Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "wody termalne" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-63 z 63
Tytuł:
Udostępnianie wód termalnych w Uniejowie – rys historyczny
History of exploitation of thermal waters in Uniejów
Autorzy:
Sapińska-Śliwa, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/487374.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
wody termalne
Uniejów
Opis:
The article presents the history of the exploitation of geothermal waters in Uniejów. Interest in the use of geothermal waters in the area Uniejów began in the late 1960s, when the parameters of water examined during the drilling of the well Koło IG-3 were found to be satisfactory. The first hydrogeological well was drilled in Uniejów in 1978. The next two wells were drilled in the early 1990s as part of a large project, which aimed at creation of two doublets and multi-variant use of geothermal waters in Uniejów. Unfortunately, the opening of geothermal installations had to wait until the year 2001. The article also describes the current development of geothermal energy and water in Uniejów.
Źródło:
Biuletyn Uniejowski; 2012, 1; 63-77
2299-8403
Pojawia się w:
Biuletyn Uniejowski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wody termalne Uniejowa w świetle interpretacji wskaźników hydrochemicznych
Uniejów thermal waters in terms of the interpretation of the hydrochemical indicators
Autorzy:
Sapińska-Śliwa, A.
Lewkiewicz-Małysa, A.
Winid, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/299422.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
hydrogeochemia
wskaźniki hydrogeochemiczne
wody termalne
Uniejów
hydrogeochemical
hydrochemical indicators
thermal waters
Opis:
Wody termalne Uniejowa zostały udokumentowane trzema otworami wiertniczymi: Uniejów IGH-1, Uniejów PIG/AGH-1 i Uniejów PIG/AGH-2. Wody te występują w warstwie piaskowca dolnokredowego budującego synklinorium mogileńsko-łódzkiego. Są to wody typu chlorkowo-sodowego (Cl-Na) wykorzystywane do celów ciepłowniczych, rekreacyjnych i balneologicznych. Na podstawie analiz chemicznych wód policzono proporcje między jonami i porównano ich wzajemne zależności. Wartości wskaźników są odzwierciedleniem procesów zachodzących podczas krążenia wód w strefach ich przepływu. Dyskutowane wartości wskaźników oraz ich zmienności mogą świadczyć o związku z aktywną strefą wymiany.
Thermal waters in Uniejów have been documented using three geothermal wells: Uniejów IGH-1, Uniejów PIG/AGH-1 and PIG/AGH-2. These waters occur in Lower Cretaceous sandstone layer builds synclinorium mogileńsko-lodz. These are the type of water-sodium chloride (Cl-Na) is used for heating, recreation and balneology. Based on chemical analysis of water balance between the ions were counted and compared to their mutual dependence. Index values are a reflection of processes occurring during water circulation in the areas of their movements. Discussed the indicators and their variability may indicate a connection with the exchange of active zone.
Źródło:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz; 2011, 28, 1-2; 359-369
1507-0042
Pojawia się w:
Wiertnictwo, Nafta, Gaz
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Review of Polish spas using thermal waters in balneotherapy and healing purposes
Przegląd polskich uzdrowisk wykorzystujących wody termalne na cele balneoterapii i lecznictwa
Autorzy:
Czubernat, Maciej
Tomaszewska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1849560.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
spa treatment
balneotherapy
healing thermal waters
potentially curative towns
uzdrowisko
balneoterapia
lecznictwo uzdrowiskowe
termalne wody lecznicze
potencjalne miasta uzdrowiskowe
Opis:
Thermal waters have been recognized as a source of health and energy since ancient times, and today there is still interest in balneotherapy as a method of treating various diseases, rehabilitation and prevention. In Poland, as many as 12 spa towns use healing thermal waters in their activities. They include: Busko-Zdrój, Ciechocinek, Jelenia Góra-Cieplice, Gołdap, Inowrocław, Iwonicz-Zdrój, Konstancin-Jeziorna, Lądek-Zdrój, Rabka-Zdrój, Uniejów, Ustka and Ustroń. Healing thermal waters are not only used there for medical treatments, because they also supply the brine graduation towers, are the base for the production of cosmetics and are also used in drinking treatments. Uniejów spa is a part of the cascade system, so the healing waters of higher temperature are also used for heating apartments. Depending on the mineral composition of the waters, they can be used in the treatment of, among others: diseases of the musculoskeletal system, rheumatology, osteoporosis, skin diseases, diseases of the upper and lower respiratory tract, cardiological diseases, diseases of the digestive system, hypertension, obesity, diabetes. All treatments are non-invasive, because the vast majority of them are carried out in the form of bathing, irrigation, inhalation or drinking treatments. The paper also shows the most promising towns in terms of the development of balneotherapy, including Stargard, Pyrzyce, Toruń, Konin and Grudziądz. Balneotherapy in Poland is currently at a difficult time, which is related to the inability to function of many facilities due to the COVID-19 pandemic. However, there is a possibility that when the pandemic and its effects are eliminated, balneotherapy and spa treatment will experience a renaissance.
Wody termalne są uznawane za źródło zdrowia i energii od czasów starożytnych, a w czasach dzisiejszych nadal obserwuje się zainteresowanie balneoterapią, jako metodą leczenia różnorodnych chorób, rehabilitacji oraz profilaktyki. W Polsce, aż 12 miast uzdrowiskowych wykorzystuje w swojej działalności lecznicze wody termalne. Są wśród nich: Busko-Zdrój, Ciechocinek, Jelenia Góra-Cieplice, Gołdap, Inowrocław, Iwonicz-Zdrój, Konstancin-Jeziorna, Lądek-Zdrój, Rabka-Zdrój, Uniejów, Ustka oraz Ustroń. Lecznicze wody termalne nie są wykorzystywane tam jedynie w zabiegach medycznych, ponieważ stanowią także zasilanie tężni solankowych, bazę do produkcji kosmetyków, korzysta się z nich także w kuracjach pitnych. Uzdrowisko Uniejów jest częścią systemu kaskadowego, a więc tamtejsze wody wykorzystywane są także na cele ogrzewania mieszkań. W zależności od składu mineralnego wód, mogą one być stosowane w leczeniu m.in.: chorób układu ruchu, reumatologicznych, osteoporozy, chorób skóry, chorób górnych i dolnych dróg oddechowych, chorób kardiologicznych, chorób układu pokarmowego i układu trawienia, nadciśnienia, otyłości, cukrzycy. Wszystkie zabiegi łączy bezinwazyjność, ponieważ ich zdecydowaną większość prowadzi się w postaci kąpieli, irygacji, inhalacji lub kuracji pitnych. Wyszczególnione zostały perspektywiczne pod względem rozwoju balneoterapii miejscowości, wśród których są Stargard, Pyrzyce, Toruń, Konin oraz Grudziądz. Balneoterapia w Polsce znajduje się obecnie w trudnym momencie, co jest związane z brakiem możliwości funkcjonowania wielu obiektów z powodu pandemii COVID-19. Istnieje jednak możliwość, że kiedy pandemia i jej skutki zostaną zniwelowane, balneoterapia i lecznictwo uzdrowiskowe przeżywać będą renesans.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2021, 37, 2; 103-124
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Review of Polish spas using thermal waters in balneotherapy and healing purposes
Przegląd polskich uzdrowisk wykorzystujących wody termalne na cele balneoterapii i lecznictwa
Autorzy:
Czubernat, Maciej
Tomaszewska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1849601.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
spa treatment
balneotherapy
healing thermal waters
potentially curative towns
uzdrowisko
balneoterapia
lecznictwo uzdrowiskowe
termalne wody lecznicze
potencjalne miasta uzdrowiskowe
Opis:
Thermal waters have been recognized as a source of health and energy since ancient times, and today there is still interest in balneotherapy as a method of treating various diseases, rehabilitation and prevention. In Poland, as many as 12 spa towns use healing thermal waters in their activities. They include: Busko-Zdrój, Ciechocinek, Jelenia Góra-Cieplice, Gołdap, Inowrocław, Iwonicz-Zdrój, Konstancin-Jeziorna, Lądek-Zdrój, Rabka-Zdrój, Uniejów, Ustka and Ustroń. Healing thermal waters are not only used there for medical treatments, because they also supply the brine graduation towers, are the base for the production of cosmetics and are also used in drinking treatments. Uniejów spa is a part of the cascade system, so the healing waters of higher temperature are also used for heating apartments. Depending on the mineral composition of the waters, they can be used in the treatment of, among others: diseases of the musculoskeletal system, rheumatology, osteoporosis, skin diseases, diseases of the upper and lower respiratory tract, cardiological diseases, diseases of the digestive system, hypertension, obesity, diabetes. All treatments are non-invasive, because the vast majority of them are carried out in the form of bathing, irrigation, inhalation or drinking treatments. The paper also shows the most promising towns in terms of the development of balneotherapy, including Stargard, Pyrzyce, Toruń, Konin and Grudziądz. Balneotherapy in Poland is currently at a difficult time, which is related to the inability to function of many facilities due to the COVID-19 pandemic. However, there is a possibility that when the pandemic and its effects are eliminated, balneotherapy and spa treatment will experience a renaissance.
Wody termalne są uznawane za źródło zdrowia i energii od czasów starożytnych, a w czasach dzisiejszych nadal obserwuje się zainteresowanie balneoterapią, jako metodą leczenia różnorodnych chorób, rehabilitacji oraz profilaktyki. W Polsce, aż 12 miast uzdrowiskowych wykorzystuje w swojej działalności lecznicze wody termalne. Są wśród nich: Busko-Zdrój, Ciechocinek, Jelenia Góra-Cieplice, Gołdap, Inowrocław, Iwonicz-Zdrój, Konstancin-Jeziorna, Lądek-Zdrój, Rabka-Zdrój, Uniejów, Ustka oraz Ustroń. Lecznicze wody termalne nie są wykorzystywane tam jedynie w zabiegach medycznych, ponieważ stanowią także zasilanie tężni solankowych, bazę do produkcji kosmetyków, korzysta się z nich także w kuracjach pitnych. Uzdrowisko Uniejów jest częścią systemu kaskadowego, a więc tamtejsze wody wykorzystywane są także na cele ogrzewania mieszkań. W zależności od składu mineralnego wód, mogą one być stosowane w leczeniu m.in.: chorób układu ruchu, reumatologicznych, osteoporozy, chorób skóry, chorób górnych i dolnych dróg oddechowych, chorób kardiologicznych, chorób układu pokarmowego i układu trawienia, nadciśnienia, otyłości, cukrzycy. Wszystkie zabiegi łączy bezinwazyjność, ponieważ ich zdecydowaną większość prowadzi się w postaci kąpieli, irygacji, inhalacji lub kuracji pitnych. Wyszczególnione zostały perspektywiczne pod względem rozwoju balneoterapii miejscowości, wśród których są Stargard, Pyrzyce, Toruń, Konin oraz Grudziądz. Balneoterapia w Polsce znajduje się obecnie w trudnym momencie, co jest związane z brakiem możliwości funkcjonowania wielu obiektów z powodu pandemii COVID-19. Istnieje jednak możliwość, że kiedy pandemia i jej skutki zostaną zniwelowane, balneoterapia i lecznictwo uzdrowiskowe przeżywać będą renesans.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2021, 37, 2; 103-124
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wody termalne w rejonie Jędrzejowa : zasoby energetyczne i możliwości wykorzystania
Thermal waters in the area of Jędrzejów : energy resources and possibilities of their use
Autorzy:
Wielgus, K.
Barbacki, A.
Pająk, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075863.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody termalne
parametry zbiornika
zasoby geotermalne
Jędrzejów
thermal waters
reservoir parameters
geothermal resources
Opis:
The present study examined the possibility of using geothermal energy in the area of Jędrzejów. Determination of the potential of thermal resources in this area was possible due to deep boreholes drilled in previous years. The analysis concerned the assessment of the geological setting, depth of aquifers, water temperature and mineralization, discharge rates of wells, reservoir parameters, and the value of geothermal resources. Promising zones for acquiring geothermal energy are the central (Cenomanian and Upper Jurassic aquifers) and north-eastern parts (Trias- sic aquifer) of the area. Taking into account discharge rates of wells and water temperature, the geothermal resources of the region are promising mainly in the context of their use in recreation and/or balneotherapy. There is a certain possibility of developing the resources for heating purposes, but generally this option would require using of heat pump systems. Based on the calculated value of the energetic potential of the aquifers, the Cenomanian aquifer has been selected as the most interesting. For this aquifer, a simple scheme of geothermal pool installation was proposed.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2018, 66, 2; 118--126
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sytuacja geologiczna Kielc w aspekcie potencjalnego występowania wód termalnych
Geological conditions of Kielce site in terms of the potential occurrence of thermal waters
Autorzy:
Barbacki, A.
Bujakowski, W.
Kasztelewicz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394620.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
Kielce
wody termalne
badania geologiczne
thermal waters
geological research
Opis:
W artykule przedstawiono analizę warunków geologicznych, hydrogeologicznych i istniejących danych otworowych rejonu miasta Kielce. Celem analizy była ocena potencjalnych możliwości występowania wód termalnych pod kątem gospodarczego wykorzystania. Analizy pozwoliły wytypować obszary, w których mogą występować wody termalne. Najbardziej perspektywiczne są rozpoznane kompleksy dewońskie, w których wody podziemne mają temperaturę do 20 stopni Celsjusza i mogą być wykorzystane jako nośnik energii za pomocą pomp ciepła. Wody o wyższej temperaturze rzędu 60 stopni Celsjusza nie zostały potwierdzone otworami. Badania wykazały, że istnieje pewna szansa ich występowania w północnej części miasta, gdzie związane są z prawdopodobnymi głębokimi strefami uskokowymi, z którymi przypuszczalnie wiążą się rozległe obszary szczelin i spękań. Zastrzega się jednakże, że obecność tych stref i wód wymaga potwierdzenia głębokimi wierceniami.
The paper discuss geological and hydrogeological conditions and well data from the Kielce region. The purpose of analysis was to evaluate the possibility of occurrence of thermal waters taking into account commercial uses. Research indicates prospective areas for thermal waters occurrence. In the most prospective Devonian horizon ground water temperature reaches 20 degrees of Celsius and the water can be used as an energy source by using heat pumps. Waters with higher temperatures of around 60 degrees of Celsius have not been confirmed by wells in the area, however research had proven it possible occurrence in the north part of the Kielce city where they are connected with deep tectonic areas. Their possible presence is probably associated with the vast, deep zones of fissures and fractures. However, the presence of higher temperature thermal waters in the area should be confirmed by deep drillings.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2009, 76; 65-80
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka hydrochemiczna wód termalnych Lądka-Zdroju
Hydrochemical characteristics of thermal waters in Lądek-Zdrój
Autorzy:
Kiełczawa, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/203540.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wody termalne
Lądek Zdrój
Sudety
thermal waters
Lądek-Zdrój
Sudetes
Opis:
Wystąpienia wód termalnych Lądka-Zdroju koncentrują się w uzdrowiskowej części miejscowości. Znajduje się tutaj sześć naturalnych źródeł oraz odwiert L-2.Wody o dużym podobieństwie składu chemicznego wypływają z gnejsów gierałtowskich. Ich mineralizacja zawiera się w przedziale 0,16–0,28 g/l. Pod względem chemicznym są to wody HCO3-SO4-Na, F, Rn, H2S. Analiza zawartości jonów głównych wskazuje na odwrotną proporcjonalność stężeń jonów HCO3- w stosunku do ilości kwasu metakrzemowego. Badane wody wykazują równowagę z węglanami wapnia i fluorytem.
Occurrence of thermal waters focus ii the spa area of Lądek-Zdrój. There are six natural springs and deep borehole, L-2. Waters with high similarity in the chemical composition flows from Gierałtów gneisses. Their mineralization reach 0.16–0.28 mg/l. In chemical terms, they are 3-SO4-Na, F, Rn, H2S. The analysis of main ions content demonstrate an inverse proportionality of HCO3- ions, relative to the amount of metasilicic acid. The studied waters are characterised by equilibrium with respect to calcium carbonates and fluorite.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2013, R. 52, nr 2, 2; 105-116
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studium zrównoważonego rozwoju architektury Islandii
Study of sustainable development of architecture of Iceland
Autorzy:
Gleń, P.
Krupa, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/105144.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza. Oficyna Wydawnicza
Tematy:
Islandia
Ecovillage
zielone dachy
wody termalne
Iceland
green roofs
thermal
Opis:
Idea zrównoważonego rozwoju – sustainable development - jest stosunkowo nowym prądem myślowy. Termin ten został użyty po raz pierwszy w raporcie Światowego Komitetu ds. Środowiska i Rozwoju „the Brundtland Commission”, chociaż ogólny zarys zrównoważonego rozwoju nakreślony był już w 1972 roku w Sztokholmie podczas Konferencji ONZ „Środowisko Człowieka”. [1] W architekturze pojawia się od niedawna ale obecnie zaczyna mieć znaczący wpływ na kształtowanie myśli architektonicznej współczesnych projektantów. Miasta coraz większy nacisk kładą na architekturę ekologiczną. Przyczyną jest znaczna urbanizacja powierzchni i dynamiczny rozwój miast. Aby oddać ziemi powierzchnię zabraną przez powstające budynki coraz popularniejsze stało się stosowanie np. zielonych dachów. Zwiększa to powierzchnię biologicznie czynną. Autor pragnie przedstawić rozumienie definicji zrównoważonego rozwoju w kontekście architektonicznym. W niniejszym artykule na podstawie wymienionych przykładów architektury zrównoważonego rozwoju w Islandii, prezentuje sposoby myślenia oraz wykorzystywania naturalnych zasobów jakimi dysponuje. Omówione są również rozwiązania projektowe stosowane w ekologicznej wiosce Sólheimar w Islandii. Klimat na tej wulkanicznej wyspie jest niezwykle surowy, dlatego też według autora stanowi ona doskonały przykład pełnego wykorzystania wartości jakimi dysponuje. Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia pozytywnej drogi do architektury zrównoważonego rozwoju. Przykłady zaprezentowane w niniejszym tekście przez autora mają za zadanie zwrócenie uwagi na doskonałe wykorzystanie połączenia współczesnych technologii z rozwiązaniami stosowanymi już od wieków w Islandii.
The idea of sustainable development is relatively well-dim current thinking. This term was first used in the report-nity Interior and Administration Committee. Environment and Development, "the Brundtland Commission", cho-pregnancy overview of sustainable development was already outlined in 1972 in Stockholm at the UN Conference "Environment Man". [1] In the architecture-sculpture it appears recently but is now beginning to have a significant impact on the shaping of architectural thought-Wani contemporary designers. Cities increasing emphasis on ecological architecture. The reason is the vast urbanization after surface and dynamic urban development. To return the land taken away from the surface formed by the buildings became increasingly popular to use eg. Green roofs. This increases the area of biologically active. The author wishes to understand the present-not the definition of sustainable development in the context of architecture. In st of this article on the basis of these examples of architecture-sustainable development in Iceland, it presents ways of thinking and the use of natural resources at its disposal. They are also discussed design solutions used in ecological village Solheimar in Iceland. The climate on this volcanic island is extremely severe, and therefore according to the author it is an excellent example of the full use of its disposal. This article is an attempt to present a positive way to the architecture of sustainable development. Examples presented herein by the author are intended blender!-Priced due to the excellent use of combination of modern technology and the solutions used for centuries in Iceland.
Źródło:
Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury; 2017, 64, 4/II; 313-318
2300-5130
2300-8903
Pojawia się w:
Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena energetycznej jakości zasobów geotermalnych - aspekty termodynamiczny i terminologiczny
Estimation of energetistic quality of geothermal resources – thermodynamic and terminological aspects
Autorzy:
Barbacki, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074925.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody termalne
temperatura
egzergia
entalpia
thermal water
emperature
exergy
enthalpy
Opis:
According global terminology Poland is characterized by low-temperature geothermal resources usually named as low enthalpy resources. They are connected mostly with the Mesozoic sedimentary formations with temperatures of waters do not exceed 100 stopni C. In the paper the estimation of thermodynamic parameters of Polish geothermal fields in comparison with selected global resources was presented according using terminology. Geothermal resources were classified with reference to their temperatures, specific enthalpy and specific exergy. The analysis states that the exergy define the quality of the energy content of a geothermal fluid better than the temperatures and enthalpy criterions.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2012, 60, 2; 117-120
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Model koncepcyjno-numeryczny procesu zatłaczania rozcieńczonych wód w warunkach skierniewickiego systemu geotermalnego
Conceptual and numerical model of the dilute waters injection process into the Skierniewice Geothermal System
Autorzy:
Tomaszewska, B.
Miecznik, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394993.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wody termalne
zatłaczanie wód
geotermia
thermal waters
water injection
geothermics
Opis:
Otwory Skierniewice GT-1 (gł. 3001 m) i Skierniewice GT-2 (gł. 2900 m) zlokalizowane są w południowo-zachodniej części niecki warszawskiej, stanowiącej środkowy fragment niecki brzeżnej. otworami udokumentowane zostały zasoby wód termalnych w utworach jury dolnej, cechujące się wysoką mineralizacją, powyżej 120 g/dm3 . Tak wysokie zasolenie wód implikuje trudności z ich wtłaczaniem z powrotem do górotworu. w niniejszej pracy przedstawiono wyniki modelowań numerycznych związanych z koncepcją poprawy warunków zatłaczania wód do górotworu poprzez wtłaczanie ich w postaci wód rozcieńczonych wodami odsolonymi w procesach membranowych. wyniki testu związanego z zatłaczaniem rozcieńczonych wód do górotworu posłużyły do zbudowania modelu koncepcyjnego i numerycznego celem określenia długoterminowych skutków tego procesu. w efekcie możliwe było określenie efektów złożowych wynikających z pracy systemu w dwóch niezależnych układach: 1) przy zatłaczaniu wody o niezmodyfikowanym składzie chemicznym i 2) przy zatłaczaniu wód rozcieńczonych.
Skierniewice GT-1 (3001 m deep) and Skierniewice GT-2 (2900 m deep) are located in the South-western part of the Warsaw Trough, which is the central portion of the Marginal Synclinorium. Thermal water resources in Lower Jurassic formation have been documented in both wells, with a mineralization above 120 g/dm3 . Such a high salinity implies difficulties with their injection back into the reservoir. This paper presents the results of numerical modeling related to the concept of improving the conditions for injecting water into the formation by injecting them in the form of diluted waters through their desalination in membrane processes. The test results of dilute waters injection into the formation were used to build a conceptual and numerical model in order to determine the long-term effects of this process. As a result, it was possible to determine the effects of the system operation in two independent arrangements: 1) the injection of waters with unmodified chemical composition and 2) the injection of diluted waters.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2016, 92; 359-371
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perspektywy i możliwości wykorzystania siarczkowych wód termalnych w rejonie Kazimierzy Wielkiej
The possibilities and prospects for the use of thermal waters in the Kazimierza Wielka region
Autorzy:
Wiktorowicz, B.
Lipiec, I.
Kos, M.
Młyńczak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075262.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody termalne
geotermalna energia
Kazimierza Wielka
thermal waters
geothermal energy
Opis:
The paper presents the possibilities and prospects for the use of thermal waters in the Kazimierza Wielka region. This region, is one of the most prospective areas of thermal waters in central part of Poland. The structure has an asymmetric structure, which comprises mesosoic sediments placed on the older rocks. The principal resources of the thermal waters are accumulated first of the all in the Cenomanian, where the temperature is from 21 to 35°C. All the waters studied have total dissolved solids TDS from 0.6 to 14 g/dm3 and belong to hydrogeochemical classes HCO3–Na, Na–Cl. Thermal waters in may be used for the purpose of balneology, recreaction and heating.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2015, 63, 10/2; 1131-1134
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości wykorzystania zasobów wód termalnych w rejonie Podhala
Potential for exploitation of thermal water supplies in the Podhale region
Autorzy:
Nowobilska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/401624.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
wody termalne
zanieczyszczenie powietrza
Podhale
thermal water
air pollution
Podhale area
Opis:
Historia geotermii pod Tatrami rozpoczęła się już w roku 1844, kiedy to Ludwik Zejszner opisał odkryte przez siebie na Jaszczurówce, w Zakopanem, źródło o temperaturze 20,4°C. W roku 1963 wody termalne o temperaturze 37°C uzyskano po raz pierwszy z otworu wiertniczego, wykonanego w Zakopanem, na Antałówce. Utwory wodonośne zalegają na głębokości od kilkuset metrów do 1,5 km w rejonie Zakopanego i od 2,5 do 3,5 km. W północnej części Podhala w rejonie Bańskiej Niżnej i Chochołowa. Temperatura wód zmienia się w zakresie od 20 do 40°C w rejonie przytatrzańskim poprzez około 60°C w rejonie Furmanowej, Poronina, Bukowiny Tatrzańskiej i ponad 80°C w rejonie Białego Dunajca i Bańskiej, a nawet do około 90°C w rejonie Chochołowa. Energia geotermalna zajmuje pierwsze miejsce wśród innych alternatywnych źródeł energii. To niewyczerpalne źródło stawia się wyżej niż, stosunkowo rzadko wykorzystywaną energię wiatrową czy słoneczną, której wydajność ocenia się zaledwie na 20-35%, a wydajność energii geotermalnej wynosi aż 70%. Na terenie miasta Zakopanego ogrzewanie energią geotermalną stało się już o 40% tańsze niż ogrzewanie gazem. W samym Zakopanem poprzez geotermię nastąpiła znaczna redukcja emisji dwutlenku węgla. Całe Podhale powinno być ogrzewane wodą geotermalną, gdyż emisja zanieczyszczeń powietrza w tym rejonie, a w szczególności w Kotlinie Nowotarskiej jest bardzo duża w szczególności w sezonie grzewczym. Ponadto istnieje duża możliwość wykorzystania energii geotermalnej w takich dziedzinach jak rekreacja i balneoterapia.
The history of thermal waters in the region begins in 1844, when Ludwik Zejszner wrote of a thermal spring at 20.4 degrees Celsius that he discovered in Jaszczurówka, Zakopane. In 1963 thermal waters at 37 degrees Celsius were reached the first time from the a well drilled in Antałówka, Zakopane. Water-bearing stuctures lie at the depth of several hundred meters to 1.5 km in the Zakopane region, and between 2.5 and 3.5 km in the northern region of Podhale - Bańska Niżna and Chochołów. The temperatures of these waters vary between 20 and 40 degrees Celsius in the Tatra region, and between 60 degrees near Furmanowa, Poronin, Bukowina Tatrzańska and over 80 degrees in Biały Dunajec and Bańska and even 90 degrees in Chochołów. Geothermal energy is in the first place in the race for alternative energy sources. This renewable sources is valued higher than relatively rarely used wind or solar energy, whose efficacy is estimated at 20-35%, while the efficacy of geothermal energy is 70%. In Zakopane geothermal energy used for central heating is now 40% cheaper than using gas. In Zakopane itself there has been a considerable reduction of CO2 emission as a result of switching to geothermal energy. The whole of Podhale should be heated in this way, since the emission of air pollutants in this region, especially in and around Nowy Targ is enormous especially in winter. Moreover this type of energy would contribute to great changes in other fields, in which it would be possible to use it, such as balneology and recreation.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2011, 27; 136-143
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości i perspektywy wykorzystania wód termalnych w województwie świętokrzyskim
The possibilities and prospects for the use of thermal waters in świętokrzyskie province
Autorzy:
Wiktorowicz, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/203967.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wody termalne
geotermia
województwo świętokrzyskie
thermal waters
geothermal energy
świętokrzyskie province
Opis:
W artykule przedstawiono warunki występowania wód termalnych na obszarze województwa świętokrzyskiego oraz określono możliwości i perspektywy ich wykorzystania. Uzyskane dane pozwoliły na wyodrębnienie potencjalnych zbiorników wód termalnych, występujących w obrębie jednostek geologicznych, wykazujących specyficzne cechy strukturalne i litologiczne. Parametry termiczne i właściwości hydrogeologiczne zbiorników geotermalnych są tu ściśle związane z litologią utworów, ich diagenezą oraz procesami erozyjno-tektonicznymi. Do celów rekreacyjnych kwalifikują się głównie wody termalne zbiornika cenomanu. Natomiast w balneologii mogą być wykorzystywane wody zbiornika jury środkowej i górnej, triasu i dewonu.
The paper presents the possibilities and prospects for the use of thermal waters in świętokrzyskie province. Thermal and geothermal reservoirs the hydrogeological properties of parameters here are closely related to the lithology and erosion and tectonic processes. The data obtained allow to extract the Świętokrzyskie area potential of thermal waters, occurring within the geological units, showing the specific structural characteristics. For recreational purposes qualify mainly thermal waters of Cenomanian. While in balneology can be used thermal waters of Middle and Upper Jurassic, Triassic and Devonian.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2013, R. 52, nr 2, 2; 85-93
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwości wykorzystania wód termalnych centralnej części niecki Nidy
Possibilities to use of thermal waters of the central part of the Nida Basin
Autorzy:
Wiktorowicz, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061927.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody termalne
geotermia
niecka Nidy
thermal waters
geothermal energy
Nida Basin
Opis:
Wody termalne stanowią szczególny rodzaj wód podziemnych, uznanych za cenną grupę kopalin. Są to wody, które dzięki specyficznemu składowi chemicznemu i właściwościom fizycznym mają szerokie zastosowanie do celów balneologicznych i rekreacyjnych oraz mogą stanowić źródło energii cieplnej. Centralna część niecki Nidy jest uważana za jeden z bardziej perspektywicznych rejonów pozyskiwania energii geotermalnej z wód podziemnych. W świetle istniejącego rozpoznania geologicznego można przyjąć, że najważniejszymi kolektorami wód termalnych niecki Nidy są utwory dewonu, triasu, jury środkowej i górnej oraz cenomanu.
Thermal waters are the special kind of underground waters, recognised as a valuable raw material. Due to the specific chemical composition and physical properties, they are widely used for recreation and therapeutic purposes and may be a source of thermal energy. The central part of the Nida Basin is one of the most perspective areas of occurrence of thermal waters. Their principal resources are accumulated predominantly in the Devonian, Triassic, Middle and Upper Jurassic and Cenomanian rocks.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2015, 462; 179--185
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka występowania wód termalnych w rejonie aglomeracji warszawskiej oraz wstępna ocena możliwości ich zagospodarowania
Occurrence of thermal waters in the area of Warsaw agglomeration with a preliminary assessment of the possibility of their management
Autorzy:
Socha, M.
Sokołowski, J.
Felter, A.
Stożek, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/204003.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wody termalne
parametry zbiornikowe
Warszawa
thermal waters
reservoir parameters
Warsaw city
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w głębokich otworach wiertniczych w rejonie aglomeracji warszawskiej, wskazujących na występowanie wód termalnych. Scharakteryzowano ich podstawowe parametry fizykochemiczne, takie jak typ chemiczny, mineralizacja i temperatura. Na podstawie analizy przedstawionych informacji wytypowano potencjalne zbiorniki wód termalnych do ich eksploatacji oraz dokonano wstępnej oceny możliwości ich wykorzystania.
The article presents the results of studies conducted in deep boreholes indicating the presence of thermal waters in the area of the Warsaw agglomeration. Basic groundwater parameters such as chemical type, mineralization and temperature were characterized. The potential reservoirs of thermal waters were selected, based on the analysis of gathered the information and the preliminary assessment of their possible usage was made.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2016, R. 55, nr 2, 2; 17-31
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fluor (F-) w wodach termalnych Cieplic Śląskich
Fluorine (F-) in thermal waters of Cieplice Śląskie
Autorzy:
Kiełczawa, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/170514.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
Cieplice Śląskie
skały krystaliczne
wody termalne
fluor
crystalline rocks
thermal waters
fluorine
Opis:
W artykule omówiono zawartości jonów fluorkowych w poszczególnych ujęciach wód termalnych w Cieplicach Śląskich. Określono stopień nasycenia omawianych wód względem głównych minerałów skałotwórczych i prawdopodobnych produktów ich wietrzenia. Omawiane wody termalne są przesycone fluorytem. Przedstawiono analizę zależności pomiędzy głównymi składnikami wód i jonami F. Podjęto próbę określenia pochodzenia fluorków obecnych w wodach termalnych Cieplic Śląskich.
The article describe the contents of fluoride ions in particular intakes of thermal waters in Cieplice Śląskie. The saturation state for main minerals and their possible weathering products is shown and the thermal water is found out to be saturated for fluorite. The analysis of the relationship between the main components of water and ions F-fluorite. The analysis of the relationship between the main components of water and ions F-fluorite. The analysis of the relationship between the main components of water and ions F was presented. An attempt to determine the origin of fluoride in thermal waters of Cieplice Śląskie was made.
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2016, 57, 1; 16-22
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dokumentowanie wód termalnych : procedury i aspekty praktyczne
Geological reporting of thermal waters : procedures and practical aspects
Autorzy:
Sokołowski, J.
Socha, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075312.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
minerały
wody termalne
zasoby wód podziemnych
minerals
thermal waters
groundwater resource boundaries
Opis:
The paper presents legal aspects of searching, recognition and exploitation of groundwaters that are considered as minerals with a special attention to geothermal water resources. The chosen problems of geological works design were also presented in the article and several interpretation difficulties referring to groundwater resource boundaries determination in relation to spatial planning.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2015, 63, 12/1; 1397--1402
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Innowacyjne badania nad wykorzystaniem swoistych cech wód termalnych Mszczonowa w produkcji wód mineralnych
Innovative research in to the use of specific features of Mszczonow geothermal waters in the production of mineral water
Autorzy:
Tomaszewska, B.
Bujakowski, W.
Tyszer, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950231.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
geotermia
Mszczonów
wody termalne
wody mineralne
geothermics
Mszczonow
geothermal water
mineral water
Opis:
W pracy przedstawiono wyniki badań ukierunkowanych na zatężanie odpadowych wód termalnych z ujęcia Mszczonów IG-1. Celem badań było pozyskanie wód mineralnych, swoistych oraz koncentratów o szczególnym znaczeniu użytkowym. Zadaniem podstawowym prac było opracowanie warunków umożliwiających wdrożenie rozwiązań bazujących na naturalnych zasobach wód podziemnych/termalnych i naturalnych surowcach mineralnych wykorzystywanych dla wzbogacenia wód w cenne składniki o znaczeniu fizjologicznym.
The paper presents the results of research aimed at concentrating waste thermal waters from the Mszczonów IG-1 well. The aim of the research was to obtain mineral water, waters with specific active ingredients and useful concentrates. The basic task was to determine the conditions that enable the implementation of solutions based on natural groundwater/thermal water resources and also on the natural minerals used in order to add valuable ingredients with physiological benefits to the water.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2016, R. 55, nr 1, 1; 103-110
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prace Państwowego Instytutu Geologicznego–Państwowego Instytutu Badawczego w zakresie rozpoznawania i dokumentowania wód termalnych (geotermalnych) w Polsce
The works of the Polish Geological Institute in recognizing and documenting thermal (geothermal) waters in Poland
Autorzy:
Chowaniec, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/203782.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
Państwowy Instytut Geologiczny
wody termalne
Polska
Polish Geological Institute
thermal waters
Polska
Opis:
The paper presents, in brief, the role of the Polish Geological Institute–National Research Institute (PGI–NRI) in recognizing and documenting thermal (geothermal) waters in Poland. The Polish Geological Institute–National Research Institute (PGI–NRI) has been among the forerunners of those activities in the country. Numerous research works and documentations were performed by the PGI–NRI independently or in cooperation with, among others the Mineral and Energy Economy Research Institute of the Polish Academy of Sciences (MEERI PAS) and the University of Science and Technology (AGH-UST). The results of those activities contain, among others, documentation for the assessment of available thermal waters exploitation resources and contribution to the atlases of geothermal energy and water resources. In the late 1950’s. Professor Stanislaw Sokołowski (employee of the PGI-NRI in Warsaw) and his team developed a deep well research project located in Antałówka in the Zakopane area. In the early 1960's, thermal water with a temperature at the outlet at 37°C was achieved, for the first time in the Podhale area, at that locality. The PGI–NRI has drilled many exploration wells in which thermal waters were found throughout the country, especially in the area of Polish Lowlands. Some of them, after proper adaptation, started to be exploited or could be developed for geothermal water exploitation purposes. In addition to the design and supervision of research in the geothermal deep wells, the PGI–NRI also complited hydrogeological maps. A contemporary, hydrogeological map is a cartographic representation of the conditions of presence, distribution, dynamics, physical and chemical properties, quality and quantity of the groundwater, including thermal waters.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2016, R. 55, nr 1, 1; 197-203
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radon-Radium Thermal Mineral Water in Vo Am Ecotourism Project Area, Ngoc Luong Commune, Yen Thuy District, Hoa Binh Province, Vietnam
Autorzy:
Ban, To Xuan
Dung, Le Tien
Duc, Tran Van
Trong, Nguyen Huu
Tuan, Truong Duc
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27323255.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Przeróbki Kopalin
Tematy:
thermal mineral water
Ngoc Luong
Hoa Binh
Vietnam
wody termalne
wody mineralne
Wietnam
Opis:
Ngoc Luong thermal mineral water at Vo Am ecotoursim, Ngoc Luong commnune, Yen Thuy district, Hoa Binh province, northern Vietnam. The thermal mineral water source is at karstic-fractured limstones of Dong Giao Formation aged Anisi. Methods used in this study conists of basic field survey of hydrogeology, resistivity, borehole drilling, pumping tests, and thermal mineral water sample analysis. The thermal mineral water is classified as radon-radium, low mineralised thermal mineral water. The water source is originally related to the deep Moc Chau-Tam Diep Fault directing northwest-southeastward. Its exploration reserve is estimated at 1,497 m3/d with good quality, sastifying all national criterals for the use of domestic supply, bathing, and medical treatment. This is one of ten rare thermal-mineral water sources in Vietnam, containing radon and radium. It is thefore necessary to have good management to ensure the thermal-mineral water to be effectively exploited, used, and protected.
Źródło:
Inżynieria Mineralna; 2023, 2; 327--333
1640-4920
Pojawia się w:
Inżynieria Mineralna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Thermal water - more than water!
Autorzy:
Witkowska, M.
Śmigielski, K. B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2057992.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Politechnika Łódzka. Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej
Tematy:
cosmetics
thermal waters
health
dermocosmetics
geothermal waters
kosmetyki
wody termalne
zdrowie
dermokosmetyki
wody geotermalne
Opis:
The use of thermal waters both for external use and for consumption is presented. Nowadays, the use of ecological products of natural origin is promoted, allowing for a significant improvement in the psycho-physical condition of users. Research is carried out to create natural products that comprehensively improve not only the condition of the skin, but the entire body of the user. Thanks to the development of modern technologies used both in cosmetics and other industries, it is possible to effectively use the composition and properties of thermal waters.
Źródło:
Biotechnology and Food Science; 2022, 84, 1; 41--52
2084-0136
2299-6818
Pojawia się w:
Biotechnology and Food Science
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warunki geotermiczne niecki Turoszowa
The geothermal conditions of the Turoszów basin
Autorzy:
Liber-Makowska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/203759.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wody termalne
wody szczelinowe
tektoniczny rozłam
Sudety
thermal waters
fissure waters
tectonic split
Sudetes
Opis:
W pracy przedstawiono warunki występowania wód termalnych w kopalni węgla brunatnego Turów na tle budowy geologicznej niecki żytawskiej. Przy rozpoznaniu warunków geotermalnych niecki Turoszowa najbardziej istotne jest określenie stref tektonicznych uprzywilejowanych dla drenażu wód termalnych. Występujące tu wody termalne są prawdopodobnie wodami szczelinowymi, związanymi z krystalicznym podłożem granitowym. Ich wypływy związane są z Uskokiem Głównym, który może być przedłużeniem większych stref tektonicznych o charakterze regionalnym.
The paper presents the occurrence of thermal waters in Turów lignite mine on the background of the Zittau Basin geological structure. The most important for the indication of the geothermal conditions of basin of Turoszów is the determining the tectonic zones which can be zones of drainage of those waters. Thermal waters that occur here are probably the fissure waters, associated with the crystalline ground of granite. Their outflows are related to the Main Fault, which may be the extension of the major tectonic zones of regional character.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2013, R. 52, nr 1, 1; 135-142
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wody podziemne zaliczone do kopalin : stan udokumentowania zasobów, stopień wykorzystania, perspektywy nowych odkryć, zadania na przyszłość
Groundwater classified as a minerals : the state of resource documentation, degree of use, prospects for new discoveries, tasks for the future
Autorzy:
Sokołowski, Jakub
Skrzypczyk, Lesław
Sosnowska, Małgorzata
Malon, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076193.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody lecznicze
wody termalne
solanka
bilans zasobów
medicinal waters
thermal waters
brine
resource balancing
Opis:
Medicinal waters are most common in spas and towns of southern Poland, including the Sudetes and the Carpathians with the Carpathian Foredeep (over 70% of spas and towns with medicinal waters). In addition, healing waters occur in Western Pomerania and in several places in the Polish Lowlands. Thermal waters occur in a significant part of the Polish Lowlands, in the Carpathians and their foothills, and in the Sudetes. Brines (highly mineralized Cl-Na or Cl-Na-Ca waters) are common, especially in the Polish Lowlands, at great depths, on the order of several thousand metres below the surface. Currently, according to the latest published data as at December 31, 2019, the number of medicinal, thermal and saline water deposits is 142. In this figure, the vast majority are medicinal water deposits, of which there are 108. The remaining are 33 thermal water deposits and one deposit of brines.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2021, 69, 8; 515--520
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metodyka opróbowania ujęć wód termalnych – aspekty techniczne
Metodology of thermal water sampling – technical aspects
Autorzy:
Korzec, K.
Kmiecik, E.
Mika, A.
Tomaszewska, B.
Wątor, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/203495.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wody termalne
parametry nietrwałe wód
metodyka opróbowania
thermal water
unstable parameters measurement
sampling methodology
Opis:
W artykule przedstawiono metodykę poboru próbek wód termalnych z trzech otworów eksploatacyjnych Bańska PGP-1, Bańska PGP-3, Bańska IG-1 oraz instalacji ciepłowni geotermalnej. Zaproponowano rozwiązania konstrukcyjne podłączeń wężyka używanego do poboru do króćców próbobiorczych znajdujących się w punktach pomiarowych, wykonane z łatwo dostępnych i tanich materiałów. Zaprezentowano również schemat chłodzenia wód termalnych bez kontaktu z powietrzem w celu wykonania pomiaru parametrów nietrwałych w systemie on-line za pomocą miernika z elektrodami dostosowanymi do niższego zakresu temperatur niż temperatura wód termalnych. Przedstawione rozwiązania zweryfikowano za pomocą eksperymentu pomiarowego oraz sprawdzono pod kątem obowiązujących norm i wytycznych.
This paper presents the methodology of sampling three exploiting wells (Bańska PGP-1, Bańska PGP-3, Bańska IG-1) and the element of the installation of the thermal heating station. The designed solutions were presented by connecting sampling tube to the sampling spigots located at the measurement points, made from commonly available and inexpensive materials. The scheme of cooling the geothermal waters without contact with the air in order to perform an on-line measurement of the instable parameters, using gauges with electrodes adapted to the lower temperature than the temperature of the thermal waters was also presented. The proposed solutions were verified by means of the measurement experiment and were checked according to the applicable and relevant standards and guidelines.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2016, R. 55, nr 1, 1; 75-87
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Profesor Stanisław Sokołowski – odkrywca wód termalnych (geotermalnych) na Podhalu
Professor Stanisław Sokołowski – the discoverer explorer of thermal water (geo thermal) in the Podhale region
Autorzy:
Chowaniec, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/203658.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
Sokołowski Stanisław
wody termalne
Podhale
Tatry
badania geologiczne
geothermal waters
Tatra Mts.
geological research
Opis:
W 2018 r. mija 55. rocznica odkrycia i udokumentowania wód termalnych (geotermalnych) na Podhalu (na Antałówce w Zakopanem) w otworze Zakopane IG-I. Projekt robót wiertniczych otworu został opracowany przez prof. S. Sokołowskiego przy współpracy mgr. A. Sławińskiego. Analizując uzyskane rezultaty, profesor wyróżnił pod utworami fliszu podhalańskiego w rejonie Zakopanego dwa piętra wód podziemnych: piętro górne wód słabozmineralizowanych z zawartością siarkowodoru oraz piętro dolne wód zmineralizowanych, siarczanowo-ziemnoalkalicznych. Wody termalne z otworu Zakopane IG-1 stosowane były w otwartym basenie kąpielowym wybudowanym w drugiej połowie lat 60. ubiegłego wieku i czynnym do lat 70. XX wieku. W roku 2006 otwarto nowoczesny Aqua Park zasilany wodami termalnym z otworu Zakopane IG-1, jak również z otworu Zakopane 2 wykonanego w 1975 roku. Profesor, przeżywszy 90 lat, zmarł w dniu 3.04.1990 r. w Warszawie i zgodnie z jego wolą został pochowany w rodzinnym grobowcu na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem. Pozostanie w pamięci wielu pokoleń geologów jako człowiek prawy, wybitny uczony o wszechstronnych zainteresowaniach naukowych, rozległej wiedzy i ogromnym doświadczeniu badawczym.
In 2018 takes place the 55th anniversary of the discovery of geothermal water in the Podhale region (Antałówka Hill, Zakopane) in the Zakopane IG-I borehole will be celebrated in 2018. The project of drilling the borehole was elaborated by Professor S. Sokołowski in cooperation with A. Sławiński M.Sc. Professor Sokołowski distinguished two groundwater horizons under the Podhale Flysch in the area of Zakopane. The upper one of low-mineralized groundwater with the content of hydrogen sulphide and the lower one of mineralized and sulphated earth-alkaline water. Based on thermal water from the Zakopane IG-1 well in the second half of the 1960s, an open swimming pool was built, and was still operating in the 1970s. In 2006, a modern Aqua Park was opened, powered by thermal water from the Zakopane IG-1 well, as well as from the Zakopane 2 well which was drilled in 1975. The Professor died in Warsaw, on October 3, 1990 at the age of 90. According to His will, he was buried in the family tomb, at the Pęksowy Brzyzek Cemetery in Zakopane. He will be remembered by many generations of geologists as a discoverer of the Podhale thermal (geothermal) waters, a righteous man, an outstanding scholar with comprehensive scientific interests, extensive knowledge and vast research experience.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2018, R. 57, nr 1, 1; 131-139
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Efektywność zatłaczania do górotworu wód termalnych o zmodyfikowanych właściwościach fizykochemicznych
The effectiveness of injection into the formation geothermal waters with modified physico-chemical properties
Autorzy:
Tomaszewska, B.
Bielec, B.
Kasztelewicz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/164825.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:
wody termalne
zatłaczanie wód
geotermia
modelowanie geochemiczne
thermal waters
water injection
geotermics
geochemical modeling
Opis:
Otwory Skierniewice GT-1 (gł. 3001 m) i Skierniewice GT-2 (gł. 2900 m) zlokalizowane są w południowo-zachodniej części niecki warszawskiej, stanowiącej środkowy fragment niecki brzeżnej. Otworami udokumentowane zostały zasoby wód termalnych w utworach jury dolnej, cechujące się wysoką mineralizacją, powyżej 120 g/dm3. Tak wysokie zasolenie wód implikuje trudności z ich wtłaczaniem z powrotem do górotworu. W pracy przedstawiono wyniki modelowań geochemicznych prognozujących skaling i kolmatację otworu w trakcie zatłaczania do górotworu. W efekcie zaproponowano rozcieńczanie wód termalnych wodami odsolonymi i realizację testów dla określenia efektów związanych z ich zatłaczaniem. Wyniki przeprowadzonego testu wykazały, iż rozcieńczenie wtłaczanych wód ograniczyło ilość wytrącanego węglanu wapnia, przez co wtłaczanie wód ochłodzonych było bardziej wydajne. Indeks chłonności wrócił do poprzedniego stanu, niezwłocznie po powrocie do wtłaczania wód o niezmienionym składzie.
Skierniewice GT-1 (3001 m deep) and Skierniewice GT-2 (2900 m deep) are located in the south-western part of the Warsaw Trough, which is the central portion of the Marginal Synclinorium. Thermal water resources in Lower Jurassic formation have been documented in both wells, with a mineralization above 120 g/dm3. both wells, with a mineralization above 120 g/dm3. Such a high salinity implies difficulties with their injection back into the reservoir. This paper presents the results of geochemical modeling predicting scaling and clogging of the well during the water injection into the rock formation. As a result, proposed dilution of the thermal and desalinated waters, and executing tests to determine their effects associated with the injection. The results of the test showed that dilution of the injected waters reduced the amount of precipitated calcium carbonate, and made injection of cooled water more efficient. Absorbency index returned to its previous state immediately after returning to the injection of water with unchanged composition.
Źródło:
Przegląd Górniczy; 2016, 72, 5; 102-106
0033-216X
Pojawia się w:
Przegląd Górniczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modelowanie równowagi termodynamicznych wód z horyzontu dolnojurajskiego ujętych w odwiercie geotermalnym Gostynin GT-1
Thermodynamic equilibrium modelling of groundwater from Lower Jurassic aquifier explored in Gostynin GT-1 geothermal borehole
Autorzy:
Bujakowski, F.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/886383.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
Tematy:
wody termalne
wody podziemne
energia geotermalna
modelowanie hydrochemiczne
termodynamika
gmina Gostynin
ujecia wody
sklad chemiczny
Opis:
Thermodynamic equilibrium modelling of groundwater from Lower Jurassic aquifi er explored in Gostynin GT-1 geothermal borehole. By using komputer application PHREEQCI connected to wateq4f.dat database conducted numerical spetiation modelling for sample of water picked up during documentary work on Gostynin GT-1 borehole. From models raised, that in fi z-chem conditions occure in instalation in Gostynin during it works thermal sollution destablizated from thermodinamical poin of view. Tendency to precipitate or dessolve particular minerals illustrated on the drawing, appear that oxygen is noteworty, it content in water can impact thermodynamical stabilization of solution.
Źródło:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences; 2010, 19, 3[49]
1732-9353
Pojawia się w:
Scientific Review Engineering and Environmental Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka wyznaczania granic złóż wód leczniczych, termalnych i solanek
The issue of boundary determination of therapeutic waters, thermal waters and brines deposits
Autorzy:
Sokołowski, J.
Skrzypczyk, L.
Malon, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075233.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody lecznicze
wody termalne
solanki
zasoby wód podziemnych
therapeutic waters
thermal waters
brines
groundwater deposits
Opis:
Therapeutic waters, thermal waters and brines are considered as minerals and their exploitation is regulated by the act of geological and mining law on 9 June 2011 (Journal of Laws 2011 No 163, Item 981, as amended). It means that the term “deposit” is applicable for them. However, the specific of groundwaters is significantly different than of other minerals this is why determination of their boundaries brings many difficulties especially with regard to existing legal framework. The regulations do not take the renewability of groundwater resources and groundwater flow into account. In the article several issues connected with the lack of understandable rules referring to boundaries determination of brines, therapeutic and thermal waters were presented as well as some problems that occur due to various interpretation of the regulations. Some suggestions on the regulations changes were presented which may lead to solve the problem.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2015, 63, 10/2; 1059--1062
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prognozowanie scalingu na przykładzie wód ujmowanych otworem Bańska PGP-1
Prediction of scaling phenomenon based on Bańska PGP-1 geothermal well
Autorzy:
Kleszcz, A.
Tomaszewska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/204011.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
Bańska PGP-1
wody termalne
scaling
modelowanie geochemiczne
Banska PGP-1
geothermal water
geochemical modeling
Opis:
W pracy przedstawiono podstawowe zagadnienia związane z problematyką wytrącania minerałów wtórnych w instalacji geotermalnej oraz wybrane wyniki z modelowania geochemicznego, zrealizowanego na przykładzie wód ujmowanych otworem Bańska PGP-1. Modelowanie wykonano na podstawie archiwalnych analiz fizykochemicznych wód termalnych eksploatowanych w latach 2008–2012, przy wykorzystaniu programu Phreeqci Interactive. Prognozowanie wytrącania substancji mineralnych z wód termalnych to zagadnienie kluczowe dla podejmowania odpowiednich środków zaradczych ukierunkowanych na bezawaryjną pracę systemu geotermalnego.
The paper presents the problem of the precipitation of secondary minerals in geothermal systems and selected results of geochemical modeling of water for example, recognized by PEC Podhale Geothermal borehole Banska PGP-1. Modeling was performed using the Phreeqc Interactive and archival physico-chemical analysis of geothermal waters in operation in 2008–2012. The use of modeling to predict the precipitation of minerals from geothermal waters can contribute to take adequate measures for the trouble-free work geothermal system.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2013, R. 52, nr 1, 1; 115-122
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działania Ministerstwa Środowiska na rzecz rozwoju geotermii w Polsce
The Ministry of the Environment acticities supporting development of geothermal energy in Poland
Autorzy:
Przybycin, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074801.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
geotermia
prawo geologiczne i górnicze
wody termalne
geothermal energy
geological and mining law
thermal water
Opis:
The development of geothermal plants in Poland is accelerating and it is high on the priority list of the Ministry of the Environment. Thermal water is one of the cleanest renewable energy sources but its economic exploitation requires support at the administrative level and a favorable regulatory environment. Therefore, the Ministry of the Environment is implementing its policy of development of geothermy in Poland through a legislative initiative and information activities and support. That legislative initiative has taken the form of a government proposal of a new Geological and Mining Law. The new law, which was already submitted to the parliament, markedly simplifies procedures necessary for prospecting, exploration and exploitation of the thermal water. In addition, there was prepared an information packet for enterpreneuers planning investments in geothermy. The packet (www.mos.gov.pl/geotermia) contains guidelines for proper preparation of an application for concession and lists documents and permits required in the process of awarding concession, in accordance with regulations introduced by the Geological and Mining Law and the Energy Law, and information regarding the state aid and support of EU funds which entrepreneurs may obtain for financing the prospecting and exploration of the thermal waters deposits and construction of geothermal plants. Bearing in mind the need of further development of the geothermal plants and the new geological research and implementation of the new technologies, the Ministry of the Environment has awarded contracts for new research projects which are financed by the National Fund for Environmental Protection and Water Management (NFOOEiGW).
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2010, 58, 7; 558-559
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wody zwykłe i termalne niecki łódzkiej – analiza potencjalnych zagrożeń ich eksploatacji w rejonie aglomeracji Łodzi
Fresh and thermal waters of the Łódź Basin – potential threats to exploitation in the Łódź agglomeration
Autorzy:
Małecki, Jerzy J.
Ziułkiewicz, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061519.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody zwykłe
wody termalne
zasolenie geogeniczne
niecka łódzka
fresh waters
thermal waters
geogenic salinization
Łódź Basin
Opis:
Aglomeracja łódzka ze względu na położenie w strefie wododziałowej ma bardzo ograniczone możliwości korzystania z zasobów wód powierzchniowych. Powstanie i dynamiczny rozwój zawdzięcza zasobnym strukturom hydrogeologicznym. Ponadto w rejonie niecki mogileńsko-łódzkiej występuje znaczący potencjał geotermalny. W części wynika on z nasycenia głębokiego podłoża strukturami solnymi o zwiększonej przewodności cieplnej. Za najbardziej perspektywiczne uznaje się geotermalne zbiorniki dolnokredowy i dolnojurajski. Występujące tam wody, poza wysokimi temperaturami, cechują się wysoką mineralizacją i wysokimi ciśnieniami złożowymi. Najbardziej zagrożony wydaje się dolnokredowy zbiornik wód zwykłych, gdyż instalacje geotermalne potencjalnie mogą powodować ascenzję wód wysoko zmineralizowanych z utworów triasowych i jurajskich. Zagrożenie to nie istnieje poza granicą oddzielającą wody zwykłe od mineralnych, gdyż w tej strefie poziom dolnokredowy traci znaczenie jako użytkowy poziom wodonośny wód słodkich
The Łódź agglomeration, due to its location in the watershed zone, has very limited possibilities of using surface water resources. Its establishment and dynamic development was determined by the abundant aquifer structures of the Łódź Basin and its Cenozoic overburden. The area of the Mogilno-Łódź Basin shows a considerable geothermal potential. It partly results from the saturation of the deep bedrock of salt structures showing increased heat conductivity. The Lower Cretaceous and Lower Jurassic geothermal reservoirs are considered most promising. Waters occurring there, apart from high temperature, are characterized by high mineralization and high reservoir pressures. The Lower Cretaceous aquifer seems to be most threatened. Geothermal installations generate a potential increase of the risk of ascension of its highly mineralized waters from Triassic and Jurassic sediments. The threat does not exist outside the boundary separating fresh and mineral waters because in this area the aquifer loses its importance as a useful fresh water aquifer.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2019, Hydrogeologia z. 16; 133--142
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena możliwości wykorzystania wód termalnych na obszarze gminy Lesznowola
Assessment of the possibilities of using thermal water in the Lesznowola commune area
Autorzy:
Socha, M.
Szuflicki, M.
Gryszkiewicz, I.
Sokołowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/203588.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wody termalne
Lesznowola
ocena potencjału geotermalnego
efektywność ekonomiczna geotermii
thermal waters
potential assessment
power engineering
Opis:
W artykule zostały przedstawione dane dotyczące potencjału wód termalnych na terenie gminy Lesznowola i w jej bliskim sąsiedztwie. Pod względem tektonicznym analizowany rejon znajduje się w centralnej części niecki warszawskiej, administracyjnie zaś należy do powiatu piaseczyńskiego i zaliczany jest do aglomeracji warszawskiej. Na podstawie informacji z Banku Danych Wód Podziemnych Zaliczonych do Kopalin (http://spdpsh.pgi.gov.pl/) oraz opracowań archiwalnych oszacowano parametry hydrogeologiczne i złożowe zbiorników geotermalnych znajdujących się w obrębie gminy Lesznowola. Na tej podstawie określono możliwości eksploatacyjne wód termalnych z poszczególnych zbiorników. Po oszacowaniu nakładów inwestycyjnych i kosztów eksploatacyjnych wyliczono prawdopodobny koszt produkcji 1 GJ ciepła z wybranych poziomów wodonośnych. Umożliwiło to wskazanie najbardziej perspektywicznych zbiorników oraz kierunków wykorzystania wód termalnych w Lesznowoli. Na podstawie obliczonych wartości i zgromadzonych danych uznano zbiornik geotermalny jury dolnej jako optymalny do zagospodarowania i zaproponowano wykorzystanie jego wód w pierwszej kolejności do celów ciepłowniczych oraz w rekreacji i balneoterapii.
The article presents data concerning the potential of thermal waters in Lesznowola commune and in its close vicinity. In terms of tectonics, the analyzed region is located in the central part of the Warsaw Basin, and belongs to the Piaseczno County of the Warsaw agglomeration. On the basis of information from the Mineral and Thermal Groundwater Database and archive studies, the hydrogeological parameters of geothermal reservoirs located within the Lesznowola commune were estimated. The exploitation possibilities of thermal waters from individual reservoirs were determined. After the estimation of investment efforts and operating expenses, the costs and the probable heat production of 1 GJ from the selected aquifers were calculated. This allowed the most prospective reservoirs and usage directions for thermal waters in Lesznowola to be identified. Based on the calculated values and the collected data, the geothermal reservoir of the Lower Jurassic area was considered as optimal for development and the use of those waters for heating purposes was proposed, as well as in recreation and balneotherapy.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2018, R. 57, nr 1, 1; 87-103
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbiornik triasowy jako potencjalne źródło wód geotermalnych na przykładzie otworu wiertniczego Kompina-2
Triassic reservoir as a potential source of geothermal water – the example of Kompina-2 borehole
Autorzy:
Bujakowski, W.
Hołojuch, G.
Tomaszewska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062721.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody termalne
zbiornik wód geotermalnych
trias
Niż Polski
geothermal water
geothermal reservoir
Triassic
Polish Lowland
Opis:
W artykule przedstawiono możliwości pozyskiwania wód geotermalnych ze zbiornika triasowego w rejonie Łowicza. W profilu otworu wiertniczego Kompina-2, o głębokości 4570 m, najgłębiej występujące poziomy wodonośne stwierdzono w utworach pstrego piaskowca. Wody cechują się wysoką mineralizacją – 337,1 g/dm3 i typem hydrogeochemicznym Cl–Na. Uzyskane podczas opróbowania przypływy nie były wysokie. Temperatura płynu złożowego w interwale głębokości 4130–4165 m wynosiła 107°C. W przedziale głębokości 4110–4115 m nastąpił samowypływ solanki, a ciśnienie na głowicy osiągnęło wartość 140 atm. Z poziomu wodonośnego występującego w obrębie utworów triasu środkowego (wapień muszlowy) uzyskano dopływ solanki o mineralizacji 164 g/dm3 i temperaturze 97°C. Z poziomu wodonośnego górnego triasu (kajper/retyk) stwierdzono dopływy solanek w granicach od 0,1 do 22 m3/h i mineralizacji od 88 do 150 g/dm3. Temperatura solanki wynosiła 94°C. Wodonośność na badanym terenie jest rozpoznana w stopniu pozwalającym stwierdzić, że najlepsze warunki zbiornikowe w obrębie utworów triasowych występują w poziomie górnego triasu, z którego uzyskano największe dopływy dochodzące do 22 m3/h (porowatość kilkanaście procent, temperatura solanek do 100°C) oraz w strefach o podwyższonej szczelinowatości triasu dolnego (pstry piaskowiec),w której stwierdzono samowypływ solanki.
The paper presents the possibilites of obtaining geothermal waters from Triassic reservoir in the Łowicz area. The geothermal water encountered was brine of Cl–Na, hydrochemical type and TDS reaching 337.1 g/dm3. The measured reservoir temperature of the brine at depth interval 4130–4165 m was 107°C and its inflow to the borehole was quite small. At depth of 4110–4115 m the free outflow of brine was recorded causing the wellhead pressure of 140 atm. Within the Middle Triassic aquifer (Shellbearing limestone formation) at depth interval 3910–3920 the inflow of brines of TDS 164 g/dm3 and reservoir temperature of 97° C was recorded. The large (up to 22 m3/h) inflows of geothermal brines were also obtained from the Late Triassic aquifer (Keuper/Rhaetian formation). Their reservoir temperature was 94°C and TDS varied from 88 to 150 g/dm3. Taking into account the reservoir temperatures and water discharges the most favorable hydrogeological and reservoir conditions for geothermal water occurrence are connected with the Late and Early Triassic water bearing horizons.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 439 (1); 71--75
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znaczniki środowiskowe w wodach termalnych niecki podhalańskiej
Environmental tracers in thermal waters of Podhale Basin
Autorzy:
Chowaniec, J.
Duliński, M.
Mochalski, P.
Najman, J.
Śliwka, J.
Zuber, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074700.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
niecka popdhalańska
wody termalne
wiek wody
gazy szlachetne
Podhale basin
thermal waters
water age
noble gases
Opis:
Tritium and stable isotope data delta exp.18 O and delta exp.2H) for wells near the recharge area of the thermal system of the Podhale Basin indicate the presence of modern waters recharged at the lowest altitudes of the outcrops of water bearing formations. In turn, delta exp.18O and delta exp.2H values obtained for deep part of the basin may be interpreted as either the result of a high altitude recharge or a cold climate. Helium contents are in general unusually high but can not be interpreted quantitatively at the present stage of the study. The noble gas temperatures (NGT) values obtained from Ne and Ar data disagree with temperatures deduced from the known dependence of air temperature on altitude and altitudes of recharge areas found from the stable isotope data. High concentrations ofHe (ca. 10-4 cm3STP/g), and low NGT deduced from Ne and Ar concentrations suggest the presence of pre-Holocene water in the northeastern part of the basin, which means slow movement of water. Stable isotope and exp.14C data indicate the presence of much younger Holocene waters in the western part of the basin.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2009, 57, 8; 685--693
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aspekty formalno-prawne i metodyczne dokumentowania zasobów wód leczniczych, termalnych i solanek wynikające z faktu zaliczenia ich do kopalin
Formal, legal and methodological aspects of documenting groundwater resources classified as minerals
Autorzy:
Sokołowski, Jakub
Sosnowska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029233.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
wody lecznicze
wody termalne
solanki
dokumentowanie zasobów
therapeutic water
thermal water
brines
documentation of deposit resources
Opis:
Wody lecznicze, termalne i solanki z uwagi na swoje specyficzne właściwości zostały zaliczone do kopalin. Stanowią one szczególny rodzaj kopaliny, odróżniający się od pozostałych dynamiką przepływu, odnawialnością zasobów oraz zmiennością parametrów fizyczno-chemicznych w czasie. Cechy te utrudniają wyznaczanie granic złóż wód podziemnych oraz określenie wartości granicznych parametrów definiujących złoże, co przy zróżnicowanych warunkach występowania wód leczniczych, termalnych i solanek, a także różnym stopniu odnawialności ich zasobów, uniemożliwia opracowanie jednolitych wytycznych dokumentowania. W artykule wskazano i szczegółowo omówiono najistotniejsze problemy wynikające z konieczności stosowania przepisów ustawy PGiG w odniesieniu do wód podziemnych. Zasygnalizowano konieczność korekty obowiązujących regulacji prawnych w zakresie opracowania spójnych dla hydrogeologii i geologii złożowej pojęć, a także określenia klasyfikacji i zasad oceny zasobów wód leczniczych, termalnych i solanek. Przejrzyste i jednoznaczne przepisy prawne pozwolą w większym stopniu chronić zasoby wód podziemnych zaliczonych do kopalin efektywnie przyczyniając się do racjonalnego gospodarowania zasobami złóż tych wód.
Therapeutic and thermal waters and brines are classified as minerals due to their specific properties. They are a special type of mineral, differing from the others in terms of flow dynamics, resource renewal and variation of physico-chemical parameters over time. These features make it difficult to determine the boundaries of groundwater deposits and to determine the boundary values of the parameters defining the deposit. Different conditions for the occurrence of therapeutic and thermal waters and brines, as well as the different degree of renewal of their resources, make it impossible to develop uniform documentation. The article indicates and discusses in detail the most important problems resulting from the necessity to apply the provisions of the geological and mining law to groundwater. The need to correct the applicable legal regulations was signaled in the scope of compiling hydrogeology and geology definitions, as well as defining the classification and rules for documenting therapeutic and thermal water and brine resources. Transparent and unambiguous legal regulations will allow to protect the resources of groundwater classified as minerals to a greater extent, effectively contributing to the rational management of the resources of these waters.
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2021, 62, 1; 4--10
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncepcja odsalania wód termalnych w kontekście poprawy bilansu wodnego
A conception of geothermal water desalination to improve water balance
Autorzy:
Bujakowski, W.
Tomaszewska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063199.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody termalne
uzdatnianie wód
odsalanie wód
bilans wodny
geothermal waters
water treatment
water desalination
water balance
Opis:
W Polsce i na świecie przyjęte są dwa systemy eksploatacji wód termalnych: zamknięty system otworów produkcyjnych i chłonnych, tzw. dublet/triplet geotermalny (m.in. Niemcy, Francja, Polska-Podhale, Pyrzyce, Stargard Szczeciński, Uniejów), oraz system otwarty (m.in. Islandia, Słowacja, Polska-Mszczonów, Bukowina Tatrzańska, Zakopane Szymoszkowa). W artykule przedstawiono projekt nowej metody utylizacji wód termalnych, oparty na znanych sposobach oczyszczania wód. Wdrożenie tej metody przyczyniłoby się do obniżenia wysokich kosztów inwestycji (otworu chłonnego, poprawy chłonności itp.) i poprzez to do rozwoju sektora alternatywnych źródeł energii.
Two types of geothermal energy exploitation were developed both in Poland and worldwide: a two or more wells production-injection system (closed system) - in Germany, France and Poland (e.g. Podhale, Pyrzyce, Stargard Szczeciński, Uniejów) and an open system - in Island, Slovakia, Poland (e.g. Mszczonów, Bukowina Tatrzańska, Zakopane - Szymoszkowa). The paper presents a project of a new method of geothermal water utilization based on water treatment methods known elsewhere. Implementation this method would cause the lowering high investment costs of renewable energy technology. It would also increase the growth of alternative energy sources exploration.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 436, z. 9/1; 17-21
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwooeci wykorzystania energii geotermalnej między Bochnią a Brzeskiem
Possibilities of geothermal energy utilization in BochniBrzesko area [S Poland]
Autorzy:
Bujakowski, W.
Barbacki, A. P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074549.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
energia geotermalna
obszar Bochnia-Brzesko
miąższość
wody termalne
geothermal energy
Bochnia-Brzesko area
aquifer
thermal water
Opis:
Hydrogeothermal conditions of the Bochnia - Brzesko area within of Devonian, Cretaceous, Jurassic and Miocene aquifers are evaluated. Particularly favourable geothermal conditions in this area result from good hydrogeological parameters of the Late Cretaceous aquifer [Cenomanian sandstones, up to 80 m thick in this area]. Heat power estimate for one geothermal doublet [with a heat pump system] exploiting the Cenomanian aquifer yields 1.5 MWt. Currently, other aquifers in this area [Miocene, Jurassic, Devonian] are regarded as being of secondary importance for geothermal purposes.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2007, 55, 3; 258-258
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Propozycje zagospodarowania istniejących a niewykorzystanych otworów wiertniczych w rejonie Podhala
Proposals for development of existing and unused wells in the Podhale region
Autorzy:
Batkiewicz, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/394568.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
geotermia
wody termalne
Geotermia Podhalańska
otwory wiertnicze
geothermal heat
geothermal waters
geothermal water in Podhale
boreholes
Opis:
W Polsce najlepiej rozpoznanymi i wykorzystywanymi są wody termalne Niecki Podhalańskiej. Spośród około dwudziestu otworów wiertniczych wykonanych w tym rejonie, kilkanaście nadaje się do eksploatacji wód termalnych. Część z nich wykorzystywana jest w celu pozyskania i zaopatrywania mieszkańców Podhala w ciepło - do przygotowania ciepłej wody użytkowej i centralnego ogrzewania. Kolejne - w ośrodkach rekreacyjno-balneoterapeutycznych - służą do zaopatrywania basenów w ciepłe i lecznicze wody, bądź do ogrzania wód znajdujących się już w basenach. Istnieje jednak pewna liczba otworów, które na chwilę obecną nie są wykorzystywane. W artykule przedstawiono ogólną charakterystykę wód termalnych Niecki Podhalańskiej ze szczególnym uwzględnieniem możliwości wykorzystania wód występujących w niezagospodarowanych otworach. Wody te charakteryzują bogate właściwości termiczne, chemiczne oraz lecznicze. Zaproponowano wykorzystanie tych otworów zarówno w celach ciepłowniczych jak i balneologiczno-rekreacyjnych.
In Poland, the most identified and used thermal waters are in the Podhale Basin. Of the twenty boreholes drilled in this region, several are suitable for exploitation of thermal water. Some of them are used to acquire and supply the inhabitants of Podhale in the heat - the hot water and central heating. Further, in recreation centers are used to supply pools by the warm and healing water, or to heat the water already in the pools. However, there are a number of exist boreholes but at the moment are not used. The article presents the general characteristics of thermal waters of Podhale Basin with particular reference to the use of water present in the unused boreholes. They have opportune properties of thermal, chemical and medicinal. Proposes the use of these boreholes for heating and for recreation.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN; 2010, 77; 77-87
2080-0819
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prognozowanie kolmatacji otworu chłonnego przy zatłaczaniu schłodzonych wód termalnych
The prognosis of clogging processes in injection wells during pumping cooled thermal waters
Autorzy:
Tomaszewska, B.
Pająk, L.
Bielec, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062243.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
kolmatacja
skaling
wytrącanie osadów
zatłaczanie wód
wody termalne
clogging
scaling
mineral deposition
water injection
geothermal waters
Opis:
Ocena dynamiki procesów związanych z powstawaniem, migracją i deponowaniem cząstek stałych, które często powodują kolmatację i uszkodzenia otworów w systemach geotermalnych, jest istotna do identyfikacji warunków ich stabilnej i długotrwałej eksploatacji. Dla dubletu otworów (otwory eksploatacyjny i chłonny) zaproponowano matematyczny opis zmian indeksu chłonności w czasie oraz wymaganego ciśnienia zatłaczania wody w modelowanych warunkach eksploatacji wód, występujących w obrębie piaskowcowych struktur jury dolnej na Niżu Polskim. Wykazano, że wskutek kolmatacji strefy czynnej ciśnienie zatłaczania rośnie szczególnie gwałtownie w pierwszej dobie po rozpoczęciu procesu zatłaczania. Wyniki symulacji prognostycznych potwierdzono w trakcie realizacji rzeczywistych badań w otworze chłonnym.
When identifying the conditions required for the sustainable and long-term exploitation of geothermal resources, it is very important to assess the dynamics of processes linked to the formation, migration and deposition of particles in geothermal systems. Such particles often cause clogging and damage to the boreholes and source reservoirs. The paper proposes a mathematical model for changes in the absorbance index and the water injection pressure required over time. It was determined from the operating conditions for a model system consisting of a doublet of geothermal wells (extraction and injection well) and the water from Lower Jurassic sandstone structures in the Polish Lowland. It has been demonstrated that clogging of the active zone causes a particularly high surge in injection pressure during the first 24 hours of pumping. These estimated results have been confirmed in practice by real-life investigation of an injection well.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/2; 615--620
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Evaluation of possibilities for the utilization of thermal waters for space heating, recreation and balneology in the Busko-Zdrój Vicinity
Ocena możliwości wykorzystania wód termalnych w rejonie Buska-Zdroju w ciepłownictwie, rekreacji i balneologii
Autorzy:
Barbacki, A. P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/385431.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
wody termalne
struktura geologiczna
Busko-Zdrój
parametry hydrogeotermalne
thermal waters
geological structure
Busko region
hydrogeothermal parameters
Opis:
Hydrogeothermal conditions in the Busko area within Cenomanian, Jurassic and Devonian aquifers are evaluated. Particularly favourable geothermal conditions in this area result from good hydrogeological parameters of the Cenomanian sandstone and limestone at the bottom of Jurassic deposits. Currently, other aquifers in this area: Devonian, Carboniferous and Triassic are regarded as being of secondary importance for geothermal purposes. With regard to temperatures and water yield, the Cenomanian aquifer is especially designated for balneology and recreation. The downthrow side of dominant fault should guarantee temperatures of about 20–25°C, still, the large yield and application of the heat pump technology may render its use economically feasible. The curative valor of this aquifer is of crucial importance (content of iodine and bromine). The hydrogeothermal conditions of this region, at the current stage of recognition, do not allow confirmation of its usability for the heating purposes. Improvement of the current state of the conditions detection would have occurred provided the holes in this zone were reconstructed.
W pracy przeprowadzono analizę warunków hydrogeotermalnych rejonu Buska-Zdroju, typując zbiorniki cenomański, jurajski i dewoński jako potencjalne do wykorzystania w celach energetycznych i leczniczych. Szczególnie korzystne warunki geotermalne związane są z piaskowcowym zbiornikiem cenomańskim i spągową częścią wapiennego zbiornika górnej jury. Znaczenie pozostałych zbiorników wód podziemnych: dewońskiego, karbońskiego i triasowego, na obecnym etapie rozpoznania należy uznać za drugorzędne. Ze względu na temperatury, wydajności i skład chemiczny wód, zbiornik cenomański jest szczególnie predestynowany do wykorzystania w rekreacji i balneologii. W strefie regionalnej dyslokacji, po stronie skrzydła zrzuconego, wody te osiągają temperaturę 20–25°C, stąd przy dużych wydajnościach wód i zastosowaniu technologii pomp ciepła ich wykorzystanie będzie ekonomicznie uzasadnione. W aspekcie balneologii istotną cechą tych wód jest znacząca zawartość w nich jodu i bromu. Na obecnym etapie rozpoznania warunków hydrogeotermalnych nie można natomiast stwierdzić, czy możliwe jest wykorzystanie np. wód dewońskich do celów ciepłowniczych. Znaczna poprawa stanu rozpoznania tych warunków nastąpiłaby w przypadku rekonstrukcji otworów istniejących w tej strefie.
Źródło:
Geomatics and Environmental Engineering; 2008, 2, 4; 13-24
1898-1135
Pojawia się w:
Geomatics and Environmental Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mapa zagospodarowania wód podziemnych zaliczonych do kopalin
The map of economic use of therapeutic and thermal waters in Poland
Autorzy:
Felter, A.
Socha, M.
Sokołowski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062297.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody lecznicze
wody termalne
solanki
zagospodarowanie
kartografia cyfrowa
therapeutic water
thermal water
brines
economic utilization
digital mapping
Opis:
Wzrost zainteresowania ujmowaniem i gospodarczym wykorzystaniem wód podziemnych zaliczonych do kopalin sprawia, że coraz liczniejsze nowe inwestycje pojawiają się zarówno na obszarach wcześniej intensywnie zagospodarowanych (Terma Hotel Spa w Bukowinie Tatrzańskiej, Terma Bania w Białce Tatrzańskiej itp.), jak i w innych regionach kraju (Krasnobród, Gołdap, Inowrocław itp.). Duże zróżnicowanie przestrzenne oraz dynamika wzrostu liczby inwestycji, zdecydowały o przygotowaniu przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy cyfrowej mapy zagospodarowania wód podziemnych zaliczonych do kopalin w Polsce. Ma ona charakter informacyjny, służący popularyzacji zagadnień związanych z tymi wodami. Mapa stanowi kartograficzną wizualizację informacji zgromadzonych w bazie danych przestrzennych, dzięki czemu wydawca może ją aktualizować i dostosowywać do wymagań odbiorców.
Growing interest in the recognition and economic use of therapeutic and thermal waters makes appearance of a number of new investments located on an already heavily developed areas, as well as other regions of the country. Large spatial variation and dynamics of new projects’ emergence resulted in the preparation of the digital Map on Economic Use of Therapeutic and Thermal Waters in Poland by the Polish Geological Institute – National Research Institute. Its drawing up was aimed at popularization of information on these kind of waters. Due to preparing based on spatial data stored in the database it can be easily updated and adapted to the customers’ requirements.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2013, 456 Hydrogeologia z. 14/1; 133--138
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prognoza występowania wód termalnych w Kaliszu
A prognosis of thermal waters occurrence in Kalisz
Autorzy:
Małecka, J.
Małecki, Z. J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/400234.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
wody termalne
dolina rzeki Prosny
Kalisz
temperatura
skład fizykochemiczny
thermal waters
Prosna river valley
temperature
physicochemical composition
Opis:
Wody geotermalne mogą być pozyskiwane jedno- lub dwutorowo. Odbiór wody termalnej z jednego otworu jest możliwy jedynie w przypadku wód niezmineralizowanych o stopniu czystości wód pitnych. W oparciu o istniejące wybrane ujęcia wód podziemnych w Kaliszu oraz istniejące otwory w Uniejowie i Koninie, z których pozyskiwane są wody termalne, prognozowane parametry wody termalnej w Kaliszu na głębokości 2000 m wynoszą od 65 do 75 °C (max 80 °C), natomiast średnie temperatury na wypływie od 60 do 65 °C. Do czasu wykonania odwiertu i określenia temperatury wód termalnych oraz ich składu fizykochemicznego prognozy są przedwczesne co do sposobu ich wykorzystania jako samodzielnego źródła ciepła oraz źródła kojarzonego z innymi nośnikami energii, takimi jak np. konwencjonalna.
Geothermal waters can be extracted from one or two boreholes. The extraction from one borehole is possible only in the case of non-mineral waters, characterized by the purity of drinking water. On the basis of the chosen underground water intakes already existing in Kalisz, and the boreholes in Uniejów and Konin from which thermal water is obtained, the predicted parameters of thermal water in Kalisz at the depth of 2000 m are 65 to 75ºC (max 80 °C), while the average temperature on the surface ranges from 60 to 65º. Until a bore is done and the temperature and physicochemical composition of the waters established, it is too early to predict whether the waters might be used as an independent source of heat or a source associated with other energy carriers such as, for example, conventional energy.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2017, 18, 4; 199-206
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka opróżniania zbiornika wód szczelinowych głębokiego krążenia na przykładzie złoża wód termalnych Lądka-Zdroju
Dewatering characterization of a deep circulation fissure water reservoir exemplified by thermal water deposit in Lądek Spa
Autorzy:
Liber, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062744.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody termalne
wody szczelinowe
zasoby wód podziemnych
źródła
Sudety
thermal waters
Sudetes
fissure waters
groundwater resources
springs
Opis:
W pracy przedstawiono możliwość wykorzystania zmodyfikowanej formuły Mailleta do opisu modelu opróżniania zbiornika wód podziemnych głębokiego krążenia na przykładzie złoża wód termalnych w Lądku-Zdroju. W wyniku przeprowadzonych wcześniejszych badań zmienności wydajności wykazano istnienie silnej więzi hydraulicznej pomiędzy ujęciami tego złoża. Na podstawie obliczeń oszacowano sumaryczne zasoby eksploatacyjne oraz potencjał zasobności złoża.
The paper presents the capability of utilization of the modified Maillet's formula in describing a model of emptying of a deep circulation groundwater reservoir, exemplified by thermal water deposit in Lądek Spa. As a result of previous researches of the discharge changes, the occurrence of a strong hydraulic connection between these thermal water intakes has been confirmed. Total admissible volume of water extracted from the intakes and potential of the resources of this deposit have also been calculated.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 436, z. 9/2; 317-322
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena stabilności stężeń kwasu metakrzemowego w wodach termalnych ujmowanych otworem Bańska PGP-1 w Bańskiej Niżnej
Analysis of the concentration stability of metasilic acid in the thermal water from the Bańska PGP-1 well
Autorzy:
Mika, A.
Korzec, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/203911.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wody termalne
kwas metakrzemowy
skład chemiczny
ocena stabilności
thermal waters
metasilic acid
chemical composition
assessment of stability
Opis:
Niniejsza praca prezentuje ocenę stabilności stężenia kwasu metakrzemowego w wodach termalnych ujmowanych otworem Bańska PGP-1 opartą na wynikach analiz uzyskanych w latach 2012–2015. Analiza statystyczna danych została wykonana w programie IBM SPSS Statistics v.23, zaś analiza trendów za pomocą programu GWSDAT (Jones, Spence 2013). Wykonana ocena wykazuje, że stężenie kwasu metakrzemowego w wodach z ujęcia Bańska PGP-1 jest stabilne.
This paper presents an analysis of the concentration stability of metasilic acid in the thermal waters exploited by the Bańska PGP-1 well, using the results of the chemical composition conducted in the years 2012–2015. The statistical analysis was performed using IBM SPSS v.23 and the assessment of trends was done by GWSDAT software (Jones, Spence 2013). This assessment shows that the concentration of metasilic acid in the thermal water from Bańska PGP-1 can be classified as stable.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2015, R. 54, nr 2, 2; 89-96
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Utylizacja schłodzonych wód termalnych. Problemy i propozycje rozwiązań alternatywnych
Disposal of cooled geothermal water. Problems and alternatives proposition
Autorzy:
Tomaszewska, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/204113.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wody termalne
utylizacja wód
odsalanie
wykorzystanie wód
wykorzystanie koncentratu
geothermal water
water dumping
desalination
water use
concentrate use
Opis:
W pracy przedstawiono propozycję efektywnego zagospodarowania schłodzonych wód termalnych, zwłaszcza wód eksploatowanych w układzie otwartym lub mieszanym. Zastosowanie technologii odsalania schłodzonych wód pozwala na ich demineralizację i wykorzystanie do zaspokojenia lokalnych potrzeb na cele bytowe (woda pitna, rekreacja). Pozostały po procesie koncentrat zawiera cenne składniki możliwe do wykorzystania w celach przemysłowych, gospodarczych, balneologii i/lub rekreacji. Omawiana technologia odsalania wykorzystanych, zmineralizowanych wód termalnych pozwala zatem na racjonalizację gospodarki wodnej w lokalnej skali oraz zminimalizowanie zagrożeń środowiskowych wynikających z konieczności odprowadzania tych wód do cieków lub zbiorników wód powierzchniowych i/lub górotworu.
The paper presents possibilities for the efficient utilisation of cooled geothermal waters, particularly with respect to open or mixed thermal water installations. Where cooled water desalination technologies are used, this allows the water to be demineralised and used to meet local needs (as drinking water and for leisure purposes). The retentate left as a by-product of the process contains valuable ingredients that can be used for industrial, economic, balneological and/or leisure purposes. Thus the technology for desalinating spent thermal waters with high mineral content allows improved water management on a local scale and makes it possible to minimise the environmental threat resulting from the need to dump these waters into waterways or surface water bodies and/or inject them into the formation.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2013, R. 52, nr 1, 1; 91-102
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Możliwość opracowania atlasu hydrogeoróżnorodności strefy przygranicznej Polski i Ukrainy na przykładzie „Atlasu hydrogeoróżnorodności województwa małopolskiego”
Feasibility of developing an atlas of hydrogeodiversity of the Polish – Ukrainian border zone based on an example of the “Atlas of hydrogeodiversity of the Małopolska Province”
Autorzy:
Chowaniec, J.
Freiwald, P.
Operacz, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062186.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody mineralne
wody termalne
wody zwykłe
zapadlisko przedkarpackie
Karpaty
mineral waters
thermal waters
fresh waters
Carpathian Foredeep
Carpathians
Opis:
W artykule przedstawiono różnorodność wód podziemnych w strefie przygranicznej Polski i Ukrainy. Na szczególną uwagę zasługują szczawy zwykłe i wody kwasowęglowe występujące w pasie przygranicznym zarówno po stronie polskiej, jak i ukraińskiej. Wody te są wykorzystywane głównie w lecznictwie uzdrowiskowym i rozlewnictwie. W artykule przedstawiono możliwości opracowania atlasu hydrogeoróżnorodności strefy przygranicznej na przykładzie opracowanego już „Atlasu hydrogeoróżnorodności województwa małopolskiego”.
The article presents a diversity of groundwater in the border area of Poland and Ukraine. Of special interest are the regular carbonated and carbon dioxide-containing waters occurring in the border zone on both the Polish and Ukrainian sides. These waters are mainly used for medical purposes in spas and for bottling. The article presents the possibility of developing an atlas of hydrogeodiversity of the border zone similarly to the already published “Atlas of Hydrogeodiversity of the Małopolska Province”.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 449; 55--63
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Gorąca kopalina niecki podhalańskiej na tle innych niecek przytatrzańskich
“Hot raw materials” of the Podhale Trough (Poland and Slovakia) versus other peri-Tatric troughs
Autorzy:
Chowaniec, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062724.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody termalne
zasilanie
drenaż
niecka podhalańska
niecki przytatrzańskie
thermal waters
groundwater recharge
drainage
Podhale basin
peri-Tatric troughs
Opis:
Obszar niecki podhalańskiej jest jednym z kilku najważniejszych obszarów geotermalnych w Polsce, charakteryzując się temperaturami w zakresie 20–86°C, mineralizacją do ok. 3 g/dm3 i dobrą odnawialnością wody. Jest to jednak transgraniczny system wodonośny i dlatego celowe jest rozważenie jego występowania w odniesieniu do parametrów połączonych z nim hydraulicznie niecek przytatrzańskich, położonych na obszarze Słowacji. Wody termalne Podhala są wykorzystywane głównie do rekreacji, w mniejszym stopniu do celów grzewczych, natomiast tylko w niewielkim stopniu do suszenia drewna, hodowli ryb i uprawy warzyw. Na obszarze Słowacji wody termalne są wykorzystywane jedynie do rekreacji. Największym zagrożeniem zasobów jest nadmierna eksploatacja, zwłaszcza na małym obszarze niecki podhalańskiej, a w szczególności jej północno-wschodniej części, gdzie duże wartości wieku wód świadczą o słabej odnawialności zasobów.
The Podhale Basin is one of the most important geothermal regions in Poland, characterised by water temperatures from 20 to 86°C, total dissolved solids (TDS) about 3 g/L, and good water renewal. However, this is a cross-border aquifer system and it is advisable to consider its occurrence in relation to the parameters of the hydraulically connected peri-Tatric troughs in Slovakia. Thermal waters of Podhale are primarily used for recreation and, to lesser extent, for heating purposes, and only on a small scale for drying wood, fish farming and cultivation of vegetables. In Slovakia, thermal waters are used exclusively for recreational purposes. The greatest threat is the over-exploitation of the resources, especially in a small area of the Podhale Basin, and particularly in its northeastern part, where the ages of the thermal waters are very old, indicating a weak renewal of these waters.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2012, 448 (1); 229--238
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dokumentowanie wody jako kopaliny wielosurowcowej – potrzeba dyskusji i zmian
Geological documentation of multimineral water - a discussion on suggested changes
Autorzy:
Szamałek, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/169841.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
wody termalne
solanki
wody lecznicze
dokumentowanie geologiczne
kopalina wielosurowcowa
thermal water
brines
curative water
geological documentation
multimineral raw material
Opis:
Badania prowadzone w ramach dokumentowania geologicznego bardzo często wskazują, iż wody podziemne jednocześnie spełniają kryteria wymagane przez prawo geologiczne i górnicze, aby zostać uznanymi za wody termalne, solanki czy wody lecznicze. Tylko te trzy rodzaje wód uznawane są przez prawo geologiczne i górnicze za kopaliny. Za wydobycie wód-kopalin należy opłacić opłatę eksploatacyjną. Opłata eksploatacyjna za wydobycie wody-kopaliny jest zróżnicowana i inna dla każdego z rodzajów wody-kopaliny. Wody termalne mają stawkę opłaty eksploatacyjnej równą 0 złotych, solanki 1,97 zł/m3,zaś wody lecznicze 1,32 zł/m3. Ponadto, wydobycie kopaliny udokumentowanej jako kopalina towarzysząca obniża stawkę opłaty eksploatacyjnej o 50%. Taka regulacja stwarza (gdy woda spełnia jednocześnie kryteria trzech wód-kopalin) potencjalne pole do realizacji strategii firmy wydobywczej polegającej na takim dobraniu zestawu wydobywanych wód (np. woda termalna jako kopalina główna, solanki i woda lecznicza jako kopaliny towarzyszące), by obciążenia finansowe firmy były najniższe. Racjonalnym wnioskiem wydaje się wprowadzenie nowej definicji w prawie geologicznym i górniczym wody jako kopaliny wielosurowcowej. Dla tak zdefiniowanej kopaliny proponuje się przyjęcie stawki opłaty eksploatacyjnej w wysokości 50% sumy stawek eksploatacyjnych dla trzech rodzajów wód-kopalin.
Geological documentation projects often reveal underground water reservoirs which can be qualified as thermal waters, brines or curative waters in accordance with geological and mining laws. These are the only types of water deposits which are classified as minerals according to geological and mining laws - therefore, extracting them incurs an exploitation fee. Such fees are different for each of the three kinds of water-minerals. The exploitation fee for thermal waters is set at 0 PLN, 1,97 PLN per cubic meters for brines and 1,32 PLN per cubic meter for curative waters. Additionally, extracting minerals documented as so-called „accompanying minerals” decreases the exploitation fee by 50%. This regulation allows minimizing the costs of exploitation of water-minerals by classifying one type of water (e.g., thermal) as the main mineral, and others as accompanying minerals. It is suggested here that, in order to close this loophole, a new legal definition, which would encompass all three types of water-minerals at the same time, should be introduced to geological and mining laws. It is further proposed here that the exploitation fee for thusly defined mineral be set at 50 % of the current average fee for water-mineral exploitation.
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2016, 57, 2; 47-49
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Występowanie wód termalnych i zmineralizowanych możliwością rozwoju miejscowości uzdrowiskowych jako atrakcji turystycznych w rejonie Warszawy
Occurrence of thermal and mineralized waters as an opportunity for development of therapeutic resorts as the touristic attractions in Warsaw region
Autorzy:
Gryszkiewicz, I.
Socha, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2061617.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
odwiert głęboki
wody termalne
wody zmineralizowane
atrakcja turystyczna
uzdrowisko
deep boreholes
mineralized waters
thermal waters
touristic attractions
therapeutic resort
Opis:
W rejonie Warszawy przeanalizowano wody termalne i zmineralizowane miast Sulejówek, Józefów i Otwock. Rozpatrzono wstępną ocenę wykorzystania tych wód opierając się na głębokich odwiertach i znaczeniu tych wód dla rozwoju gmin. Z przeprowadzonej analizy wynika, że na obszarze gmin Sulejówek, Józefów i Otwock w piętrach wodonośnych kredy dolnej i jury występują wody chlorkowo-sodowe o mineralizacji od ok. 10 do ponad 70 g/dm3, cechujące się prawdopodobnie podwyższoną zawartością składników swoistych pożądanych w przypadku wód stosowanych w balneoterapii – jodków (powyżej 1 mg/dm3 w piętrze kredy dolnej i jury dolnej) oraz dwuwartościowego żelaza (powyżej 10 mg/dm3 w piętrze jury dolnej). Wartości temperatury podpowierzchniowej na tym obszarze na głębokości 1000 m wynoszą ok. 35°C, a na głębokości 2000 m temperatura przekracza 50°C. Optymistyczny scenariusz uwzględnia możliwość rozwoju w regionie warszawskim miejscowości uzdrowiskowych jako atrakcji turystycznych wykorzystujących termy.
The thermal and mineralized waters in the subsurface of Sulejówek, Józefów, and Otwock towns of the Warsaw region have been analyzed. An initial assessment of the utilization of such waters based on deep boreholes and significance of these waters for development of the communities has been considered. The analysis shows that in the area of Sulejówek, Józefów and Otwock communes there are chloride and sodium waters in the aquifer of the Lower Cretaceous and the Jurassic of mineralization from about 10 to over 70 g/dm3, probably characterized by an increased content of specific components desirable in the case of waters used in balneotherapy – iodides (above 1 mg/dm3 in the lower cretaseous and lower jurassic) and divalent iron (over 10 mg/dm3 in the lower jurassic). The values of subsurface temperature in this area at a depth of 1000 m are about 35°C, at a depth of 2000 m the temperature exceeds 50°C. An optimist scenario includes a possibility of future development of touristic attractions in terms of therapeutic resorts in the Warsaw region.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2018, 472; 327--338
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wspieranie rozwoju geotermii w Polsce przez Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
The support of geothermal energy by the Polish Geological Institute - National Research Institute
Autorzy:
Gryszkiewicz, Iazabella
Lasek-Woroszkiewicz, Dorota
Socha, Mariusz
Stożek, Jadwiga
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2076235.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody termalne
energia geotermalna
gospodarcze wykorzystanie
potencjał geotermalny
baza danych
thermal waters
geothermal energy
economic utilization
geothermal potential
database
Opis:
Due to escalating world ecological problems and the need of replacing conventional energy with renewable one, interest in thermal waters management has significantly increased in the recent years. Investments related to the management of these waters constitute a significant impulse for the economic development of many regions of the country and are in line with the national energy policy. The Polish Geological Survey, whose tasks are fulfilled by the Polish Geological Institute - National Research Institute (PGI-NRI), actively participates in promoting activities related to the management of thermal waters. PGI-NRI promotes knowledge in the field of geothermal energy by organizing conferences and trainings. Moreover, PGI-NRI publishes periodical studies on the thermal waters resources and their utilization. Polish Geological Institute - National Research Institute has been collecting and sharing geological and hydrogeological data that are necessary to determine the geothermal potential and prospective areas in Poland. These data are also needed for leading various projects related to the management of thermal waters for heating and recreation purposes.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2021, 69, 9; 611--623
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka nowo rozpoznanego złoża wód termalnych w Karpnikach na tle warunków geotermicznych Kotliny Jeleniogórskiej
Characteristics of newly recognized deposit of thermal waters in Karpniki on the background of the geothermical conditions of Jelenia Góra valley
Autorzy:
Liber-Makowska, E.
Łukaczyński, I.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/203358.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wody termalne
zasoby wód podziemnych
jeleniogórski system geotermalny
Sudety
thermal waters
groundwater resources
Jelenia Góra geothermal system
Sudety Mts.
Opis:
W pracy przedstawiono nowe wyniki badań hydrogeologicznych wykonanych w celu rozpoznania złoża wód termalnych w Karpnikach, występującego w jeleniogórskim systemie geotermicznym. Scharakteryzowano m.in. warunki występowania i krążenia, skład izotopowy i fizykochemiczny wód termalnych. Oszacowano główne parametry termiczne złoża, takie jak: temperatura wody, gradient temperatury, przewodność cieplna i strumień cieplny. Dodatkowo porównano te parametry z warunkami geotermicznymi określonymi dla Dolnego Śląska.
New results of hydrogeological research carried out in order to identify deposits of Karpniki thermal waters occurring in Jelenia Gora geothermal system was presented in the article. The conditions of the occurrence and groundwater circulation, isotopic and physicochemical composition of Karpniki thermal waters have been characterized. The main parameters of the thermal reservoir, such as water temperature, the temperature gradient, the thermal conductivity and the heat flow were presented. In addition, these parameters were compared with the conditions of geothermal, which have been defined for the Lower Silesia.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2016, R. 55, nr 2, 2; 5-16
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Najnowsze rozpoznanie parametrów eksploatacyjnych wód termalnych w ujęciu Chochołów PIG-1 w aspekcie efektu wygrzewania się otworu
Newest recognition of exploitation parameters based on Chochołów PIG-1 borehole in the aspect of temperature effect
Autorzy:
Bielec, B.
Operacz, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/399826.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
wody termalne
parametry hydrogeologiczne
niecka podhalańska
efekt wygrzewania się otworu
geothermal waters
hydrogeological parameters
Podhale basin
borehole temperature effect
Opis:
W obszarze niecki podhalańskiej funkcjonuje kilkanaście otworów hydrogeologicznych ujmujących wodę termalną. Jednym z nich jest otwór Chochołów PIG-1 eksploatowany na potrzeby kompleksu rekreacyjnego Chochołowskie Termy. W listopadzie 2017 roku przeprowadzono w przedmiotowym otworze badania hydrogeologiczne w celu korekty podstawowych parametrów hydrogeologicznych związanych z eksploatacją ujęcia tj. jego zasobów eksploatacyjnych i dopuszczalnego obniżenia zwierciadła wód termalnych. Szczególną uwagę zwrócono na warunki wygrzewania się otworu. Wyniki pompowania pomiarowego pozwoliły głębiej poznać warunki występowania wód termalnych ujmowanych przedmiotowym otworem.
In the Podhale basin there are several hydrogeological boreholes that cover geothermal water. One of them is the Chochołów PIG-1 well used for the needs of the Chochołowskie Termy recreation complex. In November 2017, tests were carried out in the well in order to establish the basic hydrogeological parameters related to exploitation of the intake, i.e. to determine its operational resources and permissible lowering of the groundwater table. Particular attention was paid to the conditions of the borehole tmperature effect.The results of the conducted measuring pumping allowed to get to know more deeply the conditions of occurrence of thermal waters captured by the borehole.
Źródło:
Inżynieria Ekologiczna; 2018, 19, 6; 145-152
2081-139X
2392-0629
Pojawia się w:
Inżynieria Ekologiczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza poprawy efektywności działania ciepłowni geotermalnej w Pyrzycach w wyniku zastosowania modyfikacji odczynu pH zatłaczanej wody termalne
Analysis of the operating efficiency grow in the geothermal plant in Pyrzyce as a result of the injected thermal water ph modification
Autorzy:
Noga, B.
Biernat, H.
Martyka, P.
Kulik, S.
Zieliński, B.
Marianowski, J.
Nalikowski, A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/204040.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
geotermia
otwory chłonne
kolmatacja
pH
kwasowanie
kwasowanie miękkie
geothermal
injection wells
colmatage
acidizing
soft acidizing
Opis:
W pracy przedstawiono główne problemy związane z zatłaczaniem do warstwy wodonośnej schłodzonej na wymiennikach ciepła wody termalnej. Przedstawiono również analizę metod czyszczenia otworów chłonnych. W wyniku przeprowadzonych analiz fizykochemicznych, badań laboratoryjnych i obserwacji pracy instalacji geotermalnej, opracowano nową metodę zapobiegania wytrącania się osadów ze schłodzonej wody termalnej. Zapobieganie wtórnemu wytrącaniu się osadów ze schłodzonej wody termalnej może być realizowane za pomocą modyfikacji jej odczynu pH. Metoda będąca modyfikacją miękkiego kwasowania roboczo została nazwana “metodą super miękkiego kwasowania”.
The paper presents the main problems associated with injection to the aquifer a thermal water cooled in the heat exchanger. It also presents the analysis of absorbent holes cleaning methods used in Geotermia Pyrzyce. As a result of physico-chemical analysis, laboratory tests and observation of the geothermal installation, the new method for preventing the precipitation of secondary minerals the cooled thermal water was developed. The prevention of secondary sedimentation of a cooled thermal water can be carried out with the pH stimulation. The method, which is the modification of the soft acidizing method, has been tentatively named the method of super-soft acidizing.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2013, R. 52, nr 1, 1; 59-71
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie wód termalnych do wytwarzania ciepła – powolny rozwój krajowej geotermii
Use of Geothermal Waters in Heating Production – Slow Development of National Geothermics
Autorzy:
Kuźniak, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2162204.pdf
Data publikacji:
2022-12-31
Wydawca:
Najwyższa Izba Kontroli
Tematy:
wody termalne
energia geotermalna
wytwarzanie ciepła
bezpieczeństwo energetyczne
inwestycje geotermalne
thermal waters
geothermal energy
heating production
energy security
geothermal investments
Opis:
Energia pochodząca z wód termalnych jest bezpieczna dla środowiska, w przeciwieństwie do paliw kopalnych, takich jak węgiel, ropa czy gaz. Z reguły zapewnia niskie i stabilne koszty pozyskania ciepła, niezależne od zmian cen tradycyjnych nośników energii. Nie mają na nią wpływu warunki atmosferyczne. Nasze zasoby eksploatacyjne odpowiadają około połowie rocznej produkcji krajowych, koncesjonowanych wytwórców ciepła. Pomimo tych zalet zagospodarowanie wód termalnych w Polsce w celach ciepłowniczych jest znikome – udział energii geotermalnej w pochodzącej ze źródeł odnawialnych jest najniższy wśród dziewięciu podstawowych jej nośników i ulega niewielkim zmianom. Wyniki kontroli NIK wskazują, że pomimo posiadania znaczących zasobów i korzyści wynikających z jej zastosowania, w latach 2015–2021 nie osiągnięto zakładanego rozwoju krajowej geotermii. Przyczyną był m.in. utrudniony dostęp inwestorów do informacji o możliwościach zagospodarowania wód termalnych w konkretnych lokalizacjach oraz długotrwałość procesów inwestycyjnych. Artykuł szczegółowo omawia ustalenia Izby, przybliżając uwarunkowania, w jakich funkcjonują podmioty zainteresowane działalnością w tej branży, efektywność podejmowanych przedsięwzięć, konieczne zmiany oraz kierunki zagospodarowania ciepła geotermalnego i wód termalnych.
Limited availability of fuel fossils, environmental threats related to their use, and difficulties with ensuring energy security – these factors make us realise that renewable energy sources should become more and more important, including national resources of geothermal waters. The energy obtained in this way usually provides for low and stable costs of heating, irrespectively of the changes in prices of traditional energy sources. What is more, such energy – unlike other renewable sources – does not depend on atmospheric conditions. The Polish resources are equivalent to the half of the annual national production by licenced heating producers. However, the findings of NIK’s audit show that, despite significant volumes of this energy and its benefits, in the years 2015–2021 the expected development of the national geothermics was not achieved. This was due to, among others, difficult access to information on possibilities to use thermal waters, and lengthy investment processes. The article presents the results of the audit by NIK.
Źródło:
Kontrola Państwowa; 2022, 6 (407); 70-79
0452-5027
Pojawia się w:
Kontrola Państwowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmienność wybranych parametrów ilościowych i jakościowych termalnych wód leczniczych Cieplic
Variability of selected deposit parameters of thermal curative waters from Cieplice
Autorzy:
Kiełczawa, B.
Liber-Makowska, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/947791.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
Cieplice
Sudety
skały krystaliczne
wody termalne
fluorki
kwas metakrzemowy
ciśnienie
temperatura
Sudety Mts.
crystalline rocks
thermal waters
fluoride
metasilic acid
pressure
temperature
Opis:
W artykule przedstawiono charakter zmian wybranych parametrów ilościowych i jakościowych wód termalnych ze złoża Cieplice w Jeleniej Górze. Scharakteryzowano warunki wypływu wód termalnych. Określono przyczyny i zakres zmian wydajności eksploatowanych ujęć oraz zmian ciśnienia na głowicy otworu C-1. Przeprowadzona analiza zmian parametrów ilościowych eksploatowanych ujęć potwierdziła, że wszystkie termalne ujęcia Cieplic ujmują wody z tego samego powiązanego hydraulicznie systemu szczelinowego. Omówiono zmiany wartości jonów fluorkowych w poszczególnych ujęciach wód termalnych Cieplic. Określono stopień nasycenia omawianych wód względem głównych minerałów skałotwórczych i prawdopodobnych produktów ich wietrzenia. Przedstawiono analizę zależności pomiędzy głównymi składnikami wód i jonami F–. Podjęto próbę określenia pochodzenia fluorków obecnych w wodach termalnych Cieplic. Najprawdopodobniej źródłem jonów fluorkowych oraz kwasu metakrzemowego w badanych wodach są rozpuszczające się krzemiany, glinokrzemiany oraz fluoryt.
The article presents the nature of changes in selected quantitative and qualitative parameters of thermal waters from the Cieplice deposit in Jelenia Góra. The conditions of thermal water outflow and the characteristic of changes in the efficiency of exploited sources have been presented. Additionally, the causes of pressure changes on the head in the C-1 borehole were determined. All the thermal intakes in Cieplice capture water from the same hydraulically system in fractured rocks. This is confirmed by The analysis of changes in the quantitative parameters. The article describe the contents of fluoride ions in particular intakes of thermal waters in Cieplice. The degree of saturation of the discussed waters in relation to the main rock-forming minerals and probable products of their weathering was determined. An analysis of the relationship between the main water components and F– ions is presented. An attempt to determine the origin of fluorides present in thermal waters of Cieplice was made. The most probable source of fluoride and metasilicic acid are silicate, aluminosilicates and fluorite.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2018, R. 57, nr 1, 1; 61-72
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakterystyka wybranych parametrów złożowych termalnych wód leczniczych Lądka-Zdroju
Characteristics of selected deposit parameters of thermal medicinal waters in Lądek -Zdrój
Autorzy:
Liber-Makowska, E.
Kiełczawa, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/204102.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
wody termalne
wody lecznicze
wydajność ujęć
skład chemiczny wody
Sudety
thermal waters
medicinal waters
discharge of intakes
chemical composition of water
Sudety Mts.
Opis:
W pracy scharakteryzowano najważniejsze parametry złożowe termalnych wód leczniczych Lądka-Zdroju, takich jak: temperatura wody, wydajność ujęć oraz analizę pochodzenia jonów F– wraz z analizą ich pochodzenia. Lądeckie termalne wody lecznicze są zasilane z jednego złoża szczelinowego głębokiego krążenia. Sumaryczna ilość wody obecnie naturalnie wypływającej ze złoża jest prawie stała. Wartość tę można przyjąć jako sumaryczne zasoby eksploatacyjne. Eksploatowane wody termalne wykorzystywane są tylko do celów balneologicznych, aż 43% poboru nie jest w ogóle wykorzystywana. Ciepło z wód pozabiegowych też nie jest pozyskiwane. Aktualnie złoże eksploatowane jest w warunkach ustabilizowanych. Stan ten może być zaburzony w przypadku nadmiernej eksploatacji otworu L-2 i/lub innego głębokiego ujęcia takiego jak np. planowane nowe ujęcie wód termalnych.
The paper presents the most important deposit parameters of the thermal waters in Lądek-Zdrój, such as: water temperature, discharge of intakes and analysis of F– origin. The medicinal thermal waters of Lądek-Zdrój are recharged from one deep circulation fissure deposit. The total amount of water flowing naturally out of the deposit is almost constant nowadays. This value can be taken as the summative reserve admissible volume of extracted groundwater of from all the intakes. The extracted thermal waters are currently used only for balneological purposes and as much as 43% of the drawn water is not used at all. The heat from post-treatment waters is not reused either. Currently, the deposit is exploited in stabilized conditions. These conditions can be disturbed in the event of the excessive exploitation of borehole L-2 and /or another deep intake such as the planned new thermal water intake.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2017, R. 56, nr 2, 2; 117-130
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wody lecznicze regionu sudeckiego : wybrane problemy
Mineral waters of the Sudetic region (SW Poland) : selected problems
Autorzy:
Ciężkowski, W.
Kiełczawa, B.
Liber-Makowska, E.
Przylibski, T.
Żak, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2075535.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody mineralne
wody lecznicze
wody termalne
wody radonowe
mieszanie wód
region sudecki
mineral waters
medicinal waters
thermal waters
radon waters
mixing of waters
Sudetic region
Opis:
Mineralized waters used for medical treatment are common in the Sudetes. Due to reservoir rock types and the depth of groundwater circulation, two main types of groundwater deposits are distinguished. These are fissure deposits, the most often present in granites and gneisses, andfissure-porous deposits present first of all in sandstones. The main types of mineralized groundwater are CO2-rich waters, containing up to 99.5% of CO2 as the primary gas component, thermal waters characterized by the temperatures up to 87°C, which classifies these waters as the warmest in Poland, as well as radon waters, containing the highest activity concentrations of 222Rn, reaching above 2,000 Bq/dm3. All these groundwater types are infiltration waters. Discharge rates of the intakes in the Sudetes changes with time, which is influenced by changes in atmospheric parameters. The time of reaction is similar for all the intakes in the same hydrogeological structure. The process of mixing between the highly-mineralized, deep-circulation groundwater component and the shallow-circulation, low-mineralized component is intensely studied. Another problem is the presence of CO2 in the amount exceeding its solubility in the water. Juvenile CO2 flows from the deep crust through tectonic discontinuities, where it dissolves in groundwater, forming CO2-oversaturated waters, as well as itforms gas anomalies in soil air. CO2 concentrations may reach in soils more than 60 vol.%, and the flux of this gas reaches even 66 g/m2/d. Radon dissolves in groundwater in the zone of its out flow, where reservoir rocks are densely cracked, weathered, and cut by tectonic faults. The hydrogeochemical background of 222Rn in groundwater of the Sudetes is between 4 and 306 Bq/dm3.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2016, 64, 9; 671--682
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Groundwater bodies in Transboundary Zones. the common German-Austrian thermal Transboundary Groundwater Body
Autorzy:
Jedlitschka, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1182943.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody termalne
transgraniczne wody podziemne
zbiornik wód podziemnych
zatłaczanie wód podziemnych
energia geotermalna
model hydrogeologiczny
thermal waters
transboundary groundwater
groundwater body
groundwater reinjection
geothermal energy
hydrological model
Opis:
W wielkim transgranicznym bawarsko-austriackim basenie molasowym na obszarze 6000 km2 występuje zbiornik wysokotermalnych wód podziemnych. Wody te są intensywnie wykorzystywane w Bawarii i w Austrii dla potrzeb uzdrowiskowych oraz grzewczych. Na ujęciach w jednym z uzdrowisk bawarskich zaobserwowano jednak zmniejszające się ciśnienie tych wód, będące sygnałem potencjalnego zagrożenia dla całego zbiornika, przez nadmierną eksploatację. W celu zbadania tego problemu Stała Niemiecko-Austriacka Komisja Wodna postanowiła opracować model hydrogeologiczny i matematyczny. W artykule przedstawiono wspomniane modele i uzyskane dzięki nim wyniki. Omówiono także potencjalne korzyści płynące z koordynacji dalszego wykorzystywania wód termalnych oraz relację tych działań do zaleceń Ramowej Dyrektywy Wodnej. Koordynacja eksploatacji wód pozwoli na utrzymanie równowagi zasobów basenu, na właściwe ilościowe określenie zasilania wód podziemnych oraz na wyliczenie potencjalnego wpływu eksploatacji na sąsiednie otwory. Dalsze wykorzystanie zasobów wód termalnych będzie możliwe wyłącznie wtedy, gdy wody będą wykorzystywane racjonalnie, a obecne warunki hydrodynamiczne będą zachowywane przez ponowne zatłaczanie wykorzystanych wód.
Źródło:
Polish Geological Institute Special Papers; 2005, 18; 33-38
1507-9791
Pojawia się w:
Polish Geological Institute Special Papers
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwiastki ziem rzadkich (REE ) w wodach termalnych: występowanie, pochodzenie, znaczenie i perspektywy badań w Polsce
The Rare Earth Elements (REE ) in geothermal waters: occurrence, origin, significance and perspectives for research in Poland
Autorzy:
Porowski, A.
Kaczor-Kurzawa, D.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/203999.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
pierwiastki ziem rzadkich
wody termalne
pochodzenie wód podziemnych
procesy geochemiczne
oddziaływania woda-skała
rare earth elements (REE)
thermal waters
REE patterns
groundwater origin
geochemical processes
water-rock interaction
Opis:
Termin „pierwiastki ziem rzadkich” (Rare Earth Elements – REE) odnosi się do piętnastu pierwiastków stanowiących grupę lantanowców (Ln3+) oraz itru (Y) i skandu (Sd). W wyniku takich procesów jak wietrzenie, rozpuszczanie, rekrystalizacja czy diageneza pierwiastki ziem rzadkich mogą być dość łatwo uruchamiane i przenoszone z minerałów i skał do środowiska wodnego. Wody podziemne wykazują podobny rozkład wzajemnych proporcji REE do ich „rozkładu” charakterystycznego dla skał, przez które przepływają. Takie podobieństwa pomiędzy REE pattern wód podziemnych i skał zbiornikowych decydują o tym, że REE są użytecznym wskaźnikiem do rozpoznawania interakcji zachodzących pomiędzy wodą podziemną a skałą zbiornikową. Analiza rozkładu zawartości REE w wodach wykorzystywana jest do identyfikacji pochodzenia wód, mieszania się wód, określania warunków równowagi w systemie woda-skała, procesów geochemicznych na drogach przepływu wód, do identyfikowania stref zasilania, czy skał zbiornikowych. W przypadku wód termalnych szczególnego znaczenia nabiera dokładne rozpoznanie składu chemicznego wód (w tym REE) i skał zbiornikowych w celu właściwego zrozumienia warunków termalnych w danym systemie. Pomimo istnienia szerokiej literatury dotyczącej badań nad geochemią REE w systemie woda-skała w różnych obszarach świata, Polska jest wciąż „biała plamą” – gdyż zawartości REE, szczególnie w wodach podziemnych, nigdy nie były na szerszą skalę badane; brak jest publikacji naukowych na ten temat. Od roku 2015 zespół naukowców z PIG–PIB oraz ING PAN podjął starania, aby zapełnić tę lukę w polskiej nauce. W roku 2015 pierwsze pilotażowe analizy zawartości REE zostały wykonane dla wód mineralnych Krynicy Zdroju oraz dla wód termalnych Poddębic. W roku 2016, konsorcjum naukowe ING PAN oraz PIG–PIB rozpoczyna realizację dużego projektu naukowego finansowanego ze środków NCN, ukierunkowanego bezpośrednio na szczegółową analizę zawartości i rozkładu REE w wodach mineralnych i termalnych Polski. Perspektywy rozwoju hydrogeochemii pierwiastków ziem rzadkich w Polsce w najbliższych latach wydają się być pozytywne.
The Rare Earth Elements (REE) or rare earth metals, are commonly defined as a series of fifteen elements comprising the lanthanides group (Ln3+) plus scandium (Sc) and yttrium (Y). REE can be significantly mobilized during weathering, alteration and diagenesis processes and transferred from rocks into an aquatic environment. Groundwaters usually demonstrate REE patterns that closely reflect the REE patterns of the rock through which they flow. Such similarities between groundwater and aquifer rock REE patterns suggest that REE may be useful tracers of groundwater – aquifer rock interactions. Ample evidence hase been provided in the literature, that the analysis of REE concentration is a useful tool in tracing the origin of fluids, which is fundamental in understanding any fluid-rock system. The REE distribution in groundwater enables to study of the source of water, the state of equilibrium in water-rock system, changes in water composition by both precipitation and dissolution reactions in the aquifer including those along flow paths, groundwater and surface water mixing, biogeochemical redox processes, adsorption processes, etc. Despite the vast literature and numerous studies of REEs geochemistry reported for various regions in the world, Poland is a truly white spot, where the REE in the groundwater systems have never been deeply studied. However, since 2015, the first pilot analyses of REE in the mineral water of the Krynica Spa and the thermal waters of Poddębice have been performed. A new research project granted by the National Science Center (NCN) in 2016 for scientific consortium of ING PAN and PIG–PIB shed new light on the future development of the REE application in hydrogeochemical studies of mineral and thermal water in Poland.
Źródło:
Technika Poszukiwań Geologicznych; 2016, R. 55, nr 1, 1; 89-102
0304-520X
Pojawia się w:
Technika Poszukiwań Geologicznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Documenting the resources of curative, thermal and brine waters in the light of changes in the geological and mining law
Dokumentowanie zasobów wód leczniczych, termalnych i solanek w świetle zmieniających się przepisów prawa geologicznego i górniczego
Autorzy:
Sokołowski, Jakub
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342977.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Poltegor-Instytut Instytut Górnictwa Odkrywkowego
Tematy:
wody lecznicze
wody termalne
solanki
zasoby eksploatacyjne
zasoby dyspozycyjne
dokumentowanie złóż kopalin
prawo geologiczne i górnicze
curative water
geothermal water
brines
admissible volume of extracted groundwater
disposable resources
documenting resources
geological and mining law
Opis:
The article presents the evolution of the geological and mining law in the scope of documenting the resources of curative, thermal and brine waters. For over a hundred years, the legislation in the field of documenting the resources of these waters has undergone significant changes, which had formal and legal consequences for the process of documenting. The article pays particular attention to the difficulties in applying selected provisions of the geological and mining law, resulting from the fact that curative, thermal and brine waters are included in the minerals. The necessity of adapting the law to the changing realities and meeting new challenges was pointed out, as well as the attachment to the national law-making tradition was emphasized. Some of the provisions of the law were also critically assessed, however, bearing in mind the specific nature of waters, incompatible with the universal principles applicable to other minerals, they also indicate a further need to amend the provisions of the geological and mining law in the field of docum enting groundwater classified as minerals.
W artykule przedstawiono ewolucję przepisów prawa geologicznego i górniczego w zakresie dotyczącym dokumentowania zasobów wód leczniczych, termalnych i solanek. Przez ponad sto lat ustawodawstwo dotyczące dokumentowania zasobów tych wód ulegało znaczącym zmianom, które niosły za sobą konsekwencje formalno-prawne dla procesu dokumentowania. W artykule zwrócono szczególną uwagę na trudności w stosowaniu wybranych przepisów prawa geologicznego i górniczego, wynikające z faktu zaliczenia wód leczniczych, termalnych i solanek do kopalin. Wskazano na konieczność dostosowywania prawa do zmieniających się realiów i sprostaniu nowym wyzwaniom wynikającym z potrzeby racjonalnego gospodarowania zasobami naturalnymi, jak również zaakcentowano przywiązanie do krajowej tradycji stanowienia prawa. Poddano też krytycznej ocenie niektóre z zapisów prawa, mając jednak na uwadze specyficzny charakter wód, nieprzystający do uniwersalnych zasad sprawdzających się w przypadku innych kopalin, wskazując zarazem na dalszą potrzebę zmian przepisów prawa geologicznego i górniczego w zakresie dokumentowania wód podziemnych zaliczonych do kopalin.
Źródło:
Górnictwo Odkrywkowe; 2023, 64, 2; 27-35
0043-2075
Pojawia się w:
Górnictwo Odkrywkowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biocatalized silicate gels in oil and geothermal industry
Autorzy:
Falkowicz, S.
Cicha-Szot, R.
Dubiel, S.
Bailey, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/216309.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
Tematy:
eksploatacja złóż
złoże ropy naftowej
wody termalne
modyfikacja przepuszczalności
skała zbiornikowa
badania laboratoryjne
żele krzemianowe
biokataliza
water shut-off
oil exploitation
geothermal water exploitation
improved oil recovery
reservoir rocks permeability modification
laboratory testing
silicate gels
biocatalysis
Opis:
Technologies using silicates have become accepted worldwide as cost-effective solutions for enhancing oil production. Despite very intensive research work gelling mechanism of the silicate system in the reservoir conditions is still unknown. Selection of appropriate additives extending gelling time and improving gel properties is very difficult because of the lack of that information. Moreover, complexity of the systems which contains organic and inorganic additives cause difficulties in industrial applications. This paper presents complex literature review which gives complete picture on the use and application of silicate based systems for water shut-off and enhancing oil recovery. Moreover, it shows new way of pH-dependent silicate gels application during the permeability modification treatments as an interesting alternative to chemical crosslinked gels. Gelling time of that system can be extended by the using microbiology to the pH modification what limit the number of chemical additives, facilitate process control and improve treatment competitiveness. The effect of biocatalyzed silicate gels on porous rocks was tested in the reservoir conditions on the lab stand of the Temco Inc Company (USA). Experimental results of coreflooding experiments indicated that silicate gel system may cause decrease of core permeability in the range from 60 to 90%.
W publikacji przedstawiono kompleksowy przegląd literatury fachowej dotyczącej zastosowań żeli krzemianowych w górnictwie naftowym. Jak wynika z przytoczonych wyników wieloletnich badań, do czynników wpływających na skuteczność zabiegu modyfikacji przepuszczalności skał złożowych można zaliczyć: — rodzaj warunków złożowych (litologia, temperatura złożowa, zasolenie, jednorodność budowy złoża), — sposób udostępnienia warstwy produktywnej, — mechanizm dopływu wody do odwiertu, — odpowiedni dobór układu żelującego (polimery, żywice lub krzemiany), — sposób zatłaczania żelu do właściwej strefy złożowej (użycie Coiled Tubingu, jednoczesne zatłaczanie do dwóch stref). Reasumując można stwierdzić, że wszystkie prace związane z zatłoczeniem żelu do strefy o podwyższonej przepuszczalności należy zakończyć przed upływem kilku godzin. Wliczając w to czas potrzebny na przygotowanie żelu oraz wytłoczenia żelu z Colied Tubingu, jest to czas bardzo krótki. Jednymi z najbardziej obiecujących środków do likwidacji stref złożowych o wysokich przepuszczalnościach skał są żele oparte na bazie krzemianów. Mimo intensywnych badań w dalszym ciągu nie został do końca poznany mechanizm żelowania krzemianów w złożu, co utrudnia dobór odpowiednich dodatków wydłużających czas żelowania oraz poprawiających właściwości żelu, a złożoność systemów zawierających dodatki organiczne i nieorganiczne powoduje utrudnienia w zastosowaniach przemysłowych. Zastosowanie mikrobiologii w celu modyfikacji pH znacznie wydłuża czas żelowania, a ponadto ogranicza liczbę dodatków chemicznych, przez co ułatwia kontrolę i poprawia również ekonomikę zabiegu. Jednak, aby technologia ta była przydatna do komercyjnego wykorzystania wskazane jest wykonanie odpowiednich testów laboratoryjnych, np. metodą czynnikową kolejnych przybliżeń. Testy te powinny w maksymalnym stopniu symulować warunki złożowe pod względem termobarycznym i technologicznym. Ze znacznym podobieństwem proces ten można symulować dzięki aparaturze firmy Temco Inc (USA) będącej na wyposażeniu Instytutu Nafty i Gazu w Krakowie. Celem przeprowadzonych badań laboratoryjnych była wstępna ocena przydatności roztworów krzemianów do likwidacji przepuszczalności porowatych skał zbiornikowych z wykorzystaniem biokatalizatorów. Do przygotowania cieczy zabiegowej użyto roztworu krzemianu sodu o następujących właściwościach: stosunek SiO2/Na2O - 3,11; zawartość Na2O - 9,5%; zawartość SiO2 - 29,5%; gęstość około 1420 kg/m3; pH = 11,5. W przygotowanych cieczach stosowano stężenia krzemianu sodu niższe niż 2%, bowiem po przekroczeniu tego stężenia proces żelowania krzemianu rozpoczynał się w przeciągu kilku godzin, co jest czasem zbyt krótkim z punktu widzenia wykorzystania tej technologii w praktyce. Przygotowano cztery ciecze zabiegowe różniące się stężeniem krzemianu sodu: 1 – 0,5%; 2 - 0,75%; 3 - 0,1%; – 0,75%. W przypadku cieczy nr 4, na podstawie wyników wcześniejszych testów, zastosowano zmodyfikowaną pożywkę dla mikroorganizmów. Do wszystkich cieczy dodawano mikroorganizmy alkalifilne w ilościach takich, aby ich końcowe stężenie wynosiło około 1 ź 102 w 1 ml. Po zatłoczeniu do rdzeni cieczy zabiegowej w warunkach beztlenowych, poddawano procesowi dwutygodniowej inkubacji w temperaturze 40°C. Po tym okresie określano przepuszczalność końcową rdzeni kks dla solanki, a tym samym określano zmiany (utratę) ich przepuszczalności. Do rdzeni oznaczonych numerami 1 i 2 zatłoczono ciecz oznaczoną nr 1. W czasie dwutygodniowej inkubacji nie stwierdzono zauważalnych zmian pH, ani lepkości przygotowanej cieczy. Nastąpiło tylko nieznaczne wytrącenie się krzemianów z cieczy i ich sedymentacja na dnie naczynia, w którym inkubowano rdzenie. Stwierdzono uszkodzenia przepuszczalności rdzeni o numerach 1 i 2 odpowiednio 70% i 4% (tab. 3). Podczas pomiaru przepuszczalności końcowej solanka przepływająca przez testowany rdzeń w całości gromadzona była w przezroczystym naczyniu. Stwierdzono, iż dno naczynia pokrywa zżelowany osad usuniętych z rdzenia krzemianów. Podobną sytuację stwierdzono w przypadku rdzeni oznaczonych numerami 3 i 4. Daje się jednak zauważyć na dnie naczynia większą ilość usuniętych krzemianów, niż w przypadku rdzeni 1 i 2. Jest to spowodowane większą ilością krzemianów w roztworze wyjściowym. W tym przypadku również nie stwierdzono zmian pH cieczy żelującej. Zanotowano odpowiednio 73% i 61% uszkodzenie przepuszczalności rdzeni. Wprowadzono modyfikację w składzie cieczy nr 3, którą zatłoczono do rdzeni 5 i 6. W tym przypadku proces przebiegał w sposób zbliżony do oczekiwanego. Po pierwsze, stwierdzono po ok. 14 dniach zmianę pH cieczy z 11 na 8 i żelowanie cieczy w całej objętości. Nie stwierdzono osadu w pojemniku, w którym zgromadzono ciecz wypływającą z rdzenia 3. Tak więc, przepływająca solanka nie usuwała w tym przypadku z rdzenia krzemianów. Stwierdzono uszkodzenia przepuszczalności na poziomie 77% i 80%. Następnie przygotowano ciecz oznaczoną numerem 4, którą zatłoczono do rdzeni o numerach 7, 8 i 9. Po około trzech dobach zaobserwowano wytrącanie się żelu krzemianowego. Zmiany pH roztworu odnotowano po 12 dniach od przygotowania cieczy roboczej. W testowanych rdzeniach stwierdzono zmiany przepuszczalności odpowiednio 67%, 90% i 93%. Były to największe, a zarazem najtrwalsze zmiany przepuszczalności ze wszystkich testowanych rdzeni. Jak w poprzednich eksperymentach, również w tym przypadku gromadzony był filtrat wypływający z rdzenia podczas pomiaru przepuszczalności końcowej. Wizualnie nie stwierdzono obecności krzemianów w zgromadzonym filtracie. Na rysunku 1 pokazano zmiany gradientu różnicy ciśnienia w rdzeniach nr 4 i 8 w trakcie pomiaru przepuszczalności końcowej kks. Zmiany te mają typowy przebieg dla tego typu eksperymentów. Kształt obu krzywych dostarcza istotnych informacji, co do zjawisk zachodzących w przestrzeni porowej testowanych piaskowców podczas przepływu przez nie solanki. Na początku gradient ciśnienia gwałtownie rośnie i osiąga wartość maksymalną, aby potem mniej lub bardziej gwałtownie spadać i po pewnym czasie osiągnąć stabilizację. Wielkość i dynamika zmian (spadku) wartości gradientu różnicy ciśnienia wynika z zakresu i tempa usuwania krzemianów jakie zostały zatłoczone do testowanych rdzeni. Im więcej przepływająca solanka usunie z rdzenia cząsteczek krzemianów tym spadki gradientu różnicy ciśnienia będą większe. Kształt krzywych pokazanych na rysunku 1 pozwala na stwierdzanie że z rdzenia 4 (ciecz robocza 2) przepływająca solanka usunęła więcej krzemianów niż z rdzenia 8, do którego zatłoczono ciecz roboczą 4. W przypadku rdzenia 8 siły hydraulicznego unoszenia nie były w stanie pokonać sił adsorbujących cząsteczki krzemianu na ścianach por piaskowca i krzemian nie został usunięty powodując 90% spadek przepuszczalności tego rdzenia. Czynnikiem, który steruje tym procesem są zjawiska elektrokinetyczne zachodzące na powierzchni krzemianów w środowisku solanek o różnym pH.
Źródło:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi; 2009, 25, 4; 5-22
0860-0953
Pojawia się w:
Gospodarka Surowcami Mineralnymi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studium hydrogeologii zachodniej części Karpat polskich
Hydrogeology study of the western part of the Polish Carpathians
Autorzy:
Chowaniec, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063326.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
wody podziemne
wody zwykłe
wody mineralne
szczawy
solanki
wody diagenetyczne
wody sedymentacyjne
wody termalne
izotopy środowiskowe
jakość i zagrożenia wód
Karpaty Zachodnie
groundwaters
fresh water
mineral waters
carbonated waters
brines
diagenetic waters
sedimentation waters
thermal waters
environmental isotopes
water quality
vulnerability
West Carpathians
Opis:
Hydrogeologia zachodniej części polskich Karpat jest skomplikowana wskutek zróżnicowanych warunków morfologicznych, klimatycznych i geologicznych. Morfologia i warunki klimatyczne związane są z wysokościami, od ok. 300 m n.p.m. w północnej części obszaru badań do ok. 2500 m n.p.m. na południu. Wody zwykłe występują w skałach krystaliniku, mezozoiku i eocenu węglanowego Tatr, we fliszu Karpat wewnętrznych i zewnętrznych, a także w czwartorzędowych sedymentach odłożonych wzdłuż koryt rzecznych oraz w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej. Dodatkowe urozmaicenie morfologiczne i geologiczne wprowadza pieniński pas skałkowy. Wykazano, że na całym obszarze wody zwykłe, mimo braku naturalnej ochrony przed zanieczyszczeniami, zachowują dobrą jakość chemiczną, charakteryzując się jednak zbyt niskimi stężeniami fluorków i często zbyt wysokimi zawartościami żelaza i manganu. Osady czwartorzędu stanowią najlepsze zasobowo zbiorniki, ale flisz z rozproszonymi ujęciami ma największy udział w zasobach całego obszaru. Wody skał eocenu węglanowego na obszarze Tatr mają małe znaczenie w ogólnym bilansie zasobów wód zwykłych, ale znajdują się w części obszaru zasilania dla najważniejszego w Polsce systemu wód termalnych niecki podhalańskiej. Wody mineralne występują na całym obszarze badań z wyjątkiem Tatr, będąc zróżnicowane chemicznie i genetycznie. W najstarszych skałach podłoża fliszu są one podobne chemicznie i identyczne genetycznie z najgłębszymi solankami Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Na nieznacznej części zachodniej i północnej obszaru badań występują przykryte fliszem utwory badenu zawierające syngenetyczne wody morskie. Wykazano, że w głębokich partiach fliszu występują solanki pochodzące z dehydratacji minerałów ilastych, zachodzącej przy diagenezie kompakcyjnej, przy czym ich składniki chemiczne są głównie reliktem morskiej wody sedymentacyjnej. Większość solanek znanych z danych archiwalnych z głębokich wierceń reprezentuje ten typ wody. W niektórych rejonach zasolone wody diagenetyczne wędrują strefami uskokowymi do powierzchni, mieszając się z lokalnymi wodami zwykłymi. W przypadkach obecności dwutlenku węgla pochodzenia wgłębnego tworzą one szczawy chlorkowe. W rejonach głębokiej penetracji współczesnych wód meteorycznych i obfitego występowania dwutlenku węgla , bez udziału wód ascenzyjnych, powstają liczne szczawy zwykłe, liczące od kilkudziesięciu do ponad 10 tys. lat. Niecka podhalańska stanowi wyjątkowy rejon, gdzie pod utworami fliszu znajdują się skrasowiałe utwory węglanowe eocenu i triasu, stanowiące najważniejszy w Polsce zbiornik odnawialnych wód termalnych o mineralizacji dochodzącej do ok. 3 g/dm3.
Hydrogeology of the western part of the Polish Carpathians is complicated due to large differences in morphology, climate and geology. Morphology and climate are related to altitudes from ca. 300 m a.s.l. at the northern boundary to ca. 2500 m a.s.l. at the south. Additional differentiation of morphology and geology results from the presence of the Pieniny Klippen Belt, which separates the Outer Carpathians from Inner Carpathians. Usable fresh waters occur mainly in Quaternary sediments along river valleys and in the Orawa Basin, in flysch formations of the Inner and Outer Carpathians, and in carbonate Mesozoic and Eocene formations of the Tatra Mts. (Inner Carpathians). There are no confining layers of low permeabiliry which would naturally protect fresh waters against anthropogenic pollution. In spite of that, fresh waters are generally of good chemical quality, though they have too low fluoride contents, and too high iron and manganese concentrations. The best water reservoirs are related to Quaternary sediments, but flysch formations supply more water due to much larger area occupied. Outcrops of water bearing formations in the Tatra Mts. represent recharge area for the thermal water of the Podhale Basin. Mineral waters are greatly differentiated chemically and genetically. In the oldest basement of the flysch overthrust they are similar to the deepest brines of the Upper Silesian Coal Basin (GZW), which are related to meteoric waters of a very hot climate in a distant past. Much younger connate marine brines occur in Badenian sediments covered by flysch in some areas. Brines and saline waters of diagenetic origin dominate in deep flysch layers. Their chemical components are the remnants of the ultrafiltrated marine water whereas the original water molecules were removed by molecules released from clay minerals during burial diagenesis. In some regions, these diagenetic saline waters ascend though fault zones to the surface and mix with local infiltration of meteoric origin. Chloride carbonated waters are formed when such process is accompanied by CO2 flux of metamorphic origin. Common carbonated waters are formed in the regions of a deep penetration of meteoric waters abundant presens of CO2, and the lack of diagenetic waters.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2009, 434, Hydrogeologia z. 8; 1-98
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-63 z 63

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies