Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "wzniosłość" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-23 z 23
Tytuł:
Narzędzia Norwidowskiej moralistyki. Wzniosłość, pàthos, éthos i paideia w Wielkich słowach i w Modlitwie
The tools of Norwid’s moralizing. Sublimity, pàthos, and paideia in Wielkie słowa (Great words) and Modlitwa (Prayer)
Autorzy:
Pniewski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16729385.pdf
Data publikacji:
2020-05-05
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wzniosłość
pàthos
éthos
paideia
Norwid
moralizing
sublimity
Opis:
The aim of the analyses presented in the article is an attempt to prove that Norwid's moralizing may be explained by his conscious referring to the ancient categories of pàthos, éthos, paideia and to the category of sublimity that had been reinterpreted for centuries. According to the principles of rhetoric a sudden emotion, that is pàthos, that is revealed during a speech, was supposed to ensure the public that the speaker was earnest. In Great words Norwid explicitly indicates that he speaks for idealistic reasons. In this way he behaves like an orator: he exposes an idea, and not himself; he does not appear as a master, a prophet, someone who is initiated into something; he also does not pronounce himself to be the discoverer of that idea. A bombastic emotionality of an utterance indicates involvement of the orator who considers himself a guard or defender of everlasting values coming from the Absolute. The speaker's personal éthos is tantamount to a universal law. Defined in this way pàthos is given a moral sanction. Norwid's moralizing approach may also be explained by paideia – the ancient idea of spiritual and emotional development of an individual. Origen, transferring this category into the area of Christianity, recognized it as a concept describing the way of the Christian spirit in time. The development of civilization and culture was to be the trace of this passage. In the tradition of paideia reflections concerning the role of writing in education occupied an important place. Because of the fact that it conveyed and constructed personal models, literature was perceived as a form of paideia. Reference to the written culture in the poem was supposed to lead Norwid's contemporaries to this trace. In ancient times pàthos i éthos were connected with sublimity understood as an experience of the absolute or an attempt to “show” transcendence, “an inexpressible expression”, and speaking “for idealistic reasons”. Interest in sublimity in the period of European Romanticism also helped to remind the categories that supported it. Sublime became popular in the last quarter of the 18th century and proved to be exceptionally long-lived. The inspiring power of this category was to a large extent due to Immanuel Kant's reflections. The Author of the article looked for arguments supporting the suggested interpretation of Great words in such opinions voiced by Kant in which he connected sublimity with ethics (although the Author remarked that the Königsberg thinker was attracted by amorality of sublimity). Among others, because of the influence of Kant's conception sublimity was significantly reinterpreted in the third quarter of the 19th century, especially by Mallarmé. The article is first of all an attempt at indicating the causes of Norwid's moralizing approach and at describing the tools he used for it. Interpretations conducted along these lines also reveal the analysis of the way the poet used the convention of sublimity and they give a reconstruction of his own original formulas of sublimity. For this reason the Author subjected to analysis its diametrically opposed definitions. Great words are an example of one of them; the Author explains its persuasive emphasis by its connections of sublimity with pàthos, éthos and paideia. The intimate, subjective sublimity of Modlitwa that is rather close to its modernistic version, is an example of the other one.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2011, 29; 119-133
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retoryka prawdy uwidocznionej: sztuka performansu
Autorzy:
Bobkowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487820.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
Tematy:
PERFORMANCE
PROVOCATION
BODY
SELF-TORTURE
THE SUBLIME
PERFORMANS
PROWOKACJA
CIAŁO
SAMOUDRĘKA
WZNIOSŁOŚĆ
Opis:
The rhetoric of the truth made visible: the art of performance This paper is focused on the phenomenon of the art of performance and happening, in particular by Allan Kaprow, as well as the forms of self- torture in the art of Chris Burden and Günter Brus. In their expression, performance is sincerity, the moment of truth, bringing out to light what, by the immersion in the stream of life, could remain undiscovered and veiled. The rhetoric of truth in this art is presented, inter alia, in the con- text of Heidegger’s statements on the essence of art and the function of the process. Performance is a peculiar, modern form of aestheticism, challenging time and the temporary dimension of existence, the limita- tions of one’s body and the psyche. In this way, the madness of this art comes close to the experience, which Kant describes as the sublime. The form of self-torture in this art discloses the need to escape from the suf- fering inflicted by being and the Self’s escape from itself in the philoso- phy of Emmanuel Levinas.
Źródło:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu; 2018, 26; 86-106
1733-1528
Pojawia się w:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odkryć wzniosłość codziennego życia
To discover the nobleness of everyday life
Autorzy:
Styczeń, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015965.pdf
Data publikacji:
2002
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
etyka
antropologia filozoficzna
teologia
ethics
philosophical anthropology
theology
Opis:
The article is a discussion of the following issues: (a) moral significance of the so-called everyday life; (b) individuality of each man resulting from God's creative act; (c) uniqueness of man's fate due to God's permanent presence in every moment of his existence; (d) man's dignity, whose source is the fact that man is ontologically derived from God.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2002, 50, 1; 429-437
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sublime (w) historii. Wzniosłość jako narzędzie i przedmiot badań
Sublime (in) history. The sublime as a tool and object of research
Autorzy:
Kościesza, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478474.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Opis:
The relation between a historian and the past can be described in terms of nostalgia and searching, therefore the Sublime in history is connected with the longing for a presence that evokes fascination and fear at the same time. When analysing historical writing, one ought to take into account both the linguistic aspects of the sublime and the related philosophical and aesthetical reflection. As a result, this category, referred to as one of the so-called fundamental myths (after Jerzy Topolski), might lead to using this reflection on the sublime to better understand historiography as a record of experiencing the world. As an analysis category, it allows for showing that historians can experience the same events in various ways, and the differences are visible at the level of creating images of the past. The Sublime category is a form of the initial referencing of humans to the past, but it also one of the most important elements of criticism of traditional history. The ruminations on the sublime are connected with the interest of postmodernists in the style and rhetoric of historical narration that influences emotions. The rhetoric of the sublime is an immanent element of persuasion. It is mainly about convincing and persuading emotions. As a result, it is a significant element of historical narration. Transferring the sublime from the aesthetics dimension (which we perceive trans-historically) to the area of historiography resulted from, among others, noticing the rhetoric dimension of a historical work understood as a construction in which the dimension of human moral experiences is reflected. Rhetoric understood as a method of text construction that is at the same time a method of reality construction, plays an important role in historical writing. It formulates the bases in relation to history, it makes us aware that the historical perspective is not fixed. As a result, the sublime, transferred to the dimension of historiography, becomes an issue of historical optics. The construction of the works of historians can be analysed in terms of the construction of the sublime both in particular scenes and in the entire work. In historiography, especially in programme and scientistic historiography, the sublime usually is not an end in itself, but a means of reaching a goal. It is connected with
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2012, 2(20); 115-137
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wzniosłość i gniew
Elevation and wrath
Autorzy:
Marchewka, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912924.pdf
Data publikacji:
2020-12-04
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
violence
gender-based violence
shame
wrath
exclusion
systemic racism
francophone literature
postcolonialism
Mauritius
children
the miserable
Opis:
The article endeavours to characterize key issues raised by Ananda Devi (1957), a francophone writer and poet born in Mauritius who has been living in France for many years. The analysis is based primarily on two novels that were translated into Polish by Krzysztof Jarosz: Le sari vert / Zielone sari and Ève de ses décombres / Ewa ze swych zgliszcz. Already these two novels enable us to perceive the uniqueness of Devi’s writings, whose clear commitment to the discussion about burning social problems equals its commitment to the discussion with literature: its tradition, present status quo, planned future. Devi poses questions about national, linguistic, cultural, and sexual identity; about wasted opportunities of emancipation from the shackles of colonialism; about possibilities of freedom in the environment of systemic subjugation. The micro perspective enables her to show some macro phenomena: continuous production of “dispensable people,” human robots exploited to produce goods for the rich North and the rich West, sacked overnight when using cheap labour force stops bringing profit; systemic racism used by the law-observing state to perform illegal acts. In the world based on the economy of profit, literature, and particularly poetry, becomes a unique weapon, because it serves no purpose. Reading and writing are revolutionary activities, looking for brothers and sisters in poetry is a chance to build a radical International that includes also (or rather, first of all) men and women who have experienced rupture, life in two different dimensions, languages, groups (choosing French by a Mauritian was a declaration, Devi describes the experience of splitting when portraying Sad in Ève de ses décombres). Devi is particularly concerned with the fate of children doomed to failure due to their “bad” descent, skin colour, or sex, children who are guilty from birth. Systemic inequalities and inherited violence in humiliated and ashamed communities mainly afflict women, who are reduced to bodies that may be conquered, beaten, exploited as labour force. Devi succeeds in presenting silent or nameless women not as victims (although she does not underplay their suffering, on the contrary), but as heroes who become reborn after traumas or in next generations, able to take revenge, risking the scraps of stability and false safety to show their presence, to exert influence, to reverberate. The flame of wrath experienced by Devi’s characters, also those burnt alive, as the character in Le sari vert, should (and will) be a seedbed of change, because you cannot burn all women pregnant with silence. Devi accuses (like the author of Les Misérables), she is not afraid of elevation, as panache is necessary for a coup, for changing the status quo, the order based on lawlessness, for social, common awakening.
Źródło:
Śląskie Studia Polonistyczne; 2020, 16, 2; 1-11
2084-0772
2353-0928
Pojawia się w:
Śląskie Studia Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Estetyka chmur
AESTHETIC OF CLOUDS
Autorzy:
Andrearczyk, Tymoteusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487690.pdf
Data publikacji:
2015-11-05
Wydawca:
Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
Tematy:
CLOUD, PRESENTATION OF CLOUDS, THE SYMBOLS OF CLOUDS, GRANDEUR, AESTHETIC EXPERIENCE
CHMURA, PRZEDSTAWIENIE I SYMBOLIKA CHMUR, WZNIOSŁOŚĆ, DOŚWIADCZENIE ESTETYCZNE
Opis:
AESTHETIC OF CLOUDS Phenomenon of clouds has a great potential, not only in creating and changing weather conditions. Clouds take different shapes and various forms, which suggest that they are similar to something, resemble something. I assume this way of subjective identification has always existed, since a man started looking at the puffs. I decided to find out different ways the clouds functioned in the past eras, what they meant, how they were depicted, what they were compared to and how they were changed. I put myself to the task to define what the clouds are in an aesthetic experience. I am trying to create an objective picture of clouds containing the biggest number of prospective approaches, opening for the new, unknown experience of clouds. As far as I am concerned, aesthetics of the sublime will be essential to describe this experience. The following text is an introduction to sear
Źródło:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu; 2015, 20; 266-286
1733-1528
Pojawia się w:
DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fear and Anxiety in the Dimensions of Art
Autorzy:
Popczyk, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/437155.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Instytut Filozofii i Socjologii
Tematy:
lęk estetyczny
emocje
sztuka
wzniosłość
Edmund Burke
Paul Virilio
Francisco Goya
aesthetic fear
emotions
art
sublime
Opis:
Lęk i niepokój w wymiarach sztuki. W artykule zainteresowana jestem różnymi manifestacjami estetycznej trwogi i strachu, tj. trwogi i strachu wywoływanych przez dzieła sztuki, które omawiam w perspektywie zarówno estetycznej, jak i antropologicznej. Analizuję powiązanie międzt trwogą i przyjemnością w katharsis, w pojęciu wzniosłości Edmunda Burke’a j w odniesieniu do Czarnego Malarstwa Goyi oraz myśli Paula Virilio. Estetyczna trwoga i strach współistnieją wraz z innymi emocjami takimi jak litość, smutek, a szczególnie przyjemność, która pozostaje autonomiczna bądź wyrasta z fascynacji złem.
Źródło:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal; 2012, 2, 2; 333-346
2083-6635
2084-1043
Pojawia się w:
ARGUMENT: Biannual Philosophical Journal
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ontologia piękna i wzniosłości w architekturze. Inspiracje heideggerowskie
Autorzy:
Benisz, Henryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/961516.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Architektur
Kanon
Ontologie
Heidegger
Schöne
Erhabene
architecture
beautifu
, sublime
canon
ontology
architektura
piękno
wzniosłość
kanon
ontologia
Opis:
Nach der griechischen Auffassung von Kunst als Technik (techne) ist Architektur eine Baukunst, die festen Regeln des Kunstschaffens unterliegt. Die Idee der Schönheit geht jedoch über einen starren Rahmen des Kanons hinaus, da kalón nicht nur einen ästhetischen, sondern auch einen ethischen und religiösen Charakter hat. Religiöse Objekte sind offen für die Welt und andere Menschen (horizontale Dimension) und für das Jenseits und Götter oder Gott (vertikale Dimension). Die Fundamentalontologie von Heidegger führt uns zur wahren Natur der Schönheit, die die Beziehungen zwischen Erde und Himmel, zwischen den Göttlichen und Sterblichen erneuert. Sie lehrt uns, dass Bauen, Wohnen und Denken im Wesentlichen die gleiche Quelle haben. Um dem Bedürfnis nach Schönheit und Benutzerfreundlichkeit gerecht zu werden, müssen beim Entwerfen nicht nur Maße und Proportionen, sondern auch diese Beziehungen berücksichtigt werden. Auf diese Weise werden das Haus des Seins und die Behausung des Menschenwesens gehütet.
According to the Greek approach to art as techne, architecture is the art of construction and is subject to the established rules of art creation. The idea of beauty, however, exceeds the rigid frame of the canon since kalón not only has an aesthetic character, but also an ethical and religious one. Religious buildings are open to the world and other people (the horizontal dimension) and to the afterworld and gods or God (the vertical dimension). The fundamental ontology of Heidegger guides us to the true nature of beauty, one which renews relationships between earth and sky, between divinities and mortals. It teaches us that building, dwelling and thinking share the same source. When designing, it is necessary not only to keep measure and proportions in mind in order to meet the need for beauty and usability, but also to take into account these relationships. In this way, the house of being and the home of man’s essence are protected.
Zgodnie z greckim ujęciem sztuki jako techne, architektura jest sztuką konstrukcyjną podlegającą ustalonym regułom tworzenia. Idea piękna przekracza jednak sztywne ramy kanonu, gdyż kalón ma nie tylko estetyczny, ale także etyczny i religijny charakter. Obiekty sakralne są otwarte na świat i innych ludzi (wymiar horyzontalny) oraz na zaświaty i bogów lub Boga (wymiar wertykalny). Ku prawdzie piękna prowadzi nas ontologia fundamentalna Heideggera, która odnawia związki między Ziemią i Niebem, Istotami Boskimi i Śmiertelnymi. Uczy ona, że budowanie, mieszkanie i myślenie są źródłowo tożsame. Podczas projektowania należy nie tylko zachowywać miarę i proporcje, aby sprostać potrzebie piękna i użyteczności, ale też uwzględniać owe związki. W ten sposób strzeże się domu bycia i domostwa istoty człowieka.
Źródło:
Kultura i Wartości; 2020, 29
2299-7806
Pojawia się w:
Kultura i Wartości
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The time of the “black sun”
Autorzy:
Pniewski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/17898566.pdf
Data publikacji:
2021-02-24
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
doświadczenie
wzniosłość
melancholia
dagerotypia
historia fotografii
fotografia i poezja
czas
przemijanie
time
passing
experience
elevation
melancholy
daguerreotype
history of photography
photography and poetry
Opis:
The text concerns the literary presentation of experiencing time that was characteristic of Romantics. In his latest book, Piotr Śniedziewski mentions time as a problem considered by 19th-century artists several times. The article presents this issue using the current reflection on the experience (Frank Ankersmit’s “historical sublime experience”) and the findings concerning the impact of photography that has been developing rapidly since 1839, on the way the literary represented world is shaped, as well as the use of photography as a tool of analysing time (“the visual model of time”).
Źródło:
Studia Norwidiana; 2019, 37 English Version; 261-270
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sacrum i ogród – wzniosłość i genius loci
The sacrum in a garden – the sublime and genius loci
Autorzy:
Zachariasz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/88148.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geograficzne
Tematy:
sztuka ogrodowa
projektowanie ogrodów
semantyka
garden art
designing of garden
semantics
Opis:
Przedmiotem rozważań są różne rodzaje sacrum związane z ogrodem. Przedstawiono ogród, jako otoczenie świątyni i świątynię w ogrodach różnych kultur oraz sakralizację przyrody poprzez święte gaje i święte drzewa. Prezentowane są też świątynie współtworzące sceny ogrodu krajobrazowego, ich lokalizacja, typowe wzorce i wymiar niematerialny tych dzieł, jako istotny element stylistyki epoki. Zaprezentowano różne aspekty genius loci ogrodu w aspekcie właściwości sacrum. Pokazano też przykłady rewaloryzacji takich obiektów.
The discussion focuses on different kinds of sacrum in gardens. A garden is presented as a temple and temple surrounds in gardens of various cultures, and also how nature can be sacralised by holy woods and trees. In addition the presentation considers temples that co-create the scenes of a landscape garden, their location, typical models and intangible dimensions, representing together an important element of the period's style. Various aspects of 'genius loci' are presented in the context of the characteristics of the sacred. Examples of the revalorisations of these objects are given.
Źródło:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego; 2013, 22; 113-127
1896-1460
2391-5293
Pojawia się w:
Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Muzyczna złożoność i pewna specyficzna forma doświadczenia estetycznego
On Music Complexity and Some Specific Form of an Aesthetic Experience
Autorzy:
Moraczewski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042059.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
muzyka
kultura
wzniosłość
złożoność
estetyka
symbol
music
culture
sublime
complexity
aesthetics
Opis:
The main topic of the article is the explanation of repeatable interpretationsof the experience of music in terms of the experience of eternity. The problem is approachedby introducing Kant's concept of the mathematical/dynamic sublime and then by suggesting that the experience of the mathematical sublime can be also achived on a waywhich Kant did not analyze, i.e. thanks to the contact with aesthetical complexity. Theconditions of such an experience are being researched. The second point of delibarationconcerns the transition from experiencing the complex as sublime to interpreting it assymbol of the eternal. The examples used are coming mainly from the field of music,including J.S. Bach and O. Messiaen.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein; 2016, 15; 289-307
1895-2984
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Centrum Badań im. Edyty Stein
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czas „czarnego słońca”
The time of the “black sun”
Autorzy:
Pniewski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117479.pdf
Data publikacji:
2019-11-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
czas
przemijanie
doświadczenie
wzniosłość
melancholia
dagerotypia
historia fotografii
fotografia i poezja
time
passing
experience
solemnity
melancholy
daguerreotype
history of photography
photography and poetry
Opis:
Tematem tekstu jest charakterystyczne dla romantyków literackie przedstawienie doświadczenia czasu. O czasie jako problemie rozważanym przez XIX-wiecznych twórców napomyka kilkakrotnie w swojej najnowszej książce Piotr Śniedziewski. W artykule kwestię tę zaprezentowano, wykorzystując aktualną refleksję na temat doświadczenia („historical sublime experience” Franka Ankersmita) i ustalenia dotyczące wpływu gwałtowanie rozwijającej się po 1839 r. fotografii na sposób kształtowania literackiego świata przedstawionego, a także używania fotografii jak narzędzia analizy czasu („wizualnego modelu czasu”).
The text concerns the literary presentation of experiencing time that was characteristic of Romantics. In his latest book, Piotr Śniedziewski mentions time as a problem considered by 19th-century artists several times. The article presents this issue using the current reflection on the experience (Frank Ankersmit’s “historical sublime experience”) and the findings concerning the impact of photography that has been developing rapidly since 1839, on the way the literary represented world is shaped, as well as the use of photography as a tool of analysing time (“the visual model of time”).
Źródło:
Studia Norwidiana; 2019, 37; 263-273
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wzniosłość i potoczność w pismach bł. siostry Bernardyny Marii Jabłońskiej
Sublimeness and colloquialism in the works of Blessed Sister Bernardina Maria Jabłońska
Autorzy:
Nowak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046371.pdf
Data publikacji:
2020-10-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Bernardyna M. Jabłońska
Adam Chmielowski
idiolekt
idiostyl
style użytkowe
idiolect
idiostyle
using styles
Opis:
W artykule przedstawia się osobliwości języka s. Bernardyny Marii Jabłońskiej (1878-1940) współzałożycielki Zgromadzenia Sióstr Albertynek Posługujących Ubogim. Cechą znamienną religijnego idiostylu s. Bernardyny Jabłońskiej są łączące się cechy wzniosłość (mogąca być ujęta jako poetyckość) i potoczność. Wzniosłość osiągana przede wszystkim poprzez środki artystyczne głównie porównania i metafory. Potoczność wyrażana zaś przez formacje deminutywne i hipokorystyczne, potocyzmy leksykalne i frazeologiczne (w tym potoczne porównania) oraz budujące (quasi)dialogowość konstrukcje składniowe.
The article presents language idiosyncracies of Sr. Bernardina Maria Jabłońska (187-1940), co-founder of the Congregation of Albertine Sisters Serving the Poor (ZSAPU). Sr. Bernardina Jabłońska’s variable feature of religious idiostyle is a combination of sublime qualities (which may be embodied as poetic) and colloquial style. Sublimeness is achieved primarily through artistic means, mainly comparisons and metaphors. Colloquialism is represented by diminutive and hypocoristic formations, lexical and phraseological colloquial expressions (including colloquial comparisons), and quasi-dialogical syntactic constructions.
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2018, 61, 2; 19-28
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisław Lem i biologiczna wzniosłość. Biologia, technologia, fantastyka naukowa
Stanislaw Lem and the Biological Sublime. Biology, Technology, Science Fiction
Autorzy:
Gomel, Elana
Tokarski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/520078.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Ośrodek Badawczy Facta Ficta
Tematy:
Stanislaw Lem
science fiction
Solaris
Eden
Fiasco
Darkness and Mildew
Ijon Tichy
the sublime
the biological sublime
Opis:
This article introduces the concept of the biological sublime and argues that it is central to Stanislaw Lem’s science-fictional poetics. The biological sublime is an aesthetic reaction to the monstrous body conceptualized in terms derived from the aesthetic theories of Burke, Kant, Lyotard, and Barthes. This reaction fuses attraction and repulsion, awe and horror. It transcends the moral calculus of good and evil but has profound ethical implications as it grapples with the concept of the “totally Other” beyond human understanding. The article discusses the visual poetics of Lem’s major novels Solaris, Eden, and Fiasco, alongside lesser-known works such as the story Darkness and Mildew and the Twenty-second Voyage of Ijon Tichy. It suggests that Lem’s deployment of the biological sublime offers important clues to understanding our ambivalent relationship with biotechnology and our perennial fascination with monster movies.
Źródło:
Creatio Fantastica; 2018, 2(59); 57-68
2300-2514
Pojawia się w:
Creatio Fantastica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Romance as a Remedy for History: Robert McLiam Wilson’s Eureka Street
Romans jako schronienie przed historią: Ulica marzycieli Roberta McLiama Wilsona
Autorzy:
Klonowska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1900704.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
romans historyczny
historiografia
Irlandia Północna
powieść współczesna
wzniosłość
historical romance
historiography
Northern Ireland
contemporary novel
the sublime
Opis:
Autorka artykułu analizuje powieść współczesnego północnoirlandzkiego pisarza Roberta McLiama Wilsona pt. Ulica marzycieli w kontekście ewolucji gatunku powieści historycznej. Osadzona w Belfaście powieść jest zarówno panoramą podzielonego społeczeństwa Irlandii Północnej, jak i satyrą na północnoirlandzką rzeczywistość i obyczaje. Przede wszystkim jednak jest romansem, który stanowi gatunkową dominantę powieści, sytuując ją z jednej strony w tradycji romansu historycznego à la Walter Scott, z drugiej wprowadzając doń istotne modyfikacje. Najważniejsze z nich to odmienna koncepcja historii, podważająca jej rangę i eksplifikacyjne możliwości i zastępująca jedną metanarrację Historii wieloma mikrohistoriami; metafikcyjność tekstu, zwracająca uwagę na konstruowalność każdej narracji historycznej, tak powieściowej jak i akademickiej, oraz przesunięcie akcentu z historii i przygody na romans i miłość, które przedstawiane są jako schronienie przed traumą przeszłości. Przywołując różne koncepcje wzniosłości, autorka dowodzi, że w stosunku do tradycyjnej powieści historycznej Wilson definiuje ją odmiennie: wzniosłość historii, postrzegana jako chaos i terror, zastąpiona jest wzniosłością miłości, przedstawianej jako porządek piękna i nadzieja na przezwyciężenie bagażu przeszłości i nienawiści.
The article analyses the 1996 novel Eureka Street by the Northern Irish writer Robert McLiam Wilson as an example of historical novel discussed in the context of its evolution influenced by the developments in the theory of historiography. Set in the 1990’s Belfast, the novel is both a panorama of the Northern Irish society divided religiously and politically, and a satire on Northern Irish reality and politics. Most importantly, however, it is a romance, which constitutes the generic dominant of the novel and which on the one hand locates it in the venerable tradition of historical romance à la Walter Scott, and on the other introduces essential modifications. The most important of them is the changed concept of history, whose elevated status of an explicatory, unified metanarrative is substituted with several micro-histories; important, too is metafiction which exposes the inevitable constructedness of any historical narrative, both academic and fictional; and the shift of accents from history to romance and love, both presented as a remedy for the traumatic past. Discussing various concepts of the sublime, the essay argues that Wilson’s novel defines it in a different way: the sublime of history perceived as chaos and terror is substituted in the novel with the sublime of love perceived as order and beauty, thus providing hope for the overcoming of the past, its religious and political divisions, and hate.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2013, 61, 5; 251-265
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zjawianie się bomby. Metafizyka, estetyka, trauma
Appearing of the Bomb: Metaphysics, Aesthetics, Trauma
Autorzy:
Szewczyk, Matylda
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341621.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Bruce Conner
wzniosłość
bomba atomowa
William C. Wees
sublime
atomic bomb
Opis:
Artykuł jest refleksją nad eksperymentalnym filmem Bruce’a Connera Crossroads (1975). Autorka skupia się przede wszystkim na oferowanym przez ten film doświadczeniu odbiorczym. Podstawowym punktem odniesienia jest analiza dokonana przez Williama C. Weesa w tekście z 2010 r., w którym autor rozpatruje utwór Connera jako dostarczający estetycznego doznania wzniosłości, opisanego przez Edmunda Burke’a i Immanuela Kanta. Szewczyk podejmuje próbę polemiki z interpretacją Weesa ze względu na jej problematyczne umiejscowienie względem szerszego tła filozofii Kanta i klasycznych sposobów rozumienia podmiotowości. W zamian proponuje psychoanalityczną próbę refleksji nad filmem Connera, w ramach której przyjemność płynąca z percypowania eksplozji nuklearnej ukazanej w filmie ma charakter czysto destrukcyjny.
The article is a reflection upon an experimental film by Bruce Conner Crossroads (1975). The author focuses above all on the perceptive experience offered by the film. The main point of reference is the analysis made by William C. Wees in the text from 2010 in which the author considers Conner’s film as a source of an aes- thetic experience of the sublime, as described by Edmund Burke and Immanuel Kant. Szewczyk contests Wees’ interpretation because of its problematic relation to the broader background of Kant’s philosophy and classic ways of understanding subjectivity. In turn, he proposes a psychoanalytic reflection on Conner’s film, within which the experience of pleasure flowing from the perception of a nuclear explosion presented in film has a purely destructive character.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2016, 96; 202-215
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Punkt Savary’ego – estetyka a bezpieczeństwo
Savarys Point – Aesthetics and Safety
Autorzy:
Kalita, Cezary
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40213028.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Savary's point
aestetics
beauty
security
sublime
Kant
punkt Savary’ego
estetyka
piękno
bezpieczeństwo
wzniosłość
Opis:
Punkt Savary’ego jest narzędziem poznania estetycznego, które umożliwia umieszczanie obserwatora w różnej przestrzeni poznawczej (Kant). Jest to punkt ujęcia rzeczywistości realnej (bezpośrednia obserwacja) czy wirtualnej (obserwacja ekranu) i umożliwia podmiotowi doświadczenia kategorii wzniosłości. Warunkiem zaistnienia wartości estetycznej, jaką jest wzniosłość, jest odpowiedni stopień poczucia bezpieczeństwa. Dlatego wykorzystuje się kategorię wzniosłości, do zwiększenia efektu odziaływania na poczucie bezpieczeństwa społeczeństw (terroryzm, wojna). Oznacza to, że nauki o bezpieczeństwie powinny w swoich analizach zjawisk dotyczących zagrożeń uwzględniać nie tylko wartości etyczne, ale również wartości estetyczne.
Savary's point is a tool of aesthetic cognition that allows the observer to be placed in a different cognitive space (Kant). It is the point of grasping the real (direct observation) or virtual reality (observing the screen) and enables the subject to experience the category of the sublime. The condition for the emergence of the aesthetic value, which is sublimity, is an appropriate level of security sense. That is why the sublime category  is used to increase the effect of influencing the sense of societies security (terrorism, war). This means that security science should take into account not only ethical values, but also aesthetic values in their analyzes of threats.
Źródło:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2022, 19, 19; 73-83
1730-0274
Pojawia się w:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cognitive and semantic universals in translations of Psalm 139
Kognitywne i semantyczne uniwersalia w translacjach Psalmu 139
Autorzy:
Płuciennik, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579370.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
psalms
body in language
body anchor
the sublime
appearance markers
personal liberty
semantic universals
psalmy
ciało w języku
zakotwiczenie znaczenia w ciele wzniosłość
markery wyglądu
wolność osobista
uniwersalia semantyczne
Opis:
Umberto Eco clearly states the concept of semantic universals in a short essay. He presents a kind of ethics that starts with cognitive semantic universals rooted in our body. These universal concepts, according to Eco are such because they are independent of any particular culture. Such concepts as for instance “top and bottom”, “left and right”, or “a sense of personal liberty” are rooted in the basic fact that we are bodies. The “sense of personal liberty” is especially important here. This claim is similar to cognitive semantics, especially as presented by Mark Johnson. This article presents an application of those claims to the analysis of Polish translations of Psalm 139. My main claim is that the ancient Hebrew concept of a person is not at odds with such secular semantic approaches as provided by Eco and Johnson. Psalm 139 might be a perfect representation of the cultural polarization of the concept in the process of linguistic and cultural translation and transition. Besides it is this polarization of the concept of this sense of personal liberty which is the focus of this article. My main focus is on Polish translations with circumstantial references to English and Swedish translations. In this article I focus my study of the two minor parts of Psalm 139: one referring to psalmist running from God to heavens, and second, about hating the evil.
Umberto Eco wyraźnie ujmuje koncepcję semantycznych uniwersaliów w krótkim eseju. Przedstawia rodzaj etyki, która zaczyna się od poznawczych semantycznych uniwersaliów zakorzenionych w naszym organizmie. Te uniwersalne koncepcje, według Eco są takimi, ponieważ wolne są od wpływów kultury. Takie pojęcia jak na przykład "góra i dół", "lewo i prawo", lub "poczucie wolności osobistej" są zakorzenione w podstawowym fakcie, że jesteśmy cieleśni. "Odczucie wolności osobistej" jest tu szczególnie ważne. Twierdzenie to jest podobne do semantyki poznawczej, zwłaszcza tej przedstawionej przez Marka Johnsona. W artykule tym przedstawiono zastosowanie tych twierdzeń do analizy polskich przekładów Psalmu 139. Główne założenie autora jest takie, że starożytna hebrajska koncepcja osoby nie stoi w sprzeczności ze świeckim podejściem semantycznym Eco czy Johnsona. Psalm 139 może być idealnym przedstawieniem polaryzacji kulturowej koncepcji w procesie translacji językowej i kulturowej. Dodatkowo jest to polaryzacja koncepcji odczucia wolności osobistej, która jest tematem tego artykułu. Główny nacisk położony jest tutaj na polskich przekładach z okolicznościowymi odniesieniami do tłumaczenia angielskiego i szwedzkiego. W tym artykule autor skupia się na zbadaniu dwóch mniejszych części Psalmu 139: jednej odnoszącej się do psalmisty, Boga i niebios, i drugiej, o nienawiści do zła.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2015, 58/116 z. 2; 29-49
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Leśmian przed Prawem. Wartość życia i wzniosłość prawa
Leśmian before the Law. The value of life and the grandeur of law
Autorzy:
Czabanowska-Wróbel, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682648.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Bolesław Leśmian’s poetry
Bolesław Leśmian’s essay writing
law versus literature
vitalism
value of life
poezja Bolesława Leśmiana
eseistyka Bolesława Leśmiana
prawo a literatura
witalizm
wartość życia
Opis:
Essay writing by Bolesław Leśmian, a graduate of law, draws attention not only to the presence of the philosophical or sociological context but also the legal one while his poetry seems to be completely detached from legal practice. The issue of legal protection of values represented by life is depicted in the interpretation of two dissimilar poetic works, namely the ballad Asoka from the volume Łąka (The Meadow) and the poem starting with the words “Przez śnieżycę, co wyjąc powiększa przestworza” from Dziejba leśna (Forest Happenings). Aśoka, a monarch and lawmaker in ancient India, guaranteed it in his addresses. It paths the way to the spiritual for the hero of many legends. In the 20th century the value of human life is guarded by “a representative of law”, uniformed police officer whose very presence in the street prevents robbery. In both cases life is treated by Leśmian as the highest value motivated metaphysically, which opens the way for further reflections concerning the grandeur of law as understood by the poet as well as to the question whether the issue of connections between literature and law, already known from the research into the literary output of Franz Kafka, may help understand Bolesław Leśmian’s outlook on life.
W eseistyce Bolesława Leśmiana, absolwenta studiów prawniczych, zwraca uwagę nie tylko obecność kontekstu filozoficznego czy socjologicznego, ale także prawnego, podczas gdy jego poezja wydaje się całkowicie odległa od zagadnień prawa. W zaproponowanej w artykule interpretacji dwóch niepodobnych utworów poetyckich, ballady Asoka z tomu Łąka i wiersza o incipicie „Przez śnieżycę, co wyjąc powiększa przestworza” z tomu Dziejba leśna, ukazana zostaje kwestia prawnej ochrony wartości, jaką stanowi życie. Władca i prawodawca starożytnych Indii, Aśoka, zagwarantował ją w swoich orędziach. Bohaterowi licznych legend otwiera to drogę do tego, co duchowe. W XX wieku wartości ludzkiego życia strzeże „przedstawiciel prawa”, umundurowany policjant, którego sama obecność na ulicy udaremnia rozbój. W obu przypadkach życie traktowane jest przez Leśmiana jako najwyższa wartość, motywowana metafizycznie, co otwiera drogę do dalszych rozważań dotyczących wzniosłości prawa w rozumieniu poety, a także do pytania, czy zagadnienie związków literatury i prawa, znane z badań nad twórczością Franza Kafki, może pomóc w zrozumieniu światopoglądu Bolesława Leśmiana.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2018, 7; 11-29
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Co widzi wędrowiec przed morzem mgieł? Malarstwo Caspara Davida Friedricha w twórczości Stefana Chwina
What Does a Wanderer in Front of the Sea of Mist See? The Painting of Caspar David Friedrich in the Works of Stephen Chwin
Autorzy:
Wojtowicz-Maryjka, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/955675.pdf
Data publikacji:
2014-11-03
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
wzniosłość, tajemnica, wyobraźnia, C.D. Friedrich, S. Chwin
sublime, mystery, imagination, C.D. Friedrich, S. Chwin
Opis:
This article discusses one of the sources of Stefan Chwin’s writing imagination, namely the painting of Caspar David Friedrich. The author presents how the painting of the Romantic artist is present in the works of the Gdańsk novelist. It is pointed out that the presence of the Friedrich themes aims at representing ineffability and mystery which are touched upon by Stefan Chwin in his novels.
Źródło:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski; 2014, 12; 23-33
2083-4721
Pojawia się w:
Świat Tekstów. Rocznik Słupski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wolność, nieskończoność, wzniosłość: przestrzeń duchowa w doświadczaniu muzyki religijnej w perspektywie fenomenologicznej
Freedom, Infinity and Sublimity: Spiritual Space in Experiencing Religious Music. A Phenomenological Perspective
Autorzy:
Szyszkowska, Małgorzata A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2232935.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
aesthetics
religious music
experience of music
William James
Edmund Gurney
Max Scheler
listening-in
estetyka
muzyka religijna
doświadczenie muzyki
wsłuchiwanie się
Opis:
W poszukiwaniu fenomenologicznego ujęcia muzycznego doświadczenia religijnego autorka nawiązuje do analizy doświadczenia religijnego Williama Jamesa oraz do pism Edmunda Gurneya, a wreszcie do pracy Maxa Schelera. Sięgając do opisu doświadczeń religijnych i mistycznych, stara się naszkicować podobieństwo między doświadczeniem mistycznym, wsłuchiwaniem się a praktyką religijną opisywaną w literaturze filozoficznej. Odwołując się do muzyki, która bez względu na styl, wyznanie kompozytora oraz tekst liturgiczny, prowadzi do doświadczenia mistycznego lub religijnego, określa doświadczenie muzyki religijnej poprzez odwołanie się indywidualnego zaangażowania, emocjonalnej pełni oraz duchowej przestrzeni wyznaczanej m.in. przez wysiłek wsłuchiwania się.
In pursuing the phenomenological description of musical religious experience author refers to William James’ analysis of religious experience, pointing to his ideas of the individual, emotional and above all engagement as the major elements that mark the religious experience. She refers to the aesthetic and psychological though of Edmund Gurney as well as the work of Max Scheler trying presenting a comparison between the religious and aesthetic in the context of the musical experience. Pointing to the music that may be neither functioning nor inspired by the Church, author describes the attentive and engaged music experience that opens up the spiritual space for growing and changing oneself as the ultimate prize for the listening-in.
Źródło:
Pro Musica Sacra; 2020, 18; 9-26
2083-4039
Pojawia się w:
Pro Musica Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy polski historyk przełomu XIX i XX wieku mógł być pozytywistą? O przypadku Władysława Smoleńskiego
Could a Polish Historian of the Turn of the 19th and 20th Centuries be a Positivist? On the Case of Władysław Smoleński
Autorzy:
Kościesza, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1934223.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pozytywizm polski
warszawska szkoła historyczna
Władysław Smoleński
wzniosłość
historiografia polska przełomu XIX/XX wieku
Polish positivism
Warsaw historical school
sublimity
Polish historiography at the turn of the 19th and 20th centuries
Opis:
Władysław Smoleński was one of the leading representatives of the Warsaw historical school. When one talks about the positivist Warsaw school, he usually means its affiliation with the current of Warsaw positivism, and not its relation to the philosophy of positivism, as Polish positivism was a trend with a much more ideological, and not philosophical basis. Still, academics tried to practically implement the postulates of the positivist methodology. For the intelligentsia of that time a critical attitude towards the Catholic Church was typical. The Church's significance in the history of Poland as well as the role of religion in the reality of those times were criticized. Writing his works on the Enlightenment he became part of the criticism directed towards the Catholic world view, but despite the clear anticlericalism, under the influence of his attitude towards Russia he was able to defend the Church. His brochure, in which he drew the reader's attention to the tragic fate of the Uniates, is a proof of this. The category of sublimity is useful in interpreting the historiography of that period, as it allows indicating the constant tension between the views of the past declared by the historians on the one hand, and what is hidden in various layers of their narrative on the other.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 2; 225-244
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-23 z 23

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies