie z wymiennika ciepła i wydajności cieplnej w zależności od prędkości przepływu substratu w obrębie orurowania wymiennika ciepła oraz od grubości warstwy osadu. Do obliczeń przyjęto stały jednostkowy współczynnik przewodzenia ciepła osadu oraz orurowanie wymiennika bez osadu i z osadem o grubości warstwy osadu 0.005 m i 0.01 m. Wraz ze wzrostem prędkości przepływu temperatura na powrocie z wymiennika maleje, natomiast wydajność cieplna wymiennika rośnie. Orurowanie wymiennika ciepła jest zainstalowane blisko ściany komory fermentacyjnej, gdzie prędkości przepływu substratu są niewielkie. Wszystkie rezultaty obliczeń zostały przedstawione w formie wykresów. Jednym ze sposobów zwiększenia wydajności cieplnej wymiennika jest zwiększenie temperatury zasilania. Należy tu zaznaczyć, że zbyt duża temperatura w obrębie orurowania wymiennika może doprowadzić do zniszczenia mikroorganizmów w komorze fermentacyjnej. W pracy przedstawiono również pomiary zużycia energii na cele ogrzania komory fermentacyjnej w latach 2015-2017. Ilości zużytego ciepła na cele ogrzania komory fermentacyjnej rosła wraz z czasem eksploatacji komory fermentacyjnej w wyniku gromadzącego się na komorze fermentacyjnej osadu. Publikację uzupełniają zdjęcia przedstawiające osady na ścianach wymiennika ciepła.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2018, Tom 20, cz. 1; 763-779
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analysis of Heat Loss of a Biogas Anaerobic Digester in Weather Conditions in Poland
Autorzy:
Teleszewski, T. J.
Żukowski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/125369.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
biogas anaerobic digester
heat demand
heat losses
Opis:
Currently in Poland, the construction of biogas plants as alternative energy sources is increasing. Often, the technical solutions for design and building of biogas plants are transferred to Poland from the countries in which these technologies are developed without taking into account the specific climatic conditions prevailing in Poland. It does occur that newly built biogas plants have a problem maintaining a sufficiently high temperature in the winter, which is caused by the insufficient insulation of the biogas anaerobic digester envelope. This paper presents an analysis of heat loss, depending on the climatic conditions prevailing in Poland and the working conditions of a biogas plant, based on an existing facility located in Ryboly (Poland). The work is supplemented with the results of tests using a thermal imaging camera. It should be noted that currently there are no requirements in the literature regarding the design of a thermal insulating layer in biogas installations in Poland.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2018, 19, 4; 242-250
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Key competences of contemporary managers in enterprise management
Kluczowe kompetencje współczesnego menedżera w zakresie zarządzania organizacją
Autorzy:
Frąś, J.
Matulewski, M.
Żukowski, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/202535.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Politechnika Poznańska. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
Tematy:
manager
competences
organisation
Opis:
Management of organisations in a global economy, globalisation and governance, and progressively wider and deeper integration processes put forth to managers different levels of hierarchical, multi-dimensional requirements in the sphere of competence, mainly in the fields of knowledge, competences and experience – including managerial competences, personality traits, ethical and moral behaviour (the system goals and values). In the twenty-first century economy based on knowledge and innovation, the manager is the one who has a huge impact on the development of the organisation, a person with a unique opportunity to create his own ideas. This paper discusses various competences of managerial level staff which are a prerequisite for successful organisation management. Among others the following competences are elaborated on: leadership, negotiating, interpersonal, team-working, technical, knowledge management and managerial competences. It is stressed that every manager, regardless of the level of management, position and functions, needs to be effective and efficient in managerial activities. Therefore knowledge and managerial competences, personality, experience, intelligence, imagination, are the key traits that should characterise a manager.
Zarządzanie organizacjami w gospodarce globalnej oraz coraz szersze i głębsze procesy integracyjne stawiają przed współczesnymi menedżerami różnych szczebli kierowniczych wielowymiarowe wymagania w zakresie kompetencji. W artykule przedstawiono kluczowe kompetencje pracowników szczebla kierowniczego, które są warunkiem niezbędnym skutecznego zarządzania organizacją. Są to kompetencje w zakresie umiejętności interpersonalnych, technicznych, technologicznych i organizacyjnych oraz zarządzania wiedzą, umiejętność pracy zespołowej, sztuki negocjacji. W artykule podkreślono, że każdy menedżer, bez względu na pozycję i funkcję, musi być skuteczny i efektywny w działaniach kierowniczych. Stąd wiedza i kompetencje menedżerskie, jak również osobowość i doświadczenie, inteligencja, wyobraźnia i kreatywność są kluczowymi cechami przywódczymi, które powinny cechować każdego menedżera współczesnej organizacji.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie; 2014, 63; 33-50
0239-9415
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Organizacja i Zarządzanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Thermal decomposition of selected chlorinated aliphatic hydrocarbons in the fluidized bed reactor with chemically active bed material
Termiczny rozkład wybranych chlorowcopochodnych węglowodorów alifatycznych w reaktorze fluidyzacyjnym z chemicznie aktywnym materiałem złoża
Autorzy:
Olek, M.
Żukowski, W.
Baron, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/126948.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Towarzystwo Chemii i Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
chlorine
chemically active fluidized bed
hydroxyapatite
chlor
chemicznie aktywne złoże fluidalne
hydroksyapatyt
Opis:
Combustion of fuels, including renewable fuels, is associated with emissions of various gaseous compounds containing chlorine. The reversible sorption / desorption of hydrogen chloride, in a fluidized bed reactor, while combustion of Cl-containing substances, was carried out. Dichloromethane (DCM) was used as the source of chlorine. DCM thermal decomposition in a sand bed and then in a fluidized bed containing hydroxyapatite was investigated. In both series: process temperature was 930ºC, the air excess 1.3, the concentration of DCM 2900 ppm. The concentration of components containing chlorine such as HCl, CH2Cl2, CH3Cl, CHCl3, CCl4, COCl2 in the flue gases were monitored by FTIR analyzer. The main chlorine product was HCl. Samples of the hydroxyapatite before the process of thermal decomposition of DCM, taken from the bed during the process, and after the thermal decomposition of chlorapatite at 1050°C were analyzed by X-ray diffraction (XRD). The content of chlorapatite in the analyzed samples was respectively 10, 53 and 18%. X-ray fluorescence (XRF) analysis showed the molar ratio of Ca:P:Cl was: 1.12:0.41:0.01, 1.01:0.36:0.09, 1.10:0.40:0.05 respectively. The hydroxyapatite can be used as an absorbent of the HCl(g) during combustion of materials containing chlorine.
Spalanie paliw, w tym paliw ze źródeł odnawialnych, związane jest z emisją gazowych związków zawierających chlor. Wykonano badania sprawdzające możliwość odwracalnego procesu sorpcji/desorpcji chlorowodoru w stacjonarnym złożu fluidalnym podczas spalania substancji zawierających chlor. Jako źródło chloru zastosowano dichlorometan. Proces termicznego rozkładu DCM przeprowadzono w złożu piaskowym, a następnie w złożu piaskowym z dodatkiem biohydroksyapatytu. W obu seriach pomiarowych temperatura procesu wynosiła 930oC, współczynnik nadmiaru powietrza 1,3, a stężenie DCM 2900 ppm. Za pomocą analizatora FTIR monitorowano stężenia następujących związków chloru w gazach poprocesowych: HCl, CH2Cl2, CH3Cl, CHCl3, CCl4, COCl2. Dominującym związkiem chloru w gazach był HCl. Metodą XRD przeanalizowano biohydroksyapatyt przed procesem termicznej dekompozycji DCM, odebrany ze złoża w trakcie procesu, oraz po zakończeniu dozowania DCM i procesu termicznej dekompozycji chloroapatytu w 1050°C. Zawartość chloroapatytu w analizowanych próbkach wynosiła odpowiednio 10, 53 oraz 18%. Analiza XRF wykazała następujące stosunki molowe Ca:P:Cl w próbkach: 1,12:0,41:0,01, 1,01:0,36:0,09, 1,10:0,40:0,05. Przeprowadzone badania wykazały możliwość wykorzystania biohydroksyapatytu jako materiału sorpcyjnego w stosunku do gazowego chlorowodoru powstającego w gazach spalinowych podczas utylizacji materiałów organicznych zawierających chlor.
Źródło:
Proceedings of ECOpole; 2014, 8, 1; 71-79
1898-617X
2084-4557
Pojawia się w:
Proceedings of ECOpole
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 30

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies