Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Łanuszka, Magdalena" wg kryterium: Autor


Wyświetlanie 1-2 z 2
Tytuł:
Late Gothic Panels from the Collection of York Art Gallery: Predella-Wings from the Workshop of Hans Pleydenwurff
Późnogotyckie tablice z kolekcji York Art Gallery – skrzydła predelli z warsztatu Hansa Pleydenwurffa
Autorzy:
Łanuszka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16017529.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Gothic Panels
York Art Gallery
Predella-Wings
Hans Pleydenwurff
Opis:
The article is a result of the research on continental European paintings in York Art Gallery, completed as a part of the project National Inventory of Continental European Paintings. Two late gothic panels, painted on both sides, contain the depictions of three saints in half-length on each side. Nowadays only one of these panels is still in York Art Gallery, as the other one was stolen and its current location remains unknown. It seems that the panels from York used to be the wings of predellas; however, presented research questions traditional assumption that they may be considered as the parts of predella of the Nuremberg St Catherine of Siena retable, as it seems impossible to fit them into the reconstruction that would be iconographically reasonable and suiting the eighteenth century descriptions. The altar of St Catherine of Siena was completed in 1464 by the workshop of Hans Pleydenwurff, to the St Catherine's Church of the Dominican Nuns' Convent in Nuremberg. The whole structure did not survive; only its wings (panels of the mid-opening and closed retable) are now in the Germanisches Nationalmuseum in Nuremberg (GM137 and GM138 painted on both sides and GM139 and GM140  painted on one side) and in the North Carolina Museum of Art, Raleigh NC, USA (one inner panel of the inner pair of this altar's wings, decorated with the full length depiction of St Leonard). York panels were for sure created around the same time (1460s) and by the same workshop. At least one of them used to be part of the altar dedicated to the Dominican church. However, the panels from York seem to have been prepared as the left wings of two different predellas; it even seems that they may not have originally been of the same size.
Niniejszy artykuł przedstawia wyniki badań przeprowadzonych w ramach projektu National Inventory of Continental European Paintings. Dwie późnogotyckie tablice omówione w artykule należą do kolekcji York Art Gallery. Podarował je tam w 1957 roku F.D. Lycett Green, zakupiwszy je w Arcade Gallery w Londynie. Niestety obecnie w zbiorach York Art Gallery znajduje się tylko jedna z tych tablic (nr 898b), gdyż druga (nr 898a) została skradziona 13 listopada 1979 roku. Obie tablice mają wymiary 25 x 49.1 cm, są obustronnie malowane, zaś podobraziem są deski sosnowe. Najprawdopodobniej tablice te były skrzydłami predelli ołtarza szafiastego. Obie zawierają po trzy przedstawienia świętych w półfigurach na każdej ze stron – z jednej strony na złotym tle, z drugiej zaś na tle ciemnym. Skradziona tablica nr 898a zawierała na stronie recto (ze złotym tłem) przedstawienia świętych biskupów: Mikołaja, Serwacego i – prawdopodobnie – Augustyna. Na stronie verso zaś ukazani byli: święci Wawrzyniec i Sebald, oraz Archanioł Gabriel wraz z banderolą z pozdrowieniem (AVE GRA[tia]), niewątpliwie oryginalnie stanowiący fragment przedstawienia Zwiastowania – wszyscy zwróceni w prawą stronę. Tablica nr 898b zawiera natomiast na stronie recto wizerunki dwóch świętych dziewic (Katarzyny i Barbary) oraz świętego dominikanina (zapewne to św. Dominik). Na stronie verso zostały natomiast ukazane św. Katarzyna ze Sieny i św. Urszula, zwrócone ku sobie nawzajem, oraz dominikanin, zapewne św. Tomasz z Akwinu, zwrócony w prawo. Co ciekawe, prawy brzeg tablicy ma ślady po zawiasach, znajdujące się pod obecną ramą. Śladów takich nie było na tablicy 898a. Jeden artysta malował postacie na stronie verso obu skrzydeł, inny zaś stworzył przedstawienia na stronach recto. Ten ostatni malarz niewątpliwie może być utożsamiony z twórcą skrzydeł z ołtarza św. Katarzyny Sieneńskiej, który został ukończony w 1464 roku w warsztacie Hansa Pleydenwurffa, dla kościoła dominikanek p.w. św. Katarzyny w Norymberdze. Ołtarz ten nie zachował się w całości; przetrwały jedynie krótkie jego opisy z XVIII wieku, z których wiemy, że był to pentaptyk, zawierający w predelli półfigurowe przedstawienia ośmiu świętych. Cztery tablice ze skrzydeł tej nastawy są dziś w zbiorach Germanisches Nationalmuseum w Norymberdze, jedna zaś w North Carolina Museum of Art w Raleigh NC w USA. Niewątpliwie obie tablice z kolekcji York Art Gallery powstały w warsztacie Hansa Pleydenwurffa, zapewne dla któregoś z norymberskich kościołów dominikańskich. Wydaje się, że można datować je na lata 60. XV wieku, jako że wykazują bardzo mocne stylistyczne związki ze wspomnianymi wyżej skrzydłami norymberskiego ołtarza św. Katarzyny z roku 1464. Jednakże wbrew dotychczasowym sugestiom badaczy, tablic z Yorku nie można uznać za skrzydła predelli tego właśnie ołtarza. Nie pasują one do zachowanych opisów nastawy, a w dodatku nie da się zestawić ich tak, aby tworzyły sensowną kompozycyjnie całość. Wydaje się nawet, że wbrew dotychczasowym założeniom należy uznać, iż dwie tablice z York Art Gallery, choć niewątpliwie namalowane przez tę samą parę artystów, w ogóle nie stanowiły pierwotnie pary skrzydeł jednego ołtarza. Najprawdopodobniej są to dwa lewe skrzydła; być może zresztą nawet pierwotnie nie były tych samych rozmiarów – prawdopodobnie wyrównano ich proporcje i oprawiono w identyczne ramy do celu sprzedaży jako pary, zapewne w XIX lub XX wieku. Postacie na stronie verso skradzionej tablicy 898a zostały bowiem przycięte po bokach, podczas gdy postacie na tablicy 898b idealnie mieszczą się w kadrze. Sądzę, że skradzione skrzydło 898a było zestawione z innym, być może zawierającym na stronie recto przedstawienia kolejnych trzech biskupów, zaś na stronie verso z pewnością musiała znaleźć się postać Matki Boskiej, dopełniająca scenę Zwiastowania, oraz dwójka świętych, prawdopodobnie zwróconych w lewo. W takim przypadku skrzydło 898b zestawione byłoby z jakimś innym, w którym postacie świętych na stronie verso powinny były być zwrócone ku sobie nawzajem. Niestety oba dominikańskie kościoły w Norymberdze (przy męskim i przy żeńskim klasztorze) zostały przejęte przez luteran w czasach Reformacji; dawny kościół dominikanek (św. Katarzyny) w 1945 r. uległ zniszczeniu (do dziś pozostały jedynie ruiny), a były kościół dominikanów (pierwotnie pod wezwaniem maryjnym) rozebrano w początkach XIX wieku. Pochodzące z XVIII stulecia opisy wyposażenia tych kościołów nie pozwalają stwierdzić, do jakich dokładnie ołtarzy mogły należeć omawiane w niniejszym artykule skrzydła predelli. 
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2019, 81, 2; 177-196
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Salvator Mundi: a painting from Cracow after the lost Early-Netherlandish image. A suggested new dating and possible identification of the donor
Salvator Mundi: późnogotyckie płótno z Krakowa, wzorowane na niezachowanym obrazie niderlandzkim. Propozycja nowego datowania oraz identyfikacja fundatora
Autorzy:
Łanuszka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560447.pdf
Data publikacji:
2017-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Gothic painting
panel painting
Lesser Poland painting
Salvator Mundi
Wawel Cathedral
malarstwo tablicowe
malarstwo małopolskie
Katedra na Wawelu
Opis:
The image of Christ as Salvator Mundi was painted with tempera on canvas without ground; it comes from the Cracow Cathedral and is currently kept in the Cracow Cathedral Museum. The painting had long been regarded as modern; it was only restoration and research prior the Wawel 1000–2000 exhibition which led to the conclusion that it is a late Gothic work and, at the same time, the only surviving medieval canvas painting from Lesser Poland. The findings of conservation studies were published by Małgorzata Schuster-Gawłowska, and the analysis of style and iconography by Helena Małkiewiczówna, who reported that the painting was probably inspired by the Netherlandish original. It seems that the image of Christ as Salvador Mundi, popular all over late 15th century Europe, in different variants, may originate from non-extant originals from the workshops of Jan van Eyck and Rogier van der Weyden – and it is on the basis of the latter one that the Cracow work had probably been painted. So far it has been dated back to around 1480–1490. It seems, however, that such dating is slightly too early. The dating of Christ’s figure and robes as modelled after the older origi-nal does not seem to be reliable (still, it is worth noting that Christ’s facial features are akin to the face of a figure in another Lesser Poland image, i.e. the Annunciationfrom Cięcina from the National Museum in Cracow), whilst stylistic analysis of the figure of the donor suggests early 16th centu-ry. Unidentifiable amongst Cracow clergymen, the founder, a 50 to 60 year old canon of the Jasieńczyk coat of arms, could simply have come from an-other centre – the fact that the picture was painted on canvas suggests, with high probability, that it had been earmarked for transport. Presumably, the donor could be identified as Jakub Karczewski of the Jasieńczyk coat of arms, a Płock canon and, since 1509, a canon custos of Warsaw Chapter, born ca. 1450, who studied in Cracow and who died after 1521. The painting might have been commissioned in Cracow with the aid of Erazm Ciołek, Bishop of Płock, that is before Karczewski left for Warsaw; the year 1509 seems justified anyway by the stylistic analysis of the picture. The wherea-bouts of the work until the second half of the 17th century are unknown; at that point the work was repainted (the coat of arms was corrected) and hung on new hooks – for it is in this context that it was mentioned for the first time in the Cracow Cathedral in the years 1680–1681. Perhaps, in contrary to what was previously assumed, the painting was brought to the Cracow Cathedral for the first time as late as in the second half of the 17th century – it was then that Stanisław Karczewski Jasieńczyk was the warden of the castle, and he could have donated the painting inherited from his ancestors. Baptismal certificates registers of Cracow Cathedral contain records of the baptisms of Stanisław Karczewski’s two sons (in 1660 and 1663) and his sec-ond (?) marriage (in 1670) – it is very likely that the touch-ups to the coat of arms performed at that time could be connected to Karczewski’s donation of the painting to the cathedral.
Obraz przedstawiający Chrystusa jako Salvatora Mundi został namalowany temperą na płótnie, bez zaprawy; pochodzi z katedry na Wawelu, a przechowywany jest w krakowskim Muzeum Katedralnym. Obraz ten przez długi czas uważany był za nowożytny; dopiero konserwacja i badania przed wystawą Wawel 1000-2000 pozwoliły na ostateczne stwierdzenie, że jest to dzieło późnogotycke i zarazem jedyny zachowany małopolski średniowieczny obraz na płótnie. Wyniki badań konserwatorskich zostały opublikowane przez Małgorzatę Schuster-Gawłowską, a analiza stylu i ikonografii – przez Helenę Małkiewiczównę, która ustaliła, że krakowski obraz powstał najprawdopodobniej na podstawie niderlandzkiego pierwowzoru. Wydaje się, że popularne w całej Europie w 2 poł. XV w. przedstawienia Chrystusa Salvatora Mundi, występujące w różnych wariantach, mogą wywodzić się z niezachowanych do dziś pierwowzorów z warsztatów Jana van Eycka i Rogiera van der Weydena – to właśnie na podstawie tego ostatniego zapewne skomponowany został obraz z Krakowa. Dotychczas obraz datowany był na lata ok. 1480-90, wydaje się jednak, że datowanie to jest nieco za wczesne. Datowanie postaci i szat Chrystusa, jako wzorowanego na starszym pierwowzorze, nie wydaje się miarodajne (choć warto zauważyć, że sposób kształtowania rysów twarzy Chrystusa wykazuje podobieństwo do twarzy postaci z innego małopolskiego obrazu, tzn. ze Zwiastowania z Cięciny z Muzeum Narodowego w Krakowie), natomiast analiza stylistyczna postaci fundatora wskazuje raczej na początki XVI stulecia. Niemożliwy do zidentyfikowania wśród krakowskich duchownych fundator, kanonik herbu Jasieńczyk w wieku ok. 50-60 lat, mógł po prostu pochodzić z innego ośrodka – namalowanie obrazu na płótnie z dużym prawdopodobieństwem wskazuje na to, że dzieło od początku było przeznaczone do transportu. Niewykluczone zatem, że fundatora można jednak zidentyfikować jako Jakuba Karczewskiego (h. Jasieńczyk), kanonika płockiego i od 1509 kustosza w Warszawie, który ur. się ok. 1450, studiował w Krakowie i zmarł po 1521. Obraz mógł zostać przez niego zamówiony w Krakowie przy wykorzystaniu kontaktów biskupa płockiego Erazma Ciołka, a zatem przed wyjazdem Karczewskiego do Warszawy; datowanie ok. 1509 r. wydaje się zresztą uzasadnione analizą stylistyczną obrazu. Nie wiadomo, co działo się z obrazem aż do drugiej połowy XVII wieku, gdy został przemalowany (poprawienie herbu) i powieszony na nowych hakach – jest on bowiem w tym kontekście po raz pierwszy wzmiankowany w katedrze na Wawelu w l. 1680-81. Być może zatem, wbrew dotychczasowym założeniom, dopiero w 2 poł. XVII wieku obraz ten trafił po raz pierwszy do krakowskiej katedry – to właśnie w tym czasie klucznikiem na zamku był Stanisław Karczewski Jasieńczyk, który mógł podarować do katedry odziedziczony po przodkach obraz. Metryki z katedry na Wawelu notują chrzty dwóch synów Stanisława Karczewskiego (w 1660 i w 1663) oraz jego drugie (?) małżeństwo (w 1670) – uczytelnienie herbu, które w tym czasie wykonano, z dużym prawdopodobieństwem mogło wiązać się właśnie z przekazaniem obrazu do katedry przez Karczewskiego Jasieńczyka.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2017, 23/2; 241-276
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-2 z 2

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies