Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "ziemie polskie" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-41 z 41
    Tytuł:
    Ziemie polskie w X wieku i ich znaczenie w kształtowaniu się nowej mapy Europy
    Współwytwórcy:
    Kowalewski, Krzysztof. Recenzja
    Samsonowicz, Henryk. Redakcja
    Data publikacji:
    2000
    Wydawca:
    Kraków
    Tematy:
    Zjazd gnieźnieński (1000) materiały konferencyjne recenzja
    Recenzja
    Materiały konferencyjne
    Opis:
    Materiały konferencji naukowej w tysiącletnią rocznicę zjazdu gnieźnieńskiego. Kalisz, 1999.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Książka
    Tytuł:
    Oświata i wychowanie w II Rzeczypospolitej. Próby przeniesienia charyzmatu salezjańskiego na ziemie polskie
    Education and Upbringing in the Second Polish Republic. Attempts at Transferring the Salesian Charism to the Polish Land
    Autorzy:
    Niewęgłowski, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/495901.pdf
    Data publikacji:
    2018-06-30
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego
    Tematy:
    Towarzystwo Salezjańskie
    działalność szkolna i wychowawcza
    wychowanie w II Rzeczypospolitej
    system prewencyjny
    The Salesian Society
    school and education activity
    bringing up in the Second Polish
    Republic
    the preventive system
    Opis:
    W 1918 r. Polska odzyskała niepodległość. Proces odbudowy państwowości napotykał niezliczone trudności. Do nich można zaliczyć problemy występujące na polu oświaty i wychowania. Ówczesne władze polskie były świadome faktu, że wyzwania te należy podjąć jako jedne z pierwszych. Oświata bowiem i wychowanie są specyficznymi formami działalności, bez których nie jest możliwy proces odbudowy tkanki społecznej i narodowościowej kraju. Salezjanie czynnie włączyli się w proces odbudowy kraju otwierając wiele nowych placówek szkolno-wychowawczych.
    In 1918, our country regained independence. The process of reestablishing its statehood came across innumerable problems including, among others, those arising in the area of education and upbringing the young. The contemporary Polish authorities were conscious of the fact that the state should give a priority to those issues. This is due to the fact, that education and upbringing constitute a specific type of activities, without which the process of reconstructing the social and national fabric is not possible. Salesians actively joined in this process opening a lot of new educational facilities.
    Źródło:
    Seminare. Poszukiwania naukowe; 2018, 39, 2; 119-132
    1232-8766
    Pojawia się w:
    Seminare. Poszukiwania naukowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    OŚWIATOWE I GOSPODARCZE KONCEPCJE STANISŁAWA STASZICA A EWOLUCJA SZKOLNICTWA GÓRNICZO-HUTNICZEGO NA ZIEMIACH POLSKICH DO POCZĄTKU XX WIEKU
    Autorzy:
    Szczepański, Jerzy
    Wójcik, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/646790.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
    Tematy:
    Stanisław Staszic, szkolnictwo górniczo-hutnicze, ziemie polskie, XIX wiek
    Opis:
    Stanisław Staszic był autorytetem w dziedzinie oświaty, którą uważał za najważniejsze narzędzie przebudowy gospodarczej i społecznej. Tworzył albo współtworzył wszystkie szkoły wyższe w okresie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego. Był twórcą Szkoły Akademiczno-Górniczej (Akademii Górniczej) w Kielcach, której powstanie zapoczątkowało długie i skomplikowane dzieje szkolnictwa górniczo-hutniczego na ziemiach polskich. Jego trudny rozwój w warunkach braku własnego państwa zwieńczony został powstaniem Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
    Źródło:
    Studia Humanistyczne AGH; 2012, 11, 3
    2084-3364
    Pojawia się w:
    Studia Humanistyczne AGH
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czasopisma polskiej młodzieży akademickiej w okresie popowstaniowym (1865-1918). Przegląd informacyjno-bibliograficzny
    Polish academic youth magazines in the post-insurrection times (1865–1918). An information-bibliographic review
    Autorzy:
    Toczek, Alfred
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/557522.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Młodzież akademicka
    czasopisma
    ziemie polskie
    zagranica
    XIX/XX w.
    Opis:
    Czasy popowstaniowe (1865-1918) stanowią okres ilościowego i jakościowego rozwoju czasopism polskiej młodzieży akademickiej, zarówno w ośrodkach uniwersyteckich na ziemiach polskich, jak i na obczyźnie. Jednak początki tego czasopiśmiennictwa sięgają już lat dwudziestych XIX w. Badania czasopism polskiej młodzieży akademickiej wymagają szczegółowych, pogłębionych ustaleń, zarówno historycznych, jak i prasoznawczych. Na wstępnym etapie badań za lata 1865-1918 autor zgromadził 42 tytuły. Wydawane i redagowane były one głównie przez akademickie organizacje młodzieży. Na ziemiach polskich ukazywało się dwie trzecie tych czasopism, w ilości 28 periodyków, a zagranicą edytowano ich 14. Najwięcej czasopism wydawano w Galicji – 24 (Kraków - 20, Lwów – 4). Na obczyźnie największa ich ilość przypada na ośrodki niemieckie (9) i w mniejszym stopniu na Szwajcarię (4). Najbardziej znaczące i długotrwałe tytuły to w kraju: ,, Przegląd Akademicki’’ (Kraków), ,,Promień’’ (Lwów), ,,Teka’’ (Lwów), ,,Eleusis’’ (Kraków), ,,Zjednoczenie’’ (Kraków), ,,Zarzewie’’ (Lwów) a na obczyźnie: ,,Poczwara’’ (Wrocław), ,,Brzask’’ (Lipsk) i ,,Przyszłość’’ (Zurych). Pomimo swojej częstej efemeryczności czasopisma te odegrały ważną rolę. Integrowały one młodzież akademicką wokół kwestii współpracy polskich studentów zarówno krajowych jak i zagranicznych, informowały o ich położeniu społecznym, materialnym oraz o osiągnięciach naukowych, popularnonaukowych, kulturalnych i literackich. Czasopisma akademickie szeroko informowały o studiowaniu w kraju i zagranicą, czemu służyły liczne korespondencje Polaków studiujących w poszczególnych uczelniach wyższych. Większość tych czasopism łączył patriotyzm i dążenie narodu polskiego do niepodległości
    The post-insurrection times (1865–1918) are the times of quantitative and qualitative development of magazines of the Polish academic youth, both in universities on Polish ground and abroad. But the origins of this literature reach back to the 1820s. the study of Polish academic youth magazines require detailed, in-depth basis, both historical and pressstudies wise. The preliminary stage of the study of 1865–1918 the author has acquired 42 titles. They were edited and issued mainly by the academic youth organisations. On Polish grounds 2/3 of this amount appeared, which accounted for 23 titles, while abroad there were 14 titles. The most magazines were issued in Galicia – 24 (Krakow 0 20, Lviv – 4). Abroad, the majority of the magazines were issued in German institutes (9) and in smaller amount in the Swiss ones (4). The most important and long-lasting titles in the country included: „Academic Review” (Krakow), „A Beam” (Lviv), „Briefcase” (Lviv), „Eleusis”(Krakow), „Unity” (Krakow), „Source” (Lviv), and abroad they were: „Horror” (Wrocław), „Dawn” (Lipsk), and „Future” (Zurich). Despite their ephemeral character, the magazines played an important role. They integrated the academic youth around the issues of cooperation of Polish students, both in the partitions and abroad, they informed about the social and material location, and about scientific, popular-scientific cultural and literary achievements. The academic magazines broadly informed about studies in the country and abroad, which was possible due to much correspondence of Poles studying in the given higher education institutions. Most of these magazines were connected by patriotism and an aspiration of the Polish nation towards independence
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia; 2015, 13; 52-74
    2081-1861
    2300-3057
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia ad Bibliothecarum Scientiam Pertinentia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ziemie polskie połowy XIX wieku oczyma Rosjan (Piotr Dubrowski i Michaił Glinka)
    Polish lands in the first half of the 19th century in the eyes of the Russians (Peter Dubrovsky and Mikhail Glinka)
    Autorzy:
    Dąbrowska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/437020.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej
    Tematy:
    Piotr Dubrowski
    Michaił Glinka
    wspomnienia
    Warszawa
    kontakty
    Peter Dubrovsky
    Mikhail Glinka
    memories
    Warsaw
    contacts
    Opis:
    Artykuł zawiera omówienie wspomnień P. I. Dubrowskiego o M. I. Glince („Russkij wiestnik” 1857) oraz Opisu Warszawy i jej okolic… (Warszawa 1850; z opisem Częstochowy oraz indeksem ulic i mapą Warszawy) P. I. Dubrowskiego. Dubrowski i Glinka przebywali na ziemiach polskich w latach czterdziestych i pięćdziesiątych. XIX wieku. Piotr Dubrowski (1812–1882) – autor pierwszej książki o Adamie Mickiewiczu, literaturoznawca i językoznawca, tłumacz, wydawca czasopisma „Jutrzenka. Diennica” w języku rosyjskim i polskim. Michaił Glinka (1804–1857) – kompozytor, tworca oper Iwan Susanin i Rusłan i Ludmiła; w Warszawie skomponował scherzo orkiestrowe Kamarinskaja (1848).
    The article presents the memories of P. I. Dubrovsky of M. I. Glinka (“Russkij vestnik” 1857) and the Description of Warsaw and its vicinity… (Warsaw 1850; containing a description of Częstochowa, index of the streets and map of Warsaw) by P. I. Dubrovsky. Dubrovsky and Glinka stayed in the Polish lands in 1840’s and 1850’s. Peter Dubrovsky (1812–1882) was a literary scholar and linguist, author of the fi rst book about Adam Mickiewicz, translator, editor of the periodical “Jutrzenka. Dennica” in Russian and Polish. Mikhail Glinka (1804–1857) was a composer of the operas Ivan Soussanine and Ruslan and Ludmila; in Warsaw he composed the orchestral scherzo Kamarinskaya.
    Źródło:
    Przegląd Środkowo-Wschodni; 2017, 2; 135-149
    2545-1324
    Pojawia się w:
    Przegląd Środkowo-Wschodni
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesne anomalie termiczne na historycznych ziemiach polskich
    Modern Thermal Anomalies Within Former Polish Borders
    Autorzy:
    Kossowska-Cezak, U.
    Twardosz, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/163730.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    anomalia termiczna
    historyczne ziemie polskie
    thermal anomaly
    former Polish borders
    Opis:
    W opracowaniu dokonano porównania częstości i rodzaju anomalii termicznych na historycznych ziemiach polskich na podstawie źródeł historycznych (X-XVI wiek) i danych pomiarowych (1951-2015). Stwierdzono odpowiednio 56 epizodów zimnych (głównie zimy) i 14 epizodów ciepłych (przeważnie lata) oraz 21 miesięcy anomalnie zimnych i 22 anomalnie ciepłe. Ich rozkład w czasie potwierdził znane z innych źródeł zmiany wiekowe klimatu w środkowej Europie, w tym szczególnie początek małej epoki lodowej (XV wiek) i nasilające się współczesne ocieplenie (od końca XX wieku).
    The study compares the frequency and type of thermal anomalies within former Polish borders (Fig. 1) using historical records (10th to 16th centuries) and data derived from actual measurements (1951-2015). Altogether 56 cold episodes (mainly winters, Table 1) and 14 warm episodes (mainly summers, Table 2) were identified, as well as 21 anomalously cold months and 22 anomalously warm months (Tables 3 and 4). The occurrence of strong disturbances in the annual air temperature profile in the form of exceptionally cold and exceptionally warm months and seasons is a natural feature of the European climate, especially in the central parts of the continent where the features of the dominant moderate climate involve transiency between maritime and continental influences. While their absolute frequency is low, the most frequent of such anomalies fall at the extreme ends of the spectrum, i.e. exceptionally cold winter months and exceptionally hot summer months. They even occur during long spells of an opposite type of climate, i.e. exceptionally hot summers during the Little Ice Age and exceptionally severe winters during the latest warming period. Despite this apparent paradox, the second conclusion that the study makes is an expected increase in the frequency of negative anomalies during cool periods and an analogous increase in positive anomalies during warm periods. This is evident in an increased number of severe winters during the early phase of the Little Ice Age, which is higher in comparison to that during the preceding period and during warm spells. The current warming period, especially the last 25 years, is marked by an exceptional dominance of hot and warm months both in comparison to the preceding period and to the number of anomalously cold months during the same warming period. The comparison made in this study of the frequency of anomalously cold and anomalously warm spells (months and seasons) recorded in historical sources (10th-16th c.) and noted from measurements (20th-21st c.) within former Polish borders has demonstrated that these spells correctly reflect longer-term climatic changes known from other sources.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2017, 1-2; 29-43
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Występowanie i zwalczanie chorób zakaźnych na ziemiach polskich w 1807 roku
    Autorzy:
    Srogosz, Tadeusz
    Gajdaj, Olga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1550915.pdf
    Data publikacji:
    2021-08-18
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    choroby zakaźne
    występowanie i zwalczanie
    ziemie polskie
    1807
    infectious diseases
    occurrence and combating
    Polish territories
    Opis:
    W 1807 r. największe zagrożenia zdrowotne dla żołnierzy i ludności cywilnej wynikały z prowadzonej wojny. Dlatego zwiększoną zapadalność i śmiertelność zauważamy na bezpośrednim zapleczu armii francuskiej i polskiej walczących na Pomorzu. Natomiast nie były to zagrożenia na skalę spotykaną wcześniej, kiedy trzeba było się borykać z epidemiami dżumy, jak również później, w warunkach epidemii cholery. Zagrożenia zdrowotne mobilizowały władze i środowisko lekarskie do działania. Wydane wówczas zarządzenia i podjęte wysiłki organizacyjne kierowane były zarówno na doraźne zwalczanie i zapobieganie chorobom, jak i tworzenie zrębów przyszłych stosunków sanitarno-zdrowotnych.
    In 1807, the greatest health threats to soldiers and civilians resulted from the conducted war. That is why we notice increased incidence and mortality in the base of the fighting French and Polish armies in Pomerania. However, these were not threats on the scale seen before when dealing with plague outbreaks, and later, during cholera epidemics. Health threats mobilized the authorities and the medical community to act. The ordinances issued at that time and the organizational efforts undertaken were directed at both immediate disease control and prevention, as well as creating the foundations for future sanitary and health relations.
    Źródło:
    Przegląd Nauk Historycznych; 2021, 20, 1; 321-341
    1644-857X
    2450-7660
    Pojawia się w:
    Przegląd Nauk Historycznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Korepetytor w nauczaniu domowym na ziemiach polskich doby zaborów
    Private tutor and in-home tutoring in Polish lands during the partition period
    Autorzy:
    Nawrot-Borowska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/956479.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    private tutor
    in-home tutoring
    Polish lands
    partition period
    korepetytor
    ziemie polskie
    zabory
    nauczanie domowe
    Opis:
    Despite recent research on home-based education and teaching of children in the eighteenth and the nineteenth centuries, the subject of home and private tutors has yet not been properly addressed. Though there are more or less extensive mentions on the subject in question in articles devoted to home tutors or home tutelage, they do not, however, delve deeper into the investigation of the problem. Therefore, the present work attempts to characterize this position of appointed, or hired, teachers who were involved in the process of education of children in Polish families in time of partitions. The main problem is approached from the two following perspectives – the aim of the article is to: 1) indicate more precisely the status of private tutors, their social background, goals to be attained by them, their duties, responsibilities and conditions of work, i.e. a determination of their real participation in the education of children from Polish families during the time under scrutiny; and also 2) to show the contemporary standpoint expressed by the then educational columnists and journalists on the very idea of private tutoring and private tutors, as well as their postulates, recommendations to be followed and advice concerning hired teaching staff. The source material for the present analysis of the capacity and function of private tutors has been provided by relevant educational literature for professionals and parents written in the nineteenth century and the beginning of the twentieth century, professional educational periodicals and women’s and family magazines of the time. The source materials provide an excellent base for a determination of the extent and the scope of the interest of the contemporary columnists and journalists in this group of private tutors and private tutelage at the time, but also present the attitude towards the phenomenon manifested by the general public. The analysis is supplemented with additional material excerpted from contemporary memoirs and diaries that serve here as a useful illustration of the reality and practice in the actual teaching process of appointed tutors in the times of national freedom struggle in Poland.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Wychowania; 2009, 25; 83-101
    1233-2224
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Wychowania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Żydzi w czasie Wielkiej Wojny w pracach polskich badaczy. Przyczynek do historiografii
    The Jews during the First World War in the Polish historiography. Remarks
    Autorzy:
    Zieliński, Konrad
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/26850788.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Akademia Zamojska
    Tematy:
    Jews
    First Word War
    Polish lands
    Polish historiography
    Żydzi
    pierwsza wojna światowa
    ziemie polskie
    polska historiografia
    Opis:
    W ostatniej dekadzie pojawiły się opracowania poświęcone sytuacji ludności żydowskiej w czasie Wielkiej Wojny i pierwszych latach po jej zakończeniu, względnie prace, których autorzy w mniejszym lub większym stopniu uwzględniają ten okres. W przeciwieństwie do dawniejszej historiografii, gdzie zajmowano się przede wszystkim relacjami politycznymi, dyplomatycznymi, stosunkami gospodarczymi czy „zderzeniem” Żydów niemieckich z Ostjuden, tak w polskiej, jak w obcej historiografii pojawiły się publikacje związane z życiem kulturalno-oświatowym, opieką społeczną, działalnością charytatywną czy stosunkami polsko-żydowskimi. Coraz większe zainteresowanie wzbudzają też zajścia antysemickie i pogromy, których widownią stały się ziemie polskie jesienią 1918 roku, w pierwszych miesiącach Polski niepodległej i w czasie wojny polsko-bolszewickiej.
    In the last decade we have witnessed the appearance of articles on the situation of the Jewish population during the Great War and its aftermath; some authors had also ta- ken this period into consideration in their books. The older historiography dealt primarily with political, diplomatic and economic relations or ‘clash’ between the German Jews and Ostjuden. Both in Polish as in a foreign historiography appeared publications related to the cultural life, charity or education as well as the Polish-Jewish relations. In the last years more and more attention is drawn to the anti-Semitic incidents and pogroms in autumn of 1918, during the first months of independence, and throughout the Polish-Bolshevik war.
    Źródło:
    Facta Simonidis; 2014, 7, 1; 215-228
    1899-3109
    Pojawia się w:
    Facta Simonidis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czasopiśmiennictwo pedagogiczne organizacji nauczycielskich u progu Drugiej Rzeczypospolitej
    Autorzy:
    Michalski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1040625.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-06
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    czasopiśmiennictwo pedagogiczne
    organizacje nauczycielskie
    ziemie polskie
    pierwsza wojna światowa
    pedagogical journals
    teachers’ organizations
    Polish lands
    First World War
    Opis:
    Zanim Polska odzyskała w 1918 r. niepodległość ważną rolę w rozwoju rodzimych i upowszechnianiu międzynarodowych koncepcji edukacyjnych oraz w projektowaniu rozwiązań dotyczących przyszłego w kraju ustroju szkolnictwa odegrały czasopisma pedagogiczne ukazujące się w okresie pierwszej wojny światowej pod szyldem organizacji nauczycielskich. Należały do nich: „Szkoła”, „Muzeum”, „Ruch Pedagogiczny”, „Wychowanie w Domu i Szkole”, „Przegląd Pedagogiczny”, „Szkoła Polska”, „Miesięcznik Pedagogiczny”.
    Before Poland regained independence in 1918, a great role in the development of domestic educational concepts and propagation of international ones, as well as in designing solutions concerning the future school system, was played by pedagogical journals published during the Great War by teachers’ organizations. They included: “Szkoła” (School), “Muzeum” (Museum), “Ruch Pedagogiczny” (The Pedagogical Movement), “Wychowanie w Domu i Szkole” (Education at Home and at School), “Przegląd Pedagogiczny” (Pedagogical Review), “Szkoła Polska” (Polish School), “Miesięcznik Pedagogiczny” (Pedagogical Monthly).
    Źródło:
    Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne; 2020, 11, 2; 82-95
    2450-4491
    Pojawia się w:
    Nauki o Wychowaniu. Studia Interdyscyplinarne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pokłosie bibliograficzne uroczystości patriotycznych organizowanych naziemiach polskich w okresie zaborów
    The bibliographical aftermath of the patriotic ceremonies organized on the Polish lands
    Autorzy:
    Znajomski, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/943373.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach
    Tematy:
    uroczystości patriotyczne
    bibliografia
    ziemie polskie 1795-1918
    the patriotic ceremonies
    the bibliography
    the Polish lands during the Partition of Poland (1795-1918)
    Opis:
    The various patriotic ceremonies, which have been organized during the annexation period on the Polish lands, with a view to waking up and supporting the national consciousness and identity amongst Poles, contributed to the development of the personal bibliography and the bibliography in the field of history. The ceremonies were initiated in celebration of: the important anniversary of the significant events in the Polish history, the successes of Polish Arms, the jubilees associated with life and work of the eminent Polish writers, poets and in the context of the funerals of the noble Poles. The collection of these bibliographies has been compiled by the most eminent Polish bibliographers, including Karol Estreicher, Władysław Wisłocki and Wiktor Hahn. They published their works as a rule in the area of the autonomous Galicia making use of the political and social climate. In this respect Kraków became a leading growth centre.
    Uroczystości patriotyczne organizowane na ziemiach polskich w okresie zaborów, mające na celu podtrzymywanie i budzenie świadomości narodowej wśród Polaków, przyczyniły się do rozwoju bibliografii osobowych oraz zagadnieniowych przede wszystkim z zakresu historii. Inicjowano je z okazji „okrągłych” rocznic doniosłych wydarzeń w dziejach Polski, sukcesów oręża polskiego, jubileuszy związanych z życiem i twórczością wybitnych polskich pisarzy i poetów oraz z powodu pogrzebów znamienitych Polaków. Ich opracowaniem zajmowali się najwybitniejsi polscy bibliografowie, w tym Karol Estreicher, Władysław Wisłocki i Wiktor Hahn. Wykorzystując sprzyjającą sytuację społecznopolityczną, ogłaszali je z reguły na terenie autonomicznej Galicji, a przodującym ośrodkiem stał się w tym względzie Kraków.
    Źródło:
    Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy; 2018, 1(51); 10-26
    2084-5464
    Pojawia się w:
    Bibliotheca Nostra. Śląski Kwartalnik Naukowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Projekt edukacyjny „Kresy – polskie ziemie wschodnie w XX wieku” jako przykład działań na rzecz umacniania bezpieczeństwa kulturowego
    Autorzy:
    Lubicz Miszewski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/519216.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
    Tematy:
    Kresy Wschodnie
    edukacja kresowa
    bezpieczeństwo kulturowe
    dziedzictwo kulturowe
    Opis:
    The article describes the educational project “Borderlands – Polish Eastern Territories in the Twentieth Century” carried out by the Public Education Office of the Cracow Department of the Institute of National Remembrance since 2012. The target group of the project are students of lower and higher secondary schools of Małopolskie Voivodeship. It focuses on the Borderlands of the First and Second Polish Republic, including their history and cultural heritage, as well as the Poles, both those who left this territory after the Second World War and those who live there now. The highlight of the project is the contest of knowledge of the Borderlands, in which students prepare an essay or a multimedia presentation on a chosen topic, based on the available literature, gathered documents, memories and iconographic material. One of the rewards for the winners of the contest is a trip for the winner and a guardian to the territories that formerly constituted the Polish Eastern Borderlands.
    Źródło:
    Historia i Polityka; 2018, 25 (32); 81-92
    1899-5160
    2391-7652
    Pojawia się w:
    Historia i Polityka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Women’s health issues, preventive care andprophylaxis in 19th-century Polish popular medical magazines
    Zdrowie kobiety, jego profilaktyka i ochrona w dziewiętnastowiecznych popularnonaukowych czasopismach medycznych
    Autorzy:
    Wrona, Grażyna
    Wójcik, Ewa
    Zając, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2075441.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    Polish press in the 19th century
    popular medical periodicals
    medical information and health advice for women
    czasopisma popularnonaukowe
    popularyzacja nauki
    XIX wiek
    ziemie polskie
    medycyna
    higiena
    Opis:
    Artykuł prezentuje tematykę zdrowia kobiety, jego ochrony i profilaktyki w polskich czasopismach popularnonaukowych wydawanych w XIX wieku. Bazę źródłową stanowią teksty publikowane w „Dzienniku Zdrowia dla Wszystkich Stanów” (1801–1802), „Przyjacielu Zdrowia” (1861–1863), „Zdrowiu” (1877/78–1880), „Lekarzu” (1903/04–1904/05). Zasadniczym zatem założeniem badawczym było udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy w analizowanych periodykach problematyka zdrowia kobiety zajmowała należne temu zagadnieniu miejsce.
    This paper examines the coverage of women’s health issues, preventive care and prophylaxis in 19th-century Polish popular medical periodicals, in particular Dziennik Zdrowia dla Wszystkich Stanów [ Journal of Health for all Social Classes] (1801–1802), Przyjaciel Zdrowia [ Health’s Friend] (1861–1863), Zdrowie [ Health] (1877/78–1880), and Lekarz [ The Physician] (1903/04–1904/05). The authors of this study try to find an answer to the question whether those periodicals did succeed in giving women’s health issues the rank and status warranted by their significance.
    Źródło:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2018, 21, 3; 21-37
    1509-1074
    Pojawia się w:
    Rocznik Historii Prasy Polskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ryzyko wojenne w polityce polskich zakładów ubezpieczeniowych przed II wojną światową
    The risk of war in the policy of Polish insurance companies before the Second World War
    Autorzy:
    Bednaruk, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/965364.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    insurance market
    Polish lands under partitions
    obligatory fire insurance
    life insurance
    Second Polish Republic
    rynek ubezpieczeń
    ziemie polskie pod zaborami
    obowiązkowe ubezpieczenia od ognia
    ubezpieczenia na życie
    II Rzeczpospolita
    Opis:
    Attempts to capture the risk of war into a statistical framework, so that we can determine the scale and probability of possible occurrences, could be faced with enormous difficulties. They were so great that in the case of compulsory insurance against fire, the liability for damages to the plant was excluded for losses incurred as a result of hostilities. Wherever such exclusions were not made, the scale of damage could lead to insurer insolvency. Leading life insurance departments were struggling with no less problems. They had to determine whether and to what extent the belaying should also apply to persons killed as a result of hostilities.
    Próby ujęcia ryzyka wojennego w ramy statystyczne, tak by można było określić skalę i prawdopodobieństwo wystąpienia ewentualnych zdarzeń, napotykały ogromne trudności. Były one tak wielkie, iż w przypadku obowiązkowych ubezpieczeń od ognia wyłączano odpowiedzialność odszkodowawczą zakładu za straty poniesione w wyniku działań wojennych. Tam zaś, gdzie nie dokonano takich wyłączeń, skala zniszczeń mogła doprowadzić do niewypłacalności ubezpieczyciela. Z nie mniejszymi problemami borykały się towarzystwa prowadzące działy ubezpieczeń na życie, które musiały określić, czy i w jakim zakresie asekuracja powinna dotyczyć również osób poległych w wyniku działań wojennych.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2018, 21; 227-237
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znalezisko połowy złotej monety osmańskiej z miejscowości Kopce (pow. janowski, woj. lubelskie). Przyczynek do okoliczności napływu monet osmańskich na ziemie polskie do początku XX wieku
    The find of a half of a gold Ottoman coin from Kopce village (Janów Lubelski county). A contribution to the study of the circumstances of the inflow of Ottoman coins to the Polish lands till the beginning of the twentieth century
    Autorzy:
    Szulc, Dominik
    Kołodziejczyk, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2090138.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Źródło:
    Wiadomości Numizmatyczne; 2018, 62; 289-306
    0043-5155
    Pojawia się w:
    Wiadomości Numizmatyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Karcenie dzieci na ziemiach polskich. Regulacje prawne od XIX wieku po dzień dzisiejszy
    Disciplining Children on Polish Territories. Legal Regulations from the 19th Century to the Present Day
    Autorzy:
    Truszkowski, Bartosz Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1945359.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-27
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    karcenie
    prawa dziecka
    prawo rodzinne
    ziemie polskie
    XIX wiek
    Polska Ludowa
    zakaz kar cielesnych
    disciplining
    children's rights
    family law
    Polish territories
    19th century
    People's Republic of Poland
    prohibition of corporal punishment
    Opis:
    Jeszcze do początków XIX w. dobór środków wychowawczych przez rodziców i opiekunów w stosunku do znajdujących się pod ich pieczą dzieci, w tym tych służących dyscyplinowaniu najmłodszych, nie był zazwyczaj prawnie ograniczany. Zmianę w tej kwestii możemy zaobserwować wraz z pojawianiem się w dużych europejskich kodyfikacjach prawa cywilnego regulacji z zakresu prawa rodzinnego. Każda z tych obowiązujących na znajdujących się pod zaborami XIX-wiecznych ziemiach polskich w wyraźny sposób odnosiła się do uprawnienia karcenia nieposłusznego dziecka. W każdej z nich dyscyplinowanie zostało dozwolone, jednocześnie w każdej temat ten został uregulowany odmiennie, zarówno w zakresie określenia jego podstaw, stosunków do władzy ojcowskiej/rodzicielskiej, jak i ustanowionych ograniczeń i środków ochrony dziecka. Po II wojnie światowej w polskim ustawodawstwie możemy zauważyć coraz większą ingerencję w autonomię rodziców i opiekunów, kiedy karcenie znikło z katalogu jawnie wymienionych uprawnień wychowawczych, aż po czasy najnowsze, kiedy w 2010 r. wprost zakazano cielesnego karania najmłodszych. W niniejszej pracy autor podejmuje próbę przeglądu i krótkiego podsumowania uregulowań w temacie dyscyplinowania dzieci w podstawowych aktach prawnych obowiązujących na ziemiach polskich od początku XIX w., przechodząc przez początek XX w. i okres międzywojenny, czasy okupacji i Polski Ludowej, aż po obecny stan prawny. Oprócz uprawnienia karcenia wynikającego z władzy rodzicielskiej zbadano także analogiczne przepisy dotyczące opiekuna.
    Until the early 19th century, the selection of educational measures by parents and guardians in relation to the children under their care, including those serving to discipline the youngest, was not usually legally restricted. A change in this issue can be observed with the emergence of family law regulations in large European civil law codifications. Each of these regulations in force on the Polish territories of the 19th century, partitioned between three neighbouring powers, clearly referred to the power to discipline a disobedient child. Such disciplining was allowed in each of them, though it was regulated differently, both in terms of defining its grounds, relations to paternal/parental authority, as well as the established restrictions and measures to protect the child. After the Second World War, in Polish legislation we can observe an increasing interference in the autonomy of parents and guardians, when disciplining disappeared from the catalogue of explicitly mentioned educational measures, until the most recent times, when corporal punishment of the youngest was explicitly prohibited in 2010. In the following article, the author attempts to review and briefly summarize the regulations on disciplining children in the basic legal acts in force in Poland since the beginning of the 19th century, going through the early 20th century and the interwar period, the times of the occupation and People's Republic of Poland, until the current legal status. In addition to the parental powers, the author examines similar provisions regarding the legal guardian.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Iuridica; 2020, 19, 1; 41-87
    1732-9132
    2719-9991
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    German Cultural Policy in the Reich Province of Danzig-West Prussia: A Short Characteristic
    Niemiecka polityka kulturalna w okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie: krótka charakterystyka
    Autorzy:
    Grochowina, Sylwia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1935871.pdf
    Data publikacji:
    2018-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    World War II
    Nazism
    German occupation 1939–1945
    Reich Province of DanzigWest Prussia
    Polish territories incorporated into the Third Reich
    Nazi cultural policy
    II wojna światowa
    nazizm
    okupacja niemiecka 1939–1945
    Okręg Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie
    ziemie polskie wcielone do Trzeciej Rzeszy
    nazistowska polityka kulturalna
    Opis:
    An important element of the ethnic and racial policy pursued by the German occupant in the Reich Province of Danzig-West Prussia was cultural policy (Kulturpolitik). Admittedly, since the first days of occupation the German authorities attached great importance to matters of culture – however, in the Nazi reality there was no cultural policy understood as encouragement and support offered by state authorities for independent, artistic creativity in its varied forms. The Nazis “controlled” culture, which played an important role in the process of creating a new reality in the annexed Polish territories. In the present paper, the author discusses selected issues illustrating the organization and forms of German cultural life in the Danzig-West Germany Province of the Reich. In outlining the German cultural policy, two main aspects were taken into account: culture as just another component of the broader German nationalistic and ethnic policy, as well as its role as an integral part of social reality.
    Ważnym filarem polityki narodowościowej realizowanej przez okupanta niemieckiego w Okręgu Rzeszy Gdańsk-Prusy Zachodnie była polityka kulturalna (Kulturpolitik). Wprawdzie już od pierwszych dni okupacji władze niemieckie przykładały ogromną wagę do spraw kultury, ale w realiach nazistowskich nie istniała polityka kulturalna rozumiana jako inicjowanie i wspieranie przez władze państwowe niezależnej, szeroko pojętej twórczości artystycznej. Naziści „sterowali” kulturą, która odgrywała ważną rolę w procesie kreowania nowej rzeczywistości na zaanektowanych polskich obszarach. W niniejszym artykule omówiłam wybrane kwestie, które ilustrują organizację oraz formy niemieckiego życia kulturalnego w Okręgu Rzeszy Gdańsk- -Prusy Zachodnie. Kreśląc obraz niemieckiej polityki kulturalnej, starałam się uwzględnić dwa zasadnicze aspekty, tj. kulturę jako element składowy niemieckiej polityki narodowościowej oraz integralną część społecznej rzeczywistości.
    Źródło:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2018, 60; 142-159
    1505-2192
    Pojawia się w:
    Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Die katholische Kirche in Polen und Erster Weltkrieg
    The Catholic Church in Poland and the First World War
    Kościół katolicki w Polsce a pierwsza wojna światowa
    Autorzy:
    Hurysz, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/30145672.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    die katholische Kirche
    Polnische Länder
    Erster Weltkrieg
    Papst Benedikt XV
    Primat Edmund Dalbor
    Erzbischof Alexander Kakowski
    Bischof Adam Stephan Sapieha
    päpstliche Sammlung von 1915
    Konvent der polnischen Bischöfe 1917
    Polenfrage im Ersten Weltkrieg
    Catholic Church
    Polish lands
    World War I
    Pope Benedict XV
    Primate Edmund Dalbor
    Archbishop Alexander Kakowski
    Bishop Adam Stephen Sapieha
    Papal Collect from 1915
    Congress of Polish Bishops in 1917
    Polish issue during World War I
    Kościół katolicki
    ziemie polskie
    I wojna światowa
    papież Benedykt XV
    prymas Edmund Dalbor
    arcybiskup Aleksander Kakowski
    biskup Adam Stefan Sapieha
    kolekta papieska z 1915 r.
    zjazd biskupów polskich w 1917 r.
    kwestia polska w czasie I wojny światowej
    Opis:
    Der vorliegende Text stellt ausgewählte Aspekte der Aktivitäten der katholischen Kirche in Polen während des Ersten Weltkriegs vor. Alle unternommenen kirchlichen Aktionen basierten auf zwei Grundpfeilern: Gebet und Nächstenliebe. Die polnische Frage, also die Wiedererlangung der Unabhängigkeit, war nicht ohne Bedeutung. Alle diese Phänomene erreichten die katholische Kirche in den polnischen Landen. Besonders die von der Kirche entwickelte Karitatives- und Wohltätigkeitsaktionen überschritten die Grenzen der Teilung. Das von Bischof Adam Stephan Sapieha eingesetzte der Fürstbischöfliche Hilfsausschuss für die von der Kriegsniederlage Betroffenen (Abk. K.B.K.) hatte sich in dieser Hinsicht große Verdienste erworben. Am 5. Februar 1915 wurde im Rahmen des Nationalrates das Posener Komitee zur Hilfe für das Königreich Polen gegründet. Erzbischof Eduard Likowski wurde Vorsitzender, und nach seinem Tod wurde Erzbischof Edmund Dalbor sein Nachfolger. Die katholische Kirche und ihre Bischöfe arbeiteten aktiv mit dem am 9. Januar 1915 in Lausanne gegründeten Allgemeinen Komitee für Kriegsopferhilfe in Polen zusammen. Die für November 1915 geplante Aktion war das größte Echo der Zusammenarbeit der katholischen Kirche mit dem Sienkiewicz-Komitee. Im März 1917 fand auf der siebten Konferenz der katholischen Bischöfe des Königreichs Polen anlässlich des hundertjährigen Bestehens der Erzdiözese Warschau (1817) ein beispielloses Ereignis statt, nämlich der erste Kongress der Polnisches Episkopat während der Teilungen. Der Klerus bildete eine Gruppe, die die Nation integrierte, die nach dem Fall der Republik Polen in drei getrennten staatlichen Organismen lebte. Während der Teilungen und während des Ersten Weltkriegs haben die Priester die polnische Nation in großem Umfang vermittelt. Dank dessen konnte der neue Staat Ende 1918 erfolgreich wiederaufleben.
    Prezentowany tekst przybliża wybrane aspekty działalności Kościoła katolickiego na ziemiach polskich w okresie I wojny światowej. Podjęte akcje kościelne opierały się na dwóch podstawowych filarach: modlitwie i działalności charytatywnej. Nie bez znaczenia była sprawa polska, czyli odzyskanie niepodległości. Zjawiska te dotyczyły Kościoła katolickiego na wszystkich ziemiach polskich. Szczególnie akcje charytatywne i dobroczynne rozwijane przez Kościół przekraczały granice rozbiorowe. Ogromne zasługi miał w tym względzie Książęco-Biskupi Komitet Pomocy dla Dotkniętych Klęską Wojny (w skrócie: K.B.K.) powołany przez biskupa Adama Sapiehę. 5 lutego 1915 r. powstał w ramach Rady Narodowej Poznański Komitet Niesienia Pomocy Królestwu Polskiemu. Przewodniczącym został arcybiskup Edward Likowski, a po jego śmierci następca arcybiskup Edmund Dalbor. Kościół katolicki i jego biskupi czynnie współpracowali z Komitetem Generalnym Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, który zawiązał się w Lozannie 9 stycznia 1915 r. Największym echem współpracy Kościoła katolickiego z Komitetem Sienkiewiczowskim była akcja zaplanowana na listopad 1915 r. W marcu 1917 r. na siódmej konferencji biskupów katolickich z Królestwa Polskiego z okazji setnej rocznicy powstania archidiecezji warszawskiej (1817) doszło do wydarzenia bez precedensu, mianowicie pierwszego zjazdu episkopatu polskiego w okresie zaborów. Duchowieństwo stanowiło grupę integrującą naród zamieszkujący po upadku Rzeczypospolitej trzy odrębne organizmy państwowe. Księża w ogromnym stopniu przeprowadzili naród polski przez okres zaborów i w czasie I wojny światowej. Nowe państwo mogło dzięki temu skutecznie odrodzić się pod koniec 1918 r.
    The presented text introduces selected aspects of activities of the Catholic Church in Poland during the First World War. All actions taken in the Church were based on two basic pillars: prayer and charity work. The Polish issue, i.e. regaining independence, was not without significance. All these phenomena reached the Catholic Church in Poland. Especially charity and philanthropy actions developed by the Church crossed the borders of the partition. The Ducal-Bishops Aid Committee for Those Afflicted by the Defeat of War (in short K.B.K.), established by Bishop Adam Stephen Sapieha, had great merits in this regard. 5 February 1915 the Poznań Committee for Aid to the Kingdom of Poland as part of the National Council was established. Archbishop Edward Likowski became the chairman, and after his death, his successor was Archbishop Edmund Dalbor. The Catholic Church and its bishops actively cooperated with the General Committee for Aid to War Victims in Poland, which was established in Lausanne on 9 January 1915. The action planned for November 1915 was the greatest echo of the cooperation between the Catholic Church and the Sienkiewicz Committee. In March 1917 at the seventh conference of Catholic bishops from the Kingdom of Poland on the occasion of the hundredth anniversary of the foundation of the Archdiocese of Warsaw (1817), an unprecedented event took place, namely the first congress of the Polish episcopate during the partitions. The clergy constituted a group integrating the people inhabiting three separate state organisms after the fall of the Republic of Poland. Priests to a great extent led the Polish nation in communication through the period of partitions and during the First World War. Thanks to this, the new state could successfully reborn at the end of 1918.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Teologiczne; 2023, 43; 205-222
    0209-3472
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Entanglements of Law and Space: An Introduction
    Splątania prawa i przestrzeni: wprowadzenie
    Autorzy:
    Dudek, Michał
    Eckhardt, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1033314.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    geografia prawna
    nie-miejsca
    Izrael–Palestyna
    polskie Ziemie Odzyskane
    mapowanie przestępczości
    przestrzenna analiza przestępczości
    sprawa Viking–Laval
    prawo osobowe
    legal geography
    non-places
    Israel–Palestine
    Recovered Territories of Poland
    crime mapping
    spatial analysis of crimes
    Viking–Laval case
    personal law
    Opis:
    Introduction to the thematic volume of Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica – devoted to the issue of law and space – provides basic context for the publication, placing special emphasis on the current state of legal geographical inquiries conducted by Polish scholars. Moreover, it briefly presents each article in the volume and comments on articles’ selected aspects to show how they can be located within the entire broad legal geography scholarship.
    Wprowadzenie do tematycznego tomu Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica – poświęconego zagadnieniu prawa i przestrzeni – omawia jego zasadniczy kontekst, kładąc szczególny nacisk na aktualny stan geograficzno-prawnych analiz prowadzonych przez polskich uczonych. Ponadto wprowadzenie zwięźle przedstawia każdy z artykułów w tomie i komentuje ich wybrane aspekty, by ukazać, jak mogą być umieszczone w całym szerokim nurcie geografii prawnej.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2021, 94; 5-13
    0208-6069
    2450-2782
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kara śmierci za życie Zofii
    Autorzy:
    Kaźmierczak, Krzysztof M. (1967- ).
    Powiązania:
    Polska Zbrojna. Historia 2021, nr 1, s. 100-104
    Data publikacji:
    2021
    Tematy:
    Rojek, Zofia (1926-1991)
    Armia Radziecka
    Wojsko Polskie (1944- )
    Żołnierze
    Artykuł z czasopisma historycznego
    Opis:
    Tematem artykułu jest polsko-sowieckie starcie w Lesznie w 1947 roku, do którego doszło podczas próby wywiezienia z Polski kobiety Zofii Rojek wbrew jej woli, przez żołnierzy Armii Czerwonej. Autor artykułu przedstawia wydarzenia z tamtego okresu.
    Dostawca treści:
    Bibliografia CBW
    Artykuł
    Tytuł:
    Kwestia polska na łamach „Dziennika Mińskiego” w latach 1917-191
    Autorzy:
    Korzeniowski, Mariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1896628.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    sprawa polska
    „Dziennik Miński”
    ententa
    państwa centralne
    ziemie
    polskie
    the Polish cause
    “Dziennik Miński” daily
    Central powers
    Polish territory
    Opis:
    The goal of the article is to present the attitude of the editors of “Dziennik Miński” towards the Polish cause; the daily was published in 1917-1918, after toppling the tsar in Russia. This was an extremely significant time because the newspaper (one of important places where Poles exchanged opinions in the Russian empire) presented issues of reconstructing the Polish state and its future political system.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2020, 3 (26); 87-102
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przemieszczona tożsamość. Kino PRL wobec problemu Ziem Zachodnich
    Displaced Identity: Cinema of the PRL and the Problem of the Western Territories
    Autorzy:
    Copik, Ilona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27751457.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    tożsamość przemieszczona
    nacjonalizm
    monoetniczność
    Ziemie Zachodnie
    kino polskie
    PRL
    displaced identity
    nationalism
    mono-ethnicity
    Western Territories
    Polish cinema
    Opis:
    W artykule został podjęty problem „tożsamości przemieszczonej” rozumianej jako odgórny - narodowy i społeczny - projekt dla przestrzeni pojałtańskich. Chociaż celem projektu była homogenizacja narodowa oraz integracja w nowych granicach geograficznych i ustrojowych, faktycznie wywołał on kryzys przynależności i identyfikacji, dziedziczony przez kolejne pokolenia powojennych mieszkańców nowych terenów. Przedmiotem badań  autorki są polskie filmy fabularne z lat 1956-1970, które stanowią reprezentację tytułowego zagadnienia,  a których udział  w recepcji „Ziem Odzyskanych” był znaczący.  Twórcy tych filmów podejmowali temat migracji, osadnictwa i zagospodarowywania nowych obszarów, przez co zasadniczo wpływali na kształt zbiorowej wyobraźni. Analizie poszczególnych utworów towarzyszą pytania o to, w jaki sposób kino uczestniczyło w procesach konstrukcji monoetniczności, a także - na ile wyrażało racje polityczne oraz ukazywało życie codzienne, problemy adaptacyjne i konflikty społeczne. Celem podjętych badań jest uzupełnienie dotychczasowej wiedzy z zakresu historii kina polskiego okresu PRL oraz jego kontekstów politycznych i społeczno-kulturowych związanych z tematyką Ziem Zachodnich.
    The article addresses the problem of a “displaced identity” understood as a top-down national and social project for post-Yalta spaces. Although its aim was national homogenization and integration within new geographical and political boundaries, the project actually triggered a crisis of belonging and identification, inherited by subsequent generations of post-war inhabitants of the new territories. The study is devoted to Polish feature films from the years 1956–1970, which refer to the article title and whose role in the reception of the “Recovered Territories” was significant. By addressing the topics of migration, settlement, development of new areas, they essentially influenced the shape of the collective imagination. The presented analyses are accompanied by questions on the role of cinema in the processes of mono-ethnicity shaping, as well as on the scope of political ideas, everyday life, adaptation problems, and social conflicts depicted in the films. The research is intended to complement the existing knowledge on the history of the PRL cinema, as well as its political and socio-cultural contexts related to the issues concerning the Western Territories.
    Źródło:
    Kwartalnik Filmowy; 2021, 116; 58-79
    0452-9502
    2719-2725
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Filmowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Współczesne polskie nazwy ulic motywowane toponimami przejściowymi
    Contemporary Polish street names motivated by transitional toponyms
    Autorzy:
    Walkowiak, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1992259.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-29
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    nazwy ulic
    plateonimy
    nazwy przejściowe
    Ziemie Odzyskane
    Komisja Ustalania Nazw Miejscowości
    Polish street names
    hodonyms
    transitional place names
    Recovered Territories
    Commission for the Determination of Place Names
    Opis:
    Celem artykułu jest przedstawienie i omówienie współczesnych plateonimów (nazw ulic) motywowanych powojennymi nazwami przejściowymi (przedkomisyjnymi) na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Nazwy te były często wynikiem spontanicznych aktów kreacji dokonywanych przez pierwszych osadników i z reguły funkcjonowały oficjalnie jedynie przez krótki czas (choć ich nieformalny żywot bywał dłuższy), ustępując nazwom ustalonym przez Komisję Ustalania Nazw Miejscowości przy Ministerstwie Administracji Publicznej (KUNM). Jednak do dziś nie znikły niektóre motywowane nimi plateonimy, stając się w ten sposób nieoczywistymi pamiątkami pierwszych lat po wojnie. W ekscerpcji wspomnianych plateonimów pomocne były rozmaite opracowania naukowe zawierające spisy nazw przejściowych; istnienie potencjalnie motywowanych nimi nazw ulic weryfikowano następnie indywidualnie w bazie TERYT. Ponadto sprawdzano lokalizację danej ulicy na mapie, jako że kierunkowy charakter ulicy bądź jej przynależność do gniazda nazewniczego motywowanego nazwami miejscowości na Ziemiach Odzyskanych stanowił dodatkowy argument przemawiający za włączeniem nazwy do analizowanego zbioru. Ogółem udało się odnaleźć 85 współcześnie używanych nazw ulic motywowanych toponimami przedkomisyjnymi i zdokumentować w artykule ich genezę. Ponad połowa z nich zlokalizowana jest na Dolnym Śląsku, głównie we Wrocławiu. Ustalono również, że poza obszarem Ziem Odzyskanych poszukiwane plateonimy występują jedynie sporadycznie.
    The aim of the article is to present and discuss contemporary street names motivated by transitional (pre-commission) names of places in the so-called Recovered Territories (Ziemie Odzyskane) in Poland. The latter names were often created spontaneously directly after the Second World War by the first settlers to the area, typically existed for a short time only, and usually in a few years gave way to the names finally approved by the Commission for the Determination of Place Names (KUNM). However, not all the hodonyms created from such transitional placenames in the first post-war years have been changed to this day. Thus, these hodonyms constitute a non-obvious relic of spontaneous post-war place naming.
    Źródło:
    Onomastica; 2021, 65, 1; 307-325
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Podstawy prawne nabycia obywatelstwa polskiego po 1918 roku – ziemie byłego zaboru austriackiego
    Legal grounds for obtaining Polish citizenship in the former Austrian Partition aft er 1918
    Autorzy:
    Weredyńska-Szpakowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/533026.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    citizen
    Polish citizenship
    revived state of the Republic of Poland
    acquiring the Polish citizenship
    former Austrian Partition of Poland
    obywatel
    obywatelstwo polskie
    odrodzenie państwa polskiego
    nabycie obywatelstwa polskiego
    były zabór austriacki
    Opis:
    The subject of this paper is the question of the “initial composition” of citizens of the revived Polish state i.e. the Republic of Poland, which uses the example of the former Austrian Partition due to a considerable number of applicable regulations. The article indicates principal sources of law regarding this partition and discusses in detail the three main means of acquiring Polish citizenship: 1) based on residence in the territory of Poland, 2) based on the place of birth in that territory, and 3) by means of executing the right of option. Specific legal norms regulating these methods of obtaining citizenship are brought up, pointing out the mutual dependencies between them as well as interpretational difficulties. By exemplifying the regulations regarding the former Austrian Partition the author makes an effort to display the level of intricacy and complication of the domestic and international law regulating the consequences of establishing the Republic of Poland in matters concerning citizenship. The discussion of the principles of obtaining Polish citizenship is preceded by a short introduction on history and remarks on the contemporaneous understanding of the concept of citizenship, which add a more extensive context to the main subject of the paper.
    Tematem niniejszego opracowania jest zagadnienie „pierwszego składu” obywateli odrodzonego państwa polskiego, które z uwagi na znaczną liczbę przepisów regulujących tę materię przedstawione zostało na przykładzie byłego zaboru austriackiego. Wskazano główne źródła prawa o obywatelstwie polskim odnoszące się do tego zaboru oraz szczegółowo omówiono trzy zasadnicze sposoby nabywania obywatelstwa polskiego: z tytułu zamieszkania (osiedlenia) na obszarze państwa polskiego, urodzenia się na tym terytorium oraz skorzystania z prawa opcji. Przytoczono konkretne normy prawne regulujące poszczególne sposoby nabycia obywatelstwa, wskazując na istniejące między nimi zależności oraz trudności interpretacyjne. Na przykładzie norm odnoszących się do byłego zaboru austriackiego starano się pokazać, jak zawiłe i skomplikowane było prawo wewnętrzne i międzynarodowe regulujące skutki powstania państwa polskiego w zakresie obywatelstwa. Omówienie zasad nabywania obywatelstwa polskiego w odniesieniu do terenów byłego zaboru austriackiego poprzedzono krótkim wstępem historycznym oraz uwagami dotyczącymi nowożytnego rozumienia pojęcia obywatelstwa, by nadać opracowaniu szerszy kontekst
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2016, 19; 221-244
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Źródła do dziejów polskiego szkolnictwa na Ziemiach Zabranych w zbiorach Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Sankt Petersburgu
    Source materials for history of Polish education on the territory of Western Krai in collections of the National Library of Russia in St Petersburg
    Autorzy:
    Szmyt, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/474847.pdf
    Data publikacji:
    2018-10-29
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    źródła,
    XIX wiek,
    szkolnictwo polskie,
    Ziemie Zabrane,
    Rosyjska Biblioteka Narodowa w Petersburgu
    historical sources,
    19th century,
    Polish education,
    Western Krai,
    the National Library of Russia in St Petersburg
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2018, 25; 115-123
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Workflow of Ground Penetrating Radar Data Analysis Based on Maximum Energy Difference Steering
    Przebieg pracy z danymi radarowymi penetrującymi ziemię Analiza oparta na sterowaniu maksymalną różnicą energii
    Autorzy:
    Dang, Duy Hoang
    Le, Cuong Van Anh
    Nguyen, Thuan Van
    Nguyen, Long Quoc
    Huynh, Nhan Thanh
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28756746.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
    Tematy:
    ground penetrating radar
    phase analysis
    energy difference
    radar penetrujący podłoże
    analiza fazowa
    różnica energii
    Opis:
    Ground Penetrating Radar is commonly used in civil engineering sectors. Underground anomalies (i.e., electric wires, water pipes or sinkholes) can be detected through representations of hyperbolae in the measured processed GPR image. Our work focuses on detecting the underground objects and understanding their metallic or nonmetallic characteristics. The max energy difference attribute is applied to illuminate their positions while phase analysis process can determine change of phase spectrum in the diffracted signals. For improving phase analysis, we applied a novel workflow combining conventional processed steps and a zooming step for preserving phase originality without disturbed by any unnecessary filters. We applied the workflow in model and real data for proving its effectiveness. Interpretation of two real datasets in Vietnam by our workflow can express existences of the artificial underground anomalies as well as their matter characteristics comparing to their surrounding environments.
    Ground Penetrating Radar jest powszechnie stosowany w inżynierii lądowej i wodnej. Podziemne anomalie (np. przewody elektryczne, rury wodociągowe lub zapadliska) można wykryć za pomocą reprezentacji hiperbol w zmierzonym przetworzonym obrazie GPR. Nasza praca koncentruje się na wykrywaniu podziemnych obiektów i zrozumieniu ich metalicznych lub niemetalicznych wła-ściwości. Atrybut maksymalnej różnicy energii jest stosowany do oświetlania ich pozycji, podczas gdy proces analizy fazowej może określić zmianę widma fazowego w dyfrakcyjnych sygnałach. Aby usprawnić analizę fazową, zastosowaliśmy nowatorski przepływ pracy łączący konwencjonalne kroki przetwarzania i krok powiększania w celu zachowania oryginalności fazy bez zakłócania przez niepotrzebne filtry. Zastosowaliśmy przepływ pracy w modelu i rzeczywistych danych, aby udowodnić jego skuteczność. Interpretacja dwóch rzeczywistych zbiorów danych w Wietnamie za pomocą naszego przepływu pracy może wyrazić istnienie sztucznych anomalii podziemnych, a także ich charakterystykę materii w porównaniu z otaczającym je środowiskiem.
    Źródło:
    Inżynieria Mineralna; 2023, 1; 195--202
    1640-4920
    Pojawia się w:
    Inżynieria Mineralna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Дзейнасць польскага войска на беларускіх землях падчас Лістападаўскага паўстання 1830–1831 гг.
    Activities of the Polish army in the Belarusian lands during the November Uprising of 1830–1831
    Działalność wojska polskiego na ziemiach białoruskich w czasie powstania listopadowego 1830–1831
    Autorzy:
    Швед, Вячаслаў
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1932734.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    November uprising
    revolutionary Diet
    partisan detachments
    Polish troops
    lands of Belarus
    the Central Polish Council in Lithuania
    powstanie listopadowe
    sejm rewolucyjny
    oddziały partyzanckie
    wojska polskie
    ziemie białoruskie
    Centralna Rada Polski na Litwie
    Лістападаўскае паўстанне
    рэвалюцыйны сейм
    партызан¬скія атрады
    польскія войскі
    беларускія землі
    Цэнтральная польская рада ў Літве
    Opis:
    At the beginning of the article, the author describes how the “Belarusian / Liсvin” issue was raised at the sessions of the revolutionary Sejm and the state of the partisan rebel units in Belarus, which the Polish troops were supposed to help. The main content of the article is devoted to the analysis of the actions of the Polish regular troops on the territory of Belarus: the routes of the troops of D. Khlapovsky, A. Giełgud, H. Dembińsky; their battles on the lands of Belarus; new expeditions after the defeat of the previous ones (found in the department of manuscripts of the BUV).
    Na początku artykułu autor opisuje, jak podnoszona była kwestia „bia-łoruskа/lićwinska” i stan oddziałów partyzanckich na ziemiach białoruskich, którym miały pomagać polskie oddziały. Główna treść artykułu poświęcona jest opisaniu działań polskich wojsk regularnych na terytorium ziem białoruskich: szlaki wojsk D. Chłapowskiego, A. Giełguda, H. Dembińskiego; ich bitwy na ziemiach białoruskich; nowe wyprawy po klęsce poprzednich (odnalezione w dziale rękopisów BUW).
    На пачатку артыкула аўтар апісвае пастаноўку "беларускага / ліцвінскага" пытання на пасяджэннях рэвалюцыйнага сейма і стан партызанскіх атрадаў паўстанцаў у Беларусі, дапамагчы якім і павінны былі польскія войскі. Асноўны змест артыкула прысвечаны апісанню дзеянняў польскіх рэгулярных войскаў на беларускіх землях: маршруты войскаў Д. Хлапоўскага, А. Гелгуда, Г. Дэмбінскага; іх баявыя дзеянні; праекты новых экспедыцый пасля паражэння папярэдніх (знойдзеныя ў аддзеле рукапісаў БУВ).
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2021, 21; 265-277
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Powiązania familijno-majątkowe rodzin ziemiańskich Królestwa Polskiego i ziem zabranych na przykładzie małżeństw Rodryga hr. Potockiego i Augusta hr. Ostrowskiego z siostrami Niezabitowskimi
    Family and property ties of land class of the Kingdom of Poland and of “lost lands” discussed on the example of the marriages of Rodryg Potocki and August Ostrowski with Niezabitowski’s sisters
    Autorzy:
    Staniszewska, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2028270.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Królestwo Polskie
    ziemie zabrane
    powiązania familijno-majątkowe
    ziemiaństwo
    mariaże ponadkordonowe
    siostry Niezabitowskie
    Rodryg hr. Potocki
    August hr. Ostrowski
    Kingdom of Poland
    lost lands
    family and property ties
    land class
    Niezabitowski sisters
    Rodryg Potocki
    August Ostrowski
    Opis:
    Pomimo zmian jakie dokonywały się w XIX-wiecznych społeczeństwach, przedstawicieli elit nadal cechował konserwatywny światopogląd. Objawiał się on m.in. w niechęci do utrzymywania kontaktów z osobami spoza „towarzystwa”. Wskutek tego partnerów do zawarcia związku małżeńskiego poszukiwano w obrębie własnej warstwy. Ograniczone możliwości poznania kandydata/kandydatki do mariażu jedynie na terenie Królestwa Polskiego, a także rozproszenie majątków rodowych po ziemiach podzielonej Rzeczypospolitej, doprowadzały do zawierania związków ponadkordonowych, czego przykładem są małżeństwa, pochodzących z ziem zabranych, sióstr Niezabitowskich z Królewiakami: Rodrygiem hr. Potockim i Augustem hr. Ostrowskim.
    Despite the changes which took place in nineteenth-century societies, the elite still had a conservative worldview. The elite did not want to maintain relations with people outside the establishment. Consequently, partners for marriage were sought within the social stratum. Limited possibilities of getting to know a candidate for marriage in the Kingdom of Poland led to get married with people from outside the Kingdom of Poland. Examples of such relationships are the marriages of the Niezabitowski sisters, who came from “lost lands”, with the inhabitants of the Kingdom of Poland: Rodryg Potocki and August Ostrowski.
    Źródło:
    Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2020, 23; 7-32
    2450-6796
    Pojawia się w:
    Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie Pomorze czy Prusy Zachodnie? Kwestia przynależności państwowej regionu w latach 1918-1920
    Polish Pomerania or West Prussia? The issue of the political belonging of the region in the years 1918-1920
    Polnisches Pommern oder Westpreußen? Die Frage der staatlichen Zugehörigkeit der Region in den Jahren 1918-1920
    Autorzy:
    Kłaczkow, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/529398.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Towarzystwo Miłośników Torunia
    Tematy:
    Pomorze Gdańskie
    ziemie: chełmińska
    michałowska
    lubawska
    Prusy Zachodnie
    Podkomisariat Naczelnej Rady Ludowej
    Rady Ludowe, Organizacja Wojskowa Pomorza
    Danziger Pommern, Kulmer Land, Michelauer Land, Land Löbau, Westpreußen
    Unterkommissariat des Obersten Volksrats
    Volksräte
    Pommersche Militärorganisation
    Gdańsk Pomerania
    lands of Chełmno
    Michałów
    Lubawa
    West Prussia
    Subcommittee of the Supreme People's Council
    People's Councils
    Military Organization of Pomerania
    Opis:
    Obszar Pomorza Gdańskiego i powiązanych z nim historycznie ziem: chełmińskiej, michałowskiej i lubawskiej funkcjonował w II Rzeszy jako obszar administracyjny Prusy Zachodnie. Przez wieki przenikały się na tym terenie wpływy polskie i niemieckie, a teren przechodził z rąk do rąk. Pierwotnie należący do Królestwa Polskiego, w XIII i XIV wieku zajęty przez Zakon Krzyżacki, od 1466 do 1772 r. ponownie w ramach Polski przeszedł następnie w wyniku rozbiorów do państwa pruskiego. W 1914 r. u progu wybuchu Wielkiej Wojny wydawało się, że tę kilkuwiekową rywalizację wygrała strona niemiecka. Tendencje demograficzne były bowiem bardziej korzystne dla Niemców. Według oficjalnych danych pochodzących ze spisu ludności z 1910 roku ówczesną prowincję Prusy Zachodnie zamieszkało 65% ludności niemieckiej i 35 % polskiej. Cztery lata Wielkiej Wojny odmieniły tę sytuację. W listopadzie 1918 r. Niemcy przegrały wojnę, a na arenę międzynarodowych rokowań powróciła sprawa niepodległości Polski i jej powrotu nad Bałtyk. Miejscowe koła polskie podjęły również działania mające na celu zorganizowanie lokalnych struktur polskich. Tak powstał Podkomisariat Naczelnej Rady Ludowej z siedzibą w Gdańsku, a w każdym powiecie lokalne Rady Ludowe. Powstawały również struktury konspiracyjne, w tym przede wszystkim Organizacja Wojskowa Pomorza. Jej struktury były szczególnie aktywne w Borach Tucholskich oraz na terenie ziemi chełmińskiej. O ostatecznym kształcie granic i przynależności spornych ziem zadecydował traktat wersalski podpisany w dniu 28 czerwca 1919 r. Na jego mocy 62 % terenu prowincji Prusy Zachodnie zostało przyznane Polsce. Poza Polską pozostała jednak stolica ziemi pomorskiej – Gdańsk, który przez kolejne pokolenie wiódł życie wolnego miasta. To zadecydowało, że nową stolicą polskiego Pomorza został Toruń, który powrócił do Polski 18 stycznia 1920 r.
    The area of Gdańsk Pomerania and the historically related lands of Chełmno, Michałów and Lubawa functioned in the Second Reich as the administrative area of West Prussia. For centuries, Polish and German influences had affected the territory, which tended to change its owners. Originally, the territory belonged to the Kingdom of Poland; in the 13th and 14th centuries it was occupied by the Teutonic Order, while from 1466 to 1772 it remained again under the authority of Poland only to become part of  the Prussian state as a result of partitions. In 1914, at the beginning of the outbreak of the Great War, it seemed that the German party had won this competition lasting  for several centuries. Demographic trends were more favorable for the Germans. According to the official data of the 1910 census, the then province of West Prussia was inhabited by 65% of the German and 35% of the Polish population. Four years of the Great War changed this situation. In November 1918, Germany lost the war, and the issue of Poland's independence and its return to the Baltic came back  to the arena of international negotiations. Local Polish circles also took actions to organize local Polish structures. This is how the Subcommittee of the Supreme People's Council based in Gdańsk was established; what is more, local People's Councils were set up in each county. Underground structures were also emerging, including above all the Military Organization of Pomerania. Its structures were particularly active in the Tuchola Forest and in the Chełmno region. The final shape of the borders and the political  belonging of the disputed lands was decided by the Versailles Treaty signed on 28 June 1919. Upon the strength of the Versailles Treaty, 62% of the area of the province of  West Prussia was granted to Poland. However, the capital of Pomerania - Gdańsk, which was declared  the free city, remained outside Poland. All this  influenced the fact that Toruń, which returned to Poland on 18 January  1920, became the new capital of Polish Pomerania.
    Das Gebiet des Danziger Pommerns und der mit ihm historisch verbundenen Länder von Kulm, Michelau und Löbau bildete im Deutschen Kaiserreich das Verwaltungsgebiet Westpreußen. Jahrhundertelang durchdrangen sich auf diesem Gebiet polnische und deutsche Einflüsse und das Gebiet wechselte ständig den Besitzer. Ursprünglich gehörte es zum Königreich Polen, im 13. und 14. Jahrhundert wurde es vom Deutschen Orden besetzt, 1466-1772 war es erneut bei Polen und kam danach infolge der Teilungen an den preußischen Staat. 1914, vor Beginn des 1. Weltkriegs hatte es den Anschein, als sei diese jahrhundertelange Rivalität von der deutschen Seite gewonnen worden. Denn die demografischen Tendenzen entwickelten sich zugunsten der Deutschen. Nach den offiziellen Angaben aus der Volkszählung von 1910 wohnte in der damaligen Provinz Westpreußen 65% deutsche und 35% polnische Bevölkerung. Die vier Jahre des Großen Kriegs veränderten diese Situation. Im November 1918 verlor Deutschland den Krieg und die Frage der Unabhängigkeit Polens und seiner Rückkehr an die Ostsee kehrte auf die Tagesordnung der internationalen Verhandlungen zurück. Örtliche polnische Kreise wurden aktiv, um lokale polnische Strukturen zu organisieren. Auf diese Weise entstanden das Unterkommissariat des Obersten Volksrats mit Sitz in Danzig sowie lokale Volksräte in jedem Landkreis. Ebenso entstanden konspirative Strukturen, darunter vor allem die Pommersche Militärorganisation. Ihre Strukturen waren vor allem in der Tucheler Heide und auf dem Gebiet des Kulmer Landes aktiv. Über den endgültigen Verlauf der Grenzen und die Zugehörigkeit strittiger Gebiete entschied der Versailler Vertrag, der am 28. Juni 1919 unterschrieben wurde. Nach seinen Bestimmungen wurden 62% des Gebiets der Provinz Westpreußen Polen zugesprochen. Außerhalb von Polen blieb jedoch die Hauptstadt von Pommern, Danzig, das während der folgenden Generation als Freie Stadt existierte. Das führte dazu, dass zur neuen Hauptstadt des polnischen Pommerns Thorn wurde, das am 18. Januar 1920 zu Polen zurückkehrte.
    Źródło:
    Rocznik Toruński; 2019, 46; 7-24
    0557-2177
    Pojawia się w:
    Rocznik Toruński
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-41 z 41

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies