Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "tram tracks" wg kryterium: Wszystkie pola


Tytuł:
Problem kanciastych łuków w torach tramwajowych
Problem of angular curves in tram tracks
Autorzy:
Makuch, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/383544.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Poznańska. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
Tematy:
tory tramwajowe
diagnostyka
wady toru
tram tracks
diagnostics
track defects
Opis:
W artykule podjęto próbę rozpoznania zagadnienia z zakresu diagnostyki dróg szynowych, jakim są przypadki braku styczności poziomych krzywizn toków szynowych w łukach torów tramwajowych o niewielkich wartościach promieni. Przedstawiono przykłady takich przypadków. Rozpoznano przyczyny dotychczasowego nieprzywiązywania wagi do wad toru tego typu. Przeanalizowano zalecenia wynikające z przepisów dotyczące podobnych sytuacji. Dokonano analizy zagadnienia pod względem geometrycznym. Zaproponowano metodę badań wraz ze sposobem analizy jej wyników, umożliwiającą skwantyfikowanie opisywanego zjawiska. W podsumowaniu zwrócono uwagę na aktualność zagadnienia, zaprezentowano wnioski z dotychczas wykonanych prac oraz wskazano kierunki dalszych możliwych badań.
In the article an attempt was made to recognize the problem related to railroad diagnostics concerning the events of horizontal curvature tangency deficiency of rails in tram curves with minor values of radius. Examples of such events were presented. Reasons of the marginalization of this type of track defects were recognized. Recommendations established by technical norms concerning the similar situation were overviewed. The problem was analyzed from the geometrical perspective. A method of investigations was proposed including a way of results analysis allowing a quantification of the issue. In the recapitulation the importance of the problem was pointed out, conclusions from so far executed works were presented, and directions of further possible investigations were showed.
Źródło:
Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej; 2017, 25; 284-300
1897-4007
Pojawia się w:
Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wytyczne projektowania torów tramwajowych a obecnie używany tabor tramwajowy
Tram tracks design codes and contemporary trams
Autorzy:
Rychlewski, J.
Firlik, B.
Straszewski, W.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/383534.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Poznańska. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
Tematy:
trasy tramwajowe
wytyczne projektowania
trasa w planie i w profilu
sterowanie ruchem tramwajowym
tram lines
design codes
tram track in horizontal and vertical plane
tram traffic control
Opis:
Projektowanie tras tramwajowych w polskich miastach odbywa się na podstawie starych aktów prawnych, a nieliczne nowe zapisy w innych aktach prawnych nie uwzględniają wystarczająco specyfiki ruchu tramwajowego. Zmiany są potrzebne gdyż od czasu napisania szczegółowych wytycznych nastąpiła zdecydowana wymiana taboru tramwajowego, zmieniły się uwarunkowania społeczne i urbanistyczne. Tramwaje muszą być konkurencyjne wobec ruchu samochodowego, a jednocześnie spełniać zwiększone wymogi ekologiczne. Obecne nieaktualne przepisy prowadzą w najlepszym razie do podejmowania nieoptymalnych decyzji, w skrajnych zaś przypadkach były jedną z przyczyn wypadków tramwajowych. Konieczne jest więc opracowanie nowych szczegółowych wytycznych i systemowa weryfikacja aktów prawnych pod kątem uwzględniania specyfiki tras tramwajowych.
Design of tram tracks in Polish cities is based on old regulations, with some new codes failing to include a specific character of tram traffic. New regulations are necessary, because from the time the old regulations were written, the rolling stock has changed significantly. Social, urban and environmental requirements have also changed, and the tram is now required to be competitive to car traffic. Using old codes in this new situation results at best in choosing non-optimal solutions, at worst causing tram crashes. There is therefore a need for writing new detailed rules for designing tram tracks and for a verification of the legal system how it includes the specific character of tram traffic.
Źródło:
Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej; 2017, 25; 335-355
1897-4007
Pojawia się w:
Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Option of technique of railway crossings securing implementation to a safe crossing of tram tracks and a road
Autorzy:
Tos, Z.
Viduka, Z.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/393942.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polskie Stowarzyszenie Telematyki Transportu
Tematy:
ruch drogowy
ruch miejski
bezpieczeństwo ruchu drogowego
system detekcji
tramwaj
traffic
road traffic
road safety
detection system
tram
Opis:
Through the analysis of urban traffic in the City of Zagreb we have come to the results that are crossings the tram track and roads also potential dangerous points. Because we have the large experience in the securing rail road crossings it was concluded that the use the technique from the railway traffic can be useful for the safety of traffic. Level crossing protection is the consequence of having level crossings on a railway line. Its aim is to avoid collisions between trains and road traffic. From the point of view of the railway, the requirement to be met by such protection is quite simple: it has to stop all road traffic before the passing of a train. From the point of view of road traffic, however, the protection must stop the train in order to safeguard road traffic when crossing a railway line. In other words, level crossing protection can only be the compromise in the conflict of interests between the two parties. The requirements on the railway side of the level crossing are, in general, determined by the technology used in order to provide a fail-safe system. In this work we show the application potential of technique securing rail road crossings on the crossing of tram track and roads. By the use of the Train Detection System it is possible control the road traffic lights.
Źródło:
Archives of Transport System Telematics; 2011, 4, 2; 52-56
1899-8208
Pojawia się w:
Archives of Transport System Telematics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projektowanie tras tramwajowych przy wykorzystaniu mobilnych pomiarów satelitarnych
Designing of tram tracks with the use of the mobilie satellite measurements
Autorzy:
Szmagliński, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/383556.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Politechnika Poznańska. Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej
Tematy:
pomiary GNSS
projektowanie tras
układy geometryczne torów tramwajowych
GNSS measurements
design of tram lines
tram tracks geometric layout
Opis:
W pracy przedstawiono metodykę projektowania tras tramwajowych dostosowaną do rozwijanej w Zespole Naukowym metody Mobilnych Pomiarów Satelitarnych. Opisano badania inwentaryzacyjne wykonane na torach tramwajowych, których wyniki posłużyły jako dane wejściowe w procesie projektowania. Pokazano, w jaki sposób dostosowano analityczne algorytmy projektowania tras kolejowych do specyfiki układów geometrycznych występujących w torach tramwajowych. Opisano proces projektowania z wykorzystaniem omówionych algorytmów i przedstawiono przykłady ich zastosowania w przebudowie lub rozbudowie istniejących tras tramwajowych. Podczas tworzenia przykładowych wariantów modernizacji zinwentaryzowanych odcinków wykorzystano propozycję wytycznych projektowych dostosowanych do eksploatacji współczesnych niskopodłogowych tramwajów.
The paper presents the methodology of designing the tram routes adapted to the method of Mobile Satellite Measurements developed by the Scientific Team. The process of tram tracks inventory has been described. The results of inventory were used as inputs data in the design process. The paper shows how the analytical algorithms of railroad design have been adapted to the specyficity of the tram lines geometry. The design process with the use of these algorithms has been described. During the creation of exemplary variants of the modernization of the inventoried sections of tram tracks, it was used the developed design guidelines adapted to the operation of modern low-floor trams.
Źródło:
Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej; 2017, 25; 391-405
1897-4007
Pojawia się w:
Archiwum Instytutu Inżynierii Lądowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza możliwości wykorzystania skanera laserowego do diagnostyki krzyżownic tramwajowych
Possibility analisis of laser scanerutilisation in tram crossings diagnostics
Autorzy:
Makuch, Jacek
Gisterek, Igor
Hyliński, Adam
Lalewicz, Piotr
Gonera, Jędrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/248947.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
Tematy:
tory tramwajowe
diagnostyka
skaning laserowy
tram tracks
diagnostics
laser scanning
Opis:
W artykule odniesiono się do zagadnień pomiaru zużycia przekroju stalowych elementów nawierzchni szynowych (kolejowych i tramwajowych) stanowiących styk pojazdu z drogą, w oparciu o nową technologię wykorzystującą technikę skaningu laserowego. Przedstawiono budowę, podstawowe parametry oraz sposób obsługi laserowego systemu pomiaru profili szyn i rozjazdów. Opisano sposób wykonania pomiarów i analizy ich wyników przeprowadzonych tym urządzeniem na krzyżownicy kolejowej w warunkach laboratoryjnych. Określono odmienność zarówno geometryczną jak i konstrukcyjną krzyżownic tramwajowych w stosunku do kolejowych. Opisano sposób wykonania analogicznych pomiarów i analizy ich wyników przeprowadzonych na krzyżownicach tramwajowych w warunkach terenowych. W podsumowaniu sformułowano wnioski z przeprowadzonych badań.
In article the problems of measurement methods of transverse section wear of steel railroad elements (railway and tram) on vehicle-road interface, basing on new technology using laser scanning was concerned. Construction, basic parameters and manner of service of laser system for rail and turnout profile measurement were presented. The manner of realisation of measurements and its results analyses passed with this device on railway crossing in laboratory conditions were described. The dissimilarity as well as geometrical and constructional tram crossings in relation to railway were evaluated. The manner of realisation of analogical measurements and its results analyses passed on tram crossings in real conditions were described. In summary conclusions from effected investigations were formulated.
Źródło:
Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne; 2019, 2(119); 133-148
1231-9171
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza możliwości wykorzystania skanera laserowego do diagnostyki torów tramwajowych
Analysis of the possibility of using a laser scanner for diagnostics of tram tracks
Autorzy:
Makuch, Jacek
Gisterek, Igor
Hyliński, Adam
Lalewicz, Piotr
Gonera, Jędrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080696.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
Tematy:
drogi szynowe
diagnostyka
LiDAR
cyfrowy bliźniak
BIM
railroads
diagnostics
digital twin
Opis:
W artykule odniesiono się do zagadnień pomiaru zużycia przekroju stalowych elementów nawierzchni szynowych stanowiących styk pojazdu z drogą, w oparciu o nowe technologie skaningu laserowego. Zaprezentowano przykłady coraz szerszego wykorzystania tej technologii w budownictwie kolejowym, związane z wdrażaniem metodologii BIM. Przedstawiono budowę, podstawowe parametry oraz sposób obsługi laserowego systemu pomiaru profili szyn i rozjazdów. Opisano sposób wykonania pomiarów i analizy ich wyników dla zwrotnic, przyrządów wyrównawczych, szyn w łukach o małych promieniach, zużycia falistego, pękniętych spoin oraz wadliwych połączeń szyn. W podsumowaniu sformułowano wnioski z przeprowadzonych badań, w postaci nowych proponowanych procedur utrzymaniowych.
There are the problems of measurement methods of transverse section wear of steel railroad elements on vehicle-road interface, basing on New technologies using laser scanning were concerned in the article. Examples of the increasing use of these technologies in railway construction, related to the implementation of the BIM methodology were described. Construction, basic parameters and manner of service of laser system for rail and turnout profile measurement were presented. The method of making measurements and analysing their results carried out with this device for switches, expansion joints, rails in curves with small radius, corrugation, cracked welds and defective rail joints were described. In summary, conclusions from effected investigations, in the form of new proposed maintenance procedures were formulated.
Źródło:
Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne; 2021, 2 (123); 255--270
1231-9171
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowo-Techniczne Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Komunikacji w Krakowie. Seria: Materiały Konferencyjne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metoda określania maksymalnej prędkości jazdy na łukach, dostosowana do specyfiki tras tramwajowych
The Method for Determining Maximum Speed on Curves, Adapted to the Tram Routes Specificities
Autorzy:
Szmagliński, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/214855.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Kolejnictwa
Tematy:
tor tramwajowy
układ geometryczny
obliczenia trakcyjne
tram tracks
geometric layout
traction calculation
Opis:
W artykule uzasadniono potrzebę obliczenia maksymalnej prędkości pojazdu tramwajowego na wybranych odcinkach trasy. Określono jakie wartości są niezbędne do wykonania obliczeń trakcyjnych. Dostosowano metodę do danych pochodzących z Mobilnych Pomiarów Satelitarnych. Porównano wyniki z algorytmami przeznaczonymi do zastosowań kolejowych. Analizy wykazały, że przy zastosowaniu proponowanego algorytmu, jest możliwe bardziej precyzyjne, niż w przypadku algorytmów kolejowych, określenie prędkości maksymalnych w układach geometrycznych z krótkimi krzywymi przejściowymi.
The article identified the necessity of calculating maximum tram riding speed on selected parts of the route. The values necessary for traction calculation were determined. The method was adopted to data available from the Mobile Satellite Measurements. Results were compared with algorithms dedicated for railway lines. It was proved that the proposed algorithm is more precise than the one created for railway route designing especially for the case of counting the maximum velocity of geometrical layout with short transition curves.
Źródło:
Problemy Kolejnictwa; 2015, 167; 87-95
0552-2145
2544-9451
Pojawia się w:
Problemy Kolejnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ balastowania torowiska na drgania parasejsmiczne w eksploatacji infrastruktury tramwajowej
The Influence of Track Ballasting on Paraseismic Vibrations in Tram Operation
Autorzy:
Nowakowski, T.
Staśkiewicz, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/215198.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Kolejnictwa
Tematy:
torowisko tramwajowe
tramwaj
drgania parasejsmiczne
badania eksperymentalne
tram tracks
tram
paraseismic vibration
experimental studies
Opis:
Wzmożony ruch tramwajów w obszarach zurbanizowanych, jest często przyczyną wzrostu poziomu generowanych drgań parasejsmicznych. Minimalizowanie tych niekorzystnych oddziaływań jest prowadzone między innymi przez opracowywanie i wdrażanie różnych konstrukcji torowych. W Polsce najczęściej stosowaną konstrukcją są nawierzchnie podsypkowe, które nawet jeśli są zbudowane z tych samych części składowych, różnią się pomiędzy sobą balastowaniem toru. W artykule przedstawiono problem drgań komunikacyjnych związany z realizacją pracy przewozowej tramwajów w obszarach silnie zurbanizowanych. Opisano założenia metodyczne eksperymentalnych badań porównawczych torowisk tramwajowych w aspekcie drgań parasejsmicznych, generowanych w pobliżu torowiska. Badania zrealizowano na dwóch wydzielonych torowiskach sieci tramwajowej Poznania w warunkach normalnej eksploatacji jednego typu tramwajów. Na podstawie wykonanych pomiarów sygnałów przyspieszeń drgań parasejsmicznych przeprowadzono analizę ilościową i jakościową zarejestrowanych sygnałów. W analizie wyników uwzględniono różnice w wykonaniu torowisk oraz stan techniczny określony przez zarządcę infrastruktury.
The increased tram traffic in urban areas is often the cause of increase paraseismic vibration level. Minimizing the negative influence is conducted among other things: through the development and implementation of different track types. The most commonly used technology in Poland is ballast track, but even built based from the same type of components, individual realizations differ among themselves in terms of track ballasting. In the presented paper presents a the problem of paraseismic vibration related to the implementation of transport due to operation trams in heavily urbanized areas. The study included experimental methodology of comparative studies tram tracks in the aspect of paraseismic vibrations generated around of the track. The research was realized on two separate tracks in Poznan tram network under normal operating conditions of one type of tram. On the basis of measurements of vibration acceleration signals carried out quantitative and qualitative analysis of the recorded signals. The analysis of the results compiles for differences in execution of tracks and the technical condition specified by the infrastructure manager.
Źródło:
Problemy Kolejnictwa; 2016, 172; 47-54
0552-2145
2544-9451
Pojawia się w:
Problemy Kolejnictwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wybrane techniki pomiarowe w badaniach stanu technicznego tras i pętli tramwajowych
Selected measurement techniques in the study on the technical condition of tram tracks and loops
Autorzy:
Grabias, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/193502.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
Tematy:
komunikacja tramwajowa
techniki pomiarowe
tory tramwajowe
geometria toru
tram transport
measurement techniques
tram tracks
track geometry
Opis:
W obecnych czasach zapewnienie efektywnego i wydajnego funkcjonowania komunikacji miejskiej należy do priorytetowych zadań władz miasta. Liczne inwestycje obejmują zarówno budowę nowych tras i pętli tramwajowych, jak i zakup nowoczesnego taboru. Istotnym zadaniem jest ich utrzymanie w ciągłej sprawności, długiej żywotności i w dobrym stanie technicznym. By to zapewnić, warto zadbać o pozyskanie aktualnych danych o infrastrukturze tramwajowej. Regularne badania torowisk, a w szczególności sprawdzenie stanu technicznego ich nawierzchni stalowej są jednym z kluczowych aspektów zapewniających bezpieczeństwo prowadzenia ruchu. W pracach tych wykorzystywane są techniki geodezyjne, diagnostyczne i inżynierskie. Część z nich to sprawdzone rozwiązania kolejowe, zaadaptowane dla potrzeb tramwajowych i dostosowane do ich charakterystyki. W artykule przybliżono technologie prowadzenia badań technicznych wraz z konkretnymi przykładami wykorzystywanego sprzętu. Do wspomnianych technik należą: pomiar tachymetryczny osi i niwelety toru wykorzystujący specjalną belkę do torów tramwajowych, sprawdzenie parametrów geometrycznych toru z użyciem toromierza elektronicznego, wykonanie przekrojów poprzecznych szyn za pomocą profilomierza oraz pomiar twardości szyn. Znajomość różnorodnych rozwiązań pomiarowych i dostęp do nowoczesnego sprzętu umożliwia pozyskanie wielu cennych informacji o stanie nawierzchni stalowej toru. Dane te pozwalają na wykonanie szczegółowych analiz, często z użyciem specjalistycznego oprogramowania komputerowego. Dokonano także analizy przepisów dotyczących torowisk tramwajowych, a najistotniejsze z nich zostały przybliżone w artykule. Posiadanie obszernej znajomości przepisów i wiedzy o technologiach pomiarowych może znacznie uprościć prowadzenie prac związanych z utrzymaniem infrastruktury miejskiej komunikacji szynowej.
Nowadays, ensuring effective and efficient operation of public transport is one of the priority tasks of the city authorities. Numerous investments include new routes and tram loops, as well as rolling stock. It is particularly important to keep them in constant efficiency, long life and in good technical condition. To make this possible, it is worth ensuring that the most up-to-date data on the tram infrastructure is available. Regular testing of tracks, and in particular checking the technical condition of their steel surface is one of the key aspects ensuring the safety of traffic. Many geodetic, diagnostic and engineering techniques are applied in these works. Some of them are proven railway solutions, adapted for tramway needs and adjusted to their characteristics. The article presents technologies of conducting technical tests together with specific examples of equipment that was applied . These techniques include: tachymetric measurement of axes and track gradients using a special tram track measurement beam, checking the geometrical parameters of the track using an electronic track gauge, making cross sections of the rails using a profilometer and measuring the hardness of the rails. Know-how on various measurement solutions and access to modern equipment may provide valuable information about the condition of the steel surface of the track. These data allow for detailed analyzes, often with application of specialized computer software. The article also analyzes regulations regarding tramway tracks. The most are discussed in the article. Extensive knowledge of the regulations and skills in measurement technologies can significantly simplify the work related to maintaining the infrastructure of urban rail transport.
Źródło:
Transport Miejski i Regionalny; 2019, 2; 19-23
1732-5153
Pojawia się w:
Transport Miejski i Regionalny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Symulacja rozchodzenia się fali drganiowej od torowiska tramwajowego
Simulation of the vibrational wave propagation from the tramway route
Autorzy:
Bednarz, J.
Brożek, G.
Targosz, J.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/316549.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM"
Tematy:
badania drgań
wibroizolacja
tory tramwajowe
fala Rayleigha
research of vibrations
vibroinsulation
tram tracks
Rayleigh wave
Opis:
W artykule omówiony zostały badania symulacyjne rozchodzenia się fali drganiowej od wibroizolowanych i nie wibroizolowanych torowisk tramwajowych na przykładzie aglomeracji śląskiej. Opracowano model numeryczny podłoża i przeprowadzono symulację drgań w przypadku drgań torowiska wibroizolowanego oraz torowiska posadowionego na podłożu betonowym. Jako wejście do modelu numerycznego wykorzystano pomiary drgań wykonanych wcześniej. Przeprowadzono symulację i oszacowano wpływ oddziaływań dynamicznych na konstrukcję budynku znajdującego się w pobliżu torowisk i w oparciu o skale SWD oceniono stan zagrożenia konstrukcji. Symulacja potwierdziła że fala drganiowa w gruncie ma charakter fali Rayleigha.
The article discusses simulation of vibration wave propagation in the ground for tram tracks viroisolated and nonvibroisolated on the example of the Silesian agglomeration. The numerical model of the ground was developed and the vibration simulation was performed in the case of vibration of the vibration rail track and the track laid on the concrete substrate. As a input to the numerical model, results of measurements of vibrations made earlier were used. The simulations were carried out and the impact of dynamic loads on the construction of a building near the track and on the basis of SWD scales was assessed. Simulation confirmed that the vibration wave in the ground is a Rayleigh wave type.
Źródło:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe; 2017, 18, 6; 518-523, CD
1509-5878
2450-7725
Pojawia się w:
Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies