Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "waste components" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-21 z 21
Tytuł:
Aspekty jakości w logistyce odpadów
Quality aspects in the logistics of waste
Autorzy:
Wengierek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/323207.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Politechnika Śląska. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej
Tematy:
logistyka odpadów
odpady składowe
zarządzanie logistyczne
waste logistic
waste components
logistics management
Opis:
Podstawowe działania ukierunkowane na zmniejszenie ilości odpadów składowanych to w szczególności: wstępna obróbka odpadów zbieranych selektywnie, gospodarcze wykorzystanie odpadów, odzysk i recykling, unieszkodliwianie (biologiczne, chemiczne, mechaniczne, termiczne, deponowanie pozostałości). Skuteczność realizacji tych działań zależy od istnienia i możliwości stosowania odpowiednich narzędzi prawnych, administracyjnych, ekonomicznych, organizacyjnych oraz systemów kontroli i monitoringu. Realizacja działań powinna zapewnić osiągnięcie podstawowych celów zarządzania logistycznego, tj.: dostarczenie odpowiednich odpadów ze „źródła odpadu”, w odpowiedniej ilości, w odpowiednim czasie, w odpowiednie miejsce (obiekty gospodarki odpadami, stacje przeładunkowe), odpowiedniemu klientowi (użytkownik odpadów lub wyrobów z odpadów), zachowując odpowiednią jakość odpadów lub wyrobów z odpadów, przy odpowiednim koszcie, pod warunkiem zachowania wszystkich wymogów dotyczących ochrony i kształtowania środowiska oraz planowania przestrzennego, przy uwzględnieniu potrzeb regionu i kraju (wykorzystanie surowcowe).
Key actions aimed to reduce the amount of waste which is landfilled are in particular: pre-treatment of waste collected selectively, the economic use of waste, recovery and recycling, disposal (biological, chemical, mechanical, thermal, depositing residue). The efficiency of implementation of these actions depends on the existence and possible application of the relevant tools: legal, administrative, economic, organizational, and systems of control and monitoring. Implementation of the measures should ensure the achievement of fundamental objectives of logistics management, namely: to provide adequate waste from the “source of waste”, in sufficient quantity, at the right time, to the appropriate place (waste facilities, transfer station), to the appropriate client (user of the waste or waste products), maintaining the quality of the waste or waste products, with the right cost – provided that all requirements for the protection and development of environment and spatial planning, taking into account the needs of the region and country (use of raw materials).
Źródło:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska; 2013, 63; 427-453
1641-3466
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe. Organizacja i Zarządzanie / Politechnika Śląska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Motor Fuels and Energy – Producing Fuels Generation Based on the Processing of Municipal Solid Waste Organic Components
Autorzy:
Temirbekova, Marzhan
Wójcik, Waldemar
Stoyak, Vyacheslav V.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1955452.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
municipal solid waste
bioethanol
fermentation
ethanol fermentation
Opis:
Municipal solid waste management and its disposal are considered one of the major challenges facing the urban communities around the world. Effective solid waste treatment involves a variety of approaches, treatment technologies and concepts to ensure the protection of public health and the environment. Waste landfill is the method most commonly used worldwide, despite all the significant environmental, health and economic consequences. Thus, alternative methods such as the municipal solid waste pretreatment, fermentation, ethanol fermentation and anaerobic fermentation have been the focus of heightened attention. Using these methods, an alcohol-containing liquid was obtained from 1.5 kg of the organic fraction of municipal solid waste (OFMSW), which had an ethanol percentage of 97.45%. Consequently, if properly managed and used, municipal solid waste can be a viable source of energy rather than a source of pollution.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2021, 22, 7; 73-80
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Waste mineral powders as a components of polymer-cement composites
Odpadowe pyły mineralne jako składniki kompozytów polimerowo-cementowych
Autorzy:
Jaworska, B.
Sokołowska, J. J.
Łukowski, P.
Jaworski, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/230420.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
wykorzystanie odpadów
kompozyt polimerowo-cementowy
pył mineralny
pył perlitowy odpadowy
popiół lotny wapienny
rozwój zrównoważony
waste utilization
polymer-cement composite
mineral dust
waste perlite powder
calcareous fly ash
sustainable development
Opis:
The introduction of the sustainable development elements in the construction industry leads to finding new ways of using waste minerals that are difficult in storage and recycling. Coal combustion products have been already introduced into building materials as a part of cement or concrete but they have been thought insufficiently compatible with the polymer-cement binders [7]. The paper presents results of the mechanical properties of polymer-cement composites containing two types of mineral additives: waste perlite powder that is generated during the perlite expanding process, and calcium fly ash which is the byproduct of burning coal in conventional furnaces. Mechanical tests of polymer-cement composites modified with wastes were carried out after 28 and 90 days of curing. As a part of preliminary study specific surface area and particle size distribution of mineral wastes were determined.
Przedmiotem badań było określenie wpływu zawartości odpadowych pyłów mineralnych na wybrane właściwości mechaniczne kompozytów polimerowo-cementowych. Szukanie nowych sposobów na zagospodarowanie odpadów mineralnych stanowi element strategii zrównoważonego rozwoju w budownictwie. Wprowadzenie odpadów przemysłowych do materiałów budowlanych pozwala zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych wydzielających się podczas produkcji cementu czy betonu. Jako przedmiot badań przyjęto polimerowo-cementowe zaprawy, zawierające kopolimer styrenowo-akrylowy, modyfikowane odpadowym pyłem perlitowym (uboczny produkt procesu ekspandacji perlitu), oraz produktem ubocznym spalania węgla brunatnego, popiołem lotnym wapiennym. Zawartość odpadowych pyłów mineralnych zmieniała się w przedziale 5-25% masy cementu. Badano wytrzymałość na zginanie i ściskanie zapraw po 28 i 90 dniach dojrzewania próbek w warunkach mieszanych, wodno-powietrznych. Zastosowano taki sposób przechowywania próbek, aby zapewnić odpowiednie warunki dla hydratacji cementu (warunki mokre), przy jednoczesnych odpowiednich warunkach do uformowania ciągłej błony polimerowej (warunki suche). Zbadano również powierzchnię właściwą i uziarnienie wybranych dodatków mineralnych. Wyniki badań granulometrycznych dla popiołu lotnego wapiennego oraz odpadowego pyłu perlitowego porównano z wynikami dla metakaolinitu, jednego z najefektowniejszych dodatków mineralnych do betonu. Analiza granulometryczna wykazała, że największymi rozmiarami ziaren charakteryzował się popiół lotny wapienny, który jako jedyny posiadał ziarna przekraczające 67 μm. Odpadowy pył perlitowy charakteryzowały ziarna o średnim rozmiarze zbliżonym do rozmiaru ziaren metakaolinitu, ale ich powierzchnia właściwa była prawie 5 razy mniejsza. Wszystkie badane dodatki mineralne posiadały ziarna o średnicy z przedziału 4 μm ÷ 45 μm (Rys. 1), przez co spełniają rolę mikrowypełniacza pustych przestrzeni między ziarnami cementu, jednak zwiększona porowatość odpadowego pyłu perlitowego, czy występowanie ziaren popiołu lotnego wapiennego o rozmiarach większych od 45 μm, wpływają na pogorszenie urabialności mieszanek polimerowo-cementowych.
Źródło:
Archives of Civil Engineering; 2015, 61, 4; 199-210
1230-2945
Pojawia się w:
Archives of Civil Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ elementów systemów gospodarki odpadami na środowisko naturalne w Gminie Miasto Częstochowa
The influence of the components of waste management systems on the natural environment in the commune of the City of Częstochowa
Autorzy:
Gwiździński, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/109284.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
AXIS MEDIA
Tematy:
gospodarka odpadami
charakterystyka
analiza stanu
środowisko naturalne
Częstochowa
waste management
characteristic
analysis of the status
natural environment
Opis:
W artykule przedstawiono charakterystykę gospodarki odpadami oraz analizę stanu gospodarki odpadami komunalnymi w Gminie Miasto Częstochowa mająca znaczący wpływ na stan środowiska naturalnego w mieście.
The article includes a discussion of the waste management and an analysis of the status of the communal waste management in the commune of the City of Częstochowa which has a significant influence on the condition of the natural environment within the city.
Źródło:
Piece Przemysłowe & Kotły; 2015, 4; 6-20
2082-9833
Pojawia się w:
Piece Przemysłowe & Kotły
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zastosowanie hydrorafinowanego destruktu z krakingu odpadowych tworzyw sztucznych jako bazy komponentów paliw ciekłych
Use of hydrorefined product from decomposition of waste plastics as liquid fuels components
Autorzy:
Budzyńska-Józwiak, A.
Sosnowska-Maciukiewicz, L.
Szumacher, S.
Swat, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/257447.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Technologii Eksploatacji - Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
kraking
odpadowe tworzywo sztuczne
hydrorafinacja
benzyna silnikowa
olej napędowy
lekki olej opałowy
cracking
waste plastic
hydrorefining
gasoline
diesel oil
fuel oil
Opis:
Z produktu krakingu tworzyw sztucznych (głównie polietylenu) po hydrorafinacji wydzielono frakcje o zakresie temperatury wrzenia charakterystycznym dla benzyny silnikowej i oleju napędowego. Stwierdzono, że frakcja benzynowa charakteryzuje się na tyle niskimi wartościami liczby oktanowej, że można ją zmieszać z komercyjną benzyną silnikową w stosunku masowym nie większym niż odpowiednio 1:99. Wyższa zawartość tej frakcji sprawia, że skomponowane paliwo nie spełnia wymagań normy co do liczby oktanowej. Frakcja olejowa została wkomponowana do handlowego oleju napędowego i lekkiego oleju opałowego. Wzrost ich zawartości niekorzystnie wpływa na własności niskotemperaturowe paliw. Niemniej jednak olej napędowy o zawartości 10% mas. frakcji i olej opałowy zawierający 20% mas. frakcji olejowej spełniają wymagania przedmiotowych norm.
Gasoline and diesel oil fractions were separated from hydro-refined broad-boiling liquid product of plastic (mainly polyethylene) waste pyrolysis. The gasoline fraction had very low octane number (RON and MON), and it could be mixed with commercial gasoline at mass ratio 1:99 relatively. The higher share of the fraction caused that the composed fuel did not match the octane number standard requirements. The diesel oil fraction was mixed with commercial diesel oil and fuel oil. The more share of the fraction, the worse low-temperature properties of the composed fuels. However, diesel oil containing 10% mas. and fuel oil containing 20% mas. of the fraction met the standard requirements.
Źródło:
Problemy Eksploatacji; 2009, 3; 19-38
1232-9312
Pojawia się w:
Problemy Eksploatacji
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problemy oceny procedury pomiaru stężenia szkodliwych związków chemicznych w gazach odlotowych powstających podczas termicznego przekształcania odpadów przemysłowych
Problems of quality evaluation of the exhausted gas monitoring during a thermal process of waste industrial conversion
Autorzy:
Borek., R.
Gieroń, M.
Stec, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/155060.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
Tematy:
jakość pomiarów
składowe gazu
odpady
przygotowanie próbki
quality of measurement
gaseous components
waste composition
samples preparation
Opis:
W artykule rozpatrzono zagadnienia związane z oceną jakości pomiarów wykorzystywanych do wyznaczenia stężeń składników lotnych powstających w procesie termicznego przekształcania odpadów przemysłowych. Zwrócono uwagę na specyficzne problemy pomiaru składników gazów odlotowych. Rozważano sposób pobierania próbki gazów odlotowych i wynikające stąd błędy analizy.
In this article, problems of quality evaluation of the measurements used for designation of gaseous components concentration generated in the thermal process of waste industrial conversion have been discussed. The attention was paid to some measurement problems of the exhausted gas components when the waste composition changes at random. The method of samples preparation of the exhausted gases and errors of their analysis has been considered.
Źródło:
Pomiary Automatyka Kontrola; 2006, R. 52, nr 12, 12; 34-37
0032-4140
Pojawia się w:
Pomiary Automatyka Kontrola
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recent sustainable trends for e-waste bioleaching
Autorzy:
Al Sultan, Mohammed Sami
Benli, Birgül
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24085614.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
bioleaching
e-waste
sustainable mining
used electronic components
waste printed circuit boards
recovery metal
Opis:
For the past few decades, the electronic and electrical waste have been accumulating and piling on our lands and aside from posing some serious threat on our environment and our health. And with the technological advance and the rapid growing electronic demand and production there is the risk of accumulating even more unused valuable usable materials in our waste land-fields. Up to 2030, EU is forecasting about 74 million tons of e-waste, including washing machines, tablet computers, toasters, and cell phones. In 2022, more than 5.3 billion mobile phones were wasted whereas Li, Mn, Cu, Ni, and various rare-earth elements (like Nd, Eu and Tb, etc.) as well as graphite are actually found in the contents of many metal parts from wiring, batteries to their components. The main purpose aside from an environmental aspect is reserving the mineral used in this waste, as many of the crucial materials have a supply risk heavily depending on import. For instance, many of these rare earth elements (REE) are sourced from China; these REEs are used in many electronics that range from consumer products to industrial-use machines. This study is to review one of the desired methods that is via using bio-techniques to dissolve and recover as much as possible from main e-waste sources such as PCBs, spend batteries and LCD/LED panels. Microorganisms that are used for bioleaching process and their metal recovery aspects were compared in the second part. Future perspectives were finally added considering significant techno-economic environmental and social impacts.
Źródło:
Physicochemical Problems of Mineral Processing; 2023, 59, 5; art. no. 167375
1643-1049
2084-4735
Pojawia się w:
Physicochemical Problems of Mineral Processing
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Paper Components Effect on Hydraulic Characteristics of Biodegradable Municipal Solid Waste
Autorzy:
Hadinata, Febrian
Susanti, Betty
Soraya, Muthia
Silaban, Aprina Sriwita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1838270.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
biodegradable
density
MSW
municipal solid waste
paper
permeability
Opis:
Indonesian municipal solid waste (MSW) is dominated by biodegradable MSW (organic and paper). Due to the degradation process, the physical and hydraulic characteristics of these components can change. It is important to study the physical and hydraulic characteristics of MSW, because landslides occurred in several landfills in Indonesia after heavy rains. Field observations showed that landslides occur due to reduced paper components in the landfill (due to high recycling activities), and cause high percolation of water into the landfill. In the research, 38 samples consisting of two variants of MSW samples (organic and 80% organic + 20% paper), were prepared under the conditions of optimum moisture content. The organic sample of MSW is leaf, while the paper sample of MSW is newspaper, which were shredded to a diameter of about 1 cm. The tests of moisture content, bulk density (in the mould of permeameter), particle size distribution, and permeability were carried out on both sample variants for 90 days, with a test frequency of once in 5 days. The results showed that there was an increase in the moisture content and density, and a decrease in particle size and permeability in both variants of MSW sample. Organic MSW + paper has lower permeability and higher density than organic MSW. This requires further study, because a high paper recycling ratio can lead to a change in the landfill characteristics.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2021, 22, 2; 272-278
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Optimizacija khimicheskikh komponentov pri reagentnojj obrabotke stochnykh vod
Optimization of chemical components at reagent treating of wastewater
Autorzy:
Ehpojan, S.
Movchan, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/77671.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Komisja Motoryzacji i Energetyki Rolnictwa
Tematy:
experimental study
optimization
chemical component
waste water
waste water cleaning
energy cost
waste water treatment
Źródło:
Motrol. Motoryzacja i Energetyka Rolnictwa; 2015, 17, 6
1730-8658
Pojawia się w:
Motrol. Motoryzacja i Energetyka Rolnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Modelling of thermodynamics, mass exchange and heat transfer of plasmatron plasma reactor for recycling of used electric and electronic components
Autorzy:
Szałatkiewicz, J.
Budny, E.
Szewczyk, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/246576.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych
Tematy:
model
simulation
recycling
energy recovery
combustion
environmental protection
electric waste
electronic waste
Opis:
New technologies and systems require precise insight of theirs parameters, which are in some cases difficult to measure. One of technique for obtaining of such data is simulation and modelling of objects, processes and theirs parameters. Application of mathematical modelling for thermodynamics, mass exchange and heat transfer calculation is presented in this article. Mathematical model of the plasmatron plasma reactor was developed and allows simulation of reactor and process parameters including: heat release during combustion, heat transfer from combustion process and exhaust gases to the reactors walls, temperature calculation inside the chamber, surface film conductance by convection and radiation, heat carried out with fumes, and other. The model was implemented in OCTAVE software and it can be calculated for relatively short time on single PC computer. Model of plasmatron reactor chamber allows quantitative simulation of the phenomena occurring in the exanimated process. Moreover, model allows answering how to control the process, and identification of correlations with sensitivity analysis. The article presents results of modelling of key process parameters of the plasma reactor essential for developed process understanding and analysis. Calculations results are interesting and important for further technology development for example, change of heat carried with fumes, or surface film conductance, which are hard to measure. Developed model offers good accuracy of calculations and correlation to measurements on experimental setup, and allows further optimization, scaling and development.
Źródło:
Journal of KONES; 2016, 23, 2; 357-363
1231-4005
2354-0133
Pojawia się w:
Journal of KONES
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The estimation of the toxicity of pharmaceutical products in solid form as components of medical wastes
Ocena toksyczności produktów farmaceutycznych w postaci stałej jako elementów odpadów medycznych
Autorzy:
Vyacheslavovich, S.
Borisovna, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/357553.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Politechnika Śląska
Tematy:
pharmacological waste
dangerous waste
odpady farmakologiczne
odpady niebezpieczne
Opis:
Pharmacological waste, particularly dangerous for human and animals, makes considerable environmental stress after it gets in treatment facilities. The given article is devoted to the research in the sphere of evaluation of the toxical effect of waste pharmaceutical products having the solid form. For the discussion we have used the names of pharmaceutical products taken from the nomenclature used in Russia.
Odpady farmakologiczne, szczególnie te, które są niebezpieczne dla ludzi i zwierząt, powodują znaczne obciążenie dla środowiska i problemy w oczyszczalni ścieków. Artykuł został poświęcony badaniom w dziedzinie oceny wpływu toksyczności stałych produktów farmaceutycznych. Do dyskusji wykorzystano nazwy produktów farmaceutycznych zgodnie z nomenklaturą używaną w Rosji.
Źródło:
Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska; 2012, 14, 4; 11-18
1733-4381
Pojawia się w:
Archiwum Gospodarki Odpadami i Ochrony Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Characteristics of strength and structure of PE - HD composite with addition of PE - HD waste
Autorzy:
Grzesiczak, D.
Postawa, P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/105618.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Centrum Badań i Innowacji Pro-Akademia
Tematy:
recycling
polyolefin processing
automotive components
HDPE processing
types of recycling
recycling of automotive components
recykling
przetwarzanie polyolefin
części samochodowe
przetwarzanie PE-HD
rodzaje recyklingu
recykling części samochodowych
Opis:
This article presents the possibilities of using the waste material obtained from the vehicle fuel tank (high density polyethylene PE- HD) as an addition to products. The waste material is added to the original polymer in an amount of 10% , 20% and 30%. The following tests have been performed during the research: differential scanning calorimetry DSC, static tensile test, hardness degree determined by pressing a steel ball, and also optical microscopy of obtained breakthroughs in samples made of liquid nitrogen. In addition, there has also been performed an analysis of mixture of original polyethylene that contains 10%, 20 % and 30 % of HD – PE polymer, which has been turned back for recycling from the production line. The aim of the research is to determine the recycling possibilities of polymeric materials obtained from the waste that emerged on the production line and in the fuel tanks of vehicles which were withdrawn from use as materials that during the utilization process have been subjected to a long-term connection with petroleum. Description of the mechanical and structural properties is an attempt to answer the question concerning usefulness of polymeric materials after utilization.
Źródło:
Acta Innovations; 2016, 20; 13-20
2300-5599
Pojawia się w:
Acta Innovations
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Migration of Hazardous Components of Municipal Landfill Leachates into the Environment
Autorzy:
Popovych, Vasyl
Telak, Jerzy
Telak, Oksana
Malovanyy, Myroslav
Yakovchuk, Roman
Popovych, Nataliya
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/124784.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
Tematy:
hydrosphere
physical properties
chemical properties
leachates
water pollution
municipal solid waste
Opis:
The research on the physical and chemical properties of landfill leachates and migration of its hazardous components into hydrosphere and biosphere is a current problem in the global context. The object of the research is landscape-changing factors of the Lviv municipal landfill (Ukraine). It was defined that the largest part of oil products accumulates in the leachates at the south-western side of the landfill (23.6 mg/dm3) and it is 2.36 times higher than the value of the maximum permissible concentration (MPC) (10 mg/dm3); the most saline leachates with chlorides and sulfites are those accumulating at the foot and at the northwestern side; the phosphate content of the investigated leachate samples was the highest at the foot of the landfill and amounted to 12.8 mg/dm3, which exceeds the MPC (10 mg/dm3) by 1.28 times; high concentration of ammonium nitride was discovered in the leachates at the foot (76.1 mg/dm3) and at the northwestern side (46.3 mg/dm3), which exceeds the MPC (30 mg/dm3) by 2.53 and 1.54 times, respectively; the highest indicators of total iron are typical for basins nearby (at the foot – 68.2 mg/dm3, at the northwestern side – 56.3 mg/dm3) and exceed the MPC norms (2.5 mg/dm3) by 27.28 and 22.52 times, respectively. According to certain indicators, the content of hazardous components in the leachates, which accumulate at the foot and at the northwestern side, exceeds the MPC and is several times higher than in the natural basins at the distance of 800 and 1200 m.
Źródło:
Journal of Ecological Engineering; 2020, 21, 1; 52-62
2299-8993
Pojawia się w:
Journal of Ecological Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Odzysk materiałowy w recyklingu wielomateriałowych części pojazdów samochodowych jako etap wdrażania gospodarki zamkniętego obiegu
Paper material recovery in the ELV multi-material components recycling as a stage of the circular economy implementation
Autorzy:
Doliński, A.
Wojciechowski, A.
Pietrzak, K.
Dolińska, K.
Wołosiak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/310849.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
odpady samochodowe
gospodarka odpadami
termoliza
car waste
waste management
thermolysis
Opis:
Wymagania gospodarki odpadami oraz plan wprowadzenia gospodarki zamkniętego obiegu w Unii Europejskiej wywołują konieczność pełnego zagospodarowania odpadów z pojazdów wycofanych z eksploatacji. W szczególności dotyczy to odpadów części wielomateriałowych, które są coraz powszechniej stosowane w budowie pojazdów. Dotychczasowe sposoby zagospodarowania tych odpadów są nieefektywne. Spalanie w piecach cementowych i blokach energetycznych zagraża środowisku i zdrowiu. Jest również źródłem dodatkowego strumienia odpadów. Właściwym rozwiązaniem wydaje się niskotemperaturowa termoliza odpadów wielomateriałowych. W jej wyniku uzyskuje się surowce energetyczne i odzyskuje większość składników metalicznych i nieorganicznych. Udział części wielomateriałowych w konstrukcji pojazdów gwałtownie się zwiększa, toteż należy niezwłocznie wdrożyć efektywne metody zagospodarowania tych odpadów w dużej skali.
The waste management regulations and the schedule to introduction the Circular Economy in the European Union awake the requirement to fill gaps in the of ELV waste management methods. Particular efforts must be made to improve the treatment methods of waste of the multi-material parts, which are increasingly applied in the vehicle construction. Existing methods of these wastes treatment are inefficient. Incineration in cement kilns and power stations threaten the environment and health. It is also a source of an additional stream of waste. Low-temperature thermolysis of the multimaterial waste seems to be an appropriate solution. The products of the process are alternative energy materials, as well as most of the metal components and inorganic is recovered. It is noted a rapid growth of multi-material parts and componets in the vehicle design, therefore the effective methods of large-scale management of this waste should be promptly implemented.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2016, 17, 12; 126-132
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Określanie składników środków pianotwórczych mogących mieć decydujący wpływ na zmniejszenie chłonności odpadów sztywnej pianki poliuretanowej względem odpadów poakcyjnych pian
Determining the Components of Foaming Agents That Can Have a Decisive Impact On Reducing the Absorption Proprieties of Rigid Polyurethane Foam Waste in Relation to Post-Foaming Waste
Autorzy:
Węsierski, T.
Eszer, O.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/373415.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego
Tematy:
odpady środków pianotwórczych
działania ratownicze
usuwanie zanieczyszczeń
ścieki popożarowe
chłonność sorbentów
firefighting foam waste
rescue operations
contamination removal
post-fire sewage
sorbent sorptivity
Opis:
Cel: Celem publikacji jest eksperymentalne określenie składników środków pianotwórczych mogących wpływać na zmniejszenie chłonności odpadów sztywnej pianki poliuretanowej względem odpadów poakcyjnych piany. Pozwoli to na określenie mechanizmu procesu powodującego ograniczenie skuteczności sorbentu w działaniach ratowniczych. Metoda: Wykorzystano zmodyfikowaną metodę Westinghousa oraz autorską metodę analizy wyników uwzględniającą ubytek masy powstający na skutek parowania sorbatu z przestrzeni sorbentu. W badaniach użyto jednolitego proszku sztywnej pianki poliuretanowej. Badaniu poddano wybrane kombinacje składników stanowiących koncentraty środków pianotwórczych: dodecylosiarczan sodu, 2-butanol i 1-undekanol. Wyniki i dyskusja: Wykreślono zależność masy sorbatu znajdującego się w porach sorbentu w funkcji czasu ociekania oraz wyznaczono maksymalną masę teoretyczną dla wszystkich badanych układów przez ekstrapolację prostej parowania do osi OY. Określenie wpływu wybranych składników środka pianotwórczego na sorpcję odniesiono do sorpcji wody. W tym celu porównywano przeciętne maksymalne masy teoretyczne otrzymane dla poszczególnych układów o różnych stężeniach i zbadano ich zgodność względem przeciętnej wartości otrzymanej dla wody. W tym celu skorzystano z kryterium porównawczego na poziomie istotności α = 0,1. Wnioski: Podczas badań wstępnych zauważono zdecydowanie mniejszą chłonność odpadów sztywnej pianki poliuretanowej względem roztworów środków pianotwórczych niż w przypadku wody. Badania wyraźnie wykazały, że czynnikiem odpowiedzialnym za pogorszenie się właściwości pochłaniających pumeksu jest obecność 1-undekanolu w środku pianotwórczym, który jest wykorzystywany jako stabilizator piany. Jest to oczywiście działanie synergiczne z dodecylosiarczanem sodu. O ile sam dedecylosiarczan sodu powodował niewielką zmianę w zasorbowanej masie sorbatu (ok. 2%), o tyle dodatek 1-undekanolu przyczynił się do zmiany aż w 43%. Dodatek rozpuszczalnika (2-butanolu) powodował już niewielką zmianę właściwości chłonnych, przy czym chłonność niezależnie od kombinacji nieznacznie się zwiększała. Otrzymane wyniki pokazują, że czynnikiem odpowiedzialnym za zmniejszenie się chłonności może być niskie napięcie powierzchniowe, które jest cechą charakterystyczną środków pianotwórczych zawierających anionowe środki powierzchniowo czynne. Spadek napięcia powierzchniowego powoduje zmniejszenie się wielkości sił kapilarnych, a co za tym idzie – ułatwia wyciek cieczy z porów sorbentu. Badania wskazują na pewne ograniczenia wykorzystania sztywnej pianki poliuretanowej w działaniach ratowniczych mających na celu usuwanie resztek roztworów środków pianotwórczych lub też roztworów wodnych zawierających ich ślady.
Aim: The aim of this publication is to experimentally identify the components of foaming agents that may have an impact on reducing the absorbency of rigid polyurethane foam waste in relation to post-foaming waste. This will allow to determine the mechanism behind the process which limits the sorbent’s effectiveness in rescue operations. Method: The research methods used were a modified Westinghouse test and a proprietary method of analysis of results taking into account the loss of mass following the evaporation of sorbate from the sorbent space. The tests used rigid polyurethane foam in the form of a solid powder. The tests examined selected combinations of ingredients that concentrate foaming agents, including sodium dodecyl sulphate, 2-butanol, 1-undecanol. Results and discussion: The dependence of the mass of sorbate solution absorbed in the pores of the sorbent as a function of dripping time and the maximum theoretical mass was determined for all tested systems by extrapolation of evaporation line to the OY axis. The determination of the influence of chosen ingredients of foaming agents on sorption was related to water sorption. To this end, the average maximum theoretical masses obtained for individual systems with different concentrations were compared and their compatibility with the average value obtained for water was examined. For this purpose, the comparative criterion was used at the level of significance a = 0.1. Conclusions: During the preliminary tests, the sorptivity of rigid polyurethane foam was noticeably lower in the presence of foaming agents, as compared to water. The tests clearly show that the factor responsible for the deterioration of pumice absorption properties is the presence of 1-undecanol in the foam concentrate, which is used as a foam stabiliser. This is of course synergistic with sodium dodecyl sulphate. While sodium dedecyl sulphate alone caused a small change in the absorbed mass of sorbate (about 2%), the addition of undecan-1-ol caused as much as 43% change. The addition of a solvent (2-butanol), in turn, caused only a slight change in absorptive properties, with the absorbency being slightly increased irrespective of the combination. The obtained results indicate that the factor responsible for the drop in sorptivity may be the low value of surface tension, which is typical of foaming agents solutions containing anionic surfactants. The decrease in surface tension causes a reduction in the capillary force and, as a result, facilitates the leakage of liquid from sorbent pores. The results indicate some limitations in the use of rigid polyurethane foam in rescue operations aimed at removing residuals of foaming agent solutions or water solutions containing traces of such agents.
Źródło:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza; 2018, 50, 2; 50-62
1895-8443
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recykling i odzysk materiałowy z PWZE w ramach GZO
Paper material recovery in the ELV multi-material components recycling as a stage of the circular economy implementation
Autorzy:
Doliński, A.
Wojciechowski, A.
Pietrzak, K.
Dolińska, K.
Wołosiak, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/316650.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
recykling
odpady
pojazdy wycofane z eksploatacji
recycling
waste
end-of-life vehicle
Opis:
Wymagania gospodarki odpadami oraz plan wprowadzenia gospodarki zamkniętego obiegu w Unii Europejskiej wywołują konieczność pełnego zagospodarowania odpadów z pojazdów wycofanych z eksploatacji. W szczególności dotyczy to odpadów części wielomateriałowych, które są coraz powszechniej stosowane w budowie pojazdów. Dotychczasowe sposoby zagospodarowania tych odpadów są nieefektywne. Spalanie w piecach cementowych i blokach energetycznych zagraża środowisku i zdrowiu. Jest również źródłem dodatkowego strumienia odpadów. Właściwym rozwiązaniem wydaje się niskotemperaturowa termoliza odpadów wielomateriałowych. W jej wyniku uzyskuje się surowce energetyczne i odzyskuje większość składników metalicznych i nieorganicznych. Udział części wielomateriałowych w konstrukcji pojazdów gwałtownie się zwiększa, toteż należy niezwłocznie wdrożyć efektywne metody zagospodarowania tych odpadów w dużej skali.
The waste management regulations and the schedule to introduction the Circular Economy in the European Union awake the requirement to fill gaps in the of ELV waste management methods. Particular efforts must be made to improve the treatment methods of waste of the multi-material parts, which are increasingly applied in the vehicle construction. Existing methods of these wastes treatment are inefficient. Incineration in cement kilns and power stations threaten the environment and health. It is also a source of an additional stream of waste. Low-temperature thermolysis of the multimaterial waste seems to be an appropriate solution. The products of the process are alternative energy materials, as well as most of the metal components and inorganic is recovered. It is noted a rapid growth of multi-material parts and componets in the vehicle design, therefore the effective methods of large-scale management of this waste should be promptly implemented.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2017, 18, 6; 152-158, CD
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oznaczanie składników głównych oraz wybranych zanieczyszczeń śladowych w materiale odpadowym z produkcji filcu kapeluszniczego
Determination of main components and selected pollutants in waste material from the hat felt production
Autorzy:
Majewski, J.
Matysek-Majewska, D.
Grossman, A. M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1826206.pdf
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Politechnika Koszalińska. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
produkcja filcu kapeluszowego
zanieczyszczenia śladowe w odpadach
poziom zanieczyszczeń
wpływ zanieczyszczeń na organizm ludzki
Opis:
W przemyśle przetwórczym surowców pochodzenia naturalnego ważnym problemem staje się ocena zanieczyszczenia półproduktów i produktów finalnych niepożądanymi pierwiastkami. Związki tych pierwiastków mogą niekorzystne oddziaływać w bezpośrednim kontakcie na organizm człowieka. Mogą również zanieczyszczać środowisko naturalne, podczas przeprowadzania ewentualnej utylizacji odpadów, powstających w procesie technologicznym. W zależności od składu i poziomu zanieczyszczeń odpadów poszukuje się właściwych metod ich wykorzystania lub eliminacji. Z uwagi na to istotne jest, by w stosunkowo krótkim czasie możliwe było ustalenie poziomu zanieczyszczeń materiału odpadowego, w celu zminimalizowania zagrożenia skażenia środowiska. Z danych literaturowych uzyskać można szereg informacji dotyczących analityki surowców naturalnych, w tym skór bydlęcych i króliczych [1÷5]. Brak jest jednak opracowań ustalających możliwość wykorzystania odpadów tego typu jako dodatków w procesie kompostowania. Prowadzone badania miały na celu uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy produkty odpadowe, powstające w procesie technologicznym otrzymywania filcu kapeluszniczego, z racji swego naturalnego pochodzenia, mogą znaleźć zastosowanie jako składnik kompostów, służących do użyźniania gleby. Taki kierunek zagospodarowania odpadów jest przedmiotem opracowań zakładu, produkującego filce kapelusznicze. W związku z tym potrzebne jest zaproponowanie możliwie szybkich i prostych metod analizy składników głównych (makroelementów) oraz wybranych śladowych zanieczyszczeń (mikroelementów) takich jak: ołów, cynk, kadm, żelazo, nikiel i chrom. Zanieczyszczenia te mogą występować w materiale odpadowym wskutek stosowanego procesu technologicznego. Zaproponowane metody oznaczeń zanieczyszczeń produktów odpadowych metalami powinny uwzględnić możliwości wykonywania analiz na terenie zakładu. Materiał odpadowy stanowiły próbki pociętej skóry króliczej, poddanej wstępnej obróbce i depilacji w formie tzw. "makaronu skórzanego" oraz próbki włosia stosowanego w produkcji filcu kapeluszniczego. Odpad skórzany pochodzący z produkcji filcu kapeluszniczego na bazie sierści króliczej może być przeznaczony do uzyskiwania środków do użyźniania gleby, po spełnieniu obowiązujących wymogów, w tym uzyskaniu pozytywnych atestów mikrobiologicznych.
In the processing industry of naturally occurring raw materials increasing attention is paid to the possibility of contamination of semi-finished and final products with some elements which may be harmful in the direct contact with a human body. They also may unfavourably "enrich" the environment during the utilisation processes of wastes coming from the industrial production. Depending on the composition and levels of contaminants in waste materials the best methods for their utilisation and elimination are still sought. Owing to that it is essential to be able to determine the content of contaminants in waste material during a relatively short time in order to minimise additional risk for the environmental pollution. The aim of investigations carried out was to answer the question: whether wastes forming during the process of felt production can be applied for fertilisation of soil. Apart from this the aim of the work was also to elaborate a simple and quick methods for the determination of main components and selected contaminants like lead, zinc, cadmium, iron, nickel and chromium in waste material. Investigations were carried out for the samples of rabbit leather after preliminary treatment and depilation and samples of hair used for hat felt production. Leather samples were in the form of straps. Taking into account the fact that in the preliminary stage of felt production the raw material is sprinkled with hydrochloric acid solution containing the addition of hydrogen peroxide the content of chlorides in wastes was determined. The volumetric method was applied for this purpose (Mohr's method). Results of analyses carried out in solutions after mineralisation were compared with those obtained after preliminary extraction of disintegrated samples of wastes with distilled water. Obtained results confirm the typical composition of this kind of biological material (naturally occurring proteins). A little bit higher content of sulphur in samples of hair may be caused by the higher content of this element in the skin (the presence of cysteine). The content of main components in samples does not show significant diversity. Relatively high content of nitrogen may be advantageous potential source of this element after decomposition of leftovers in fermentation processes. It was found that the impurities level in analysed samples of leather and hair is definitely lower than the level of these impurities in soil.
Źródło:
Rocznik Ochrona Środowiska; 2004, Tom 6; 131-137
1506-218X
Pojawia się w:
Rocznik Ochrona Środowiska
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykorzystanie popiołów lotnych jako składników hydraulicznych spoiw drogowych
Utilization of fly ashes as hydraulic road binders components
Autorzy:
Gawlicki, M.
Rypa, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/392388.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Tematy:
popiół lotny
spoiwo drogowe
spoiwo hydrauliczne
energetyka
wykorzystanie odpadów
spoiwo popiołowo-cementowe
produkt uboczny spalania
fly ash
road binder
hydraulic binder
power industry
waste utilization
fly ash-cement binder
combustion by-product
Opis:
W artykule przedstawiono wyniki badań podstawowych właściwości użytkowych spoiw popiołowo-cementowych, które mogą być wykorzystane w drogownictwie oraz dokonano ich klasyfikacji w oparciu o kryteria normy PN-EN 13282-2:2015-06. Do przygotowania spoiw obok cementu portlandzkiego wykorzystano popioły lotne z konwencjonalnego kotła pyłowego, popioły lotne z cyrkulacyjnego kotła fluidalnego oraz mieszaniny tych popiołów o stosunku masowym 1:1. Stwierdzono, że wprowadzenie do mieszanki spoiwowej już 8% cementu pozwala na uzyskanie spoiwa popiołowo-cementowego o wytrzymałości odpowiadającej klasie spoiwa N1 według PN-EN 13282-2:2015-06. Wzrost zawartości cementu portlandzkiego w spoiwach zwiększa ich wytrzymałość. Mieszanki spoiwowe zawierające 25–30%, 35–40% i 50% cementu portlandzkiego klasyfikowane są odpowiednio jako spoiwa klasy N2, N3 i N4.
The paper presents results of studies on functional properties of Portland cement-fly ash binders, that can be used for road engineering. The binders were also classified in accordance with PN-EN 13282-2:2015-06 standard. Portland cement, as well as fly ashes from a conventional pulverized fuel fired boiler, fly ashes from a circulation fluidized bed boiler and 1:1 ratio by mass mixtures of both types of ashes, were used to prepare the binders. It was found that addition of only 8% of Portland cement allows to obtain Portland cement-fly ash binder with a compressive strength of a strength class for N1 binder according to PN-EN 13282-2:2015-06 standard. An increase of Portland cement content in binders improves their strength. Binding mixtures containing 25–30%, 35–40% and 50% of Portland cement are classifified accordingly as binders of classes N2, N3 and N4.
Źródło:
Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych; 2016, R. 9, nr 27, 27; 7-15
1899-3230
Pojawia się w:
Prace Instytutu Ceramiki i Materiałów Budowlanych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Środowiskowe aspekty wymywania składników mineralnych z popiołów lotnych i żużli elektrownianych
Environmental aspects of the leaching of mineral components from power plants fly ashes and slags
Autorzy:
Adamczyk, Zdzisław
Harat, Andrzej
Jaguś, Andrzej
Porszke, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2163401.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
Tematy:
odpady paleniskowe
popiół lotny
żużel
test wymywalności
migracja substancji chemicznych
combustion waste
fly ash
slag
leachability test
migration of chemical substances
Opis:
Leachability of chemical substances from waste produced during fuel combustion in a power plant has been investigated. The aim of the research was to identify the chemical composition of eluates obtained from fly ashes and slags subjected to the leaching test. The results of leaching tests indicate potential environmental hazards related to the migration of chemical substances. Migration can occur both during the storage of waste and due to the weathering of usable materials, including those made from waste. Leachability of the following substances has been analysed: sodium, potassium, chlorides, sulphates, arsenic, zinc, cadmium, copper, lead, nickel and chromium. The analysis of the results has demonstrated, above all, that fly ash eluates contain much more substances than slag eluates. This is particularly evident in the case of chlorides and sulphates, as well as nickel, which practically was not found in slag eluates. The leached substances included among others zinc, lead, chromium, which are potentially toxic to living organisms. It should be noted, however, that the contents of these substances in the eluates did not exceed the permissible concentrations in industrial wastewater discharged into the environment. Exceedances occurred only in the case of sulphates contained in ash eluates. The concentrations of a given substance in the tested eluates were found to be different during the entire research period. These differences, especially in fly ash eluates, reached several dozen and even more than one hundred percent. This shows that the use of power plant waste in civil or water engineering should be preceded by an analysis of potential environmental impact.
Źródło:
Polish Journal of Materials and Environmental Engineering; 2022, 4(24); 21-29
2720-1252
Pojawia się w:
Polish Journal of Materials and Environmental Engineering
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metodyka wyznaczania i przykładowe wartości średniej ważonej emisji toksycznych składników spalin w zależności od sposobu przygotowania odpadów ropopochodnych do spalania w kotłach okrętowych
Methodology of determining and exemplifying values of the weighted average of the emission of toxic components of exhaust depending on of the method of the preparation of petroleum waste to burning in ships boilers
Autorzy:
Szczepanek, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/359381.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Akademia Morska w Szczecinie. Wydawnictwo AMSz
Tematy:
pomocniczy kocioł opalany
odpady ropopochodne
przygotowanie do spalania
emisja spalin
heated ship boiler
petroleum based residues
teratment methods befor burning exhaust emission
Opis:
Artykuł przedstawia metodykę i wybrane wyniki wyznaczania średniej ważonej emisji toksycznych składni-ków spalin w zależności od sposobu przygotowania do spalania odpadów ropopochodnych o różnych wła-ściwościach fizykochemicznych. Odpady spalane są po przygotowaniu poprzez: sedymentację grawitacyjną, pompę rodrabniająco-homogenizującą, homogenizator statyczny konstrukcji WSM Szczecin oraz szeregowe połączenie tych dwóch urządzeń. Zaproponowana metodyka pozwala na jednoznaczne określenie najkorzyst-niejszego sposobu przygotowania odpadów ropopochodnych do spalania w okrętowych kotłach opalanych.
The article is presenting methodology and exemplifying effects of assigning the weighted average to the emission of toxic components of exhaust gases of the method of the preparation of petroleum based residues about various physical and chemical properties to burning. Waste is being burned after the preparation by: gravitational sedimentation, a homogenizing shredder-pump, a static homogeniser constructed at the Maritime University of Szczecin and serial connection of these two devices. Proposed methodology is tolerating on explicitly specification of the most profitable method of the preparation of petroleum waste to burning waste in auxiliary fired boilers.
Źródło:
Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie; 2009, 17 (89); 87-91
1733-8670
2392-0378
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-21 z 21

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies