Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "toxicity of materials" wg kryterium: Wszystkie pola


Wyświetlanie 1-8 z 8
Tytuł:
Analiza toksyczności produktów rozkładu termicznego i spalania uzyskanych w wybranych materiałów epoksydowych
Analysis of the toxicity of thermal decomposition and combustion products obtained from selected epoxy materials
Autorzy:
Półka, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/373240.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego
Tematy:
rozkład termiczny
spalanie
toksyczność
combustion
thermal decomposition
toxicity
Opis:
Toksyczność produktów rozkładu termicznego w środowisku pożarowym jest przyczyną większości wypadków śmiertelnych. Powszechne stosowanie materiałów syntetycznych do konstrukcji, wystroju i wyposażenia wnętrz zazwyczaj jeszcze bardziej zwiększa szybkość tworzenia się zagrożeń toksycznych w pomieszczeniu podczas pożaru. Stąd też celem niniejszego artykułu jest analiza toksyczności produktów rozkładu termicznego i spalania uzyskanych zgodnie z PN-88/B-02855 z materiałów epoksydowych utworzonych podczas spalania żywic epoksydowych Metoda wykorzystana w pracy służy do badania materiałów budowlanych i materiałów wyposażenia wnętrz mogących wydzielić toksyczne produkty rozkładu termicznego i spalania. Do badań eksperymentalnych w niniejszym artykule wykorzystano nie modyfikowane i modyfikowane przeciwogniowo żywice epoksydowe w postaci wylewek podłogowych, wyprodukowane przez Zakłady Chemiczne "Organika - Sarzyna" w Nowej Sarzynie. Niemodyfikowane badane żywice epoksydowe występują pod nazwą handlową Epidian 562. Jako antypireny zastosowano Roflam E, Roflan P, Roplast FN-1 wyprodukowane w Zakładach Chemicznych "Rokita S.A." w Brzegu Dolnym. Skład chemiczny każdej z badanych próbek różnił się rodzajem użytej substancji obniżającej palność żywic epoksydowych. Ilość dodanych środków ogniochronnych do żywic epoksydowej (Epidian 561) była taka sama, a mianowicie wynosiła 5% wag. Dodatek środków ogniochronnych do żywicy epoksydowej Epidian 561 zmniejsza emisje głównych toksyn tj. CO i CO2, wyznaczonych zgodnie z PN-88/B-02855. Najbardziej niebezpieczny materiałem pod względem toksyczności głównych gazów CO i CO2 okazał się nie modyfikowany ogniochronnie Epidian 561. Zakwalifikowanie badanych utwardzonych żywic epoksydowych do grupy materiałów umiarkowanie toksycznych pozwala na stosowanie ich jako materiałów wykończenia wnętrz w strefach pożarowych ZL I, ZL II, ZL III i ZL IV (w myśl rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z późn. zmianami).
The toxicity of thermal decomposition products in a fire environment is the cause of the majority of mortalities. The common use of synthetic materials for construction, decoration and furnishings of the interior as a rule tends to increase even more the creation rate of toxic hazards in a room during a fire. Consequently the objective of this paper is making an analysis of the toxicity of thermal decomposition and combustion products obtained according to PN-88/B-02855 of epoxy materials during combustion of epoxy resins. The method adopted in the paper is applied for testing building materials and interior decoration materials which could emit toxic products of the thermal decomposition and combustion. In experimental testing executed for needs of this paper used was made of fireproof non-modified and modified epoxy resins in the form of flooring compounds, produced by Zakłady Chemiczne "Organika - Sarzyna" in Nowa Sarzyna. The tested non-modified epoxy resins may be found under the trade name Epidian 561. The used antipyrenes comprised Roflam E, Roflam P, Roplast FN-1 produced by Zamkłady Chemiczne "Rokita S.A." in Brzeg Dolny. The chemical composition of each of the tested samples differes with respect to the type of used substance that reduced the flammability of epoxy resins. The amount of added fire retardants to the epoxy resin (Epidian 561) was the same, and equalled to 5% by weight. The addition of fire retardants to the Epidian 561 epoxy resin emissions of the main toxins, i.e. CO and CO2 determined according to the standard PN-88/B-02855. As it turned out, the most hazardous material with respect to toxicity of the main gases, CO and CO2, proved to be Epidian 561 not modified with flame retardants. The qualification of the tested hardened epoxy resins to the group of moderately toxic materials allows their application for interior decoration elements in fire zones ZL I, ZL II, ZL III and ZL IV (in accordance with Regulation of the Minister of Infrastructure dated 12 April 2002 on technical requirements which have to be met by buildings and their situation (Journal of Laws - Dz. U. Nr 75, item 690 with subsequent amendments).
Źródło:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza; 2010, 3; 73-81
1895-8443
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Comparative Safety Testing (Acute Systemic Toxicity in Mice) of Two Materials Prepared from Polypropylene-Polyester (Codubix S) or Acrylate Resin (Mendec Cranio) Used for the Manufacturing of a Calvaria Prosthesis
Porównawcze badanie bezpieczeństwa (ostra toksyczność ogólnoustrojowa u myszy) dwóch materiałów przygotowanych z dzianiny/plecionki polipropylenowo-poliestrowej (Codubix S) oraz żywicy akrylowej (Mendec Cranio) wykorzystywanych do produkcji protez
Autorzy:
Sujka, Witold
Latańska, Ilona
Stępnik, Maciej
Sitarek, Krystyna
Kasprzak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/234064.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Biopolimerów i Włókien Chemicznych
Tematy:
cranial implant
cranioplasty
acute toxicity
chemical analysis
polypropylene-polyester
acrylate resin
implant czaszki
plastyka czaszki
ostra toksyczność
analiza chemiczna
polipropylen-poliester
żywica akrylowa
Opis:
The aim of the study was a comparison of the acute toxicity of two popular prostheses used in the reconstruction of the bones of the skull. For the tests, the following materials were used: a polypropylene-polyester knitted Codubix S cranial bone prosthesis, made by TRICOMED SA, and polymethyl methacrylate Mednec Cranio resin. The tests were carried out in accordance with the following standards – PN-EN ISO 10993-11:2009 Biological evaluation of medical devices - Part 11: Tests for systemic toxicity, and PN-EN ISO 10993-12:2012 Biological evaluation of medical devices – Part 12: Sample preparation and reference materials. During the evaluation, adult male and female Balb/c mice were used. The animals were injected intravenously using extracts of both materials in 0.9% NaCl and intraperitoneally with the same extracts in sesame oil. The tests lasted 7 days, during which the health of the animals and their behavior were assessed. Both in the control and test groups, there was no mortality of the animals, and the health and behaviour of mice were unchanged when compared with the normal. After 7 days the internal organs of the chest and abdominal cavity of the animals were subjected to macroscopic pathomorphological examination, during which no changes indicating the toxic action of Codubix S and Mednec Cranio resin were found. Before the acute systemic toxicity tests, the chemical purity of both implants was assessed. The chemical purity of a product is one of the factors determining its biological properties. A product which is characterised by a higher degree of chemical purity contains fewer substances which may have a negative impact on biological reactions. Both prostheses meet the requirements of purity for medical devices.
Celem badania było porównanie toksyczności ostrej dwóch popularnych protez stosowanych w konstrukcji kości czaszki. Do badań użyto następujących materiałów: dzianiny polipropylenowo-poliestrowej Codubix S firmy TRICOMEX SA. I polimetakrylanu metylu Mednec Cranio. Badania przeprowadzono zgodnie z następującymi normami PN-EN ISO 10993-11: 2009 Biologiczna ocena wyrobów medycznych. Część 11: Badania toksyczności systemowej i PN-EN ISO 10993-12: 2012 Biologiczna ocena wyrobów medycznych Część 12: Przygotowanie próbek i materiały referencyjne. Podczas oceny wykorzystano dorosłe samce i samice myszy Balb /c. Zwierzętom wstrzyknięto: dożylnie stosując ekstrakty obu materiałów w 0,9% NaCl i dootrzewnowo z tymi samymi ekstraktami w oleju sezamowym. Testy trwały 7 dni, podczas których oceniano zdrowie zwierząt i ich zachowanie. Zarówno w grupach kontrolnych, jak i testowych nie stwierdzono śmiertelności zwierząt, zdrowie i zachowanie myszy pozostały nie zmienione w porównaniu ze zwykłymi. Po 7 dniach narządy wewnętrzne klatki piersiowej i jamy brzuszne j zwierząt poddano makroskopowemu badaniu patomorfologicznemu, podczas którego nie stwierdzono zmian wskazujących na toksyczne działanie żywicy Codubix S i Mednec Cranio. Przed badaniami ostrej toksyczności ogólnoustrojowej oceniano czystość chemiczną obu implantów. Chemiczna czystość produktu jest jednym z czynników określających jego właściwości biologiczne. Produkt, który charakteryzuje się wyższym stopniem czystości chemicznej, zawiera mniej substancji, które mogą mieć negatywny wpływ na reakcje biologiczne. Obie protezy spełniają wymagania czystości dla wyrobów medycznych.
Źródło:
Fibres & Textiles in Eastern Europe; 2019, 5 (137); 82-88
1230-3666
2300-7354
Pojawia się w:
Fibres & Textiles in Eastern Europe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Materiały do oceny higienicznej artykułów żywności porażonych roztoczami magazynowymi. III. Badania chemiczne mąki pszennej i żytniej porażonej przez roztocze magazynowe I
Materialy dlja gigienicheskojj ocenki pishhevykh produktov zarazhennykh ambarnymi kleshhami. III. Khimicheskie issledovanija pshenichnojj i pzhanojj muki zarazhennojj ambarnymi kleshhami I
Materials for the hygienic evaluation of foods infected by storage mites. III. Chemical examination of wheat flour and rye flour infected by storage mites I
Autorzy:
Mlodecki, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/874682.pdf
Data publikacji:
1959
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
roztocze magazynowe
Tyroglyphus farinae
Tyrophagus perniciosus
szkodniki magazynowe
zywnosc
maka pszenna
maka zytnia
porazenie
toksycznosc
warunki przechowywania
wilgotnosc maki
kwasowosc
wilgotnosc powietrza
storage mite
storage pest
food
wheat flour
rye flour
toxicity
storage condition
flour moisture
pH
air humidity
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1959, 10, 1
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ocena zagrożeń i działanie toksyczne materiałów stosowanych podczas drukowania przestrzennego w technologii FDM
Risk assessment and toxicity effects of materials used during additive manufacturing with FDM technology
Autorzy:
Dobrzyńska, Elżbieta
Chojnacka-Puchta, Luiza
Sawicka, Dorota
Sobiech, Piotr
Jankowski, Tomasz
Okołowicz, Adrian
Szewczyńska, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340363.pdf
Data publikacji:
2024-05-21
Wydawca:
Instytut Medycyny Pracy im. prof. dra Jerzego Nofera w Łodzi
Tematy:
środowisko pracy
substancje chemiczne
emisja
cząstki stałe
drukowanie przestrzenne
toksyczność materiałów
work environment
chemical substances
emissions
particles
additive manufacturing
toxicity of materials
Opis:
W artykule omówiono potencjał drukowania addytywnego, zagrożenia, jakie wynikają z jego stosowania dla zdrowia użytkowników (w tym operatorów drukarek 3D) i skutki oddziaływania substancji uwalnianych podczas tego procesu na podstawie dostępnych badań in vitro i in vivo. Wykazano, że substancje emitowane podczas drukowania z wykorzystaniem powszechnie stosowanego filamentu poli(akrylonitrylu-co-butadienu-co-styrenu) w produkcji przyrostowej mogą cechować się działaniem rakotwórczym, hepatotoksycznym i teratogennym oraz oddziaływać toksycznie na układ oddechowy. Wskazano najnowsze badania dotyczące mechanizmu powstawania cząstek stałych i lotnych związków organicznych podczas drukowania przestrzennego, parametrów wpływających na ich potencjalną emisję oraz kierunki ograniczania tych zagrożeń. Podkreślono konieczność opracowania przyjaźniejszych dla środowiska i mniej emisyjnych materiałów do druku oraz strategii prewencji i środków ochrony indywidualnej oraz zbiorowej. Użytkownicy drukarek 3D powinni poznać wszystkie możliwe aspekty zagrożeń związanych z procesem drukowania. Zbyt mała ilość danych dotyczących bezpośredniego narażenia na substancje chemiczne i cząstki stałe uwalniane podczas użytkowania filamentów utrudnia budowanie świadomości bezpiecznej pracy. Szczególnie istotny jest wpływ emitowanych związków chemicznych i cząstek stałych z materiałów poddanych obróbce termicznej w jednej z najpopularniejszych technologii druku 3D, tj. osadzania topionego materiału, na zdrowie drukujących. Narażenie użytkowników np. na dodawane do filamentów plastyfikatory następuje różnymi drogami – przez skórę oraz układy oddechowy i pokarmowy. Dostępne dane epidemiologiczne i najnowsze prace eksperymentalne wskazują, że taka ekspozycja to wysokie ryzyko chorób układu naczyniowo-sercowego i miażdżycy u dorosłych lub problemów kardiologicznych i zaburzeń metabolicznych u dzieci. Niniejszy przegląd poprzez wskazanie potencjalnych czynników ryzyka może przyczynić się do ograniczenia utraty zdrowia użytkowników drukarek i poprawy warunków oraz bezpieczeństwa pracy przede wszystkim w przedsiębiorstwach, w których wykorzystuje się technologię wytwarzania addytywnego.
This paper discusses the potential of additive printing, the risks it poses to users’ health (including 3D printer operators) and the effects of chemical substances released during the printing based on the available in vitro and in vivo studies. It was shown that substances emitted during printing with the commonly used acrylonitrile butadiene styrene filament in additive manufacturing might have carcinogenic, hepatotoxic and teratogenic effects, as well as toxic effect on the respiratory system. The latest research on the mechanism of formation of particles and volatile organic compounds during 3D printing, the parameters affecting their potential emission, and trends in reducing these hazards are indicated. The need for the design of more environmentally friendly and less emissive printing materials, as well as strategies for prevention and individual and collective protection measures are emphasized. Users of 3D printers should be familiar with all possible aspects of the threats associated with the printing process. Insufficient data on direct exposure to chemicals and particles released during the use of filaments makes it difficult to build awareness of safe working practices. Of particular concern is the health impact of emitted chemicals and particles from thermally treated materials in one of the most popular technologies for 3D printing, i.e., fused deposition modelling. Exposure of the users to, e.g., plasticizers added to filaments occurs through a variety of routes, by absorption through the skin, by inhalation or ingestion. Available epidemiological data, as well as current experimental works, indicate that such exposure is a high risk of cardiovascular diseases, atherosclerosis in adults, and cardiac problems and metabolic disorders in children. This review, by identifying potential risk factors, may contribute to reducing the health loss of printer users and improving working conditions and safety, especially in enterprises where additive manufacturing technology is used.
Źródło:
Medycyna Pracy. Workers’ Health and Safety; 2024, 75, 2; 159-171
0465-5893
2353-1339
Pojawia się w:
Medycyna Pracy. Workers’ Health and Safety
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Toxicity of Medical Glove Materials: A Pilot Study
Autorzy:
Lonnroth, E. C.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/90537.pdf
Data publikacji:
2005
Wydawca:
Centralny Instytut Ochrony Pracy
Tematy:
toxicity
natural rubber latex
synthetic rubbers
synthetic polymeric materials
toksyczność skórna
toksykologia
lateks
rękawice izolujące
materiały izolacyjne
Opis:
Cytotoxicity of 14 glove materials representing 4 natural rubber latex, 6 synthetic rubber and 4 synthetic polymeric materials was evaluated using dimethylthiazol diphenyltetrazolium (MTT), agar overlay and filter diffusion tests. Cell responses after contact with extracts of glove materials and contact with glove materials were assessed. One synthetic rubber glove (nitrile rubber) and 2 synthetic polymeric gloves (polyvinyl chloride) were non-toxic in all 3 tests, while 5 synthetic rubbers exhibited varying degrees of cytotoxicity, depending on the test. A severe cytotoxic response to both extracts of natural rubber latex materials and contact with natural rubber latex was verified in the 3 tests, indicating a need for consideration when selecting gloves, or other products, used in close skin contact.
Źródło:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics; 2005, 11, 2; 131-139
1080-3548
Pojawia się w:
International Journal of Occupational Safety and Ergonomics
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tworzywa sztuczne i problem ich toksyczności
Plasticheskie massy i problema ikh toksichnosti
Plastic materials and the problem of their toxicity
Autorzy:
Homrowski, S.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/877799.pdf
Data publikacji:
1958
Wydawca:
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Państwowy Zakład Higieny
Tematy:
tworzywa sztuczne
polietylen
polichlorek winylu
tworzywa termoplastyczne
polioctan winylu
polialkohole winylowe
polistyren
teflon
polimetakrylan metylu
zywice poliestrowe
zywice epoksydowe
silikony
toksycznosc
badania
metodyka badan
zanieczyszczenia techniczne
plastic
polyethylene
polyvinyl chloride
thermoplastic material
polyvinylacetate
polystyrene
polymethyl
polymethyl methacrylate
polyester resin
epoxy material
silicon
toxicity
research methodology
technical pollution
Źródło:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny; 1958, 09, 2
0035-7715
Pojawia się w:
Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wpływ toksyczności produktów rozkładu termicznego i spalania materiałów wyposażenia wnętrz na warunki bezpiecznej ewakuacji
Toxicity of thermal decomposition and combustion of interior materials influence for safe evacuation conditions
Autorzy:
Dobrzyńska, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/952210.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
toksyczność produktów pożaru
toksyczne zagrożenie pożarowe
bezpieczeństwo pożarowe
toxicity of fire products
fire toxic hazard
fire safety
Opis:
Podczas pożaru człowiek narażony jest na działanie toksycznych produktów rozkładu termicznego i spalania materiałów stanowiących wyposażenie wnętrz. Głównymi reprezentantami tych materiałów są tworzywa sztuczne, pianki poliuretanowe i tkaniny wchodzące w skład mebli tapicerowanych oraz materiały drewnopodobne. W środowisku pożaru wydzielają one znaczne ilości gazów, które mogą stanowić śmiertelne zagrożenie dla człowieka. Do najbardziej niebezpiecznych zalicza się tlenek węgla, cyjanowodór i chlorowodór. Obecne wymagania stawiane w Polsce materiałom wyposażonym pod kątem toksyczności produktów pożaru mogą być niewystarczające do zapewnienia bezpiecznej ewakuacji ludzi z pomieszczenia objętego pożarem. W związku z tym konieczne jest podjęcie dyskusji, jakie kryteria powinny spełniać materiały stosowane do wyposażenia wnętrz. Na podstawie wyników badań materiałów można określić parametry toksycznego bezpieczeństwa pożarowego. Parametry te pozwolą na odpowiedni dobór materiałów wyposażeniowych, które podczas pożaru nie będą stwarzały śmiertelnego zagrożenia toksycznymi produktami rozkładu termicznego i spalania.
During a fire, a man is exposed to toxic products of thermal decomposition and combustion of materials for furnishings. The main representatives of these materials are plastics, polyurethane foams and fabrics included in upholstery furniture, woodbased materials. The fire environment they emit substantial quantities of gas that can be lethal to humans. The most dangerous include carbon monoxide, hydrogen cyanide and hydrogen chloride. The current requirements in Poland for toxicity of fire furnishings materials may not be sufficient to ensure the safe evacuation of people from the fire compartment. Therefore, it is necessary to discuss, what criteria should meet the materials used for interior design. Based on the results of research materials can determine the parameters of the toxic fire safety. These parameters allow the proper selection of materials, outfitting, that will not cause a mortal threat by toxic products of thermal decomposition and combustion in a fire.
Źródło:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa; 2014, T. 2; 13-21
2300-5343
Pojawia się w:
Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Technika, Informatyka, Inżynieria Bezpieczeństwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Występowanie mikotoksyny deoksyniwalenolu w surowcach i produktach spożywczych
Occurrence of deoxyniva lenol in raw materials and food products
Autorzy:
Kawecka, W.
Rachtan-Janicka, J.
Wrońska, A.
Dymerska, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/228762.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie
Tematy:
trichoteceny
zboża
toksyczność
trichothecenes
cereals
toxicity
Opis:
W artykule przedstawiono charakterystykę budowy i działania deoksyniwalenolu będącego wtórnym metabolitem grzybów strzępkowych z rodzaju Fusarium. Najwięcej mikotoksyny produkują komórki grzybów należące do gatunków Fusarium graminearum i Fusarium culmorum. Optymalne podłoże dla rozwoju grzybni z zarodników tych grzybów stanowią ziarna zbóż we wszystkich strefach geograficznych. Deoksyniwalenol (DON) może być produkowany w komórkach grzybni zarówno w okresie przedżniwnym, pożniwnym oraz w czasie przechowywania, transportu i przetwarzania ziarna zbóż. Według wielu autorów opracowań naukowych DON wykazuje silne działanie toksyczne u ludzi i zwierząt.
This paper presents the characteristics of the constitution and operation of deoxynivalenol which is a secondary metabolite of fungi of the genus Fusarium. Fungi of the genus Fusarium graminearum and Fusarium culmorum produce mycotoxins at most. The optimal substrate for mycelial growth of these fungi spores are the grains in all geographical areas. Deoxynivalenol (DON) can be produced in the cells of the mycelium on grains before harvest, after harvest, during storage, transport and processing. According to many authors of scientific papers, DON has a strong toxic effect in humans and animals.
Źródło:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego; 2012, 2; 94-97
0867-793X
2719-3691
Pojawia się w:
Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-8 z 8

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies