Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Wileńska pediatria (1919-1939)
Pediatrics in Vilnius (1919-1939)

Autorzy:

Urbanek, Bożena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2089500.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Vilnius
Vilnius University
pediatrics
Wilno
Uniwersytet Wileński
pediatria

Opis:

The article aims to show the development of pediatrics in Vilnius (Wilno) in the Borderlands of the Second Polish Republic in the interwar period. The text presents the beginnings of the organizational, scientific and staffing process, and it employs the sources from the Lithuanian Central State Archives (Lietuvos centrinis valstybės archyvas), as well as address lists and medical journals from the period.

Źródło:

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2020, 65, 4; 67--79
0023-589X
2657-4020

Pojawia się w:

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

The nationality panorama of Vilnius

Autorzy:

Srebrakowski, Aleksander

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2235081.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

historia Wilna
skład narodowościowy Wilna
stosunki polsko-litewskie
history of Vilnius
nationality composition of Vilnius
Polish–Lithuanian relations

Opis:

W artykule przedstawiono podstawowe dane statystyczne ilustrujące zmianę składu narodowościowego Wilna w biegu dziejów. Przedstawiony materiał pozwala odnieść się do kwestii sporu polsko-litewskiego o przynależność państwową tego miasta toczonego po zakończeniu I wojny światowej.
This article presents basic statistical data illustrating changes in the nationality composition of Vilnius over the course of history. The discussed material allows us to take a position in the post-First World War Polish–Lithuanian dispute on the state affiliation of the city.

Źródło:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej; 2020, 55, 3; 33-56
2353-6403
1230-5057

Pojawia się w:

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Nauczycielki Ziemi Wileńskiej w latach 1915–1923
Female teachers of the Vilnius County in 1915–1923

Autorzy:

Falkowska, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1795630.pdf

Data publikacji:

2020-09-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

: female teachers
education
teacher training
Vilnius
Vilnius County

Opis:

During the political changes in Vilnius County, i.e. in the territory of the Second Polish Republic (1922–1926) with the capital in Vilnius, after 1914 the Polish society hoped for full acceptance of educational institutions, operating illegally before the outbreak of WWI. Despite significant difficulties created by the German occupier, Polish education – both general and secondary – was organized. It was mean feat primarily due to the lack of teachers. In the early 20th century, two schools preparing for the teaching profession operated in Vilnius: the Nazareth Sisters and an institution organized by Agata Karpowiczówna. Recognizing the need to educate teachers, a school for women named after Queen Jadwiga was founded in 1916, and soon afterwards the Education Committee established five more schools. Meanwhile, junior and senior high schools were also established in Vilnius. On the basis of archival research carried out by the authors of the article in the Lithuanian State Historical Archive in Vilnius, numerous applications and biographies of candidates for educators, primarily in the Vilnius area, were collected and presented. This documentation is diverse as it consists of surveys regarding personal data and the course of work, applications handwritten by the candidates, opinions of former superiors but also correspondence on the basis of which. the candidate’s studies and work can be reconstructed. The above-mentioned documentation comes from 1919–1923 i.e. a period of slow stabilization of education in the area in question.

Źródło:

Biuletyn Historii Wychowania; 2020, 43; 99-112
1233-2224

Pojawia się w:

Biuletyn Historii Wychowania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Action research in the Vilnius region

Autorzy:

Sikora, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/644577.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Action research
engaged anthropology
The Vilnius region
cooperation

Opis:

The author in his text dedicated to action research made in the Vilnius region, Lithuania (a project realized by undergraduate students, PhD students, and one of the employees of the Chair of Ethnology and Anthropology University of Wrocław and a Lithuanian partner), presents an approach of engaged anthropology, basing on the characteristics important for it: cooperation, dialogism, openness, voluntariness. The paper presents the main features of the methodology of action research and further – the objectives and results of the research. It describes the cooperation between the academic anthropologists and non-professionals, moreover – the reflections on fieldwork and the problems that researcher has to cope with.

Źródło:

Prace Etnograficzne; 2013, 41, 3; 157-168
0083-4327
2299-9558

Pojawia się w:

Prace Etnograficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Towarzystwo Przyjaciół Biblioteki Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie 1924–1939

Autorzy:

Ilgiewicz, Henryka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/681315.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

interwar Vilnius, Vilnius libraries, Vilnius societies, The Society for the Friends of the Stefan Batory University Library in Vilnius
Wilno – okres miedzywojenny, biblioteki wilenskie, towarzystwa wilenskie, Towarzystwo Przyjaciół Biblioteki Uniwersytetu Stefana Batorego wWilnie

Opis:

The Society for the Friends of the Stefan Batory University Library in Vilnius was active during 1924–1939. Initiated and established by the University’s Rector, Professor Alfons Parczewski, the Society’s purpose was attending to the needs of the Library as well as supporting its interests and development. For this purpose, the Society made every effort to arouse interest in the Library’s affairs throughout the broadest range of society. It found and obtained for the Library valuable publications and manuscripts, solicited and collected financial gifts for the Library’s needs and organized and supported exhibits inside the Library itself. Count Marian Broel-Plater presided over the Society during all the years of its existence.
Towarzystwo Przyjaciół Biblioteki Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie działało wlatach 1924–1939. Inicjatorem jego załozenia był rektor Uniwersytetu Stefana Batorego, profesor Alfons Parczewski. Celem Towarzystwa było sledzenie potrzeb Biblioteki Uniwersytetu Stefana Batorego wWilnie oraz wspieranie jej interesów irozwoju. Wtym celu Towarzystwo dokładało wszelkich staran, by wzbudzic zainteresowanie sprawami biblioteki wjak najszerszych warstwach społeczenstwa, wynajdywało inabywało dla biblioteki wartosciowe druki irekopisy, wyjednywało izbierało dary pieniezne na potrzeby biblioteki, wspierało nansowo organizowane w bibliotece wystawy. Na czele Towarzystwa przez cały czas jego istnienia stał bibliol hrabia Marian Bröel-Plater.

Źródło:

Folia Bibliologica; 2019, 61
2449-8246
1230-2376

Pojawia się w:

Folia Bibliologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

High treason. The activity of The Communist Party of Western Belarus in Vilnius in 1930–1935

Autorzy:

ŁUKASIEWICZ, SERGIUSZ

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/628166.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

communism, Second Polish Republic, Communist Party of Western Belarus, Vilnius, State Police, Vilnius Voivodeship

Opis:

The purpose of this paper is to attempt to explain the activities of the Communist Party of Western Belarus in Vilnius during the fi rst half of the thirties of the twentieth century. The author’s aim is to show the organisation, theory and practice of this illegal party. Further-more, the intention is to present the activities of Vilnius police towards communist sym-pathizers and activists. Founded in 1923 in Vilnius, the Communist Party of Western Belaruswas a branch of The Communist Party of Poland. This organization like the polish communist party was illegal. Its aim was to combat the Polish state and to perform electioneering for the Union of Soviet Socialist Republics. Although the name of the party could indicate a desire for independence of Belarus, in practice it was for the removal of the north eastern provinces of the Second Republic of Poland to the USSR. CPWB activity had a special dimension in Vilnius. As the region’s largest city and former capital of the Grand Duchy of Lithuania, Vilnus was home for many nations, religions and cultures. Moreover, Vil-nius was the most important fi eld for communist action. Given the number of inhabitants, industrialized multi-ethnic character, communists had the opportunity to develop wide subversive and conspiratorial work. In addition, the city was the great centre of production and distribution of communist publications, which allowed the spread of propaganda in both its administrative boundaries and in the Vilnius Voivodeship.

Źródło:

Journal of Education Culture and Society; 2012, 3, 1; 82-93
2081-1640

Pojawia się w:

Journal of Education Culture and Society

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Wileńskie Szopki Akademickie jako zjawisko artystyczne w środowisku Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie

Autorzy:

Kania, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/450017.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Academic life in the Second Polish Republic
artistic initiatives in Vilnius in the Second Polish Republic
Stefan Batory University in Vilnius
theatre in Vilnius
Vilnius Academic Nativity Scenes

Opis:

The article concerns Vilnius Academic Nativity Scenes, which were created in 1921-1926 in the environment of the Faculty of Fine Arts of the Vilnius University. Performances were created by both academic teachers and students. Nativity scenes were satirical and divided into two parts: traditional and current. The article presents the silhouettes of the creators of the Nativity Scenes, as well as their influence on the character of the performances. It also depicts the main themes of Nativity Scenes, such as: aspects of academic life, conflicts in the artistic milieu of Vilnius, as well as important political and cultural events. The article aims to present the importance of Academic Nativity Scenes in the Vilnius University milieu, as well as in the cultural life of the city. 

Źródło:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2019, 26, 1; 192-204
1232-1575

Pojawia się w:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Wileńskie Koło Związku Bibliotekarzy Polskich (1923-1939)
Vilnius Circle of the Union of Polish Librarians (1923–1939)

Autorzy:

Ilgiewicz, Henryka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/14544658.pdf

Data publikacji:

2023-01-30

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

Wilno
Wileńskie Koło Związku Bibliotekarzy Polskich
bibliotekarstwo
organizacje bibliotekarzy
bibliotekarze wileńscy
ruch bibliotekarski
Vilnius – Vilnius Circle of the Polish Librarians’ Union
librarianship
librarian organizations
Vilnius librarians
librarian movement

Opis:

The Vilnius Circle of the Union of Polish Librarians was active in the years 1923-1939. The Circle aimed to deepen the librarianship knowledge of its members, to promote knowledge of libraries and librarianship in the Vilnius area, to watch over the proper development of minor libraries and to facilitate active participation in the nationwide librarianship movement. To this end, the Circle organized reading and discussion meetings, visits to Vilnius libraries and archives, established and maintained ties with the central authorities of the Union of Polish Librarians in Warsaw, the circles of the union in other cities, as well as organizations with a similar scope of activity. The number of members of the Circle in particular years ranged from 37 to 54, and the presidents of the Circle were Ludwik Czarkowski, Stefan Rygiel, Adam Łysakowski. The Vilnius Circle was officially dissolved in the autumn of 1939 by order of the Lithuanian authorities, but in the first years of the war it continued its activities clandestinely, which were expressed mainly in mutual assistance of librarians.

Źródło:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2022, 16, 4; 543-562
1897-0788
2544-8730

Pojawia się w:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Rosyjskie Wilno Andrzeja Murawjowa
Andrey Muraviev’s The Russian Vilnius

Autorzy:

Kościółek, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/481867.pdf

Data publikacji:

2018-09-30

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

Andrey Muraview
Mikhail Muraviev
Vilnius
January uprising
Orthodox Christianity

Opis:

The article is an attempt to present the impressions of Andrey Muraviev, religious writer, theologian, poet, playwright, church and state activist, from his stay in Vilnius in 1863, on the basis of his work entitled The Russian Vilnius. It consists of six essays on Vilnius religious monuments: the Chapel of Our Lady of Ostra Brama, St. Paraskeva Orthodox church, Orthodox cathedral of Our Most Holy Lady, Orthodox church of translation of St Nicholas’ relics, Holy Trinity cathedral, Holy Spirit church and monastery complex. The author was only interested in monuments which would document the city’s connections to Russia and Orthodox Christianity. His reflections might be considered as a literary justification for the program of Russification of the north-west country, developed by the writer’s brother, Mikhail, who went down in Polish historical memory as Veshatiel.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2018, 3, XXIII; 45-57
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Vilnius’s Comoedia – Another Link in the History of the Avant-garde

Autorzy:

Szawerna-Dyrszka, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2030653.pdf

Data publikacji:

2021-02-21

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Comoedia
journal
avant-garde
Żagary
Vilnius

Opis:

The aim of the article is to discuss the magazine Comoedia dedicated to art and culture. From the start, Comoedia attracted contributions from eminentfigures in letters and the arts. However, until now the monthly periodical has been described as a magazine devoted only to the theatre. The author of the article proves that Comoedia is “a missing link” in the chain of the Polish avant-garde movement in literature.

Źródło:

Tematy i Konteksty; 2020, 1; 488-497
2299-8365

Pojawia się w:

Tematy i Konteksty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Vilnius archipelago: Performative walks around this performative city

Autorzy:

Kasner, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/677636.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Vilnius
#skaitomevilniu
performative turn
performative city
performative memory
dérive
performative walks

Opis:

Vilnius archipelago: Performative walks around this performative cityThe present study deals with the performative memory of a city, namely modern Vilnius, the capital of the Republic of Lithuania. The difficult past of Vilnius that is shared by other eastern and central European cities and is marked by the bitter legacy of the “city of changed blood” (Pl. “miasto o wymienionej krwi”, a notion introduced by M. Lewicka) has been subjected to a number of changes effected by modernity and dynamic Europeanization at the turn of the twentieth and twenty-first centuries. The confrontation between the past and modernity has resulted in serious social and national problems (e.g. Polish–Lithuanian relations) dating to the early as well as the most recent history of Lithuania and its capital. Having experienced various totalitarian regimes, Vilnius is an interesting example of the redefining of the memory of the space of a city at a time of a changing political system; it is also an example of the establishing of a hierarchy of new values and symbols. Vilnius is also a cultural hybrid resulting from long-lasting transgressions. However, a comprehensive account of its history still remains utopian. Drawing on the #skaitomevilniu (‘We read Vilnius’) project that was carried out in Vilnius in 2016–2017 and which adopted a performative perspective, the author of the present study attempts to describe a city that is constantly becoming. Archipelag Wilno. O performatywnym chodzeniu po performatywnym mieścieNiniejszy artykuł został poświęcony problematyce performatywnej pamięci miasta na przykładzie współczesnego Wilna, stolicy Republiki Litewskiej. Skomplikowana, choć tak charakterystyczna dla miast Europy Środkowo-Wschodniej, przeszłość Wilna, naznaczona bolesnym dziedzictwem „miasta o wymienionej krwi” (pojęcie M. Lewickiej), zderzyła się na przełomie XX i XXI wieku z pełną zmian nowoczesnością i pośpieszną europeizacją. Ta konfrontacja stała się źródłem poważnych problemów społecznych i narodowych (w tym relacji polsko-litewskich), których korzenie sięgają zarówno najodleglejszych, jak i nowszych dziejów Litwy i jej stolicy. Wilno jako miasto silnie nacechowane doświadczeniem totalitaryzmów jest ciekawym przykładem ilustrującym proces redefiniowania pamięci przestrzeni miasta w okresie transformacji ustrojowej oraz ustanawiania nowej hierarchii wartości i symboli. Jest także kulturową hybrydą będącą efektem wielowiekowych transgresji, której całościowy opis pozostaje ciągle badawczą utopią. Autorka artykułu podejmuje próbę opisu miasta, które „ciągle się staje”, na przykładzie realizowanego w Wilnie w latach 2016–2017 projektu #skaitomevilniu (pol. Czytamy Wilno) z zastosowaniem perspektywy performatywnej.

Źródło:

Slavia Meridionalis; 2019, 19
1233-6173
2392-2400

Pojawia się w:

Slavia Meridionalis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Tematyka meteorytowa w wileńskim ośrodku naukowym

Autorzy:

Kosiński, Janusz W.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1032982.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Meteorytowe

Tematy:

University of Vilnius
history of Polish meteoritics
meteoritica
meteoritics
scientific centre in Vilnius

Opis:

The article presents meteorites as the subject matter of the works of the scientific centre in Vilnius (University of Vilnius). Scientific centre in Vilnius developed in three first decades 19-th century the most quickly and was the important place of the development of the Polish meteoritics. His most important representatives are Stanisław Jundziłł and Ignacy Horodecki.

Źródło:

Acta Societatis Metheoriticae Polonorum; 2013, 4; 134-135
2080-5497

Pojawia się w:

Acta Societatis Metheoriticae Polonorum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Kaplica Matki Bożej Uzdrowienia chorych w Galu na Wileńszczyźnie
The Chapel of Our Lady Health of the Sick in Gaj in the Vilnius region

Autorzy:

Żurek, Waldemar Witold

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1022042.pdf

Data publikacji:

2016-12-20

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

historia Wileńszczyzny
archidiecezja wileńska
osobliwości na Wileńszczyźnie
the history of the Vilnius region
the Archdiocese of Vilnius
the Polish places of interest in the Vilnius region

Opis:

In the Vilnius region near Troki there is the tiny village of Gaj situated in the forest; it is part of the parish of Stare Troki in the Archdiocese of Vilnius. The village is inhabited by dozens of residents who are Polish. In this village there is a chapel of Our Lady Health of the Sick, which was built in the thirties of the last century thanks to the efforts of Włodzimierz Andrzejewski’s brother (a member of the Brothers Hospitallers of Saint John of God) and his family. It was consecrated in 1937. The chapel houses a copy of the image of Our Lady Health of the Sick from the Holy Cross Church of the Brothers Hospitallers in Vilnius. To this day, on the last Sunday in August, the faithful gather in the parish fair to give thanks to God, through the intercession of Our Lady, for everything they received from Him.

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2016, 106; 389-400
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Information retrieval systems in the Vilnius University Library : Past and present
Informations- und Suchsysteme in der Universitätsbibliothek von Vilnius : Vergangenheit und Gegenwart

Autorzy:

Malaiskiene, Elona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1040945.pdf

Data publikacji:

2003

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Vilnius
Litauen
Bibliotheksammlungen
Konferenz
Wilno
Litwa
zbiory biblioteczne
konferencja
Vivlius
Lithuania
library collection
conference

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2003, 79; 295-302
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Meteorytyka na Uniwersytecie Wileńskim. Podsumowanie
Meteoritics at the Vilnius University. Summary of the research

Autorzy:

Kosiński, Janusz W.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1033106.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Meteorytowe

Tematy:

Vilnius University
history of Polish meteoritics

Opis:

The article summarizes the research on the history of meteoritics in Poland at the beginning of the 19th century. Pointed out the importance of the Vilnius University and working there of researchers and graduate students of the University.

Źródło:

Acta Societatis Metheoriticae Polonorum; 2018, 9; 66-73
2080-5497

Pojawia się w:

Acta Societatis Metheoriticae Polonorum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Mathematics at the universities of Poznań, Vilnius and Kaunas in the interwar period – a comparative study

Autorzy:

Duda, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/749780.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Matematyczne

Tematy:

biograms
Mathematics, Poznań, Vilnius, Kaunas

Opis:

Uniwersytety w Poznaniu i Wilnie (Polska) oraz Kownie (Litwa) maja wiele wspólnego. Wszystkie trzy zostały załozone w 1919 roku, kazdy chciał oferowac studia matematyczne, zaden nie miał rodzimego matematyka. Poznan oparł sie na Zdzisławie Krygowskim (1872-1955) z Politechniki Lwowskiej, któryw ciagu nastepnych dwudziestulat wypracowywał programy studiów i gromadził kadre. Nauczanie było dobre (był kurs kryptografii, którego słuchacze złamali potem niemiecka Enigme), ale badania dosc skromne. W Wilnie był Wiktor Staniewicz (1866-1932), uciekinier z politechniki w Petersburgu. Starzejacy sie i chory, potrzebował wsparcia, które przyszło w osobach Stefana Kempistego (1892-1940) i Juliusza Rudnickiego (1881-1948), obu z Politechniki Warszawskiej. Ci trzej zapewnili dobry poziom nauczania, ale dopiero przyjscie Antoniego Zygmunta (1900-1992) i jego błyskotliwy student Józef Marcinkiewicz (1910-1940) zmieniło ten obraz dodajac znakomite badania. Kowno zaoferowało katedre niemieckiemu matematykowi Otto Volkowi (1892-1989), który pracował tam w latach 1923-1930, zapewniajac dobre nauczanie i zabezpieczajac dalszy rozwój. Trzy rózne drogi, ale kazdy z tych trzech uniwersytetów odniósł sukces. Artykuł oferuje pewien wglad w ich specyficzne historie.
The three universities – Poznań and Vilnius in Poland, Kaunas in Lithuania – had much in common: all three were founded in 1919, each promised studies in mathematics, and none possessed a native mathematician of its own. Mathematicians had to be taken from a far. Poznań relied on Zdzisław Krygowski (1872-1955), a newcomer from the Lvov polytechnic, who in the next twenty years laboriously worked up programs of studies and collected academic staff. Teaching was satisfactory (there was a course in cryptography, students of which have later broken the German Enigma) but research rather modest. In Vilnius there happened to be Wiktor Staniewicz (1866-1932), a refugee from the polytechnic in Petersburg. Being rather old and ill, he required support and that came in persons of Juliusz Rudnicki (1881-1948) and Stefan Kempisty (1892-1940), both from the Warsaw polytechnic. The three men secured satisfactory level of studies but only the arrival of Antoni Zygmund (1900-1992) in 1930 and his briliant student Józef Marcinkiewicz (1910-1940) changed the picture by adding a high level research. Kaunas offered a chair to a German mathematician Otto Volk (1881-1989) who worked there 1923-1930, offered good teaching and secured further development. Although following different roots, all three universities succeeded and the article offers some insight into their specific stories.

Źródło:

Antiquitates Mathematicae; 2017, 11
1898-5203
2353-8813

Pojawia się w:

Antiquitates Mathematicae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

The Vilnius Section of the Polish Otorhinolaryngological Society in 1924–1939

Autorzy:

Bruzgielewicz, Antoni
Bartoszewicz, Robert
Niemczyk, Kazimierz
Krupowies, Walentyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1398943.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Index Copernicus International

Tematy:

history of medicine
otorhinolaryngology
Vilnius

Opis:

The medical society associating doctors dealing with diseases of the ear, nose, larynx and pharynx in the territory of the Republic of Poland was registered in 1921 as the Polish Otorhinolaryngological Society. The Society’s Vilnius Section was established in 1924. We know the most about the Vilnius Section of the Polish Otorhinolaryngological Society because the protocols of the section meetings have been preserved. According to the protocols, 58 sessions were held during the 16 years of the Vilnius Section’s existence. During the entire period of the Section’s activity, over 250 different clinical cases were demonstrated, and more than 30 papers, inventions, new therapeutic and surgical methods were discussed and presented. Colleagues shared their experience gained abroad, internships held in foreign centers; participation in congresses in Poland and abroad were discussed. On September 26–29, 1929 as part of the 13th Congress of Polish Doctors and Naturalists in Vilnius, the Vilnius Section organized the VIII National Congress of the Society and a Section meeting.

Źródło:

Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny; 2021, 10, 1; 36-41
2084-5308
2300-7338

Pojawia się w:

Polski Przegląd Otorynolaryngologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

The Bishops of the Diocese of Vilnius and Lithuanian Domestic Politics in 1709–17: Attitudes, Problems, and Solutions

Autorzy:

Šapoka, Mindaugas

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2121457.pdf

Data publikacji:

2022-08-08

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Augustus II
Polish-Lithuanian Commonwealth
Vilnius bishopric
Lithuanian Catholic Church
Kazimierz Konstanty Brzostowski
eighteenth century
Confederation of Tarnogród
Confederation of Vilnius

Opis:

The article looks into the participation of the bishop ordinary of the diocese of Vilnius, Kazimierz Konstanty Brzostowski, and his suffragan, Maciej Józef Ancuta, in Lithuanian politics of the period between 1709 and 1717. The study has been based on the letters written by the bishops to the Lithuanian chancellor. It examines the bishops’ attitude towards Russian contributions, the taxation of Church estates, the arbitrary contributions raised by the Lithuanian army, the introduction of Saxon troops in 1713, the reaction to the king’s policies, and the attitude towards the nationwide uprising against the Saxon troops known as the confederations of Tarnogród and Vilnius. Finally, the bishops’ opinion on Russian mediation and the notorious Silent Sejm, where it was agreed that the liberum veto would be invalid. The bishops of the diocese of Vilnius were rather indifferent to the internal problems of Lithuania. They defended the immunity of the Church estates and disapproved of the introduction of Saxon troops. However, when the confederations were formed, they tried to manoeuvre between the noble and royal camps, not wanting to ruin their reputation on either side. The bishops often spoke on behalf of the diocesan clergy. Therefore, their adopted posture was often the expression of the opinion of the whole diocese’s clergy.

Źródło:

Acta Poloniae Historica; 2022, 125; 179-206
0001-6829

Pojawia się w:

Acta Poloniae Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Formy upamiętnienia Józefa Piłsudskiego w Wilnie i na Wileńszczyźnie w latach 1936-1939. Próba reasumpcji
Forms of commemorating Józef Piłsudski in Vilnius and the Vilnius Region from 1936 to 1939. An attempt at recapitulation

Autorzy:

Bojarski, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2050162.pdf

Data publikacji:

2021-11-05

Wydawca:

Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie

Tematy:

Józef Piłsudski
pogrzeb serca
Wilno
Wileńszczyzna
upamiętnienie
cmentarz na Rossie
funeral of the heart
Vilnius
Vilnius Region
commemoration
Rasos cemetery

Opis:

Niniejszy artykuł przedstawia różnorodne formy upamiętnienia Józefa Piłsudskiego w Wilnie i na Wileńszczyźnie. Jego uzupełnienie stanowią zdjęcia z uroczystości złożenia szczątków Marii Piłsudskiej i serca Józefa Piłsudskiego do specjalnie przygotowanego mauzoleum. Załączone fotografie pochodzą ze zbiorów Instytutu Północnego im. W. Kętrzyńskiego oraz osób prywatnych. Tekst powstał w oparciu o najnowszą literaturę, wspomnienia z epoki oraz prasę z okresu międzywojennego. Przy okazji 85 rocznicy tego wydarzenia, warto odnotować, że pamięć o Józefie Piłsudskim ma szczególny wymiar na Warmii i Mazurach – regionie licznie zamieszkałym przez przesiedleńców z Wileńszczyzny i ich potomków.
This article is concerned with various expressions of commemorating Józef Piłsudski in Vilnius and in the Vilnius region. It is complemented by photos from the ceremonial deposition of the remains of Maria Piłsudska and the heart of Józef Piłsudski within a specially prepared mausoleum. The photos derive from the collections of the Northern Institute of W. Kętrzyński and from private individuals. The text is based on the latest literature, memories from the period and the press from the interwar period. On the occasion of the 85th anniversary of this event, it is worth noting that the memory of Józef Piłsudski has a special place in Warmia and Masuria - a region inhabited by displaced people from the Vilnius Region and their descendants.

Źródło:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 313, 3; 487-510
0023-3196
2719-8979

Pojawia się w:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Rola wileńskiego typografa Józefa Zawadzkiego w rozwoju czasopiśmiennictwa polskiego na Litwie w epoce porozbiorowej
Role of the Vilnius editor Józef Zawadzki in the development of the Polish periodical press in Lithuania in the partition age

Autorzy:

Kowal, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/968022.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

“Gazeta Literacka Wileńska” (“Vilnius Literary Newspaper”)
Józef Zawadzki
Lithuania
book announcements
periodic press
Vilnius University
Vilnius
„Dziennik Wileński”
“dziennik wileński” (“vilnius daily”)
„gazeta literacka wileńska”
józef zawadzki
litwa
ogłoszenia księgarskie
prasa periodyczna
uniwersytet wileński
wilno

Opis:

Józef Zawadzki, the Vilnius bookseller and the editor, the animator of many important publishing undertakings, contributed extremely effectively to sustaining and the development of the scientific‑literary movement in Lithuania in the partition age. Moreover, he became involved very actively in coming into existence and publishing periodicals. He spared no effort to publish “Vilnius Daily” (in both periods of appearing it) or “Vilnius Literary Newspaper”. All action taken in this direction resulted from Zawadzki’s belief that magazines would influence the cultural life of the country very positively and be a place of the constructive criticism, as well as publishing and book advertisements. He cared about it both as the experienced editor, for whom the evaluation of published work was extremely helpful in gradual developing publishing successive initiatives, and for the bookseller caring for the information about the available writing production so that it could get through to the widest circle of recipients and arouse their interest.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 34, 4
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Officials Association of the Stefan Batory University in Vilnius – Contribution to the Genesis of Trade Unions in the Interwar Period

Autorzy:

Dąbrowski, Przemysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/619313.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

trade unions
Vilnius
associations
Stefan Batory University in Vilnius
związki zawodowe
Wilno
stowarzyszenia
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie

Opis:

Working in the years 1925–1939, the Officials Association of the Stefan Batory University in Vilnius, was a trade union. Subject to the provisions of the Regulation Commissioner General of the Eastern Lands on associations and unions of 25 September 1919 and then the Decree of the President of the Republic on 27 October 1932 Law on Associations. The area of its activity covers the entire Earth Vilnius. The primary statutory objective was to protect the professional interests of officials employed at the Stefan Batory University in Vilnius. Besides, the Association gave assistance to its members and engaged in numerous external socio-cultural initiatives, often supporting them financially.
Działający w latach 1925–1939 Związek Urzędników Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie stanowił związek zawodowy. Podlegał on pod przepisy rozporządzenia Komisarza Generalnego Ziem Wschodnich o stowarzyszeniach i związkach z dnia 25 września 1919 r., a następnie rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1932 r. – Prawo o stowarzyszeniach. Obszar jego aktywności obejmował całą Ziemię Wileńską. Nadrzędnym celem statutowym była obrona interesów zawodowych urzędników zatrudnionych na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Poza tym Związek udzielał pomocy swoim członkom oraz angażował się w liczne zewnętrzne inicjatywy kulturalno-społeczne, często wspierając je finansowo.

Źródło:

Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
1731-6375

Pojawia się w:

Studia Iuridica Lublinensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

The Influence of the Catholic Church in Cracow on the Cathedral Chapter of Vilnius from the Fifteenth through Eighteenth Centuries

Autorzy:

Kasabuła, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2149988.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Catholic Church
Polska
Lithuania
Cracow
Vilnius
Diocese of Cracow
Diocese of Vilnius
cathedral chapter
cathedral
bishop
prelate
canon

Opis:

Like the entire Diocese of Vilnius, the Cathedral Chapter of Vilnius drew considerably from the experience of the ecclesiastical environment of the Diocese of Cracow, which had already existed for four centuries when the Vilnius Chapter began and was establishing and organizing its own institutions and structures. Although the Diocese of Vilnius had remained part of the organizational structures of the ecclesial province of Gniezno from the beginning of the fifteenth century, it looked to Wawel and not to Wzgórze Lecha’s example. From the fourteenth century onward, Vilnius and Cracow were the capital cities of the Polish-Lithuanian state. For this reason, it was fitting that both of the dioceses, including their cathedral chapters, were organized, looked, and functioned similarly. When the local Church was being established and organized in Lithuania, Cracow naturally served as a model for Vilnius because the local church in Cracow had already existed for more than four centuries and was, therefore, more organized, dynamic, and greatly exposed to the world in every respect than the ecclesiastical environment of Gniezno. This was also due to the fact that the Diocese of Cracow was at the center of royal power: it supported the throne of the Commonwealth directly; it sanctioned the court’s actions; it provided the monarch with expert and intellectual help necessary to conduct internal politics and engage in diplomacy. It is also significant that the person responsible for establishing the Church in Lithuania was, in fact, Lithuanian—King Władysław II Jagiełło was the first Jagiellonian to ascend the Polish throne. His successors continued his policies in the religious realm in Lithuania. It is not surprising, therefore, the Jagiełłoes were solicitous to ensure that Vilnius enjoyed the proper place in the hierarchy of Polish-Lithuanian dioceses under their jurisdiction in accordance with the belief that “Vilnius annot stand out from Cracow.” The Lithuanian King Władysław II Jagiełło provided materially for the Church in Vilnius, and he ensured that the capital of the Grand Duchy of Lithuania had the proper position within the structures of the Polish-Lithuanian state, which has becoming increasingly more integrated. Although the Diocese of Vilnius drew from the Diocese of Cracow’s example, it did not blindly imitate it. After it had been established and organized, the Vilnius Cathedral Chapter was able to develop its own models, unique identity, and manner of functioning as a completely self-sufficient corporation that no longer needed to refer so strongly to the model of Cracow.

Źródło:

Rocznik Teologii Katolickiej; 2021, 20; 89-101
1644-8855

Pojawia się w:

Rocznik Teologii Katolickiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Eksterminacja żydów wileńskich i dzieje getta wileńskiego (1941–1944)
Extermination of the Vilnius Jews and the History of the Vilnius Ghetto (1941–1944)

Autorzy:

Bubnys, Arunas

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/477915.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Opis:

The article gives a survey of the destruction of Vilnius Jews community, points out the most important stages in the history of Vilnius ghetto and typical features, provides statistics on victims, describes the inside structure of ghetto administration and its behavior, also activities by the anti-Nazi ghetto underground. The history of Vilnius Jews community and the ghetto in the period of Nazi occupation can be split into several periods: 1) discrimination and massacre of the Jews before the establishment of the ghetto (24 June 1941–August 1941); 2) the period when the ghettos No. 1 and No. 2 were formed and mass massacre was executed (September 1941–November 1941); 3) stability period (December 1941–March 1943); 4) the period when the small ghettos, work camps and the Vilnius ghetto were removed (April–September 1943); 5) imprisonment of Vilnius ghetto residents in concentration camps in Estonia, and in work camps in Vilnius (October 1943–September 1944). Discrimination and persecution of Vilnius Jews started from the very first days of Nazi occupation. Mass arrests and fusillades of Jews started in the middle of July 1941. The arrested would be first taken to Lukiškės prison and than to Paneriai (Ponary) to be fusilladed. The arrests and convoyment were executed by the German Gestapo, Lithuanian public police, self-defense units and the special squad members. The mass massacre in Paneriai would be usually performed by the special squad (Sonderkommando) subordinate to the German security police and SD. The biggest massacre took place at the initial stage of ghetto establishment and existence. In Vilnius, two ghettos were established. The big ghetto had about 29 thousand, and the smaller one about 9 thousand people imprisoned. Occupational power planned to let only the employable and qualified craftsmen and their families stay alive. The rest Jews were to be subjected to fusillades. During several actions of October 1941, the small ghetto was finally removed. Nonetheless, mass killings continued to take place till the end of 1941. Since the beginning of the war up to 1942, about 33 thousand of Jews (from about 58 thousand Jews who lived before the war) were killed. About 15 thousand of Jews remained in ghettos. Since the end of 1941 until March 1943, no mass killings were executed. This period became known as the stability (calm) period. Nazi authorities decided to leave the qualified workers and their families alive for some time. At this period, life in the ghetto became relatively normal and steady. The administrative system and daily work got settled. The ghetto became kind of “a state within a state” with its own authorities, police, manufactories, forms and institutions for spiritual and cultural life. Almost all men and women of employable age worked in different factories, manufactories and work camps. In summer 1943, about 14 thousand (two thirds of) ghetto residents had various kinds of occupations. In March 1943, the stability period in Vilnius ghetto came to an end. At that time, all small ghettos in Vilnius district were liquidated. Part of the residents were moved to Vilnius ghetto, others transported by train to Paneriai and fusilladed there (in total about 5 thousand people). In summer 1943, all provincial work camps of Vilnius ghetto were closed. During those Gestapo actions, several hundreds were killed. In August 1943 gradual liquidation of Vilnius ghetto started. By the end of September 1943, the Vilnius ghetto was liquidated. The majority of women and children (about 5 to 7 thousand) were moved to concentration camps in occupied Poland and killed there. The Jewish men (about 2 thousand) were taken to lagers in Estonia and young women taken to Keiserwald concentration camp near Riga, Latvia. In September 1944, Nazis killed Vilnius Jews imprisoned in Estonia. Fairly 2 to 3 thousand of Jews survived till the end of Nazi occupation and war.

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2010, 2(16); 229-272
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Biblioteki polskich towarzystw naukowych w Wilnie w pierwszej połowie XX wieku
The libraries of Polish scientific societies in Vilnius in the first half of the 20th century

Autorzy:

Ilgiewicz, Henryka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/472061.pdf

Data publikacji:

2017-12-30

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

Wilno
biblioteki wileńskie
Towarzystwo Muzeum Nauki i Sztuki w Wilnie
Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Wilnie
Vilnius
libraries in Vilnius
the Museum of Science and Art Society
the Friends of Science Society in Vilnius

Opis:

Liczne polskie towarzystwa działające w Wilnie w pierwszej połowie XX w. miały własne biblioteki. W niniejszej pracy wzięto pod uwagę książnice dwóch powstałych na początku XX w. polskich towarzystw naukowych – Towarzystwa Muzeum Nauki i Sztuki (1907-1914) oraz Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie (1907-1939). Wymienione organizacje i ich biblioteki zajmowały ważne miejsce w ówczesnym kulturalnym i naukowym życiu Wilna. Przyczyniły się także do zachowania dziedzictwa kulturowego poprzez kolekcjonowanie dzieł sztuki, starych druków, rękopisów i pamiątek historycznych. Znaczna część zgromadzonych przez nich zbiorów uległa rozproszeniu podczas II wojny światowej oraz w trudnych latach powojennych, fragment – pozostał w archiwach i bibliotekach wileńskich do dnia dzisiejszego i służy celom naukowym i oświatowym.
Numerous Polish societies active in Vilnius in the first half the 20th century possessed their own libraries. In this paper are taken into account libraries of Polish scientific societies, namely: the Museum of Science and Art Society (1907-1939) and Friends of Science Society (1907-1939). These societies and their libraries played important role in scientific and cultural life in Vilnius in that time. They also helped to preserve the cultural heritage through collection of works of art, old prints, manuscripts and historical relics. Significant part of these collections was scattered during World War II and during the hard postwar time, another part remained in archives and libraries in Vilnius and up to now has been used for scientific and educational purposes.

Źródło:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2017, Polonika w zbiorach obcych, tom specjalny; 139-146
1897-0788
2544-8730

Pojawia się w:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

The Vilnius City Halls Main Publication "Biblioteczka Wileńska Series" (1929-1938)

Autorzy:

Ilgiewicz, Henryka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/52071475.pdf

Data publikacji:

2024-09-30

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

Vilnius
serial publication
Vilnius City Hall
history of the city of Vilnius
graduates of Stefan Batory University

Opis:

The Vilnius City Hall’s leading publication, “Biblioteczka Wileńska” Series, was published during 1929–1938. The initiative to publish it came from the Cultural and Educational Commission of the Vilnius City Council. The publishing house aimed to encourage scholars to undertake research on various aspects of the history of the city of Vilnius and to spread such knowledge in wider circles of society. Nine books were published in this series between 1929 and 1938. Except for the professor of the Stefan Batory University, literary historian Stanisław Pigoń, and the head of the State Archives in Warsaw, Major Bolesław Waligóra, the authors were young researchers and graduates of the Faculty of Humanities of the Stefan Batory University in Vilnius: Maria Łowmiańska, Sara Rabinowiczówna, Janina Rodkiewiczówna, Stefan Rosiak, Irena Zaleska-Stankiewiczowa, Bogumił Zwolski, Leonid Żytkowicz. Their work significantly contributed to the knowledge of Vilnius’ history and the general academic achievements of Vilnius historians in the interwar period.

Źródło:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2024, 18, 2; 339-365
1897-0788
2544-8730

Pojawia się w:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Occupation of Vilnius and death of Kempisty

Autorzy:

Duda, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/749696.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Matematyczne

Opis:

Źródłowy artykuł Jóźówik, Maligrandy i Terepety(2017) przedstawia bogaty materiał dotyczący życia i kariery akademickiej oraz dorobku naukowego Stefana Kempistego, profesora Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, jednakże jednakże niewiele ma do powiedzenia w sprawie jego śmierci. Istotnie, okoliczności tej śmierci były dotychczas niejasne. Przeprowadzone niedawno badania archiwalne w Wilnie pozwoliły jednak rzucić na nią pewne światło i niniejszy artykuł przedstawia odkryte wtedy dokumenty. Autor wyraża wdzięczność dr hab. Mirosławowi Supruniukowi, kierownikowi projektu „Hinc itur ad astra. Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie", za łaskawą zgodę na ujawnienie tych danych przed opublikowaniem pełnego raportu.
The source article by L. Maligranda and W. Piotrowski (2017) presents rich material concerning the life and academic career as well as scientific achievements of Stefan Kempisty, professor at Stefan Batory University in Vilnius. However, he has little to say about his death. Indeed, the circumstances of this death have so far been unclear. The archival research carried out recently in Vilnius, however, allowed us to shed some light on it and this article presents the documents discovered at that time. The author expresses his gratitude to dr hab. Mirosław Supruniuk, project manager "Hinc itur ad astra. Stefan Batory University in Vilnius ", for the kind permission to disclose this data before publishing the full report.

Źródło:

Antiquitates Mathematicae; 2017, 11
1898-5203
2353-8813

Pojawia się w:

Antiquitates Mathematicae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Koncepcje przynależności Wileńszczyzny i kultura dyskusji na forum obrad Sejmu Wileńskiego od 4 lutego do 1 marca 1922 r.
The concepts of ‘belonging’ in the Vilnius Region and culture of discussions at the sessions of the Sejm of Vilnius 4th of February – 1st of March 1922

Autorzy:

Błażejczyk, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/621777.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Wilno, Wileńszczyzna, endecja, Sejm Wileński 1922, kultura dyskursu politycznego, doktryny międzywojnia.
Vilnius, Vilnius region, National Democracy fraction, Sejm of Vilnius 1922, culture of political discussion, doctrines of interwar.

Opis:

The question of ‘belonging’ in the Vilnius Region became a significant problem in Pol- ish – Lithuanian relations following World War I. The Polish population of this region spontanously expressed its will to join the reborn Polish state. It was treated by them as a natural historical consequence and as an example of the tradition and the work and goals of previous generations. In the elections of January 8th 1922, this will was formally expressed. It was confirmed by the proceedings of the elected Sejm, which was domi- nated by the Polish National Democracy fraction (aka the Polish Central Elections’ Com- mittee). Minutes of the sessions of the Sejm show that different concepts for the future of the Vilnius Region were presented. Discussions were of a highly emotional character with MPs using arguments in personam. Similarly, accusations were vented about past events. However, the debate was meritous and demonstrated sound political argument. The debate in the Sejm of the Vilnius Region ended on Feb. 20th 1922, when the act on joining the Polish state was passed, along with some additional declarations regarding its execution.

Źródło:

Miscellanea Historico-Iuridica; 2016, 15, 2; 301-315
1732-9132
2719-9991

Pojawia się w:

Miscellanea Historico-Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Początki sporu z Litwą o Wilno i Wileńszczyznę w październiku 1920 r.
The Origins of the Dispute with Lithuania over Vilnius and the Vilnius Region in October 1920

Autorzy:

Fabisz, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2154506.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

Umowa suwalska
„bunt” Żeligowskiego
Litwa Środkowa
relacje polsko-litewskie
Józef Piłsudski
Lucjan Żeligowski
Wilno i Wileńszczyzna
Suwałki Agreement
Żeligowski's ‘Mutiny’
Central Lithuania
Polish-Lithuanian relations
Vilnius and the Vilnius Region

Opis:

Celem artykułu jest przedstawienie aktualnego stanu badań dotyczącego genezy i początków polsko-litewskiego sporu o Wilno i Wileńszczyznę w związku z akcją gen. Lucjana Żeligowskiego w październiku 1920 r. Autor możliwie szeroko przybliżył genezę (ze szczególnym uwzględnieniem roli Rosji Sowieckiej), przebieg i bezpośrednie konsekwencje inspirowanego przez Józefa Piłsudskiego tzw. buntu Żeligowskiego, jego tło wewnętrzne oraz uwarunkowania międzynarodowe. Wystąpienie Żeligowskiego przeciwko Litwie, skutkujące utworzeniem na terenie Wileńszczyzny quasi-państwa Litwy Środkowej, a następnie włączeniem tego terytorium w granice Rzeczypospolitej, było elementem koncepcji polityki wschodniej Piłsudskiego. Marszałek Piłsudski, z powodu niekorzystnej sytuacji międzynarodowej oraz niechętnej postawy Litwinów, zamiast stworzenia federacji m.in. z Litwą, musiał poprzestać na inkorporacji Wilna i Wileńszczyzny do Polski. Fakt ten zaważył w istotny sposób na stosunkach polsko-litewskich w okresie międzywojennym. W artykule zastosowano metodę indukcyjną i dedukcyjną oraz bezpośrednią i pośrednią metodę ustalania faktów. Wykorzystano metodę porównawczą oraz wnioskowania z milczenia źródeł.

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 153-188
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Współczesna tożsamość kulturowa Polaków na wileńszczyźnie
CONTEMPORARY CULTURAL IDENTITY OF POLES LIVING IN THE VILNIUS REGION

Autorzy:

Malewska, Alicja

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/597556.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

CULTURAL IDENTITY
BORDERLANDS
POLES LIVING IN THE VILNIUS REGION

Opis:

Te paper is focused on the topic of cultural identity of Poles living in the Vilnius Region. Tey represent the unique identity of borderland inhabitants, which consists of elements typical for diferent nations and ethnic groups. Te description of cultural identity of Poles living in the Vilnius Region is based on qualitative and quantitative analysis of the Polish language knowledge, the state of Polish education in Lithuania, level of religiosity, institutionalization of the social and cultural life and popularity of Polish language media. Te research shows that Poles living in the Vilnius Region identify themselves with Polish culture although they also recognize the uniqueness of their cultural identity, which diferentiates them from Polish citizens.

Źródło:

Pogranicze. Studia Społeczne; 2012, 20; 233-244
1230-2392

Pojawia się w:

Pogranicze. Studia Społeczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Karaimistyka jako nieodłączny element turkologii w Wilnie
Karaim Studies as an Integral Part of the Turkology in Vilnius

Autorzy:

Kobeckaitė, Halina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/440293.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik

Tematy:

Orient studies
Turcology
Karaims
Karaim studies
Karaim language
Tatars
Lithuania
Vilnius
Trakai
Polska
Vilnius university
Turks
period between the two World wars
revival
national identity

Opis:

The main aim of this article is to describe the role played of two Turkic communities residing in the territory of the Great Duchy of Lithuania from the 14th century onwards – the Karaims and the Tatars – in the appearance and development of oriental and Turkological studies in Vilnius. A short overview of the state of Oriental Studies in Vilnius, in particular in Vilnius University in the 18th–19th centuries, and its correlation with the local “Orient”, is given in the first part of the article. Most of the article focuses on the period between the two world wars, when Karaim and Tatar scholars, educationists and spiritual leaders took a very active role in investigating and popularising their own cultural heritage and Turkic culture in general. Through publications in magazines, the activities of societies and communities, an available pool of effective and skilled experts Karaim and Tatars courses emerged in Vilnius as an equivalent subject to traditional Oriental Studies and Turkology. Their achievements paved the way for the great resurgence in national identity and the revival academic research and teaching on Lithuania’s national heritage after it regained its independence in 1990. Research on the Oriental heritage of the Lithuanian Grand Duchy was out of the question during the Soviet period. Today when linguistic and cultural studies and research on Karaim and Tatar culture have become an important feature of Turkology, the Oriental studies programme in Vilnius constitutes a relevant part of professional academic life.

Źródło:

Almanach Karaimski; 2014, 3; 65-78
2300-8164

Pojawia się w:

Almanach Karaimski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

O inwestycjach budowlanych Wazów w Wilnie
On the Vasas’ Building Investments in Vilnius

Autorzy:

Czyż, Anna Sylwia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1832666.pdf

Data publikacji:

2021-10-25

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Wazowie
Wilno
XVII w.
architektura
the Vasas
Vilnius
seventeenth century
architecture

Opis:

Artykuł traktuje o budowlach Wazów w Wilnie w kontekście nie tyle architektonicznym, ile treści ideowych. Waga inwestycji Wazów wynikała z tradycji jagiellońskiej opieki nad miastem oraz miejsca, jakie Wilno zajmowało w Rzeczypospolitej.
The article deals with the Vasa buildings in Vilnius not in the context of their architecture but their ideological content. The importance of the Vasa investments resulted from the Jagiellonian tradition of taking care of the city and the place that Vilnius occupied in the Polish-Lithuanian Commonwealth.

Źródło:

Rocznik Lituanistyczny; 2021, 7; 211-228
2450-8454
2450-8446

Pojawia się w:

Rocznik Lituanistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Spór o Wilno: wielość obrazów
The dispute over Vilnius: the multiplicity of images

Autorzy:

Chutnik, Agata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/687572.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

kultura pamięci
stosunki polsko-litewskie
Wilno
culture of remembrance
Polish-Lithuanian relations
Vilnius

Opis:

Vilnius plays an important role both for Lithuanian Poles and Lithuanians. By Lithuanians, it is understood as the historical capital of the state, the beginnings of the Lithuanian state. For Lithuanian Poles, in turn, Vilnius it is often a place of identification and a private homeland, a place of residence their ancestors. This article relates to the images of Vilnius presented by narrators during the interviews. I will try to illustrate the multiplicity of approaches using quotes from narrators. These images will show how important history is, especially in contemporary public debate and interpersonal relations, despite frequent declarations that it is currently not playing a role in everyday life.

Źródło:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2017, 18; 149-159
2450-6796

Pojawia się w:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Vilniaus žemutinės pilies iždo archyvas ir Vilniaus sociotopografija 1566 m.
The treasury archive of Vilnius lower castle and the sociotopography of Vilnius in 1566

Autorzy:

Ryčkov, Andrej
Jakulis, Martynas

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/53379885.pdf

Data publikacji:

2023-12-22

Wydawca:

Lietuvos istorijos institutas

Tematy:

Vilniaus pilies iždas
pagalvės mokestis
Vilnius
Goštautai
Antakalnis
the treasury of the Vilnius Lower Castle
poll tax
Goštautas family

Opis:

Straipsnyje analizuojamas ir publikuojamas XVII a. penkto dešimtmečio išra- šas iš Vilniaus Žemutinės pilies iždo archyvo. Atliktas tyrimas pateikia naujų duomenų apie dalies Vilniaus miesto ir jo Antakalnio priemiesčio sociotopografiją 1566 m., iždo archyvo sudėtį ir kai kurių dokumentų likimą po to, kai 1655 m. Rusijos caro pajėgoms užgrobus Vilnių, iždo archyvą nusiaubė gaisras.
ABSTRACT. The paper focuses on an extract from the treasury archive of Vilnius Lower Castle from the 1640s. The research provides new data on the sociotopography of a part of the city of Vilnius and the suburb of Antakalnis (Antokol) in 1566 and reveals the fate of some documents kept in the treasury archive after 1655, when the Russian army occupied Vilnius and a fire ravaged the archive. The extract, which is published for the first time in this article, is included in the appendix.

Źródło:

Lietuvos istorijos metraštis; 2023, 2; 5-24
0202-3342
2538-6549

Pojawia się w:

Lietuvos istorijos metraštis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Wschodnie kontakty Feliksa i Rudolfa Nowowiejskich (Lwów - Wilno - Białowieża)
Eastern contacts of Feliks and Rudolf Nowowiejski (Lviv - Vilnius - Białowieża)

Autorzy:

Dulisz, Ilona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/480949.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

Feliks Nowowiejski
Rudolf Nowowiejski
Music
Lviv
Vilnius

Opis:

The activity of Feliks and Rudolf Nowowiejski plays a significant part in the history and culture of pre-war Lviv and Vilnius. In the years 1906-1912 Rudolf was a chaplain and a secretary of the Metropolitan Archbishop of Lviv J. Bilczewski. At that time Feliks entered into cooperation with music circles of Lviv where the world premiere of the oratorio Znalezienie św. Krzyża [Finding of the Holy Cross] took place. Biographies of the two brothers are also associated with Vilinius. Rudolf for many years taught Latin in the J. Slowacki Lower Secondary School. Rela- tions of Feliks with that city are primarily associated with a rapidly growing singing movement there. Melody of the Rota was until 1929 the official bugle call of Vilinius. In organ and choral music of F. Nowowiejski one can find references to the most significant symbol of the city - Our Lady of Ostra Brama painting. However, the inspirations by Białowieża wilderness produced such works as Hejnał Prezydenta R.P [Bugle call of the President of the Republic of Poland] and the triptych Teka Białowieska.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2014, 1, XIX; 37-45
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

The Use of Books in 16th-century Vilnius

Autorzy:

Niedźwiedź, Jakub

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/636319.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

history of book, Vilnius, the Grand Duchy of Lithuania, early modern print culture, Cyrillic script, Latin script

Opis:

The main goal of the paper is to answer the question of what was unique about the use of books in Vilnius between 1522 and 1610. The reason to take a closer look at the capital of the Grand Duchy of Lithuania is the fact that it has always been a multi-cultural, multi-ethnic and multi-religious city. This observation allows the author to assume that the use of books there could have been different than in other European cities of the time. To find possible answers to the question posed, the author traces the changes in production, distribution and reading of books in the city. The research is based on several sorts of sources, such as printed books, manuscripts and documents from Vilnius archives (mainly the municipal archive, the Catholic chapter, the castle court etc.). He was supported by contemporary studies about early modern Vilnius scriptoria and printing houses (Kawecka-Gryczowa, Topolska, Nikalaieu), bookbinders (Laucevičius), book writing (Ulčinaitė, Narbutienė, Narbutas) and the history of the city (Frick). At the beginning of the paper the author recalls the main facts about Vilnius in the 16th century. The city had increasingly grown in importance as a political, economical and cultural centre of the Jagiellonian monarchy. The central part, divided in four chronologically arranged chapters, focuses on several problems, among them: the beginnings of Cyrillic prints and Skaryna’s printing house, languages and alphabets of books (Latin, Ruthenian, Polish, Lithuanian, German, Hebrew, Yiddish and Arabic), book production, dissemination, storage and reading. The author notices that a significant contributing factor to the spreading book culture in Vilnius was the royal court and chancery. He puts emphasis on the significance of humanistic schools that were established in Vilnius in the 2nd half of the 16th century by four different Christian confessions (Calvinist, Catholic, Lutheran and Orthodox). The most influential one was the Jesuit Academy of Vilnius. This process was accompanied by the establishment of no less than 11 printing houses. Having said that, the author argues that books printed in Vilnius, imported to the city and held in its libraries reflect a fruitful competition between main religious communities. At the end, the author reaches the conclusion that the use of books in Vilnius was similar to other European cities of the time, yet the capital of Lithuania still seems to be a good deal more complex a case. He ventures a hypothesis that the book can be deemed as one of the tools or factors by which religious or ethnic identity in Vilnius was defined.

Źródło:

Terminus; 2013, 15, 2(27)
2084-3844

Pojawia się w:

Terminus

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

The Statutes of the Cathedral Chapter of Vilnius Before the Partition of Poland

Autorzy:

Kasabuła, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2150217.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Grand Duchy of Lithuania
Vilnius
cathedral chapter
statute
legal norm
confirmation
Holy See

Opis:

After being canonically erected in 1388, the Cathedral Chapter of Vilnius did not have any recognized privileges or land grants. It subsisted exclusively off of the bishop of Vilnius’ bona mensae, and it followed the Cathedral Chapter of Cracow’s example with regard to its organization, internal structure, activities, and relationship with the diocesan bishop. Having certain privileges and revenue at its disposal in the 15th century, the canonical corporation of Vilnius began to seek greater legitimacy. It was not until 1515, however, that Bishop Wojciech Radziwiłł ordered that the Chapter write up its rights and duties in the form of statutes and that the Holy See approve them. Pope Leo X subsequently approved the Cathedral Chapter of Vilnius’ statutes through his legate Bishop Zacharias Ferreri on November 29, 1520. The papal confirmation gave the Cathedral Chapter of Vilnius strong legal standing that no one, with the exception of the Holy See, could violate or change. The statutes strengthened the Chapter’s position in relation to the diocesan bishop, which turned out to be both in accordance with the spirit of the times and, with time, affirmed by the Council of Trent (1545-1563).

Źródło:

Rocznik Teologii Katolickiej; 2020, 19; 211-225
1644-8855

Pojawia się w:

Rocznik Teologii Katolickiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Vilniaus universiteto bibliotekos paleotipai. Katalogas, sudaré Nojus Feigelmanas, Irena Daugirdaité, Petras Račius, Vilnius 2003, s. 584

Autorzy:

Pietrzkiewicz, Iwona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1040487.pdf

Data publikacji:

2005-12-16

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

stare druki
Polska
Wilno
historia
old prints
Polska
Vilnius
history

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2005, 84; 402-404
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Likwidacja Wileńskiego Seminarium Duchownego w 1945 roku
Liquidation of Vilnius Seminary and displacement to Bialystok in 1945

Autorzy:

Zavadzka, Alina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/950340.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Seminarium Duchowne w Wilnie
Seminarium Duchowne w Białymstoku
likwidacja
abp Romuald Jałbrzykowski
Archidiecezja Wileńska
seminary in białystok
liquidation
vilnius archdiocese
the seminary in Vilnius
bishop romuald jabłrzykowski

Opis:

The seminary in Białystok was formed as a result of a closure of a Seminary in Vilnius, which was founded by the bishop of Vilnius Jerzy Radziwiłł on 11th January 1582. In 1925 the Vilnius Seminary was merged with the Theological Department of Stefan Batory University (USB). In December 1939 USB was liquidated, however the Theological Department acted in secret. After mass arrests of professors and clerical students, in March 1942 bishop Romuald Jałbrzykowski and Rev. Adam Sawicki were imprisoned. A seminary was liquidated and was not reopned until October 1944. Unfortunately, authorities closed the Vilnius Seminary on 20th February 1945. Bishop R. Jałbrzykowski made a decision to move the Seminary to Białystok, where in spring, on the 8th of May 1945 it commenced its activity. A month later an order was given to remove the archbishop R. Jałbrzykowski from Vilnius. He left for Bialystok on 15th July 1945. From here he managed the part of the Vilnius archdiocese which stayed within the Poland’s borders.

Źródło:

Rocznik Teologii Katolickiej; 2016, 15, 1
1644-8855

Pojawia się w:

Rocznik Teologii Katolickiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Disciplinary Responsibility of Advocates in the Interwar Period – Vilnius casus of Stanisław Węsławski (1896–1942)

Autorzy:

Dąbrowski, Przemysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/618435.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Stanisław Węsławski
disciplinary liability
interwar period
Vilnius
odpowiedzialność dyscyplinarna
dwudziestolecie międzywojenne
Wilno

Opis:

Stanisław Węsławski was a lawyer from the office. He was appointed by the court on appeal. Being aware of the “hopelessness” of the matter, failed to different deadlines. It was against him disciplinary action, which ultimately led to the imposition of the penalty warning.
Stanisław Węsławski, na mocy ówcześnie obowiązujących przepisów, był pełnomocnikiem z urzędu. Został powołany przez sąd w postępowaniu odwoławczym. Mając świadomość „beznadziejności” sprawy, uchybił różnym terminom. Zostało przeciwko niemu wszczęte postępowanie dyscyplinarne, które ostatecznie zakończyło się wymierzeniem kary upomnienia.

Źródło:

Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 2
1731-6375

Pojawia się w:

Studia Iuridica Lublinensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Roman Law in Vilnius in the Period of Existence of the Academy of Vilnius

Autorzy:

Niczyporuk, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/621172.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Prawo rzymskie, Akademia Wileńska, Piotr Roizjusz
Roman law, Academy of Vilnus, Peter Roizjusz

Opis:

The Vilnius University was established on 7th July 1578, pursuant to the Royal Decree of King Stefan Batory. The royal act of establishment has been confirmed by the papal bull of Pope Gregory XIII on 29th October 1579 and by resolution of the Seym adopted in 1585. Before the rise of the Academy in Vilnius several schools had operated one of them founded by Peter Roizjusz. Thanks to the activity of this famous scholar and lawyer, the elements of Roman law were taught in Vilnius even before the creation of a university in Lithuania. At the beginning of the Academy there were no faculties of law or medicine. Presumably, this was connected with a lack of qualified staff in Lithuania. Only under the privilege granted by King Władysław IV, dated 11th October 1644 was a law faculty opened (composed of a chair of canon law and two of civil law). It is very hard to present a list of professors of Roman law (civil) at the University of Vilnius. Perhaps this is due to the fact that apart from Roizjusz, other scientists interested in Roman Law did not teach in Vilnius. Presumably there was only one chair of civil law (Roman). There is no doubt that Roman law played an important role in the training of lawyers and was taught intermittently throughout the remaining period of the operation of the Academy. In addition, preserved sources reflect the scientific work of professors, who were employed there. Following the example of other universities, the Academy of Vilnius awarded in this field a combined doctoral degree embracing “both laws” – civil and canon, which applied primarily to future law professors and high-ranking prelates who performed public functions. Probably there were no promoted doctors of civil law. The basis of the lectures were institutions of the Roman law of Justinian, and their content was not different from the standards adopted in other universities.

Źródło:

Miscellanea Historico-Iuridica; 2014, 13, 1; 11-34
1732-9132
2719-9991

Pojawia się w:

Miscellanea Historico-Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Wileńska działalność społeczno-kulturalna i oświatowa Stanisława Węsławskiego (1896–1942) – przyczynek do biografii

Autorzy:

Dąbrowski, Przemysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/632143.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Vilnius
the former Grand Duchy of Lithuania
Stefan Batory University
advocates of Vilnius
culture and education in Vilnius
Wilno
dawne Wielkie Księstwo Litewskie
Uniwersytet Stefana Batorego
adwokatura wileńska
kultura i edukacja w Wilnie

Opis:

Stanisław Węsławski urodził się w Wilnie 17 września 1896 r. Z wykształcenia był prawnikiem i muzykiem. Zasiadał w wielu stowarzyszeniach i organizacjach oświatowych i kulturalnych Wilna. Komponował dzieła fortepianowe i pieśni, m.in. do wierszy RaineraMarii Rilkego, Kazimiery Iłłakowiczówny, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej czy Jana Kochanowskiego. Był członkiem zwyczajnym wileńskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk i zasiadał w Wydziale Oświatowym Polskiej Macierzy Szkolnej Ziem Wschodnich.Wybrano go również na wiceprezesa Wileńskiego Związku  Towarzystw Śpiewaczych i Muzycznych. Ponadto tworzył muzykę do Rozgłośni Polskiego Radia w Wilnie oraz został jej referentem muzycznym jak i prezesem Zarządu Sekcji Wileńskiej Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej (Oddział Wileński). W latach trzydziestych Stanisława Węsławskiego desygnowano również na prezesa Zarządu Centralnego Polskiej Macierzy Szkolnej Ziemi Wileńskiej. Zasiadał początkowo na stanowisku skarbnika w Prezydium, a następnie w składzie Komisji Rewizyjnej Rady Wileńskich Zrzeszeń Artystycznych „Erwuza” (RWZA). Działał też w towarzyskim klubie dyskusyjnym „Smorgonia”, był stałym bywalcem Śród Literackich oraz członkiem Zarządu Wileńskiego Towarzystwa Filharmonicznego, pełniąc w nim funkcję wiceprezesa. Węsławskiego rozstrzelano 2 grudnia 1942 r. w Ponarach pod Wilnem.

Źródło:

Res Historica; 2015, 39
2082-6060

Pojawia się w:

Res Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Vilnius University in the days of the Commission of National Education (1773–1794)
Uniwersytet Wileński w czasach Komisji Edukacji Narodowej (1773–1794)

Autorzy:

Kamińska, Janina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2058119.pdf

Data publikacji:

2018-12-31

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów

Tematy:

Commission of National Education
Vilnius University
Vilnius Academy
Lithuanian Main School
university reform
Komisja Edukacji Narodowej
Uniwersytet Wileński
Akademia Wileńska
Szkoła Główna Litewska
reforma uniwersytetu

Opis:

This article presents an outline of the history of Vilnius University in the days of the Commission of National Education. It characterises an organisational pattern and educational objectives that were defined in the essential document of the Commission, ‘Ustawy Kommissyi Edukacyi Narodowey dla stanu akademickiego i na szkoły w kraiach Rzeczypospolitey przepisane’ [‘The Commission of National Education’s Acts for the Academic Estate and the Schools of the Commonwealth’]. Moreover, it presents the process of converting Vilnius Academy into a modern, enlightened university. It points to its functions, such as education, including teacher training, scientific research, promotion of knowledge and supervision over secular schools. It also presents the aspect of the professors’ effort to provide scientific resources for the development of mathematical and natural sciences and medicine. The author has outlined the pragmatic aspect of professors’ lectures as well. As in other schools of the Commission, the Lithuanian Main School’s crucial educational objective was to form good, enlightened citizens who could be useful to the state.

Źródło:

Rozprawy z Dziejów Oświaty; 2018, 55; 109-124
0080-4754

Pojawia się w:

Rozprawy z Dziejów Oświaty

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

The Officials of the Cathedral Chapter of Vilnius Before the Partition of Poland

Autorzy:

Kasabuła, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2150764.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Grand Duchy of Lithuania
Vilnius
cathedral chapter
capitular procuator,
chancellor
notary
archivist
Lithuanian Tribunal

Opis:

Originally, the members of cathedral chapters were organizationally and structurally divided into two categories: general prelates and canons. During the early stages of organization, prelatures were simultaneously dignities and capitular offices. After the Middle Ages, however, prelatures ceased to be offices and became titular dignities instead. Due to the evolution of the structure and the development of the organization of the chapters and the ways in which they functioned, it was necessary to appoint new officials who were independent of the particular dignities. From the moment that the college of prelates and canons was founded and established in Vilnius, they functioned and acted in spiritualibus and in temporalibus by following the example of the chapter in Cracow that had existed for centuries and adapted the practices to the local conditions of Vilnius. This influence is very clear in the selection and competencies of the officials chosen for the Cathedral Chapter of Vilnius. Among the officials chosen before the partition of Poland took place, those who had the most lasting effects were the capitular procuators, inspectors of capitular goods and property, chancellors, notaries, architivists, and deputies to the Lithuanian Tribunal.

Źródło:

Rocznik Teologii Katolickiej; 2019, 18; 183-200
1644-8855

Pojawia się w:

Rocznik Teologii Katolickiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

"A. C. Пушкин и Литва", Римантас Сидеравичюс, Vilnius 1999

Autorzy:

Białokozowicz, Bazyli

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/482005.pdf

Data publikacji:

2000-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2000, 1, V; 359-362
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Wileńska działalność społeczno-kulturalna i oświatowa Stanisława Węsławskiego (1896–1942) – przyczynek do biografii

Autorzy:

Dąbrowski, Przemysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/631553.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Vilnius
the former Grand Duchy of Lithuania
Stefan Batory University
advocates of Vilnius
culture and education in Vilnius
Wilno
dawne Wielkie Księstwo Litewskie
Uniwersytet Stefana Batorego
adwokatura wileńska
kultura i edukacja w Wilnie

Opis:

Stanislaw Weslawski was born in Vilnius on 17 September 1896. He was a lawyer and musician. He was a member of many associations and educational and cultural organizations in Vilnius. He composed piano works and songs to poems by Rainer Maria Rilke, Kazimiera Iłłakowiczówna, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska and Jan Kochanowski. He was a regular member of the Vilnius Society of Friends of Sciences and served on the Education Department of the Polish Educational Eastern Territories. Also he was elected vicepresident of the Association of Singing Societies of Vilnius and Music. He wrote the music for Polish Radio Vilnius in Vilnius, and was its referent music, as well as Chairman of the Board of the Section of Vilnius Polish Society for Contemporary Music (Vilnius Branch). In the thirties, he was also designated president of the Central Board of the Polish Educational Vilnius Land. He was treasurer in the Bureau and then in the composition of the Audit Committee of the Council of Associations of Vilnius Art – „Erwuza|” (RWZA). He was also active in social debating club, „Smorgon”, was a regular visitor „Literary Wednesdays” and a member of the Board of the Vilnius Philharmonic Society, serving in the vicepresident. Weslawski was shot on December 2, 1942 in Ponary near Vilnius.
Stanisław Węsławski urodził się w Wilnie 17 września 1896 r. Z wykształcenia był prawnikiem i muzykiem. Zasiadał w wielu stowarzyszeniach i organizacjach oświatowych i kulturalnych Wilna. Komponował dzieła fortepianowe i pieśni, m.in. do wierszy RaineraMarii Rilkego, Kazimiery Iłłakowiczówny, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej czy Jana Kochanowskiego. Był członkiem zwyczajnym wileńskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk i zasiadał w Wydziale Oświatowym Polskiej Macierzy Szkolnej Ziem Wschodnich.Wybrano go również na wiceprezesa Wileńskiego Związku  Towarzystw Śpiewaczych i Muzycznych. Ponadto tworzył muzykę do Rozgłośni Polskiego Radia w Wilnie oraz został jej referentem muzycznym jak i prezesem Zarządu Sekcji Wileńskiej Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej (Oddział Wileński). W latach trzydziestych Stanisława Węsławskiego desygnowano również na prezesa Zarządu Centralnego Polskiej Macierzy Szkolnej Ziemi Wileńskiej. Zasiadał początkowo na stanowisku skarbnika w Prezydium, a następnie w składzie Komisji Rewizyjnej Rady Wileńskich Zrzeszeń Artystycznych „Erwuza” (RWZA). Działał też w towarzyskim klubie dyskusyjnym „Smorgonia”, był stałym bywalcem Śród Literackich oraz członkiem Zarządu Wileńskiego Towarzystwa Filharmonicznego, pełniąc w nim funkcję wiceprezesa. Węsławskiego rozstrzelano 2 grudnia 1942 r. w Ponarach pod Wilnem.

Źródło:

Res Historica; 2015, 39
2082-6060

Pojawia się w:

Res Historica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

WALKA O TZW. REWINDYKACJĘ WILEŃSKICH DÓBR KULTURY PO II WOJNIE ŚWIATOWEJ
STRUGGLE FOR THE SO-CALLED RECLAMATION OF CULTURAL GOODS IN VILNIUS AFTER WORLD WAR II

Autorzy:

Roman, Olkowski,

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/432799.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków

Tematy:

Wilno
rewindykacja
Muzeum Narodowe w Warszawie
Maria Rzeuska
muzealia
zbiory wileńskie
Vilnius
reclamation
National Museum in Warsaw
museum exhibits
Vilnius collections

Opis:

The article describes the so-called requisition campaign carried out in Vilnius city and region and Kaunas, Lithuania, the aim of which was to recover the cultural heritage which was supposed to stay abroad as a result of the change of borders after World War II for the Polish State and its citizens People connected with the Cultural Department established by the Polish Committee of National Liberation in 1944 at the Office of the Chief Plenipotentiary for Evacuation in the Lithuanian Soviet Socialist Republic. The Cultural Department carried out this activity under the Agreement between the Polish Committee of National Liberation and the Government of the Lithuanian Soviet Socialist Republic regarding the evacuation of Polish citizens from Soviet Lithuania and Lithuanian citizens from Poland concerning the mutual repatriation of peoples. The article aims to recall the private collections and most important cultural institutions in Vilnius from the period before 1939 which failed to be transported from Vilnius to Poland, despite the great efforts of many people. However, regardless of the result, the actions described and those who conducted them deserve to be recalled and mentioned in the subject-matter literature.
Tematem artykułu są działania tzw. akcji rewindykacyjnej prowadzone na terenie Wilna, Wileńszczyzny i tzw. Litwy Kowieńskiej, których celem było uratowanie dla Państwa Polskiego i jego obywateli dorobku kulturalnego, mającego pozostać poza obszarem kraju na skutek zmiany granic po II wojnie światowej. Ratowaniem zabytków, archiwów i bibliotek zajmowały się osoby związane z Wydziałem Kultury utworzonym przez Rząd PKWN w 1944 r. przy Urzędzie Głównego Pełnomocnika do Spraw Ewakuacji w Litewskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej. Wydział Kultury prowadził działalność w następstwie podpisania Układu pomiędzy Polskim Komitetem Wyzwolenia Narodowego a Rządem Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej dotyczącego ewakuacji obywateli polskich z terytorium Litewskiej SSR i ludności litewskiej z terytorium Polski, mówiącego o wzajemnej repatriacji ludności. Zamiarem artykułu jest przywołanie kolekcji prywatnych i najważniejszych instytucji kulturalnych Wilna sprzed 1939 r., których mimo ogromnego wysiłku wielu osób, w większości nie udało się przewieść z Wilna do Polski. Jednak – niezależnie od wyników – opisane działania i przeprowadzające je osoby zasługują na ich przypomnienie i utrwalenie w literaturze przedmiotu.

Źródło:

Muzealnictwo; 2017, 58; 195-207
0464-1086

Pojawia się w:

Muzealnictwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

The psychosocial factors at work related to depression among female white-collar workers in Vilnius (Lithuania)

Autorzy:

Stanislavoviene, Jelena
Pajarskiene, Birute
Jankauskas, Remigijus
Veniute, Marija

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2185367.pdf

Data publikacji:

2011-06-01

Wydawca:

Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi

Tematy:

psychosocial factors at work
depression
Vilnius

Opis:

Objectives: The aim of this study is to establish which psychosocial factors at work are related to depression among female white-collar workers in Vilnius. Materials and Methods: The data was collected in a case-control study in 2002-2004. The cases were selected from patients treated at Vilnius mental health centers. The controls were randomly selected from employed Vilnius residents. A descriptive statistic and logistic regression was applied. Results: 3 psychosocial factors and possible confounders within the evaluated model were statistically reliable (model χ²: 44.47, p < 0.05 ). The adjusted odds ratio for uneven work distribution was 2.17 (95% CI: 1.38-3.51, p < 0.005), the odds ratio for possibility to control was 10.81 (95% CI: 2.13-54.71, p < 0.005), and the odds ratio for family esteem was 2.13 (95% CI: 1.01-4.59, p < 0.005). Conclusion: This study suggests that work distribution, possibility to control and family esteem, together with stressful life events and mental health disorders in the family, are related to depression among female white-collar workers.

Źródło:

International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health; 2011, 24, 2; 166-176
1232-1087
1896-494X

Pojawia się w:

International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Molluscs of selected watercourses and reservoirs in Vilnius

Autorzy:

Wlosik-Bienczak, E.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/84766.pdf

Data publikacji:

2005

Wydawca:

Uniwersytet Mikołaja Kopernika. Wydział Biologii i Ochrony Środowiska. Stowarzyszenie Malakologów Polskich

Opis:

The 2002 field research on the malacofauna of selected watercourses and reservoirs in Vilnius (Lithuania) revealed the occurrence of 35 mollusc species represented by 1,915 live specimens. Out of the 50 water mollusc species recorded from the Vilnius region beforeWorldWar II, 30 were represented by live specimens in this study. Five of the live species found in 2002 had not been earlier recorded from the area. The highest number of species represented by live specimens was found in the river Vilnia (23) and in its reservoir (22). Fewer species were found in the river Viliya (15) and in the reservoir on the stream Cedronas (4). No live molluscs were collected in the stream Cedronas.

Źródło:

Folia Malacologica; 2005, 13, 1
1506-7629

Pojawia się w:

Folia Malacologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Fenomen hazardu („hazardziku”) ulicznego w Drugiej Rzeczypospolitej. Casus województwa wileńskiego
The Phenomenon of Street Gambling in the Second Polish Republic. The Case of the Vilnius Voivodeship

Autorzy:

Rodak, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2105976.pdf

Data publikacji:

2021-08-14

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

hazard
Druga Rzeczpospolita
Wilno
województwo wileńskie
prawo
prawo skarbowe
loteria
gambling
Second Republic of Poland
Vilnius
Vilnius Voivodeship
law
fiscal law
lottery

Opis:

W październiku 1927 r. weszło w życie prezydenckie rozporządzenie, które regulowało zasady postępowania z osobami uzależnionymi od hazardu. To pierwsze świadectwo zmiany paradygmatu w myśleniu o tych, którzy nie radzili sobie z nałogiem. W praktyce nowe przepisy niewiele zmieniały, niemniej wykpiwany dotychczas problem powoli stawał się elementem dyskursu m.in. medycznego. W obawie przed niekontrolowanym rozwojem instytucji oferujących możliwość udziału w rozrywkach stricte hazardowych (loterie, wyścigi, zakłady bukmacherskie, kasyna itd.) już u zarania Drugiej Rzeczypospolitej wprowadzono monopol loteryjny. Upaństwowiono również proceder wyścigów konnych. Równocześnie jednak z państwowymi, legalnymi formami hazardu działało w Polsce międzywojennej podziemie hazardowe, to „ekskluzywne” (ruleciarnie), i to plebejskie. Temu drugiemu poświęcony jest niniejszy artykuł.
In October 1927, a presidential decree entered into force that regulated the treatment rules of gambling addicts. It was the first evidence of a change in thinking about those who could not cope with addiction. In practice, the new regulations did not change much; nevertheless, the problem that had been ridiculed until then slowly became an element of discourse, also a medical one. In fear of the uncontrolled development of institutions offering the opportunity to participate in strictly gambling entertainment (lotteries, races, bookmakers’ bets, casinos, etc.), a lottery monopoly was introduced at the dawn of the Second Republic of Poland. Horse racing was also nationalised. At the same time, however, together with state legal forms of gambling, the gambling underground was operating in interwar Poland, both the ‘exclusive’ (roulette parlours) and the plebeian one. The article deals with the latter.

Źródło:

Kwartalnik Historyczny; 2021, 128, 2; 601-635
0023-5903

Pojawia się w:

Kwartalnik Historyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Urzędnicy sądowi departamentu / izby cywilnej Wileńskiego Sądu Głównego w latach 1802–1853
Court clerks of the department / civil chamber of the Vilnius Main Court in 1802–1853

Autorzy:

Kowalik, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/19970761.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

formularze osobowe
gubernia wileńska
Imperium Rosyjskie
urzędnicy sądowi
Wileński Sąd Główny
personal forms
Vilnius governorate
Russian Empire
court officials
Vilnius Main Court

Opis:

Lata zaborów to czas przemian zachodzących na terenach całej byłej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W każdej części zaborowej zachodziły określone procesy asymilacyjne z okupującymi je państwami. Unifikacja administracji państwowej na ziemiach polskich wcielonych do Rosji postępowała etapowo. Stosunkowo najdłużej przebiegała w systemie prawnym i administracji sądowej. Decyzją Katarzyny II w guberni wileńskiej najważniejszym źródłem prawa pozostał III Statut Litewski, językiem urzędowym nadal był polski, a szlachta zbierała się co trzy lata na sejmiki elekcyjne w celu wyłonienia kandydatów na urzędy ziemskie. Zasady te potwierdzali kolejni carowie zasiadający na rosyjskim tronie. Nieuchronne zmiany w wymiarze sprawiedliwości zaszły za panowania Mikołaja I, a do całkowitego zniesienia polsko-litewskich norm prawnych w guberniach zachodnich doszło ostatecznie w 1840 r. Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie składu personalnego urzędników departamentu cywilnego (następnie izby cywilnej) Wileńskiego Sądu Głównego oraz nakreślenie ich portretu zbiorowego. W analizie będą brane pod uwagę: pochodzenie, wykształcenie, wyznanie, majątek, przebieg kariery, otrzymane nagrody oraz osiągnięte stopnie awansu według obowiązującej w Cesarstwie Rosyjskim tabeli rang. Interpretacja zebranego materiału pozwoli także na prześledzenie procesów zachodzących w sądownictwie guberni wileńskiej pod wpływem zmieniającej się sytuacji politycznej, wynikającej z postępującej rusyfikacji.
The years of Partitions were a time of transformation of all areas of the former Polish-Lithuanian Commonwealth. Processes of assimilation with the occupying countries took place in every part of the partition. The unification of the state administration in the Polish territories incorporated into Russia proceeded in stages. It took relatively the longest in the legal system and judicial administration. By the decision of Catherine II in the Vilnius governorate, the 3rd Statute of Lithuania remained the most important source of law, the official language was still Polish, and the nobility gathered every three years for election assemblies in order to select candidates for land offices. These rules were confirmed by successive tsars sitting on the Russian throne. Inevitable changes in the judiciary took place during the reign of tsar Nicholas I, and the complete abolition of Polish-Lithuanian legal norms in western governorates finally took place in 1840. The purpose of this article is to trace the composition of the officials of the civil department (then chamber) of the Vilnius Main Court and to draw a collective portrait of them. The analysis will take into account: origin, education, religion, property, career history, received awards and achieved levels of promotion according to the rank table in force in the Russian Empire. Interpretation of the collected material will also allow to trace the processes taking place in the judiciary of the Vilnius Governorate under the influence of the changing political situation resulting from the progressive Russification.

Źródło:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2021, 24; 7-28
2450-6796

Pojawia się w:

Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 51.

Tytuł:

The attempt to introduce specialist military training in Vilnius in the last years of the 18th century

Autorzy:

Piłatowicz, Józef
Roguski, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2074488.pdf

Data publikacji:

2021-09-08

Wydawca:

Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach

Tematy:

History
Vilnius
Artillery School
School of Military Engineering
technical schools

Opis:

The beginnings of a stable system of technical troops in the Polish-Lithuanian Commonwealth date back to the second half of the 18th century, and the key role in this process was played by the artillery general Alois Friedrich von Brühl. The first specialist technical schools were established in Warsaw and Vilnius. General Brühl gathered a team of eminent specialists, thus guaranteeing the highest professional standard of the future graduates. The Aim of the Article is to present attempts at introducing specialist military education in Vilnius in the last years of the 18th century.

Źródło:

Historia i Świat; 2021, 10; 269-282
2299-2464

Pojawia się w:

Historia i Świat

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 52.

Tytuł:

Architekt Abraham Würtzner (?). Przyczynek do dziejów wileńskiego baroku
Architect Abraham (Würtzner?). Contribution to the History of Vilnius Baroque

Autorzy:

Boberski, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/24567385.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Wilno
architektura
późny barok
wileńska odmiana architektury
Johann Christoph Glaubitz
Abraham Würtzner
Abraham Genu
dzwonnica kościoła Wszystkich Świętych w Wilnie
kościół karmelitów w Głębokiem
kościół pijarów w Łużkach
Vilnius
architecture
late Baroque
Vilnius architecture variant
bell tower of the Church of All Saints in Vilnius
Carmelite Church in Głębokie
Piarist Church at Łużki

Opis:

Artykuł jest próbą nakreślenia sylwetki architekta Abrahama, noszącego zapewne nazwisko Würtzner (przed 1700–1758).  Źródła archiwalne zaświadczają, że pochodził z „Krajów Cesarskich”. Prawdopodobnie miał syna Ignacego, również architekta, a także krewnego, złotnika Johanna, który przybył do Wilna z Lidzbarka Warmińskiego. Potwierdzają one ponadto udział architekta Abrahama w powstaniu większości dzieł krzewiących idee Borrominiego i Guariniego, a wiązanych ostatnio z Glaubitzem lub z „anonimowym włoskim architektem”. Był on zatem autorem niezwykłych karmelickich budowli w Wilnie i w Głębokiem, wybudował wieże kościoła dominikanów na Łukiszkach, a także oryginalny kościół kolegium pijarów w Łużkach nieopodal Głębokiego (1742). Budował również w Mińsku oraz w Nowogródku. Jakkolwiek nie ma bezpośrednich odniesień do konkretnych realizacji, indywidualny styl architekta Abrahama pozwala rozważać jego autorstwo wobec szeregu budowli zarówno na terenie Wilna (fasady kościoła wizytek i kościoła franciszkanów, kościół augustianów), Mińska (fasady kościoła dominikanów i kościoła bernardynów, wieża przed kolegium jezuitów) i Nowogródka (cerkiew zamkowa?), jak i na prowincji, np. kościół farny w Iwieńcu czy pałac Radziwiłłów w Zdzięciole (1729–1731?). 
As much as it is widely acknowledged that the Vilnius variant of late-Baroque architecture did not result as a slow development of the local tradition, but appeared suddenly after 1730, evolving stylistically for the next 40 years, two opposite views regarding its genesis have been clashing for almost a century. The first, and the still domineering one, represented in the publications by Stanisław Lorentz and Vladas Drema, saw the most important, possibly the only initiator and creator of the ‘school’ in Johann Christoph Glaubitz. Both scholars attributed to that unquestionably appreciated architect an impressive output containing over 60 pieces, including all the most outstanding works created both within his confirmed activity (1738–1767), before it, and even after his death. The sources of Glaubitz’s art have been sought after within the circle of architecture of the Imperial Countries, Bohemia, Austria, yet first and foremost in Silesia from where he most likely came. It was Marian Morelowski who promoted a contradictory view: he tried to diversify ‘Glaubitz’s’ hegemony, belittling the role of the artists with German-sounding names, and exposing that of the supposed Italians, Flemish, and native artists instead. When pointing to the Italian inspirations of Vilnius architecture of late Baroque, he emphasized the direct impact of the models by Borromini, Guarini, and Juvarra, as well as Pozzo and the Bibbienas working for the Habsburgs. Under the influence of Piotr Bohdziewicz’s suggestions at the time he seriously considered the possibility that the Vilnius style revolution may have been initiated by the architect Francesco Placidi active in Lesser Poland and his supposed disciples. The major premise for that attribution was the erroneous view which made Bohdziewicz attribute the unusual church in Kobyłka near Warsaw (1740–1746) to Placidi;  in its forms essential analogies with the early works of late-Baroque Vilnius ‘school’ of architecture were spotted. The Kobyłka Church also served as the key to the explanation of the genesis of the ‘school’ by Mariusz Karpowicz: he claimed that the groundworks for late Baroque in Vilnius were laid by Guido Antonio Longhi, later confirmed to have been the author of the church near Warsaw, while the work which played the role of the model was his design of the Uniate Cathedral of St Sophia in Połock from 1738, which actually anticipated the known activity of the architect. Since Longhi left the Polish-Lithuanian Commonwealth in 1749, Karpowicz attributed the most illustrious works of the Vilnius Baroque created after the mid-18th century to his supposed disciple Antonio Paracca of Castello, an architect affiliated to the Platers’ court in Krasław in Livonia. And thus, similarly as in the case of Glaubitz, a coherent and suggestive image was created, although obviously outlined only intuitively. Despite the fact that preliminary researches into archival materials conducted by Polish and Lithuanian scholars have allowed to bring forth profiles of other architects (Joannes Valentinus Tobias de Dyderszteyn, Józef Fontana ‘of Witebsk’, Johann Wilhelm Frezer, Tomasz Żebrowski SJ), while Jerzy Kowalczyk thoroughly  studied Guarini’s roots of late-Baroque architecture of Vilnius, the question of its initiators remains unclear. Still before the outbreak of WW II, Piotr Bohdziewicz and Marian Morelowski had distinguished three buildings whose dynamically undulating cornices  and protruding elevations were supposed to herald stylistic changes which occurred in Vilnius following the city’s fire in June 1737. The first was the Church of the Visitation Nuns whose construction launched in 1720 lasted for at least 20 years; the second was the belfry of the Calced Carmelites of All Saints dated from 1733–1743; the third being the Głębokie church of the Discalced Carmelites located 250 km south of Vilnius whose late-Baroque extension was to be completed with its consecration in 1735. When searching for the authors of those outstanding genuine pieces of architecture, focus was put on above-mentioned Francesco Placidi and his ‘school’, while in the case of the Głębokie towers the hypothesis was accepted that even a direct participation of his master may have taken place, namely that of Gaetano Chiaveri, designer of the Dresden Hofkirche. Having moved the dating, Stanisław Lorentz finally included all the three buildings in Glaubitz’s output, while Jerzy Kowalczyk created the concept of an ‘anonymous Italian architect’ (gently suggesting that Józef Fontatna, active within the Grand Duchy of Lithuania could have played that role), and extended the above-mentioned group by incorporating the undulating façade of the Dominican Church into it. The view on the activity of the anonymous Italian who ‘shyly’ promoted the ideas of Borromini and Guarini in Vilnius was shared by Mariusz Karpowicz, although he considered the façade of the Church of the Visitation Nuns to have been the work of Guido Antonio Longhi. Amidst that vivid academic debate, although not grounded in the sources, an exceptional view had been voiced still before WW II. Namely, owing to the similarity of ornamental motifs, Piotr Bohdziewicz pointed to the two towers of the façade of the Dominican Church of SS James and Philip at the Vilnius Łukiszki, concluding, however, that their author was less courageous in his artistic imagination than the authors of the three structures mentioned earlier. When Euzebiusz Łopaciński found among the invoices of the Łukiszki Dominicans the name of the architect Abraham who raised the towers of the Church of SS James and Philip in 1743–1746, Marian Morelowski, although not avoiding a question mark, attributed to this newly-discovered ‘representative of Placidi’s school’ all the works from the above-mentioned group (and several new ones as well), but also for some incomprehensible reasons (since not grounded in the mentioned invoices) he named him ‘Genu’, suggesting his descent from the Republic of Venice. The latter was, by no means, a fictitious personage, since at least as of 1727 until his death in 1769, there lived in Vilnius Abraham Antoni Genu (Żena, Genou). Finally, he turned out to have been a Frenchman. He participated in numerous celebrations of the Brotherhood of St Martin, which grouped German artists, craftsmen, and merchants living in Vilnius around the Church of the Jesuit Novitiate.  An affluent individual, he was buried in the Carmelite Church: his two tenement houses were located nearby. However, the only unknown is his profession. There are no such doubts with regard to another member of that Brotherhood Abraham Würtzner (Werthner), present in it from 1728, who died 30 years later. It is known that in 1741, an architect and a Vilnius citizen as well, he designed (unpreserved) brick stucco altars and the music gallery in the Corpus Christi Chapel in the Jesuit Church of St John. For the moment it is the only architect’s name recorded in the course of creating an impressive set of stucco altars inside the Church: a breakthrough artistic project in the art of the Vilnius of the day. Although Glaubitz, employed to renovate the Chapel of St Barbara (of the goldsmiths) and of the Annunciation of Our Lady had appeared there earlier (1739–1740), he was merely a ‘magister murarius’, working under architect’s supervision, and a stuccoist. The paper attempts at outlining the profile of the architect Abraham, possibly bearing the name of Würtzner (before 1700–1758).  Archival sources testify that he came from ‘Imperial Countries’. He most likely had a son Ignacy, an architect as well, but also a relative Johann, a goldsmith, who came to Vilnius from Lidzbark Warmiński  and died in 1757. Furthermore, the sources confirm the participation of the architect Abraham in the creation of the majority of works promoting the ideas of Borromini and Guarini,  previously attributed to Placidi, Glaubitz, or the ‘anonymous Italian architect’. Abraham thus authored  the unusual belfry of the Calced Carmelite Church of all Saints in Vilnius, the extension of the Carmelite Church in Głębokie; he raised the towers of the Łukiszki Dominican Church, and the genuine church of the Piarist College at Łużki near Głębokie (1742). Furthermore, he raised some edifices in Minsk and Nowogródek. Despite any direct references lacking with respect to definite projects, his genuine style allows to attribute to him the authorship of a number  of structures in Vilnius itself (façades of the Churches of the Visitation Nuns, the Franciscans, and of the Augustines), in Minsk (façades of the Dominican and Bernardine Churches, the tower in front of the Jesuit College), and Nowogródek (Uniate Church at the Castle?), as well as in the provinces, e.g., the Iwieniec Parish Church or the Zdzięcioł Palace of the Radziwiłłs (1729–1731?).  The assumed chronology of several of the above architectural works requires verification and specification, however, the collected material justifies the conclusion that next to Johann Christoph Glaubitz it was Abraham (Würtzner?) who played a leading role in the early period of the formation of ‘Vilnius Baroque’ in which the caesura was formed by the next fire in the city in 1749, and the inflow of new artists following it.

Źródło:

Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 3; 645-682
0006-3967
2719-4612

Pojawia się w:

Biuletyn Historii Sztuki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 53.

Tytuł:

Wspomnienia bp. Adama Stanisława Krasińskiego: między rękopisem a publikacją
Th memoirs of Vilnius bishop Adam Stanisław Krasiński: from manuscript to publication

Autorzy:

Prašmantaitė, Aldona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/560365.pdf

Data publikacji:

2013-12-31

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

Adam Stanisław Krasiński
biskup
diecezja wileńska
Kraków
bishop
Vilnius Diocese

Opis:

Biskup diecezji wileńskiej Adam Stanisław Krasiński (1810–1891) dał się poznać nie tylko jako aktywny hierarcha Kościoła katolickiego, ale też jako zaangażowany uczestnik ówczesnego życia kulturalnego i literackiego. Za niedostosowanie się do instrukcji generalnego gubernatora Michaiła Murawjowa nakazującej wydanie okólnika potępiającego powstanie styczniowe Krasiński na początku lata 1863 roku został zesłany do Wiatki (obecnie Kirow). Zwolniony z wygnania został w 1883 roku, ale bez prawa powrotu do swojej diecezji, dlatego osiadł w Krakowie. Krakowski okres życia biskupa z twórczego punktu widzenia było bardzo aktywny. Od młodości interesując się literaturą, przygotował słownik synonimów polskich. W Krakowie zaczął również pisać wspomnienia. Po raz pierwszy pamiętniki biskupa wileńskiego – Wspomnienia – napisane w ojczystym języku polskim ukazały się w 1900 roku w krakowskiej gazecie „Czas”. W tym samym roku 1900 (lub też na początku 1901), wydawnictwo „Czas” opublikowało je jako książkę w nakładzie 150 egzemplarzy. We wspomnieniach są bardzo ciekawe szczegóły z historii zakonu pijarów, o położeniu Kościoła katolickiego na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów, które zostały zagarnięte przez imperium rosyjskie. Znajdujemy tam także wiadomości o literackich i intelektualnych realiach życia w Wilnie. Dwadzieścia lat wygnania opisał bardzo zwięźle, a życia w Krakowie po powrocie z wygnania nie wspomniał w ogóle. Artykuł pragnie zrekonstruować drogę Wspomnień biskupa wileńskiego od rękopisu do druku na początku wieku XX. Podczas odkrywania okoliczności tworzenia i publikowania Wspomnień ustalono, że w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie od 1917 roku znajduje się nie rękopis Wspomnień Krasińskiego, lecz wersja redakcyjna złożona z fragmentów autografu. Należy przyjąć, że oryginalne Wspomnienia nie zachowały się. Stanisław Estreicher (1869–1939), profesor na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i współpracownik dziennika „Czas”, zredagował rękopis. Niewątpliwe jest, że część pamiętników Krasińskiego była wśród rękopisów przewiezionych w 1927 roku z Muzeum Polskiego w Rapperswilu do Biblioteki Narodowej w Warszawie. Adnotacja dawnego rękopisu Krasińskich w Rapperswilu pozwala stwierdzić, że jeden z nich był częścią wspomnień biskupa o jego latach spędzonych na wygnaniu. Przygotowujący Wspomnienia Krasińskiego do publikacji w 1900 roku Stanisław Estreicher nic o rękopisie Krasińskiego w Rapperswilu nie wiedział. Kiedy i jak rękopis Krasińskiego dostał się do muzeum w Rapperswilu nie jest oczywiste. Rękopis Wspomnień Krasińskiego został przekazany do Warszawy w 1927 roku do zbiorów Biblioteki Narodowej, gdzie zniszczony został w czasie Powstania Warszawskiego. Nie ma danych, które wskazywałyby, że w przyszłości można by było ów ostatni rękopis (lub jego kopię) gdzieś odnaleźć. Geneza Wspomnień biskupa wileńskiego Adama Stanisława Krasińskiego, historia konserwacji rękopisu oraz jego przygotowania do publikacji kryją więcej niż jedną tylko zagadkę.
Bishop of Vilnius Diocese Adam Stanisław Krasiński (1810–1891) left a deep imprint not only as an active hierarch of the Roman Catholic Church, but also as an energetic participant of 19th c. cultural life, a man of letters. Not complying with the instruction of Governor General Michael Murav’ev to issue a circular condemning the 1863 uprising, Krasiński in the early summer of 1863 was exiled to Vyatka (now Kirov). Released from exile in 1883, without the right to return to his diocese, Krasiński settled in Krakow. The period of the life of the bishop in Krakow from a creative point of view was very productive. From his youth interested in literature, having also been a man of letters, the preparer of a dictionary of Polish synonyms, Krasiński while living in Krakow began to write memoirs. For the first time the Memoirs [Wspomnienia] of the Bishop of Vilnius written in his native Polish were published in 1900 in the newspaper „Czas”, and in the same year 1900 (or in early 1901) the „Czas” publishing house issued them as a book with a press run of 150 copies. In the Memoirs there are interesting details from the history of the Piarist order, about the situation of the Roman Catholic Church in the lands of the former Polish-Lithuanian Commonwealth that after its collapse fell to the Russian Empire, and the literary and intellectual realities of life in Vilnius. The twenty years of exile are described very succinctly and the life in Krakow after returning from exile is not even mentioned at all. The paper reconstructs the path of the Vilnius Bishop’s memoirs from manuscript to printing at the beginning of the 20th c. While uncovering the circumstances of the writing and publishing of the Memoirs, it was determined that in the collections of the National Museum in Krakow since 1917 is stored not the manuscript of Krasiński ‘s memoirs, but its editorial version with fragments of the autograph. It is assumed that the original memoirs have not survived. Stanisław Estreicher (1869–1939), then a professor at the Jagiellonian University in Krakow and a contributor to the newspaper „Czas”, edited the manuscript. It is clear that part of Krasiński’s Memoirs were among the manuscripts transferred from the Polish Museum in Rapperswil to the National Library in Warsaw in 1927. The annotation of the former Krasiński manuscript in Rapperswil lets one declare that among them was the part of the bishop’s memoirs about his years spent in exile. The preparer of the Krasiński Memoirs for publication in 1900 Stanisław Estreicher did not know anything about the Krasiński ‘s memoirs manuscript in Rapperswil. When and how the Krasiński manuscripts arrived in the Rapperswil museum is unclear. The manuscript of Krasiński’s memoirs handed over to Warsaw in the 1920s ended up in the collections of the National Library destroyed during the war. There are no data that would suggest that the latter manuscript (or its copy) could be found in the future. The genesis of the memoirs of Vilnius Bishop Krasiński, the history of the manuscript’s preservation and its preparation for publication hide more than one riddle.

Źródło:

Folia Historica Cracoviensia; 2013, 19; 297-316
0867-8294

Pojawia się w:

Folia Historica Cracoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 54.

Tytuł:

Szkoły Stowarzyszenia Nauczycielstwa Polskiego w Wilnie (1896–1921)
Schools of the Polish Teachers Association in Vilnius (1896–1921)

Autorzy:

Falkowska, Joanna
Walasek, Stefania

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/956626.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Polish Teachers Association – Stowarzyszenie Nauczycielstwa Polskiego
Polish education
Lithuania
Vilnius
education

Opis:

The article presents the history of the Polish Teachers Association (Stowarzyszenie Nauczycielstwa Polskiego – SNP) in Vilnius which was established in 1896 as a secret society under the name of Schoolmistress Circle (Koło Nauczycielek). It presents the association’s evolution, basic objectives of operation and problems faced by the organizers and the teachers against a background of political and social events. The authors of the work present the schools of the Association, their origin, starting from organization of the so-called group lessons (junior high school courses) which laid foundation for the future junior high schools (for boys named after King Sigismund August and Joachim Lelewel and for girsl named after Eliza Orzeszkowa), the curricula, financial issues, problems with premises etc. Education in these schools was mostly provided to students who in the Russian Empire attended junior high, secondary and trade schools. The time frame of this work starts in 1896 (when the Association was established) and ends in 1921 when schools within the Association were partly taken over by the state.The above issues have been presented by the authors mostly on the basis of source materials stored in the National Historical Archive in Vilnius (Materials of the Scientific Society of the City of Vilnius).

Źródło:

Biuletyn Historii Wychowania; 2019, 41; 35-46
1233-2224

Pojawia się w:

Biuletyn Historii Wychowania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 55.

Tytuł:

Reforma rolna na Wileńszczyźnie w okresie międzywojennym
Agricultural reform in Vilnius Region between Two World Wars

Autorzy:

Noniewicz, Czesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/955088.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

reforma rolna
parcelacja majątków
komasacja
wileńszczyzna
breaking up estates
regrouping of land
vilnius region
lend reform

Opis:

Reforma rolna na Wileńszczyźnie przebiegała zgodnie z prawem obowiązującym w II Rzeczypospolitej i była procesem obejmującym stopniową parcelację majątków ziemskich oraz komasację ziemi chłopskiej ze zmianami przestrzennymi na wsi. Po drugiej wojnie światowej kolektywizacja rolnictwa na Wileńszczyźnie przekreśliła wszystkie osiągnięcia reformy rolnej okresu międzywojennego.
The land reform in the Vilnius Region was introduced in accordance with the laws of the Second Republic and was a gradual process, involving the breaking up of estates, the assemblage of land belonging to peasants, and spatial changes in the country. After the Second World War, the collectivisation of agriculture in the Vilnius Region undid all the achievements of the land reform of the interwar period.

Źródło:

Optimum. Economic Studies; 2014, 6(72); 236-241
1506-7637

Pojawia się w:

Optimum. Economic Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 56.

Tytuł:

Muzycy i muzyka w kręgu rodziny Węsławskich w Wilnie
Music and Musicians Associated with the Węsławski Family in Vilnius

Autorzy:

Piekarski, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/25806409.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Wilno
Witold Węsławski
Stanisław Węsławski
Karol Szymanowski
Ludomir Różycki
Tadeusz Szeligowski
salon
Vilnius

Opis:

Rodzina Węsławskich tworzyła w Wilnie przez ponad pół wieku dom o wyjątkowym znaczeniu dla tego miasta. Do 1939 r. mieszkanie Węsławskich stanowiło jeden z najważniejszych prywatnych salonów muzycznych w II RP, w którym często brzmiały utwory kompozytorów Młodej Polski. Sam adres Węsławskich wiązał się z wcześniejszymi tradycjami muzycznymi zapoczątkowanymi przez Stanisława Moniuszkę, tworząc w ciągu stu lat (1840–1940) genius loci tej wileńskiej kamienicy. Muzyką interesował się zarówno Witold Węsławski (z zawodu lekarz), jak i jego syn Stanisław Węsławski (z zawodu prawnik), który był też znanym w Wilnie publicystą, kompozytorem i organizatorem życia muzycznego. W jego salonie, który prowadził wraz z żoną Adą z Hryszkiewiczów, spotykała się wileńska elita świata muzyki i sztuki II RP z Witoldem Hulewiczem, Tadeuszem Szeligowskim, Tadeuszem Sleńdzińskim i innymi. Do wyjątkowych gości należał Karol Szymanowski. Z muzykaliów rodziny Węsławskich do dziś zachowały się trzy zeszyty, w tym dwa zbiory muzyki polskiej z końca XIX w. i pierwszych dwóch dekad XX wieku. Zachowane kompozycje Karola Szymanowskiego czy Ludomira Różyckiego wskazują na to, że w Wilnie pilnie śledzono najnowsze osiągnięcia kompozytorów polskich. Działo się tak mimo prowincjonalizmu i peryferyjności Wilna – zarówno przed 1918 r., jak i po tej dacie (choć stało się na nowo miastem uniwersyteckim). Czy dom Węsławskich był pod tym względem chlubnym wyjątkiem, trudno dziś jednoznacznie stwierdzić. Z pewnością zainteresowanie współczesną muzyką polską przekazywane było w tej rodzinie z pokolenia na pokolenie. Ponieważ dom był otwarty dla wielu przedstawicieli polskich elit międzywojennego Wilna, poza samymi domownikami również liczni goście mieli okazję usłyszeć tam utwory nieraz rzadko lub nigdy nie prezentowane podczas koncertów publicznych. W ten sposób ranga domu Węsławskich znacznie wykraczała poza typową konwencję salonu towarzyskiego.
For more than half a century, up to 1939, the Węsławski family’s home in Vilnius was a place of unique importance to the city, one of the Second Polish Republic’s most important private music salons, where works by Young Poland composers were frequently performed. The address was also associated with earlier musical traditions initiated by Stanisław Moniuszko, and for a hundred years (1840–1940) those traditions constituted the genius loci of that tenement house in Vilnius. Both the physician Witold Węsławski and his son, the lawyer Stanisław Węsławski, pursued an interest in music. The latter was also a well-known Vilnius columnist, composer and organiser of musical life. The salon that he ran with his wife Ada (née Hryszkiewicz) was a meeting place for the elite of the Vilnius interwar musical and artistic world, which included Witold Hulewicz, Tadeusz Szeligowski and Ludomir Sleńdziński. Special guests included Karol Szymanowski. Three books of music from the Węsławski family collection have been preserved to our times, including two collections of Polish music from the late nineteenth and early twentieth century. The works by Karol Szymanowski and Ludomir Różycki which they contain prove that, despite the provincial character of this city, on the periphery of Poland at that time, Vilnius kept a close eye on the latest achievements of Polish composers, both before 1918 and afterwards (when the university was restored). Whether the Węsławski salon was a notable exception in this respect is hard to judge from today’s perspective. What is certain is that interest in contemporary Polish music was passed down in that family from one generation to the next. Since the Węsławskis’ home was open to many representatives of the Polish interwar elite in Vilnius, besides the household members, numerous guests also had the chance to hear works that were rarely or never performed in public. For this reason, the Węsławski family home was much more than a mere conventional salon.

Źródło:

Muzyka; 2022, 67, 2; 63-90
0027-5344
2720-7021

Pojawia się w:

Muzyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 57.

Tytuł:

Sesje Kapituły Katedralnej Wileńskiej w okresie przedrozbiorowym
Sessions Held by the Vilnius Cathedral Chapter Before the Partition of Poland

Autorzy:

Kasabuła, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2149288.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Vilnius
Diocese of Vilnius
cathedral chapter
general chapter session
particular chapter session
college of clerics
chapter notary
prelate
canon
Wilno
diecezja wileńska
kapituła katedralna
esja kapitulna generalna
sesja kapitulna partykularna
korporacja kanonicka
notariusz kapitulny
prałat
kanonik

Opis:

Cathedral chapters were colleges appointed to help bishops govern their dioceses. As such, they functioned according to collegiate principles. These principles presupposed that all decisions were to be made during collegiate meetings, which were generally referred to as sessions or chapters. These meetings primarily served as a means for the participants to come to mutual agreements and to adopt appropriate resolutions regarding how the chapter functioned as a college and its activities outside of the college. The Cathedral Chapter of Vilnius modeled itself after the royal chapter. From the 15th to the 18th centuries, the general chapter sessions and individual meetings, which included both weekly sessions as well as extraordinary sessions that convened to discuss pressing matters, took place two to three times each year on specific days. The extraordinary sessions also included urgent meetings known as sessiones repertinae, which differed from the other sessions primarily because of topics they addressed, the type of resolutions that were to be adopted, how frequently these resolutions were to be implemented, and the extent to which the prelates and canons were obliged to be present. During the pre-conciliar period, the meetings of the general Vilnius chapter were occasions to discuss and resolve more important and essential matters in accordance with statutes and adopted practices, while the individual sessions were dedicated to less important matters and often dictated by the college’s ongoing needs.
Kapituły katedralne były korporacjami powołanymi do pomocy biskupowi w zarządzie diecezją i jako takie funkcjonowały na zasadach przyjętych w korporacjach, co zakłada, że wszelkie decyzje ich dotyczące zapadały kolegialnie na wspólnych posiedzeniach, zwanych ogólnie sesjami lub kapitułami. Służyły one przede wszystkim wzajemnemu porozumieniu się i podjęciu odpowiednich uchwał dotyczących funkcjonowania kapituły zarówno w zakresie jej funkcjonowania jako kolegium, jak też jej aktywności zewnętrznej. Kapituła Katedralna Wileńska wzorująca się w swym ustroju na kapitułach koronnych, w okresie od XV do XVIII stulecia odbywała dwa lub trzy razy w roku w ściśle określonych terminach sesje generalne oraz posiedzenia partykularne, przez które rozumiano zarówno regularnie odprawiane sesje cotygodniowe, jak też sesje nadzwyczajne zwoływane dla omówienia spraw niecierpiących zwłoki. Do tych ostatnich należy też zaliczyć posiedzenia zwoływane w trybie pilnym, tzw. sessiones repertinae. Różniły się one głównie zakresem kompetencji określanych przedmiotem obrad, rodzajem podejmowanych uchwał, częstotliwością ich odprawiania i stopniem zobowiązania prałatów i kanoników do obecności. Posiedzenia generalne Kapituły Wileńskiej w okresie przedsoborowym – w myśl statutów i przyjętej praktyki – służyły, ogólnie rzecz biorąc, omawianiu i rozstrzyganiu spraw ważniejszych i zasadniczych, sesje zaś partykularne, poświęcone były sprawom mniej ważnym, często dyktowanym bieżącymi potrzebami korporacji.

Źródło:

Rocznik Teologii Katolickiej; 2018, 17, 3; 259-272
1644-8855

Pojawia się w:

Rocznik Teologii Katolickiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 58.

Tytuł:

„Sprawa wileńska” na łamach polskojęzycznej prasy litewskiej w Wilnie w latach 1919–1922
“The issue of Vilnius” in the pages of Polish-speaking Lithuanian press in Vilnius in the years 1919–1922

Autorzy:

Dąbrowski, Przemysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/596615.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

Wielkie Księstwo Litewskie
spór o Wilno
prasa litewska
Rzeczpospolita Obojga Narodów
the former Grand Duchy of Lithuania
dispute over Vilnius
Lithuanian newspaper
Polish-Lithuanian Commonwealth

Opis:

Polskie i litewskie ugrupowania polityczne i społeczne dawnej stolicy byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego wysuwały szereg argumentów w zakresie rozwiązania tak zwanej „sprawy wileńskiej”. Bez wątpienia był to punkt zapalny we wzajemnych stosunkach narodowościowych. W okresie tym, władza w Wilnie zmieniała się bardzo często, zaś naprawę sytuację podjęto już w okresie Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich. Nowe rozwiązania z kolei, zaczęto wprowadzać w życie w ramach tak zwanej Litwy Środkowej. To co prezentowano na szpaltach periodyków litewskich wychodzących w języku polskim było stanowiskiem dość „umiarkowanym”, porównując z niezwykle „radyklanymi” tezami lansowanymi w prasie litewskojęzycznej. Argumenty wysuwane przez publicystów polskojęzycznej prasy litewskiej w Wilnie, a także przedstawicieli polskich ugrupowań polityczno-społecznych, świadczyły o tym, iż w okresie dwudziestolecia międzywojennego, nie było jakiejkolwiek szansy na dialog między Polakami i Litwinami, co do przyszłości stolicy byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Oskarżenia i pretensje jednej strony, rodziły podobne po drugiej, zaś rozwijający się brak obopólnego porozumienia, „zmazywał” przez kolejne lata tak ciężko wypracowane wspólne dziedzictwo dawnej Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Polish and Lithuanian political and social groups in the former capital of the former Grand Duchy of Lithuania claimed a number of arguments in solving the “case of Vilnius”. Without a doubt, this was a flashpoint in relations between nationalities. During this period, the authorities in Vilnius changed very often and the repair situation had already been taken during the Board of Civil Eastern Territories. New solutions were introduced in place in the so-called Central Lithuania. This is what was presented in the pages of Polish-speaking Lithuanian press of Vilnius was quite “moderate” in comparison with the unusually “radical” theses offered in a Lithuanian-press. The arguments put forward by the Polish-language journalists of the Lithuanian press in Vilnius and representatives of the Polish political and social groups testified to the fact that in the interwar period, there was not any chance of dialogue between Poles and Lithuanians, about the future of the former capital of the former Grand Duchy of Lithuania. Accusations and blame the one hand, bore similar on the other. Developing a lack of mutual agreement, blurred over the years the common heritage of the former Polish-Lithuanian Commonwealth.

Źródło:

Studia Prawno-Ekonomiczne; 2015, XCV (95); 31-55
0081-6841

Pojawia się w:

Studia Prawno-Ekonomiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 59.

Tytuł:

Lichens and allied fungi of two Regional Parks in Vilnius area (Lithuania)

Autorzy:

Motiejunaite, J.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/67320.pdf

Data publikacji:

2009

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Botaniczne

Opis:

T wo Regional Parks – Verkiai and Pavilniai are situated in Vilnius city area comprising territories both of the city itself and Vilnius district and are under strong anthropogenic influence. During the present study 172 species of lichens, lichenicolous and saprobic fungi were revealed in Verkiai RP and 92 species – in Pavilniai RP. Three lichen species – Absconditella pauxilla, Thelenella pertusariella (in Verkiai RP), Bacidia caligans (in Pavilniai RP) and one saprobic fungus – Chaenothecopsis debilis (in Verkiai RP) are reporded for the first time in Lithuania. Seven lichen species of Lithuanian Red Data Book were recorded, all of them only in Verkiai RP; this indicates less strong anthropogenic impact and better conditions for biodiversity in this Park.

Źródło:

Acta Mycologica; 2009, 44, 2
0001-625X
2353-074X

Pojawia się w:

Acta Mycologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 60.

Tytuł:

Wokół jednego sztambucha. Echa artystycznej szkoły wileńskiej w środowisku plastycznym Olsztyna
Around One Diary. Echoes of the Artistic School in Vilnius in the Arty Environment of Olsztyn

Autorzy:

Kobrzeniecka-Sikorska, Grażyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/512430.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Wydawnictwo Diecezjalne Adalbertinum

Tematy:

Kazimiera Adamska-Rouba
art
Vilnius school
Olsztyn

Opis:

The article discusses traces of the Vilnius artistic school in Olsztyn of the post-war period. Its main object is a diary of Kazimiera Adamska-Rouba, a well-known artist of Vilnius, which contains miniatures of the most important artists of Vilnius: Slendzinski, Hoppen, Jamontt, Rouba etc.

Źródło:

Studia Ełckie; 2013, 15, 4; 537-553
1896-6896
2353-1274

Pojawia się w:

Studia Ełckie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 61.

Tytuł:

Uniwersytet Wileński i wizytacja generalna szkół jemu podległych w 1803 roku
Vilnius University and the General Visitation of Schools Subordinate to the University in 1803

Autorzy:

Prašmantaitė, Aldona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/29519618.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

education system
Russian Empire
Vilnius University
Vilnius School District
general visitation of schools
office of general visitator

Opis:

The article shows the course of the general visitation of schools of the Vilnius School District [WOS] in 1803. It was the first year when Vilnius Visegrána University, transformed into the Imperial University of Vilnius as a tertiary education institution, took over the helm and control of lower-level schools in the designated territorial area, namely the school district. In the legal acts of the Russian Empire, regulating the activities of the reformed Vilnius University, the sanctioned principle of the continuation of the Commission of National Education tradition was manifested in practice during the visitation of the WOS schools in 1803. The article presents the origin of general visitations in the history of the University and the instructions addressed to the visitators. Literature on the subject and the sources made it possible to show the visitators and to present their collective portrait.

Źródło:

Biuletyn Historii Wychowania; 2021, 45; 7-29
1233-2224

Pojawia się w:

Biuletyn Historii Wychowania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 62.

Tytuł:

Zdrada stanu. Działalność Komunistycznej Partii Zachodniej Białorusi w Wilnie w latach 1930 – 1935
High Treason: The Activity of the Communist Party of Western Belarus in Vilnius in the Period between 1930 - 1935

Autorzy:

Łukasiewicz, Sergiusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/460184.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Fundacja Pro Scientia Publica

Tematy:

II Rzeczpospolita
Wilno
Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi
Policja Państwowa
komunizm
województwo wileńskie
communism
Second Polish Republic
Communist Party of Western Belarus Vilnius, State Police
Vilnius Voivodeship

Opis:

Celem niniejszego artykułu jest próba wyjaśnienia działalności Komunistycznej Partii Za-chodniej Białorusi w Wilnie podczas pierwszej połowy lat trzydziestych dwudziestego wieku. Celem autora jest ukazanie organizacji, teorii i praktyki funkcjonowania nielegalnej organizacji komunistycznej na podstawie kwerendy archiwalnej odbytej od lutego do czerwca 2011 w Li-tewskim Centralnym Państwowym Archiwum w Wilnie. Ponadto zamierzeniem artykułu jest zaprezentowanie działalności policji miasta Wilna wobec sympatyków i działaczy ugrupowań komunistycznych operujących na terenie tego miasta. Utworzona w 1923 r. w Wilnie Komunistyczna Partia Zachodniej Białorusi była ugrupowa- niem fi lialnym KPP. Działalność KPZB miała szczególny wymiar w Wilnie. Jako największe mia-sto regionu, była stolica Wielkiego Księstwa Litewskiego, oraz dom dla wielu narodów, wyznań i kultur, Wilno było najważniejszym polem dla działania KPZB. Z uwagi na liczbę mieszkańców, uprzemysłowiony charakter oraz wielonarodowość komuniści mieli możliwości rozwinięcia szerokiej pracy wywrotowej i konspiracyjnej. Ponadto, miasto było wielkim centrum produkcji i kolportażu wydawnictw komunistycznych, co umożliwiało szerzenie propagandy zarówno w jego granicach administracyjnych, jak i na prowincji. Działalność komunistów wileńskich nie pozostawała bez reakcji. Energicznie ją zwalczała Policja Państwowa w Wilnie. Działania organów śledczych nacechowane były niezwykłą de-terminacją mającą na celu wyeliminowanie lub przynajmniej ograniczenie komunistycznego zagrożenia w Wilnie.
The purpose of this paper is to explain the activities of the Communist Party of Western Belarus in Vilnius during the first half of the 1930s. The author's aim is to show the organizational, theoretical and practical dimensions of the operation of an illegal organization under the Communist archival queries held in II - VI 2011 in the Lithuanian Central State Archives in Vilnius. Furthermore, I intend to present the actions of the police in Vilnius taken towards the sympathizers and activists of the communist groups operating in the city. Founded in 1923 in Vilnius, the Communist Party of Western Belarus was a branch of The Communist Party of Poland. This organization, just like the Polish communist party, was illegal. Its aim was to combat the Polish state and the electioneering for the Union of Soviet Socialist Republics. Although the name of the party could indicate a desire for independence of Belarus, it in practice opted for transferring the north eastern provinces of the Second Republic of Poland to the USRR. CPWB’s activity had a special dimension in Vilnius. As the region's largest city, the former capital of the Grand Duchy of Lithuania, and home to many nations, religions and cultures, Vilnius was the strategic area for communist actions. Given the large number of inhabitants and its industrialized multi-ethnic character, the city offered the communists a possibility to develop a wide, subversive and conspiratorial work. In addition, the city was the center for the production and distribution of communist publications, which allowed the spread of propaganda within the city’s administrative boundaries as well as in the neighbourig provinces. The activities of the Vilnius communists evoked response on the part of the State Police in Vilnius. The investigative bodies were determined to eliminate or at least reduce the Communist threat in Vilnius.

Źródło:

Ogrody Nauk i Sztuk; 2012, 2
2084-1426

Pojawia się w:

Ogrody Nauk i Sztuk

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 63.

Tytuł:

Mačiulis, D., & Staliūnas, D., "Vilnius – Lietuvos sostinė: problema tautinės valstybės projekte (XIX a. pabaiga – 1940 m.)", Vilnius: Lietuvos istorijos instituto leidykla, 2015. Santrauka angl. – Bibliogr., s. 297–315, ir išnašose. – Asmenvardžių rodyklė: s. 319–322. Tiražas: 400 egz. ISBN 978-9955-847-97-7

Autorzy:

Kasner, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676420.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Vilnius, late 19th century – 1940
Lithuanian nationalism
modern Lithuania
Lithuanian national identity
Polish-Lithuanian relations

Opis:

Mačiulis, D., & Staliūnas, D., Vilnius – Lietuvos sostinė: problema tautinės valstybės projekte (XIX a. pabaiga – 1940 m.) [Vilnius – The capital of Lithuania: A problem in the project of the national state (late 19th century – 1940)], Vilnius: Lietuvos istorijos instituto leidykla, 2015. Santrauka angl. – Bibliogr., s. 297–315, ir išnašose. – Asmenvardžių rodyklė: s. 319–322. Tiražas: 400 egz. ISBN 978-9955-847-97-7This paper is a review of the latest research work of two Lithuanian historians, Dangiras Mačiulis and Darius Staliūnas (Lithuanian Institute of History, Vilnius), entitled “Vilnius - the capital of Lithuania: A problem in the project of the national state (late 19th century – 1940)”. The authors in their work analyse the emergence, evolution and implementation of the idea of Vilnius as the capital of modern Lithuanian state at the turn of the 20th century until 1940. The monograph is based on valuable material from the archives, bibliographic sources and interesting iconography. With particular regard to the Lithuanian national project, describing and explaining the strategies of the symbolic appropriation of Vilnius and the question of Vilnius’ Lithuanisation, Mačiulis and Staliūnas first of all focus on the Lithuanian case in as much detail as possible. Here in the reviewed work we do not find such detailed analysis of Polish, Jewish, Belarusian or Russian attitudes towards the Vilnius question. Of course this does not detract from the importance of this inspiring book which is as a valuable academic publication and useful source for further research. Mačiulis, D., & Staliūnas, D., Vilnius – Lietuvos sostinė: problema tautinės valstybės projekte (XIX a. pabaiga – 1940 m.), Vilnius: Lietuvos istorijos instituto leidykla, 2015. Santrauka angl. – Bibliogr., s. 297–315, ir išnašose. – Asmenvardžių rodyklė: s. 319–322. Tiražas: 400 egz. ISBN 978-9955-847-97-7Poniższy artykuł jest recenzją najnowszej pracy autorstwa litewskich historyków z Instytutu Historii Litwy (Wilno): Dangirasa Mačiulisa i Dariusa Staliūnasa. Autorzy poddają w niej wnikliwej analizie ideę Wilna jako stolicy litewskiego państwa narodowego: jej narodziny, rozwój i masowe upowszechnienie w okresie od końca XIX w. do roku 1940. W monografii wykorzystano bogate materiały archiwalne, źródła bibliograficzne oraz interesującą ikonografię. D. Mačiulis i D. Staliūnas skoncentrowali się na jak najdokładniejszym opisie projektu litewskiego państwa narodowego, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii symbolicznego zawłaszczenia Wilna oraz procesu jego lituanizacji. Właśnie z tego powodu nie znajdziemy w omawianej pracy równie szczegółowej analizy stanowiska polskiego, żydowskiego, białoruskiego czy rosyjskiego. Oczywiście nie umniejsza to wartości tej interesującej i inspirującej książki, która jest cenną publikacją akademicką oraz użytecznym źródłem do prowadzenia dalszych badań naukowych.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2017, 41
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 64.

Tytuł:

Appointing Canonical Prebendaries in the Vilnius Cathedral Chapter During the 14th-18th Centuries
Obsadzanie prebend kanonickich w kapitule katedralnej wileńskiej w XIV-XVIII wieku

Autorzy:

Kasabuła, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/950527.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Wielkie Księstwo Litewskie
Wilno
diecezja wileńska
katedra
kapituła katedralna
prałat
kanonik
koadiutor
patronat
prebenda
grand duchy of lithuania
vilnius
diocese of vilnius
cathedral
cathedral chapter
prelate
canon
coadjutor
patron
ius patronatus
prebendary

Opis:

The diocesan bishop enjoyed the right to fill cathedral chapter stalls and bestow patronages and benefices in medieval Western Europe, including in the Kingdom of Poland. However, a different practice developed in Lithuania in the Diocese of Vilnius, which was established in 1388. The King of Poland and the Grand Duke of Lithuania, Władysław II Jagiełło, founded the first Vilnius chapter when the Diocese of Vilnius was created. This chapter began with two prelates and ten canonical prebendaries. The next two prelatures: the custody (established before 1397) and the archdeacon (established in 1435) as well as the two canons, which were established in the early 16th century, were also grand-ducal or royal foundations. The king received and sustained these beneficiaries ius patronatus. The last two prelatures, cantoria and scholasteria, which Bishop Jan z Książąt Litewskich created, remained part of the bishops’patronage right from 1561 onward. The patronage right in the Vilnius chapter was established in the second half of the 16th century, when, in 1588, King Sigismund Augustus II gave the chapter the right to present candidates for the deanery. Compared to the cathedral chapters under the Polish crown, the diocesan bishop’s influence in filling the seats in the Vilnius chapter was definitely more modest, and even minimal, as it pertained to only two prelatures. The monarch, who could nominate up to three prelatures and all twelve canons, had incomparably greater rights. The bishop was vested ius patronatus with only two prelatures, and the chapter was vested with only one prelature. Once the chapter canon coadjutors appeared cum futura successione in the Vilnius capitular college, the Holy See was able to exercise a certain influence over filling the Vilnius chapter. A priest who was nominated as a canon coadjutor had to legitimize his appointment by presenting a papal bull that indicated his right of succession. This state of affairs lasted until the end of the 18th century.
Obsadzanie stalli w kapitułach katedralnych związanie z prawem prezenty i patronatu w średniowiecznej Europie zachodniej, w tym także w Królestwie Polskim, należało do biskupa diecezjalnego. Inna praktyka ukształtowała się natomiast na Litwie w powstałej w 1388 r. diecezji wileńskiej. Już pierwsze fundacje na rzecz miejscowej kapituły katedralnej z 1388 r.: dwie prałatury i 10 kanonii, były dziełem króla Polski i wielkiego księcia litewskiego, Władysława II Jagiełły. Kolejne dwie prałatury: kustodia (przed 1397 r.) i archidiakonia (w roku 1435) oraz dwie kanonie, powstałe w początkach XVI w., także były fundacjami wielkoksiążęcymi lub królewskimi. Król otrzymał i utrzymał ius patronatus na te beneficja. Dwie ostatnie prałatury, kantoria i scholasteria, utworzone przez biskupa Jana z Książąt Litewskich, od 1561 r. pozostały przy prawach patronatu biskupiego. Prawa patronackie w kapitule wileńskiej ustaliły się ostatecznie w drugiej połowie XVI stulecia, gdy król Zygmunt II August w 1558 r. przekazał kapitule prawo przedstawiania kandydatów na dziekanię. W porównaniu z kapitułami katedralnymi w Koronie, wpływ biskupa diecezjalnego na obsadzanie miejsc w kapitule wileńskiej był zdecydowanie skromniejszy, wręcz minimalny (tylko dwie prałatury). Natomiast nieporównanie większe prawa miał monarcha, który nominował aż do trzech prałatur i wszystkich dwunastu kanonii. Biskupowi przysługiwał ius patronatus tylko na dwie prałatury. Kapituła prezentowała na jedną prałaturę. Pewien wpływ na obsadę stalli kapituły wileńskiej zdobyła Stolica Apostolska z chwilą pojawienia się w wileńskim kolegium kapitulnym kanoników koadiutorów cum futura successione. Duchowny nominowany na kanonika koadiutora ekspektanta musiał wylegitymować się bulą papieską na prawo sukcesji. Taki stan rzeczy utrzymał się do końca XVIII w.

Źródło:

Rocznik Teologii Katolickiej; 2017, 16, 1
1644-8855

Pojawia się w:

Rocznik Teologii Katolickiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 65.

Tytuł:

Szkoły średnie w 1803 roku na obszarach Wileńskiego Okręgu Szkolnego zlecone do inspekcji Franciszkowi Ksaweremu Michałowi Bohuszowi (1746–1820)

Autorzy:

Prašmantaitė, Aldona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1927001.pdf

Data publikacji:

2021-12

Wydawca:

Związek Nauczycielstwa Polskiego

Tematy:

Vilnius School District: Franciszek Ksawery Michal Bohusz
general visitation report
secondary education.
Imperial University of Vilnius

Opis:

Aim: The aim of the article is to reconstruct the image of secondary education in the area of the Vilnius School District in 1803 designated for inspection by Franciszek Ksawery Michal Bohusz as the general visitor. Methods: The author relies on archival sources and takes account of the literature on the subject to date. She uses the traditional historical and statistical method. Results: The author analyzes the situation of secondary education in three Gubernias – that of Grodno, Minsk and Vilnius – out of eight ones belonging to the Vilnius School District in 1803. Primarly, she uses the report on the general visitation written by Bohusz for the Imperial University of Vilnius. During his visit in 1803, Bohusz visited 31 out of 33 secondary schools functioning in the Grodno, Minsk and Vilnius Gubernias. The researcher drew up a list of schools and systematized the statistical data in a table taking the number of classes and the number of students and teachers into consideration. Conclusions: The analysis of education in the area of the three Gubernias (Grodno, Minsk, Vilnius) in 1803, the territory of the Vilnius School District, confirms the thesis about persistence of the tradition of the National Education Commission – the thesis already present in the historiography. Despite several years of break and fundamental changes in the administration, the network of secondary schools subordinate to Vilnius University in the period of Commission of National Education was not destroyed. In 1803, at the time of their incorporation in the educational system of the Russian Empire, there were 33 secondary schools in the Grodno, Minsk and Vilnius Gubernias. Their structure, however, was varied, and this lack of uniformity is reflected, among others, in the number of classes. Schools with four classes dominated there. Most of them were in the Minsk Gubernia, where, after Commission of National Education ceased its activity, the authority over the schools was transferred to the Chamber of Social Welfare. The density of the secondary school network was not the same either, and the largest number was found in the Vilnius Gubernia. Her study of the information provided by Bohusz as the general visitor and of other sources from the era allowed the author of the article to conclude that the statistical data used in the literature on the subject (concerning both the number of students and teachers in individual secondary schools) are far from credible, and to a much greater extent than previously thought.

Źródło:

Przegląd Historyczno-Oświatowy; 2021, LXIV, 3-4; 7-29
0033-2178

Pojawia się w:

Przegląd Historyczno-Oświatowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 66.

Tytuł:

Where did the sessions of the Vilnius sejmik take place in 1717–1795?

Autorzy:

Jurgaitis, Robertas

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/689069.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

-

Opis:

-

Źródło:

Przegląd Nauk Historycznych; 2017, 16, 3
1644-857X
2450-7660

Pojawia się w:

Przegląd Nauk Historycznych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 67.

Tytuł:

The economic crisis and development of Vilnius urban region – spatial aspects
Kryzys gospodarczy a rozwój regionu miejskiego Wilna – aspekty przestrzenne

Autorzy:

Burneika, Donatas
Ubareviciene, Ruta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/414620.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Instytut Ameryk i Europy. Centrum Europejskich Studiów Regionalnych i Lokalnych (EUROREG)

Tematy:

urban development
economic crisis
Vilnius urban region
rozwój miast
kryzys ekonomiczny
region miejski Wilna

Opis:

The development of Lithuania was deeply affected by the recent world economic crisis, which had a negative impact on most countries in Europe. However, the degree of impact was quite differentiated spatially, and various localities suffered from the crisis unevenly. The economic sectors that suffered the most in Lithuania, were concentrated in metropolitan areas, so the crisis damaged urban economy most seriously. How the economy of the capital city was affected at this time is a central question for researchers. Different areas and sectors of the urban economy were affected differently, so the impact on urban space was fragmented. Our analysis is mainly seeking to understand changes in the construction sector and housing market. The paper also tries to reveal the main features of the development of the whole Vilnius urban region, which occupies much wider territories than the city municipality. The capability to withstand economic threats depends both on urban economy and on the situation in the surrounding region or hinterland of the city. The process of the transformation of rural areas into urban regions is constantly taking place and in the case of metropolitan regions, it depends on the situation in the urban, country, and global economies. The rise of discussion about possible paths of prospective development of the Vilnius city region is also among the tasks of this paper.
Ostatni kryzys gospodarczy, który miał negatywny wpływ na większość krajów europejskich odcisnął swoje głębokie piętno również na procesie rozwoju Litwy. Oddziaływanie kryzysu było jednak dość zróżnicowane przestrzennie, a poszczególne układy lokalne ucierpiały w różnym stopniu. Branże gospodarcze najsilniej dotknięte kryzysem są skoncentrowane w obszarach metropolitalnych, co oznaczało najpoważniejszy regres gospodarek dużych miast. W artykule autorzy pytają przede wszystkim o to, w jakim stopniu ucierpiała gospodarka Wilna. Z uwagi na to, że poszczególne sektory i obszary miasta ucierpiały na skutek kryzysu nierównomiernie, jego wpływ na przestrzeń miejską jest mozaikowy. Głównym celem podjętej analizy była ocena tego, jak w obliczu kryzysu zachował się sektor budowlany oraz rynek mieszkaniowy. Artykuł przedstawia te zjawiska w kontekście rozwoju całego regionu miejskiego Wilna, a zatem w ujęciu znacznie wykraczającym poza granice administracyjne miasta. Odporność na gospodarcze trudności jest bowiem pochodną reakcji zarówno gospodarki miasta, jak i jego regionalnego otoczenia lub zaplecza. Proces przekształcania obszarów wiejskiej w region miejski w otoczeniu dużego miasta ma charter ciągły i zależy od sytuacji miasta, kraju i globalnej. Skłania to podjęcia próby oceny dalszego rozwoju regionu miejskiego Wilna.

Źródło:

Studia Regionalne i Lokalne; 2015, 2(60); 81-96
1509-4995

Pojawia się w:

Studia Regionalne i Lokalne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 68.

Tytuł:

Intertekst Wilna w twórczości Vaidotasa Daunysa
The Intertext of Vilnius in the Works of Vaidotas Daunys

Autorzy:

Kasner, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38453284.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

literatura litewska
Vaidotas Daunys
Wilno
intertekstualność
intertekst Wilna
filozofia chrześcijańska
filozofia egzystencjalna
Biblia
Lithuanian literature
Vilnius
intertextuality
intertext of Vilnius
Christian philosophy
existential philosophy
the Bible

Opis:

The aim of the present article is to analyse the intertext of Vilnius in the works of the Lithuanian poet, essayist and editor Vaidotas Daunys (1958–1995) by drawing on the categories of intertextuality and intertext (J. Kristeva, R. Barthes, M. Riffaterre, M. Głowiński, S. Balbus, R. Nycz). In Daunys’ poems and essays, the reader perceives Vilnius as a mental construct, multilayered structure of meaning or a complex metaphor referring to a specific place on the map of north-eastern Europe, the political centre of the independent Republic of Lithuania since 1990. His debut collection Metų laikai [The Four Seasons, 1985] containing his early lyrics deals with urban themes, which will also become one of the recurrent motifs in his essays. This collection introduces themes, metaphors and symbols developed and recreated by the author over the following decades: the city of myth, the city of nature, the city of faith. In his poetry, Daunys illustrates how the personal and psychological city (the individualized place of the lyrical subject, where the history takes place here and now) evolves into the meta-city and philosophy of the city (Vilnius as a timeless and sacred city, with strong communal bonds). Daunys was a gifted observer, therefore, in his works (and artistic activities), at the aesthetic, ethical, philosophical and theological levels, he consequently and skilfully presented Vilnius as the central place of his homeland where multiple voices can be heard, as the Baltic cradle of Lithuanian culture and the home to many languages, cultures and nations. His source of inspiration was Lithuanian and European cultures (mainly literature oscillating between existential and ontological questions; Christian and existential philosophy; but also history, music, architecture and photography), based on the solid Christian foundation (the Bible). Translated into the language of the modern city and experience of the watershed years, these sources, displaying various forms of intertextuality, have created a multilayered web of meanings that Vilnius entails.
Celem artykułu jest opis i analiza intertekstu Wilna w twórczości litewskiego poety, eseisty i wydawcy Vaidotasa Daunysa (1958–1995). Do realizacji zadania zostały wykorzystane kategorie intertekstualności i intertekstu (J. Kristeva, R. Barthes, M. Riffaterre, M. Głowiński, S. Balbus, R. Nycz). Dla każdego czytelnika poezji i eseistyki Daunysa, Wilno to konstrukt mentalny, wielowarstwowa struktura znaczeń, złożona metafora odnosząca się do konkretnego miejsca na mapie Europy Północno-Wschodniej, politycznego centrum niepodległej od 1990 roku Republiki Litewskiej. Już wczesna liryka Daunysa z debiutanckiego tomu Metų laikai [Pory roku, 1985] odwołuje się do tematyki miejskiej, która z czasem stanie się także ważnym motywem jego eseistyki. To tutaj po raz pierwszy pojawiły się tematy, metafory i symbole, które twórca rozwijał (przetwarzał) przez kolejne dziesięciolecie: miasta mitu, miasta natury, miasta wiary. Dorobek poetycki Daunysa ilustruje proces ewolucji od miasta osobistego i psychologicznego (zindywidualizowanego miejsca przeżyć podmiotu lirycznego, w którym historia dzieje się tu i teraz) do meta-miasta i filozofii miasta (idei Wilna ponadczasowego, wspólnotowego, sakralnego). V. Daunys był obdarzony wyjątkowym darem uważności, dlatego w swojej twórczości (i twórczej działalności) tak konsekwentnie i umiejętnie, na poziomie estetycznym, etycznym, filozoficznym i teologicznym, rozwijał ideę Wilna jako wielogłosowego centrum ojczyzny, bałtyjskiej kolebki litewskości i zarazem domu wielu języków, kultur i narodów. Źródłem inspiracji była dla niego kultura litewska i kultura europejska (głównie literatura oscylująca wokół zagadnień egzystencjalnych i ontologicznych; filozofia chrześcijańska i egzystencjalna; ale także historia, muzyka, architektura i fotografia), osadzone na mocnym fundamencie chrześcijańskim (Biblia). Przełożone na język współczesnego miasta i doświadczenia czasów przełomu, utworzyły fascynującą swoją wielorodnością intertekstualną siatkę znaczeniową Wilna.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2021, 45
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 69.

Tytuł:

Zoonimy z obszaru Wileńszczyzny zwierciadłem kontaktów językowo-kulturowych
Zoonyms from the Vilnius Region as a reflection of linguisc and cultural contacts

Autorzy:

Żilo, Bożena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/3200697.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Towarzystwo Kultury Języka

Tematy:

Zoonyms
Vilnius Region
linguistic influences
Polish of the Borderlands
phonetic influences
morphological influences
lexical influences

Opis:

The issue of nomenclature for mixed breed animals has been taken up by Polish researchers many times and its significance for onomastic and dialectal research has been emphasised often enough. With respect to the North-Eastern Borderlands, sparse studies have been dedicated to it so far. Therefore, this paper discusses linguistic and cultural contacts reflected in proper names of two species of mixed breed animals in the Vilnius Region. The material was collected using the traditional and online survey method. This article presents the phonetic and morphological characteristics typical of the Polish of the Borderlands, lexical features, and nomenclature influences that were discovered while analysing zoonyms. It discusses the influences of the Lithuanian, Russian, and Belarusian languages on the nomenclature for animals living in households of people of Polish descent in the Vilnius Region.

Źródło:

Poradnik Językowy; 2022, 798, 9; 62-72
0551-5343

Pojawia się w:

Poradnik Językowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 70.

Tytuł:

A chapter in the history of Polish press in Lithuania in the early 19th century: Dziennik Wileński [Vilnius Journal] (1805–1806) and Gazeta Literacka Wileńska [Literary Magazine of Vilnius] (1806)
„Dziennik Wileński” (1805–1806) i „Gazeta Literacka Wileńska” (1806) — kartka z historii rozwoju prasy polskiej na Litwie doby porozbiorowo-przedpowstaniowej

Autorzy:

Kowal, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2074666.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Lithuania
Polish magazines
Dziennik Wileński [Vilnius Journal] (1805– 1806)
Gazeta Literacka Wileńska [Literary Magazine of Vilnius] (1806)
Gotfryd Ernest Groddeck
Litwa
czasopiśmiennictwo polskie
„Dziennik Wileński” (1805–1806)
„Gazeta Literacka Wileńska” (1806)

Opis:

In paper was presented a publishing history of two Lithuanian periodicals from the beginning of 19-th century — Dziennik Wileński [Vilnius Journal], published between 1805–1806 and Gazeta Literacka Wileńska [Literary Magazine of Vilnius], issued from January until December 1806. Both publishing projects were connected with the name of their editor — Gotfryd Ernest Groddeck who brought into existence the first from mentioned journals as the literary counterbalance to Dziennik which was focused mainly on science. Unfortunately, lasting year competition brought them about finish of their issuing.
W artykule została zaprezentowana historia wydawnicza dwóch litewskich periodyków z początku XIX wieku — „Dziennika Wileńskiego”, ukazującego się w latach 1805–1806 oraz „Gazety Literackiej Wileńskiej”, wydawanej od stycznia do grudnia roku 1806. Obydwie te inicjatywy prasowe łączy nazwisko ich redaktora Gotfryda Ernesta Groddecka, który drugi z wymienionych tytułów powołał do istnienia jako literacką przeciwwagę dla hołdującego głównie naukom ścisłym „Dziennika…”. Trwające przez rok współzawodnictwo zakończyło się niestety zaprzestaniem dalszego wydawania tychże czasopism.

Źródło:

Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2020, 23, 1; 31-49
1509-1074

Pojawia się w:

Rocznik Historii Prasy Polskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 71.

Tytuł:

Sport w działalności Związku Bezpieczeństwa Kraju Ziemi Wileńskiej
Sporting activities of the National Security Association of the Vilnius Region : (Związek Bezpieczeństwa Kraju Ziemi Wileńskiej)

Autorzy:

Chmiel, A.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/119357.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Akademia Sztuki Wojennej

Tematy:

sport
Związek Bezpieczeństwa Kraju
Wileńszczyzna
organizacje sportowe
National Security Association
Vilnius
sport organizations

Opis:

Powstały jeszcze w trakcie działań wojennych na terenie Litwy Środkowej Związek Bezpieczeństwa Kraju, skorzystał w początkach działalności z pomocy dowództwa i kadry instruktorskiej, jaką tworzyli oficerowie i podoficerowie 2. Armii. Wraz z rozwojem szeregów próbował między innymi przez założenie szkoły podoficerskiej przygotować własnych instruktorów, co w związku z problemami natury finansowej zakończyło się zaledwie niewielkim sukcesem. Mimo to w okresie swojej działalności udało się stworzyć wiele kół i klubów sportowych, które nie tylko zaistniały na arenie sportowej, ale i przygotowały kilkuset dobrze wyszkolonych wojskowo i rozwiniętych sportowo członków ZBK, gotowych w każdej sytuacji do podjęcia obrony swojej ojczyzny w warunkach konkretnego zagrożenia niepodległości. Zatem śmiało można stwierdzić, że cel, dla którego ZBK został powołany, osiągnięto, mimo trudnych warunków międzynarodowych, politycznych i materialnych, a Ziemia Wileńska zyskała godnych następców swoich największych synów, którzy wcześniej oddali życie za polskość tej historycznej krainy.
The National Security Association (Związek Bezpieczeństwa Kraju – ZBK) established during warfare in Central Lithuania was supported during the early stage of its activity by the command and officer and non-officer instructors of the Second Army. As the number of its members was increasing, the organisation was trying to prepare its own instructors, e.g. by opening a school for non-commissioned officers which was only moderately successful because of financial problems. Despite that, during the years of its activity, it managed to open many sports circles and clubs, which not only marked their presence in the field of sports and provided several hundred of ZBK members with proper military and sports training and prepared them to defend their homeland if its independence were to be threatened. Hence, it can definitely be said that the objective for which ZBK was established was achieved, despite difficult international, political and material conditions, while the Vilnius Region found worthy successors for its greatest sons who had sacrificed their lives to defend the Polishness of this historic land.

Źródło:

Zeszyty Naukowe AON; 2015, 1(98); 218-245
0867-2245

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe AON

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 72.

Tytuł:

An Academic Discipline at a Crossroads. The Different Approaches to Teaching Literature in Warsaw and in Vilnius in the years 1811‒1830 — an Initial Analysis

Autorzy:

Markowska, Helena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/579294.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

University of Warsaw
Vilnius University
literary studies
literary criticism
comparative studies
comparative literature

Opis:

The article’s goal is to reflect on the perception of literary studies as an academic discipline in the 19th century Poland in the twenties and the thirties. The answer to this question may be found in lectures given in that time period at the University of Warsaw and at Vilnius University. The author analyzes excerpts of works by L. Borowski, E. Słowacki, L. Osiński and K. Brodziński in which they define the object of their studies and extrapolate on their methodological tenets. The analysis concludes with an attempt at defining the foremost tendencies in Polish literary studies of the time period, especially in regards to the relationship between the history of literature, literary theory and literary criticism.

Źródło:

Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2016, 59/120 z. 4; 35-46
0084-4446

Pojawia się w:

Zagadnienia Rodzajów Literackich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 73.

Tytuł:

Wilno mityczne we współczesnej prozie litewskiej
Mythical Vilnius in contemporary Lithuanian prose

Autorzy:

Peluritytė-Tikuišienė, Audinga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/52676117.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Vilnius
independence
Lithuanian prose
Gavelis
Ramonas

Opis:

The myth of the founding of the city of Vilnius became particularly important in Lithuanian art in the decade of the restoration of independence. After a long period of occupation, the capital of Lithuania became not only a catalyst for new formulations of national and civic identity, but also a symbol of freedom. The landscape and architecture of the Old Town of Vilnius embody the archaic Baltic imagination, which is not upstaged but, on the contrary, complemented by the Christian world of Vilnius. The restoration of independence activated the archaic Baltic imagination in Lithuanian art and literature as this kind of imagination had nurtured Lithuanians’ national self-awareness over centuries. This article focuses on two modern Lithuanian prose writers, Antanas Ramonas (1947–1993) and Ričardas Gavelis (1950–2002), whose works evoke the two most striking and different images of the same mythical Vilnius – divine and demonic, hopeful and hopeless. These two opposing images of mythical Vilnius reveal two different viewpoints on the world, on history and on the human being in modern Lithuanian literature.

Źródło:

Studia Rossica Posnaniensia; 2024, 49, 1; 211-226
0081-6884

Pojawia się w:

Studia Rossica Posnaniensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 74.

Tytuł:

Potwierdzenie testamentu wileńskiego złotnika Wincentego Slegla (1519). Przyczynek do dziejów elity mieszczańskiej Wilna i jej związków z Poznaniem
Confirmation of the last will of Vilnius goldsmith Vincent Slegel (1519). A contribution to the history of the Vilnius bourgeois elite and its ties with Poznań

Autorzy:

Manyś, Bernadetta
Sliesoriūnas, Gintautas

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2120075.pdf

Data publikacji:

2022-06-30

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

Wilno
Poznań
mieszczaństwo
złotnik
rzemieślnik
testament
potwierdzenie ostatniej woli
Vilnius
Poznan
bourgeoisie
craftsman
confirmation of the will

Opis:

In the following paper the author attemps to analyse the confirmation of the testament of the Vilnian burger – craftsman, goldsmith and town councillor – Vincenty Slegel, written in the 1519.

Źródło:

Historia Slavorum Occidentis; 2022, 2 (33); 11-34
2084-1213

Pojawia się w:

Historia Slavorum Occidentis

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 75.

Tytuł:

Jedność – wileńska osobliwość prasowa z 1862 roku

Autorzy:

Magowska, Anita

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/942510.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

19th-century journals
press curiosity
Vilnius

Opis:

The article presents so far an unknown Polish handwritten journal Jedność (Unity) published in 1862 in Vilnius. Only two issues of the journal have survived in the Lithuanian State Archives in Vilnius. It was published out of the Russian censorship, thus, its editors were anonymous and instead of printing they rewrote the journal by hand. The main subject were Polish-Russian relations. The journal aimed for the integration and social education of the Polish people

Źródło:

Zeszyty Prasoznawcze; 2012, 55, 3; 117-121
0555-0025
2084-3836

Pojawia się w:

Zeszyty Prasoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 76.

Tytuł:

Dalia Bukelevičiūtė, Lietuvos ir Čekoslovakijos dvišalių santykių dinamika 1918–1939, Vilnius 2010

Autorzy:

Joanna, Kozłowska,

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/902320.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Dalia Bukelevičiūtė

Opis:

-

Źródło:

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2015, 8; 125-129
1898-4215

Pojawia się w:

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 77.

Tytuł:

Ignacy Koschembahr-Łyskowski doktorem honoris causa Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie
Ignacy Koschembahr-Łyskowski as an Honorary Doctor of Stefan Batory University in Vilnius

Autorzy:

Szczygielski, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/621340.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

Ignacy Koschembahr-Łyskowski, an honorary doctorate, Stefan Batory Uni- versity in Vilnius, Roman law.

Opis:

Ignacy Koschembahr-Łyskowski (1864–1945) was one of the most excellent Polish la- wyers in 19th and 20th centuries. He worked as a professor of Roman law at the Uni- versity of Fribourg in Switzerland (1895–1900) and subsequently at the University of Lviv (1900–1915) and at the University of Warsaw (1915–1935). He is an author of many valuable papers concerning history and institutions of Roman law, written in German, Polish and French, such as: Die Teorie der Exceptionem nach klassischen römischen Recht (Berlin 1893); Die Condictio als Bereicherungsklage im klassischen römischen Recht (vol. 1–2, Weimar 1903–1907); O stanowisku prawa rzymskiego w powszechnej ustawie cywilnej dla ce- sarstwa austryackiego (Lwów 1911); Conventiones contra bonos mores dans le droit romain (Paris 1926). Professor Koschembahr-Łyskowski was also interested in civil law and com- parative law. Since 1919 he was a member of Codification Commission of the Republic of Poland, from 1927 to 1939 as its vice-president. He has prepared a draft of Civil Code (Book One. General Provisions) with the justifications. He kept scientific contacts with many famous scholars and he was a member of international and domestic scientific so- cieties. Ignacy Koschembahr-Łyskowski has received for his outstanding achievements in scientific area an honorary doctorate of Stefan Batory University in Vilnius in 1929. Awards ceremony took place on May 29, 1930.

Źródło:

Miscellanea Historico-Iuridica; 2013, 12; 217-237
1732-9132
2719-9991

Pojawia się w:

Miscellanea Historico-Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 78.

Tytuł:

„Wileński świat” Zygmunta Augusta w monografii miasta pióra Józefa Ignacego Kraszewskiego
The “Vilnius world” of Zygmunt August in the monography of the city by Józef Ignacy Kraszewski

Autorzy:

Manyś, Bernadetta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/631329.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Vilnius
Zygmunt II August
Jagiellons
capital of the Grand Duchy of Lithuania

Opis:

The article aims to characterise the “Vilnius world” of king Zygmunt II August, as presented in a study of history of the Lithuanian capital written Józef Ignacy Kraszewski. The author attempts to show what kind of an image of Vilnius and its inhabitants in the times of the last Jagiellon was conveyed by Kraszewski in his description.

Źródło:

Studia Europaea Gnesnensia; 2015, 12; 275-294
2082-5951

Pojawia się w:

Studia Europaea Gnesnensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 79.

Tytuł:

Karaimi w Wilnie do wybuchu I wojny światowej
Karaims in Vilnius Through the Outbreak of World War I

Autorzy:

Gąsiorowski, Stefan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/440349.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Związek Karaimów Polskich. Karaimska Oficyna Wydawnicza Bitik

Tematy:

Wilno
osadnictwo
zabór rosyjski
wojsko
cmentarz
dom modlitwy
Karaimi
Vilnius
immigration
military
cementary
house of prayer
Russian partitions of Poland
Karaims

Opis:

This article explores the history of the Karaim community in Vilnius, from its beginnings up to the outbreak of World War I. A Karaim community was present in Vilnius in the 19th century, when the city came under Russian rule. They were attracted by the opportunities the city offered in terms of a better education and well-paid jobs. Some of them settled in Vilnius because of military service. They originated mainly from Trakai and nearby villages, but others came from all over the Russian Empire. The Karaim community developedgradually, and over the course of time Karaims established a presence not only in the local military garrison, but also in schools, government offices, and markets. Soon, it was necessary to erect a Karaim temple and cemetery, which was done thanks to the backing of the city authorities and the financial support of all Karaim communities in Russia. However, an independent Karaim community was only established later in the 20th century.
Artykuł dotyczy dziejów społeczności karaimskiej w Wilnie od czasów zamierzchłych do wybuchu I wojny światowej, który to temat nie był dotychczas w kręgu zainteresowania nauki polskiej czy obcej. Nie można mówić o osadnictwie Karaimów w Wilnie w okresie średniowiecza czy czasach nowożytnych, ponieważ nastąpiło ono dopiero w XIX wieku, kiedy miasto to znalazło się pod zaborem rosyjskim. Do prężnie rozwijającej się stolicy Litwy przyciągała ich potrzeba lepszej edukacji i możliwości uzyskania dobrze płatnej pracy, a czasem wojskowy przydział. Docierali tam Karaimi głównie z pobliskich Trok i okolicznych wsi oraz z całego rosyjskiego imperium. Społeczność ta rozwijała się stopniowo i była coraz bardziej widoczna nie tylko w miejscowym wojskowym garnizonie, ale w także w szkołach, urzędach, na ulicach i targach miasta. Szybko pojawiła się również potrzeba wzniesienia własnego domu modlitwy i cmentarza, co udało się zrealizować dzięki przychylności władz miasta i wsparciu finansowym wszystkich gmin karaimskich w Rosji. Jednak własną niezależną gminę wileńscy Karaimi utworzyli dopiero w latach 20. XX wieku.

Źródło:

Almanach Karaimski; 2018, 7; 67-82
2300-8164

Pojawia się w:

Almanach Karaimski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 80.

Tytuł:

The Jan Laski Society of Lovers of the History of Polish Reformation in Vilnius (1918–1939) – Genesis, Legal Structure and Activity

Autorzy:

Dąbrowski, Przemysław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/953925.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Reformation
The Jan Laski Society of Lovers of The History of Polish Reformation
Vilnius
Evangelical-Reformed Church

Opis:

The Jan Laski Society of Lovers of The History of Polish Reformation in Vilnius, established in 1916, played a significant role in the propagation of history of the Reformation in Polish lands. It owed its achievements to the intensive efforts of its members who organized numerous meetings and lectures and published books on the Evangelical-Reformed Church and the influence the Reformation had on national culture and language. Towards the end of its existence the Society doubled the number of its members, which clearly shows that it was growing in prestige and popularity.

Źródło:

Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2017, 61
0029-8514

Pojawia się w:

Odrodzenie i Reformacja w Polsce

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 81.

Tytuł:

The Register of the Dead from Cholera in Vilnius Pohulanka Hospital in 1831 as a Source for Demographic and Social Studies

Autorzy:

Janicka, Iwona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1368003.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

register
cholera epidemics
hospital
Vilnius
Pohulanka
the dead
demography
księga metryczna
epidemie cholery
szpital
Wilno
zmarli
demografia

Opis:

During the first cholera epidemic in Vilnius in 1831, a hospital for cholera patients was set up in the Pohulanka district. Over a thousand patients were treated there, of whom approximately half died. Although it was intended for the Roman Catholic population, people of various faiths were admitted. The article is an attempt at a demographic and social analysis of those who died during the epidemic, with the source for the research the register of those who died of cholera, drawn up and kept between April 10, 1831 and January 3, 1832 by Father Kazimierz Kontrym. Thanks to the preserved data, it was possible to determine the age structure of 553 men and women, their religion, social status, information on whether they received the last rites and where they were buried.
W czasie pierwszej epidemii cholery w Wilnie w 1831 roku, w dzielnicy Pohulanka powstał szpital dla chorych na cholerę. Leczyło się w nim ponad tysiąc pacjentów, z czego około połowa z nich zmarła. Choć docelowo przeznaczono go dla ludności rzymsko-katolickiej, przyjmowano tu osoby różnych wyznań. Artykuł jest próbą analizy demograficznej i społecznej zmarłych w czasie epidemii chorych, a źródłem do badań była księga metryczna zmarłych na cholerę sporządzona i prowadzona w okresie od 10 kwietnia 1831 roku do 3 stycznia 1832 roku przez ks. Kazimierza Kontryma. Dzięki zachowanym danym odtworzono strukturę wiekową 553 mężczyzn i kobiet, określono ich wyznanie, stan społeczny, a także uzyskano informacje na temat przyjęcia sakramentów oraz miejsca pochówku.

Źródło:

Przeszłość Demograficzna Polski; 2020, 42; 75-94
0079-7189
2719-4345

Pojawia się w:

Przeszłość Demograficzna Polski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 82.

Tytuł:

Publikacje romanistyczne w Akademii Wileńskiej w latach 1644—1655
Romanistic publications in the Vilnius Academy in the years 1644—1655

Autorzy:

Niczyporuk, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/782468.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

romanists
Faculty of Law of the Vilnius Academy
professors of law doctors of both laws (utriusque iuris)
Roman law

Opis:

In the years 1644—1655 the Faculty of Law of the Vilnius Academy published several publications of professors working there and promoted doctors of both laws (utriusque iuris). Some of them covered Roman law. The dissertation of Benedict de Soxo, Claves juris, contains numerous Romanistic motifs. The Rector of the Vilnius Academy discussed terms, phrases and principles rooted in Roman law. Also, considerations concerning the sources of law, its interpretation or the teaching of law had their romanistic roots. Aaron Aleksander Olizarowski, professor at the Faculty of Law of the Vilnius Academy, in his work De politica hominum societate, published in Gdańsk in 1651, made numerous references to Roman law. Most of the romanistic themes were included in the first book, De Domo, when discussing issues related to marriage and family. In 1650 Jan Marquarta wrote a dissertation on Roman law entitled De damno injuriae, which was the only dissertation on this legal matter at the Vilnius Academy in the years 1644—1655. Although the work concerned damage and liability for damages, its author additionally presented the historical development of sources of law in ancient Rome. The content and structure of the dissertation testifies to the good romanistic background of its author. The works referring in their content to Roman law, in the initial period of functioning of the Faculty of Law of the Vilnius Academy, testify to its important role in science and teaching at university law studies.

Źródło:

Z Dziejów Prawa; 2019, 12; 163-184
1898-6986
2353-9879

Pojawia się w:

Z Dziejów Prawa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 83.

Tytuł:

The Mediaeval Cemetery at 6 Bokšto St. The Orthodox Community’s Social Arena in Vilnius

Autorzy:

Jonaitis, Rytis
Kaplūnaitė, Irma

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28408466.pdf

Data publikacji:

2022-12-07

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

mediaeval Vilnius
Christianity
funeral rites
community
social arena

Opis:

Each burial site is a reflection of the community that left it; thus the burial rite features allow assumptions to be made about the society, its social structure, its distribution of power, the social status and economic situation of the deceased, and possible gender and age differences. The Bokšto St. inhumation cemetery, which dates to the last third of the 13th – early 15th centuries, is unique in the context of mediaeval Vilnius due to being a Christian cemetery that appeared while Lithuania was still a pagan country. It is primarily a place where the Orthodox community could demonstrate its religious affiliation in pagan Vilnius by burying its dead in accordance with its own traditions. This cemetery also reflects the community’s internal features and was a place where its members could interact, i.e. a social arena. Therefore, investigation of the cemetery’s various elements and its burial rites allows for hypotheses to be made not only about the community’s religious affiliation but also about its social structure, its connections, cultural environment and distribution of power, as well as allowing one to talk about past traditions and rituals. The wealth of assembled information makes it possible to examine this cemetery as a place that reflects the traditions of not only death but also of life.

Źródło:

Światowit; 2021, 60; 97-111
0082-044X

Pojawia się w:

Światowit

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 84.

Tytuł:

"Русская литература Литвы XIX - первая половина XX века. Учебно-методическое пособие", Павел Лавринец, Vilnius 1999

Autorzy:

Białokozowicz, Bazyli

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/482293.pdf

Data publikacji:

2000-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2000, 1, V; 355-357
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 85.

Tytuł:

Ignacy Domeyko i jego związki z Wileńszczyzną

Autorzy:

Joanna, Kozłowska,

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1927182.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Ignacy Domeyko
memoirs
correspondence
Vilnius
Philomaths
November uprising

Opis:

In the remaining memoirs and correspondence of Ignacy Domeyko the references to his family home have an important place. In his memoirs, describing the times of the Philomaths, he presents the image of Vilnius and its University, the organizational activity among students and common wandering around in Vilnius. Reporting the outbreak of the November Uprising he describes the atmosphere prevailed in Lithuania at that time. The subject of home land can be found in letters to friends and relatives – they often contain comparisons with the life in Chile. This proves how deeply inside him were the images of places of his childhood and youth.

Źródło:

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2015, 8; 26-33
1898-4215

Pojawia się w:

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 86.

Tytuł:

Praca zbiorowa, Cmentarz bernardyński w Wilnie 1810-2010. Wyd. Versus Aureus, Vilnius 2013, s. 776.

Autorzy:

Kosman, Marceli

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1217168.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"

Źródło:

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2014, 121; 263-268
0137-3218
2720-0590

Pojawia się w:

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 87.

Tytuł:

Garść uwag o urzędnikach województwa wileńskiego XIV–XVIII wieku
A handful of comments on the officials of the Vilnius Voivodeship from the 14th to the 18th centuries
Einige Bemerkungen über die Beamten der Vilnius-Woiwodschaft 14.-18. Jh.

Autorzy:

Tęgowski, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/533235.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Opis:

1. Introduction. 2. Further comments. 3. Final remarks.
1. Wprowadzenie. 2. Dopełnienia. 3. Uwagi końcowe.
1. Einführung. 2. Ergänzungen und Korrekturen im Beamtenregister. 3. Schlussbemerkungen.

Źródło:

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2011, 14; 19-29
1733-0335

Pojawia się w:

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 88.

Tytuł:

Józefa Ignacego Kraszewskiego krytyczny ogląd Literatury w Wilnie w początku XIX wieku
Józef Ignacy Kraszewski’s Critical View on the Literature in Vilnius in the Early Nineteenth Century

Autorzy:

Kowal, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1375998.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Józef Ignacy Kraszewski
krytyka literacka
literatura
Litwa
Wilno
literary criticism
literature
Lithuania
Vilnius

Opis:

Artykuł poświęcony jest omówieniu jednego z pierwszych krytycznych tekstów autorstwa Józefa Ignacego Kraszewskiego, pt. Literatura w Wilnie w początku XIX wieku. Stanowi on fragment Pamiętników ogłaszanych przez bardzo jeszcze podówczas młodego, bo zaledwie 25-letniego, przyszłego powieściopisarza na łamach „Tygodnika Petersburskiego” w 1837 r. Biorąc pod uwagę wiek autora, w prezentowanej wypowiedzi uderza przede wszystkim dojrzałość oraz bezkompromisowość formułowanych ocen i opinii. Tylko bowiem taki rodzaj krytyki miał w przekonaniu Kraszewskiego rację bytu. The article presents one of the first critical texts by Józef Ignacy Kraszewski entitled Literature in Vilnius at the beginning of the 19th century (Literatura w Wilnie w początku XIX wieku). The text is a part of Memoires which were being published in the Petersburg weekly Tygodnik Petersburski in 1837 by the very young at that time (twenty-five-year-old) future writer. Bearing in mind the young age of the author, what is amazing in this work is his maturity but also the intransigence of his assessments and opinions, for he was sure that these features of literary criticism were its raison d’être.
The article presents one of the first critical texts by Józef Ignacy Kraszewski entitled Literature in Vilnius at the beginning of the 19th century (Literatura w Wilnie w początku XIX wieku). The text is a part of Memoires which were being published in the Petersburg weekly Tygodnik Petersburski in 1837 by the very young at that time (twenty-five-year-old) future writer. Bearing in mind the young age of the author, what is amazing in this work is his maturity but also the intransigence of his assessments and opinions, for he was sure that these features of literary criticism were its raison d’être.

Źródło:

Rocznik Lituanistyczny; 2018, 4; 199-135
2450-8454
2450-8446

Pojawia się w:

Rocznik Lituanistyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 89.

Tytuł:

Ofiary czy bohaterowie? Dzieci w narracji wystawy o Holokauście w Muzeum Żydowskim w Wilnie
Victims or heroes? Children in the narrative line of Holocaust exhibition at the Jewish Museum in Vilnius

Autorzy:

Zaborski, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/15012824.pdf

Data publikacji:

2022-06-15

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN

Tematy:

Holocaust
museum
children
Lithuania
Vilnius
Holokaust
muzeum
dzieci
Litwa
Wilno

Opis:

Autor analizuje stałą wystawę poświęconą Holokaustowi, prezentowaną w Muzeum Żydowskim w Wilnie (Vilniaus Gaono žydų Istorijos muziejus/Vilna Gaon State Jewish Museum). Sprawdza, jakie miejsce zajmują najmłodsze ofiary Zagłady w linii narracyjnej tej ekspozycji? Pyta, czy poświęcone są im odrębne elementy stałej wystawy, czy raczej dziecięce losy są „wpisane” w ogólny przekaz dotyczący dokumentowych tutaj wydarzeń? Czy twórcy placówki skupili się na tragicznym wymiarze dziecięcych losów czy raczej zaprezentowali je przez pryzmat bohaterskich czynów i dokonujących ich postaci? A zatem – czy w centrum przekazu znalazła się śmierć ofiar czy śmierć bohaterów? I wreszcie – czy jest tu miejsce na prezentowanie Ocalonych? Badania, których efekty prezentowane są w artykule, dotyczą również tego, czy narracja w muzeum jest poświęcona konkretnym, indywidualnym postaciom czy raczej społeczności anonimowych uczestników wojennych wydarzeń. W centrum zainteresowania znajduje się również pytanie o to, czy muzealny przekaz zatrzymuje się na poziomie prezentacji faktów, czy wychodzi poza ten obszar i obejmuje również przestrzeń promowania określonych wartości. Innymi słowy – czy obok sfery kognitywnej jest tu także miejsce dla elementów aksjologicznych? Czy celem jest jedynie edukacja skupiona na przekazywaniu rzetelnej wiedzy – czy raczej proces kształcenia społeczno-politycznego, którego celem staje się kreowanie określonych postaw moralnych?
The author analyses the permanent exhibition devoted to the Holocaust at the Vilna Gaon State Jewish Museum (Vilniaus Gaono žydų Istorijos muziejus). He tries to find out what the place of the youngest victims of the Holocaust is in the narrative line of the exhibition. He asks whether there are separate elements of the permanent exhibition devoted to them or the children's fates are "inscribed" in the general message about the events documented there. Are the creators of the museum focused on the tragic dimension of children's fates or do they present them through the prism of heroic deeds showing the individuals who performed them? Thus – is the death of the victims or the death of the heroes at the centre of the message? And finally – is there a place to present the Survivors? The research, the results of which are presented in the paper, is also an aim to answer whether the narrative line of the museum is devoted to specific individuals or to a community of anonymous participants of war events. The central point is also if the museum's message focuses just on presenting facts or goes beyond this area and includes the space for promoting specific values. In other words: is there a place for axiological elements in addition to the cognitive sphere? Is the goal just education focused on passing on reliable knowledge or on the process of socio-political education, the aim of which is to create specific moral attitudes?

Źródło:

Kultura i Społeczeństwo; 2022, 66, 1; 101-121
2300-195X

Pojawia się w:

Kultura i Społeczeństwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 90.

Tytuł:

Kogo na sejmie lubelskim reprezentował Augustyn Rotundus Mieleski (†1582), wójt wileński i sekretarz królewski?
Who did the Vogt of Vilnius, Royal Secretary Augustinus Rotundus Mieleski (†1582) represent at the Sejm of Lublin?

Autorzy:

Ragauskas, Aivas
Rachuba, Andrzej
Choińska-Mika, Jolanta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/chapters/16648103.pdf

Data publikacji:

2020-12-23

Wydawca:

Archiwum Główne Akt Dawnych

Tematy:

Unia Lubelska
sejm lubelski 1569 r.
Lublin
Wilno
wójt wileński
sekretarz królewski
Augustyn Rotundus Mieleski
Union of Lublin
Sejm of Lublin of 1569
Vilnius
Vogt
of Vilnius
Royal Secretary
Augustinus Rotundus Mieleski

Opis:

The Vogt of Vilnius, Royal Secretary Augustinus Rotundus (the Rotund, Mieleski) was present at the Sejm of Lublin in 1569 at the initiative of the Lithuanian Chancellor and Vilnius Voivode Mikołaj “the Red” Radziwiłł. He participated in the Sejm as the Royal Secretary and Counsellor of the Lithuanian delegation, as well as a renowned historian and an experienced lawyer. Rotundus remained in close relations with the Radziwiłłs, perhaps even as a cliens. Likewise, in his capacity of notary public, Rotundus was the proxy of the Bishop of Vilnius Walerian Protasewicz. Thus, the Vogt of Vilnius was not a member of the Lithuanian delegation or a representative of the city of Vilnius. He could not be the latter due to the specificity of the office of the vogt – until the beginning of the 17 th century the vogt of Vilnius was not elected by the magistrate; he was the king’s representative in the city. As a Royal Secretary, harbouring aspirations to nobility, Rotundus (originating from a bourgeois family in Wieluń) did not want to be identified with the city. Nevertheless, Rotundus has served Vilnius well through his behind-the-scenes activities to the benefit of the city.

Źródło:

Unia Lubelska 1569 roku i unie w Europie Środkowo-Wschodniej; 122-139
9788395630255

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 91.

Tytuł:

Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego w Wilnie (1925–1939)
Branch of the Polish Historical Society in Vilnius (1925–1939)

Autorzy:

Sierżęga, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31340742.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

Vilnius Branch of the Polish Historical Society
Stefan Batory University in Vilnius
Uniwersytet Stefana Batorego w Wilnie
Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Wilnie

Opis:

Po odzyskaniu niepodległości historycy zrzeszeni w towarzystwach naukowych działających w warunkach rozbiorowych stanęli przed wyzwaniem ich reorganizacji. Najważniejszym reprezentującym ogół miłośników Klio stowarzyszeniem pozostawało utworzone we Lwowie w 1886 r. Towarzystwo Historyczne. Przyjęcie przez TH nowego statutu w 1924 r. i zmiana nazwy na Polskie Towarzystwo Historyczne nie tylko prowadziło do unifikacji instytucji, nadając jej charakter ogólnopolski, ale i regulowało zasady powoływania oddziałów zamiejscowych. Jednym z nich, skupionym wokół reaktywowanego Uniwersytetu Stefana Batorego, był Oddział PTH w Wilnie. Charakterystyka jego działalności pozwala ocenić rolę, jaką środowisko wileńskie odegrało w upowszechniania nauki, ale też określić miejsce Oddziału w strukturze Towarzystwa. W okresie międzywojennym Oddział Wileński PTH nie przejawiał większej aktywności naukowej. Skupiano się niemal wyłącznie na realizacji celów statutowych PTH, co znalazło wyraz w organizowaniu spotkań naukowych i udziale w Powszechnych Zjazdach Historyków Polskich, z których dla miejscowego środowiska najważniejszym był zjazd w Wilnie zorganizowany w 1935 r. W warunkach lokalnych większą popularnością cieszyło się działające od 1907 r. Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Wilnie, angażujące zarówno środowisko uniwersyteckie, jak i miejscowych archiwistów, bibliotekarzy i miłośników historii.
After regaining independence, historians associated in scientific societies operating in the partitioned regions faced the challenge of their reorganization. It was the Historical Society, established in Lviv in 1886, which was the most important of these, above all bringing together all representatives of Klio. The adoption of a new statute by the Historical Society in 1924 and the changing the name into the Polish Historical Society, not only led to the unification of the institution, giving it a nation-wide character, but also regulated the principles of establishing branch offices. One of them, focused around the reactivated Stefan Batory University, was the branch of Polish Historical Society in Vilnius. The characteristics of its activities allow us to define the role that the Vilnius community played in the dissemination of knowledge, as well as to define the place and its rank in the structure of the Society. In the interwar period, the branch of the Polish Historical Society in Vilnius did not show much scientific activity. The focus was almost exclusively on the implementation of the statutory objectives, which was manifested in the organization of scientific meetings and participation in the General Meetings of Polish Historians, of which the most important for the local community was the Congress in Vilnius organized in 1935. Locally, the Society of Friends of Sciences in Vilnius, operating from 1907, enjoyed greater popularity, involving both the university community and local archivists, as well as librarians and history enthusiasts.

Źródło:

UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 22, 1; 52-79
2543-8379

Pojawia się w:

UR Journal of Humanities and Social Sciences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 92.

Tytuł:

Obyczajowość Tatarów polsko‑litewskich na Wileńszczyźnie

Autorzy:

Smajkiewicz-Murman, Dżemila

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676747.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Vilnius region
Polish-Lithuanian Tatars
symbolic culture
material culture

Opis:

The culture of Polish-Lithuanian Tatars in the Vilnius regionThe article analyses the culture of the Tatars who came to the Vilnius region centuries ago. In 1945, most of the Tatars from the region decided to go to Poland during the process of repatriation, because they were entitled to do so as Polish citizens.First, the article provides a description of the Tatars’ Muslim religion: the Quran, the doctrine and the dogmas of Islam, mosques, imams and their religious functions, festivals, and prayers. The subsequent part analyses Tatar’s symbolic culture: science, writing, language diversity, legends and superstitions, professions; material culture: clothes, cuisine, the interiors of mosques and grave adornments; as well as their rituals and ceremonies: giving names to children, weddings, funerals, rites of brotherhood, sacrifice.All names and the terminology are given in their official and colloquial versions, as well as in the version “that is used / was used in everyday conversations”. This shows the influence of the linguistic environment, which began already in the area of the Grand Duchy of Lithuania. Бытовой уклад польско-литовских татар на ВиленщинеВ статье представлены черты бытового уклада общества татар, столетия назад осевших в Виленском крае. Большая часть татарского населения этих мест, имея польское гражданство, воспользовалась правом «репатриации» в Польшу. Автор знакомит нас с основами мусульманской религии татарского населения и, в этой связи, в доступной форме напоминает основы Корана, говорит о доктрине и догматах ислама, о мечети, имаме и функциях имамов (выполняемых ими религиозных услугах), о праздниках и молитвах. В последующих подразделах описывается духовная культура – наука, письменность, языковая разнородность, легенды, суеверия, профессиональная деятельность; материальная культура – одежда, кухня, убранство мечетей, могил, а также обряды – наречение ребёнка именем, бракосочетание, похороны, побратимство, жертвоприношение. Очень важным является закрепление ономастических определений и терминов в рассматриваемой тематике, представляемых в официальной и разговорной версиях, а также в версии «так, как произносят / произносили». Это отображает влияния языковой среды, закрепившиеся в прошлом, ещё на землях Великого княжества Литовского.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2013, 37
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 93.

Tytuł:

Kolejna praca o historiografii diecezji

Autorzy:

Kopiec, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044403.pdf

Data publikacji:

1980

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

historiografia
diecezja wileńska
biskupstwo
źródła
historiography
diocese of Vilnius
episcopate
source

Źródło:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 1980, 40; 194-197
0518-3766
2545-3491

Pojawia się w:

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 94.

Tytuł:

Rusycyzmy w „Kurierze Wileńskim” (1925–1939)

Autorzy:

Joachimiak-Prażanowska, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/676362.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN

Tematy:

Vilnius
“Kurier Wileński”
vocabulary
twenty-year interwar period
Russicisms

Opis:

Russicisms in „Kurier Wileński” (1925–1939)The article occurs to be the analysis of Russicisms excerpted from “Kurier Wileński”, a common known newspaper addressed to a wide group of Polish people residing in Vilnius. The daily newspaper was one of the longest revealing Polish papers at the Vilnius Region. It was also edited during the whole two decades of interwar. The gathered lexical phenomenon of the years 1925–1939 became confronted with the Polish and Russian resources of definition and translation dictionaries. As the comparative source one used also the etymological dictionaries and language guides.The author has noted 100 borrowings from Russian language. There were 36 lexemes in ethnic Polish language of the annexed territory period, 11 units (bojar, lejtenant, podniesienie, spotkać, tarakan, tuziemiec, uradnik, uriadnik, wojłok, wypisać, żulik) functioned in Polish used in the Northern Borderland in twenty-year interwar period, 31 words were registered in the afterwar Vilnian Polish language. In the 20s the editors of the examined paper introduced in inverted commas several Russicisms, indicating that they know their peculiarity. In the 30s in “Kurier Wileński” one found many more such units. The editors more and more often distanced themselves from the regional lexis, which may indicate the growth of their language conciousness resulting from the contacts with the Polish language with the centre, as well as, the local care of language clarity and correctness. One may deduct that, as the years went by, the language of “Kurier Wileński” editors was becoming, though very slowly, purified of regional borrowings. Русские заимствования в газете „Kurier Wileński” (1925–1939)В статье проведен анализ заимствований из русского языка, появившихся в газете „Kurier Wileński”, предназначенной широкому кругу читателей – поляков, проживающих в Вильнюсе. Эта газета отличалась самым длительным существованием среди других изданий прессы. Она издавалась почти весь двадцатилетний междувоенный период.Собранный лексический материал (1925–1939 годов) сопоставлен с польскими и русскими описательными словарями. Для сравнения использовались также этнологические словари и языковедческие справочники.Автор статьи выделил 100 заимствований из русского языка. Из них 36 лексем употреблялось в польском языке периода раздела на территории этнической Польши. 11 единиц (bojar, lejtnant, podniesienie, spotkać, tarakan, tuziemiec, uradnik, wojłok, wypisać, żulik) употреблялось в междувоенное двадцатилетие на северо-востоке страны (виленщина), 31 слов отмечено в послевоенном виленском польском языке. В тридцатые годы редакторы исследованной газеты несколько десятков русских заимствований записали в кавычках, чем подчеркивали, что они осознают характер данных слов. В сороковые годы в газете появилось еще больше таких единиц, а это обозначает, что редакторы избегали употпебления диалектной лексики, что, в свою очередь свилетельствует о повышении их языкового сознания, благодяря контактам с языком центра страны, а также о заботе о безупречности языка.Можно утверждать, что язык редакторов газеты „Kurier Wileński” медленно, но и постепенно очищался от местных нелитературных единиц.

Źródło:

Acta Baltico-Slavica; 2010, 34
2392-2389
0065-1044

Pojawia się w:

Acta Baltico-Slavica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 95.

Tytuł:

Z Wileńszczyzny do Barczewa. Znani i nieznani ekspatrianci z Kresów
From the region of Vilnius to Barczewo. Known and unknown expatriates from Borderlands

Autorzy:

Korybut-Marciniak, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1366231.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie

Tematy:

Ekspatriacja
Prusy Wschodnie
Wileńszczyzna
kultura na Warmii
Barczewo
Expatriation
Eastern Prussia
the region of Vilnius
culture in Warmia

Opis:

The article’s goal is to show the role of expatriates from the region of Vilnius in post-war Barczewo and also to capture the worlds saved in human memory – the one that was left behind the eastern border of Poland, the one in former East Prussia and also one that was created in Barczewo’s multicultural mosaic. In the article there are presented the characteristics of people who came from these eastern borderlands. There is also shown the relationship between the indigenous population and the migrant population. The basis of the article is the relations of the Kresowiak family - today’s inhabitants of Barczewo. A few preserved in family archival documents, written relations of people already dead, as well as published biographical studies.

Źródło:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2019, 303, 1; 94-114
0023-3196
2719-8979

Pojawia się w:

Komunikaty Mazursko-Warmińskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 96.

Tytuł:

Polonistyka na Uniwersytecie Wileńskim – osiągnięcia, zagrożenia i perspektywy
Polish Studies at the Vilnius University: achievements, threats, perspectives

Autorzy:

Dawlewicz, Mirosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28763165.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Polish Philology
Vilnius University
didactics
filologia polska
Uniwersytet Wileński
dydaktyka

Opis:

Celem artykułu jest prezentacja studiów polonistycznych na Uniwersytecie Wileńskim – jej dziejów, współczesności i perspektyw rozwoju. Jednym z podstawowych celów działalności Centrum Polonistycznego Uniwersytetu Wileńskiego jest m.in. kształcenie specjalistów w zakresie polskiej literatury, kultury oraz języka dla placówek oświatowych, kulturalnych oraz państwowych na Litwie. Trzydzieści lat funkcjonowania polonistyki na Uniwersytecie Wileńskim jako odrębnej jednostki dydaktyczno-naukowej w strukturze Wydziału Filologicznego wykazało, że jest ona placówką ważną i potrzebną. Wzmocniony kierunek studiów polonistycznych na Uniwersytecie Wileńskim powinien istnieć jako trwały składnik struktury tej uczelni i jako niezbędny pomost we współpracy Litwy i Polski.
The aim of the article is to present Polish studies at the Vilnius University – its history, present times and prospects for development. One of the basic goals of the Center for Polish Studies of the Vilnius University is, among others, educating specialists in Polish literature, culture and language in educational, cultural and state institutions in Lithuania. Thirty years of functioning of Polish studies at Vilnius University as a separate teaching and research unit within the structure of the Faculty of Philology have shown that it is an important and needed institution. The strengthened field of Polish studies at Vilnius University should exist as a permanent element of the structure of this university and as a necessary bridge in cooperation between Lithuania and Poland.

Źródło:

Polonistyka. Innowacje; 2023, 17; 83-92
2450-6435

Pojawia się w:

Polonistyka. Innowacje

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 97.

Tytuł:

Wilno – Kraków – Wilno. Podróże królowej Barbary Radziwiłłówny (1523–1551)
Vilnius – Cracow – Vilnius. The Journeys of Queen Barbara Radziwiłł (1523–1551)

Autorzy:

Januszek-Sieradzka, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/37199947.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

Barbara Radziwiłłówna (1523–1551)
Zygmunt II August (1520–1572)
Wilno
Kraków
Niepołomice
podróże królewskie
adventus reginae
rytuały przejścia
Barbara Radziwiłł (1523–1551)
Sigismund II Augustus (1520– 1572)
Vilnius
Cracow
royal journeys
rite of passage

Opis:

W artykule poruszono kwestię podróży królowej Barbary Radziwiłłówny (1523–1551, koronowana 7 XII 1550), drugiej żony króla Zygmunta II Augusta (1520–1572, panował od 1548 r.). W polskiej historiografii zagadnienie podróży królowych podejmowane było incydentalnie, a do rzadkości należą ujęcia, które widzą podróż nie tylko jako przemierzanie przestrzeni i przekraczanie granic geograficznych i politycznych, ale w wymiarze symbolicznym. Podróże podejmowane przez Radziwiłłównę uznać należy z jednej strony za odbiegające od europejskiego i polskiego standardu ze względu na nierówność stanową małżonków i powszechną niechęć do królowej oraz z uwagi na silne uczucie, które żywił do niej Zygmunt August, a także krótki okres, jaki spędziła u jego boku. Z drugiej strony, mimo tych charakterystycznych okoliczności, swoją warstwą symboliczną jak najbardziej wpisują się w europejską tradycję i obyczaj. Najważniejszą i wymagającą przekroczenia największej liczby rzeczywistych i symbolicznych granic, bogatą w rytuały przejścia (rites de passage), była podróż „ślubna” do ojczyzny męża. Ta podróż z Wilna do Krakowa, mimo że odbyła ją nie narzeczona, ale żona, i mimo że była rozciągnięta w czasie i wymagała dodatkowych, długich postojów Barbary w drodze (Radom, Nowe Miasto Korczyn), zawiera zwyczajowe etapy podróży ślubnej, znaczone szeregiem rytuałów przejścia. W czasie pobytu w Krakowie Barbara przedsiębrała wraz z mężem liczne podróże do nieodległych Niepołomic, które stanowiły wyraźną ucieczkę przed trudnościami i rygorami życia na Wawelu. Z jednej strony królewska para, inaczej niż większość koronowanych głów, mogła spędzać czas niemal prywatny. Z drugiej, pobyty w Niepołomicach potęgowały trudności adaptacyjne Radziwiłłówny, a króla narażały na zarzut zaniedbywania obowiązków. Charakter pośmiertnego triumfu Zygmunt August nadał ostatniej podróży żony z Krakowa do Wilna, gdzie – zgodnie z własnym życzeniem – spoczęła po śmierci.
The article addresses the issue of the journey made by Queen Barbara Radziwiłł (152–1551, crowned on 7 December 1550), the second wife of King Sigismund II Augustus (1520–1572, ruled from 1548). Polish historiography raises the question of queens’ journeys only incidentally, and it is a rare approach to see journeys not only as traversing space and crossing geographical and political borders, but also in their symbolic dimension. The most important, and requiring the crossing of the greatest number of real and symbolic boundaries, was the “honeymoon” journey to her husband’s fatherland. The itinerary from Vilnius to Cracow, even though it was made not by a fiancée, but a wife, and although it was prolonged and required additional and long stops for Barbara on her way (Radom, Nowe Miasto Korczyn), includes some usual stages marked by a set of rites of passage. During her stay in Cracow, Barbara and her husband undertook numerous trips to nearby Niepołomice, which were a clear escape from difficulties and rigours of living in the Wawel castle. On the one hand, the royal couple – unlike the majority of monarchs – could spend their time almost in private. On the other hand though, the visits to Niepołomice increased Radziwiłłówna’s adaptation difficulties, and exposed the king to reproaches about neglecting his duties. Sigismund Augustus authenticated his wife’s final journey from Cracow to Vilnius as a posthumous triumph, where – in accordance with her wishes – she was laid to rest.

Źródło:

Perspektywy Kultury; 2022, 39, 4; 111-126
2081-1446
2719-8014

Pojawia się w:

Perspektywy Kultury

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 98.

Tytuł:

Aaron Aleksander Olizarowski profesorem prawa Akademii Wileńskiej
Aaron Alexander Olizarowski as a Professor of Law University of Vilnius

Autorzy:

Niczyporuk, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/621396.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

profesor prawa, prawo rzymskie (cywilne), prawo kanoniczne, Aka- demia Wileńska, wydział prawa
Professor of the Law, Roman Law (Civil), Canon Law, Vilnius Academy, Faculty of Law

Opis:

The professors of law at the Faculty of Law of the University of Vilnius were: Simon Dilger, John George Schauer and Aaron Alexander Olizarowski. On the other hand it raises doubts whether, in accordance with the act of foundation, only one chair of civil law (Roman) were established. Undoubtedly, canon law was taught at the two cathedrals. With high probability, Aaron Alexander Olizarowski also taught canon law. However, all indications are that he could take second chair in civil law (Roman) and lectures on this discipline. It is true that Aaron Alexander Olizarowski also promoted a few doctors of canon law, but in this period Vilnius Academy were other specialists who are likely to teach canon law. In addition, he was a layman, which could also be an obstacle to entrust lectures in canon law. In addition, CV, publications and complete education Olizarowski’s indicate that undoubtedly took a second chair in civil law (Roman) and lectured in this discipline. Having a doctorate both laws was adequate preparation to teach this course. Thus, Alexander Olizarowski, educated abroad, was the only lawyer and the right candidate for the role of professor of civil law (Roman) at the University of Vilnius.

Źródło:

Miscellanea Historico-Iuridica; 2015, 14, 2; 181-206
1732-9132
2719-9991

Pojawia się w:

Miscellanea Historico-Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 99.

Tytuł:

Wileńskie miejsca Adama Mickiewicza utrwalone we współczesnych przewodnikach po Mieście wieszczów. (Refleksje językoznawcy-filologa)
Vilnius places of Adam Mickiewicz preserved in current travel guides to the City of the Three Bards. (Reflections of the linguist-philologist)

Autorzy:

Węgorowska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1400627.pdf

Data publikacji:

2016-12-19

Wydawca:

Uniwersytet Zielonogórski. Wydział Humanistyczny

Tematy:

Mickiewicz
Vilnius
place
erudite linguistics
Wilno
miejsce
językoznawstwo erudycyjne

Opis:

Uniwersytet Wileński, adresy kolejnych miejsc zamieszkania, nazwy miejsc koleżeńskich spotkań, adres loży masońskiej, nazwy domów, w których tętniło wileńskie życie towarzyskie, adresy wydawnictwa Józefa Zawadzkiego, Teatr Wielki przy ulicy Trockiej, Klasztor Bazylianów, Ogród Botaniczny profesora Jundziłła, ogród z austerią „Chiny”, traktiernia „Tivoli”, Belmont – góra filaretów, Ostra Brama, Katedra Wileńska, Kościół św. Jana, międzywojenna ulica Mickiewicza..., wszystkie te miejsca związane z autorem Pana Tadeusza stały się przyczynkiem do lingwistycznofilologicznych rozważań, uzasadniających tezę, że Wilno jest Miastem Mickiewicza, który spędził w nim jeden z najbardziej interesujących okresów swojego życia. Wileńskie nazwy wyekscerpowane ze współczesnych przewodników po Mieście romantyków, zinterpretowane zgodnie z zasadami językoznawstwa erudycyjnego, „ocalają od zapomnienia” nie tylko sygnowane nimi mickiewiczowskie miejsca; pozwalają też na rekonstrukcję tamtej wileńskiej topografii.
Vilnius University, addresses of subsequent residences, the names of meeting places, address of a masonic lodge, names of the houses in which Vilnius social life flourished, addresses of Józef Zawadzki’s publishing house, Grand Theater on Trakų Street, Basilian Monastery, Konrad Room, professor Jundziłł’s Botanical Garden, garden with osteria “Chiny”, eatery “Tivoli”, Belmont – mountain of the Philarets, Gate of Dawn, Vilnius Cathedral, Church of St. Johns, interwar Mickiewicz Street... – all these places related to the author of Sir Thaddeus became the reason for linguistic philological reflections defending the thesis that Vilnius is the City of Mickiewicz, who spent one of the most interesting periods of his life there. The Vilnius names excerpted from current travel guides to the City of Romantics and interpreted in accordance with the rules of erudite linguistics not only save Mickiewicz’s places from consigning to oblivion, but also permit to reconstruct Vilnius topography.

Źródło:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego; 2016, 2; 59-80
2450-3584

Pojawia się w:

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 100.

Tytuł:

Białorusini na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie : (rekonesans)
The Byelorussians at the University Stefan Batory of Vilnius

Autorzy:

Zienkiewicz, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/480850.pdf

Data publikacji:

2004-12-01

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Opis:

At Stefan Batory University of Vilnius in the period from 1919 until 1939 apart from Poles also Jews, Byelorussians, Russians and Ukrainians studied. All of them tried to set up their own organizations, to develop cultural and literary activity. Literary life also flourished, issued were poetic volumes, students’ pieces were publisted in all kinds of periodicals; organized were scientific as well as literary-artistic meetings. At the Vilnius University, among others, studied the follasing poets: N. Arsenniewa, A. Bartul, A. Biarozka, Ch. Iliaszewicz as well the literary and historian Stanisław Stankiewicz.

Źródło:

Acta Polono-Ruthenica; 2004, 1, IX; 173-183
1427-549X

Pojawia się w:

Acta Polono-Ruthenica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce