Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "semantyka kognitywna" wg kryterium: Wszystkie pola

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-9 z 9
    Tytuł:
    Когнитивная семантика концепта „обман” в современном русском языке
    Semantyka kognitywna konceptu „kłamstwo” we współczesnym języku rosyjskim
    Autorzy:
    Małecki, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1040956.pdf
    Data publikacji:
    2018-06-20
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Opis:
    “Lying” in human consciousness takes the form of a concept — a mental form described by means of such features as traditions, customs, special stereotypes  of thinking, behavior models, etc. This article attempts to analyze the linguistic realization of the concept of a “lie” in the Russian language. This language analysis is based on the purposes of cognitive definition.
    Źródło:
    Studia Rossica Posnaniensia; 2016, 41; 349-360
    0081-6884
    Pojawia się w:
    Studia Rossica Posnaniensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Il significato sociale e la connotazione della catastrofe. Uno studio sul lessico
    Autorzy:
    Nitti, Paolo
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2084564.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    catastrophe
    lexicon
    Cognitive Linguistics
    Cognitive Semantics
    social meaning
    katastrofa
    leksykon
    językoznawstwo kognitywne
    semantyka kognitywna
    znaczenie
    społeczne
    Opis:
    In this essay we propose a reflection on the social meaning that takes the word ‘catastrophe’ in Italian, through the investigation of the historical literary collocations of the term and on the current ones through different corpora. This research is part of Cognitive Linguistics and Semantics.
    W niniejszym artykule proponujemy refleksję nad społecznym znaczeniem słowa „katastrofa” w języku włoskim, poprzez badanie historycznych kolokacji literackich oraz obecnych tego terminu w różnych korpusach. Badanie to jest częścią językoznawstwa kognitywnego i semantyki.
    Źródło:
    Kwartalnik Neofilologiczny; 2021, 3; 408-417
    0023-5911
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Neofilologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fuga daemonum, czyli dziurawiec jako amalgamat pojęciowy. Studium kognitywne
    Autorzy:
    Mierzwińska-Hajnos, Agnieszka Bożena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611264.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive semantics
    conceptual integration theory
    construction of meaning
    conceptual blend
    dynamicity
    semantyka kognitywna
    teoria integracji pojęciowej
    konstruowanie znaczenia
    amalgamat pojęciowy
    dynamiczność
    Opis:
    The article aims to explore the cognitive mechanisms activated in conceptualising complex expressions, with the example of Fuga daemonum, a synonym to St John’s wort, a flowering plant from the family Hypericaceae, used as a herbal remedy to treat various physical and emotional ailments (in particular depression and anxiety). The four-space model of conceptual integration as proposed by Gilles Fauconnier and Mark Turner (2002) is used here for the purpose of the analysis. Fuga daemonum is found to be a conceptual blend, arising through a dynamism of a complex cognitive operation known as conceptual integration, where the activation of at least two distinct input spaces is required to arrive at the resultant meaning of the blend. In the case of Fuga daemonum, input space 1 refers to the appearance and properties of the plant, and input space 2 contains its symbolic and religious connotations. Thus, the process yields the emergent meaning of Fuga daemonum, which is not the sum of the meanings inherent in the input spaces but which becomes a new dynamic context-dependent expression.
    Prezentowana praca, wpisująca się w paradygmat kognitywnych badań nad językiem, ma na celu wyjaśnienie mechanizmów, jakie uruchamiane są w procesie konceptualizacji pojęć na przykładzie wyrażenia fuga daemonum, synonimicznej nazwy dziurawca pospolitego (Hypericum perforatum L.). Fuga daemonum to jedna z bardziej interesujących i semantycznie złożonych nazw dziurawca, w której obserwujemy dynamiczny proces zwany integracją pojęciową (ang. conceptual blending), polegający na stapianiu elementów zaczerpniętych z co najmniej dwóch przestrzeni wyjściowych przestrzeni odnoszącej się do wyglądu i właściwości dziurawca oraz przestrzeni przywołującej konotacje symboliczne i religijne tej rośliny. W celu przeprowadzenia analizy semantycznej nazwy fuga daemonum autorka stosuje tzw. czteroprzestrzenny model integracji pojęciowej, autorstwa Gillesa Fauconniera i Marka Turnera, który ma za zadanie ukazać dynamiczny charakter znaczenia.  
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2017, 29
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Flannel i beggar’s blanket: metafory czy amalgamaty? Analiza kognitywna wybranych potocznych nazw dziewanny w języku angielskim
    Autorzy:
    Mierzwińska-Hajnos, Agnieszka Bożena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/34616393.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive semantics
    common plant names
    metaphor
    conceptual blend
    linguistic worldview
    dynamic meaning construction
    semantyka kognitywna
    potoczne nazwy roślin
    metafora
    amalgamat pojęciowy
    językowy obraz świata
    dynamiczna konstrukcja znaczenia
    Opis:
    Autorka dokonuje analizy kognitywnej wybranych nazw dziewanny (Verbascum thapsus L.) w języku angielskim, motywowanych wyglądem rośliny. Analizując takie określenia jak flannel (pol. flanela) oraz beggar’s blanket (pol. koc żebraka), stara się ukazać, w jaki sposób przebiega konceptualizacja tych nazw. Wykorzystuje przy tym zarówno założenia teorii metafory pojęciowej, jak i teorii integracji pojęciowej, w szczególności zaś sześcioprzestrzenny model autorstwa Line Brandt i Per Aage Brandta. Równocześnie w artykule zostały zaprezentowane te aspekty, które wydają się być kluczowe dla analizy kognitywnej potocznych nazw roślin: rola ludzkiego doświadczenia i myśli ucieleśnionej w procesie konceptualizacji pojęć, sposób dynamicznego konstruowania znaczenia osadzonego w określonym kontekście oraz (iii) funkcja językowego obrazu świata w odkodowywaniu znaczeń.
    The paper offers a cognitive analysis of selected common English names of mullein (Verbascum thapsus L.) motivated by the appearance of the plant. While analyzing such names as flannel and beggar’s blanket, the author strives to portray the way they are conceptualized by recalling Conceptual Metaphor Theory and Conceptual Integration Theory, in particular the Brandt and Brandt six-space model of conceptual integration, also known as a cognitive-semiotic approach to metaphor. In the course of the analysis, the author also makes reference to those aspects which seem indispensable from the standpoint of cognitive linguistics, viz. (i) the role of human experience and embodied thought in the conceptualization process, (ii) the dynamic and context-dependent meaning construction and (iii) the role of linguistic worldview in decoding meaning.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2021, 33; 131-150
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Systemy nawigacji dla pieszych: automatyzacja pozyskiwania danych
    Automatization of data acquisition and processing for pedestrian navigation system purposes
    Autorzy:
    Tokarczyk, P.
    Frank, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/130137.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geodetów Polskich
    Tematy:
    GIS
    przetwarzanie obrazów cyfrowych
    osobista nawigacja
    nawigacja pieszych
    poznawanie przestrzenne
    kognitywna semantyka
    human wayfinding
    digital image processing
    personal navigation
    pedestrian navigation
    spatial cognition
    cognitive semantics
    Opis:
    Wyszukiwanie drogi (wayfinding) w nieznanym środowisku jest częścią naszego codziennego życia. Wymaga ono od nas konkretnych przestrzennych i kognitywnych umiejętności. W celu stworzenia systemu nawigacji dla pieszych istotne jest poznanie mechanizmów, które kontrolują procesy kognicji. Wraz z rozwojem technologii, znacznie zmniejszyły się rozmiary i waga elektronicznych urządzeń nawigacyjnych. Obecnie rynek jest pełen doskonale działających systemów nawigacji dla kierowców. Czy w takim razie można zmodyfikować te systemy w taki sposób, aby mogli ich używać piesi? Zasadnicze różnice polegają na: stopniu swobody przestrzennej, prędkości poruszania i związanej z tym rozdzielczości przestrzeni. Trzeba również pozyskać na nowo dane do takiego systemu. W artykule przedstawiona została baza teoretyczna budowy systemów nawigacji dla pieszych. Nacisk został położony na mechanizmy, które są odpowiedzialne za to, jak każdy z nas postrzega otaczającą go przestrzeń i jakie są nasze umiejętności poznania świata. Opracowany model wyszukiwania drogi, zakłada powstanie „scen decyzyjnych”, które zastąpią punkty decyzyjne – dobrze znane z systemów nawigacji dla kierowców. Wynikiem przeprowadzonych badań jest algorytm pozwalający na automatyczne przetwarzanie danych dla systemu nawigacji dla pieszych. Poprzez kolejne etapy wstępnego przetwarzania obrazu, binaryzacji, wykorzystania algorytmów szkieletyzacji i diagramów Voronoi, otrzymany został nawigowalny graf wraz ze scenami decyzyjnymi, gotowy na implementację do nowego systemu.
    Wayfinding is a vital part of our everyday life. Since it is our daily routine, hardly anybody realizes what a demanding task it is and that it requires certain spatial and cognitive abilities. To develop supporting tools for wayfinding, it is essential to know the mechanisms that control these processes. With a progress of technology, the size and weight of electronic devices have diminished significantly. The dropping of prices and wide-ranging availability of such devices increased interest in such systems. Factors like size and availability were the reason for calling them “ubiquitous systems”. The market is full of perfectly working navigation systems for car drivers. They are widespread, have high user-acceptance level and their market is fast-growing. Can one modify such systems in a way that pedestrians can use it? The problem is more complex than one might imagine at first sight. Field tests show that systems for car drivers do not meet the requirements of pedestrian users. Car and pedestrian navigation differ in: degree of freedom, velocity of movement and spatial resolution. In this paper we focus on data acquisition. The required data cannot be based on the same datasets used for car navigation systems. Automatization of the process of data acquisition is also required. The paper introduces a theoretical basis of pedestrian navigation system. The emphasis is given to the mechanisms responsible for perceiving the surrounding environment. A concept of cognitive maps and image schemata, which are working in our minds, is presented. The paper explains what are our needs and information categories while we are performing a wayfinding task. The wayfinding model developed assumes construction of decision scenes which will replace decision points well-known from car driver navigation systems. The result of this research is an algorithm allowing automatic data processing for pedestrian navigation system. Through successive phases of preprocessing, binarization, skeletonization, and application of Voronoi diagrams, the navigationable graph was obtained. It includes decision scenes and is ready for implementation to the new system.
    Źródło:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji; 2008, 18b; 613-623
    2083-2214
    2391-9477
    Pojawia się w:
    Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy drogi we współczesnej polszczyźnie. Analiza leksykalno-semantyczna
    Autorzy:
    Smyk, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/459477.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    etnolingwistyka
    leksykologia
    semantyka
    struktura kognitywna pojęcia droga
    Opis:
    The author explicates the semantics of the concept of road in systemic data (etymology, dictionary definitions, semantic derivatives, compounds, collocations, and synonyms) on the basis of contemporary lexicographic data. She divides the analysis into two parts. In the first part, she presents successive constituents of the semantics of the road (156 altogether), in the second she reconstructs the cognitive structure of the linguistic image of the road as an element of space, the structure being presented in the following facets: hypernyms, functions, origin of the road, location, network, hierarchy of roads, parts, appearance, features, the road as the localizer of people (and plants and animals, beings from the sphere of the sacred as well as objects), actions, and emotions.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica; 2014, 9
    2083-1765
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przysłowie w świetle danych systemowych
    Autorzy:
    Wasiuta, Sebastian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/607734.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive definition
    linguistic worldview
    proverb
    lexical semantics
    definicja kognitywna
    językowy obraz świata
    przysłowie
    semantyka leksykalna
    Opis:
    The paper intends to outline a reconstruction of the linguistic picture of proverb in Polish. The author makes an overview of the information given in the dictionaries of both historical and modern Polish, i.e. etymology of the word przysłowie (proverb), its lexicographical definitions, word formation derivatives and idioms.
    Artykuł poświęcony jest rekonstrukcji obrazu przysłowia w polszczyźnie. Autor wychodzi od etymologii wyrazu przysłowie, a następnie analizuje informacje podawane w słownikach polszczyzny ogólnej – zarówno historycznych, jak i współczesnych – definicje leksykograficzne, derywaty słowotwórcze, utarte połączenia wyrazowe.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2017, 35, 1
    0239-426X
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O konieczności uwzględniania danych tekstowych w rekonstrukcji językowych obrazów kategorii pojęciowych
    Autorzy:
    Łozowski, Przemysław
    Włodarczyk-Stachurska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/611299.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    cognitive ethnolinguistics
    linguistic worldview
    lexical semantics
    language and culture
    etnolingwistyka kognitywna
    językowy obraz świata
    semantyka leksykalna
    język a kultura
    Opis:
    The study responds to Jerzy Bartminski’s call for using various kinds of data in doing ethnolinguistic research. The authors, thus, champion (i) the necessity of including textual data in reconstructing a linguistic worldview as well as (ii) a culturally-oriented non-systemic lexical semantics. That ethnolinguistic reconstruction cannot be based merely on dictionary-like information is shown by a critical assessment of purely systemic analyses of hussy, pheasant, and maid. It is concluded that textual evidence should be extensively explored and systematically used in cognitive ethnolinguistics as primary, rather than as supplementary data.
    Autorzy dowodzą konieczności uwzględnienia danych tekstowych przy rekonstrukcji JOS-u w myśl koncepcji etnolingwistyki kognitywnej Jerzego Bartmińskiego. Na przykładzie trzech kategorii konceptualnych oznaczonych angielskimi leksemami hussy ‘latawica’, pheasant ‘bazant’, i maid ‘pokojówka’, ‘panna’, pokazują na ile i o ile zmienia się językowy obraz świata po uzupełnieniu danych systemowych w postaci definicji słownikowych o znaczenia kontekstowe obecne w wybranych tekstach. Swoje rozważania i analizy umieszczają w szerszym kontekście metodologicznym, tj. sporu o sposób rozumienia i uprawiania semantyki leksykalnej. W tym względzie kontrastują metodologie JOS-u, otwarta na wiele typów danych, w tym danych tekstowych, z taką praktyką badawcza, która programowo zorientowana jest wyłącznie na dane słownikowo-encyklopedyczne.
    Źródło:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2015, 27
    0860-8032
    Pojawia się w:
    Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Semantyka ZDROWIA w języku białoruskim: analiza danych systemowych
    HEALTH Semantics in Belarusian: System Data Analysis
    Семантыка ЗДАРОЎЯ ў беларускай мове: аналіз сістэмных даных
    Autorzy:
    Kozłowska-Doda, Jadwiga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1932729.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
    Tematy:
    health
    linguistic image of the world
    system data
    cognitive definition
    contemporary Belarusian language
    zdrowie
    językowy obraz świat
    dane systemowe
    współczesny język białoruski
    definicja kognitywna
    здароўе
    моўная карціна свету
    сістэмныя даныя
    сучасная беларуская мова
    кагнітыўная дэфініцыя
    Opis:
    The article presents a fragment of the reconstruction of the image of HEALTH in the modern Belarusian language. It is planned to identify the maximum complex of meanings of the concept of HEALTH using the cognitive definition developed by Jerzy Bartminski. The integral cognitive definition arises on the basis of the analysis of three types of data: systemic (lexicographic), empirical (obtained by survey) and textual. This publication contains the results of the analysis of the system data. The author uses obtainable lexicographic works from the field of Belarusian linguistics. Explanatory dictionaries in the meaning of HEALTH pri¬marily emphasize the physical state of the body, the mental state appears in examples, it can be deduced from them but it is absent in the definition. In lexicographic publications, other nuances of the meaning of the word also appear, for example, ‘healthy’ as ‘big, strong, sturdy’. However, etymological studies unambiguously show that the adjective ‘healthy’ originally meant 'tree’, 'good, healthy as a tree'. Etymologists convince us that initially the word characterized the tree as 'strong, hardy, not sick, healthy’, later it expanded its meaning to humans and animals. As follows from the proverbs and beliefs of Belarusians, health is a gift from God – it can be both good and weak, only in modern lexicographic data it is possible to find examples of human actions aimed at securing a good state of health, e. g. physical culture, a sober lifestyle, etc.
    Artykuł jest częścią rekonstrukcji językowego obrazu ZDROWIA we współczesnym języku białoruskim. Odtworzenia pojęcia autorka zamierza dokonać za pomocą definicji kognitywnej, opracowanej przez Jerzego Bartmińskiego. Holistyczna definicja kognitywna jest budowana w oparciu o trzy typy danych: systemowych (leksykograficznych), ankietowych i tekstowych. W niniejszej publikacji dokonano analizy danych systemowych. W tym celu wykorzystano dostępne prace leksykograficzne z zakresu językoznawstwa białoruskiego. Słowniki objaśniające definiują ZDROWIE głównie poprzez komponent fizyczny organizmu, komponent psychiczny pojawia się na marginesie. Dane leksykograficzne dostarczają także innych znaczeń, np. zdrowy ‘duży, silny, krzepki’. Badania etymologiczne przynoszą jednak dane, które jednoznacznie przekonują, że to zdrowy pierwotnie oznaczało ‘drzewo’ ‘dobry, zdrowy niby drzewo’. Etymologowie twierdzą, że pierwotnie wyraz charakteryzował drzewo ‘pełen sił, krzepki, niechory, zdrowy’, dopiero później rozszerzył znaczenie na ludzi i zwierzęta. Jak wynika z przysłów i wierzeń Białorusinów zdrowie jest darem od Boga – zarówno dobry stan, jak słaby (добрае здароўе, слабое здароўе), a dane współczesne przynoszą przykłady działań ludzkich w celu utrzymania dobrego stanu zdrowia, np. uprawiać sport, unikać alkoholu, palenia itd.
    Артыкул з’яўляецца фрагментам рэканструкцыі моўнай карціны ЗДАРОЎЯ ў сучаснай беларускай мове. Пры дапамозе кагнітыўнай дэфініцыі, якую распрацаваў Ежы Бартмінскі, плануецца выявіць максімальны комплекс значэнняў паняцця ЗДАРОЎЕ. Інтэгральная кагнітыўная дэфініцыя паўстае на базе аналізу трох тыпаў даных: сістэмных (лексікаграфічных), эмпірычных (атрыманых шляхам апытання) і тэкставых. У дадзенай публікацыі змешчаны вынікі аналізу сістэмных даных. Аўтарка выкарыстоўвае даступныя лексікаграфічныя працы з галіны беларускага мовазнаўства. Тлумачальныя слоўнікі ў значэнні ЗДАРОЎЯ ў першую чаргу падкрэсліваюць фізічны стан арганізма, псіхічны стан выступае ў прыкладах, яго можна з іх вывесці, але ён адсутнічае ў дэфініцыі. У лексікаграфічных выданнях выступаюць таксама іншыя адценні значэння слова, напр. здаровы ‘вялікі, сільны, дужы’. Аднак этымалагічныя даследаванні адназначна пераконваюць, што прыметнік здаровы першасна абазначаў ‘дрэва’, ‘добры, здаровы як дрэва’. Этымолагі лічаць, што першапачаткова слова характарызавала дрэва ‘сільны, моцны, не хворы, здаровы’, пазней – пашырыла значэнне на чалавека і жывёл. Як вынікае з прыказак і вераванняў беларусаў, здароўе – гэта дар ад Бога – можа быць і добрае, і слабое, толькі ў сучасных лексікаграфічных даных можна знайсці прыклады дзеянняў чалавека накіраваных на прафілактыку добрага стану здароўя, напр. фізічная культура, цвярозы лад жыцця і г. д.
    Źródło:
    Acta Albaruthenica; 2021, 21; 177-190
    1898-8091
    Pojawia się w:
    Acta Albaruthenica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-9 z 9

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies