Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "steering the ship" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    On the possibility of ship’s steering gear load monitoring by observing the number of reversals in a specific time
    Autorzy:
    Stefanowski, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/135527.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia Morska w Szczecinie. Wydawnictwo AMSz
    Tematy:
    automatic control
    steering the ship
    steering gear of a vessel
    load of steering gear
    rough sea conditions
    Opis:
    This article presents the problem of overloading of the steering gear controlled by an autopilot in high sea states and ways of reducing it. The author proposes a new method of estimating the steering gear load by counting the number of machine reversals in a selected time period. A block diagram of such solution is presented along with the results of simulations of system operation in different sea states. The results obtained, in terms of number of reversals, depend significantly on the state of sea, providing a means to estimate the current state of the sea as well as the expected difficulty in exploiting the steering gear.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie; 2017, 49 (121); 59-62
    1733-8670
    2392-0378
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Assessment of ship steering gear load based on an analysis of rudder angle signal
    Ocena obciążenia maszyny sterowej statku na podstawie analizy sygnału wychylenia steru
    Autorzy:
    Stefanowski, A.
    Zwierzewicz, Z.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/359688.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Akademia Morska w Szczecinie. Wydawnictwo AMSz
    Tematy:
    automatyczne sterowanie statkiem
    maszyna sterowa statku
    bezpieczeństwo statku
    automatic control of ship
    steering engine of the ship
    safety of the ship
    Opis:
    This paper presents observations and remarks on the work of ship's steering gear controlled by the autopilot in high seas. Attention is drawn to the insufficient power of steering gear operated by the autopilot in high waves and the consequent possibility of overloading and damage to the gear, creating a threat to the ship. Standard safeguards against damage are discussed. It is suggested that the alarm system should be extended to indicate the load of steering gears. The authors propose a method for assessment of the steering gear load by using a signal that is a nonlinear function of the actual rudder angle, based on the solution used in TS-type autopilot adaptation blocks. The results of computer simulations to obtain such signals for autopilot-controlled ship movement in irregular waves (sea state ranging from 3 to 6) are presented. The conclusion reached is that the signal can be used to assess the steering gear load, which may contribute to increasing ship’s safety in high sea states.
    W artykule przedstawiono uwagi o pracy maszyn sterowych statków w wysokich stanach morza sterowanych autopilotem. Zwrócono uwagę na niewystarczającą moc maszyn sterowych dla pracy z autopilotem w tych stanach i możliwość ich przeciążania, uszkodzenia i wprowadzenia zagrożenia dla statku. Omówiono standardowe zabezpieczenia przed uszkodzeniem, wskazując na potrzebę rozszerzenia sygnalizacji alarmowej o układ wskazujący obciążenie maszyn sterowych. Przedstawiono propozycję wykorzystania do oceny obciążenia maszyn sterowych signal będącego nieliniową funkcją rzeczywistego kąta wychylenia steru bazującego na rozwiązaniu stosowanym w blokach adaptacji autopilota TS. Przedstawiono wyniki symulacji komputerowych uzyskiwania takiego signal dla realizacji prowadzenia statku autopilotem na nieregularnej fali przy stanie morza 3, 4, 5, 6. We wnioskach stwierdzono, że signal taki może służyć do oceny obciążenia maszyn sterowych, co może przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa eksploatacji statku w wysokich stanach morza.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie; 2012, 30 (102); 126-131
    1733-8670
    2392-0378
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The H2 and Robust Hinf Regulators Applied to Multivariable Ship Steering
    Autorzy:
    Gierusz, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/116961.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Uniwersytet Morski w Gdyni. Wydział Nawigacyjny
    Tematy:
    Dynamic Ship Positioning (DSP)
    Multivariable Ship Steering
    Ship Steering
    Multivariable Regulators
    Simulation Model
    Open-Loop System
    Ship Handling Research and Training Centre at Ilawa
    Polska
    Manoeuvring
    Opis:
    The main goal of this task was a calculation of the two multivariable regulators for precise steering of a real, floating, training ship. The first one minimized the H2 norm of the closed-loop system. The second one was related to the Hinf norm. The robust control approach was applied in this controller with the usage of the structured singular value concept. Both controllers are described in the first part of the paper. Details of the training vessel and its simulation model then are presented. The state model of the control object obtained via identification process is described in the next section. This model with matrices weighting functions was the base for creation of ’the augmented state model’ for the open-loop system. The calculation results of the multivariable controllers is also shown in this section. Several simulations were performed in order to verify the control quality of both regulators. Exemplary results are presented at the end of this paper together with final remarks.
    Źródło:
    TransNav : International Journal on Marine Navigation and Safety of Sea Transportation; 2009, 3, 4; 431-440
    2083-6473
    2083-6481
    Pojawia się w:
    TransNav : International Journal on Marine Navigation and Safety of Sea Transportation
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Increased accuracy of ship’s steering gear with constant delivery pump using the rudder angular velocity signal
    Autorzy:
    Stefanowski, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/135442.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Akademia Morska w Szczecinie. Wydawnictwo AMSz
    Tematy:
    automatic control
    ship steering
    three-point control
    dynamic correction
    control of steering gear
    Opis:
    This article presents properties of a follow-up system executing ship’s rudder deflection using a constant delivery hydraulic pump. Furthermore, a solution is discussed which increases static and dynamic accuracy of such a system using the rudder angular velocity signal. This signal has been used for changing the level of a three-position controller insensitivity. The paper also shows the method of determination of the function describing variations of dead-zone width of the three-point controller. Two kinds of such function are shown, namely linear and quadratic. A computer model was prepared in MATLAB-Simulink environment, showing the operation of the system with correction of error signal, which carries out given by function variations of points of switching. Also included are the simulation results of the described solution, indicating a significant enhancement of accuracy of rudder angle control process for the steady state as well as during transients.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie; 2015, 44 (116); 29-33
    1733-8670
    2392-0378
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Precision of ship steering along a waterway bend with the use of ARPA information
    Autorzy:
    Juszkiewicz, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/320649.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Polskie Forum Nawigacyjne
    Tematy:
    ARPA
    manewry statków
    ship's manoeuvres
    Opis:
    The usage of stationary object tracking information while steering a ship along a marked waterway relies on the constant estimation of the object passing distance made by the navigator. This information is available both in the alphanumeric form (target data) and in the graphic form (relative vectors). While making decisions, the navigator has to take into consideration the limitations of ARPA devices, particularly delays in transferring information about tracked objects occurring when ships are making manoeuvres. The results of the experiment performed in the radar-navigation NMS-90 simulator, which has been conducted in order to establish the usability of the stationary object tracking information in the process of ship steering along a marked waterway are described in this article.
    Źródło:
    Annual of Navigation; 2009, 15; 49-53
    1640-8632
    Pojawia się w:
    Annual of Navigation
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wspomaganie sterowania statkiem za pomocą ewolucyjnych sieci neuronowych
    Ship steering support with the use of evolutionary neural networks
    Autorzy:
    Łącki, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/360275.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Akademia Morska w Szczecinie. Wydawnictwo AMSz
    Tematy:
    uczenie maszynowe
    algorytmy sztucznej inteligencji
    ewolucyjne sieci neuronowe
    sterowanie statkiem
    machine learning
    artificial intelligence algorithms
    evolutionary neural networks
    ship steering
    Opis:
    W artykule przedstawiono koncepcję zastosowania ewolucyjnych sieci neuronowych we wspomaganiu procesów podejmowania decyzji podczas manewrowania statkiem na ograniczonym obszarze. Rozważane są wybrane algorytmy, operacje genetyczne, metody kodowania i selekcji oraz struktury ewolucyjnych sieci neuronowych.
    This paper describes a concept of evolutionary neural networks application in decision process support during vessel manoeuvring in a restricted area. Selected algorithms, genetic operations, methods of coding and selection, and structures of evolutionary neural networks are considered in the paper.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie; 2008, 14 (86); 34-37
    1733-8670
    2392-0378
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A study on the identification of the second-order linear Nomoto model from the zigzag test
    Autorzy:
    Artyszuk, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/134975.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Morska w Szczecinie. Wydawnictwo AMSz
    Tematy:
    ship
    manoeuvring
    steering
    Nomoto
    linear model
    zigzag
    Opis:
    In this paper a simple four-point, in terms of time, but eight-value in total, identification method has been developed for the second-order linear Nomoto steering model. The algorithm intrinsically uses the zigzag test data in that it inherited some principles of the well-known procedure for the first-order model, from which it is essentially derived. The performance evaluation was then conducted with both simulated and real data. However, the results of these early, unprecedented efforts are far from satisfactory. Some potential sources of difficulties have been discussed. This calls for further research and improvement in order to provide a practical application of the method.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie; 2018, 53 (125); 59-67
    1733-8670
    2392-0378
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Construction of the Ship’s Technical Failure Model to Assess its Navigational Safety
    Autorzy:
    Gucma, L.
    Gralak, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/116693.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet Morski w Gdyni. Wydział Nawigacyjny
    Tematy:
    Navigational Safety
    Ship's Technical Failure
    Marine Accidents
    Human Factor
    Safety Analysis
    Steering Gear
    Main Engine
    Marine Simulator
    Opis:
    The ship technical failures contribution in overall number of navigational accidents are significantly smaller than those caused by human factor but in safety analysis they cannot be neglected. The paper presents methodology of modeling the technical failures of ships with respect of most important ship systems such as main engine, power generators and steering gear. The repair time is also taken into account. The data for simulation was obtained from analysis of ships statistical data of polish owners. The model could be used mostly in assessment with projecting phase of ship appliances, simulating owner’s economical analysis or generating random events in marine simulators.
    Źródło:
    TransNav : International Journal on Marine Navigation and Safety of Sea Transportation; 2008, 2, 2; 173-176
    2083-6473
    2083-6481
    Pojawia się w:
    TransNav : International Journal on Marine Navigation and Safety of Sea Transportation
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Conversion of a Second- to First-Order Linear Nomoto Model in the Light of ZigZag Manoeuvre Performance
    Autorzy:
    Artyszuk, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/320659.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polskie Forum Nawigacyjne
    Tematy:
    zigzag test
    Kempf
    ship
    manoeuvring
    steering
    Nomoto
    Opis:
    The problem of considerable difference between the first- and second-order linear Nomoto models is undertaken, not well covered in literature so far. If the former approximates the latter (better one, of a sound hydrodynamic interpretation) for some reasons, its parameters can not be easily derived from the other one, except for some specific rare cases. For such an identification purpose, we can use a simulated zigzag response and the classic procedure proposed by Nomoto in 1960. However, the first-order model thus developed yields somehow redefined constants against the original model, which lose their normal hydrodynamic (or kinematic) sense. In other words, it is very sensitive to the manoeuvre type on input, being therein the zigzag test. Therefore, the model is allowed to be only used for simulating motions essentially similar to the input zigzag. In other words, the identification procedure works like a blind curve-fitting and the first-order model (in contrast to second-order one) is inadequate for reflecting arbitrary manoeuvres, even for mild rudder as to be within 'linear' assumptions. This study examines systematically and in detail such an incompatibility of the first order model in that it presents the conversion charts from the standpoint of 10°/10° zigzag test matching. One can receive higher or lower values for the parameters of first-order model, versus the second-order one, depending on the T3/T2 ratio of the latter model.
    Artykuł zawiera systematyczne wyniki identyfikacji liniowego modelu Nomoto pierwszego rzędu na podstawie symulowanej próby wężowej różnych wariantów modelu drugiego rzędu. W toku analizy stwierdzono ogólną nieadekwatność (strukturalną) modelu pierwszego rzędu do symulacji dowolnych manewrów, w przeciwieństwie do modelu drugiego rzędu, nawet w granicach liniowości dynamiki statku. Wyniki identyfikacji silnie bowiem zależą od rozpatrywanego manewru.
    Źródło:
    Annual of Navigation; 2018, 25; 187-203
    1640-8632
    Pojawia się w:
    Annual of Navigation
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Devices improving the manoeuvrability characteristics of ships. Part I. Laboratory tests on models in cavitation tunnel and towing tank
    Autorzy:
    Doerffer, J. W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/963461.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Politechnika Gdańska. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Okrętownictwa
    Tematy:
    opening balbous bow
    opening rudder
    stern shield
    steering braking device
    braking the ship
    Opis:
    An account of research activities on the devices improving the manoeuvring abilities carried out at the Gdansk University of Technology is reviewed. These devices could be placed on the bulbous bow (opening bulbous bow) and at the stern end (wake pressure equalising device, stern shield, opening rudder). Researches with segments of models of these devices in a cavitation tunnel and on self propelled models of ships in a towing tank were performed as well as on open lakes.
    Źródło:
    Polish Maritime Research; 2007, S 1; 81-87
    1233-2585
    Pojawia się w:
    Polish Maritime Research
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Devices improving the manoeuvrability characteristics of ships. Part II. ”Doerffer’s Rudder” – experience learnt from tests carried out on real ships
    Autorzy:
    Doerffer, J. W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/963470.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Politechnika Gdańska. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Okrętownictwa
    Tematy:
    results of tests with Doerffer's Rudder
    opening rudder
    opening balbous bow
    stern shield
    steering braking device
    braking the ship
    Opis:
    An account of research activities on the devices improving the manoeuvring abilities carried out at the Gdansk University of Technology were presented in Part I of the paper. Experience from implementation of open rudders on real ships is presented in Part II. Open rudders were fitted on two full size ships: a 1000 BHP harbour tug and a 2500 BHP long line fishing vessel. Designs were made for four types of ships: motor sailing passenger ship “Gwarek” (2 x 1.032 BHP and 1800 m˛ sail area); arctic expedition sailing ship m/y “Polarex” (length 40,4 m, 1200 BHP); rescue vessel R-27 (two engines a 600 BHP with single propeller); harbour tug m/t “Atlas” (2500 BHP). None of these designs was implemented due to financial difficulties of the owners. Further model experiments with a self propelled model of a cargo liner m/s “Hollandia” exceeding 20 knots were carried out on the lake as well as with a model of a twin screw vessel.
    Źródło:
    Polish Maritime Research; 2007, S 1; 88-92
    1233-2585
    Pojawia się w:
    Polish Maritime Research
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ship course control system taking into account the steering gear dynamic properties
    Sterownie kursem statku z uwzględnieniem własności dynamicznych maszyny sterowej
    Autorzy:
    Witkowska, A.
    Śmierzchalski, R.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/359682.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Akademia Morska w Szczecinie. Wydawnictwo AMSz
    Tematy:
    autopilot
    nieliniowe sterowanie
    metoda backstepping
    algorytm genetyczny
    nonlinear control
    backstepping method
    genetic algorithm
    Opis:
    The article presents various configurations of nonlinear ship course controllers. The controllers were designed based on backstepping method, the PD and sliding mode control. The controller versions at the design stage take into account the dynamic properties of the steering gear. A simplified simulation model of the B-481 type vessel, including wave and wind effects, was applied to simulate the control algorithm by using time domain analysis. The results of computer simulations have shown the advantages of control algorithms taking into account the dynamics of steering gear such as the increasing the economic efficiency of system operation, the reducing rudder activity and increasing the average speed of the vessel during the voyage.
    W artykule zostały przedstawione różne konfiguracje regulatorów nieliniowych do sterowania kursem statku. Dwie z nich uwzględniają na etapie projektowania liniowe własności dynamiczne urządzenia wykonawczo-sterującego maszyny sterowej. Projekty regulatorów oparto na metodzie backstepping, regulatorze PD oraz sterowaniu ślizgowym. Dokonano analizy porównawczej jakości pracy rozpatrywanych struktur sterowania podczas badań symulacyjnych na pełnowymiarowym modelu symulacyjnym statku typu B-481. Wyniki badań symulacji komputerowych wykazały przewagę algorytmów sterowania z uwzględnieniem dynamiki maszyny sterowej poprzez zwiększenie wydajności ekonomicznej pracy układu, zmniejszenie aktywności steru oraz zwiększenie średniej prędkości statku podczas podróży.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie; 2012, 30 (102); 158-165
    1733-8670
    2392-0378
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Szczecinie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The semantic development of Germanic *steur-: poles, rudders, anchors, withies and retractable keels
    Rozwój semantyczny germańskiego *steur-: pale, stery, kotwice, pręty łoziny i chowane kile
    Autorzy:
    Heide, Eldar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34670868.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Iron Age sailing
    rowing ship
    rudder
    steering
    etymology
    Wörter und Sachen
    żeglarstwo w epoce żelaza
    statek wiosłowy
    ster
    sterowanie statkiem
    etymologia
    Opis:
    Autor omawia relację między starogermańskimi słowami oznaczającymi ster, czyli staronordyjskim stýri / stjórn, starowysokoniemieckim stiura, staroangielskim steor itd., oraz staronordyjskim staurr ‘(zaostrzony) słup’. Słowa te najprawdopodobniej łączy wymiana samogłosek (ablaut), trudno jest jednak ustalić kognitywny związek między nimi. Zazwyczaj twierdzi się, że słowa stýri i in. pierwotnie oznaczały podobną do wiosła belkę, kłodę lub słup, których używano do sterowania statkiem. Trudno to jednak robić przy pomocy tego typu przedmiotów, a wiosło sterowe nie wygląda jak żaden z nich. W artykule stawia się zatem tezę, iż stýri (i inne wymienione wyżej słowa) pierwotnie znaczyły mniej więcej to samo, co staurr, czyli słup wprowadzany w stawiające opór podłoże i kotwiczący dany obiekt. Z najwcześniejszych przedstawień północnoeuropejskich staków ze stýris (czyli staków wiosłowych) wynika, iż funkcją stýri nie było nadawanie statkowi kierunku, lecz zabezpieczenie go przed bocznym dryftem. Na stjóri (co w staronordyjskim znaczyło ‘prymitywny rodzaj kotwicy’) kluczowym elementem jest znajdujący się w dolnej części zaostrzony element wbijany w dno. Podobnie w języku farerskim, stjóri to lina lub zapięcie, przy pomocy którego wyciągane są z morza na brzeg ludzie i towary. Podobne znaczenie mają norweskie słowa stjor/stjore. Kluczowym argumentem przemawiającym za stawianą tu hipotezą jest to, iż stýri / stjórn / stiura itd. mają oryginalne znaczenie bliskie staronordyjskiego staurr, jak wskazują na to związki etymologiczne między nimi. Istniejący obecnie kompleks semantyczny to steer (ang.), steuern (niem.) itd. prawdopodobnie ewoluował wspólnie ze stýri (i innymi słowami), towarzysząc rozwojowi północnoeuropejskiego statku żaglowego w okresie dynastii Merowingów.
    This article discusses the relationship between the Old Germanic words for ‘a rudder’: Old Norse stýri / stjórn, Old High German stiura, Old English steor, etc., and Old Norse staurr, ‘a (pointed) stake’. These words in all probability stand in an ablaut relation to each other but it is difficult to tell what the cognitive link might be. The standard answer is that a stýri etc. originally was a beam/log/pole, understood as something similar to an oar, used to steer a ship. But it is difficult to steer a ship with a beam, log or pole, and a steering oar does not look much like these things. My suggestion is that a stýri etc. originally was more or less the same as a staurr, namely a pole which goes down into a substance that provides resistance and which thus anchors something. On the earliest depictions of ships with stýris etc. in Northern Europe, which are rowing ships, it seems that the function of the stýri was not to give the ship direction but to prevent it from drifting sideways on the water. On a stjóri ‘primitive anchor’ (Old Norse), the decisive element is a pointed transverse at the bottom end which digs into the ground. Similarly, a stjóri in Faroese is a rope or fastening whereby people and goods are pulled ashore through the surf. Norwegian stjor(e) also have meanings that are fundamentally similar to this. The essential argument for the proposed understanding is that it allows stýri/stjórn/stiura etc. to have an original meaning close to that of Old Norse staurr, which the etymological relatedness demands. Our semantic complex surrounding to steer, steuern, etc., probably co-evolved with the directional stýri etc. that accompanied the evolution of the Northern European sailing ship during the Merovingian age.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2022, 34; 167-179
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies